Energiebesparing: verlichting of verplichting?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Energiebesparing: verlichting of verplichting?"

Transcriptie

1 Energiebesparing: verlichting of verplichting? Erkende maatregelen in het Activiteitenbesluit Kelvinbaan 40, Postbus BL NIEUWEGEIN tel: +31 (0) fax: +31 (0)

2

3 Inhoud Aanleiding van deze bijeenkomst Kort inhoud Energieakkoord Aangepast voorschrift energiebesparing Activiteitenbesluit Juridische kant aanpassing Realisering van de maatregelen Binnen de context Activiteitenbesluit Rol Stichting Adviescentrum Metaal Korte pauze met broodjes Uitwerking Cases

4 Aanleiding van deze bijeenkomst het Energieakkoord Partijen zetten zich in voor de realisatie van energiebesparende maatregelen die zich in vijf jaar of minder terugverdienen. De aanpak bestaat uit de volgende elementen: 1. Erkende maatregellijsten, welke de uitvoering zullen vereenvoudigen. 2. De oprichting van een onafhankelijk expertisecentrum; biedt ondersteuning aan zowel bedrijven op het terrein van efficiëntieverbetering, als de Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD s). 3. Handhaving en pilot (gericht op continuering) met zogenaamd EPKsysteem.

5 Aanleiding van deze bijeenkomst Erkende maatregelen Energiebesparing gaat te langzaam en lastig te handhaven. Oplossing: erkende maatregelen. Concretisering van de bestaande verplichting Daarmee beter uitvoerbaar & handhaafbaar Afvinklijstje om aan te tonen dat invulling wordt gegeven aan verplichting

6 Deelnemende sectoren MKB Nederland heeft namens de Nederlandse MKB-bedrijven het Energieakkoord ondertekend. De Koninklijke Metaalunie, de FME en de FOCWA zijn enkele van de grotere branches welke zeggenschap wilden over de uitwerking. Kantoren overheden en defensie Gezondheids- en welzijnszorginstellingen Onderwijsinstellingen Metalelektro en mkb-metaal Autoschadeherstelbedrijven Rubber- en kunststofindustrie Commerciële datacentra

7 Energiebesparing in het Activiteitenbesluit (art. 2.15) - OUD 1. Terugverdientijd van vijf jaar of positieve netto contante waarde. 2. > kwh verplichten onderzoek uit te voeren. 3. Maatregelen uit het onderzoek uitvoeren 4. < kwh geen eisen.

8 Energiebesparing in het Activiteitenbesluit (art. 2.15) - OUD Lid 1: Degene die de inrichting drijft neemt alle energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd van vijf jaar of minder of alle energiebesparende maatregelen die een positieve netto contante waarde hebben bij een interne rentevoet van 15%. Lid 2: Indien aannemelijk is dat niet wordt voldaan aan het eerste lid, kan het bevoegd gezag degene die de inrichting drijft waarvan het energieverbruik in enig kalenderjaar groter is dan kilowatt uur aan elektriciteit of groter is dan kubieke meter aardgasequivalenten aan brandstoffen, verplichten om binnen een door het bevoegd gezag te bepalen termijn, onderzoek te verrichten of te laten verrichten waaruit blijkt of aan het eerste lid wordt voldaan. Lid 3: Indien uit het onderzoek, bedoeld in het tweede lid, blijkt dat niet wordt voldaan aan het eerste lid, neemt degene die de inrichting drijft de in het eerste lid bedoelde maatregelen binnen een door het bevoegd gezag te bepalen redelijke termijn. Lid 4: Het eerste lid is niet van toepassing indien het energiegebruik in de inrichting in enig kalenderjaar kleiner is dan kilowatt uur aan elektriciteit en kleiner is dan m3 kubieke meter aardgasequivalenten aan brandstoffen. Lid 5: Het eerste lid is niet van toepassing op een inrichting waarop de verboden, bedoeld in artikel 16.5 van de wet, betrekking hebben en op een inrichting als bedoeld in artikel 15.51, eerste lid, van de wet.

9 Energiebesparing in het Activiteitenbesluit (art. 2.15) - Nieuw Lid 1: Degene die de inrichting drijft neemt alle energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd van vijf jaar of minder. Lid 2: Het bevoegd gezag kan bij maatwerkvoorschrift een gefaseerde uitvoering van de verplichting, bedoeld in het eerste lid, toestaan waarbij rekening wordt gehouden met de bedrijfseconomische omstandigheden van de inrichting. Hierbij stelt het bevoegd gezag per maatregel een redelijke termijn vast waarbinnen die maatregel moet zijn uitgevoerd. WAAR ZIJN DE ERKENDE MAATREGELEN???? In de bijlage

10 Energiebesparing in het Activiteitenbesluit (art. 2.15) regeling art 2.16 (nieuw) Artikel 2.16 lid 1: Aan artikel 2.15, eerste lid, van het besluit wordt, voor de in bijlage 10 aangewezen typen van energiebesparende maatregelen en aangewezen activiteiten, door degene die de inrichting drijft in ieder geval voldaan indien alle maatregelen per aangewezen type en per aangewezen activiteit zijn getroffen voor de bedrijfstak waartoe de inrichting behoort.

11 Nieuwe rekenmethodiek niet wettelijk vastgelegd De terugverdientijd (TVT) van een energiebesparende maatregel wordt berekend* door de kosten van de investering te delen door de jaarlijkse baten: TVT = (K inv Subsidie + r) / (B energie + B exploitatie ) Waarbij: K inv r B energie = investeringskosten = financieringslasten = Baten energiebesparing B exploitatie = Baten exploitatie (bijv. ook vermeden onderhoudskosten) Subsidie = formeel in de formule, expliciet buiten de lijst. Idem voor vervroegde afschrijving.

