Inhoud. » Wat is Sunbuilt? » Timing van het project. » Wat wordt geïnvesteerd? » Wat is de meerwaarde voor u?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoud. » Wat is Sunbuilt? » Timing van het project. » Wat wordt geïnvesteerd? » Wat is de meerwaarde voor u?"

Transcriptie

1

2 Inhoud» Wat is Sunbuilt?» Timing van het project» Wat wordt geïnvesteerd?» Wat is de meerwaarde voor u? 2

3 Wat is SUNBUILT?» EFRO investeringsproject:» Promotor: VITO» Copromotor K.H.Kempen/Thomas More» Opgezet in samenwerking met SPK» Financiering via: 3

4 Doelstellingen Bouwen van een in Europa unieke installatie voor algenkweek voor de ontwikkeling van een:» 1. innovatieve activiteit voor de (glas)tuinbouwsector» 2. alternatieve duurzame koolstofbron voor de chemische sector» 3. extractie van nutraceuticals voor de voedingssector 4

5 Waarom algen?» Hoge productiviteit per oppervlak» Geen competitie met vruchtbare grond» Hoog gehalte complexe en waardevolle componenten» Groot onbenut potentieel aan algen» Puzzelstuk in de transitie naar een biogebaseerde economie 5

6 6

7 7

8 Waar? VITO KHK: pilootsite 8

9 Timing SUNBUILT? Start 1 oktober 2011 Eerste apparatuur operationeel eind 2012 Piloot volledig operationeel medio 2013 Einde project 30 september

10 Inhoud» Wat is Sunbuilt?» Timing van het project» Wat wordt geïnvesteerd?» Wat is de meerwaarde voor u? 10

11 Wat wordt gebouwd?» Upstream: pilootschaal gesloten, continue fotobioreactor voor de kweek van algen inclusief oogsten en waterhergebruik» Downstream: laboschaal verwerkingseenheid waar men componenten met een hoge toegevoegde waarde uit de biomassa haalt 11

12 Chemie Voeding Schematisch Licht CO2 Algenkweek Water & nutriënt recyclage Cel disruptie Extractie Processing nutriënten micronutriënten Productie Oogst Verwerking Markt 12

13 Algenproductie» Labo» Erlenmeyer : incubator» Duranflessen : 1-2 liter : groeikamer» Inoculatieschaal» Bioreactor : 3 x 20 liter» Mini verticale fotobioreactor : 2 x liter» Piloot fotobioreactor : 2 x liter 13

14 Inoculatie : laboschaal 14

15 Inoculatie installatie : 3 x 20 liter 15

16 algenpiloot» 2 identieke fotobioreactoren in parallel in serre van de KHKempen/Thomas More» Stressinductie 2 fasen bioreactor (opkweek gevolgd door stress)» Keuze van type reactor belangrijk 16

17 Algenpiloot» Belangrijke parameters:» Kweekparameters goed meetbaar en regelbaar» Robuust» Betrouwbaar» Goed automatiseerbaar» Goed voor veel verschillende types algen» Ondergeschikt voor testinstallatie» Mogelijkheid voor opschaling» Productiekost 17

18 Productie : type installatie 18

19 Oogst» DOEL:» Ontwateren van algensuspensie» Waterhergebruik» Gevolg van eis voor waterhergebruik:» Geen gebruik chemicaliën» Verwijdering bacteriën, pathogenen» Processen:» Bezinking» Membraanfiltratie» Centrifugatie 19

20 Oogst 1. Bezinktanks voor specifieke experimenten» Preconcentratie voor grotere algen 2. Membraaninstallatie:» Ondergedompelde vlakke plaat (VITO IPC of commercieel)» Preconcentratie (1 naar 10 g/l)» Waterhergebruik 3. Lamellencentrifuge» Bewezen technologie» Continu» Hoog eind drogestofgehalte (15-25 %) 20

21 Oogst: membranen 21

22 verwerking DOEL:» Nagaan van initiële haalbaarheid ifv:» Product» Algentype» Kweekomstandigheden» Ontwikkeling natte bioraffinage (droge stof < 40 %)» Bijproducten bij voorkeur conform (vee-)voeding» Installaties complementair aan VITO infrastructuur 22

23 Verwerking: locatie 23

24 verwerking disruptie extractie opzuivering 24

25 verwerking» Disruptie: Bead Mill» State of the art voor kleine schaal» Complementair met nieuwe ontwikkelingen VITO rond milde disruptie» ml maalkamer» Continu en batchwerking 25

26 verwerking» Droging: Lyofilisatie» Extractie op droog product nodig als referentie» Flexibel» Goed voor thermolabiele componenten» Referentie voor kleinere hoeveelheden (ca 20 kg water/24 h) 26

27 verwerking» Extractie:» high troughput» SCCO 2, SCCO 2 met co-solvent, solvent» Snelle screening: parameters, monsters» Focus op groene solventen» Complementair met VITO apparatuur:» separex extractor : 1-2 kg schaal» ASE» 27

28 verwerking» scheiding: high speed continuous centrifuge» Scheidingen tijdens de verwerkingsstappen» Continu en batch» Tot g» Vast-vloeibaar, vloeibaar-vloeibaar» Complementair met membraanfiltratie 28

29 verwerking» Complementariteit andere VITO expertises:» Identificatie van hoogwaardige componenten» Enzymatische behandeling» Fermentatie» Heterotroof» Autotroof» Elektrochemie» Membraanontwikkeling» Chromatografie» Hoge druk en temperatuur reacties» 29

30 Inhoud» Wat is Sunbuilt?» Timing van het project» Wat wordt geïnvesteerd?» Wat is de meerwaarde voor u? 30

31 Meerwaarde voor Vlaanderen» Omschakeling naar biogebaseerde productie essentieel om strategisch belang van chemie + gezondheidsindustrie in Vlaanderen te behouden» FISCH (Flanders Innovation Hub for Sustainable Chemistry):» Alternatieven voor fossielen zeer belangrijk innovatiethema» Algen belangrijke speerpunt binnen dit thema» Fijnchemie, farmacie, voedings- en veevoedingsadditieven zeer belangrijk in de provincie Antwerpen 31

