Inhoud. Algen bij biologische filtratie van effluent. Rwzi en moerassysteem Everstekoog. lastig? of. Veel watervlooien, maar weinig algen.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoud. Algen bij biologische filtratie van effluent. Rwzi en moerassysteem Everstekoog. lastig? of. Veel watervlooien, maar weinig algen."

Transcriptie

1 Algen bij biologische filtratie van effluent lastig? of hebben we er wat aan? Waternet/STOWA "algenworkshop Jaarbeurs Utrecht donderdag 18 juni 29 Ruud Kampf Waternet / Vrije Universiteit Amsterdam Rwzi Everstekoog: Geen algen maar watervlooien Inhoud Onderzoek Everstekoog Verdomd lastig om algen te kweken, want:? Voedselketens Biologische filtratie mesocosm Horstermeer, Grou en Empuriabrava Rol van algen kweek in Waterharmonica Algen, watervlooien, slakken, natuur Procestechniek? Beraadslaging Rwzi en moerassysteem Everstekoog rwzi voorbezinkvijver Veel watervlooien, maar weinig algen 9 parallelle sloten met riet en lisdodde afvoersloot Onderzoeks project

2 Groei van watervlooien (vnl. Daphnia magna) voorkomt groei van algen Daphnia in Empuriabrava Laboratorium onderzoek Initiële remming? OECD OECD-medium: exponentiele groei eerste 14 dagen a (µg/l) Chl-a dagnr. Everstekoog Cocksdorp Everstekoog OECD Effluenten: minder groei bij beide rwzi s De Cocksdorp trager groei start later De Cocksdorp Foekema, Kampf, 23: Kwekelbaarsjes experimenten overzicht , concept rapportage Laboratorium onderzoek Is het mogelijk algen te kweken op effluent? De aanwezigheid van nutriënten in effluent biedt de mogelijkheid om algen (fytoplankton) te kweken die de basis van een voedselketen kunnen vormen Is effluent een geschikt groeimedium voor algen? Wel remming: Vooral overbelaste rwzi De Cocksdorp Geen nutriënten beperking Jak, Kampf, Foekema, van Dokkum, 2, 23: Haalbaarheid en mogelijkheden van het gebruik van effluent van de rwzi De Cocksdorp voor natuurdoeleinden

3 Invloed Daphnia op algengroei 15 orofyl-a (µg/l) Chlo 1 5 zonder Daphnia met Daphnia (verontreinigd) Dage n met Daphnia (schoon) Ecoassay, verontreinigd = 32 µg/l Dimethoate). Proefveld Everstekoog 1998: Eerste proeven Everstekoog Idee: voor kweek van watervlooien is een voorafgaande algen kweek nodig: effluent > algen > watervlooien effluent algenvijver watervlooienvijver voorbezinkvijver van het helofytenfilter twee polyester bakken met inhoud van ca. 2 m 3, verblijftijd 5 dagen Bak 1: Chlorella pyrenoidosa Bak 2: Daphia magna Kampf, Jak en Groot, Ås, Norway, 7 11 June th International Conference on Ecological Engineering for Wastewater Treatment

4 Algen Chl. a (µg/l) Algen bak fytoplanktonvijver zoöplanktonvijver watervlo bak In beide bakken ongeveer even veel algen!! Watervlooien (aantal /l) Tijd (dagen) watervlo bak Watervlooien Tijd (dagen) fytoplanktonvijver zoöplanktonvijver na 3 weken veel Daphnia, tot 19 liter ook watervlooien in algenbak algen bak aparte algenbak is niet haalbaar!!! want groei watervlooien actiefslib deeltjes goede voedselbron voor Daphnia Kampf, Jak en Groot, Ås, Norway, 7 11 June th International Conference on Ecological Engineering for Wastewater Treatment Wat eten watervlooien? Algen en/ of Slib?? 22: algen vs watervlooien Vijver 1, Daphnia Vijver 1, chlfl Vijver 2, Daphnia Vijver 2, chlfl Daphnia (n/l) Chlorofyl-a (µg/l) Daphnia (n/l) Chlorofyl-a (µg/l) Verblijftijd 4.5 dagen 23/May/2 13/Jun/2 3/Jul/2 24/Jul/2 19/Aug/2 1/Sep/2 15/Oct/2 23/May/2 13/Jun/2 3/Jul/2 24/Jul/2 19/Aug/2 1/Sep/2 15/Oct/2 Vijver 3, Daphnia Vijver 3, chlfl Vijver 4, Daphnia Vijver 4, chlfl Daphnia (n/l) Chlorofyl-a (µg/l) Daphnia (n/l) Chlorofyl-a (µg/l) 23/May/2 13/Jun/2 3/Jul/2 24/Jul/2 19/Aug/2 1/Sep/2 15/Oct/2 23/May/2 13/Jun/2 3/Jul/2 24/Jul/2 19/Aug/2 1/Sep/2 15/Oct/2 Afname Daphnia heeft direct algen groei to gevolg Toename Daphnia leidt tot minder algen Daphnia populatie van 1 2 per l is al genoeg om algen te beheersen Foekema, Kampf, 23: Kwekelbaarsjes experimenten overzicht , concept rapportage

5 Daphnia Voedselketens Empuriabrava Grou Everstekoog Van fantasie tot Waterharmonica 2: Kwekelbaarsjes 22: Stekelbaarsjes systeem Theorie Effluent vijver wordt groen door algengroei. Hypothese Biologisch filtratie Gezuiverd afvalwater nutriënten Algen licht temperatuur Zwevend stof Daphnia Grootte deeltjes Samenstelling voedingswaarde (eco)toxiciteit Aard deeltjes Praktijk: Watervlooien groeien op deeltjes uit afvalwater, filteren daarbij ook de algen uit het water, daardoor blijft water helder Voedselketens Stekelbaars Lepelaar (eco)toxiciteit doorvergiftiging Daphnia feces Slakken

6 Biologische filtratie door Daphnia Promotie onderzoek op op vijivers gevoed met goed gezuiverd afvalwater uit een actief slib installatie Gelijke proeven op 3 rwzi s Horstermeer Effluent Gefiltreerd effluent Grou Parallel aan vijvers Empuriabrava Spanje Parallel aan vijvers effluent Horstermeer filtraat 4 x 4 mesocosms: 2 x 4: effluent 2 x 4: gefiltreerd effluent

7 Verwijdering zwevend stof Horstermeer Herfst 27 Niet alleen Daphnia Zwevend stof en algen: biologische filtratie door Daphnia vooral, maar ook andere Cladacera Gehechte algen en bezonken slib: begrazing door slakken Vooral : Grote poelslak Lymnaea stagnalis Mesocosms Horstermeer, herfst 27 Grou

8 Mesocosms Empuriabrava rechterdeel met schaduwdoek Empuriabrava Mesocosms en wetland Log of Log Clostridium Clostridium spores (nr/1 (nr/1 ml) ml) Mesocosms veel beter dan wetland systeem Empuriabrava Effect van schaduw doek

