SLUITING WEGENS VERDOVENDE MIDDELEN

Transcriptie

1 SLUITING WEGENS VERDOVENDE MIDDELEN Wettelijke basis Artikel 9bis van de wet van 24 februari 1921 betreffende het verhandelen van gifstoffen, slaapmiddelen en verdovende middelen, psychotrope stoffen, ontsmettingsstoffen en antiseptica en van de stoffen die kunnen gebruikt worden voor de illegale vervaardiging van verdovende middelen en psychotrope stoffen In het kort Deze bepaling machtigt de burgemeester om een plaats tijdelijk te sluiten wanneer er ernstige aanwijzingen zijn dat er illegale activiteiten plaatsvinden die de openbare veiligheid en rust in het gedrang brengen en die betrekking hebben op de verkoop, de aflevering of het vergemakkelijken van het gebruik van verdovende middelen. Toelichting Uitvoeringsvoorwaarden 1. Ernstige aanwijzingen Er is degelijke en betrouwbare informatie nodig betreffende de verkoop, de aflevering of het vergemakkelijken van het gebruik van gifstoffen, slaapmiddelen, verdovende middelen, enz. De bepaling legt niet op dat er bewijzen moeten zijn voor het verhandelen van verdovende middelen, maar enkel dat er ernstige aanwijzingen moeten zijn Activiteiten waardoor de openbare veiligheid en rust in het gedrang komt Het verhandelen van drugs raakt aan het morele aspect van de openbare orde en valt in beginsel dus niet onder de bevoegdheid van de algemene bestuurlijke politie van de gemeente. Om aan deze situatie te verhelpen, kende de wetgever de burgemeester in 2006 een bevoegdheid van bijzondere politie toe om de strijd aan te binden met inrichtingen (privéplaatsen die voor het publiek toegankelijk zijn) waar dergelijke illegale activiteiten plaatsvinden. Volgens de memorie van toelichting werd de toekenning van deze bevoegdheid noodzakelijk bevonden omdat de sluitingstermijn van 3 maanden, zoals vastgelegd in artikel 134quater van de Nieuwe Gemeentewet (NGW) (zie fiche 4), te kort is om een afschrikkend effect te hebben. 1 R.v.S., 26 februari 2012, VZW RIVIERA APA NJO KWETU, nr , Inforum nr

2 Het is niet noodzakelijk dat de openbare orde verstoord blijkt te zijn Activiteiten die herhaaldelijk plaatsvinden Artikel 9bis eist niet dat de bedoelde feiten "herhaaldelijk" vastgesteld moeten zijn, maar wel dat er "aanwijzingen" (dus geen bewijzen) voorhanden zijn dat er "herhaaldelijk" illegale activiteiten plaatsvinden. Met andere woorden, één vaststelling volstaat om een sluitingsmaatregel te rechtvaardigen indien de vastgestelde feiten de aanwijzing van herhaalde illegale activiteiten zijn Bedoelde plaatsen Een plaats die privaat kan zijn maar toegankelijk is voor het publiek en/of de omgeving van die plaats. 5. De procureur des Konings informeren De burgemeester moet de procureur des Konings of diens substituut meedelen dat hij de plaats gaat sluiten en navragen of hier eventueel bezwaar tegen is, om te vermijden dat de burgemeester met zijn actie een lopend onderzoek belemmert. 6. Voorafgaand verhoor De verantwoordelijke moet eerst verhoord worden. Het gaat hier dus niet om de naleving van het beginsel van behoorlijk bestuur audi alteram partem (zie fiche 1), maar wel - aangezien het verhoor opgenomen is in de wetsbepaling - om een substantiële formaliteit waarvan het verzuim de bestuurshandeling ongeldig maakt. Het voorafgaande verhoor van de betrokkene mag dus niet overgeslagen worden, zelfs niet in noodgevallen. 7. Uitsluitend een sluitingsbevoegdheid 8. Tijdelijke maatregel De sluiting mag slechts tijdelijk zijn, voor een maximale duur van 6 maanden. Na gunstig advies van de gemeenteraad kan de maatregel met eenzelfde periode als de eerste sluitingsperiode verlengd worden indien er nieuwe feiten vastgesteld worden. Aangezien de Raad van State erg gekant is tegen lange sluitingsperiodes, kan het dus niet gaan om een definitieve sluiting of een langdurige sluiting van definitieve aard. De burgemeester moet de sluitingsperiode van zijn keuze nauwkeurig motiveren. De sluiting mag niet langer duren dan redelijkerwijs noodzakelijk is om het nagestreefde doel te bereiken, namelijk de bestrijding van de verhandeling of het gebruik van drugs. De Raad van State aanvaardt geen motivering die beperkt is tot het preciseren dat de burgemeester in theorie 2 R.v.S., 22 maart 2012, AL AMAL JDID, nr , Inforum nr R.v.S., 19 augustus 2014, BVBA DAY AND NIGHT INTERNATIONAL, nr , Inforum nr

