Richtlijnen voor afmetingen en vormgeving van vaarwegen voor beroepsvaart en recreatievaart

Transcriptie

1 Richtlijnen voor afmetingen en vormgeving van vaarwegen voor beroepsvaart en recreatievaart Actualisatie van afmetingen en vormgeving van voorhavens van sluizen COMMISSIE VAARWEGBEHEERDERS (CVB) januari 1998

2 Richtlijnen vaarwegen Richtlijnen voor afmetingen en vormgeving van vaarwegen voor beroepsvaart en recreatievaart Actualisatie van afmetingen en vormgeving van voorhavens van sluizen COMMISSIE VAARWEGBEHEERDERS (CVB) januari 1998

3 COLOFON Uitgave/ Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat samenstelling/ Adviesdienst Verkeer en Vervoer inlichtingen/ Afdeling Scheepvaart kaarten Postbus BA Rotterdam Telefoon Telefax Projectleider : ir. K. Roelse Redactie : ir. E. van Hijum

4 VOORWOORD In juni 1995 zijn de "Richtlijnen Vaarwegen" van de Commissie Vaarwegbeheerders verschenen. Daarin zijn in het onderdeel "Richtlijnen voor afmetingen en vormgeving van vaarwegen voor beroepsvaart en recreatievaart" in hoofdstuk 4, Sluizen, de vormgeving en de afmetingen van voorhavens globaal behandeld met een verwijzing naar nader te verrichten onderzoek. Inmiddels is ervaring opgedaan met de dimensionering van een aantal voorhavens o.a. in de Maasroute. Daarbij is geconstateerd dat een groot deel van de vloot binnenvaartschepen is uitger-ust met een boegschroef. Hierdoor zijn meer schepen dan voorheen goed manoevreerbaar, vooral bij geringere snelheid, en wordt bij korte wachttijden minder gebruik gemaakt van de wachtplaatsen bij sluizen. Dit betekent een reductie in de benodigde wachtruimte en tevens de acceptatie van een beperktere breedte van de voorhavens. De behoefte aan ligplaatsen voor rusten en overnachten is zich na het van kracht worden van het Vaar- en rusttijdenbesluit aan het wijzigen. Een en ander was reden voor de Adviesdienst Verkeer en Vervoer en de Bouwdienst van Rijkswaterstaat tot het opstellen van de hierna volgende actualisatie en aanscherping van de onderdelen "voorhavens" van hoofdstuk 4 van de Richtlijnen Vaarwegen. De gegeven aanbevelingen hebben betrekking op de te hanteren functionele eisen bij nieuwbouw. Bij de beoordeling van de noodzaak tot verbetering van bestaand werk moet zorgvuldig worden nagaan in hoeverre bestaande onderdelen, waarvan de technische (instandhoudings)icwaliteit nog goed is, in afwijking hiervan toch (voorlopig) gehandhaafd kunnen worden zonder dat dit voor die specifieke situatie onacceptabele gevolgen heeft voor een vlotte en veilige vaart. De tekst van deze actualisatie van de Richtlijnen Vaarwegen is op < < <datum invullen> > > behandeld in < < < overlegkader beheerders noemen> > > en vervolgens door mij vastgesteld op < < <datum invullen> > >. De Directeur-Generaal van de Rijkswaterstaat ir. G. Blom richtlijnen vaarwegen januari 1998