9 6 Maar: zonder schaduwdoek minder gesuspendeerde algen Empuriabrava: Chlorofyl (μg/l) 9 Schaduw 8 7 Chlorophyl A (mug/ /l) Geen schaduw shade no_shade 1 Geen Schaduw Schaduw NB: hele lage Chlorofyl gehalten!! Onderzoek met meetcellen in Empuriabrava Deeltjes Aard van deeltjes Theresa Serra Jordi Colomer Conxi Pau Department of Physics of the University of Girona MULTIPARAMETRIC PROBE SUBMERSIBLE PARTICLE SIZE ANALYZER FOUR CHANNELS SUBMERSIBLE FLUOROMETER Zomaar een voorbeeld van werk van Conxi Pau: Verloop van Groen algen en Blauwgroene algen Total Co oncentration (mg/l) Total Concentration (Green Algae) vs Time 1 Mesocosms A2 (Blue) B2(red) C2 (violet) D2 (green) Time (days) 3 Total Concentration (Bluegreen) vs Time Mesocosms A2 (blue) B2 (red) C2 (violet) D2 (green) Total Concentration (µg/l) Time (days)

10 settled Treated waste water Nutrients Particles algae suspended suspended Simplified scheme Mesocosms for biological filtration of treated waste water filamentous attached to the wall Storage of nutrients Daphnia Esp. in mesocosms, 4 m3 wall/m3 plus 1 m2 bottom Daphnia faeces nutrients Daphnia = filtering organisms Snails Snail faeces nutrients Snails = underwater pigs Ruud Kampf April 29 Nutrient concentraties in algen % van droog gewicht C N P Macro algen 25 1,5,15 Fytoplankton 45 5,7 Duarte, 1992: Nutrient Concentration of Aquatic Plants: Patterns Across Species Verwijdering N en P door oogsten algen draadvormig, flab Geschatte N verwijdering,3 mg/l per bak Ofwel 1,2 mg/l totaal Empuriabrava: januari mei 29 Toch wel aardige N en P verwijdering mogelijk Kleine letters: Geschat op basis van literatuur voor fytoplankton Geschatte P verwijdering,4 mg/l per bak Ofwel,16 mg/l totaal Koude periode NO Spanje

11 Is het Natuur?? Daphnia pond Reed beds Constructed nature Give water back to nature of een proces?? Daphnia reactor Biological filtratie Algen reactor for nutrient opslag Wetland als phototrophe biofilm reactor Vispaaiplaats om te voldoen aan de Europese kaderrichtlijn en voor biodiversiteit Beraadslaging Ik stem voor: Een natuurlijk, laag belast proces : Biologische filtratie voor verwijdering van zwevend stof uit actief slib installatie Algen voor nutriënten opslag : aanvullende N en P verwijdering produceren van een bruikbaar oppervlaktewater uit effluent Waterharmonica: the natural link from tap to source

Helder effluent. Ach, de watervlo. Inhoud. Inhoud. Effluenten Rwzi s. Zuiveringsmoerassen en watervlooien Grou, 9 februari 2006

Helder effluent. Ach, de watervlo. Inhoud. Inhoud. Effluenten Rwzi s. Zuiveringsmoerassen en watervlooien Grou, 9 februari 2006 Ach, de watervlo.. Zuiveringsmoerassen en watervlooien Ruud Kampf Watersystemen, Afdeling Beleidsontwikkeling en Kennismanagement BOK Vrije Universiteit, afdeling Dierecologie Ach, de watervlo. De watervlo

Nadere informatie

Dinsdag 8 september 2009 Ruud Kampf Theo Claassen Waternet: eerste watercyclusbedrijf van Nederland

Dinsdag 8 september 2009 Ruud Kampf Theo Claassen Waternet: eerste watercyclusbedrijf van Nederland Excursie Grou rwzi en Aqualân toepassing in Marum en Garmerwolde Dinsdag 8 september 2009 Ruud Kampf en Theo Claassen Programma 13.15: welkoms woord namens Wetterskip Fryslân Theo Claassen 13.20: Waterharmonica:

Nadere informatie

De Waterharmonica Deze les bevat:

De Waterharmonica Deze les bevat: De Waterharmonica Deze les bevat: allerlei wilde ideeën; Disclaimer data uit mijn proefschrift, dat ik over niet al te lange tijd af hoop te hebben, in elk geval voor mijn pensioen; data uit een nog niet

Nadere informatie

De Waterharmonica. WSB cursus Natuurlijke waterzuivering Woensdag 4 november 2009. Ruud Kampf. Deze voordracht

De Waterharmonica. WSB cursus Natuurlijke waterzuivering Woensdag 4 november 2009. Ruud Kampf. Deze voordracht De Waterharmonica WSB cursus Natuurlijke waterzuivering Woensdag 4 november 2009 Ruud Kampf Deze voordracht Waternet: eerste watercyclusbedrijf van Nederland Effect van afvalwater lozing: biologie van

Nadere informatie

Natuurlijke nazuivering van effluent donderdag 30 mei 2005, Ruud Kampf

Natuurlijke nazuivering van effluent donderdag 30 mei 2005, Ruud Kampf Natuurlijke nazuivering van effluent donderdag 30 mei 2005, 14.00 15.00 Ruud Kampf Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier Vrije Universiteit Amsterdam KRWE 4 Op weg naar KRW-effluent PAO-cursussen

Nadere informatie

Helder effluent. Deze Voordracht. Effluenten Rwzi s. Moerassysteem. Van afvalwater tot bruikbaar oppervlaktewater

Helder effluent. Deze Voordracht. Effluenten Rwzi s. Moerassysteem. Van afvalwater tot bruikbaar oppervlaktewater Van afvalwater tot bruikbaar oppervlaktewater ecological engineering Ruud Kampf Watersystemen Beleidsvoorbereiding en Kennismanagement Deze Voordracht Waarom is effluent geen oppervlaktewater? Helofytenfilters:

Nadere informatie

Ach, de watervlo. Inhoud. Inhoud

Ach, de watervlo. Inhoud. Inhoud Ach, de watervlo.. De Waterharmonica Interreg project Urban Water Cycle: Grou, Ootmarsum provincie Friesland, wetterskip Fryslân, waterschap Regge en Dinkel Grou en Leeuwarden, donderdag 9 februari 2006

Nadere informatie

Workshop opdracht Oranjestad Aruba : Workshop opdrachten. Wat zouden we met een topkwaliteit, bruikbaar effluent kunnen doen?