3 een sluitingsperiode van 6 maanden had kunnen opleggen als hij voor een kortere periode opteert Inspanningen van de uitbater De uitbater moet de kans gekregen hebben om zelf maatregelen te treffen tegen de illegale activiteiten. Gewone politiebijstand is niet voldoende. De uitbater moet onder eigen verantwoordelijkheid maatregelen nemen om drugs effectief te bestrijden. Deze voorwaarde vloeit voort uit de rechtspraak van de Raad van State. De burgemeester moet rekening houden met de inspanningen van de uitbater tegen de illegale activiteiten. Indien de burgemeester, rekening houdend met deze inspanningen, desondanks toch beslist om de inrichting te sluiten, moet hij tegenover een goedwillige uitbater duidelijk motiveren waarom hij niet kan overgaan tot een minder zware maatregel dan sluiting om de uitbater aan te zetten tot het nemen van bijkomende maatregelen tegen drugs. Sluiting moet werkelijk de laatste uitweg zijn. De bereidheid tot medewerking van de uitbater versterkt de formele motiveringsplicht van de burgemeester Bevestiging door het college Het college van burgemeester en schepenen moet de maatregel tijdens zijn eerstvolgende vergadering bevestigen, bij ontstentenis waarvan ze niet langer van kracht is. Opmerking: Naast deze voorwaarden moet het besluit altijd de algemene beginselen van bestuursrecht naleven (zie fiche 1). De afdeling wetgeving van de Raad van State benadrukte trouwens het belang van de preventieve aspecten van deze maatregel van algemene bestuurlijke politie die geen sanctie is. De Raad van State drong tevens aan op de naleving van het evenredigheidsbeginsel, aangezien deze maatregel de vrijheid van handel en nijverheid beperkt. Afstemming van artikel 9bis op de andere mogelijkheden tot sluiting van een inrichting Artikel 9bis begint met de woorden "Onverminderd de bevoegdheden van de rechterlijke instanties en onverminderd het bepaalde in de artikelen 134ter en quater van de Nieuwe Gemeentewet,...", wat betekent dat het politiebesluit geen eventuele strafrechtelijke vervolging verhindert. 4 R.v.S., 25 april 2013, ASSOCIATION MAROCO, nr , Inforum nr ; R.v.S. 26 maart 2013, SCR WARAKZAI, nr , Inforum nr ; R.v.S., 10 augustus 2012, BVBA AF CARS, nr , Inforum nr ; R.v.S., 13 september 2006, BVBA CENTRE DE LOISIRS DU WOLBERG, nr , Inforum nr R.v.S., 24 oktober 2008, BVBA BEVERLY S, nr , Inforum nr ; R.v.S., 29 december 2006, NV FIEVEZ-CADET, nr , Inforum nr

4 In geval van drugsfeiten zullen de artikelen 134ter en quater ook nog toegepast kunnen worden als aan hun toepassingsvoorwaarden voldaan is (zie fiche 3 & 4). Bijgevolg is een burgemeester niet gebonden aan de voorwaarden van artikel 9bis als hij een inrichting kan sluiten op basis van artikel 134quater NGW (bv. als een burgemeester vindt dat een sluitingsperiode van 3 maanden voldoende is). Het voordeel van artikel 9bis ten opzichte van artikel 134quater NGW is dat de sluitingsperiode korter is en dat de burgemeester zich ertoe lijkt te kunnen beperken om de mogelijke schending van de openbare rust of veiligheid vast te stellen in plaats van een werkelijke verstoring van de openbare orde in de directe omgeving van de betrokken inrichting aan te tonen 6. Aangezien artikel 9bis een lex specialis is, heeft de toepassing van dit artikel daarentegen voorrang op de sluitingsbevoegdheid van de burgemeester op grond van de artikelen 133, 2 e lid, en 135, 2 NGW. Verwijzingen Rechtspraak Over de herhaling van de illegale activiteiten R.v.S., 19 augustus 2014, BVBA DAY AND NIGHT INTERNATIONAL, nr , Inforum nr Over het rekening houden met de inspanningen van de uitbater om het drugsprobleem onder controle te houden R.v.S., 26 februari 2012, VZW RIVIERA APA NJO KWETU, nr , Inforum nr R.v.S., 24 oktober 2008, BVBA BEVERLY S, nr , Inforum nr R.v.S., 29 december 2006, NV FIEVEZ-CADET, nr , Inforum nr Over de beperking van de sluitingsperiode R.v.S., 25 april 2013, ASSOCIATION MAROCO, nr , Inforum nr R.v.S., 26 maart 2013, SCR WARAKZAI, nr , Inforum nr R.v.S., 10 augustus 2012, BVBA AF CARS, nr , Inforum nr R.v.S., 13 september 2006, BVBA CENTRE DE LOISIRS DU WOLBERG, nr , Inforum nr M. VANDERHELST, "Autorités communales et immeubles bâtis: typologie d intervention", Rev.Dr.Comm., 2013/3, p

5 Over de werkelijkheid van de verstoring R.v.S., 22 maart 2012, nr , AL AMAL JDID, Inforum nr Rechtsleer BOES M., "Fermeture d'établissements en vertu de l'article 9bis de la loi sur les stupéfiants: que doit motiver le bourgmestre et comment doit-il entendre les intéressés?", Vigiles, december 2009, V.15(5), , Inforum nr NOWAK J., "Artikel 9bis Drugswet: een roesmiddel voor de burgemeester", T. Gem., oktober 2009, V.22,(4), , Inforum nr VANDERHELST M., "Autorités communales et immeubles bâtis : typologie d intervention", Rev.Dr.Comm., 2013/3, p. 25 5