12 Nieuwe rekenmethodiek niet wettelijk vastgelegd (2) Financieringslasten van de investering zijn de rente die betaald moet worden over geleend kapitaal (vreemd vermogen ) en de kosten van de inzet van eigen vermogen, oftewel het vereiste rendement. In de rekensystematiek wordt uitgegaan van financiering met 100% vreemd vermogen. Er wordt jaarlijks afgelost zoveel als de baten dat toelaat, en er wordt rente betaald over resterende financiering r financieringslasten vreemd vermogen = som n=0 tot 5 = (K inv - ((B energie +B exploitatie )*n))*rente%

13 Nieuwe rekenmethodiek niet wettelijk vastgelegd (3) Gehanteerde tarieven in de formule zijn: 0,0773 /kwh (hoog/laag gemiddeld) 0,4544 /m3 Marginale tarieven en incl. belastingen etc. Rentepercentage = 6,24%

14 Extra voornemens van het Ministerie van I&M Onderbrengen van andere bedrijfstakken en activiteiten op de lijst Jaarlijkse actualisatie van de maatregelen (niet expliciet) Jaarlijkse actualisatie van rente percentage (niet expliciet) Jaarlijkse actualisatie van de energieprijzen (niet expliciet)

15 Totstandkoming van de erkende maatregelen 1. Selectie van de relevante maatregelen uit 13 verschillende databases (1000+ maatregelen) 2. Iedere relevante maatregel is beoordeeld op globale terugverdientijd (expert judgement): good housekeeping TVT zeker < 3 jaar TVT 3 tot 7 jaar TVT > 10 jaar 3. Maatregelen met tvt 3 tot 7 jaar zijn doorgerekend op basis van branchegemiddelde referentie situatie. 4. Maatregelen welke op een zelfstandig moment een terugverdientijd hebben van minder dan vijf jaar zijn direct opgenomen als erkende maatregel. Voor maatregelen met een terugverdientijd van meer dan 5 jaar is voorts beoordeeld of deze op een natuurlijk moment een terugverdientijd hebben van minder dan 5 jaar.

16 Erkende maatregelen: welke categorieën De volgende categorieën worden onderscheiden Gebouwschil, zoals dakisolatie ruimteventilatie; ruimteverwarming; ruimte - en buitenverlichting; warm tapwater; faciliteiten, zoals een persluchtcompressor, koelinstallatie of serverruimte; processen, zoals gieten of harden.

17 Erkende maatregelen: welke categorieën

18 Erkende maatregelen: voorbeeld Type maatregel In werking hebben van een koelinstallatie Nummer maatregel 23 Omschrijving maatregel Mogelijke technieken ten opzichte van uitgangssituatie Uitgangssituatie op basis van een referentietechniek Technische randvoorwaarden Economische randvoorwaarden Toepasbaar op een zelfstandig of natuurlijk moment? Debiet koelwaterpompen voor ovenwandkoeling van kroesoven automatisch regelen op basis van Frequentieregeling op koelwaterpompen toepassen. Parallel systeem met twee frequentieregelaars is aanwezig. N.v.t. Vermogen koelwaterpomp (in kw) vermenigvuldigd met aantal equivalenten van vollasturen (in uur per jaar) dat pomp is uit te schakelen is minimaal (kwh per jaar). Zelfstandig moment: Ja. Natuurlijk moment: Ja.

19 Erkende maatregelen: voorbeeld Type maatregel Ruimte- en buitenverlichting Nummer maatregel 15 Omschrijving maatregel Mogelijke technieken ten opzichte van uitgangssituatie Uitgangssituatie op basis van een referentietechniek Technische randvoorwaarden Economische randvoorwaarden Toepasbaar op een zelfstandig of natuurlijk moment? Alternatieve erkende maatregelen Bijzondere omstandigheden Bedrijfshal: Vermogen conventionele verlichting met langwerpige fluorescentielampen (TL) verlagen door spanningsverlaging. Spanningsverlagingstoestel toepassen dat spanning verlaagt naar 207 tot 210 Volt. Spanningsverlagingstoestel ontbreekt. Aparte verlichtingsgroep is aanwezig. Geïnstalleerd vermogen per verlichtingsgroep is minimaal 11,5 kw. Aantal branduren is minimaal uur per jaar. Zelfstandig moment: Ja. Natuurlijk moment: Ja. [12] Bedrijfshal: Onnodig branden van binnenverlichting in pauzes en buiten bedrijfstijd voorkomen. [14] Bedrijfshal: Onnodig branden van verlichting in magazijnen en opslagruimten voorkomen bij wisselend ruimtegebruik. N.v.t.

20 Toepassingen van de erkende maatregelen-lijst Voor een bedrijfstak (Metaalelektro) zijn alle relevante maatregelen opgenomen -> aan lid 1 wordt voldaan als de erkende maatregelen zijn getroffen. Voor een bedrijfstak staan niet voor alle activiteiten en processen erkende maatregelen genoemd. Voor deze activiteiten geldt dan expliciet de verplichting uit lid 1. Er zijn al erkende energiebesparende maatregelen getroffen waardoor andere aangewezen erkende maatregelen zich niet langer in vijf jaar terugverdienen. De bedrijfstak of activiteit is niet genoemd. >>> lid 1: diegene die de inrichting drijft neemt alle energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd van vijf jaar of minder.

21 Hoe wordt er gehandhaafd? 1. Is uw bedrijfstak of activiteit opgenomen op de lijst? 2. Is de maatregel uitgevoerd? 3. Wordt voldaan aan de randvoorwaarden? 4. Waarom is de maatregel niet uitgevoerd? 1. Geen financiële middelen -> uitstel (lid 2) 2. Alleen bij vervanging (natuurlijk moment) - > akkoord 3. Maatregel is uitgevoerd bij nieuwbouw (na 2003, conform EPC) -> akkoord 4. Alternatief uitgevoerd, genoemd op de lijst -> akkoord 5. Alternatief uitgevoerd, niet genoemd op de lijst -> besparing aantonen. 5. Controle of de erkende maatregel inderdaad is getroffen en indien van toepassing juist worden uitgevoerd.

22 Pauze

Bijlage 10 bij de regeling: Overzicht erkende maatregelen energiebesparing per bedrijfstak

Bijlage 10 bij de regeling: Overzicht erkende maatregelen energiebesparing per bedrijfstak Bijlage 10 bij de regeling: Overzicht erkende energiebesparing per bedrijfstak In deze bijlage zijn per bedrijfstak de erkende voor energiebesparing weergegeven. Ook zijn per bedrijfstak beschrijvingen

Nadere informatie

Revisieversie van de Activiteitenregeling met de voorgestelde wijzigingen voor energiebesparing door de 4e tranche*

Revisieversie van de Activiteitenregeling met de voorgestelde wijzigingen voor energiebesparing door de 4e tranche* Revisieversie van de Activiteitenregeling met de voorgestelde wijzigingen voor energiebesparing door de 4e tranche* De voorgestelde wijzigingen voor energiebesparing van het Activiteitenregeling milieubeheer

Nadere informatie

Energie besparen is makkelijker met erkende maatregelen

Energie besparen is makkelijker met erkende maatregelen Energie besparen is makkelijker met erkende maatregelen Selina Roskam Energievakbeurs 2016 Voorstellen: Selina Roskam Kennismakelaar Duurzaam bouwen RVO-expert Energieprestatiecontracten en ESCo s Te volgen

