Werkdocument Kd-waarden van zware metalen in zoetwatersediment[riza nr x]

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Werkdocument Kd-waarden van zware metalen in zoetwatersediment[riza nr.96.180.x]"

Nora Jansen
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Ministerie van Verkeer en WalersUai Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Rijksinstituut voor Integraal Zoetwaterbeheer en Afvalwaterbehandeling RIZA doorkiesnummer Werkdocument Kd-waarden van zware metalen in zoetwatersediment[riza nr x] auteur Roel Venema datum 2 9 oktober 1996 Postadres postbus 17, 8200 AA Lelystad Telefoon Bezoekadres Maerlant 16 Telefax Telex Her.'il.bjdr mei busliinen 107, 14} en 100/154 vanal sunon nv (halte NoorderwaReniilomi

2 riza

3 riz Inhoud werkdocument Ten behoeve van het project "Integrale Normstelling Stoffen" (INS) zijn voor de volgende acht metalen, Arseen, Cadmium, Koper, Chroom, Nikkei, Zink, Lood en Kwik de Kd-waarde in zoetwatersediment berekend. Deze zijn vervolgens gezet naast Kd-waarden berekend uit water totaal/water na filtratie en zwevend stof/water na filtratie.

Lood en Kwik de Kd-waarde in zoetwatersediment berekend.

4 riza

5 riz Inleiding Naar aanleiding van het werkdokumenf'partitiecoefficienten tussen sediment en water voor metalen berekend uit mariene monitoringsgegevens etc." [1] is de vraag gekomen om hier ook eens naar te kijken en om wat te zeggen over de partitiecoefficienten tussen sediment en water voor zware metalen berekend uit zoetwater monitoringsgegevens. Hoe liggen die waarden t.o.v. de Kd-waarden van de zware metalen voor zwevende stof/water [2] en water totaal/water na filtratie(berekende Kd) [3]. Ui tvoering Om uit zoetwater monitoringsgegevens de Kd-waarden van zware metalen in sediment te berekenen is gezocht naar locaties waar zowel gegevens van het sediment als van het water na filtratie bekend zijn. Daar metingen in sediment niet vaak voorkomen, meestal maar 1 x per jaar, en dat tevens ook op die locatie de metalen in het water na filtratie gemeten moeten zijn, heeft deze voorwaarde tot de volgende heel beperkte selectie geleid. - Lobith (Rijn) 3 metingen in sediment, te weten 1993 t/m Haringvlietsluizen (Haringvliet) 6 metingen in sediment, te weten 1990 t/m Maassluis (Nieuwe Waterweg) 2 metingen in sediment, te weten 1990 en 1992 Van genoemde locaties is voor het gehalte aan zware metalen in water na filtratie de gemiddelde waarde genomen over de periode 1990 t/m Berekening De berekening van de Kd-waarden voor zware metalen in het zoetwatersediment is volgens de volgende methode berekend: Kc * (sedimantc/water) = C sediment *1000 / C uacer na filcratie C sedlment = Concentratie in sediment (mg/kg) c water na (iitr.cie = Concentratie in water na filtratie iu.g/1) *1000 = correctiefactor t.b.v. eenheid

Hoe liggen die waarden t.o.v. de Kd-waarden van de zware metalen voor zwevende stof/water [2] en water totaal/water na filtratie(berekende Kd) [3].

6 riza: Resultaten In onderstaande tabel zijn de Kd-waarden voor zoetwatersediment vermeld. Als vergelijk zijn ook Kd-waarden van andere compartimenten dan sediment vermeld. Tabel 1. Overzicht Kd-waarden van de locaties Lobith, Haringvlietsluizen en Maassluis. De vermelde Kd-waarden zijn: Kd[l] waarden uit Kansen voor waterorganismen [1] gebaseerd op indirecte bepaling uit water totaal en water na filtratie). Kd[2] waarden uit Gehalte in zwevend stof, meten of berekenen [2] gebaseerd op indirecte bepaling uit water totaal en water na filtratie en directe bepaling uit zwevend stof en water na filtratie. Kd[3] waarden berekend t.b.v. dit werkdokument gebaseerd op directe bepaling uit sediment en water na filtratie. LOBPTN = Lobith HARVSS = Haringvlietsluizen MAASS = Maassluis getal = gemiddelde getal* = mediaan

De vermelde Kd-waarden zijn: Kd[l] waarden uit Kansen voor waterorganismen [1] gebaseerd op indirecte bepaling uit water totaal en water na filtratie).