32 Wat is de meerwaarde voor u?» SUNBUILT = investering in open innovatie infrastructuur» Doel = Onderzoeks- en demonstratieprojecten met applicatieontwikkeling» Productie nieuwe nutraceuticals, chemicaliën» Kweek van nieuwe soorten algen met betere eigenschappen» Betere kweekmethodes zodat goedkopere installatie kunnen gebouwd worden voor productie» Groene extractie en opzuivering van hoogwaardige componenten 32

33 Bezoek onze website» Webadres: 33

34 Te onthouden» Belangrijk project voor transitie naar biogebaseerde economie» Installatie is ontworpen voor industrieel relevant onderzoek» Algen bieden een groot potentieel naar industrieel interessante moleculen 34

35 Contact Bert Lemmens VITO Tel Guy Van Daele K.H.Kempen/Thomas More Tel

FRACTIONATIE VAN ALGEN BIOMASSA ECO-EFFICIËNTE PRINCIPES VOOR SCHEIDING, ZUIVERING- EXTRACTIE VAN PROTEINEN EN ANTI-OXIDANTIA UIT ALGEN

FRACTIONATIE VAN ALGEN BIOMASSA ECO-EFFICIËNTE PRINCIPES VOOR SCHEIDING, ZUIVERING- EXTRACTIE VAN PROTEINEN EN ANTI-OXIDANTIA UIT ALGEN FRACTIONATIE VAN ALGEN BIOMASSA ECO-EFFICIËNTE PRINCIPES VOOR SCHEIDING, ZUIVERING- EXTRACTIE VAN PROTEINEN EN ANTI-OXIDANTIA UIT ALGEN Dr. Ir. Leen Bastiaens Hernieuwbare componenten VITO Not for distribution

Nadere informatie

VCM studiedag innovatie in mestverwerking en vermarkting Bert Lemmens, project manager renewabele chemicals

VCM studiedag innovatie in mestverwerking en vermarkting Bert Lemmens, project manager renewabele chemicals 27/03/2012 Productie van hoogwaardige algen uit concentraten van mestverwerking VCM studiedag innovatie in mestverwerking en vermarkting Bert Lemmens, project manager renewabele chemicals Inhoud» Wat zijn

Nadere informatie

OPEN PRODUCTIE CONCEPT. BioRaf 24/10/2013 Johan Verbruggen

OPEN PRODUCTIE CONCEPT. BioRaf 24/10/2013 Johan Verbruggen OPEN PRODUCTIE CONCEPT BioRaf 24/10/2013 Johan Verbruggen Ambitie OMC 1. Ter beschikking stellen infrastructuur 2. Ter beschikking stellen van productietechnologieën/-methoden 3. Ontwikkeling van nieuwe

Nadere informatie

Algen: een groene grondstof voor Vlaanderen?

Algen: een groene grondstof voor Vlaanderen? Algen: een groene grondstof voor Vlaanderen? Workshop - Gent, 8 december 2009 Een organisatie van Vlaams Algenplatform Programma 9.30-9.35 Verwelkoming Annick Verween, diacel (UGent) 9.35-9.50 Visie van

Nadere informatie

VLAAMS ALGENPLATFORM 2009-2012

VLAAMS ALGENPLATFORM 2009-2012 VLAAMS ALGENPLATFORM 2009-2012 Samen op weg naar een Vlaamse algeneconomie Annick Verween Universiteit Gent Technology Developer Inhoud Vlaamse algeneconomie Markt in beeld Hype vs realiteit Algen in Vlaanderen

Nadere informatie

Urban Farming Long Term future with Algae?

Urban Farming Long Term future with Algae? Urban Farming Long Term future with Algae? Wie zijn wij? Leidende positie in Europa. Sinds 2000 succesvol actief op het gebied van het kweken k en verwerking van algen. Structuur Ingrepro Ingrepro B.V.

Nadere informatie

Bio-economie in Vlaanderen: beleidsaspecten. EWI-focus 22 maart 2017 Johan Hanssens

Bio-economie in Vlaanderen: beleidsaspecten. EWI-focus 22 maart 2017 Johan Hanssens Bio-economie in Vlaanderen: beleidsaspecten EWI-focus 22 maart 2017 Johan Hanssens (1) Vlaamse strategie voor de bio-economie Interdepartementale werkgroep voor de bio-economie opgestart in 2012 Informatie-uitwisseling

Nadere informatie

Valorisatie reststromen met aquatische biomassa. Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,...

Valorisatie reststromen met aquatische biomassa. Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,... Valorisatie reststromen met aquatische biomassa Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,... Inhoud Motivatie Waarom aquatische biomassa? Acrres Onderzoek aquatische biomassa

Nadere informatie

Innovation Concepts B.V. Nieuwsbrief 2012-01 Versie NL

Innovation Concepts B.V. Nieuwsbrief 2012-01 Versie NL Algemeen Innovation Concepts B.V. is bijna twee jaar geleden opgezet door Pol Knops en Keesjan Rijnsburger. We zijn al ruim twee jaar bezig met het onderzoeken van diverse toepassingen van CO 2 binding

Nadere informatie

Projecten biogebaseerde productie

Projecten biogebaseerde productie Projecten biogebaseerde productie Workshop 17 november 2014.indd 1 5/11/14 14:49 Inhoud Biocluster 3 BioKatalyse 4 DEMOPROBIO 5 Insect Cultivation 6 Bio Base North-West Europe 7 SUNBUILT 8 Symbiose 2.0

Nadere informatie

Proefproject Zeeuwse Tong: Jan Ketelaars, namens Stichting Zeeuwse Tong

Proefproject Zeeuwse Tong: Jan Ketelaars, namens Stichting Zeeuwse Tong Proefproject Zeeuwse Tong: 2009-2013 Jan Ketelaars, namens Stichting Zeeuwse Tong Stichting Zeeuwse Tong Stichting Zeeuwse Tong Focus: ontwikkeling van binnendijkse zoutwateraquacultuur de kweek van zeetong

Nadere informatie

FLANDERS INNOVATION HUB FOR SUSTAINABLE CHEMISTRY TINE SCHAERLAEKENS, PROGRAM MANAGER

FLANDERS INNOVATION HUB FOR SUSTAINABLE CHEMISTRY TINE SCHAERLAEKENS, PROGRAM MANAGER FLANDERS INNOVATION HUB FOR SUSTAINABLE CHEMISTRY TINE SCHAERLAEKENS, PROGRAM MANAGER Chemical industry 2012 Labour creation Trade balance 89.700 direct 150.000 indirect Chem & life sc > 25 billion All

Nadere informatie

J A N V A N H A V E N B E R G H

J A N V A N H A V E N B E R G H S H O O T I N G F O R T H E M O O N A N D C A T A L Y S I N G T H E J O U R N E Y J A N V A N H A V E N B E R G H M a n a g i n g D i r e c t o r - C A T A L I S T I Flanders Industry Innovation MOONSHOT

Nadere informatie

Algen en Groen Gas Een duurzame en rendabele combinatie!