Nadere informatie

Energie Energiebesparing en Winst

Energie Energiebesparing en Winst Energie Energiebesparing en Winst Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Milieu Checklist rubber en kunststofverwerkende industrie Hieronder is een checklist weergegeven die voor het inventariseren

Nadere informatie

Gebouwschil. Ruimteverwarming 2, 5-8. Ruimte- en buitenverlichting Faciliteiten 19-23

Gebouwschil. Ruimteverwarming 2, 5-8. Ruimte- en buitenverlichting Faciliteiten 19-23 Autoschadeherstelbedrijven Bedrijven waar overwegend onderdelen van motorvoertuigen (inclusief carrosserieherstel), motorfietsen, caravans/campers en aanhangwagens worden hersteld. Denk aan (spaanloze,

Nadere informatie

Wetgeving helpt bij de eerste stap

Wetgeving helpt bij de eerste stap Wetgeving helpt bij de eerste stap Bij de verduurzaming van utiliteitsbouw Selina Roskam Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Wetgeving helpt bij de eerste stap Verduurzamen van utiliteitsbouw Selina

Nadere informatie

Oplossingenboek Energie besparen in de praktijk van het MKB metaal

Oplossingenboek Energie besparen in de praktijk van het MKB metaal Oplossingenboek Energie besparen in de praktijk van het MKB metaal De oplossingen Electromotoren Hergebruik van restwarmte Verwarming Verlichting Perslucht Toepassing PV Warmtepomp WKK installatie Isolatie

Nadere informatie

op de agenda. Inleiding. De Informatieplicht. De Erkende Maatregelen. Voordelen van besparen: Met welke energieprijs rekenen?

op de agenda. Inleiding. De Informatieplicht. De Erkende Maatregelen. Voordelen van besparen: Met welke energieprijs rekenen? op de agenda. Inleiding. De Informatieplicht. De Erkende Maatregelen. Voordelen van besparen: Met welke energieprijs rekenen? INLEIDING. SETTING THE SCENE Training: Informatieplicht 25-4-2019 DEEL

Nadere informatie

Energiebesparing bedrijven Soester Zakenkring

Energiebesparing bedrijven Soester Zakenkring Energiebesparing bedrijven Soester Zakenkring 9-9 - 2016 09-09-2016 1 Even voorstellen Michiel van Dalen Teamleider handhaving bedrijven RUD Utrecht Erik Wishaupt Adviseur energiebesparing en energiebeleid

Nadere informatie

SER Energieakkoord: prestatieafspraken en EPK handhaving Wet milieubeheer energiebesparing. DGMI/KLG Afdeling Klimaat: Stef Strik

SER Energieakkoord: prestatieafspraken en EPK handhaving Wet milieubeheer energiebesparing. DGMI/KLG Afdeling Klimaat: Stef Strik SER Energieakkoord: prestatieafspraken en EPK handhaving Wet milieubeheer energiebesparing DGMI/KLG Afdeling Klimaat: Stef Strik Energiebesparing = winst voor de lokale groene economie beperking van woon-

Nadere informatie

Tabel 5.1 Aangewezen erkende maatregelen voor energiebesparing in de Metalelektro en mkb-metaal. Gebouwschil. Ruimteverwarming 5-8

Tabel 5.1 Aangewezen erkende maatregelen voor energiebesparing in de Metalelektro en mkb-metaal. Gebouwschil. Ruimteverwarming 5-8 1. Metalelektro en mkb-metaal Bedrijven waar metalen in primaire vorm en/of metaalproducten inclusief machines en apparaten (ook elektrische en elektronische) worden vervaardigd. Denk aan giet-, wals-,

Nadere informatie

Tabel 5.6 Aangewezen erkende maatregelen voor energiebesparing voor commerciële datacenters

Tabel 5.6 Aangewezen erkende maatregelen voor energiebesparing voor commerciële datacenters Commerciële datacenters Bedrijven met activiteiten voor transport, bewerking en opslag van data door het extern beschikbaar stellen van serverruimten en ICT-apparatuur. Ter indicatie de SBI-codes die voor

Nadere informatie

Energiebesparing. Erkende maatregelen. Schakeldag 25 juni 2015. Wendy Simonse

Energiebesparing. Erkende maatregelen. Schakeldag 25 juni 2015. Wendy Simonse Energiebesparing Erkende maatregelen Schakeldag 25 juni 2015 Wendy Simonse Opzet van de sessie Uitleg erkende maatregelen SER-akkoord, wettelijke plicht tot energiebesparing, maatregelenlijsten Vragen

Nadere informatie

HR++-glas toepassen. a) Kantoor en/of showroom wordt verwarmd. a) Zelfstandig moment: Nee. Natuurlijk moment: Ja.

HR++-glas toepassen. a) Kantoor en/of showroom wordt verwarmd. a) Zelfstandig moment: Nee. Natuurlijk moment: Ja. Gebouwschil Nummer maatregel 1 Kantoor en/of showroom: Verlies van warmte en koude via beglazing in gemetselde gevel beperken. HR++-glas toepassen. a) Kantoor en/of showroom wordt verwarmd. b) Kantoor

Nadere informatie

INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER

INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER Ministerie van Economische Zaken en Klimaat INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER Nederlandse Rubber- en Kunststof-industrie Stef Strik Directoraat-generaal Klimaat en Energie 11 juni 2019

Nadere informatie

Activiteitenregeling milieubeheer Geldend van t/m heden

Activiteitenregeling milieubeheer Geldend van t/m heden enregeling milieubeheer Geldend van 01-01-2018 t/m heden Bijlage 10. behorende bij artikel 2.16 van de enregeling milieubeheer 9. Agrarische sector Inrichtingen waar activiteiten met betrekking tot gewassen

Nadere informatie

Alles over wetgeving, subsidies en beleid

Alles over wetgeving, subsidies en beleid Alles over wetgeving, subsidies en beleid 20 maart 2018 Selina Roskam kennismakelaar duurzame utiliteitsbouw Rijksdienst voor Ondernemend Nederland 1 20 maart 2018 Hogeschool Inholland Alkmaar: Duurzaam

Nadere informatie

Label C-plicht kantoren, de Energiebesparingsplicht en de Huurverhouding. Maaike de Wit Jasper Wesselman Januari 2019

Label C-plicht kantoren, de Energiebesparingsplicht en de Huurverhouding. Maaike de Wit Jasper Wesselman Januari 2019 Label C-plicht kantoren, de Energiebesparingsplicht en de Huurverhouding Maaike de Wit Jasper Wesselman Januari 2019 Energiebesparing bestaande bouw Energiebesparing belangrijk voor doelstellingen energieverbruik