7 riz locatie par Kd [1] Kd [2] Kd [3] berekend gemeten LOBPTN As 11 9* 20* 25* 23 HARVSS As 8 5* 12* 12 16* 14 MAASS As 11 11* 14* 17 4* 4 LOBPTN Cd 82 63* 100* 166* 143 HARVSS Cd * 227* 148* 127 MAASS Cd 50 62* 81* 21* 21 LOBPTN Cr * * * 208 HARVSS Cr * * * 374 MAASS Cr * * * 30 LOBPTN Cu 32 27* 38 29* 56 39* 33 HARVSS Cu 55 30* 29* 56 30* 27 MAASS Cu 47 42* 48 29* 31 4* 4 LOBPTN Hg * 24 HARVSS Hg * 85 MAASS Hg * 17 LOBPTN Ni 8 14* 20* 22 18* 16 HARVSS Ni 22 9* 16* 18 17* 15 MAASS Ni 8 15* 16* 17 3* 3 LOBPTN pb * 92 0* 250* 226 HARVSS Pb * 1150* 406* 371 MAASS Pb * 670* 33* 33 LOBPTN Zn 81 89* 84* 117* 105 HARVSS Zn * * * 137 MAASS Zn 81 87* 64* 16* 16

30* 29* 56 30* 27 MAASS Cu 47 42* 48 29* 31 4* 4 LOBPTN Hg 124 30* 24 HARVSS Hg 125 94* 85 MAASS Hg 205 17* 17 LOBPTN Ni 8 14* 20* 22 18* 16 HARVSS Ni 22 9* 16* 18 17* 15 MAASS Ni 8 15* 16* 17 3* 3

8 riz; Uit de tabel blijkt dat voor het zware metaal kwik (Hg) geen Kd-waarde kan worden berekend, dit komt omdat de gehalten aan kwik zeer vaak onder de detekt iegrens 1iggen. Discussie De hier gevolgde methode van de Kd-waarde bepalen voor zoetwatersediment is een zeer onnauwkeurige. De Kd-waarde in zoetwatersediment voor zware metalen hangt van veel factoren af (toplaag, boorkern, anaeroob, aeroob, Ph, Chloride, Sulfaat etc.) zodat de gevolgde berekeningsmethode meer een ruwe schatting is. De reden om dit toch te doen is een vergelijk te hebben met wat door RIKZ gedaan is m.b.t. de Kd-waarden voor zware metalen in zoutwatersediment [1]. Willen we in de toekomst meer inzicht hebben in een juiste waarde voor de Kd's van zware metalen in sediment, dan zal hiernaar grondig onderzoek moeten worden verricht. Gezien de vraagstelling in dit kader wordt dit niet nodig geacht. Conclusie Uit tabel 1. blijkt dat de Kd-waarden van zware metalen betreffende de locatie Maassluis zeer afwijken van Lobith en Haringvlietsluizen. Dit kan een bemonsteringsprobleem zijn, maar meer voor de hand ligt dat dit met zoute invloeden bij de Nieuwe Waterweg te maken heeft. Bij de discussie genoemde onnauwkeurigheden buiten beschouwing gelaten, kan geconcludeerd worden dat de Kd-waarden van zware metalen in zoetwatersediment, zoals in deze notitie berekend, niet significant afwijken van de Kd-waarden in zwevend stof. De Kd-waarden voor zware metalen in zoetwatersediment kunnen nog niet betrouwbaar worden berekend, het is voorlopig een goed alternatief om voor, de toplaag zoetwatersediment, de Kd-waarden aan te houden die voor het zwevend stof zijn berekend [2].

De Kd-waarde in zoetwatersediment voor zware metalen hangt van veel factoren af (toplaag, boorkern, anaeroob, aeroob, Ph, Chloride, Sulfaat etc.

9 riza Literatuur Yland, E. 2. Venema, R. Partitiecoefficienten tussen sediment en water voor metalen berekend uit mariene monitorings-gegevens en analyse van het aandeel van de achtergrondwaarde op de zwevende stof/water partitiecoefficient. RIKZ werkdokument /OS X Gehalte in zwevend stof, meten of berekenen? RIZA werkdokument X 3. Stortelder, P.B.M., Gaag, M.A.van der en Kooij, L.A. van der. Kansen voor waterorganismen. RIZA nota a.

van het aandeel van de achtergrondwaarde op de zwevende stof/water partitiecoefficient. RIKZ werkdokument /OS-96.

Vergelijkbare documenten

BIJLAGE VOORWAARDEN INZAKE SAMENSTELLING EN CONCENTRATIE VAN VERONTREINIGENDE STOFFEN VOOR GEBRUIK ALS BODEM METALEN (1) CONCENTRATIE STANDAARDBODEM

BIJLAGE VOORWAARDEN INZAKE SAMENSTELLING EN CONCENTRATIE VAN VERONTREINIGENDE STOFFEN VOOR GEBRUIK ALS BODEM METALEN (1) CONCENTRATIE STANDAARDBODEM BIJLAGE BIJLAGE 4.2.3 VOORWAARDEN INZAKE SAMENSTELLING EN CONCENTRATIE VAN VERONTREINIGENDE STOFFEN VOOR GEBRUIK ALS BODEM METALEN (1) CONCENTRATIE STANDAARDBODEM (2) (mg/kg ds) Arseen (As) 27 Cadmium