Rendabel deel aardgasuitbreiding

Transcriptie

1 Rendabel deel aardgasuitbreiding Inleiding Het nieuwe artikel in het Energiedecreet bepaalt dat voor de netuitbreiding of netversterking met het oog op de aansluiting van een wooneenheid of gebouw het rendabele deel van de kosten voor de aanleg op het openbaar domein van de verbinding tussen de lagedrukleiding of de residentiële middendrukleiding enerzijds, en de wooneenheid of het gebouw anderzijds, ten laste is van de aardgasdistributienetbeheerder. Voor de netuitbreiding of netversterking met het oog op de ontsluiting van een verkaveling is het rendabele deel van de kosten voor de aanleg op het openbaar domein van de verbinding tussen de lagedrukleiding of residentiële middendrukleiding enerzijds, en de verkaveling anderzijds, ten laste van de aardgasdistributienetbeheerder. De VREG beslist over het rendabele deel van de kosten voor de aanleg op het openbaar domein tussen het aardgasdistributienet en de wooneenheid, het gebouw of de verkaveling. In wat volgt wordt de bepaling van het rendabele deel, zoals opgemaakt door de aardgasdistributienetbeheerders, meer in detail toegelicht. Rendabiliteit uitbreiding residentieel aardgasnet Een investering in de uitbreiding van het residentiële aardgasnet, hetzij de aanleg van een lagedrukleiding, hetzij de aanleg van een residentiële middendrukleiding, geldt voor de DNB als rendabel indien de interne opbrengstvoet binnen een redelijke termijn de gewogen gemiddelde vermogenskost overstijgt. Voor dit investeringsvraagstuk worden de huidige en toekomstige kasstromen geïnventariseerd op jaarbasis en, gelet op de ruime investeringshorizon, ter besluitvorming vertaald naar een netto contante waarde (NPV), interne opbrengstvoet (IR) en verdisconteerde terugverdientijd (TVT). Als discontovoet wordt gebruik gemaakt van de gewogen gemiddelde vermogenskost (WACC) 1. Aan de uitgavenkant zijn er de initiële investeringskosten van de netbeheerder en de jaarlijkse uitgaven voor onderhoud en inspectie van netten en aansluitingen. De inkomsten omvatten de eenmalige tussenkomst van de netgebruiker voor de aansluiting op het aardgasdistributienet en de jaarlijkse vergoeding voor het gebruik van het aardgasdistributienet. Bijlage I omvat een overzicht van de relevante kostenparameters anno Redelijkerwijs zal in de toekomst nog gasnet aangelegd worden voor (1) de ontsluiting van bestaande niet aansluitbare wooneenheden gelegen in de nabijheid van het bestaande gasnet, (2) de ontsluiting van nieuwe verkavelingen of (3) de ontsluiting van nieuwe appartementen. Voor elk van deze drie scenario s wordt een afzonderlijk rekenmodel opgesteld. Het rendabele deel van de netuitbreiding ten laste van de netbeheerder wordt ter vereenvoudiging uitgedrukt in een gratis netlengte per bijkomend aansluitbare wooneenheid en wordt gebruikt als variabele binnen de onderliggende rekenmodellen. 1 De WACC (Weighted Average Cost of Capital), van toepassing voor de netbeheerders anno 2017, bedraagt 5,00%

2 (1) Ontsluiting van bestaande niet aansluitbare wooneenheden Bij uitbreiding van het residentiële aardgasnet voor de aansluiting van een bestaande wooneenheid worden ook de bijkomend aansluitbare wooneenheden langsheen de toevoerleiding in acht genomen. De terugverdientijd van dergelijke netuitbreidingen is enerzijds afhankelijk van de evolutie van de aansluitingsgraad (evolutie van het aantal effectief aangesloten wooneenheden ten opzichte van het aantal initieel aansluitbaar gemaakte woningen) en anderzijds afhankelijk van de evolutie van het gasverbruik van een gemiddelde wooneenheid. Uit opvolging van de aansluitingsgraad (zie onderstaande grafiek) blijkt dat de aangroei van aansluitingen op een willekeurige netuitbreiding een degressief stijgende evolutie vertoont in functie van de tijd. Bovendien wordt de maximaal haalbare aansluitingsgraad in werkelijkheid beperkt tot ± 85% door het behoud van verwarming op basis van alternatieve energiedragers (elektrische verwarming, verwarming op mazout ). Het gemiddeld gasverbruik van een willekeurige bestaande wooneenheid vertoont jaar na jaar een daling (zie onderstaande grafiek). Deze daling is te wijten aan een daling van de bruto energiebehoefte bij bestaande woningen (isolatie van woningen, gasverbrandingstoestellen met een hogere ketenefficiëntie), de vernieuwing van het bestaande woningbestand (lager Epeil) en een deels gewijzigde invulling van de energiebehoefte voor verwarming (introductie van alternatieve verwarmingssystemen zoals zonneboiler, warmtepomp ).