Nadere informatie

: Bezoekresultaten naleving milieuwetgeving energiebesparing

: Bezoekresultaten naleving milieuwetgeving energiebesparing T.a.v. 's-hertogenbosch Uw brief van : Ref. : NAAM ambtenaar Uw kenmerk : Tel. : Ons kenmerk : SO/MIL Fax : Datum : E-mail : milieu@s-hertogenbosch.nl Onderwerp :

Nadere informatie

Energiebesparing door handhaving van energie afspraken

Energiebesparing door handhaving van energie afspraken Energiebesparing door handhaving van energie afspraken Uitvoeringsorganisatie voor bodem, bouw en milieuwetgeving Nationaal Energie Congres 2016 16 juni 2016 Patrick.teunissen@odnzkg.nl Rode draad De Nationale

Nadere informatie

Wijziging Activiteitenbesluit Wet milieubeheer

Wijziging Activiteitenbesluit Wet milieubeheer Wijziging Activiteitenbesluit Wet milieubeheer Introductie informatieplicht energiebesparende maatregelen Versie 3 oktober 2018 Wat is de aanleiding voor de informatieplicht? 2013: Energieakkoord Duurzame

Nadere informatie

INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER

INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER Ministerie van Economische Zaken en Klimaat INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER VNO/NCW Stedendriehoek Stef Strik Directoraat-generaal Klimaat en Energie 19 november 2018 Nationaal Energieakkoord:

Nadere informatie

BIJLAGE 10. Overzicht erkende maatregelen energiebesparing per bedrijfstak

BIJLAGE 10. Overzicht erkende maatregelen energiebesparing per bedrijfstak gebouwschil warm faciliteiten Voor de beoordeling van schietgeluid wordt de dag-avond-nachtwaarde (Bs,dan) gebruikt, die bepaald wordt als een gewogen gemiddelde van de B waarden voor de verschillende

Nadere informatie

ENERGIEBESPARINGS- EN INFORMATIEPLICHT WET MILIEUBEHEER

ENERGIEBESPARINGS- EN INFORMATIEPLICHT WET MILIEUBEHEER Ministerie van Economische Zaken en Klimaat ENERGIEBESPARINGS- EN INFORMATIEPLICHT WET MILIEUBEHEER Patrick Dijk RWS WVL/kenniscentrum InfoMil Stef Strik EZK/DG Klimaat en Energie 4 juli 2019 1. Wat komt

Nadere informatie

Tabel 12. Erkende maatregelen voor energiebesparing in hotels en restaurants. Gebouwschil. Ruimteventilatie 3-5. Ruimteverwarming 10 13

Tabel 12. Erkende maatregelen voor energiebesparing in hotels en restaurants. Gebouwschil. Ruimteventilatie 3-5. Ruimteverwarming 10 13 12. Hotels en restaurants Inrichtingen waar logies verschaft wordt voor kortstondig verblijf in hotels en motels of inrichtingen waar hoteldienstverlening plaatsvindt (zoals pensions en appartementhotels)

Nadere informatie

INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER

INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER Ministerie van Economische Zaken en Klimaat INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER Informatiebijeenkomst voor de gebouwde omgeving Stef Strik Directoraat-generaal Klimaat en Energie 25 juni

Nadere informatie

Tabel 5.5 Aangewezen erkende maatregelen voor energiebesparing voor onderwijs. Gebouwschil. Ruimteventilatie. Ruimteverwarming 7

Tabel 5.5 Aangewezen erkende maatregelen voor energiebesparing voor onderwijs. Gebouwschil. Ruimteventilatie. Ruimteverwarming 7 Onderwijs Instellingen waar onderwijs, opleidingen en cursussen worden aangeboden met of zonder praktijkonderwijs. De inrichting heeft overwegend een onderwijsfunctie zoals aangehaald in het Bouwbesluit

Nadere informatie

Hotels en restaurants

Hotels en restaurants Hotels en restaurants Inrichtingen waar logies verschaft wordt voor kortstondig verblijf in hotels en motels of jeugdherbergen (waarbij de slaapgelegenheid mogelijk gedeeld wordt met derden) en inrichtingen

Nadere informatie

Integrale versie van bijlage 10 in de Activiteitenregeling, versie juni LET OP!- Dit is een hulpmiddel en geen officiële publicatie - LET OP!

Integrale versie van bijlage 10 in de Activiteitenregeling, versie juni LET OP!- Dit is een hulpmiddel en geen officiële publicatie - LET OP! Integrale versie van bijlage 10 in de enregeling, versie juni 2017 INTEGRALE VERSIE BIJLAGE 10 IN DE ACTIVITEITENREGELING Onderliggende document is een integrale versie van bijlage 10 in de enregeling

Nadere informatie

: Bezoekresultaten naleving milieuwetgeving energiebesparing, locatie te Kies een item.

: Bezoekresultaten naleving milieuwetgeving energiebesparing, locatie te Kies een item. T.a.v. s-hertogenbosch/rosmalen Uw brief van : Ref. : De heer Kies een item. Uw kenmerk : Tel. : 073-615 9012 Ons kenmerk : SO/MIL Fax : 073-615 9798 Datum : E-mail : milieu@s-hertogenbosch.nl

Nadere informatie

Welkom bij het webinar

Welkom bij het webinar Welkom bij het webinar Informatieplicht Energiebesparing Jeroen van der Tang Public Policy Manager Duurzaamheid Selina Roskam Kennismakelaar Duurzame Utiliteitsbouw v o o r d e d i g i t a l e e c o n

Nadere informatie

INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER

INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER Ministerie van Economische Zaken en Klimaat INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER RWS Schakeldag 2018 Den Bosch Stef Strik Directoraat-generaal Klimaat en Energie 28 juni 2018 Nationaal Energieakkoord:

Nadere informatie

INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER

INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER Ministerie van Economische Zaken en Klimaat INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING WET MILIEUBEHEER Zichtenburg Kerketuinen Dekkershoek VW Wittebrug Stef Strik Directoraat-generaal Klimaat en Energie 29 maart

Nadere informatie

Welke veranderingen op het gebied van wet en regelgeving komen er op u af?

