Memo Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat

Transcriptie

1 0'" /., 9 Ministerie van Verkeer en Waterstaat Memo Directoraat-Generaal Bouwdienst Aan J.H.~ijkerk... Van Albert Gerrits Datum." 25 november oridiiiw~;~ Sonderen na het afzinken...../ Doorkiesnummer Documentnummer 1915/ Geachte heer Bijkerk, Naar aanleiding van de memo 1915/ d.d. 7 november 1997 (zie bijlage) betreffende het wel of niet sonderen door de tunnelvloer na het afzinken is met een aantal personen een levendige discussie gevoerd over het wel of niet opnemen van de sonderingen (en de daarbij behorende in te storten voorzieningen). Met de volgende personen is van gedachten gewisseld en hun standpunten zijn hieronder op hoofdlijnen verwoord: Technisch Platform, i.c. Liong Tan Voor het Technische Platform hebben de sonderingen een mogelijk wetenschappelijk belang. De achtergrond hiervan is dat zij al geruime tijd een relatie proberen te leggen tussen de gemeten zettingen van de tunnel en de sonderingen na het afzinken. Samen met de reeds bekende geotechnische gegevens van de ondergrond tracht men een voorspelling te kunnen genereren van de te verwachten zettingen. Echter tot op heden is men er niet in geslaagd een verband tussen de zettingen en de sonderingen te vinden. Het advies van het Technisch Platform luidt dan ook wél sonderen maar dan op minder plaatsen (geen 36 zoals in bestek BDD2702-A omschreven) en zuiver voor wetenschappelijke doeleinden. Gedacht kan daarbij worden aan totaal 12 sonderingen verspreid over de zes elementen. Directie UA V, Leo Leeuw De directie UAV staat op het standpunt dat voor de controle op de uitvoering de sondeerpunten geen toegevoegde waarde hebben. Echter, mochten de sonderingen een toegevoegde waarde hebben in de vorm van "wetenschappelijke waarde", dan kunnen wat haar betreft deze wel opgenomen worden. Disciplineleider Civiele Techniek Rekenwerk, Bas van Aart Vanuit het oogpunt van de constructeur leveren de sondeergegevens geen extra relevante informatie. Bij het constructieve ontwerp van de tunnel is rekening gehouden met variaties in de onderstroomlaag of te wel variaties in beddingsconstante, zowel in dwarsais in langsrichting van de tunnel. Hierop zijn de dilatatie-, zinkvoegen en sluitvoeg berekend. Overigens is iedereen het erover eens dat een meetnet in de tunnel aangebracht dient te worden, dat zowel voor als na de openstelling van de tunnel op gezette tijden ingemeten kan worden. Hierdoor kunnen de werkelijke zettingen van de tunnel tot in de lengte Bouwdienst Postbus 20000, 3502 LA UTRECHT Griffioenlaan 2, 3526 LA UTRECHT Telefoon (030) Telefax Bereikbaar vanaf station CS met buslijn 116 of sneltram Utrecht richting Nieuwegein of llsselstein (halte Westraven)

2 van dagen gemonitoord worden. Dit is van veel groter belang. Een dergelijk meetnet is ook aangebracht in de Wijkertunnel. Gezien het bovenstaande is het duidelijk dat de sonderingen in de uitvoering geen toegevoegde waarde hebben. Ook is een verificatie van de beddingsconstanten na het onderstromen niet benodigd. Echter gezien de eventuele wetenschappelijke achtergrond zouden de sonderingen toch gemaakt kunnen worden. Er zijn echter reeds diverse n afgezonken tunnels" gebouwd en nog steeds zijn de verbanden tussen sondeerwaarden en zettingen niet aangetoond. De conclusie van de projectleider en ass. projectleider 2 e Beneluxtunnel blijft onveranderd, tenzij u uit het oogpunt van de wetenschappelijke waarde beslist om toch een aantal sondeerpunten aan te brengen. Het voorstel blijft dus gehandhaafd om géén voorzieningen aan te brengen in de vloer van de tunnelelementen t.b.v. eventuele sonderingen. Gaarne zien wij uw reactie tegemoet. Met vriendelijke groet, J. v. Vliet Projectleider 2 e 2

3 Ministerie Memo Directoraat-Generaal van Verkeer en Waterstaat Bouwdienst Aan Van Doorkiesnummer Albert Gerrits/Thijs Proper Datum Documentnummer 7 november / Onderwerp Sonderingen na afzinken Getoetst en akkoord: J. van Vliet Inleiding In het bestek van de 2e Beneluxtunnel is, net zoals bij een flink aantal voorgaand gebouwde tunnels, een artikel opgenomen dat na het afzinken van de tunnelelementen sonderingen gemaakt worden door de tunnelvloer. Dit wordt eventueel gedaan om achteraf, steekproefsgewijs, het onderstroomproces te kunnen beoordelen. In de bestaksfase is overwogen het wel of niet meenemen van de sonderingen. Omwille van de tijd is besloten ze alsnog op te nemen. In het bestek zijn daarvoor de volgende zaken opgenomen: Het aanbrengen van 36 stuks, 6 per element, waterdichte doorvoeren voorzien van een waterslot. Bestekspostnr en Het leveren van waterdichte doorvoeren t.b.v. sonderingen. Stelpostnr Echter, gezien de resultaten van de sonderingen uit het verleden, de aan de sondering klevende nadelen, wat er met de resultaten van de sonderingen gebeurd en een aantal nieuwe ontwikkelingen in de uitvoering is het nut van de sonderingen 'wederom' ter discussie komen te staan. Deze memo is bedoeld als discussiestuk om tot een weloverwogen keuze te komen voor het wel of niet uitvoeren van sonderingen bij de 2e Beneluxtunnel. De technische achtergrond De sonderingen worden gemaakt om het resultaat van het onderstromen te kunnen beoordelen. Hiertoe worden een aantal waterdichte doorvoeren in de vloeren van de tunnelelementen ingestort. Door deze doorvoeren kunnen, na het afzinken, met behulp van speciale apparatuur korte sonderingen tot ongeveer een lengte van 5 tot 10 m onder onderkant van de tunnelvloer, gemaakt worden. Aan de hand van de resultaten van deze sonderingen kan dan gekeken worden of er ter plaatse van deze sonderingen een holte tussen de tunnel met het onderstroomzand zit en hoe de dichtheid van het onderstroomde zandpakket is. Uiteraard is het resultaat van de sonderingen indicatief. Bouwdienst Telefoon (030) Postbus 20000, 3502 LA UTRECHT Telefax Griffioenlaan 2, 3526 LA UTRECHT Bereikbaar vanaf station CS met buslijn 116 of sneltram Utrecht richting Nieuwegein of llsselstein (halte Westraven)