Workshop opdracht Oranjestad Aruba : Workshop opdrachten. Wat zouden we met een topkwaliteit, bruikbaar effluent kunnen doen? Workshop Van effluent tot bruikbaar oppervlaktewater maandag 1 december 2008 Ruud Kampf Afdeling Onderzoek & Advies Workshop opdracht Oranjestad Aruba : Verzin een list! Workshop opdrachten Horstermeer:

Nadere informatie

District West maandag Dinsdag 12 mei december 2008 Ruud Kampf Ruud Kampf Jan Willem Voort Afdeling Onderzoek & Advies

District West maandag Dinsdag 12 mei december 2008 Ruud Kampf Ruud Kampf Jan Willem Voort Afdeling Onderzoek & Advies Workshop Van effluent tot bruikbaar oppervlaktewater District West Dinsdag 12 mei 2009 Ruud Kampf en Jan Willem Voort Afdeling Onderzoek & Advies Workshop Van effluent tot bruikbaar oppervlaktewater maandag

Nadere informatie

Programma. Workshop Van effluent tot bruikbaar oppervlaktewater. Deze voordracht. Deze voordracht. maandag 1 december 2008

Programma. Workshop Van effluent tot bruikbaar oppervlaktewater. Deze voordracht. Deze voordracht. maandag 1 december 2008 Workshop Van effluent tot bruikbaar oppervlaktewater maandag 1 december 008 Ruud Kampf Afdeling Onderzoek & Advies Programma Schrijf bij binnenkomst s.v.p. je naam en afdeling op de flip-over 13.10 tot

Nadere informatie

Inhoud. PAO-cursussen. Inhoud. 1999: Meer dan effluent. 2003: Effluent van de toekomst. 2005: Op weg naar een nieuw effluent

Inhoud. PAO-cursussen. Inhoud. 1999: Meer dan effluent. 2003: Effluent van de toekomst. 2005: Op weg naar een nieuw effluent 1997 Van efflluent naar oppervlaktewater donderdag 1 mei 25, 13.45 14.45 Ruud Kampf Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier 1 2 PAO-cursussen Inhoud Effluenten en oppervlaktewater De Waterharmonica

Nadere informatie

nutriënten Rob van den Boomen Ruud Kampf 29 maart 2012

nutriënten Rob van den Boomen Ruud Kampf 29 maart 2012 Effecten op zwevend stof en nutriënten Rob van den Boomen Ruud Kampf 1 INHOUD 1. wat is zwevend stof (ZS)? 2. verandering van de hoeveelheid ZS in een Waterharmonica: bij normale belasting en bij een slibuitspoeling

Nadere informatie

Vijf jaar monitoring Waterharmonica Aqualân Grou

Vijf jaar monitoring Waterharmonica Aqualân Grou Vijf jaar monitoring Waterharmonica Aqualân Grou Rob van den Boomen (Wi/eveen+Bos), Theo Claassen (We/erskip Fryslân) Ruud Kampf (rekel/water) Rioolwaterzuiveringsinstalla

Nadere informatie

Inhoud. 19e eeuw: het stikstof probleem. N - Facts: Stikstof kringloop. Stikstof: 7e element in het periodieke systeem

Inhoud. 19e eeuw: het stikstof probleem. N - Facts: Stikstof kringloop. Stikstof: 7e element in het periodieke systeem Stikstofverwijdering in natuurlijke systemen en de Waterharmonica Vrijdag 22 april 25 Ruud Kampf Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier 1 Inhoud Lotgevallen van stikstof Verwijdering of gebruik Van

Nadere informatie

Inhoud De oxidatiesloot: succesvolle Nederlandse ontwikkeling

Inhoud De oxidatiesloot: succesvolle Nederlandse ontwikkeling Biologische waterzuivering de oxydatiesloot, geschiedenis met een grote toekomst Faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen WATER AND SANITATION FOR ALL 60e Vakantiecursus in Drinkwatervoorziening

Nadere informatie

Waterbeheer op Texel Ruud Kampf, Hollands Noorderkwartier 1. Van afvalwater tot bruikbaar oppervlaktewater

Waterbeheer op Texel Ruud Kampf, Hollands Noorderkwartier 1. Van afvalwater tot bruikbaar oppervlaktewater De Waterharmonica, een schakel tussen gebruikt water en oppervlaktewater Van afvalwater tot bruikbaar oppervlaktewater ecological engineering 12 mei 2003 Ruud Kampf Watersystemen Beleidsvoorbereiding en

Nadere informatie

Recept voor poep. Open defecatie. Grup latrine. De Waterharmonica: van afvalwater naar bruikbaar oppervlaktewater. Ruud Kampf.

Recept voor poep. Open defecatie. Grup latrine. De Waterharmonica: van afvalwater naar bruikbaar oppervlaktewater. Ruud Kampf. De voordelen van poep! Ruud Kampf Museum Joure Zondag 6 februari om 14.30 uur De Waterharmonica: van afvalwater naar bruikbaar oppervlaktewater Ruud Kampf Waterboard Hollands Noorderkwartier Poep is pas

Nadere informatie

IBA en andere toepassingen

IBA en andere toepassingen Studiedag helofytenfilters Frans Debets IBA en andere toepassingen www.debetsbv.nl www.oogstbaarlandschap.nl www.benutregenwater.nl www.ibahelpdesk.nl 1- 20 jaar IBA systemen Individuele Behandeling van

Nadere informatie

zuiveringsmoerassen: werking en onderliggende processen

zuiveringsmoerassen: werking en onderliggende processen Verbetering van de hygiënische waterkwaliteit in zuiveringsmoerassen: werking en onderliggende processen 14 februari 2012 Bram T.M. Mulling 29 maart 2012 houd Wat zijn pathogenen? Zijn er gezondheidsrisico

Nadere informatie

1-STEP filter rwzi Horstermeer

1-STEP filter rwzi Horstermeer 1-STEP filter rwzi Horstermeer Eén jaar ervaring Manon Bechger Waternet 21 November 2013 Openingssymposium 1-STEP Een nieuwe generatie effluent Inhoud Aanleiding bouw 1-STEP op Horstermeer Wat is 1-STEP?

Nadere informatie

Workshop Ecosanitatie Suriname (Theoretische) aspecten van EENVOUDIGE waterzuivering. Deze voordracht. Deze voordracht.

Workshop Ecosanitatie Suriname (Theoretische) aspecten van EENVOUDIGE waterzuivering. Deze voordracht. Deze voordracht. Workshop Ecosanitatie Suriname (Theoretische) aspecten van EENVOUDIGE waterzuivering maandag 23 november 2009 Ruud Kampf Afdeling Onderzoek & Advies Gastmedewerker Vrije Universiteit, afdeling Dierecologie

Nadere informatie

Voorkomen van Biofouling op membraan systemen door nutriënten limitatie

Voorkomen van Biofouling op membraan systemen door nutriënten limitatie Voorkomen van Biofouling op membraan systemen door nutriënten limitatie AquaNL 215 : Seminar Afvalwater en Milieu Efficiënter watergebruik, energiebesparing en circulaire economie Auteur : Marcel Boorsma,

Nadere informatie

Wetterskip Fryslân. Waterharmonica Grou

Wetterskip Fryslân. Waterharmonica Grou Wetterskip Fryslân Waterharmonica Grou Onderzoek naar biologische filtratie van effluent van de RWZI Grou in mesocosm bakken ter optimalisatie van watervlooienvijvers: fysische chemie INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