Welke veranderingen op het gebied van wet en regelgeving komen er op u af? Welke veranderingen op het gebied van wet en regelgeving komen er op u af? Impact Klimaatakkoord op de retailer Dutch Green Building Week 24 september 2018, RVO Den Haag Ed Blankestijn Stand van zaken

Nadere informatie

Actielijst Erkende Maatregelen

Actielijst Erkende Maatregelen 1/11 Actielijst Erkende Maatregelen Code Actie Mijn situatie Wanneer? Ventileren van een Ruimte GC1 Ventilatiekanalen isoleren De ventilatiekanalen zijn niet geïsoleerd, het ventilatiesysteem staat tijdens

Nadere informatie

Tabel 5.7 Aangewezen erkende maatregelen voor energiebesparing in de rubber- en kunststofindustrie. Gebouwschil. Ruimteventilatie

Tabel 5.7 Aangewezen erkende maatregelen voor energiebesparing in de rubber- en kunststofindustrie. Gebouwschil. Ruimteventilatie Rubber- en kunststofindustrie Bedrijven waar overwegend producten van kunststof- en/of rubber worden verwerkt en/of vervaardigd. Het gaat om het bewerken en/of verwerken van polyesterhars, thermoplasten,

Nadere informatie

Erkende maatregelen voor Energiebesparing

Erkende maatregelen voor Energiebesparing Erkende maatregelen voor Energiebesparing s Hertogenbosch Wendy Simonse, Irma Boswijk 2 Training Toezicht op energiebesparing Indeling sessie Aan de slag met Toezicht op Energie De erkende maatregelen

Nadere informatie

deelsessie Gelderse aanpak: stimulering bedrijven Door Roland Bus & Roy Ellenbroek (GEA) Krijn Ratsma (St. Energieke Regio)

deelsessie Gelderse aanpak: stimulering bedrijven Door Roland Bus & Roy Ellenbroek (GEA) Krijn Ratsma (St. Energieke Regio) deelsessie Gelderse aanpak: stimulering bedrijven Door Roland Bus & Roy Ellenbroek (GEA) Krijn Ratsma (St. Energieke Regio) Programma Introductie van de aanpak van het Gelders Energieakkoord (Roy Ellenbroek,

Nadere informatie

4 Energiebesparingsadvies

4 Energiebesparingsadvies 4 Energiebesparingsadvies 4.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt het energiebesparingsadvies voor het gebouw gepresenteerd. Allereerst wordt een inventarisatie gegeven van de reeds getroffen en onderzochte

Nadere informatie

VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling. Energie Managementplan

VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling. Energie Managementplan VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling Energie Managementplan Datum: 08/05/2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Beleid en doelstellingen... 4 3 Planning... 5 3.1 Identificatie en beoordeling energie

Nadere informatie

Energiemanagementplan

Energiemanagementplan VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling Energiemanagementplan Datum: 25-04-2013 Opgesteld: Thomas Heye Goedgekeurd: Bert Horsthuis (energiemanager BVGO) Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Beleid en doelstellingen...

Nadere informatie

16 e NATIONALE ENERGIEBESPARINGS- OVERLEG

16 e NATIONALE ENERGIEBESPARINGS- OVERLEG Ministerie van Economische Zaken en Klimaat 16 e NATIONALE ENERGIEBESPARINGS- OVERLEG Informatiebijeenkomst voor toezichthouders energiebesparing bij bedrijven Stef Strik Directoraat-generaal Klimaat en

Nadere informatie

VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling. Energiemanagementplan

VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling. Energiemanagementplan VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling Energiemanagementplan Datum: 25-03-2015 Opgesteld: Thomas Heye Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Beleid en doelstellingen... 3 3 Planning... 4 3.1 Identificatie

Nadere informatie

Ja Nee Nvt Maatregel Foto. Installaties & regelingen. Zijn de binnen- en buitensensoren op een representatieve locatie geïnstalleerd?

Ja Nee Nvt Maatregel Foto. Installaties & regelingen. Zijn de binnen- en buitensensoren op een representatieve locatie geïnstalleerd? Checklist Energiebesparing bedrijven algemeen Met behulp van deze checklist kunt u energiebesparende maatregelen in uw bedrijf inventariseren. Toelichting per maatregel of meer maatregelen kunt u vinden

Nadere informatie

Van Energie naar Klimaat Energietransitie in Nederland Timme Lucassen Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

Van Energie naar Klimaat Energietransitie in Nederland Timme Lucassen Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Van Energie naar Klimaat Energietransitie in Nederland Timme Lucassen Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Inhoud Van energie naar klimaat Introductie RVO De opgave De uitvoering - Wetgeving - Instrumenten

Nadere informatie

4 juni 2019 Christian de Laat & Roderick Swart Capelle aan den IJssel DE INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING

4 juni 2019 Christian de Laat & Roderick Swart Capelle aan den IJssel DE INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING 4 juni 2019 Christian de Laat & Roderick Swart Capelle aan den IJssel DE INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING 1 INHOUD 1. Energiebesparing in wetgeving 2. Wie is verantwoordelijk? 3. Waarom een informatieplicht

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 33 649 Initiatiefnota van het lid Van Veldhoven over energiebesparing in een oogopslag Nr. 2 INITIATIEFNOTA Energiebesparing in één oogopslag!

Nadere informatie

VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling. Energiemanagementplan

VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling. Energiemanagementplan VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling Energiemanagementplan Datum: 25-03-2015 Opgesteld: Thomas Heye Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Beleid en doelstellingen... 3 3 Planning... 4 3.1 Identificatie

Nadere informatie

VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling. Energiemanagementplan

VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling. Energiemanagementplan VolkerWessels Bouw & Vastgoedontwikkeling Energiemanagementplan Datum: 12-03-2018 Opgesteld: Thomas Heye Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Beleid en doelstellingen... 3 3 Planning... 4 3.1 Identificatie

Nadere informatie

de Staatscourant Datum

de Staatscourant Datum > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag de Staatscourant Directie Wetgeving en Juridische Zaken Bezuidenhoutseweg 73 Postbus 20401 2500 EK Den Haag www.rijksoverheid.nl/ezk Behandeld door Ons kenmerk

Nadere informatie

AMBTSHALVE WIJZIGING OMGEVINGSVERGUNNING

AMBTSHALVE WIJZIGING OMGEVINGSVERGUNNING Ontwerpbesluit AMBTSHALVE WIJZIGING OMGEVINGSVERGUNNING Onderwerp De Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) verplicht het bevoegd gezag om regelmatig te bezien of de beperkingen waaronder de vergunning

Nadere informatie

:: Investeringsanalyse

:: Investeringsanalyse :: Investeringsanalyse Patrick Henckes Business Development 19-03-2010 :: Inhoud Definitie Uitgangsprincipe Basisbegrippen Rendabiliteitscriteria TVT NPV KBE Invloedsfactoren investeringsanalyse Voorbeeld

Nadere informatie

Erkende Maatregelenlijst Energiebesparing Bedrijfstak Tankstations en autowasinrichtingen