Algen en Groen Gas Een duurzame en rendabele combinatie! Algen en Groen Gas Een duurzame en rendabele combinatie! www.omegagreen.nl Bert Knol Omega Green B.V. 27 september 2017 Omega Green B.V. Omega Green B.V. is opgericht in 2014 met het doel het algenteelt

Nadere informatie

Basisscheikunde voor het hbo ISBN e druk Uitgeverij Syntax media

Basisscheikunde voor het hbo ISBN e druk Uitgeverij Syntax media Hoofdstuk 14 Chemische processen bladzijde 1 Opgave 1 Wat denk je, zijn de volgende processen continuprocessen of batch-processen? a productie van verschillende soorten medicijnen b productie van verschillende

Nadere informatie

De afvalwaterzuivering als energiefabriek

De afvalwaterzuivering als energiefabriek De afvalwaterzuivering als energiefabriek Joop Colsen Energiebesparing op RWZI s anno 2010 www.colsen.nl info@colsen.nl Introductie (1) Afvalwaterzuivering levert energie op: Door vergisting van biomassa

Nadere informatie

EWI-focus. Biogebaseerde industrie in Vlaanderen. 22 maart 2017

EWI-focus. Biogebaseerde industrie in Vlaanderen. 22 maart 2017 EWI-focus Biogebaseerde industrie in Vlaanderen 22 maart 2017 Sessie 1 Financiering van de bio-economie in Vlaanderen Nieuwe investeringen aantrekken Overheid & FIT: Vlaanderen als vestigingsplaats BBE

Nadere informatie

Workshop Innovatie in mestverwerking en vermarkting Bert Bohnen en Frederik Accoe

Workshop Innovatie in mestverwerking en vermarkting Bert Bohnen en Frederik Accoe Workshop Innovatie in mestverwerking en vermarkting Bert Bohnen en Frederik Accoe Elzenveld, Antwerpen, 20 maart 2012 Vlaams Coördinatiecentrum Mestverwerking Organisatie Onafhankelijk samenwerkingsverband

Nadere informatie

Circulaire economie Visie essenscia Dr Saskia Walraedt

Circulaire economie Visie essenscia Dr Saskia Walraedt Hoorzitting Vlaams parlement Circulaire economie Visie essenscia Dr Saskia Walraedt sw@essenscia.be 1 De essenscia-sectoren Basischemie Farma en life sciences Chemische producten voor de landbouw Zepen,

Nadere informatie

Agri Investment Fund. Studienamiddag Bio Economie 9 November 2015. Marc Rosiers Nicolas De Lange

Agri Investment Fund. Studienamiddag Bio Economie 9 November 2015. Marc Rosiers Nicolas De Lange Agri Investment Fund Studienamiddag Bio Economie 9 November 2015 Marc Rosiers Nicolas De Lange Inhoudstafel 1. Agri Investment Fund 2. Actiedomeinen FromFarm tofood Smart Farming Sustainable Farming Biobased

Nadere informatie

De waarde van biomassa

De waarde van biomassa De waarde van biomassa Betaalbaar beheer en onderhoud 1 oktober2015 Mireille Götz Programmamanager Omdat wij niet denken aan onze toekomstige generaties, zullen zij ons nooit vergeten Biobased Economy

Nadere informatie

Klimaatverandering en onze voedselzekerheid

Klimaatverandering en onze voedselzekerheid Klimaatverandering en onze voedselzekerheid Prof. Dr. Martin Kropff Rector Magnificus Wageningen University Vice-president Raad van Bestuur Wageningen UR Ons klimaat verandert Ons klimaat verandert Oplossingsrichtingen

Nadere informatie

We willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken

We willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken We willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken Daarom werken wij aan de realisatie van een innovatieve installatie die biomassa (zoals afvalhout) en andere reststromen

Nadere informatie

We willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken

We willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken We willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken Daarom werken wij aan de realisatie van een innovatieve installatie die biomassa (zoals afvalhout) en andere reststromen

Nadere informatie

We willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken

We willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken We willen de wereld laten zien dat je van restproducten duurzame energie kunt maken Daarom werken wij aan de realisatie van een innovatieve installatie die biomassa (zoals afvalhout) en andere reststromen

Nadere informatie

ECONOMISCHE HAALBAARHEID

ECONOMISCHE HAALBAARHEID ECONOMISCHE HAALBAARHEID EN LOGISTIEK PROCES ROND DE LOKALE PRODUCTIE VAN FYCOCYANINE EN SPIRULINA Provincie Oost-Vlaanderen, dienst Landbouw en Platteland ECONOMISCHE HAALBAARHEID EN LOGISTIEK PROCES

Nadere informatie

Inspiratie- en referentieprojecten ontwerpopdracht biotechniek

Inspiratie- en referentieprojecten ontwerpopdracht biotechniek Inspiratie- en referentieprojecten ontwerpopdracht biotechniek Biotechniek Biotechniek: een overzicht Biotechniek: een overzicht Biotechniek: een overzicht Biotechniek: een overzicht Biotechniek Life sciences

Nadere informatie

VMP congres. Duurzame chemie en kunststoffen in kringlopen. Saskia Walraedt Sr advisor sustainable products and processes

VMP congres. Duurzame chemie en kunststoffen in kringlopen. Saskia Walraedt Sr advisor sustainable products and processes VMP congres Duurzame chemie en kunststoffen in kringlopen Saskia Walraedt Sr advisor sustainable products and processes sw@essenscia.be Duurzame chemie en kunststoffen in kringlopen Hefboom 9 binnen Vlaams