Particles Matter: Transformation of Suspended Particles in Constructed Wetlands B.T.M. Mulling

Particles Matter: Transformation of Suspended Particles in Constructed Wetlands B.T.M. Mulling Particles Matter: Transformation of Suspended Particles in Constructed Wetlands B.T.M. Mulling Zwevende stof vormt een complex mengsel van allerlei verschillende deeltjes, en speelt een belangrijke rol

Nadere informatie

Onderzoek O3GAC. Symposium medicijnresten in afvalwater. Manon Bechger Waternet 19 januari 2018

Onderzoek O3GAC. Symposium medicijnresten in afvalwater. Manon Bechger Waternet 19 januari 2018 Onderzoek O3GAC Symposium medicijnresten in afvalwater Manon Bechger Waternet 19 januari 2018 Inhoud O3GAC Aanleiding O3GAC onderzoek Het O3-STEP filter Waarom een O3-STEP filter? Inhoud project O3GAC

Nadere informatie

Praktijkproeven blauwalgenbestrijding in Noord-Brabant. Guido Waajen Miquel Lurling 3 november 2009

Praktijkproeven blauwalgenbestrijding in Noord-Brabant. Guido Waajen Miquel Lurling 3 november 2009 Praktijkproeven blauwalgenbestrijding in Noord-Brabant Guido Waajen Miquel Lurling 3 november 2009 Inhoud aanleiding, aanpak eerste voorlopige resultaten Aanleiding Eutrofiëring veel voorkomend probleem

Nadere informatie

Floatlands veelbelovend als waterzuiveraar in stadswateren

Floatlands veelbelovend als waterzuiveraar in stadswateren Floatlands veelbelovend als waterzuiveraar in stadswateren Hanneke Keizer- Vlek, Piet Verdonschot, Ralf Verdonschot, Dorine Dekkers (Alterra) Drijvende moerassystemen met helofyten, ook wel floa=ng treatment

Nadere informatie

Quagga s: droom of nachtmerrie? Miguel Dionisio Pires

Quagga s: droom of nachtmerrie? Miguel Dionisio Pires Quagga s: droom of nachtmerrie? Miguel Dionisio Pires Slide Guido Waajen Fig 5 modified from Gulati, Dionisio Pires & Van Donk 2008 Quick scan waterkwaliteit en ecologie Volkerak-Zoommeer Experiments with

Nadere informatie

Energie en Grondstoffenfabriek Amersfoort

Energie en Grondstoffenfabriek Amersfoort Energie en Grondstoffenfabriek Amersfoort Amersfoort, 2017 Henry van Veldhuizen https://www.youtube.com/watch?v=5bzezh4xqhu Inhoud Ontwikkelingen Energie en Grondstoffen Landelijke visie en aanpak Visie

Nadere informatie

Waterkwaliteit 2: Natuur/chemie

Waterkwaliteit 2: Natuur/chemie Waterkwaliteit 2: Natuur/chemie Prof. ir. Hans van Dijk 1 Afdeling Watermanagement Sectie Gezondheidstechniek Inhoud hydrologische kringloop kwalitatief 1. regenwater 2. afstromend/oppervlaktewater. infiltratie

Nadere informatie

WATERHARMONICA, ONDERZOEK NAAR ZWEVEND STOF EN PATHOGENEN FHOOFDRAPPORT. Stationsplein 89 POSTBUS CD AMERSFOORT

WATERHARMONICA, ONDERZOEK NAAR ZWEVEND STOF EN PATHOGENEN FHOOFDRAPPORT. Stationsplein 89 POSTBUS CD AMERSFOORT FHOOFDRAPPORT Final ina l rereport p ort Stationsplein 89 POSTBUS 2180 3800 CD AMERSFOORT WATERHARMONICA, ONDERZOEK NAAR ZWEVEND STOF EN PATHOGENEN - HOOFDRAPPORT TEL 033 460 32 00 FAX 033 460 32 50 WATERHARMONICA,

Nadere informatie

Algenbloeien in ondiepe kustsystemen: trends en risico s

Algenbloeien in ondiepe kustsystemen: trends en risico s VLIZ studiedag 24 mei 2011 Algenbloeien in ondiepe kustsystemen: trends en risico s Koen Sabbe Vakgroep Biologie Universiteit Gent Intro Wat zijn micro-algen, algenbloeien en plaagalgen? Wat is de huidige

Nadere informatie

WATERHARMONICA, ONDERZOEK NAAR ZWEVEND STOF EN PATHOGENEN FHOOFDRAPPORT. Stationsplein 89 POSTBUS CD AMERSFOORT

WATERHARMONICA, ONDERZOEK NAAR ZWEVEND STOF EN PATHOGENEN FHOOFDRAPPORT. Stationsplein 89 POSTBUS CD AMERSFOORT FHOOFDRAPPORT Final ina l rereport p ort Stationsplein 89 POSTBUS 2180 3800 CD AMERSFOORT WATERHARMONICA, ONDERZOEK NAAR ZWEVEND STOF EN PATHOGENEN - HOOFDRAPPORT TEL 033 460 32 00 FAX 033 460 32 50 WATERHARMONICA,

Nadere informatie

KRW symposium 9 mei Epe. Anammox in de hoofdstroom: een quantum leap in stikstofverwijdering!

KRW symposium 9 mei Epe. Anammox in de hoofdstroom: een quantum leap in stikstofverwijdering! 1 KRW symposium 9 mei Epe Anammox in de hoofdstroom: een quantum leap in stikstofverwijdering! rwzi Dokhaven locatie pilotinstallatie 2 3 RWZI Dokhaven Grootste RWZI WSHD 560.000 v.e. 150 Capaciteit ca.

Nadere informatie

Moerasfilter na de Waterzuivering: Verbetering in Waterkwaliteit en Biodiversiteit

Moerasfilter na de Waterzuivering: Verbetering in Waterkwaliteit en Biodiversiteit Moerasfilter na de Waterzuivering: Verbetering in Waterkwaliteit en Biodiversiteit Sanne Kalshoven, Marlou Scheltes en Lukas Tinbergen Begeleiders: Wim Admiraal, Harm van der Geest, Ruud Kampf en Miriam

Nadere informatie

WATERHARMONICA S IN NEDERLAND ( )

WATERHARMONICA S IN NEDERLAND ( ) Fina VAN EFFLUENT l re porttot BRUIKBAAR OPPERVLAKTEWATER WATERHARMONICA S IN NEDERLAND (1996-2012) RAPPORT 2013 07 Waterharmonica's in Nederland 1996-2012: van effluent tot bruikbaar oppervlaktewater

Nadere informatie

Helofytenfilters voor N+P verwijdering en andere toepassingen. Studiedag Rietveldfilters in de Praktijk Johan Blom 4 november 2012

Helofytenfilters voor N+P verwijdering en andere toepassingen. Studiedag Rietveldfilters in de Praktijk Johan Blom 4 november 2012 Helofytenfilters voor N+P verwijdering en andere toepassingen Studiedag Rietveldfilters in de Praktijk Johan Blom 4 november 2012 Waar hebben we het over? Inventarisatie van Ecofyt: >800 helofytenfilters

Nadere informatie

Biologische beschikbaarheid van stikstof en fosfaat in effluent: Kunnen algen nog wel groeien op nagezuiverd effluent van rwzi Leiden Zuid-West?