5 INHOUD EN LITERATUUR a Deze actualisatie van de "Richtlijnen Vaarwegen", onderdeel "Richtlijnen voor afinetingen en vormgeving van vaarwegen voor beroepsvaart en recreatievaart", bevat de aangepaste versies, en vervangt daarmee de bestaande teksten van de volgende paragrafen uit die richtlijnen: SLUIZEN Hoofdstuk 4 Dimensionering sluizen pagina 4.2 Schutsluizen voor beroepsvaart Voorhavens A Schutsluizen voor gemengd verkeer Voorhaven sluis voor gemengd verkeer Al2 Hoofdstuk 4, paragraaf 4.3, is bij deze herziening niet gewijzigd. a Voor deze herziening is gebruik gemaakt van de volgende literatuur: [421 Rijkswaterstaat Directie Limburg, Bouwdienst Rijkswaterstaat, Dienst Verkeerskunde Modernisering Maassroute; Projectnota voorhavens/wachtplaatsen; MMVH-N , mei [431 Bouwdienst Rijkswaterstaat Actualisering van de benodigde remmingwerklengte voor sluizen op de Maasroute; NICV-N , januari Actualisering van de benodigde remmingwerklengte voor het toekomstige sluiscomplex te Lith; NICV-N , september Nautisch advies inzake aanpassingen van de remmingwerken bij Born en Maasbracht met betrekking tot recreatiesteigers in de sluizen; NICV-N , augustus Locatie kegelligplaats bovenvoorhaven Maasbracht; NICV-E-N-96018, juni Plaats van remmingwerken bij sluis Born, NICV-E-N-96035, oktober Remmingwerken voorhaven Born/Maasbracht, NICV-E-N-96040, november Drijvende remmingwerken zoals toegepast op de Maasroute. 1 tref- 1 woorden De aangepaste passages zijn in de rechterkantlijn aangegeven met een verticale stippellijn voor de trefwoorden.... richtlijnen vaarwegen januari 1998

6 4 - A 1 4 DIMENSIONERING SLUIZEN 4.2 Schutsluizen voor beroepsvaart Voorhavens u Een voorhaven dient voor het afwikkelen van het sluisverkeer; tevens krijgen aankomende schepen de gelegenheid om vaart te minderen en zonodig af te meren aan een remmingwerk. Deze richtlijnen beperken zich tot de hoofdafinetingen, de inrichting en enkele algemene aspecten van voorhavens. Bij het bepalen van de afinetingen is als uitgangspunt gehanteerd, dat bijna de gehele vloot binnenvaartschepen in de nabije toekomst zal zijn uitgerust met een boegschroef. beperlae behandeling van voorhavens u Situering van de voorhaven De voorhaven moet bij voorkeur over de gehele lengte recht zijn, waarbij de as samenvalt met de as van de sluis (zie figuur l). situenng D Waterlijn Dieptelijn max toegelaten diepgang ( 1-6t I S B Opstelruimte 1 wachtruimt:e: 6 to 3 m E s D B5 B = kolkbreedte = veiligheidsstrook = de afstand loodrecht op de sluisas tussen het verlengde van de kolkwand en de opstelruimte = afstand tussen het verlengde van de kolkwand en de dieptelijn in het kietvlak van de geladen schepen, loodrecht op de sluisas gemeten = vaarstrookbreedte = breedte van het maatgevende schip getoond is de indeling bij een eenzijdige opstelruimte en een minimumsluis Figuur Indeling voorhaven Als de situatie ter plaatse het nodig maakt kan de as van de voorhaven iets ten opzichte van de as van de sluis worden gedraaid. De uitvoering hiervan moet dan wel zodanig zijn, dat de uitvarende schepen vrijvaren van de gemeerd liggende schepen. draaiing van de as sluizen januari 1998

