DUURZAAM A-WARE DUURZAAM: WAARDEREN VAN VAKMANSCHAP MVO-BELEID A-WARE FOOD GROUP KLAAS DE JONG: EEN TYPISCH A-WARE DUURZAAMHEIDS- PROGRAMMA

Transcriptie

1 DUURZAAM MAGAZINE Oktober MVO-BELEID A-WARE FOOD GROUP KLAAS DE JONG: EEN TYPISCH A-WARE DUURZAAMHEIDS- PROGRAMMA MELKVEEHOUDERS OVER DUURZAAMHEID Bewaareditie A-WARE DUURZAAM: WAARDEREN VAN VAKMANSCHAP

2 01 A-WARE DUURZAAM VOORWOORD SAMENWERKING IN DE KETEN In mei 2012 hebben we bekend gemaakt dat A-ware Food Group samen met Fonterra een kaas- en ingrediëntenfabriek gaat bouwen. Ruim twee jaar later staan de fabrieken in Heerenveen en werken we samen met bouw- en installatiepartners aan de afronding van de bouw en de inrichting van de fabrieken. Wij kunnen straks onze eigen kaas produceren én Fonterra krijgt hiermee toegang tot kwalitatief hoogwaardige wei die zij verwerken tot ingrediënten voor onder meer voeding voor baby s en senioren. Een unieke samenwerking tussen een Nederlands familiebedrijf en een Nieuw-Zeelandse zuivelcoöperatie. Wij zien samenwerking in de keten als de basis van ons bedrijf. Door in de keten slim samen te werken kun je kostenbewust ondernemen en de beste diensten verlenen aan je klanten. Niet zo gek dat we bij A-ware Food Group duurzaamheid een zaak van de hele keten vinden. Wij vinden dat alle schakels in de keten een verantwoordelijkheid hebben naar mens, dier en maatschappij. Juist door samen te werken in de keten kun je echt stappen zetten om duurzamer te werken. Samen met onze klankbordgroep van melkveehouders hebben we A-ware Duurzaam ontwikkeld. Met dit programma waarderen we de stappen van melkveehouders om verder te verduurzamen. Zo kunnen we laten zien dat melkveehouders en A-ware ondernemen met oog voor mens, dier en maatschappij. En dat is belangrijk. We merken namelijk dat steeds meer klanten verwachten dat wij dit hebben geregeld en ook kunnen aantonen. Wij hebben het vertrouwen dat we dit met A-ware Duurzaam kunnen! Bij Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen gaat het ook over transparantie; vertellen wat je doet en waarom. We vinden het daarom belangrijk om aan onze melkveehouders, maar ook aan andere belangstellenden uit te leggen wat A-ware Duurzaam is. Daarom staan we in dit magazine uitgebreid stil bij de inhoud van A-ware Duurzaam. Ook vertellen mensen die zijn gelinkt aan onze keten hoe zij tegen duurzaamheid aankijken. De bouw van de kaasfabriek loopt goed; we lopen zelfs iets voor op schema. Dit is mede te danken aan de goede samenwerking tussen A-ware Food Group, Fonterra en alle betrokken bouw- en installatiepartners. In december gaan we de eerste bak kaas maken. En vanaf 1 januari 2015 gaan we los! We gaan kaas maken van uw melk. Kaas die we vervolgens rijpen en verpakken voor onze klanten over heel de wereld. Dat is nog eens samenwerking in de keten. Jan Anker CEO A-ware Food Group Klaas de Jong COO A-ware Food Group 02

3 INHOUDSOPGAVE DUURZAAM ONDERNEMEN VOLGENS A-WARE MVO-BELEID A-WARE FOOD GROUP KLAAS DE JONG & KOEN VELDMAN DUURZAAMHEIDSPROGRAMMA A-WARE DUURZAAM RANDVOORWAARDEN BELONINGSYSTEEM A-WARE DUURZAAM EMMA PARSONS FONTERRA GERARD TEULING MVO NEDERLAND EVA FRANSEN INTEGRAAL VERDUURZAMEN LISELOTTE HAMELINK (CBL) DAAGT ONS UIT CATEGORIE MELK CATEGORIE AARDE CATEGORIE SAMENLEVING CATEGORIE KOE CATEGORIE BONUS PLANNING MELKVEEHOUDERS OVER DUURZAAMHEID RICHARD DIJKSTRA KRINGLOOP WIJZER DIERENARTSEN OVER KOE-KOMPAS 04

4 05 WAT IS MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN (MVO)? 1. EEN VEELGEBRUIKTE DEFINITIE IS AFKOMSTIG UIT HET VN-RAPPORT OUR COMMON FUTURE (OOK WEL BRUNDTLAND DEFINITIE GENOEMD) UIT 1987: DUURZAME ONTWIKKELING IS EEN ONTWIKKELING DIE VOORZIET IN DE BEHOEFTEN VAN DE HUIDIGE GENERATIE ZONDER AFBREUK TE DOEN AAN HET VERMOGEN VAN DE TOEKOMSTIGE GENERATIE OM IN HUN BEHOEFTE TE VOORZIEN. 2. EEN ANDERE BEKENDE DEFINITIE VAN DUURZAAMHEID OF DUURZAME WINST WORDT GEVORMD DOOR DE 3 P S: PEOPLE, PROFIT, PLANET. DUURZAME WINST STAAT VOOR GEZONDHEID EN WELVAART VAN MENSEN (PEOPLE), VOOR NATUUR EN MILIEU (PLANET) EN VOOR HET ECONOMISCH SYSTEEM (PROFIT). DUURZAAM ONDERNEMEN VOLGENS A-WARE IN DIT MAGAZINE LEGGEN WE UIT WAAROM MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN (MVO) OP DE STRATEGISCHE AGENDA VAN A-WARE FOOD GROUP STAAT. WE LATEN EEN AANTAL KETENPARTNERS AAN HET WOORD OVER HET BELANG VAN VERANTWOORD EN DUURZAAM ONDERNEMEN. DAARNAAST GEVEN WE INZICHT IN A-WARE DUURZAAM, HET MVO-PROGRAMMA VAN A-WARE FOOD GROUP DAT SAMEN MET ONZE MELKVEEHOUDERS IS ONTWIKKELD. MVO is logisch voor A-ware Voor A-ware Food Group is het logisch om werk te maken van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen samen met melkveehouders. De belangrijkste redenen zijn hieronder verwoord. 1. Onze wortels: familiebedrijf De kern van MVO het doorgeven van de aarde aan de volgende generatie sluit feilloos aan bij het karakter en de aard van het familiebedrijf. Voor een familiebedrijf is continuïteit, het doorgeven van het bedrijf aan de volgende generatie belangrijk. We kunnen dat realiseren door bewust te ondernemen. Het zit in onze genen en komt zelfs terug in onze naam (aware = Engels voor bewust). Bewust ondernemen betekent ook dat we betrokken zijn bij de ontwikkelingen in de omgeving van onze bedrijven en bij het welzijn van medewerkers en andere mensen om ons heen. 2. Onze klanten en andere stakeholders Veel van onze klanten en partners hechten aan MVO. Ze vragen belangrijke partners dit ook te doen, met als doel een maatschappelijk verantwoorde keten te realiseren. Wij spelen met ons MVO-beleid en concrete acties proactief in op die wens en ontwikkelen onszelf tot een gewaardeerde ketenpartner. 3. Onze license to operate Net als wij zijn veel van melkveebedrijven ook (h)echte familiebedrijven. Het schept een band aangezien we beiden moeten nadenken hoe we ons bedrijf doorgeven aan de volgende generatie. Het kan alleen als we nu aantoonbaar verantwoord ondernemen met zorg voor klant, koe, boer en aarde; we noemen het onze license to produce. Het betekent dat we binnen onze bedrijfsvoering onder meer rekening houden met de opwarming van de aarde en het groeiend aantal wereldburgers. Daarnaast wijzen campagnes van Nederlandse maatschappelijke organisaties en de overheid ons op onze verantwoordelijkheid. De hele keten Duurzame zuivel is niet alleen een taak en verantwoordelijkheid van melkveehouders. Verder verduurzamen is een verantwoordelijkheid van de hele keten. Verduurzaming werkt alleen als alle schakels in de keten stappen zetten. Dus ook zuivelverwerkers, afnemers en consumenten hebben hierin hun verantwoordelijkheid. DE HELE KETEN IN BEELD MELKVEE- HOUDERIJ MELKVEEHOUDERIJ VERWERKING CONSUMENT VRIJE KEUZE KOE RMO KAASFABRIEK RIJPEN + + SLIMME EN WELOVERWOGEN KEUZES IN VERWERKING EN DISTRIBUTIE VERSNIJDEN EN VERPAKKEN BEWUST KUNNEN KIEZEN DISTRIBUTIE WINKELVLOER CONSUMENT 06