Biologische beschikbaarheid van stikstof en fosfaat in effluent: Kunnen algen nog wel groeien op nagezuiverd effluent van rwzi Leiden Zuid-West? Biologische beschikbaarheid van stikstof en fosfaat in effluent: Kunnen algen nog wel groeien op nagezuiverd effluent van rwzi Leiden Zuid-West? Kees Bruning, Jaap Postma en Richard Jonker 1 Biologische

Nadere informatie

Donderdag 28-jan 6:30 8:27 11:54 12:54 15:34 17:23 19:20

Donderdag 28-jan 6:30 8:27 11:54 12:54 15:34 17:23 19:20 Januari 2016 Vrijdag 1-jan 6:44 8:50 11:41 12:44 14:55 16:41 18:45 Zaterdag 2-jan 6:44 8:50 11:41 12:45 14:56 16:42 18:46 Zondag 3-jan 6:44 8:50 11:42 12:45 14:57 16:43 18:47 Maandag 4-jan 6:44 8:49 11:42

Nadere informatie

Energie uit drinkwater en afvalwater

Energie uit drinkwater en afvalwater Energie uit drinkwater en afvalwater Inhoud 1. De cyclus van de stedelijke drinkwatervoorziening en afvalwater 2. Installeren van een turbine in het drinkwaternet 2.1. De druk in drinkwaternetten 2.2.

Nadere informatie

Verkorte ZAHN- WELLENS test voor afvalwaters

Verkorte ZAHN- WELLENS test voor afvalwaters Verkorte ZAHN- WELLENS test voor afvalwaters februari 2010 Pagina 1 van 7 WAC/V/B/005 INHOUD 1 INLEIDING... 3 2 PRINCIPE... 3 3 BIODEGRADATIEVOORWAARDEN... 3 4 TESTVOORWAARDEN... 3 5 MATERIAAL... 4 5.1

Nadere informatie

Bepaling van vaste stoffen in suspensie. Methode door filtratie op glasvezelfilter

Bepaling van vaste stoffen in suspensie. Methode door filtratie op glasvezelfilter Bepaling van vaste stoffen in suspensie. Methode door filtratie op glasvezelfilter september 2011 Pagina 1 van 5 WAC/III/D/002 INHOUD 1 TOEPASSINGSGEBIED... 3 2 PRINCIPE... 3 3 OPMERKINGEN... 3 4 APPARATUUR

Nadere informatie

Totale verwerking van mest en/of digestaat

Totale verwerking van mest en/of digestaat Totale verwerking van mest en/of digestaat Verwerking van slib, mest en/of digestaat is geen eenvoudige zaak. Zeker niet wanneer het doel is deze te verwerken tot loosbaar water en fracties die een toegevoegde

Nadere informatie

Biologische waterzuivering De oxydatiesloot, geschiedenis met een grote toekomst

Biologische waterzuivering De oxydatiesloot, geschiedenis met een grote toekomst VAW mei 2008 13-05-2008 15:48 Pagina 124 Biologische waterzuivering De oxydatiesloot, geschiedenis met een grote toekomst Ruud Kampf Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Vrije Universiteit Amsterdam

Nadere informatie

Full scale de-ammonificatie in de waterlijn

Full scale de-ammonificatie in de waterlijn Full scale de-ammonificatie in de waterlijn 1 Met DEMON en EssDe Harm Baten Hoogheemraadschap van Rijnland Annette Buunen - Grontmij Nederland B.V. (part of Sweco) Full scale de-ammonificiatie in de waterlijn

Nadere informatie

ECOTOXICOLOGISCHE ASPECTEN BIJ DE NABEHANDE- LING VAN RWZI-EFFLUENTEN MET BEHULP VAN BIOMASSA KWEEK

ECOTOXICOLOGISCHE ASPECTEN BIJ DE NABEHANDE- LING VAN RWZI-EFFLUENTEN MET BEHULP VAN BIOMASSA KWEEK ECOTOXICOLOGISCHE ASPECTEN BIJ DE NABEHANDE- LING VAN RWZI-EFFLUENTEN MET BEHULP VAN BIOMASSA KWEEK 12 S t i c h t i n g T o e g e p a s t O n d e r z o e k W a t e r b e h e e r Ecotoxicologische aspecten

Nadere informatie

Bepaling van vaste stoffen in suspensie. Methode door filtratie op glasvezelfilter

Bepaling van vaste stoffen in suspensie. Methode door filtratie op glasvezelfilter Compendium voor de monsterneming, meting en analyse van water Bepaling van vaste stoffen in suspensie. Methode door filtratie op glasvezelfilter Versie juni 2017 WAC/III/D/002 1 TOEPASSINGSGEBIED Deze

Nadere informatie

Blauwalgenbestrijding met waterstofperoxide Resultaten experimenten 2009. Bart Reeze (ARCADIS) Hans Matthijs en Petra Visser (UvA)

Blauwalgenbestrijding met waterstofperoxide Resultaten experimenten 2009. Bart Reeze (ARCADIS) Hans Matthijs en Petra Visser (UvA) Blauwalgenbestrijding met waterstofperoxide Resultaten experimenten 2009 Bart Reeze (ARCADIS) Hans Matthijs en Petra Visser (UvA) 1 Inhoud presentatie Waar komt dit idee vandaan? Ontwikkelingsgeschiedenis

Nadere informatie

Tijdelijke droogval als waterkwaliteitsmaatregel. Roos Loeb, Fons Smolders, Esther Lucassen, Jeroen Frinsel, Rick Kuiperij, e.a.

Tijdelijke droogval als waterkwaliteitsmaatregel. Roos Loeb, Fons Smolders, Esther Lucassen, Jeroen Frinsel, Rick Kuiperij, e.a. Tijdelijke droogval als waterkwaliteitsmaatregel Roos Loeb, Fons Smolders, Esther Lucassen, Jeroen Frinsel, Rick Kuiperij, e.a. In samenwerking met: Waterschap Hunze en Aa s Wetterskip Fryslan Staatsbosbeheer

Nadere informatie

Verwijdering van acesulfaam in rioolwaterzuiveringsinstallaties: wat bepaalt het verschil?

Verwijdering van acesulfaam in rioolwaterzuiveringsinstallaties: wat bepaalt het verschil? Verwijdering van acesulfaam in rioolwaterzuiveringsinstallaties: wat bepaalt het verschil? Peter van der Maas (WLN), Bonnie Bult (Wetterskip Fryslân), Hans de Vries (waterschap Noorderzijlvest), Otto Kluiving

Nadere informatie

Samen naar een robuuste zoetwatervoorziening

Samen naar een robuuste zoetwatervoorziening Ruud Bartholomeus, 21 maart 2019, Utrecht 1 Samen naar een robuuste zoetwatervoorziening Balans tussen watervraag en wateraanbod Ruud Bartholomeus, namens collega s 2 Balans tussen watervraag en wateraanbod

Nadere informatie

Dit document is van toepassing op de vergunningaanvraag lozing brijn en reststromen waarbij effluent AWZI Suiker Unie als grondstof wordt ingenomen.