4 3. Voor- en nadelen Hieronder zal getracht worden de voor- en nadelen van het sonderen op te sommen. De voordelen van het sonderen: Er is een mogelijkheid om na het onderstromen, wat uitvoeringstechnisch gezien een relatief onzichtbaar proces is, te kunnen beoordelen of er misschien onvolkomenheden zijn opgetreden in het pakket onderstroomzand. Door het bestuderen van de resultaten van de sonderingen kan een uitspraak gedaan worden over een aantal zaken, zoals: a) Zit er een holte tussen de tunnelvloer en het pakket onderstroomzand; b) De dichtheid van het pakket onderstroomzand; c) De dikte van het pakket onderstroomzand; d) De eventuele aanwezigheid van een morslaag (t.g.v. het baggeren en opschonen) c.q. sedimentlaag (t.g.v. sedimentatie tussen opschonen en onderstromen) tussen het onderstroomzand en de oorspronkelijke zinksleufbodem; e) De dichtheid van de oorspronkelijke bodem. De nadelen van het sonderen: Door het opnemen van doorvoeren in de tunnelvloer is er altijd een latent risico aanwezig voor lekkage. Dit kan zowel optreden langs de ingestorte voorziening (lekweg langs het beton en het staal) als er doorheen (slecht aangebrachte packer na het sonderen en slecht dichtgelaste afdekplaat); Het sonderen dient opgenomen te worden in de afbouw van de tunnel en conflicteert per definitie met de activiteiten van de aannemer (plaatsing ballasttanks, afzinkvoorzieningen, aanbrengen ballastbeton t etc.); 3. De praktijk leert dat de resultaten van het sonderen zijn niet altijd eenduidig te interpreteren. Doordat de sonderingen door een afsluiter gemaakt moeten worden is de nauwkeurigheid van met name de hoogte meting lastig; 4. De sonderingen zijn slechts steekproeven en momentopnamen zodat nooit een volledig beeld zal ontstaan van de werkelijke situatie. Naast het sonderen wordt van alle tunnelelementen voor, gedurende en tot een bepaalde periode na het afzinken voortdurend de hoogteligging gemeten om de zettingen te monitoren en de daaraan gekoppelde afbouw activiteiten te initiëren. Op het gebied van het onderstromen zijn ook een aantal punten welke in dit kader in beschouwing genomen dienen te worden. Het onderstroomproces is reeds een bekende techniek geworden en kan procesmatig goed worden gecontroleerd. Het debiet, de druk en mengseldichtheid zijn tijdens het onderstromen zeer nauwkeurig te volgen. 3. Oplegdrukken van de primaire en secundaire opleggingen zijn d.m.v. telernetrische verbindingen on-line te volgen gedurende het onderstromen. In dit kader dient ook vermeld te worden dat de survey methoden voor het meten van de zinksleuf tegenwoordig behoorlijk nauwkeurig zijn. 3D-technieken voor het monitoren van het baggerproces. op voortgang en voor de berekening van hoeveelheden, zijn niet meer ongebruikelijk. Hierdoor is het mogelijk geworden vooraf van de zinksleuf een goed beeld te vormen inclusief een nauwkeurige schatting van de benodigde hoeveel- 2

5 held onderstroomzand. Deze nauwkeurige schatting speelt weer een belangrijke rol in het beheersen van het onderstroomproces. 4. Conclusie Gezien de hierboven genoemde punten bestaat nu, binnen het ontwerpteam van de 2" Beneluxtunnel, het voorstel om het sonderen door de tunnelvloer na het afzinken en onderstromen te schrappen. In het kort zijn hiervoor de volgende redenen aan te voeren: De meerwaarde van de sonderingen is betrekkelijk; Het tijdstip waarop de resultaten beschikbaar komen is dusdanig dat er niets meer mee gedaan kan worden dan constateren en archiveren. Eris voldoende informatie vooraf: zinksleuf. positie element en verwachte hoeveelheid per onderstroompunt; Het onderstroomproces is een goed beheersbaar proces door middel van onder andere, hoogtemetingen, duikers, stuurmogelijkheid van debiet en mengselhoeveelheid, etc.; Het frequent tussentijds evalueren van alle gegevens en waarnemingen buiten waarborgen een goed beheerst onderstroomproces; Er is altijd een risico aanwezig op lekkage van de doorvoeren; Het afbouwproces van de tunnel wordt niet verder beïnvloed door het sonderen. 3