7 4 -A2 A_fmetingen van de voorhaven (figuren en l). De breedte: De breedte van de voorhaven is bij één sluiskolk en een enkelzijdige opstelruimte bepaald door (zie figuur l): - de breedte van de opstelruimte B, gemeten vanaf de remmingwerken of meerpalen; - de breedte van de veiligheidsstrook S, - de breedte van de verkeersstrook BI,; - de breedte van strook D tussen de verkeersstrook en de dieptelijn van de maximum toegelaten diepgang. De vaarstrookbreedte in de voorhaven B, is gel ij k aan D+ S+ BI, De grootte van D is onder andere gebaseerd op vloeiende aansluiting van het vaarwegprofiel (minimaal krap profiel) op de voorhaven. De opstelruimte is bedoeld voor schepen, die met de eerstvolgende schutting meegaan. De breedte is minimaal gelijk aan die van het maatgevende schip B, zowel bij de minimumsluis als bij bredere sluizen. breedte voorhaven breedte vaarstrook opstelruimte Bij sluiskolken met een tweezijdige opstelruimte wordt strook D vervangen door een strook ter breedte van S en B. De lengte: De lengte van de voorhaven is bepaald door (zie figuur l): - de lengte van de fuik Lf; - de lengte van de opstelruimte L.; - de lengte van de wachtplaats (optioneel) Lw; - de lengte van de vrije ruimte L,. De functies van de fuik zijn: - het verschaffen van visuele geleiding; - het verschaffen van fysieke steun/geleiding van het voorschip als het schip niet goed slaags voor de sluis ligt; - het voorkomen dat een iets scheefvarend schip klem vaart in het sluishoofd. De fuik moet zoveel mogelijk symmetrisch worden uitgevoerd in verband met gelijke oeverzuiging en visuele effecten. De afrnetingen van de fuik volgen uit figuur De geleidewerken of geleidewanden staan onder 1:4 tot 1:6. Bij klasse Va en Vb wordt, als het maatgevende schip veel voorkomt, aanbevolen de rechte fuikpoten met een gekromd deel op het sluishoofd aan te sluiten (in verband met duwstevens, figuur ); deze aanbeveling geldt niet voor sluizen, die breder zijn dan de minimumsluis. lengte voorhaven J'uncties fuik laftnetingen Ifuik

8 A3 s 0 B 78a (0,840) C pstelruimte 1 wachtruimte imt7e 01 (... ) geldt voor 0:6) zie voor een verklaring van de symbolen figuur ,04a (4,03a) 1,94 a (i,54a) Figuur Gekromde aansluiting geleidewerk met sluishoofd De lengte van de opstelstrook bedraagt 1,0-1,3 maal de kolklengte LI, Een wachtruimte is alleen nodig als er regelmatig overliggen voorkomt. Op basis van communicatie tussen schip en sluis kan de schipper door aanpassen van de snelheid in een aantal gevallen wachten voorkomen. Bij wachttijden korter dan circa 10 á 15 minuten zal hij in het algemeen niet aanleggen. Als een wachtruimte wordt gesitueerd in het verlengde van de opstelruimte (figuur l), dan krijgt deze dezelfde breedte als de opstelruimte. De lengte hangt af van het aantal schepen dat men op een drukke dag verwacht. Bij plaatsing tegenover elkaar kunnen opstel- en wachtruimtes van functie wisselen. Bij een onbalans in scheepvaartaanbod kan het voorkomen dat er slechts aan één zijde van de sluis behoefte is aan een wachtplaats. lengte opstelruimte inoodzaak wachtruimte 1 plaats 1 wachtruimte Als gevolg van het van kracht worden van het Vaar- en rusttijdenbesluit bestaat er juist meer behoefte aan overnachtingsmogelijkheden (ref: Binnenvaarthavens, inventarisatie van inrichtingsaspecten, K.S.V. Schuttevaer/Rijkswaterstaat). Bestaande wachtruimte kan worden gebruikt voor overnachting of er kunnen extra overnachtingsmogelijkheden worden gebouwd in de buurt van sluizen - zoveel mogelijk separaat van het sluisverkeer - of elders. Voor overnachtingsplaatsen geldt in principe als uitgangspunt één breed afineren in verband met de voorgeschreven ononderbroken rusttijd. Er kan sprake zijn van drie categorieën rustende schepen: - de tachograafgebruikers; deze rusten op een willekeurige periode in overnach- tings- ruimte een etmaal en meren één breed af; - de dagvaart en semi-continuvaart (zonder tachograaf); deze kunnen meer-breed overnachten in clusters van schepen, gelimiteerd door de gehanteerde strookbreedten van de opstelplaatsen. - de weekend-liggers; deze kunnen ook meer-breed liggen. Voor het overnachten moeten "rustige" gebieden worden gecreëerd, bijvoorbeeld de remmingwerken voor een in de nacht niet gebruikte kolk, of achter remmingwerken. In geval van continu sluisbedrijf moeten deze gebieden zoveel mogelijk separaat van het sluisverkeer worden gehouden. Voor kegelschepen moet in de regel een aparte opstel-lwachtplaats worden ingericht conform de regels in het BPR. Een onderzoek van het maatgevende verkeersaanbod kan hierin de weg wijzen. Beleidsmatig wordt echter toch vaak besloten tot aanleg. Let bij dit type wachtplaatsen op de bereikbaarheid voor hulpdiensten en afloopgelegenheid naar de wal. gevaarlijke stoffen