Nadere informatie

DE DRAAITROMMEL BLANCHEUR/KOKER

DE DRAAITROMMEL BLANCHEUR/KOKER Food Processing Equipment DE DRAAITROMMEL BLANCHEUR/KOKER NEAEN RotaBlanch De draaitrommel blancheur NEAEN RotaBlanch wordt gebruikt voor het blancheren van groente, fruit, peulvruchten, pasta en vis,

Nadere informatie

GEMEENTERAAD. Ontwerpbesluit. Onderwerp: Subsidieovereenkomst in het kader van het EFRO-project IMPACT - Goedkeuring

GEMEENTERAAD. Ontwerpbesluit. Onderwerp: Subsidieovereenkomst in het kader van het EFRO-project IMPACT - Goedkeuring GEMEENTERAAD Ontwerpbesluit OPSCHRIFT Vergadering van 12 september 2017 Besluit nummer: 2017_GR_00800 Onderwerp: Subsidieovereenkomst in het kader van het EFRO-project IMPACT - Goedkeuring Beknopte samenvatting:

Nadere informatie

Optimale benutting van de energie input van een houtgestookte centrale door plaatsing rookgascondensor en CO2- benutting met PVT

Optimale benutting van de energie input van een houtgestookte centrale door plaatsing rookgascondensor en CO2- benutting met PVT Resultaten en bevindingen van project Optimale benutting van de energie input van een houtgestookte centrale door plaatsing rookgascondensor en CO2- benutting met PVT Dit rapport is onderdeel van de projectencatalogus

Nadere informatie

Flevoland maakt werk van duurzame energie

Flevoland maakt werk van duurzame energie Flevoland maakt werk van duurzame energie Hans Rijnten Provincie Flevoland Chris de Visser Acrres Pieter Bergmeijer Trilance 6 december 2007 Workshop bioraffinage 1 Inhoud presentatie Flevoland maakt werk

Nadere informatie

FOOD PILOT: van idee tot product

FOOD PILOT: van idee tot product FOOD PILOT: van idee tot product Ir. Geert Van Royen Dr. ir. Karen Verstraete, Dr. Katleen Coudijzer 10 oktober 2012 Food Pilot Van idee tot product Partners Food Pilot Missie Food Pilot Voordelen piloottesten

Nadere informatie

Nuon Helianthos. Een doorbraak in zonne-energie.

Nuon Helianthos. Een doorbraak in zonne-energie. Nuon Helianthos Een doorbraak in zonne-energie. 2 Nuon Helianthos Een doorbraak in zonne-energie. Nuon Helianthos 3 Een duurzame samenleving staat hoog op de politieke en maatschappelijke agenda. Een wezenlijke

Nadere informatie

17/01/2014. Algen: terug naar de oorsprong

17/01/2014. Algen: terug naar de oorsprong 17/01/2014 Algen: terug naar de oorsprong Inhoud» Wat zijn algen en waarom algen?» Hoe algen kweken?» Vlaams algenplatform» Waarvoor kunnen algen ingezet worden» Besluit 17/01/2014 2 Wat zijn algen?» Fotoautotroof

Nadere informatie

Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa. Ir. Harry A. Droog

Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa. Ir. Harry A. Droog Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa Ir. Harry A. Droog Voorzitter Platform Duurzame Electriciteitsvoorziening Biomassa meestook symposium, 27 mei 2010, Amsterdam

Nadere informatie

KHLim. Katholieke Hogeschool Limburg

KHLim. Katholieke Hogeschool Limburg KHLim Katholieke Hogeschool Limburg KHLim 1995, fusie van 9 katholieke hogescholen 6 departementen Media en Design Academie (master) Gezondheidszorg Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Industriële Wetenschappen

Nadere informatie

De ONBEKENDE KANT van PLASTIC. Waarom worden zoveel. producten in plastic verpakt? En wat moet er gebeuren met deze verpakking als dit afval wordt?

De ONBEKENDE KANT van PLASTIC. Waarom worden zoveel. producten in plastic verpakt? En wat moet er gebeuren met deze verpakking als dit afval wordt? De ONBEKENDE KANT van PLASTIC Waarom worden zoveel producten in plastic verpakt? En wat moet er gebeuren met deze verpakking als dit afval wordt? PLASTIC IS WAARDEVOL Tijdens de productie en gebruik EEN

Nadere informatie

Actualisering van de studie van Dirk Carrez 22/03/2017

Actualisering van de studie van Dirk Carrez 22/03/2017 Duurzaam gebruik van en waardecreatie uit hernieuwbare grondstoffen voor de biogebaseerde industriële productie zoals biomaterialen en groene chemicaliën in Vlaanderen Actualisering van de studie van 2012

Nadere informatie

Plant-on-a-Truck. Peter Van Broeck Director Chemical Technology Development Pharmaceutical Research & Development FISCH@ 30 September 2011 Leuven

Plant-on-a-Truck. Peter Van Broeck Director Chemical Technology Development Pharmaceutical Research & Development FISCH@ 30 September 2011 Leuven 0 Plant-on-a-Truck Peter Van Broeck Director Chemical Technology Development Pharmaceutical Research & Development FISCH@ 30 September 2011 Leuven 1 UITDAGINGEN VOOR CHEMISCHE PLANTS BINNEN DE FARMA Multifunctioneel

Nadere informatie

High-throughput technologieën versnellen de ontwikkeling van nieuwe formuleringen

High-throughput technologieën versnellen de ontwikkeling van nieuwe formuleringen High-throughput technologieën versnellen de ontwikkeling van nieuwe formuleringen Johan Paul FLAMAC, a division of SIM 1 Overzicht Inleiding Activiteiten van FLAMAC High-throughput formulatie onderzoek

Nadere informatie

Key Enabling Technology (KET) Industriële Biotechnologie: een roadmap voor Vlaanderen. Samenvatting en conclusies, EWI focus, 13/04/2015

Key Enabling Technology (KET) Industriële Biotechnologie: een roadmap voor Vlaanderen. Samenvatting en conclusies, EWI focus, 13/04/2015 Key Enabling Technology (KET) Industriële Biotechnologie: een roadmap voor Vlaanderen Samenvatting en conclusies, EWI focus, 13/04/2015 Oproep Vlaamse roadmapping voor KETs, IWT, juni 2013 Wat: één van

Nadere informatie

1 jaar FISCH: time to party?