3 Beide assumpties hebben impact op de jaarlijks te verwachten netto kasstroom en de uiteindelijke terugverdientijd van de vooropgestelde gratis netlengte per bijkomend aansluitbare wooneenheid. Een gemiddeld uitbreidingsscenario waarbij één wooneenheid meteen aangesloten wordt (= de initiële aansluitingsaanvraag) en twee wooneenheden bijkomend aansluitbaar worden langsheen de toevoerleiding resulteert in volgende investeringsparameters: Gratis lengte TVT IR NPV (per aansluiting) 25 jaar 30 jaar 50 jaar 25 jaar 30 jaar 50 jaar 0 m 6 jaar 26,31% 26,41% 26,46% 1.043, , ,18 2,5 m 9 jaar 15,24% 15,63% 15,95% 799,46 984, ,28 5 m 13 jaar 10,43% 11,06% 11,73% 555,56 740, ,38 7,5 m 18 jaar 7,51% 8,34% 9,35% 311,66 496,80 966,48 10 m 23 jaar 5,47% 6,46% 7,76% 67,76 252,90 722,58 12,5 m 29 jaar 3,92% 5,05% 6,60% 176,14 9,00 478,68 15 m 37 jaar 2,69% 3,92% 5,70% 420,04 234,90 234,78 17,5 m > 50 jaar 1,66% 3,00% 4,98% 663,94 478,80 9,12 (2) Ontsluiting van nieuwe verkavelingen Naar analogie met de uitbreiding van het aardgasnet voor de aansluiting van bestaande wooneenheden is de terugverdientijd van een netuitbreiding voor de ontsluiting van nieuwe verkavelingen afhankelijk van de evolutie van de aansluitingsgraad en de verwachte evolutie van het gasverbruik per wooneenheid. Uit opvolging van de evolutie van de aansluitingsgraad bij nieuwe verkavelingen blijkt dat de aangroei van aansluitingen eveneens een degressief stijgende evolutie vertoont. Wooneenheden sluiten hier evenwel sneller aan (tijdens de bebouwing van een perceel wordt meteen een gasaansluiting aangevraagd) waardoor de maximaal haalbare aansluitingsgraad in theorie sneller bereikt zou worden. Onder invloed van de Vlaamse regelgeving omtrent de energieprestatie van nieuwbouwwoningen (evolutie naar Epeil E30 vanaf 2020), merken de netbeheerders dat bij nieuwbouw nu reeds geopteerd wordt voor een alternatief verwarmingssysteem om te kunnen voldoen aan de E30 norm (gebruik elektrische warmtepomp, additioneel plaatsing zonneboiler, gebruik van biomassa ). De maximaal haalbare aansluitingsgraad komt op termijn in werkelijkheid een stuk lager te liggen (maximaal ± 60% vanaf 2020).

4 Het gasverbruik van een nieuwbouwwoning ligt onder invloed van diezelfde energieprestatieeisen significant lager dan het gemiddeld gasverbruik van een willekeurig bestaande wooneenheid. De verwachte evolutie van het gemiddeld jaarlijkse gasverbruik van een nieuwbouwwoning wordt weergegeven in onderstaande grafiek. Beide assumpties hebben een negatieve impact op de terugverdientijd van de toegestane gratis netlengte in de toevoerleiding per bijkomend aansluitbare wooneenheid of perceel. Een gemiddeld uitbreidingsscenario waarbij een nieuwe verkaveling van 45 wooneenheden ontsloten wordt en waarbij de benodigde toevoerlengte de door de netbeheerder toegestane gratis netlengte effectief overschrijdt, zou resulteren in volgende investeringsparameters: Gratis lengte TVT IR NPV (per aansluiting) 25 jaar 30 jaar 50 jaar 25 jaar 30 jaar 50 jaar 0 m 12 jaar 13,13% 13,75% 14,33% 434,37 570,31 936,80 2,5 m 19 jaar 7,27% 8,25% 9,45% 179,12 313,73 676,59 5 m 27 jaar 4,24% 5,47% 7,13% 76,12 57,14 416,38 7,5 m 39 jaar 2,23% 3,63% 5,67% 331,36 199,45 156,17 10 m > 50 jaar 0,72% 2,27% 4,61% 586,60 456,03 104,04 12,5 m > 50 jaar 0,48% 1,19% 3,79% 841,84 712,62 364,25 15 m > 50 jaar 1,47% 0,30% 3,13% 1.097,08 969,20 624,46 17,5 m > 50 jaar 2,32% 0,46% 2,57% 1.352, ,79 884,66 Uit analyse blijkt evenwel dat, voor de ontsluiting van verkavelingen, de benodigde toevoerleiding beperkt wordt als gevolg van de reeds hoge dekkingsgraad van het aardgasdistributienet in woongebieden. De uiteindelijke toegestane gratis netlengte zal in realiteit veelal afgetopt worden in functie van het aantal te ontsluiten percelen en de benodigde toevoerlengte per verkaveling. Cumul van de kasstromen en berekening van de investeringsparameters op populatieniveau (als referentiepopulatie worden hiertoe alle sinds 2015 ontsloten verkavelingen beschouwd) geeft in dit geval een betere benadering van het rendabiliteitsprincipe. Voor de ontsluiting van in totaal ± percelen, waarbij per verkaveling de toegestane gratis netlengte al dan niet beperkt wordt tot de toevoerlengte, bekomen we onderstaande investeringsparameters:

5 Gratis lengte TVT IR NPV (per aansluiting) 25 jaar 30 jaar 50 jaar 25 jaar 30 jaar 50 jaar 0 m 12 jaar 13,13% 13,75% 14,33% 434,37 570,31 936,80 2,5 m 15 jaar 10,11% 10,90% 11,75% 330,38 465,78 830,79 5 m 17 jaar 8,19% 9,11% 10,18% 235,84 370,75 734,41 7,5 m 20 jaar 6,85% 7,86% 9,12% 150,76 285,22 647,68 10 m 22 jaar 5,74% 6,84% 8,26% 65,86 199,69 560,94 12,5 m 25 jaar 4,80% 5,98% 7,55% 19,40 114,16 474,20 15 m 28 jaar 3,98% 5,23% 6,94% 104,48 28,63 387,47 17,5 m 32 jaar 3,26% 4,57% 6,41% 189,56 56,90 300,73 Merk op dat voor bestaande wooneenheden die bijkomend aansluitbaar gemaakt worden langsheen de toevoerleiding naar de verkaveling, een gratis netlengte zoals vermeld in scenario (1) van kracht blijft. (3) Ontsluiting van nieuwe appartementen Voor de ontsluiting van nieuwe appartementsgebouwen is de terugverdientijd van de toegestane gratis toevoerlengte per wooneenheid enkel afhankelijk van het verwachte gasverbruik per appartement. De ontsluiting van nieuwe appartementsgebouwen gebeurt uitsluitend op basis van effectieve aansluitingsaanvragen, waardoor de maximale aansluitingsgraad (in dit geval 100%) meteen bereikt wordt. Naar analogie met nieuwbouwwoningen, ligt het gasverbruik bij nieuwe appartementen beduidend lager onder invloed van de strenger wordende energieprestatieeisen voor gebouwen. De verwachte evolutie van het gemiddeld jaarlijkse gasverbruik van een nieuw appartement wordt weergegeven in onderstaande grafiek. Het gasverbruik bij nieuwbouwappartementen ligt volgens verwachting beperkt lager dan het gasverbruik bij nieuwbouwwoningen. Daartegenover wordt de maximale aansluitingsgraad meteen bereikt, wat resulteert in een positieve impact op de terugverdientijd van de toegestane gratis netlengte per bijkomend aansluitbare wooneenheid ten opzichte van de terugverdientijd bij verkavelingen.