9 4 -A4 De totale lengte van opstel- en wachtplaatsen moet worden afgestemd op de totale behoefte in het ontwerpjaar voor het schutten en overnachten; een en ander kan het nauwkeurigst worden bepaald door middel van simulaties met rekenprogramma's, bijvoorbeeld SIVAK. De lengte van de vrije ruimte moet voldoende zijn om snelheid kwijt te raken als het schip vanaf de vaarweg de voorhaven invaart, en hangt af van de plaatselijke omstandigheden. In het algemeen moet minstens een afstand van Lvr = 2,5 L beschikbaar zijn, waarin L = lengte maatgevende schip. Het verloop in de bodem van het vaarwegprofiel naar de opstelruimte is 1:10 á 1:20. De eerdergenoemde afstand is niet toereikend wanneer schepen na te zijn geschut moeten wachten voor een nabij de sluis gelegen brug. Dit vereist een extra wachtplaats, die op een afstand L buiten het begin van de opstel-c.q wachtruimte voor de sluis ligt. De vormgeving en plaats van de wachtplaats ten opzichte van de brug is behandeld in paragraaf simulatie vrije ruimte De diepte: De diepte van de voorhaven is even groot als die van de aansluitende vaarweg en, om sedimentatie op de drempel te voorkomen, groter dan de drempeldiepte. diepte In tabel zijn de maten samengevat voor de in deze paragraaf behandelde horizontale parameters voor sluizen met één kolk. De eventueel in rekening te brengen zijwindtoeslag moet per situatie worden bepaald. Mogelijk kan door het planten van bomen de wind worden gebroken. samenvatting horizontale afmetingen klasse 8 B(lc) s D L(o)/L(lc) 1 [ml [in] [ml [ml 1 5,1 6,0 11 6,6 7,5 IIa 7,2 8, ,2 9,0 IlIa 8,2 9,0 IV 9,5 10,5 Va 11,4 12,5 Vb 11,4 12,5 3,0 5,0 1,0-1,3 3,5 6,0 1,0-1,3 4,0 6,5 1,0-1,3 4,5 7,5 1,0-1,3 5,0 8,5 1,0-1,3 5,0 8,5 1,0-1,3 6,0 10,5 1,0-1,3 7,0 11,5 1,0-1,3 B = breedte maatgevende schip = minimale breedte opstelruimte BI, = kolkbreedte s = veiligheidsstrook D = afstand loodrecht op de sluisas tussen het verlengde van de kolkwand en de dieptelijn in het kielvlak van de geladen schepen L, = de lengte van de opstelplaats Lic = kolklengte Tabel Globale horizontale afmetingen voorhaven

10 4-A5 Voorhaven van een sluizencomplex met twee of meer kolken: In figuur is een voorbeeld gegeven van een sluizencomplex met twee identieke kolken voor een situatie zonder middenremming. Afhankelijk van de totale benodigde lengte van opstel- en wachtplaatsen voor het schutten en overnachten en van bestaande situaties (bij verbetering) zijn bij twee en meer kolken vanzelfsprekend vele varianten mogelijk. twee kolken meerdere kolken 2B, + 2S + 3B --o- Zie voor een verklaring van de symbolen figuur Figuur Voorbeeld van de voorhaven van een sluizencomplex met twee identieke kolken zonder middenremming 3 Voorhavens van een sluis in een vaanveg met stroming Bij sluizen, die gelegen zijn nabij een vaarweg waar het water een zekere stroomsnelheid heeft, moet speciale aandacht worden besteed aan de vormgeving en dimensionering van de voorhavens als de stroom langs de voorhavens trekt. Dit geldt bij gestuwde rivieren in het bijzonder voor de bovenstroomse zijde waar de schepen "voor stroom" de haven moeten binnenlopen. De toegang tot de voorhaven moet ruim zijn terwijl er direct achter de ingang voldoende ruimte moet zijn om de binnenlopende schepen gelegenheid te geven koerscorrecties uit te voeren. stroming