1 jaar FISCH: time to party? 1 jaar 1 jaar FISCH: time to party? 1 jaar FISCH: eerder een meiboomviering Het staat symbool voor voorspoed en vruchtbaarheid voor de bewoners van het huis. Deze traditie vindt zijn oorsprong in het feit

Nadere informatie

Het Interreg project New-C-Land Een nieuw leven voor marginale sites!

Het Interreg project New-C-Land Een nieuw leven voor marginale sites! Het Interreg project New-C-Land Een nieuw leven voor marginale sites! Evi Michels - UGent AVEC LE SOUTIEN DU FONDS EUROPÉEN DE DÉVELOPPEMENT RÉGIONAL, DE L OVAM, DE LA PROVINCE WEST-VLAANDEREN ET DE LA

Nadere informatie

BIJDRAGE VAN FISCH AAN VMP CHEMIE EN KUNSTSTOFFEN IN EEN GESLOTEN KRINGLOOP

BIJDRAGE VAN FISCH AAN VMP CHEMIE EN KUNSTSTOFFEN IN EEN GESLOTEN KRINGLOOP FLANDERS INNOVATION HUB FOR SUSTAINABLE CHEMISTRY BIJDRAGE VAN FISCH AAN VMP CHEMIE EN KUNSTSTOFFEN IN EEN GESLOTEN KRINGLOOP LEENTJE CROES, PROGRAM MANAGER Chemical industry2012 Labour creation Trade

Nadere informatie

Samenvatting. Het grote voordeel van deze technieken is dat ze uitgevoerd kunnen worden zonder verdere - 1 -

Samenvatting. Het grote voordeel van deze technieken is dat ze uitgevoerd kunnen worden zonder verdere - 1 - KIBO-case In situ bio-coagulatie & precipitatie (In situ Bio-Cop ): Innovatieve technologie ontwikkeling voor beheersen van de permeabiliteit van de ondergrond Samenvatting Deze KIBO business case richt

Nadere informatie

Van afval naar duurzame business MIP Vlaanderen VITO PRODEM FEBEM

Van afval naar duurzame business MIP Vlaanderen VITO PRODEM FEBEM WELKOM! inspiratieworkshop Van afval naar duurzame business MIP Vlaanderen VITO PRODEM FEBEM Veolia Netwerkreceptie C2C, kringloopsluiting, en slimme pistes voor bedrijven hier en nu Geert De Meyer, Directeur

Nadere informatie

CONTINU TRANSPORTBAND-FRITEUSE

CONTINU TRANSPORTBAND-FRITEUSE Food Processing Equipment De ProfiFry CONTINU TRANSPORTBAND-FRITEUSE De ProfiFry continu transportband-friteuse is een betrouwbare en universele oplossing voor het hoogwaardig frituren van een groot aantal

Nadere informatie

GFT-afval is een waardevolle bron voor nieuwe grondstoffen. Maar hoe ziet de toekomst eruit?

GFT-afval is een waardevolle bron voor nieuwe grondstoffen. Maar hoe ziet de toekomst eruit? GFT-afval is een waardevolle bron voor nieuwe grondstoffen. Maar hoe ziet de toekomst eruit? Spreker: Datum: Locatie: Joop Suurmeijer en Robert Jansen 19 maart 2015 VNG-congres Utrecht GFT-afval heeft

Nadere informatie

Het nieuw industrieel beleid: - een korte review -de rol van Agentschap Ondernemen

Het nieuw industrieel beleid: - een korte review -de rol van Agentschap Ondernemen Het nieuw industrieel beleid: - een korte review -de rol van Agentschap Ondernemen Industrie in Vlaanderen blijft belangrijk 40 % Vlaamse toegevoegde waarde (15% BBP) 70 % O&O uitgaven 80 % Vlaamse export

Nadere informatie

Borstelcentrifuge voor PE-loos ontwateren van zuiveringsslib

Borstelcentrifuge voor PE-loos ontwateren van zuiveringsslib Borstelcentrifuge voor PE-loos ontwateren van zuiveringsslib Symposium Slibontwatering 14 september 2017 Utrecht Bert van Lammeren Conatus Separation Technology/Nieuwe Weme BV Harm Baten Hoogheemraadschap

Nadere informatie

Gijs Jansen (CEO Alucha)

Gijs Jansen (CEO Alucha) Gijs Jansen (CEO Alucha) December 2012 INDEX Alucha Technologie Toepassingen in de papierindustrie Drankenkartons Mixed plastics Papierslib Conclusies ALUCA istorie: Ons doel: Referentie installatie: Opgericht

Nadere informatie

25/03/2013. Overzicht

25/03/2013. Overzicht Micro-WKK: basisbegrippen en toepassingsmogelijkheden Tine Stevens, Vlaams Energieagentschap Regiovergadering Provincie West-Vlaanderen 12 en 14/03/2013 2 Warmte-krachtkoppeling (WKK) De gelijktijdige

Nadere informatie

Tuinbouw zoekt Chemie voor Puur Plantaardig

Tuinbouw zoekt Chemie voor Puur Plantaardig Tuinbouw zoekt Chemie voor Puur Plantaardig Conferentie Agro met Energie verbinden, Rotterdam, 10 mei 2011 Jan Smits Toekomst Tuinbouw in de Biobased Economy Achtergrond Wat willen we bereiken Kenniscentrum

Nadere informatie

PROVINCIE ANTWERPEN PARTNER VOOR HERNIEUWBARE ENERGIE

PROVINCIE ANTWERPEN PARTNER VOOR HERNIEUWBARE ENERGIE PROVINCIE ANTWERPEN PARTNER VOOR HERNIEUWBARE ENERGIE Trias energetica Gebruik andere bronnen zo efficiënt mogelijk Gebruik energie uit hernieuwbare bronnen en reststromen Beperk de energievraag Duurzame

Nadere informatie

Project 'Smart tooling procesindustrie'

Project 'Smart tooling procesindustrie' Project 'Smart tooling procesindustrie' Partners zijn o.a.: Het project draagt bij aan: Versnelling overgang kenniseconomie + innovatieve bedrijfsomgeving Uitwisseling kennis & best practices Versterking