5 MVO-BELEID A-WARE FOOD GROUP WEIDEGA NG HERKOMS BOER IN BEEL D T MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN (MVO) IS VOOR ONS EEN KWESTIE VAN A-WARENESS, OFWEL BEWUST ONDERNEMEN. DAARBIJ PROBEREN WE MET ONS HANDELEN MENS EN AARDE POSITIEF TE BEÏNVLOEDEN. ONZE A-WARENESS RUST OP VIER PIJLERS: AANDACHT VOOR SAMENLEVING, ACTIEVE KETENPARTNER, ARBEIDSKLIMAAT EN AARDE AARDE KO E WEIDEGA KLANTWENSEN NG HERKOMS BOER IN BEEL D T AARDE K WA L I T E I T S B O R G I N G KO E KLANTWENSEN WEIDEGA NG BOER IN BEEL D T HERKOMS AARDE WEIDEGA K WA L I T E I T S B O R G I N G KO E KLANTWENSEN MVO-kansen in de omgeving van de A-ware Food Group en haar ketenpartners signaleren en via langdurige samenwerking integraal duurzaamheidsvoordeel realiseren (continuïteit ondernemingen, aarde en mensen). Creëren van een werkomgeving waar kennis, kunde en ambitie van medewerkers optimaal tot recht komen en daarmee bijdragen aan het succes van de A-ware Food Group. Via proces-, product- en ketenoptimalisatie en -innovatie de impact van de A-ware Food Group en haar ketenpartners op de omgeving beperken. Als goede buur, waar nodig en mogelijk, initiatieven van plaatsgenoten om groepen mensen samen te brengen, via Stichting A-wareness, ondersteunen met kennis, goederen of donaties. A-ware Duurzaam is een voorbeeld van een project waarmee A-ware Food Group invulling geeft aan haar ambitie om een actieve ketenpartner te zijn. Samen met melkveehouders zet zij concrete stappen om de kaasketen te verduurzamen. Medewerkers kunnen aan de hand van E-learning modules thuis via de computer lessen volgen en zo nieuwe kennis op doen. Daarnaast biedt A-ware ook klassikale en praktijklessen op de werkvloer. Zo kunnen werknemers in het eigen bedrijf toewerken naar een ROCdiploma of -certificering waarmee ze kunnen doorgroeien naar een andere functie. Bij de aankoop van nieuwe vrachtwagens wordt, waar mogelijk, de meeste duurzame variant aangekocht. Ook wordt actief naar banden en bandenspanning gekeken. Daarnaast volgen chauffeurs de training Het Nieuwe Rijden. Met deze training worden chauffeurs zich bewust hoe zij met hun rijstijl het brandstofverbruik kunnen verminderen. Dit wordt ook actief gemonitord. Wij willen de kennis van kinderen over voeding vergroten. Daarvoor lanceren we eind 2014 een computerspel op internet waarmee kinderen spelenderwijs kennis maken met de kaasketen. VISIE VAN A-WARE FOOD GROUP OP DUURZAME NEDERLANDSE MELKVEEHOUDERIJ: K WA L I T E I T S B O R G I N G De basis Centraal in de visie staat de melkveehouder met zijn gezin (gezinsbedrijven). De melkveehouder is de regisseur van alle processen op zijn melkveehouderijbedrijf. De melkveehouder kan door zijn management en keuzes een financieel gezond bedrijf runnen (balans kostprijs en opbrengstprijs) en aantoonbaar werken aan een goed niveau van dierenwelzijn en zorg voor de aarde. De melkveehouder heeft de verantwoorde lijkheid om met een open blik naar de maatschappij te ondernemen. De melkveehouder staat midden in de (lokale) gemeenschap, staat open voor kansen in de markt en is zich bewust van de invloed van de publieke opinie op zijn bedrijf. 1e laag: Randvoorwaarden A-ware Food Group wil een gewaardeerde ketenpartner in de kaasketen zijn. Dit betekent dat zij wil voldoen aan wet- en regelgeving en standaarden die in de zuivelsector gelden ( kwaliteitsborging ). A-ware werkt dus alleen samen met leveranciers van melk die aan deze voorwaarden voldoen. In de dagelijkse praktijk worden de aankopen van consumenten vooral bepaald door smaak, prijs, gezondheid en gewoonte. Wij willen daarom onze klanten voorzien van kaas met voor de eindconsument de juiste prijs-kwaliteit verhouding. Deze verhouding is maatwerk, verschilt per productsegment en is afhankelijk van de wensen van onze klanten. 2e laag: Duurzaamheid Het tweede niveau van de piramide zijn de duurzaamheidsaspecten koe en aarde. De melkveehouder heeft de verantwoorde lijk heid om aantoonbaar goed voor zijn koeien te zorgen en zorg te dragen voor de aarde. NG HERKOMS BOER IN BEEL D T AARDE KO E KLANTWENSEN 3e laag: Kansen De top van de piramide wordt gevormd door onderwerpen die consumenten nu K WA L I T E I T S B O R G I N G en in de nabije toekomst relateren aan duurzaamheid. Dit kunnen ook onderwerpen zijn, waarvan wetenschappers twijfelen of dit daadwerkelijk bijdraagt aan een duurzame melkveehouderij. De top van de piramide sluit aan op de perceptie van de consument. Onderwerpen uit de top bieden kansen voor het creëren van onderscheidend vermogen in de markt.

6 09 KLAAS DE JONG: 'EEN TYPISCH A-WARE DUURZAAMHEIDSPROGRAMMA' Klaas de Jong, directielid van A-ware Food Group, is binnen A-ware onder andere verantwoordelijk voor de bouw van de kaasfabriek in Heerenveen en voor de contacten met melkveehouders. Hij is daarnaast nauw betrokken bij de ontwikkeling van A-ware Duurzaam. De duurzaamheidsgedachte is binnen A-ware Food Group ingeburgerd. Het vormt een vast onderdeel van onze beslissingstrajecten. Het belang dat wij aan duurzaamheid hechten, delen we met de hele keten. Samen ondernemen we op de meest verantwoordelijke wijze. Maximaal inzetten Duurzaamheid zie je binnen A-ware Food Group op verschillende manieren terug. Bij de bouw van de nieuwe kaasfabriek is maximaal ingezet op duurzaamheid. We zijn bezig met zonnecollectoren, kijken naar windmolenenergie en hergebruiken restwarmte. Ook zetten we hoog in op de optimalisatie van isolatie en gebruiken we alleen natuurlijke koudemiddelen. We hebben straks binnen de fabriek de meest duurzame facilitaire ruimtes van Europa gerealiseerd! We kijken niet alleen naar de binnenkant, ook kijken we bijvoorbeeld hoe we het transport tussen de fabriek en de locaties in bijvoorbeeld Almere kunnen optimaliseren. Keuzevrijheid Met A-ware Duurzaam slagen we er in onze duurzaamheidsgedachte te vertalen naar de stal van onze melkveehouders. Het is een heldere methode, die werkt met een duidelijk puntensysteem. De melkveehouder heeft keuzevrijheid en kiest zelf op welke punten hij wil werken aan duurzaamheid. Bovendien geven we de ondernemer tijd. Hij kiest zelf waar het zwaartepunt ligt en welk tijdspad hij er aan hangt. We helpen de melkveehouders bij het in praktijk brengen van duurzaamheid. We delen kennis, door het organiseren van workshops en faciliteren waar mogelijk. We geven de vrijheid aan de melkveehouder en helpen hem als er behoefte aan is. KOEN VELDMAN, MANAGER VEEHOUDERIJZAKEN BIJ A-WARE VERVOLGT: Samen met onze klankbordgroep A-ware Duurzaam is het resultaat van goed overleg tussen alle partijen. We hebben een klankbordgroep van melkveehouders opgericht. Samen met hen hebben we een programma ontwikkeld, dat past bij ons bedrijf. Of eigenlijk moet ik zeggen dat aansluit bij de wensen van onze keten. We hebben het wiel niet opnieuw uitgevonden, maar we hebben het programma opgesteld zodat het bij ons past. Kwaliteit belonen A-ware Food Group staat voor kwaliteit. We kiezen er voor kwaliteit te belonen. Onze melkveehouders krijgen een extra vergoeding als de technische kwaliteit van de melk goed is. We hebben daar criteria voor opgesteld. Door kwaliteit te belonen, leggen we ook een link naar duurzaamheid. Daarnaast kennen we relatief veel punten toe voor boeren die werken met het Koe-Kompas en de KringloopWijzer. Twee instrumenten die bijdragen aan duurzame bedrijfsvoering doordat onder meer wordt gekeken naar levensduur verlenging van de koeien en de mineralenbalans. Ook stimuleren wij melkveehouders om hun bedrijf open te stellen voor bijvoorbeeld schoolklassen en belonen wij lidmaatschap van studieclubs en het begeleiden van stagiaires. Kennisoverdracht is voor ons een belangrijk item. Suvelskoalle Oentsjerk kan daar straks ook een rol in spelen. Vakmensen Klaas de Jong: Kennis van zaken is voor ons essentieel. De melkveehouders waarmee wij samenwerken zijn vakmensen. Ondernemers die bewust met duurzaamheid bezig zijn. Misschien is het beter in dit kader het containerbegrip duurzaamheid los te laten en te spreken over verantwoord omgaan met je omgeving. Onze boeren hebben gemiddeld gezien veel grond. Ze benutten dat optimaal. Ze zijn zich bewust van hun rol in de maatschappij en gericht op het doorgeven van hun bedrijf aan een volgende generatie. We stimuleren duurzaam ondernemen, maar leggen de melkveehouders met A-ware Duurzaam geen verplichtingen op. We sturen en geven de ondernemende veehouder de mogelijkheid een eigen invulling te geven aan hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. WE KIEZEN ER VOOR KWALITEIT TE BELONEN 010 Fotografie: Rens Hooyenga