Dit document is van toepassing op de vergunningaanvraag lozing brijn en reststromen waarbij effluent AWZI Suiker Unie als grondstof wordt ingenomen. Toelichting vergunningaanvraag Effluent lozing brijn en reststromen BEM1301457 gemeente Steenbergen Gietwaterfabriek TOM 1. Inleiding Tuinbouwontwikkelingsmaatschappij (TOM) ontwikkelt het glastuinbouwgebied

Nadere informatie

onderzoeken Peka Kroef 2011/2012

onderzoeken Peka Kroef 2011/2012 onderzoeken Peka Kroef 2011/2012 1 Verwerking van > 200.000 ton aardappelen per jaar Productie van gekookte aardappel producten Verbruikt hierbij ca. 600.000 m 3 water. Produceert hierbij ca. 500.000 m

Nadere informatie

Kwaliteit oppervlaktewater, 2009

Kwaliteit oppervlaktewater, 2009 Indicator 6 maart 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De meeste waterlichamen voldoen

Nadere informatie

Engineering with nature: Constructed Wetlands voor kosteneffectieve en energie-neutrale sanering van pluimen. Frank Pels Nanne Hoekstra

Engineering with nature: Constructed Wetlands voor kosteneffectieve en energie-neutrale sanering van pluimen. Frank Pels Nanne Hoekstra Engineering with nature: Constructed Wetlands voor kosteneffectieve en energie-neutrale sanering van pluimen Frank Pels Nanne Hoekstra Constructed wetlands Een constructed wetland (CW) is een kunstmatig

Nadere informatie

C OMES HET LICHTKLIMAAT EN DE SCHELDEBODEM IN BEWEGING

C OMES HET LICHTKLIMAAT EN DE SCHELDEBODEM IN BEWEGING HET LICHTKLIMAAT EN DE SCHELDEBODEM IN BEWEGING Oorsprong van Estuarien Zwevend Materiaal Schelde Estuarium Westerschelde Beneden Zeeschelde Boven-Zeeschelde Noordzee Schelde Rivier terug naar de rivier

Nadere informatie

Ervaringen met de bestrijding van overlast door blauwalgen. Guido Waajen Waterschap Brabantse Delta 10 april 2008

Ervaringen met de bestrijding van overlast door blauwalgen. Guido Waajen Waterschap Brabantse Delta 10 april 2008 Ervaringen met de bestrijding van overlast door blauwalgen Guido Waajen Waterschap Brabantse Delta 10 april 2008 Inhoud Inleiding op waterschap Gerstestro Actief biologisch beheer Mengen Combinatie van

Nadere informatie

Wat is een wetland? Gebruiksdoelen afvoerwater wetlands. Wat zijn constructed wetlands?

Wat is een wetland? Gebruiksdoelen afvoerwater wetlands. Wat zijn constructed wetlands? Wat is een wetland? Een wetland is een zuiveringsmoeras (STOWA, 2005). Natuurlijk wetland, Kampala, Oeganda Een wetland is tevens een natuurlijk zuiveringssysteem dat helpt het kwaliteitsverschil te overbruggen

Nadere informatie

Biologische respons op klimaatsverandering

Biologische respons op klimaatsverandering Biologische respons op klimaatsverandering - maakt evolutie een verschil? Luc De Meester Impact klimaatsverandering op organismen Soortniveau Fysiologie Seizoenaliteit Verspreiding Evolutie Gemeenschappen

Nadere informatie

Waterplanten en Waterkwaliteit

Waterplanten en Waterkwaliteit Waterplanten en Waterkwaliteit Leon van den Berg Moni Poelen Monique van Kempen Laury Loeffen Sarah Faye Harpenslager Jeroen Geurts Fons Smolders Leon Lamers Platform Ecologisch Herstel Meren Vrijdag 11

Nadere informatie

Haalbaarheid en mogelijkheden van het gebruik van effluent van de rwzi De Cocksdorp voor natuurdoeleinden

Haalbaarheid en mogelijkheden van het gebruik van effluent van de rwzi De Cocksdorp voor natuurdoeleinden Haalbaarheid en mogelijkheden van het gebruik van effluent van de rwzi De Cocksdorp voor natuurdoeleinden RWZI Effluent Voeding met actief-slib? Water watervlooien daphnia oogst Effluent naar vispassage

Nadere informatie

Thermische Druk Hydrolyse

Thermische Druk Hydrolyse Thermische Druk Hydrolyse Techniek om de conversie van moeilijke biomassa te verhogen Door: Ir. Frederik Oegema 1 4e Europese leverancier van biogas installaties Micro vergisting 50-130 kwe Co-vergisting

Nadere informatie

Kationen voor slibontwatering

Kationen voor slibontwatering Kationen voor slibontwatering Symposium slibontwatering David Berkhof Aanleiding Stowa onderzoek (2012): trend van neergaande slibontwateringsresultaten: Toename PE-verbruik (ca 20%) Lager DS% ontwaterd

Nadere informatie

Inhoud: MT-IBA (Multi Thread individuele behandeling van afvalwater) door Fiber Filtration member of the V&T Group

Inhoud: MT-IBA (Multi Thread individuele behandeling van afvalwater) door Fiber Filtration member of the V&T Group Inhoud: MT-IBA (Multi Thread individuele behandeling van afvalwater) door Fiber Filtration member of the V&T Group Inhoud : MT-IBA (Multi Thread individuele behandeling van afvalwater) p. 1 1. Wat houdt

Nadere informatie

BEKO TECHNOLOGIES B.V.