Nadere informatie

Van biofuels naar biobased

Van biofuels naar biobased Van biofuels naar biobased PPA-dag, 11 maart 2010, Delft Rolf Blaauw Wageningen Universiteit en Researchcentrum Food & Biobased Research Inhoud Introductie De chemische industrie nu Chemicaliën uit biomassa

Nadere informatie

Alles Over Verbranding. KARA heeft de techniek, de kennis en ervaring

Alles Over Verbranding. KARA heeft de techniek, de kennis en ervaring Alles Over Verbranding KARA heeft de techniek, de kennis en ervaring 100 JAAR ERVARING Verbranden mag dan eenvoudig lijken, maar thermische conversie van biomassa is een complex proces. Voor een optimale

Nadere informatie

24/02/2012. VITO ICT-strategie. MOVI studieavond 16 februari 2012

24/02/2012. VITO ICT-strategie. MOVI studieavond 16 februari 2012 24/02/2012 VITO ICT-strategie MOVI studieavond 16 februari 2012 Onderzoeksorganisatie Onafhankelijk Klantgericht RTO cf. IMEC, VIB, IBBT, TNO, Fraunhofer, VTT, Complementair aan universiteiten en industrie

Nadere informatie

Algenkweek op restwater Arjan Dekker

Algenkweek op restwater Arjan Dekker Algenkweek op restwater Arjan Dekker 25 september 2013 1 Gartner s hype cycle? http://en.wikipedia.org/wiki/hype_cycle 25 september 2013 2 Zoektermen algae fuel and algae biofuel 25 september 2013 3 Onderwerpen

Nadere informatie

Productie van groene energie uit afval en afvalwater: rentabiliteit door duurzaamheid

Productie van groene energie uit afval en afvalwater: rentabiliteit door duurzaamheid Productie van groene energie uit afval en afvalwater: rentabiliteit door duurzaamheid The cycle 2010 29/04/2010 Brouwerij Duvel Breendonk Hans van Soest Zaakvoerder vansoest@enprotech.be Globale aanpak

Nadere informatie

Creëren van synergie in Biopark Terneuzen Energieconversiepark Sluiskil (NL) Jan Broeze, 14 mei 2013

Creëren van synergie in Biopark Terneuzen Energieconversiepark Sluiskil (NL) Jan Broeze, 14 mei 2013 Creëren van synergie in Biopark Terneuzen Energieconversiepark Sluiskil (NL) Jan Broeze, 14 mei 2013 Overzicht presentatie Ankerpunt: Biopark Terneuzen Ontwikkelingsproces Passende ontwikkelingsopties

Nadere informatie

Waterstofmobiliteit: status en uitdagingen

Waterstofmobiliteit: status en uitdagingen Waterstofmobiliteit: status en uitdagingen Marcel Weeda, ECN Mini-symposium zero-emissie openbaar vervoer in Noord-Holland Provinciehuis NH, Haarlem 16 september 2015 www.ecn.nl Inhoud Zero-emissie openbaar

Nadere informatie

Europees Innovatiepartnerschap Productieve en duurzame landbouw door kennis en interactie. Directoraat Generaal Landbouw en Plattelandsontwikkeling

Europees Innovatiepartnerschap Productieve en duurzame landbouw door kennis en interactie. Directoraat Generaal Landbouw en Plattelandsontwikkeling Europees Innovatiepartnerschap Productieve en duurzame landbouw door kennis en interactie Directoraat Generaal Landbouw en Plattelandsontwikkeling Inge Van Oost Agriflanders Gent 7 januari 2013 Context

Nadere informatie

Subsidies. Energie en Industrie Maurits Clement

Subsidies. Energie en Industrie Maurits Clement Subsidies Energie en Industrie 2016 Maurits Clement Regelingen in de Topsector Energie Topsector en TKI s bepalen prioriteiten en Bugetten RVO voert tenders uit om budgetten toe te kennen aan projecten

Nadere informatie

Grijs Water Recuperatie. Rik Daneels

Grijs Water Recuperatie. Rik Daneels Grijs Water Recuperatie Rik Daneels Water in de stad, vandaag Water in de stad, vandaag Vlaanderen: Waterhuishouding lijkt in orde Maar: Grondwaterreserves onder druk!!! Gezamelijke acties vereist Alternatieve

Nadere informatie

Presentatie LANS. Inhoud presentatie. 1. Het bedrijf Lans. 2. Factsheet algen teelt en Lans. 3. Algaelink. 4. Eigen proef op de Maasambacht

Presentatie LANS. Inhoud presentatie. 1. Het bedrijf Lans. 2. Factsheet algen teelt en Lans. 3. Algaelink. 4. Eigen proef op de Maasambacht Presentatie LANS Donderdag 12 december 2013 Kennismiddag algen in de glastuinbouw WUR Bleiswijk. Inhoud presentatie 1. Het bedrijf Lans 2. Factsheet algen teelt en Lans 3. Algaelink 4. Eigen proef op de

Nadere informatie

Food Tech Brainport...

Food Tech Brainport... Metropoolregio Eindhoven- Regionaal Platform Heeze, 12 april 2017 Food Tech Brainport... Food Tech Brainport is een internationaal expertisecluster voor technologie, product- en marktinnovaties. Het centrum

Nadere informatie

SKIW / KNW - Symposium

SKIW / KNW - Symposium SKIW / KNW - Symposium Waterzuivering bij BASF Antwerpen en ervaring met inhibitie van actief slib. Steven Meul 31 mei 2018 1 31.05.2018 SKIW / KNW - Symposium Waterbeheer bij BASF Antwerpen Verschillende

Nadere informatie

Blue Energy in de Valley

Blue Energy in de Valley Blue Energy in de Valley Presentatie voor Jaarcongres KIVI 24 november 2015 Rik Siebers r.siebers@redstack.nl Wat is Blue Energy? Blue Energy = Energie, geoogst uit het verschil in zoutconcentratie tussen

Nadere informatie

Eindrapport. Energie-efficiënte CO2-verwijdering uit biogas

Eindrapport. Energie-efficiënte CO2-verwijdering uit biogas Eindrapport Energie-efficiënte CO2-verwijdering uit biogas December 2017 Inhoud 1. Gegevens project... 3 2. Samenvatting... 4 3. Technologie... 5 4. Resultaat... 7 5. Conclusie... 10 2 1. Gegevens project