7 011 ware Duurzaam A-WARE DUURZAAM: WAARDEREN VAN VAKMANSCHAP 012 A-ware Food Group kijkt samen met de melkveehouders hoe we maatschappelijk verantwoord kunnen ondernemen. Het startpunt is een vragenlijst die in de winter van 2013/2014 is afgenomen onder de melkveehouders waarmee wij vanaf 2015 samenwerken. Uit deze antwoorden is naar voren gekomen dat deze melkveehouders concrete stappen zetten om hun bedrijfsvoering te verduurzamen. Deze stappen willen we via A-ware Duurzaam waarderen. Daarnaast willen we melkveehouders prikkelen om continu stappen te blijven zetten om te verduurzamen. Bovendien biedt A-ware Duurzaam A-ware Food Group de mogelijkheid om richting stakeholders en afnemers aan te tonen dat A-ware Food Group samen met melkveehouders concreet werkt aan verduurzaming.

8 013 RANDVOORWAARDEN BIJ DE ONTWIKKELING VAN A-WARE DUURZAAM HEBBEN WE HET MELKKRUKJE ALS SYMBOOL GENOMEN. HET KRUKJE STEUNT OP DRIE PIJLERS, DIE MET ELKAAR IN BALANS MOETEN ZIJN OM STEVIG TE ZITTEN. DE POTEN VAN HET KRUKJE SYMBOLISEREN DE PIJLERS ONDER ONZE AANPAK: INHOUD, DRAAGVLAK EN BEELDVORMING. 014 Inhoud Natuurlijk zijn gebruik van bestrijdingsmiddelen, verantwoord medicijngebruik en weidegang thema s die relevant zijn. Met A-ware Duurzaam bestrijken we het brede pallet van duurzaamheidsthema s; mens, koe, aarde en maatschappij. Maar er is meer. De melkveehouderij in Nederland heeft een goede uitgangspositie als het gaat om duurzaamheid. Zeker als we dit vergelijken met andere agrarische sectoren, maar ook als we het vergelijken met melkveehouderij in andere delen van Europa en de wereld. Draagvlak Wij zijn van mening dat de stappen die we nemen om de melkveehouderij verder te verduurzamen, moeten kunnen rekenen op een breed draagvlak bij vakkundige melkveehouders. Het is belangrijk dat de melkveehouder zijn eigen keuzes kan maken. We geven daarom elke ondernemer de vrijheid om, binnen kaders, invulling te geven aan de eigen verantwoordelijkheid voor koe, aarde en maatschappij. Het is belangrijk dat onze melkveehouders laten zien aan hun omgeving dat ze met A-ware Duurzaam hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. Onze stakeholders moeten ervaren dat wij duurzaamheid serieus nemen. Beeldvorming en communicatie Tot slot is het belangrijk dat we samen, melkveehouders en A-ware Food Group, aan afnemers en andere stakeholders kunnen uitleggen welke stappen we zetten en waarom dit bijdraagt aan het welzijn van de koe, de aarde en de maatschappij. Zijn deze drie zaken - inhoud, draagvlak melkveehouders en beeldvorming - in balans, dan kunnen we als zuivelketen van Koe tot Kaas echt stappen zetten en de keten verder verduurzamen. Bij het uitwerken van A-ware Duurzaam hebben we de volgende uitgangspunten gehanteerd: 1. Waardeer het ondernemerschap van de melkveehouders 2. Stimuleer verduurzaming op alle vlakken (mens, koe, boer en aarde) 3. Kies voor de lange termijn en maak prestaties zichtbaar 4. Kies voor een praktische aanpak 5. Zorg dat A-ware Duurzaam aansluit op: - MVO-beleid A-ware Food Group - Initiatief Duurzame Zuivelketen DUURZAME ZUIVELKETEN Duurzame Zuivelketen is een initiatief van de Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO) en LTO Nederland met als doel het verduurzamen van de Nederlandse zuivelindustrie en melkveebedrijven. Binnen de Duurzame Zuivelketen wordt gewerkt aan vier pijlers die weer zijn uitgewerkt in concrete doelstellingen. De vier pijlers zijn: Klimaatneutraal ontwikkelen Continu verbeteren diergezondheid en dierenwelzijn Behoud weidegang Biodiversiteit en milieu Meer informatie zie

9 Melk SAMEN MET ONZE KLANKBORDGROEP VAN MELKVEEHOUDERS IS A-WARE DUURZAAM ONTWIKKELD. MET A-WARE DUURZAAM WORDEN MELKVEEHOUDERS GEPRIKKELD OM OP ALLE CATEGORIEËN PUNTEN TE BEHALEN WAARDOOR INTEGRAAL (KOE, BOER EN AARDE) WORDT GEWERKT AAN DE VERDUURZAMING VAN MELKVEEBEDRIJVEN. Klankbordgroep A-ware Duurzaam Waarom een premie? Melkveehouders die werk maken van de verduurzaming van hun bedrijf, krijgen via A-ware Duurzaam een financiële vergoeding. De redenen hiervoor zijn: Het is een positieve prikkel om bezig te gaan/blijven met de verduurzaming van het melkveebedrijf. Het is een tastbare blijk van waardering voor de melkveehouders die hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. Premie opbouw De premie voor A-ware Duurzaam bedraagt maximaal 1 per 100 kilogram melk. Een melkveehouder kan maximaal 145 punten scoren. De hoogte van de premie is afhankelijk van het aantal punten dat een melkveehouder scoort. Onderdeel Aantal punten Technische kwaliteit (0 kwaliteitspunten ) 10 Technische kwaliteit (1-4 kwaliteitspunten) 5 Kwaliteitsborging 10 Energiescan 10 Energieadvies op maat 10 Productie duurzame energie 5 Kringloopwijzer 20 BEX 10 Weidegang (120 dagen / 6 uur) 50 Deelweidegang (25% veestapel) 25 Duurzame stal 15 Koe-Kompas 25 Managementsysteem 5 Workshops (max. 2) 5 Boerderijeducatie 5 Begeleiden stagiaires 5 Lidmaatschap studieclub 5 Maximaal punten per categorie ware Duurzaam BELONINGSYSTEEM A-WARE DUURZAAM Categorie

10 017 Beloning per 100 kg melk Aantal punten punten 0, punten 018 0, punten 0, punten 1, of meer punten Goed om te weten: de premie voor A-ware Duurzaam is onderdeel van de A-ware Basisprijs. Bovenop de A-ware Basisprijs ontvangen melkveehouders de A-ware Kwaliteitstoeslag en de A-ware Kwantumtoeslag. Uitbetaling premie De premie wordt over een kalenderjaar berekend. De premie wordt achteraf in één keer uitbetaald. De premie wordt tezamen met het melkgeld over de maand december uitbetaald. De premiehoogte is afhankelijk van: - Aantal behaalde punten voor A-ware Duurzaam. - Geleverde kilogrammen melk in het betreffende kalenderjaar. BASISPRIJS Alle A-ware melkveehouders TOESLAGEN Maatwerk voor iedere veehouder Melkprijs DOC kaas is basis inclusief: + + Nabetaling Kwantumtoeslag 5 ton melk ware ware Basisprijs Kwaliteit ( 0,34 p. 100 kg) Bijschrijving ledenlening 0,50 per 100 kg melk A-ware Duurzaam (max. 1,00 p. 100 kg) ware Kwantum Oplopend tot een verschil van 0,55 per 100 kg melk t.o.v. DOC Kaas = ware Melkprijs