BEKO TECHNOLOGIES B.V. BEKO TECHNOLOGIES B.V. Van Perslucht naar Proceslucht Het verborgen ingrediënt in het voedingsproces Verantwoordelijk Vooruitgaan Food JS/sd 18 mei 2016 Inhoud Perslucht in het voedingsproces Toepassingen

Nadere informatie

De onderwaterwereld Watervlooien: anatomie en voortplanting

De onderwaterwereld Watervlooien: anatomie en voortplanting Inleiding De watervlo is een klein, met het blote oog nauwelijks zichtbaar beestje, dat in het water leeft. Waarom wordt zo n onooglijk beestje voor onderzoek gebruikt? Een van de redenen daarvoor is,

Nadere informatie

HEBBEN WE AQUACULTUUR NODIG? HET EINDE VAN JACHT OP VIS

HEBBEN WE AQUACULTUUR NODIG? HET EINDE VAN JACHT OP VIS DEPARTMENT OF ANIMAL PRODUCTION LABORATORY OF AQUACULTURE & ARTEMIAREFERENCE CENTER HEBBEN WE AQUACULTUUR NODIG? HET EINDE VAN JACHT OP VIS PROF DR. IR. PETER BOSSIER Oceanen: primaire productiviteit Phytoplankton:

Nadere informatie

Helder water door quaggamossel

Helder water door quaggamossel Helder water door quaggamossel Kansen en risico s Een nieuwe mosselsoort, de quaggamossel, heeft zich in een deel van de Rijnlandse wateren kunnen vestigen. De mossel filtert algen en zwevend stof uit

Nadere informatie

Waterschapsenergie, Waterschap Aa en Maas, Den Bosch

Waterschapsenergie, Waterschap Aa en Maas, Den Bosch Voorbeeldprojecten Waterschapsenergie, Waterschap Aa en Maas, Den Bosch Waterschapsenergie, Waterschap Aa en Maas, Den Bosch Data Contact: Waterschap Aa en Maas Meer informatie: www.aaenmaas.nl Water Hitte

Nadere informatie

Aqualân Grou: van effluent naar levend water

Aqualân Grou: van effluent naar levend water Aqualân Grou: van effluent naar levend water Frank van Herpen (Royal HaskoningDHV), Theo Claassen (We;erskip Fryslân), Ruud Kampf (Rekel/water), Ton Schomaker (Royal HaskoningDHV), Rob van den Boomen (Wi;eveen+Bos)

Nadere informatie

Biologische waterzuivering

Biologische waterzuivering School: Bedrijf: Titel project: 1. De opdracht Opdrachtgever Opdrachtgever Opdrachtgever is Frieslandkoi uit Fochteloo. Frieslandkoi is specialist op het gebied van vijvers en koivissen. FrieslandKoi bestaat

Nadere informatie

Voorbereiding post 2. Hap, ik heb je! Groep 4-5-6

Voorbereiding post 2. Hap, ik heb je! Groep 4-5-6 Voorbereiding post 2 Hap, ik heb je! Groep 4-5-6 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 2: Hap, ik heb je! voor groep 4, 5 en 6. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel Werkvel

Nadere informatie

Bezoek Hoogheemraadschap van Delfland aan Waterpark Groote Beerze, 17 oktober Oscar van Zanten, okt. 2014

Bezoek Hoogheemraadschap van Delfland aan Waterpark Groote Beerze, 17 oktober Oscar van Zanten, okt. 2014 Bezoek Hoogheemraadschap van Delfland aan Waterpark Groote Beerze, 17 oktober 2014 Oscar van Zanten, okt. 2014 Waterschap De Dommel Missie Waterschap De Dommel is dé waterpartner in Midden-Brabant. Samen

Nadere informatie

PRAKTIJK ONDERZOEK M O ERASS YSTEEM RWZI LAND V AN CUIJK 2004 RAPPORT 45 2004 45

PRAKTIJK ONDERZOEK M O ERASS YSTEEM RWZI LAND V AN CUIJK 2004 RAPPORT 45 2004 45 RAPPORT 2004 45 PRAKTIJKONDERZOEK MOERASSYSTEEM RWZI LAND VAN CUIJK RAPPORT 2004 45 ISBN 90.5773.295.5 stowa@stowa.nl WWW.stowa.nl TEL 030 232 11 99 FAX 030 232 17 66 Arthur van Schendelstraat 816 POSTBUS

Nadere informatie

Bepaling van het Biochemisch Zuurstofverbruik (BZV) in oppervlaktewater

Bepaling van het Biochemisch Zuurstofverbruik (BZV) in oppervlaktewater Bepaling van het Biochemisch Zuurstofverbruik (BZV) in oppervlaktewater april 2005 One Cue Systems Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming

Nadere informatie

Algen in de praktijk Presentation NAP 11/02/2009. Rikus Oortwijn

Algen in de praktijk Presentation NAP 11/02/2009. Rikus Oortwijn Algen in de praktijk Presentation NAP 11/02/2009 Rikus Oortwijn Concept oplossing algentechnologie Concept Solution Residual water stream Bio-Reactor Carbon (CH4) Energy Water pre-treatment Nitrogen (N)

Nadere informatie

Werkblad - Les 2 - Waterbouw en ecologie

Werkblad - Les 2 - Waterbouw en ecologie BOUWEN MET DE NATUUR In Nederland proberen we de natuur te herstellen, maar de natuur kan zelf ook een handje helpen. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij de aanleg van de Marker Wadden, een eilandengroep in het

Nadere informatie

Emissieloos Telen 2017 Update 31/07/2017 nummer 3

Emissieloos Telen 2017 Update 31/07/2017 nummer 3 Emissieloos Telen 217 Update 31/7/217 nummer 3 De overheid en de sector hebben afspraken gemaakt over het verminderen van de lozingen van drainwater, met als eindpunt een (nagenoeg) emissieloze glastuinbouw

Nadere informatie

Voorbereiding post 2. Hap, ik heb je! Groep 7-8

Voorbereiding post 2. Hap, ik heb je! Groep 7-8 Voorbereiding post 2 Hap, ik heb je! Groep 7-8 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 2: Hap, ik heb je! voor groep 7 en 8. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel Werkvel Opruimen

Nadere informatie

Aqualân Grou 2006 2013. De Waterharmonica als natuurlijke schakel tussen waterketen en watersysteem

Aqualân Grou 2006 2013. De Waterharmonica als natuurlijke schakel tussen waterketen en watersysteem Aqualân Grou 2006 2013 De Waterharmonica als natuurlijke schakel tussen waterketen en watersysteem datum De RWZI Grou in 2004 voor de aanleg van Aqualân Samenvatting De kwaliteit van het effluent van rioolwaterzuiveringsinstallaties

Nadere informatie

De Scandinavische manier van bemesten. Nationaal Golf & Groen symposium, 10 december 2015

De Scandinavische manier van bemesten. Nationaal Golf & Groen symposium, 10 december 2015 De Scandinavische manier van bemesten Nationaal Golf & Groen symposium, 10 december 2015 Programma 1. Situaties 2. Referentie 3. De optimale mix van voedingstoffen 4. Grassoorten en hun groei potentieel

Nadere informatie

Inleiding. Afvalwater. Afvalwaterzuivering

Inleiding. Afvalwater. Afvalwaterzuivering Inleiding Je poetst je tanden en spoelt je mond. Hup, doorspoelen! Vieze handen? Flink wat zeep en de kraan open: hup, ook maar doorspoelen! Elke dag spoel jij vele liters schoon drinkwater door de wastafel,

Nadere informatie

Onderhoud RWZI Amstelveen

Onderhoud RWZI Amstelveen Onderhoud RWZI Amstelveen Erwin Meijers 25 juli 2017 Versie 3 Onderzoeksvraag: De effectiviteit van RWZI Amstelveen gaat achteruit. De meetdata van het effluent laat zien dat de totaal stikstofconcentratie