Nadere informatie

Bio-economie. HoGent als link tussen werkveld en student

Bio-economie. HoGent als link tussen werkveld en student Bio-economie HoGent als link tussen werkveld en student Agenda Kader Grenzeloos Biobased Onderwijs Stavaza Onderwijs Onderzoek Contact 3 Kader - HoGent-visie: authentiek en onderzoeksgerelateerd onderwijs

Nadere informatie

Pesticidenanalyse: methodevertaling van bodem naar appel. Marina Vanhecke Lab 4 U

Pesticidenanalyse: methodevertaling van bodem naar appel. Marina Vanhecke Lab 4 U Pesticidenanalyse: methodevertaling van bodem naar appel Marina Vanhecke Lab 4 U Kerncijfers KHLim 6000 studenten en 700 personeelsleden 4 campussen 6 departementen 30 bacheloropleidingen + 11 masters

Nadere informatie

Bio-economie en circulaire economie

Bio-economie en circulaire economie Bio-economie en circulaire economie Dirk Van Gijseghem, Departement LV Dimitri Strijbos, Vlaanderen Circulair EWI-focus 24 22 maart 2017 1. Bio-economie en Circulaire economie 2. Europees beleid 3. Vlaams

Nadere informatie

Water Treatment. Gateway to Altijd solutions. een oplossing verder

Water Treatment. Gateway to Altijd solutions. een oplossing verder Water Treatment Gateway to Altijd solutions een oplossing verder Afvalwater DHV heeft sinds jaar en dag een leidende positie op het gebied van afvalwaterzuivering en afvalwatertransport. Of het nu gaat

Nadere informatie

Inhoud presentatie Cohesiebeleid 2014-2020 Situatie 2007-2013 Uitdaging 2014-2020 EU2020

Inhoud presentatie Cohesiebeleid 2014-2020 Situatie 2007-2013 Uitdaging 2014-2020 EU2020 OP EFRO OOST-NEDERLAND 2014-2020PRESENTATIE KENNISPARK, 23 APRIL 2014 JOLANDA VROLIJK, PROGRAMMAMANAGER EFRO OP EFRO Oost-Nederland 2014-2020 Inhoud presentatie 1. Inleiding Europese Fondsen: cohesie beleid

Nadere informatie

Algen in de praktijk Presentation NAP 11/02/2009. Rikus Oortwijn

Algen in de praktijk Presentation NAP 11/02/2009. Rikus Oortwijn Algen in de praktijk Presentation NAP 11/02/2009 Rikus Oortwijn Concept oplossing algentechnologie Concept Solution Residual water stream Bio-Reactor Carbon (CH4) Energy Water pre-treatment Nitrogen (N)

Nadere informatie

Wij maken uw houten verpakking op maat van uw bedrijf en op tijd voor uw klant.

Wij maken uw houten verpakking op maat van uw bedrijf en op tijd voor uw klant. Wij maken uw houten verpakking op maat van uw bedrijf en op tijd voor uw klant. MISSIE Rodanar is een Belgisch familiebedrijf dat sinds 1982 houten pallets produceert. Wij zijn echter meer dan een producent,

Nadere informatie

Subsidies Biobased Economy

Subsidies Biobased Economy Subsidies Biobased Economy Amsterdam, 23 juni 2014 Astrid Hamer Subsidies Weinig gebruikt door bedrijven (spec. BBE) Wijs ze erop. WBSO regio Overzicht regelingen BBE door RVO.nl RDA SDE+ NL EU MIT: MKB

Nadere informatie

NAAR EEN GROENE WATERSTOFECONOMIE IN ZUID-HOLLAND EEN VISIE VOOR 2030

NAAR EEN GROENE WATERSTOFECONOMIE IN ZUID-HOLLAND EEN VISIE VOOR 2030 NAAR EEN GROENE WATERSTOFECONOMIE IN ZUID-HOLLAND EEN VISIE VOOR 2030 Een advies aan de Provincie Zuid-Holland Maart 2019 Zuid-Holland kent een dubbele urgentie voor ontwikkelen groene waterstofeconomie:

Nadere informatie

Productschap Tuinbouw Met Minder Meer. Helma Verberkt 26 juni 2012 Landelijke dag Roos

Productschap Tuinbouw Met Minder Meer. Helma Verberkt 26 juni 2012 Landelijke dag Roos Productschap Tuinbouw Met Minder Meer Helma Verberkt 26 juni 2012 Landelijke dag Roos Nieuwe werkwijze en programmering Productschap Tuinbouw 6 programma s Ondernemingsplatforms (OP) Commissie Voedingstuinbouw

Nadere informatie

VITO/ENERGYVILLE VOOR BEDRIJVEN

VITO/ENERGYVILLE VOOR BEDRIJVEN VITO/ENERGYVILLE VOOR BEDRIJVEN Johan Vangrunderbeek, Business Developer KMO 27/06/2018 1 WIJ ZIJN ER VOOR U! OVER VITO VITO is een onafhankelijke, klantgerichte onderzoeksorganisatie. Wij reiken wetenschappelijk

Nadere informatie

Vloeibaar aardgas - Liquid Natural Gas (LNG) Voordelen en uitdagingen. Jan Van Houwenhove 3 December 2015

Vloeibaar aardgas - Liquid Natural Gas (LNG) Voordelen en uitdagingen. Jan Van Houwenhove 3 December 2015 Vloeibaar aardgas - Liquid Natural Gas (LNG) Voordelen en uitdagingen Jan Van Houwenhove 3 December 2015 Agenda Cryo Advise Aardgas - eigenschappen Voordelen Uitdagingen Cryo Advise advies voor LNG systemen

Nadere informatie

Biobased Economy. Wageningen UR Food & Biobased Research. Windesheim 3 december, Ben van den Broek

Biobased Economy. Wageningen UR Food & Biobased Research. Windesheim 3 december, Ben van den Broek Biobased Economy Wageningen UR Food & Biobased Research Windesheim 3 december, Ben van den Broek Wageningen UR Food & Biobased Research Wageningen UR Universiteit Onderzoeksinstituten Wageningen UR Food