11 EXTERNE PARTIJEN OVER A-WARE DUURZAAM 019 EMMA PARSONS, FONTERRA: Ecologische voetafdruk tot minimum beperken, winstgevendheid maximaliseren A-ware werkt samen met de Nieuw-Zeelandse zuivelcoöperatie Fonterra aan de kaas- en ingrediënten fabriek in Heerenveen. De kwalitatief hoogwaardige wei die vrijkomt bij de kaasproductie wordt door Fonterra verwerkt tot ingrediënten voor onder meer voeding voor baby s en sporters. In dit artikel vertelt Emma Parsons, manager Sustainability & Social Responsibility bij Fonterra, over het belang van MVO voor Fonterra, het Fonterra duurzaamheidsprogramma voor melkveehouders en de fabriek in Heerenveen. Overeenkomsten A-ware Duurzaam en Fonterraprogramma Emma Parsons: We waren echt onder de indruk toen we hoorden over A-ware Duurzaam. Het is goed om te zien dat Fonterra en A-ware op een vergelijkbare manier samen met melkveehouders stappen zetten. Allebei werken we samen met melkveehouders aan thema s die belangrijk zijn voor winstgevende en duurzame melkveebedrijven zoals nutriëntenbeheer, diergezondheid, dierenwelzijn en energie-efficiëntie. Melkveehouders en duurzamer produceren Ook Fonterra kent dus programma s om samen met melkveehouders stappen te zetten om de keten te verduurzamen: Supply Fonterra in Nieuw-Zeeland en SupportCrew TM in Australië. We ondersteunen melkveehouders met kennis en coaching om hun bedrijfsvoering te verduurzamen. Focuspunten zijn het minimaliseren van de ecologische voetafdruk en tegelijkertijd het maximaliseren van de winstgevendheid. Fonterra Milk for Schools Als Fonterra zijn wij van mening dat een gezond milieu en een gezonde samenleving de basis vormen van een gezond bedrijf. Wij houden bij beslissingen rondom ons bedrijf daarom rekening met de verwachtingen van onze aandeelhouders en het milieu. Zo weten we zeker dat we blijvende waarde creëren voor onze aandeelhouders en onze leefomgeving. Eén van de projecten waar we als Fonterra echt trots op zijn is Fonterra Milk for Schools, Via dit programma krijgen kinderen dagelijks gratis melk op school aangeboden. Wij denken met Fonterra Milk for Schools een blijvend verschil te kunnen maken in de gezondheid van kinderen en daarom zetten wij ons in om de Kiwi Kids melk te laten drinken. Levend water Emma vervolgt: Fonterra werkt samen met het Department of Conservation in Nieuw-Zeeland aan een project gericht op verbetering van de waterkwaliteit en de biodiversiteit. Hierbij kijken we onder meer hoe melkveehouders kunnen werken in harmonie met de ecosystemen en het onderhoud van waterwegen. Ingrediëntenfabriek Heerenveen Onze ingrediëntenfabriek in Heerenveen is ontworpen volgens de meest recente normen en technologieën. Zo reduceren we het waterverbruik met wel 15% door het gebruik van de nieuwste technologieën. Daarnaast worden in de fabriek en kantoren energiezuinige technologieën toegepast zoals warmteterugwinning. Ook kijken we naar de mogelijkheid om zonnepanelen te installeren. Advies A-ware Ons advies aan partners zoals A-ware: werk samen met partners om zo te zorgen dat A-ware Duurzaam blijvende waarde creëert voor bijvoorbeeld klanten. Daarnaast is het essentieel dat men zich binnen het melkveebedrijf focust op een duurzame, winstgevende en efficiënte bedrijfsvoering, sluit Emma af. 020

12 EXTERNE PARTIJEN OVER A-WARE DUURZAAM 021 GERARD TEULING, MVO NEDERLAND: 'MVO-beleid als rode draad door de organisatie' 'MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN GEEFT DE ONDERNEMER RUIMTE' 022 We spreken met Gerard Teuling, programmamanager food & agribusiness bij MVO Nederland. Gerard geeft op inspirerende wijze invulling aan het begrip Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO): MVO ofwel duurzaamheid zijn voor mij synoniemen. Het gaat bij MVO over waarde toevoegen aan de drie P s: Planet, People en Profit. Op een manier die past bij de ondernemer. Het is altijd maatwerk waarbij het draait om geld en gevoel. Integrale aanpak Duurzaam ondernemen begint bij de ondernemer. De ondernemer bepaalt hoe hij waarde toevoegt aan de 3 P s. Hij zoekt de balans; wat is werkbaar en waar ligt zijn passie? We zien dat veel ondernemers vooral focussen op de P van profit en in mindere mate op de andere P s. Het aantal ondernemers dat een integrale aanpak kiest, groeit maar is nog in de minderheid. Een gemiste kans want juist een integrale aanpak zorgt voor meer rendement op de lange termijn. Belangrijke elementen Het is belangrijk dat je zorgt voor balans tussen de drie P s. Kijk met een andere bril naar je eigen bedrijf, de processen en andere zaken. Stel vast wat beter kan en waar winst te behalen is. Als je werk maakt van duurzaamheid zijn de volgende punten belangrijk: Continuïteit. Je bent nooit klaar. Stel prioriteiten en gebruik je maatschappelijke voelsprieten. De maatschappij om ons heen verandert. Als ondernemer moet je daar op anticiperen. Verandert de mening van de consument, dan moet de ondernemer nieuwe doelen stellen of de prioritering van de 3 P s bijstellen. Actieve betrokkenheid. Ga om tafel met de mensen die je met je bedrijf beïnvloedt, zoals klanten, buren en gemeente. Luister naar hun visie en ideeën. Benut de kans om samen te werken aan een gezond, duurzaam bedrijf. Laat zien wat je doet. Formuleer concrete doelen; wat wil je bereiken en wanneer? Deel de resultaten met je omgeving. De mensen willen weten wat je doet, hoe je het doet en wat je bereikt. Goed ondernemerschap krijgt meer lading als je jezelf bewust bent van bovenstaande elementen. Het maakt ondernemen nog leuker, geeft zin en het loont. Soms kan je dit direct in geld uitdrukken. Soms niet, maar resulteert het bijvoorbeeld in een beter imago in de Nederlandse maatschappij (license to operate) en op belangrijke MVO NEDERLAND MVO Nederland is het onafhankelijke kenniscentrum op het gebied van duurzaamheid in Nederland. MVO Nederland is het grootste duurzame bedrijvennetwerk van Europa en inspireert, verbindt en versterkt bedrijven en sectoren om stappen te zetten op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. internationale afzetmarkten (license to sell) of een vergunning van de gemeente (license to produce). Ook dat is direct in het belang van melkveehouders en de keten waarvan zij deel uitmaken. Wij vertalen het vaak als volgt: maatschappelijk verantwoord ondernemen geeft de ondernemer ruimte. Je krijgt een beter imago, de omgeving heeft waardering en staat open voor je ideeën. Kortom, je hebt een streepje voor. MVO als ontdekkingsreis A-ware Food Group kiest duidelijk voor een integrale aanpak van MVO, zonder dat het wollig of abstract wordt. Ze omarmen ISO 26000, de internationale richtlijn voor het implementeren van MVO in een organisatie. ISO is een handige kapstok voor een duurzaam melkveehouderijprogramma met perspectief. Vergeet niet dat MVO vraagt om continuïteit. Het leeft en verandert in de loop der tijd. Periodiek moet een organisatie de doelstellingen bekijken, beoordelen en opnieuw vaststellen. De mensen bij A-ware zijn zich daarvan bewust. Ze gaan resultaatgericht te werk en zien MVO als een ontdekkingsreis. De goede instelling als je het mij vraagt. Identiteit A-ware is een snel groeiende club. Ik zie het MVO-beleid als één van de mogelijkheden om de eigen identiteit te cultiveren en te behouden. Het is een rode draad door de organisatie, een constante factor. Slaagt A-ware Food Group er in MVO integraal door te voeren binnen de gehele organisatie, dan kun je van daaruit verder bouwen aan je identiteit. Belangrijk is dan wel dat het MVO-beleid dicht bij de mensen blijft en authentiek is. Zo kan het veel toegevoegde waarde opleveren voor de hele keten waarin A-ware Food Group actief is. Werk maken van MVO is bovendien de belangrijkste aanjager van innovatie binnen een organisatie. Je moet samenwerken aan verduurzaming en bent gedwongen buiten je comfortzone te treden. Het leidt geheid tot innovatie.