Erkende Maatregelenlijst Energiebesparing Bedrijfstak Tankstations en autowasinrichtingen Erkende Maatregelenlijst Energiebesparing Bedrijfstak Tankstations en autowasinrichtingen In opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat Erkende Maatregelenlijst Tankstations en autowasinrichtingen

Nadere informatie

Workshop informatieplicht energiebesparing. Stem op Rolia als plattelandspionier bij VPRO Tegenlicht

Workshop informatieplicht energiebesparing. Stem op Rolia als plattelandspionier bij VPRO Tegenlicht Workshop informatieplicht energiebesparing Stem op Rolia als plattelandspionier bij VPRO Tegenlicht https://pioniers.op.vpro.nl/ Wat houdt de informatieplicht energiebesparing in? Tim von Harras & Roos

Nadere informatie

Energielabel C verplichting voor kantoren

Energielabel C verplichting voor kantoren Energielabel C verplichting voor kantoren Aanstaande wetgeving regelt per 1 januari 2023 een ondergrens Ed Blankestijn, Selina Roskam Vakbeurs Energie - RVO.nl 1 2 Vakbeurs Energie - RVO.nl Energielabel

Nadere informatie

Energielabel C verplichting voor kantoren

Energielabel C verplichting voor kantoren Energielabel C verplichting voor kantoren Aanstaande wetgeving regelt per 1 januari 2023 een ondergrens Ed Blankestijn Vakbeurs Energie - RVO.nl 1 28 september 2017 Energielabel C voor kantoren Pijler

Nadere informatie

ENERGIEBESPARING IN DE AKKERBOUW/OPEN TEELTEN

ENERGIEBESPARING IN DE AKKERBOUW/OPEN TEELTEN ENERGIEBESPARING IN DE AKKERBOUW/OPEN TEELTEN In de akkerbouw/open teelten wordt met name voor de bewaring van producten veel energie gebruikt in de vorm van droging en koeling. De hoeveelheid verbruikte

Nadere informatie

PARKSTAD LIMBURG ENERGIE TRANSITIE

PARKSTAD LIMBURG ENERGIE TRANSITIE 1 PARKSTAD LIMBURG ENERGIE TRANSITIE BIJEENKOMST 3 DECEMBER 2015 Programma Duurzaam Landgraaf TON ANCION WETHOUDER GEMEENTE LANDGRAAF RONALD BOUWERS PROJECTLEIDER DUURZAAMHEID WIE ZIJN WIJ? PROJECTTEAM

Nadere informatie

Erkende Maatregelenlijst Energiebesparing Bedrijfstak Hotels en restaurants. In opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat

Erkende Maatregelenlijst Energiebesparing Bedrijfstak Hotels en restaurants. In opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat Erkende Maatregelenlijst Energiebesparing Bedrijfstak Hotels en restaurants In opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat Erkende Maatregelenlijst Hotels en restaurants Inrichtingen voor

Nadere informatie

Duurzaam Evenwicht Sportaccommodaties. Stratego SlimLicht Harm van Straten

Duurzaam Evenwicht Sportaccommodaties. Stratego SlimLicht Harm van Straten Duurzaam Evenwicht Sportaccommodaties Stratego SlimLicht Harm van Straten Sportaccommodaties bewust omgaan met Energie Subsidieregeling Energiebesparing Levering LED verlichting Levering Zonnepaneel systeem

Nadere informatie

Erkende Maatregelenlijst Energiebesparing Bedrijfstak Autoschadeherstelbedrijven. In opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat

Erkende Maatregelenlijst Energiebesparing Bedrijfstak Autoschadeherstelbedrijven. In opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat Erkende Maatregelenlijst Energiebesparing Bedrijfstak Autoschadeherstelbedrijven In opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat Erkende Maatregelenlijst Autoschadeherstelbedrijven Inrichtingen

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 1.7, eerste lid, van het Activiteitenbesluit milieubeheer;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 1.7, eerste lid, van het Activiteitenbesluit milieubeheer; STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 38941 9 juli 2019 Regeling van de Minister van Economische Zaken en Klimaat van 8 juli 2019, nr. WJZ/19142134, tot wijziging

Nadere informatie

3 Energiegebruik huidige situatie

3 Energiegebruik huidige situatie 3 Energiegebruik huidige situatie 3.1 Het Energie Prestatie Certificaat In het kader van de Europese regelgeving (EPBD) bent u verplicht om, bij verkoop of verhuur van de woning, een energiecertificaat

Nadere informatie

Kansrijke maatregelen energiebesparing. Frans Rooijers

Kansrijke maatregelen energiebesparing. Frans Rooijers Kansrijke maatregelen energiebesparing Frans Rooijers CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische, technische en beleidsmatige expertise 40 medewerkers

Nadere informatie

Erkende Maatregelenlijst Energiebesparing Bedrijfstak Verf en drukinkt. In opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat

Erkende Maatregelenlijst Energiebesparing Bedrijfstak Verf en drukinkt. In opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat Erkende Maatregelenlijst Energiebesparing Bedrijfstak Verf en drukinkt In opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat Erkende Maatregelenlijst Verf en drukinkt Het gaat om inrichtingen

Nadere informatie

Evaluatie van de rentabiliteit van een investering

Evaluatie van de rentabiliteit van een investering Evaluatie van de rentabiliteit van een investering Vorming voor Energieverantwoordelijken van het BHG Céline Martin ICEDD asbl 22 maart 2007 Vertreksituatie: vervanging van een verwarmingsketel Men wil

Nadere informatie

Erkende Maatregelenlijst Energiebesparing Bedrijfstak Commerciële datacenters. In opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat

Erkende Maatregelenlijst Energiebesparing Bedrijfstak Commerciële datacenters. In opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat Erkende Maatregelenlijst Energiebesparing Bedrijfstak Commerciële datacenters In opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat Erkende Maatregelenlijst Commerciële datacenters Inrichtingen

Nadere informatie

Afkorting Naam gebouw of variant Fit Cert Adv Fin huidig X X v ariant 1 Variant HR-ketel X X X v ariant 2 Variant isoleren X X X

Afkorting Naam gebouw of variant Fit Cert Adv Fin huidig X X v ariant 1 Variant HR-ketel X X X v ariant 2 Variant isoleren X X X 15 februari 2007 15:32 uur Blz. 1 / 6 1 Fitten op de meterstanden In onderstaande tabel wordt een overzicht van de berekeningen getoond. Voor zowel de e situatie als voor de varianten wordt de afkortingen

Nadere informatie

Ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Nieuwegein, 31 oktober 2018

Ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Nieuwegein, 31 oktober 2018 Ministerie van Economische Zaken en Klimaat Nieuwegein, 31 oktober 2018 Betreft: reactie op voornemen tot wijziging van bijlage 10 van de Activiteitenregeling milieubeheer; lijst met erkende maatregelen