Nadere informatie

Penicilline Delft 70 / 35 jaar. AvA nov 2015

Penicilline Delft 70 / 35 jaar. AvA nov 2015 Penicilline Delft 70 / 35 jaar AvA nov 2015 Penicilline Delft 70 / 35 jaar Penicilline Delft 70 / 35 jaar # Inleiding # Penicilline G # De familie # Historie van 6-APA # Expansie wereldwijd # Kostprijzen

Nadere informatie

Waterstof: de energiedrager van de toekomst. Frank de Bruijn. Waterstof. Een Gas Kleurloos;Geurloos;Niet Giftig; Brandbaar

Waterstof: de energiedrager van de toekomst. Frank de Bruijn. Waterstof. Een Gas Kleurloos;Geurloos;Niet Giftig; Brandbaar Waterstof: de energiedrager van de toekomst Frank de Bruijn www.ecn.nl Waterstof Een Gas Kleurloos;Geurloos;Niet Giftig; Brandbaar Hoge energie dichtheid op gewichtsbasis Lage energiedichtheid op volumebasis

Nadere informatie

Biobased producten uit resthout

Biobased producten uit resthout Biobased producten uit resthout Tijs Lammens, Bio-energiedag Overijssel Your partner in the bioeconomy Inhoud Verschillende perspectieven van hout Over biobased producten: materialen vs. chemicaliën Biomassa

Nadere informatie

GroenGas InOpwerking. Kleinschalige biogasopwaardering met Bio-Up. Rene Cornelissen (CCS) 11 maart 2015

GroenGas InOpwerking. Kleinschalige biogasopwaardering met Bio-Up. Rene Cornelissen (CCS) 11 maart 2015 GroenGas InOpwerking Kleinschalige biogasopwaardering met Bio-Up Rene Cornelissen (CCS) 11 maart 2015 Kleinschalige biogasopwaardering met Bio-Up Inhoudsopgave CCS Inleiding Situatie kleinschalige vergisting

Nadere informatie

Onderzoek en dienstverlening voor de veevoedersector dr.ir. Mia Eeckhout Labo voor graan- en diervoedertechnologie. Exchange 25 oktober 2016

Onderzoek en dienstverlening voor de veevoedersector dr.ir. Mia Eeckhout Labo voor graan- en diervoedertechnologie. Exchange 25 oktober 2016 VOER VOOR ONDERZOEK Onderzoek en dienstverlening voor de veevoedersector dr.ir. Mia Eeckhout Labo voor graan- en diervoedertechnologie Exchange 25 oktober 2016 Goal : Safe and high quality animal products

Nadere informatie

SLIMME SPECIALISATIE IN VLAANDEREN. Frans Dieryck, voorzitter Raad Van Bestuur Jan Van Havenbergh, algemeen directeur 25-2-2013

SLIMME SPECIALISATIE IN VLAANDEREN. Frans Dieryck, voorzitter Raad Van Bestuur Jan Van Havenbergh, algemeen directeur 25-2-2013 SLIMME SPECIALISATIE IN VLAANDEREN Frans Dieryck, voorzitter Raad Van Bestuur Jan Van Havenbergh, algemeen directeur 25-2-2013 Het eco-systeem De scheikundige industrie is de grootste Vlaamse economische

Nadere informatie

Draadloze sensornetwerken in productiebesturing en procesbewaking

Draadloze sensornetwerken in productiebesturing en procesbewaking Draadloze sensornetwerken in productiebesturing en procesbewaking Jouke Miedema Wireless Value November 2011 Presentatie inhoud Wireless Value Belang van monitor en control in Food & Laboratoria Waar en

Nadere informatie

Agenda. 2 de Gen BE. Voortgangsvergadering 3 TETRA projecten. 80108 Valorisatie van (ligno-)cellulose reststromen - VaLiCel

Agenda. 2 de Gen BE. Voortgangsvergadering 3 TETRA projecten. 80108 Valorisatie van (ligno-)cellulose reststromen - VaLiCel Voortgangsvergadering 3 TETRA projecten 80108 Valorisatie van (ligno-)cellulose reststromen - VaLiCel 80166 Bio-ethanol uit lignocellulose grondstoffen beschikbaar in Vlaanderen Agenda - Tweede generatie

Nadere informatie

SPIRULINA EN BLAUWE KLEURSTOF IN VOEDING DE BLAUWE KETEN

SPIRULINA EN BLAUWE KLEURSTOF IN VOEDING DE BLAUWE KETEN SPIRULINA EN BLAUWE KLEURSTOF IN VOEDING SPIRULINA EN BLAUWE KLEURSTOF IN VOEDING INLEIDING De commerciële teelt van de microalg Spirulina is één van de mogelijke alternatieven als nieuwe toepassing in

Nadere informatie

Optimale valorisatie van tuinbouwreststromen

Optimale valorisatie van tuinbouwreststromen Optimale valorisatie van tuinbouwreststromen Dr. ir. Bart Van Droogenbroeck Urban mining: de jacht op grondstoffen in Vlaanderen, 12 november 2013 Nieuwe kansen voor biomassa-reststromen Instituut voor

Nadere informatie

Compact Plus biogasinstallatie, Lierop, 600 kw

Compact Plus biogasinstallatie, Lierop, 600 kw Hoe maak je biogas? Inhoud presentatie Wie en wat is Biogas Plus? Hoe werkt een biogasinstallatie? Voor wie is een biogasinstallatie interessant? Is een biogasinstallatie duurzaam? Zijn subsidies nodig?

Nadere informatie

Masterclass Duurzaam ondernemen: Businessplan Biobased Economy Zuidwest-Nederland

Masterclass Duurzaam ondernemen: Businessplan Biobased Economy Zuidwest-Nederland Masterclass Duurzaam ondernemen: Businessplan Biobased Economy Zuidwest-Nederland Paul Bleumink Managing Partner Gent, 30 maart 2011 Buck Consultants International Postbus 1456 6501 BL Nijmegen Telnr :

Nadere informatie

1. De relativiteit van de effluentkwaliteit

1. De relativiteit van de effluentkwaliteit 1. De relativiteit van de effluentkwaliteit 1. Water zuiveren = normen nastreven Basis uitdaging voor meeste sectoren (Nieuwe wetgeving: micropolluenten, ZM, ) 2. Filosofie van Pantarein, water zuiveren

Nadere informatie