13 EXTERNE PARTIJEN OVER A-WARE DUURZAAM 023 EVA FRANSEN, NATUUR&MILIEU: 'Integraal verduurzamen en zoeken naar de juiste balans' LISELOTTE HAMELINK (CBL) DAAGT ONS UIT: 'Laat zien wat je doet aan duurzaamheid' 024 NATUUR&MILIEU zet zich in voor een duurzame, gezonde wereld. Natuur&Mileu werkt daarbij samen met mensen, bedrijven en overheden om een duurzame samenleving te bevorderen en een gezonde balans tussen mens en natuur te krijgen. Een interview met Eva Fransen, projectleider bij Natuur&Milieu. Waarom moet de melkveehouderij zich druk maken over duurzaamheid? Eva Franssen: De melkveehouderij krijgt, net als vele andere economische sectoren, in toenemende mate te maken met schaarser wordende grondstoffen. In 2050 bevolken we de wereld met naar verwachting 9,6 miljard mensen. Mensen die allemaal voldoende willen eten en gemiddeld ook meer te besteden hebben. Tegelijkertijd willen we biodiversiteit behouden: de tropische bossen in het buitenland maar ook het landschap hier in Nederland. De melkveehouderij in Nederland is verantwoordelijk voor ongeveer de helft van de broeikasemissie van de Nederlandse landbouw (één koe is verantwoordelijk voor evenveel CO2-equivalenten als een gemiddeld Nederlands huishouden). Daarnaast heeft de melkveehouderij zo n 25% van het Nederlandse oppervlak in gebruik. Het is daarmee een niet te missen sector als het gaat om duurzaamheid. Wat ziet Natuur&Milieu als een duurzame melkveehouderij? Verduurzamen is voor Natuur&Milieu een breed begrip. Het gaat ons om het verminderen van de impact op het klimaat en landgebruik, maar ook het zuiniger omgaan met energie, het verminderen van emissies naar bodem, water en lucht, en het zorgvuldig omgaan met dieren, zodat ze zoveel mogelijk natuurlijk gedrag kunnen vertonen. Daarbij moet de mineralenkringloop zoveel mogelijk worden gesloten. Een paar voorbeelden: de melkveehouder moet zorgen dat mest niet leidt tot uitspoeling of schadelijk is voor de natuur. Het importeren van voer mag niet leiden tot uitputting van grond of vernietiging van natuur. Mede hierom is het gewenst dat de melkveehouderij grondgebonden blijft en de mest op eigen land kwijt kan. Kunt u een voorbeeld geven van een duurzaam bedrijf volgens Natuur&Milieu? Hét duurzame bedrijf bestaat niet, maar er zijn wel heel veel bedrijven die op één of meerdere terreinen heel goed bezig zijn, zonder op andere terreinen achteruit te gaan. Zo zijn er melkveebedrijven die goed scoren op mineralenefficiëntie en een hoge productie halen, waarbij de koeien ook 120 dagen in de wei staan en hun gezondheidsstatus heel goed is. Dit zijn voor Natuur & Milieu mooie voorbeelden. Maar ook bedrijven die bezig zijn met agrarisch natuurbeheer en weidevogels vinden wij heel waardevol. Kan verduurzamen economisch wel uit? Verduurzamen hoeft niet altijd duurder te zijn. Zorgvuldig omgaan met mineralen, een goede gezondheidsstatus, en koeien met een langere levensduur leveren geld op. Daarnaast is het ook aan een ondernemer om slim in te spelen op wat er leeft bij consumenten. Gezond eten en een goede omgang met dieren en het milieu zijn voor consumenten belangrijke thema s, waarvan ik verwacht dat die alleen maar belangrijker worden. Als voorloperbedrijf kun je je beter profileren. Wat zou Natuur&Milieu de melkveehouders van A-Ware Food Group willen meegeven? Kijk bij verduurzaming integraal en zoek naar de juiste balans tussen people, planet en profit. Efficiëntie is belangrijk, maar verlies ook zaken als weidegang en natuur niet uit het oog. De melkveehouderij is een bijzondere sector binnen de Nederlandse veehouderij, omdat ze als sector goed georganiseerd is, en daarmee goed heeft kunnen inspelen op maatschappelijke vraagstukken. Het is zaak dat de melkveehouderij haar goede naam behoudt, wil ze ook in de toekomst haar positie behouden. Wat is duurzaamheid de consument waard? Wil de klant in de supermarkt betalen voor een onsje meer duurzaamheid. De discussie is bekend, maar hoe staan supermarkten en foodservice bedrijven er in. We vragen het Liselotte Hamelink, manager Duurzaamheid binnen CBL. Voor supermarkten en foodservice bedrijven, onze leden, is duurzaamheid een business case geworden. Onze leden moeten dus goed nadenken hoe ze duurzaam willen ondernemen en het productassortiment in hun winkels willen verduurzamen. Enerzijds moet het uit henzelf komen. Ze moeten hun bestaansrecht claimen. Daarnaast is het commercieel interessant om het assortiment te verduurzamen. De consument verlangt het eenvoudigweg. Duurzaamheidsagenda De consument wil duurzamere producten. Onze leden moeten die beschikbaar stellen. Leveranciers moeten op hun beurt in staat zijn om die producten te leveren. Om de juiste match te maken tussen de vraag van consumenten en het aanbod van leveranciers hebben we een duurzaamheidsagenda opgesteld. Verduurzaming van vlees, vis, grondstoffen zoals palmolie en soja en voedselverspilling zijn onderwerpen op die agenda en hebben in onze ogen prioriteit. Deze zaken bespreken we branchebreed. Vervolgens gaan we er binnen de keten mee aan de slag. Zichtbaar maken Wanneer je nader naar onze agenda kijkt, zie je dat de zuivelsector niet opgenomen is als aandachtspunt. De oorzaak ligt in het feit dat de sector goed is georganiseerd als het over duurzaamheid gaat. Er is ruimte en aandacht voor duurzaamheid binnen de sector. Het betekent niet dat we de sector links laten liggen. Integendeel; we kijken voortdurend waar nog winst te behalen is. De kansen liggen bij het zichtbaar maken van de aanpak. Ik roep de sector op te laten zien wat ze doen. Communiceer met de buitenwereld. Laat zien dat de zuivelsector duurzaamheid heel serieus neemt, er voortdurend mee bezig is en vertel wat je bereikt. De melkveehouderij is een voorbeeldsector, maar het blijft onzichtbaar voor de buitenwacht, de consument. De sector moet het initiatief nemen, ook omdat er wel duurzaamheidsissues op de loer liggen. Vooruitkijken, nu nadenken over bijvoorbeeld de gevolgen van het loslaten van het quotum volgend jaar. Welke impact heeft dat op de publieke opinie? Over de grens kijken Bescheidenheid is niet nodig. De sector is goed georganiseerd, zeker in vergelijking tot andere sectoren. Maar het is belangrijk dat ze kritisch blijven. De duurzaamheidsprogramma s van zuivelondernemingen voor melkveehouders zijn nu nog redelijk vrijblijvend. Het moet meer resultaatgericht. Kijk als sector over de grenzen, zoek samenwerking met andere landen, acteer op het internationale speelveld. Het verduurzamen van de zuivelsector is nu nog teveel een Nederlands feestje. Onze leden krijgen producten vanuit de hele wereld. De supermarkten zoeken naar uniformiteit in kwaliteitssystemen. Met het vlees zetten we stappen, het is aan de zuivelsector om dit ook te realiseren. CBL CENTRAAL BUREAU LEVENSMIDDELEN HANDEL - is de branchevereniging voor super markten en leveranciers en groothandels op het gebied van food in Nederland. In totaal zijn er 27 bedrijven bij CBL aangesloten. CBL behartigt de belangen van de leden op onder meer het vlak van voedsel veiligheid, duurzaamheid,gezondheid, criminaliteit, bereikbaarheid, logistiek, supermarkt-cao en opleidingen. De onderwerpen worden branche breed aangepakt. CBL onderneemt verschillende activiteiten en wanneer nodig lobbyt zij in Den Haag.