Nadere informatie

ENCON INGENIEURSBUREAU

ENCON INGENIEURSBUREAU ENCON INGENIEURSBUREAU ENERGIE - CONSULTANCY ENCON Ingenieursbureau Studiedag milieu&energie Technieken verlichting Case studies Relighting VERLICHTING RELIGHTING Meer licht met minder energie! Energiebesparing

Nadere informatie

ENERGIE PRESTATIE ADVIES VOOR WONINGEN

ENERGIE PRESTATIE ADVIES VOOR WONINGEN 4 juli 2007 19:11 uur Blz. 1 / 8 cursus Luc Volders - 2-7-2007 ENERGIE PRESTATIE ADVIES VOOR WONINGEN Opdrachtgever: FB Projectgegevens: testpand 1234AB Software: EPA-W Kernel 1.09 07-06-2007 Vabi Software

Nadere informatie

Optie uit 2 goede keuzes!! Kim van Rosmalen Philips Nederland Licht 2009

Optie uit 2 goede keuzes!! Kim van Rosmalen Philips Nederland Licht 2009 Schoolverlichting Optie uit 2 goede keuzes!! Kim van Rosmalen Philips Nederland Licht 2009 Wist u dat In 70% van de scholen in NL de verlichting verouderd d is Verlichting 73% van alle elektriciteit op

Nadere informatie

Resultaten energiescan Golfclub Zwolle

Resultaten energiescan Golfclub Zwolle Resultaten energiescan Golfclub Zwolle! Resultaten energiescan Golfclub Zwolle Hoog elektraverbruik door verlichting en ventilatie Hoge prijs voor energie Besparingspotentieel van 13.000 op energiekosten

Nadere informatie

Gelet op artikel 1.7, eerste lid, onderdeel a, van het Activiteitenbesluit milieubeheer;

Gelet op artikel 1.7, eerste lid, onderdeel a, van het Activiteitenbesluit milieubeheer; Regeling van de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, van..., nr. IENM/BSK-, tot wijziging van bijlage 10 van de enregeling milieubeheer (invoering derde lichting erkende maatregellijsten energiebesparing

Nadere informatie

ENERGIE PRESTATIE ADVIES VOOR WONINGEN

ENERGIE PRESTATIE ADVIES VOOR WONINGEN Beta Testbedrijf E. van Dijk 007 Kleveringweg 12 2616 LZ Delft info@vabi.nl Delft, 8 februari 2007 ENERGIE PRESTATIE ADVIES VOOR WONINGEN Opdrachtgever: Opdrachtgever BV A. Bee Projectgegevens: Voorbeeldproject

Nadere informatie

Energiebesparing. VMR 30 november 2017 Godert van der Feltz

Energiebesparing. VMR 30 november 2017 Godert van der Feltz VMR 30 november 2017 Godert van der Feltz Agenda 1. algemeen 2. specifiek - art. 2.15 Activiteitenbesluit milieubeheer 3. (Art. 2.15 Activiteitenbesluit onder) de Omgevingswet 29-11-17 Van der Feltz advocaten

Nadere informatie

Verlichtingsscan. Gemeente Koggenland. Juli 2012. Pagina 1 van 16

Verlichtingsscan. Gemeente Koggenland. Juli 2012. Pagina 1 van 16 Verlichtingsscan Gemeente Koggenland Juli 2012 Pagina 1 van 16 Opdrachtgever opdrachtgever : Gemeente Koggenland contactpersoon : Dhr. R. Gotjé Opdrachtnemer opdrachtnemer : Ziut Advies B.V. contactpersoon

Nadere informatie

MJA: verleden, heden en toekomst

MJA: verleden, heden en toekomst MJA: verleden, heden en toekomst Oppervlaktebehandelende industrie Jac van Trijp Achtergronden MJA Meerjarenafspraken Energie-efficiency - Overheid en bedrijfsleven maken afspraken over verbeteringen in

Nadere informatie

ENERGIEZUINIGE BEDRIJVENTERREINEN. 18 april 2013

ENERGIEZUINIGE BEDRIJVENTERREINEN. 18 april 2013 ENERGIEZUINIGE BEDRIJVENTERREINEN 18 april 2013 EUROPESE DOELSTELLING tegen 2020 en tov 1990 CO2-uitstoot verlagen met 20% energieverbruik met 20% verlagen aandeel hernieuwbare energie +20% STEUNMAATREGELEN

Nadere informatie

Subsidieregeling Asbest eraf, zonnepanelen erop

Subsidieregeling Asbest eraf, zonnepanelen erop Subsidieregeling Asbest eraf, zonnepanelen erop Regeling In tien provincies is vanaf 1 juli 2013 de stimuleringsregeling Asbest eraf, zonnepanelen erop opengesteld en kunnen agrarische ondernemers een

Nadere informatie

Verkenning Utiliteitsbouw

Verkenning Utiliteitsbouw Verkenning Utiliteitsbouw Robin Niessink Aanleiding In de Kamerbrief van 28 november 2016 over energiebesparing schrijft minister Blok (BZK, 2016): In de Borgingscommissie is besloten dat er naast de label

Nadere informatie

In het Belgisch Staatsblad van 31 december 2012 werd op bladzijde 88607 e.v. bovengenoemd besluit gepubliceerd.

In het Belgisch Staatsblad van 31 december 2012 werd op bladzijde 88607 e.v. bovengenoemd besluit gepubliceerd. VLAAMSE OVERHEID [C 2013/35060] 21 DECEMBER 2012. Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het Energiebesluit van 19 november 2010, wat betreft de groenestroomcertificaten, de warmtekrachtcertificaten

Nadere informatie

Business Cases LED verlichting in de Zorgsector

Business Cases LED verlichting in de Zorgsector Business Cases LED verlichting in de Zorgsector Business Cases Het gebruik van LED verlichting in de Zorgsector Door: Daan Bording Betreft: Afstudeeropdracht Bachelor Science, Business & Innovation (SBI)

Nadere informatie

Opwekking duurzame energie en terugverdientijden. Niek Tramper

Opwekking duurzame energie en terugverdientijden. Niek Tramper en terugverdientijden Niek Tramper en terugverdientijden Zonneboiler geeft warm tapwater Zonnepanelen geven elektriciteit Warmtepomp geeft verwarming Pelletkachel geeft verwarming Zonneboiler Uitgangspunt:

Nadere informatie

INZICHT IN WET- EN REGELGEVING. Building G november 2018 Utrecht

INZICHT IN WET- EN REGELGEVING. Building G november 2018 Utrecht INZICHT IN WET- EN REGELGEVING Building G100 19 november 2018 Utrecht EVEN VOORSTELLEN Peter Ligthart Bouwregelgeving Kwaliteitsmanagement Kwaliteitsborging peter@ligthartadvies.nl @peter_ligthart nl.linkedin.com/in/peterligthart

Nadere informatie

Methodiek voor de bepaling van de terugverdientijd van energiebesparende maatregelen

Methodiek voor de bepaling van de terugverdientijd van energiebesparende maatregelen Radarweg 60 1043 NT Amsterdam TNO-rapport TNO 2018 M11184 Eindrapport www.tno.nl T +31 88 866 50 10 Methodiek voor de bepaling van de terugverdientijd van energiebesparende maatregelen Datum 3 juli 2019

Nadere informatie

Toelichting Aanvraag subsidie Marktintroductie energie-innovaties

Toelichting Aanvraag subsidie Marktintroductie energie-innovaties Toelichting Aanvraag subsidie Marktintroductie energie-innovaties Waarom deze toelichting? Deze toelichting hoort bij het digitale aanvraagformulier 'Subsidie voor Marktintroductie energie-innovaties 2010'.

Nadere informatie

Energie: De mogelijkheid om (samen) een verandering te bewerkstelligen

Energie: De mogelijkheid om (samen) een verandering te bewerkstelligen Energie: De mogelijkheid om (samen) een verandering te bewerkstelligen De gemeenten Beek, Brunssum, Eijsden-Margraten, Gulpen-Wittem, Heerlen, Kerkrade, Landgraaf, Maastricht, Meerssen, Nuth, Onderbanken,

Nadere informatie

Zonne-energie voor ondernemers

Zonne-energie voor ondernemers Zonne-energie voor ondernemers Een zonnige en zuinige toekomst? Johannes Zijlstra 20-03-2013 LTO Noord Advies Zonne energie; drijvende kracht!? 1 Zonuren Onderwerpen Energie en duurzaamheid Ontwikkeling

Nadere informatie

E-LINE LED 4000 LM 36W VS T8 2X 58W PROJECTREFERENTIE BESCHRIJVING VAN HET PROJECT

E-LINE LED 4000 LM 36W VS T8 2X 58W PROJECTREFERENTIE BESCHRIJVING VAN HET PROJECT E-LINE LED 4000 LM 36W VS T8 2X 58W PROJECTREFERENTIE BESCHRIJVING VAN HET PROJECT BEVOEGD MEDEWERKER Wanneer men een conventionele verlichtingsinstallatie met T8-armaturen en CVSA's vervangt door hoogefficiente

Nadere informatie

Verduurzaming en energiebesparing bij sportverenigingen 6

Verduurzaming en energiebesparing bij sportverenigingen 6 Verduurzaming en energiebesparing bij sportverenigingen 6 16 november 2015 Even voorstellen Klaas Smink, projectleider VSU Energie Werkzaam bij VSU (Vereniging Sport Utrecht) VSU: belangenbehartiger en

Nadere informatie

Project Energiebesparing bij bedrijven

Project Energiebesparing bij bedrijven Project Energiebesparing bij bedrijven 2016-2019 27-09-2018 Agenda Stand van zaken project toezicht energiebesparing bij bedrijven Praktijkvoorbeelden Actualisatie vergunningen (komt voort uit bezoeken)

Nadere informatie

Toelichting doorrekening Energieakkoord - Gebouwde omgeving

Toelichting doorrekening Energieakkoord - Gebouwde omgeving Toelichting doorrekening Energieakkoord - Gebouwde omgeving Casper Tigchelaar Marijke Menkveld Den Haag, SER 2 oktober 2013 www.ecn.nl Instrumenten gericht op eigenaar-bewoners Bewustwording en informatie

Nadere informatie

Opening Wie is Gijsbers V&K Kostenberekening Subsidie Vragen?

Opening Wie is Gijsbers V&K Kostenberekening Subsidie Vragen? Dinsdag 2 mei 2017 Opening Wie is Gijsbers V&K Kostenberekening Subsidie Vragen? Gijsbers Verwarming & Koeling» opgericht in 1979 als verwarmingsbedrijf,» in 2003 2 e generatie toegetreden,» in 2008 koeltechniek

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 30584 8 juni 2017 Regeling van de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, van 7 juni 2017, nr. IENM/BSK-2071/134147,

Nadere informatie

Meefinancieren van energiebesparende voorzieningen De mogelijkheden bij BLG Wonen Versie 1-1-2016

Meefinancieren van energiebesparende voorzieningen De mogelijkheden bij BLG Wonen Versie 1-1-2016 Meefinancieren van energiebesparende voorzieningen De mogelijkheden bij BLG Wonen Versie 1-1-2016 Energiebesparende voorzieningen zijn in meerdere opzichten interessant: Structurele besparing tot 30% op

Nadere informatie

MAATREGELENLIJST E-LOKET

MAATREGELENLIJST E-LOKET MAATREGELENLIJST E-LOKET ERKENEN VOOR ENERGIEBESPARING TANKSTATIONS EN AUTOWAS- EN POETSBEDRIJVEN Heeft u een tankstation en/of een autowas- en poetsbedrijf? Dan kunt u deze maatregelenlijst. Voor de mobiliteitsbranche

Nadere informatie

Workshop efficiënte elektrische aandrijvingen in de chemische industrie Waar liggen de kansen?

Workshop efficiënte elektrische aandrijvingen in de chemische industrie Waar liggen de kansen? 1 Workshop efficiënte elektrische aandrijvingen in de chemische industrie Waar liggen de kansen? Gouda, 23 januari 2014 Ir. B.J. Waggeveld 1 Overzicht Intro Werkwijze energiebesparing Praktijkvoorbeelden

Nadere informatie

Benelux Seminarie oktober Vergelijking van berekeningsmethodes: Case Nederland Vlaanderen

Benelux Seminarie oktober Vergelijking van berekeningsmethodes: Case Nederland Vlaanderen Benelux Seminarie 21 22 oktober 2004 Vergelijking van berekeningsmethodes: Case Nederland Vlaanderen Marleen Spiekman TNO Bouw Peter Wouters WTCB-CSTC Structuur van de voordracht Basisprincipes methode

Nadere informatie

F (zie toelichting in bijlage)

F (zie toelichting in bijlage) Energielabel gebouw Afgegeven conform de Regeling energieprestatie gebouwen. Veel besparingsmogelijkheden F (zie toelichting in bijlage) Dit gebouw Weinig besparingsmogelijkheden Labelklasse maakt vergelijking

Nadere informatie