6 Net als bij verkavelingen geldt dat de benodigde toevoerleiding voor de ontsluiting van een appartement beperkt wordt onder invloed van de vroegere uitbreidingspolitiek. Als gemiddeld scenario bekomen we een toevoerlengte van ± 100m voor de ontsluiting van 6 wooneenheden. Voor dit scenario bekomen we volgende investeringsparameters: Gratis lengte TVT IR NPV (per wooneenheid) 25 jaar 30 jaar 50 jaar 20 jaar 30 jaar 50 jaar 0 m 4 jaar 36,42% 36,44% 36,45% 1.222, , ,20 2,5 m 7 jaar 19,43% 19,65% 19,80% 979, , ,30 5 m 10 jaar 12,94% 13,40% 13,86% 735,18 922, ,40 7,5 m 14 jaar 9,28% 9,96% 10,76% 491,28 678, ,50 10 m 19 jaar 6,83% 7,69% 8,81% 247,38 434,68 939,60 12,5 m 24 jaar 5,02% 6,03% 7,43% 3,48 190,78 695,70 15 m 31 jaar 3,61% 4,74% 6,40% 240,42 53,12 451,80 17,5 m 37 jaar 2,82% 4,03% 5,83% 403,02 215,72 289,20 Merk ook hier op dat voor bestaande wooneenheden die bijkomend aansluitbaar gemaakt worden langsheen de toevoerleiding naar het appartementsgebouw, een gratis netlengte zoals vermeld in scenario (1) van kracht blijft. Besluitvorming Leggen we de tabellen met investeringsparameters van de drie beoordeelde scenario s naast elkaar, dan wordt anno 2017 een algemeen toepasbare gratis netlengte van 12,5m per bijkomend aansluitbare wooneenheid als rendabel beschouwd voor de netbeheerders. De verwachte terugverdientijd varieert hierbij van 24 tot 29 jaar afhankelijk van het scenario. Scenario Gratis lengte TVT IR NPV (per wooneenheid) 25 jaar 30 jaar 50 jaar 20 jaar 30 jaar 50 jaar (1) 12,5 m 29 jaar 3,92% 5,05% 6,60% 176,14 9,00 478,68 (2) 12,5 m 25 jaar 4,80% 5,98% 7,55% 19,40 114,16 474,20 (3) 12,5 m 24 jaar 5,02% 6,03% 7,43% 3,48 190,78 695,70 Deze terugverdientijd kan als redelijk aanzien worden, rekening houdend met: De verwachte cyclusduur van een residentieel verwarmingssysteem op aardgas: CVketels op aardgas hebben een technische levensduur van ± 15 jaar. De keuze voor een alternatief verwarmingssysteem (elektrische warmtepomp, additionele zonneboiler ) kan ingegeven worden door de nakende vervanging van de CVketel. We gaan ervan uit dat voor minstens twee opeenvolgende systeemcyclussen gekozen wordt voor aardgas. De wetenschap dat het toekomstig aardgasverbruik in vraag gesteld wordt binnen de evolutie naar een CO 2 arme energieketting vanaf 2050 (cf. Europese klimaatdoelstellingen). De keuze voor aardgas blijft op heden evenwel gerechtvaardigd gezien het gebrek aan voldoende bevoorradingszekere alternatieven om te kunnen voldoen aan de huidige residentiële verwarmingsbehoefte. De beperkte bijkomende return voor de netbeheerder indien de aangesloten netgebruikers ook na de vooropgestelde terugverdientijd gebruik zouden blijven maken van het gasdistributienet. Bijlage II bevat ter illustratie per scenario de respectievelijke kasstroomtabellen en de gecumuleerde verdisconteerde vrije kasstroom indien geopteerd wordt voor 12,5m gratis netlengte per bijkomend aansluitbare wooneenheid.

7 Bijlage I Kostenparameters anno 2017 Uitgaven Investering uitbreiding residentieel gasnet (inclusief koppeling) Investering huishoudelijke aansluiting Investering collectieve aansluiting (appartement) Inspectie en onderhoud residentieel gasnet Inspectie en onderhoud aansluiting Inkomsten Tussenkomst voor uitbreiding residentieel gasnet Tussenkomst voor huishoudelijke aansluiting Tussenkomst voor collectieve aansluiting (appartement) Vergoeding voor gebruik aardgasdistributienet (basisnettarief) 97,56 933,92 f (Q) 0,27 8,73 97,56 206,61 206,61 f (kwh) /m /aansluiting /aansluiting /m/jaar /aansluiting/jaar /m /aansluiting /meetinrichting /j

8 Bijlage II Kasstroomtabel en gecumuleerde verdisconteerde vrije kasstroom bij toekenning van 12,5m gratis netlengte voor de ontsluiting van bestaande niet aansluitbare wooneenheden Gemiddeld scenario waarbij 1 woning meteen aansluit en 2 woningen bijkomend aansluitbaar worden gemaakt. JAAR Kasstroomtabel ( ) Investeringskost Inkomsten Uitgaven Vrije kasstroom Verdisconteerde vrije kasstroom Gecumuleerde verdisconteerde vrije kasstroom Waardecreatie

9 Bijlage II Kasstroomtabel en gecumuleerde verdisconteerde vrije kasstroom bij toekenning van 12,5m gratis netlengte in de toevoerleiding voor de ontsluiting van nieuwe verkavelingen Gemiddeld scenario waarbij 45 percelen bijkomend aansluitbaar worden gemaakt; toevoerleiding beperkt tot 200m. JAAR Kasstroomtabel ( ) Investeringskost Inkomsten Uitgaven Vrije kasstroom Verdisconteerde vrije kasstroom Gecumuleerde verdisconteerde vrije kasstroom Waardecreatie

10 Bijlage II Kasstroomtabel en gecumuleerde verdisconteerde vrije kasstroom bij toekenning van 12,5m gratis netlengte in de toevoerleiding voor de ontsluiting van nieuwe appartementsgebouwen Gemiddeld scenario waarbij 6 appartementen bijkomend aansluitbaar worden gemaakt. JAAR Kasstroomtabel ( ) Investeringskost Inkomsten Uitgaven Vrije kasstroom Verdisconteerde vrije kasstroom Gecumuleerde verdisconteerde vrije kasstroom Waardecreatie