14 025 A-WARE DUURZAAM UITGEWERKT HOE KUNT U AANTONEN HOEVEEL PUNTEN U HEEFT BEHAALD? WE HEBBEN EEN HANDLEIDING OPGESTELD. DAARBIJ GAAN WE UIT VAN DE VOLGENDE UITGANGSPUNTEN: Ontzorgen A-ware Food Group levert waar mogelijk - de gegevens aan (bijvoorbeeld kwaliteitsgegevens voor het onderdeel melk). Vertrouwen Melkveehouders geven via een eigen verklaring op Z-net aan dat zij punten verdienen. Controleren We combineren steekproefsgewijze controles altijd met bestaande controles (bv. KKM-controle). Hieronder en op de volgende pagina s vindt u in detail hoe u punten kunt behalen. Melk CATEGORIE MELK In deze categorie zijn maximaal 20 punten te behalen. Onderdeel Technische melkkwaliteit Technische melkkwaliteit Kwaliteitsborging geleverde melk Voorwaarde Technische kwaliteit: In het betreffende kalenderjaar: Geen kortingspunten Geen melk met groeiremmende stoffen geleverd Technische kwaliteit: In het betreffende kalenderjaar: 1-4 kortingspunten Geen melk met groeiremmende stoffen geleverd Kwaliteitsborging: In het betreffende kalenderjaar zit uw bedrijf niet in een herstelperiode Aantal punten Hoe toon ik het aan Extra informatie 10 U hoeft hier niets voor te regelen. A-ware vult dit voor u in. 5 U hoeft hier niets voor te regelen. A-ware vult dit voor u in. 10 U hoeft hier niets voor te regelen. A-ware vult dit voor u in. In punt 6 van de leveringsvoorwaarden wordt toegelicht wanneer A-ware kortingspunten opgelegt. Op Z-net kunt u zien of kwaliteitspunten zijn opgelegd. In punt 6 van de leveringsvoorwaarden wordt toegelicht wanneer A-ware kortingspunten opgelegt. Op Z-net kunt u zien of kwaliteitspunten zijn opgelegd. Op Z-net kunt u zien welke status uw bedrijf heeft. CATEGORIE AARDE In deze categorie zijn maximaal 25 punten te behalen. Onderdeel Energiescan zuivel Energieadvies op maat Productie duurzame energie: Kringloop- Wijzer: Voorwaarde Energiescan zuivel volledig ingevuld of dit kalenderjaar geactualiseerd. Energiescan uitgevoerd door Ekwadraat is maximaal 2 jaar oud Bedrijfsmatige energieproductie. Minimaal 20% van de energiebehoefte van het melkveebedrijf wordt opgewekt via zonnepanelen, windenergie of mestvergister. Deelnemer aan KringloopWijzer in het betreffende kalenderjaar Aantal punten Hoe toon ik het aan Extra informatie 10 Vul de energiescan in op Z-net. In de Energiescan vult u op Z-net gegevens in zoals het verbruik van elektriciteit, uw melksysteem, melkproductie en vee-bezetting. Vervolgens krijgt u een rapport dat u inzicht geeft in uw gas- en elektriciteitsverbruik. Daarnaast kunt u uw uitkomsten vergelijken met die van andere melkveehouders en krijgt u tips om het energieverbruik te reduceren. Goed om te weten: - Wanneer u de energiescan voor de eerste keer invult, is het advies om de vragenlijst uit te printen en de benodigde gegevens te verzamelen. Vervolgens kunt u de Energiescan op Z-net invullen. Wilt u hulp bij het invullen van de energiescan, neem dan contact op met de buitendienst via melkveehouder@a-warefood.com. - Heeft u de Energiescan al eerder ingevuld, dan zijn de gegevens van de vorige jaren al ingevuld. 10 Vul de eigen verklaring in op Z-net. Zorg dat u bij een KKMbeoordeling het rapport van de Energiescan op Maat kunt overleggen. 5 Vul de eigen verklaring in op Z-net. Zorg dat u bij een KKMbeoordeling voor een bewijs van energieproductie kunt overleggen. 20 Vul de eigen verklaring in op Z-net. Zorg dat u bij een KKM-controle voor een bewijs van deelname kunt overleggen. BEX BEX ingevuld 10 Vul de eigen verklaring in op Z-net. Zorg dat u bij een KKM-beoordeling voor een bewijs van energieproductie kunt overleggen. Het energieadvies op maat van Ekwadraat bestaat uit een bedrijfsbezoek van 2 uur waarbij wordt gekeken naar: - Controle van energiefacturen op structurele fouten en besparingsmogelijkheden. - Inzicht in het energieverbruik per bedrijfsonderdeel. - Energiebesparende mogelijkheden voor uw bedrijf. - Beknopt overzicht van mogelijkheden van eigen duurzame energie productie wind, zon en biogas. N.a.v. dit bezoek wordt een rapport opgesteld met maatregelen die u kunt nemen om energie en kosten te besparen. U kunt voor 750 Energieadvies op Maat door Ekwadraat (telefoonnr ) laten uitvoeren. Goed om te weten: - Melkveehouders die aan de slag gaan met Energieadvies op maat ontvangen hiervoor eenmalig een premie van A-ware van 100. Voorwaarde is dat u het in 2015 laat uitvoeren en het rapport uiterlijk 15 december 2015 naar A-ware mailt (melkveehouder@a-warefood.com). - Uit de reeds uitgevoerde scans blijkt dat de investering van 750 na het advies veelal binnen één jaar al is terugverdiend. Onder zonne-energie wordt verstaan: - Bedrijfsmatige productie zonne-energie op uw eigen bedrijf. - Deelname aan samenwerkingsverband productie zonne-energie waarin u een aantoonbaar aandeel heeft. Onder windenergie wordt verstaan: - Bedrijfsmatige productie van windenergie op uw eigen bedrijf. - Deelname aan samenwerkingsverband productie windenergie waarbij u een aantoonbaar aandeel heeft. Onder mestvergister wordt verstaan: - Mestvergister op uw eigen bedrijf - Mestvergister samen met collega s waarin u een aantoonbaar aandeel heeft. - Deelnemer aan samenwerkingsverband van mestvergisting waarin u een aantoonbaar aandeel heeft. Met de KringloopWijzer krijgt u een gedetailleerd beeld van de mineralenkringloop op uw bedrijf. Goed om te weten: - Wilt u aan met de KringloopWijzer aan de slag neem dan contact op met bijvoorbeeld uw veevoeradviseur of CRV. U kunt de KringloopWijzer downloaden op Hier vindt u ook aanvullende informatie. Vanaf 1 januari 2015 zijn bedrijven met een fosfaatoverschot verpicht om de KringloopWijzer in te vullen. Met de BEX krijgt u inzicht in de mineralenkringloop op uw bedrijf. Goed om te weten: - Wilt u met BEX aan de slag neem dan contact op met bijvoorbeeld uw veevoeradviseur of CRV. Zij kunnen u verder helpen. 026

15 027 CATEGORIE AANDACHT VOOR SAMENLEVING In deze categorie zijn maximaal 60 punten te behalen. Onderdeel Weidegang Deelweidegang Voorwaarde Weidegang melkkoeien: 120 dagen, 6 uur per dag. (in het betreffende kalenderjaar) Minimaal 25% van het aanwezige rundvee op het melkveebedrijf (in het betreffende kalenderjaar) Aantal punten Hoe toon ik het aan Extra informatie 50 Vul de eigen verklaring in op Z-net. 25 Vul de eigen verklaring in op Z-net. Onder weidegang wordt verstaan: De melkkoeien lopen gedurende minimaal 120 dagen, minimaal 6 uren per dag in de wei. Hierbij dient er voldoende grasaanbod te zijn, zodat de koeien natuurlijk graasgedrag vertonen. U dient in Z-net aan te geven wanneer u de koeien naar buiten laat. Hier dient u ook de datum te registeren wanneer de koeien weer naar binnen gaan. Steekproefsgewijs zal A-ware, eventueel samen met Qlip controleren of melkveehouders, die de eigen verklaring hebben ingevuld, voldoen aan de gestelde voorwaarden. Onder deelweidegang wordt verstaan: Het weiden van melkkoeien Het weiden van droge koeien Het weiden van jongvee Combinatie van bovenstaande Voorwaarde hierbij is dat minimaal 25 % van de tot het bedrijf behorende runderen minimaal gedurende 120 dagen 6 uur in de weide loopt. U dient in Z-net aan te geven wanneer u de koeien naar buiten laat. Hier dient u ook de datum te registeren wanneer de koeien weer naar binnen gaan. CATEGORIE KOE In deze categorie zijn maximaal 30 punten te behalen. Onderdeel Voorwaarde Koe-Kompas Volledig uitgevoerd Koe-Kompas (2x per jaar) Voor 1 juli 2014 aangemeld zijn als nieuwe gebruiker van het Koe-Kompas. Managementsysteem Gebruik van managementsysteem Aantal punten Hoe toon ik het aan Extra informatie 25 U hoeft hier niets voor te regelen. A-ware vult dit voor u in. 5 Vul de eigen verklaring in op Z-net. Het Koe-Kompas geeft inzicht in de aandachtspunten op uw bedrijf ten aan zien van voeding en water, huisvesting, dierwelzijn, melken, werkroutines, jongvee-opfok en diergezondheid. Het Koe-Kompas geeft u inzicht in de mogelijkheden om het dierenwelzijn en de diergezondheid op uw bedrijf verder te optimaliseren. Deelname aan Koe-Kompas betekent: Koe-Kompas wordt in samenwerking met een dierenarts uitgevoerd die geregistreerd is als geborgde dierenarts. De dierenarts dient IKM-gecertificeerd te zijn. Goed om te weten: Met de deelname aan Koe-Kompas vervalt de verplichting tot PBB (4x per jaar). Daarnaast geldt Koe-Kompas als een Bedrijfsgezondheidsplan, dit hoeft niet meer separaat te worden opgesteld. Wilt u deelnemen aan het Koe-Kompas neem dan contact op met de buitendienst via melkveehouder@a-warefood.com. Een managementsysteem is een computersysteem waarin u minimaal de gegevens van uw melkkoeien vastlegt op het gebied van diergezondheid en melkproductie. Denk aan systemen als T4C (Lely), Uniform-agri, DelPro (DeLaval), DairyPlan (GEA), Veemanager (CRV), Agrovision en Ruma. 028 Steekproefsgewijs zal A-ware, eventueel samen met Qlip, controleren of melkveehouders die de eigen verklaring hebben ingevuld voldoen aan de gestelde voorwaarden. Duurzame stal Duurzame stal: toetsing op duurzaamheidsvoorwaarden MDV 15 Vul de eigen verklaring in op Z-net. Zorg dat u bij een KKM beoordeling een bewijs van deelname kunt overleggen. Onder duurzame stal wordt verstaan: Een stal met een MDV-certificaat. Een (bestaande) stal die voldoet aan minimaal 60% van alle gestelde voorwaarden voor MDV stal op de onderdelen diergezondheid, dierwelzijn en ammoniak. In dit geval dient u een onafhankelijke partij (bijvoorbeeld Qlip) opdracht te geven om een verklaring op te stellen dat de stal aan de minimaal 60% van de gestelde voorwaarden voor de MDV voldoet. Stal met predicaat groen label stal. Proefstal. Stallen die voldoen aan de investeringsregeling Integraal Duurzame Stallen (IDS).