Nadere informatie

Validatie conserveertermijn EOX in water

Validatie conserveertermijn EOX in water Validatie conserveertermijn EOX in water Dienst Waterbeheer en Riolering Ingenieursbureau Willie van den Berg Eddy Yedema Rapportnummer 03.780225 November 2003 Inhoud 1 Samenvatting 3 2 Inleiding 3 3 Beschrijving

Nadere informatie

UITWERKING CCVS-TENTAMEN 26 mei 2015

UITWERKING CCVS-TENTAMEN 26 mei 2015 UITWERKING CCVS-TENTAMEN 26 mei 2015 Frank Povel NB. Deze uitwerking is door mij gemaakt en is niet de uitwerking die de CCVS hanteert. Er kunnen dan ook op geen enkele wijze rechten aan deze uitwerking

Nadere informatie

Vermesting in meren en plassen,

Vermesting in meren en plassen, Indicator 18 mei 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De vermesting in de meren en plassen

Nadere informatie

Procesintensificatie. Een onderzoek naar de mogelijkheden vanuit het perspectief omgevingsveiligheid

Procesintensificatie. Een onderzoek naar de mogelijkheden vanuit het perspectief omgevingsveiligheid Procesintensificatie Een onderzoek naar de mogelijkheden vanuit het perspectief omgevingsveiligheid Inhoud 1. Aanleiding en doel van het onderzoek 2. Procesintensificatie in perspectief geplaatst 3. Impact

Nadere informatie

Geavanceerde oxidatie in Bergambacht Dunea en Xylem samen aan het werk. WOW bijeenkomst 19 april 2018 Floor Grevink, Dunea Hans Wijers, Xylem

Geavanceerde oxidatie in Bergambacht Dunea en Xylem samen aan het werk. WOW bijeenkomst 19 april 2018 Floor Grevink, Dunea Hans Wijers, Xylem Geavanceerde oxidatie in Bergambacht Dunea en Xylem samen aan het werk WOW bijeenkomst 19 april 2018 Floor Grevink, Dunea Hans Wijers, Xylem GOBAM in het kort: Een project voor een experimentele installatie,

Nadere informatie

WORKSHOP KOSTENEFFICIËNT WATERMANAGEMENT AQUARAMA - TNAV. Donderdag 20 april 2006

WORKSHOP KOSTENEFFICIËNT WATERMANAGEMENT AQUARAMA - TNAV. Donderdag 20 april 2006 WORKSHOP KOSTENEFFICIËNT WATERMANAGEMENT AQUARAMA - TNAV Donderdag 20 april 2006 Efficiënte aërobe zuivering van afvalwater in de voedingsindustrie Stefaan Deboosere TREVI NV Dulle-Grietlaan 17/1 B-9050

Nadere informatie

Juweeltjes uit licht:

Juweeltjes uit licht: Juweeltjes uit licht: Slimme toepassingen voor een hoogwaardige en een duurzame grondstof Eugène Roebroeck & Sander Hazewinkel Eerste Nederlandse Algencongres Dronten 27 mei 2008 Maakt juweeltjes uit licht

Nadere informatie

WATER LEEFT Chemisch wateronderzoek

WATER LEEFT Chemisch wateronderzoek Chemisch wateronderzoek 1 WATER LEEFT Chemisch wateronderzoek Een goede waterkwaliteit is van groot belang voor het leven van waterdieren en waterplanten. Biologisch leven in het water is afhankelijk van

Nadere informatie

Ecotoxiciteitstests: algengroei-inhibitietest

Ecotoxiciteitstests: algengroei-inhibitietest Compendium voor de monsterneming, meting en analyse van water Ecotoxiciteitstests: algengroei-inhibitietest Versie november 2014 WAC/V/B/003 Inhoud INHOUD 1 TOEPASSINGSGEBIED 3 2 PRINCIPE 3 3 OPMERKINGEN

Nadere informatie

Inhoud. » Wat is Sunbuilt? » Timing van het project. » Wat wordt geïnvesteerd? » Wat is de meerwaarde voor u?

Inhoud. » Wat is Sunbuilt? » Timing van het project. » Wat wordt geïnvesteerd? » Wat is de meerwaarde voor u? Inhoud» Wat is Sunbuilt?» Timing van het project» Wat wordt geïnvesteerd?» Wat is de meerwaarde voor u? 2 Wat is SUNBUILT?» EFRO investeringsproject:» Promotor: VITO» Copromotor K.H.Kempen/Thomas More»

Nadere informatie

Waterkwaliteit: Microbiologie

Waterkwaliteit: Microbiologie Waterkwaliteit: Microbiologie Prof. ir. Hans van Dijk September 28, 2009 1 Afdeling Vermelding Watermanagement onderdeel organisatie Sectie Gezondheidstechniek College 1b. Microbiologie Hoofdstuk Waterkwaliteit

Nadere informatie

Ecologische kwaliteit oppervlaktewater, 2009

Ecologische kwaliteit oppervlaktewater, 2009 Indicator 2 maart 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De ecologische kwaliteit van het

Nadere informatie

Waterharmonica Aqualân

Waterharmonica Aqualân Waterharmonica Aqualân Grou Evaluatie 2006-2013 14 augustus 2014 Definitief rapport BD1606 HASKONINGDHV NEDERLAND B.V. RIVERS, DELTAS & COASTS Larixplein 1 Postbus 80007 5600 JZ Eindhoven + 31 88 348 42

Nadere informatie

De toxiciteit van afspoelend regenwater en de rol van metalen hierin

De toxiciteit van afspoelend regenwater en de rol van metalen hierin Laan van Westenenk 501 Postbus 342 7300 AH Apeldoorn www.mep.tno.nl TNO-rapport R 2003/035 De toxiciteit van afspoelend regenwater en de rol van metalen hierin T 055 549 34 93 F 055 549 32 01 info@mep.tno.nl

Nadere informatie

Houtverbranding in Vlaanderen: Hoe groot is het probleem? Jordy Vercauteren

Houtverbranding in Vlaanderen: Hoe groot is het probleem? Jordy Vercauteren Houtverbranding in Vlaanderen: Hoe groot is het probleem? Jordy Vercauteren Inhoud: Bijdrage aan PM in omgevingslucht? Emissiecijfers? Real life vs officiële testen? 2 Bijdrage aan PM in omgevingslucht?

Nadere informatie

Valorisatie reststromen met aquatische biomassa. Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,...

Valorisatie reststromen met aquatische biomassa. Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,... Valorisatie reststromen met aquatische biomassa Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,... Inhoud Motivatie Waarom aquatische biomassa? Acrres Onderzoek aquatische biomassa

Nadere informatie

Selectieve bestrijding van blauwalgen met H 2 O 2 : resultaten en recente ontwikkelingen

Selectieve bestrijding van blauwalgen met H 2 O 2 : resultaten en recente ontwikkelingen Selectieve bestrijding van blauwalgen met H 2 O 2 : resultaten en recente ontwikkelingen Selective suppression of harmful cyanobacteria in an entire lake with hydrogen peroxide Petra M. Visser a, Hans

Nadere informatie