16 029 CATEGORIE BONUS In deze categorie zijn maximaal 15 punten te behalen. Onderdeel Workshops (max 2) Voorwaarde In het betreffende kalenderjaar volgen van maximaal twee workshops op de thema s: KringloopWijzer Klauwgezondheid Communicatie Aantal punten Hoe toon ik het aan Extra informatie 5 Indien u deelneemt aan een door A-ware georganiseerde workshop, hoeft u hier niets voor te regelen. Indien u deelneemt aan een workshop die niet door A-ware wordt georganiseerd, vult u een eigen verklaring op Z-net in. A-ware organiseert een workshops rondom de thema s KringloopWijzer, klauwgezondheid en communicatie. Meer informatie hierover is te vinden op de website voor melkveehouders. Heeft u in het kalenderjaar een workshop gevolgd op het gebied van KringloopWijzer, levensduur koeien of communicatie die niet door A-ware is georganiseerd, neem dan contact op met de buitendienst via melkveehouder@a-warefood.com. De buitendienst bekijkt dan of deze workshop ook voor punten in aanmerking komt. PLANNING Datum Wat 1 april 2014 Melkveehouders doen via Z-net / website voor melkveehouders een voorlopige opgave van de punten die zij voor A-ware Duurzaam verdienen. 1 december 2014 Melkveehouders doen via Z-net / website voor melkveehouders de definitieve opgave van de punten die zij voor A-ware Duurzaam verdienen. 5 januari 2015 Definitieve vaststelling premie A-ware Duurzaam per melkveehouder. Medio 15 januari 2015 Uitbetaling premie met melkgeld over december. 030 Boerderijeducatie Open stellen van het eigen bedrijf voor maatschappij 5 Vul de eigen verklaring in op Z-net. Stuur een foto van de activiteit naar melkveehouder@ a-warefood.com. U stelt het bedrijf open voor de maatschappij in het betreffende kalenderjaar. Er zijn verschillende vormen van boerderijeducatie: Openstellen van het melkveebedrijf voor burgers (bijvoorbeeld open dag) Organiseren van excursies voor burgers/schoolklassen Een website over uw melkveebedrijf met informatie over de activiteiten die plaatsvinden op het bedrijf Heeft u een andere invulling van boerderijeducatie, neem dan contact op met de buitendienst via melkveehouder@a-warefood.com. Zij beoordelen of uw activiteit ook in aanmerking voor punten komt. Begeleiden stagiaires Erkend leerbedrijf 5 Vul de eigen verklaring in op Z-net. U bent een erkend leerbedrijf in het betreffende kalenderjaar, heeft minimaal één stagiaire begeleid en staat geregistreerd in het register van Aecquor ( Lidmaatschap studieclub Lidmaatschap studieclub 5 Vul de eigen verklaring in op Z-net. U neemt, in het betreffende kalenderjaar, deel aan een studieclub die minimaal drie keer per jaar bijeenkomt gericht op één van de onderstaande onderwerpen: Bedrijfseconomie Dierenwelzijn / levensduur Agrarisch natuurbeheer KringloopWijzer Koe-Kompas

17 ERVARINGEN UIT DE PRAKTIJK 031 Wilco de Jong Koos Flinkert MELKVEEHOUDERS WILCO DE JONG EN KOOS FLINKERT OVER DUURZAAMHEID: 'Duurzaamheid: het zit ons in de genen' We zitten om tafel met Wilco de Jong en Koos Flinkert, beiden melkveehouder met veel passie voor hun vak. Vanaf 1 januari 2015 gaan ze samenwerken met A-ware. Als lid van de klankbordgroep hebben ze meegedacht over A-ware Duurzaam. In balans met omgeving Wilco de Jong is melkveehouder in Nijeholtwolde te Friesland. Wilco vertelt: We hebben een melkveehouderij met 150 koeien. Ik heb het bedrijf overgenomen van mijn ouders. We zijn een echt familiebedrijf. Mijn droom is het bedrijf binnen de familie te houden. Ik streef naar een duurzaam bedrijf dat voor de komende generaties blijft behouden. Wil ik dat streven waarmaken, moet ik nu bewust ondernemen. Voor mij betekent dat melk produceren op een verantwoorde wijze, in balans met mijn omgeving. Gezond bedrijf Koos Flinkert is melkveehouder in de buurt van Meppel: Samen met mijn vrouw en zoon heb ik een melkveehouderij met 120 koeien. Mijn zoon zit nu al in de maatschap en is de beoogd opvolger. Samen investeren we tijd en energie in ons bedrijf met als doel een goed en eerlijk product leveren, zodat mijn zoon straks een gezond bedrijf overneemt. Dat is voor mij duurzaam ondernemen. Onze andere zoon heeft de melkveehouderij ook in het hart gesloten en zoekt zijn toekomst in Denemarken. Goed en eerlijk Koos plaatst het belang van duurzaamheid in een groter perspectief. Het is belangrijk dat we onze koeien op een goede en gezonde manier houden. Een manier die wordt geaccepteerd door onze maatschappij. Van belangenorganisaties, overheden tot de consument. Dat laatste is belangrijk. Vindt de koper van melkproducten dat wij de sector niet netjes en duurzaam werken, kopen ze onze producten niet meer en gaat onze sector verloren. We moeten dat als sector in ons achterhoofd houden bij alles wat we doen. Dierenwelzijn Wilco zet in op dierenwelzijn. Weidegang en het verhogen van de levensduur van de koeien zijn voor mij belangrijke zaken. Om de levensduur te verhogen investeer ik in stalruimte, stalklimaat en kies ik ervoor de koe in een ruim strohok te laten afkalven. Daarnaast kies ik er voor om mijn koeien te laten grazen in de wei. Op deze manier lever ik een bijdrage aan de verduurzaming en het imago van de sector. Het mooie is dat A-ware Food Group dat waardeert en beloont. Koos: Ook op ons bedrijf ligt de nadruk op dierenwelzijn. We hebben vijf jaar geleden een nieuwe stal gebouwd. Het klimaat in de stal is perfect. De koeien zijn omgeven door comfort met onder andere matrassen, borstels en een automatisch voersysteem. Het maakt dat weidegang geen item is voor ons. De cijfers van de afgelopen jaren laten zien dat de koeien zich perfect thuis voelen in de stal. Ik vind het belangrijk dat mijn koeien het goed hebben, dat maakt mij trots. De hele keten samen Koos over A-ware Duurzaam: Het programma is een no-nonsense pakket. Het past bij A-ware en bij de melkveehouders. Het gewoon goed doen, dat is wat ons het beste past. Duurzaam denken en doen, zit ons in de genen. Wij moeten daar met ondernemerschap en eigen initiatief invulling aan geven. Wilco vervolgt: De hele keten moet een bijdrage leveren. Ook A-ware Food Group. Ik hoop dan ook dat ze ons blijven stimuleren en prikkelen om duurzamer te ondernemen, maar ook dat ze zelf beloften nakomen en stappen zetten. We moeten het samen doen. Het is goed dat A-ware Food Group ondernemers beloont voor duurzaam gedrag. Het is een prikkel voor ons, als ondernemers. Aan ons de taak op te pakken en te laten zien dat wij waarde hechten aan een duurzame wereld. Dat laatste vind ik erg belangrijk. We moeten als sector aan de consument tonen dat we bezig zijn met de verduurzaming van onze bedrijven. De consument moet een goed gevoel krijgen bij onze kaas. 032

18 ERVARINGEN UIT DE PRAKTIJK 033 Richard Dijkstra van veevoerleverancier ForFarmers Hendrix komt als verkoopleider rundvee bij veel melkveehouders op het erf. ForFarmers Hendrix adviseert melkveehouders aan de hand van de KringloopWijzer over de verduurzaming van het bedrijf. Duurzaam ondernemen is belangrijk. Het geeft de sector bestaansrecht. Op het niveau van de individuele melkveehouder helpt duurzaam ondernemen de bedrijfsvoering efficiënter te maken. Hierdoor verdient de melkveehouder meer geld! Weet wat er speelt Richard vertelt: Veestapel, mest, bodem en gewassen, alle vier deze elementen staan met elkaar in verbinding, het is een kringloop. Binnen de kringloop is er sprake van mineralenstromen als stikstof en fosfaat. Het gaat er om dat melkveehouders inzicht krijgen in deze mineralenstromen. Brussel legt de melkveehouders namelijk richtlijnen op over de hoeveelheden mineralen RICHARD DIJKSTRA, FORFARMERS HENDRIX: 'Beheers je de mineralenkringloop dan kun je succesvol en duurzaam ondernemen' die op een bedrijf rond mogen gaan. Is de kringloop sluitend, dan kan de melkveehouder optimaal presteren binnen zijn bedrijf. Met de KringloopWijzer krijgt de melkveehouder inzicht in de invloed van het aantal dieren, bemesting, bodemkwaliteit en rantsoenefficiëntie op zijn bedrijfsvoering. Hiermee kan hij de bedrijfsvoering optimaliseren en verduurzamen. Bovendien krijgt hij de ruimte om te ondernemen. DE KRINGLOOPWIJZER geeft inzicht in de mineralenstromen binnen een melkveehouderij. Het is een hulpmiddel voor de melkveehouder. Het systeem bouwt voort op BEX maar is uitgebreider en biedt nu meer handvatten om de bedrijfsvoering te optimaliseren en duurzamer te presteren. 'MET DE KRINGLOOPWIJZER DE BEDRIJFSVOERING OPTIMALISEREN EN VERDUURZAMEN' Beheers de kringloop De KringloopWijzer is voor ons een belangrijk hulpmiddel om de melkveehouders te adviseren over de te varen koers. Met de wijzer werken we naar een sluitende mineralenkringloop. Want hoe efficiënter de kringloop hoe beter de milieuprestaties en de financiële resultaten. Vult een melkveehouder de KringloopWijzer in, dan kunnen we gaan sturen. Als voerleverancier kijken we naar rantsoenefficiëntie, bodemgesteldheid en mestbeleid. Ik zie bijvoorbeeld in de praktijk dat veel veehouders kiezen voor gelijke bemesting van het land. Maar uit de KringloopWijzer blijkt dat niet optimaal te zijn. Bepaalde percelen hebben meer of minder bemesting nodig, en het ene gewas heeft meer aanvulling met kunstmest nodig dan het andere. Beheers je de kringloop, dan kun je succesvol en duurzaam ondernemen. Sterker nog, het levert je gegarandeerd geld op! Enthousiast over het gebruik De KringloopWijzer in zijn huidige vorm is een jaar geleden geïntroduceerd en we krijgen nu de eerste terugkoppeling. Melkveehouders die werken met de wijzer zijn enthousiast. Ze zien zelf dat er nog verbeterpunten zijn. Met die punten gaan we samen aan de slag. We stellen een strategisch plan van aanpak op, waarbij we inzoomen op elk onderdeel van de bedrijfsvoering. Het is een bijzonder interessant proces dat de melkveesector helpt om nog beter te presteren en het goede imago vast te houden. Werken aan het imago Het imago van de sector is een belangrijk punt. De melkveehouder kan met de KringloopWijzer laten zien wat hij doet aan verduurzaming op zijn bedrijf. Ik wil de melkveehouders uitdagen dat ook naar buiten toe te laten zien. Alleen goed doen is niet meer voldoende, de consument moet het zien en geloven. De sector is kwalitatief goed, maar ze moeten het meer uitdragen. Be good and tell it, zoals het oude PR-adagium luidt. A-ware Food Group stimuleert melkveehouders de KringloopWijzer in te vullen en werk te maken van het optimaliseren van de mineralenstroom. Melkveehouders die de KringloopWijzer invullen worden hiervoor via A-ware Duurzaam beloond door A-ware Food Group. We hebben immers samen een verantwoordelijkheid voor het milieu. 034

19 ERVARINGEN UIT DE PRAKTIJK 034 Weet wat er speelt Peter vervolgt: Als dierenarts en adviseur werk ik nauw samen met de veehouder. Samen streven we naar het verduurzamen van zijn bedrijf en het verhogen van het dierenwelzijn. Een belangrijk aandachtspunt is het verlengen van de levensduur van de koeien. De eerste stap is altijd zorgen dat je inzicht in het bedrijf hebt. Weet wat er speelt. Samen met de veehouder kijk ik naar de getallen achter het bedrijf. De getallen koppel ik aan de visuele beoordeling van de koeien. Hoe vreten en bewegen de koeien? Deze gegevens verzamel ik samen met de melkveehouder. Uiteindelijk vullen we het Koe-Kompas in. Een prachtig hulpmiddel dat ons in staat stelt integraal naar dierenwelzijn te kijken. DIERENARTS PETER EGBERINK: 'Met het Koe-Kompas richting meer duurzaamheid in de stal' Dierenarts Peter Egberink is werkzaam binnen dierenartsenpraktijk Dokkum en is samen met een aantal collega s verantwoordelijk voor de landbouwhuisdieren. Zo komt hij bij veel melkveehouders op het erf. Peter ziet de rol van de dierenarts veranderen. De traditionele dierenarts kennen wij binnen onze praktijk niet meer. We zijn specialisten met een brede focus op alles wat rondom het dier speelt en wat van invloed is op het welzijn van dieren. Tegenwoordig krijgen we steeds meer een adviesrol gericht op het verduurzamen van de melkveehouderij. Koe-Kompas Het Koe-Kompas is een hulpmiddel voor het managen van een melkveebedrijf. Er zijn zeven thema s geformuleerd en samen met de veehouder kijk ik onder meer naar de stal, het voer en het water. Ook wordt er kritisch naar de koe zelf gekeken. Bijvoorbeeld of de koe goed volgevreten is en geen beschadigingen heeft. Aan elk onderdeel kennen we een score tussen de 0 en 5 toe. Net een garage Een volledig ingevuld Koe-Kompas geeft inzicht in het bedrijf. Beter gezegd, we krijgen in beeld welke risico s de melkveehouder loopt. We geven geen waardeoordeel maar we geven aan waar verbeterpunten liggen. Het is geen dwingend advies. De melkveehouder is vrij om te bepalen hoe en of hij daar iets mee doet. Ik vergelijk het wel eens met een garagebedrijf. Een garagehouder adviseert u nieuwe banden te nemen, omdat ze te glad zijn. U kunt vervolgens zelf beslissen wat u daar mee doet. Doet u niets en vliegt u uit de bocht dan hoeft u niet bij de garage aan te kloppen. Jongvee-opfok Dierziekte-incidentie Werkroutines Melken Dierwelzijn Voeding en water Huisvesting EEN VOLLEDIG INGEVULD KOE-KOMPAS GEEFT INZICHT IN DE MOGELIJKHEDEN OM HET WELZIJN VERDER TE OPTIMALISEREN. Door dierenwelzijn naar rendement Ik ben natuurlijk in de eerste plaats dierenarts. Het adviseren van de melkveehouder is voor mij een verrijking van mijn vak. Wil ik optimaal voor de dieren van mijn klanten zorgen, dan moet ik rekening houden met vele factoren. Nu krijg ik de kans om advies te geven over alle aspecten die van invloed zijn op het welzijn van de dieren. Met als doel: zorgen dat de koe goed in haar vel zit. Een koe die goed in haar vel zit, produceert beter en levert de melkveehouder meer op. Door dierenwelzijn naar meer rendement. Het is de manier waarop ik waarde toevoeg aan mijn dienstverlening naar de melkveehouder. A-ware Food Group stimuleert melkveehouders het Koe-Kompas in te vullen. Melkveehouders die het Koe-Kompas invullen worden hiervoor via A-ware Duurzaam beloond door A-ware Food Group. We hebben immers samen een verantwoordelijkheid voor het milieu. 035

20 Redactie: A-ware Food Group Oktober 2014 Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de redactie. Disclaimer Dit document is opgesteld door A-ware Food Group B.V. De inhoud van dit document geeft enkel de visie van A-ware Food Group B.V. weer per de aangegeven datum en is te allen tijde onderhevig aan wijziging, zonder voorafgaande kennisgeving. A-ware streeft naar een zorgvuldige controle van de inhoud van dit document, zodat de informatie actueel is. Ondanks deze voortdurende aandacht voor de kwaliteit van haar berichtgeving kan A-ware niet garanderen dat de inhoud van dit document correct of volledig is. A-ware aanvaardt dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor eventuele schade ontstaan door vertrouwen op of gebruik van informatie verschaft door A-ware. Het gebruik van deze informatie is geheel op eigen risico.dit document bevat informatie, gegevens, foto s, grafische voorstellingen en andere materialen die door het auteursrecht, merkenrecht of ander eigendomsrecht zijn beschermd. Gebruik van dergelijke informatie zonder de uitdrukkelijke toestemming van A-ware is niet toegestaan.alle rechten zijn uitdrukkelijk voorbehouden.