11 --I 4 -A6 s Voorhavens met spuistroming De twee meest voorkomende situaties bij spuistroming zijn: watertransport via aparte riolen gelegen aan weerszijden van de schutkolk met in- en uitstroomopeningen in het front van de sluishoofden (zie figuur ); watertransport via een open waterloop gelegen aan één zijde van de kolk met in- en uitstroomopeningen in de overgang tussen voorhaven en aansluitend kanaalpand (zie figuur ). spuistroming in voorhavens PAND MET WATERLOZI?4G SCHUTKOLK PAND MET WATERONTTREKKING 111,11; Riood 11 D Opstelruimte ,258 sk~.. B c 0,58 0, B 0.58 Opmmruwmo A A B LEGENDA G*~*n g~ing _ op- ~bdn oude~ open g~ng 8 - br~ rm@we~ ~ MOGELIJKE OPLOSSING GELEIDEWERK Figuur Voorhavens met watertransport via riolen langs de schutkolk, bij een éénzijdige opsteli-uimte

12 1 4 - A 7 I_IM» PAND MET WATERONTTREKKING en v~ven 1 Gen~ 1 Sh-W LJ PAND MEr WATERLOZING 1-- Scheiding "gen open wat~ en \&~~ *15m Op"M*"ke Sluisas OPSU*U*Tft ktft m AW4 1 B B = bree~ maatoev~ schip Figuur Voorhavens met stroming tengevolge van watertransport via een open waterloop, bij een éénzijdige opstelruimte (a) Bij watertransport via aparte riolen is aan de zijde van de wateronttrekking (versnellingsgebied) aandacht nodig voor de volgende punten: Het stroombeeld moet zo symmetrisch mogelijk zijn. In verband met het voorstrooms aanleggen tijdens kolkvulling en wateronttrekken moet de langsstroming tot 0,30 m/s worden beperkt. De dwarsstroming moet nihil zijn. Voor een vanaf de opstelruimte invarend schip moet direct nabij het hoofd dwarsstroming worden voorkomen; dit kan door het geleidewerk vanaf het hoofd over een gedeelte dicht te maken en het verder stroomopwaarts geleidelijk van grotere openingen te voorzien (zie figuur ). De gordingen van het geleidewerk lopen door vanaf het hoofd tot het remmingwerk van de opstelruimte om mechanische geleiding te verschaffen. Bij een eenzijdige opstelruimte is het raadzaam aan de tegenoverliggende zijde in het verlengde van de gesloten fuikpoot enkele palen te plaatsen. Aan de zijde van de waterlozing (vertragingsgebied) geldt het volgende: Het stroomheeld moet zo symmetrisch mogelijk zijn ter verkleining van de kans op neren en het beperken van de stroomgradiënten. Dwarsstroming moet ook hier worden voorkomen. via aparte riolen versnellingsgebied i,ertragingsgebied

13 4 -A8 (b) Bij watertransport via een open waterloop is aan de zijde van de wateronttrekking (versnellingsgebied) aandacht nodig voor de volgende punten (figuur ): - Bij een eenzijdige opstelruimte moet deze bij voorkeur tegenover het onttrekkingspunt liggen. - De dwarsstroming beperken tot 0,3 m/s; langsstroming is hier minder bezwaarlijk. Aan de zijde van de waterlozing (vertragingsgebied) geldt het volgende: - De hoek tussen de as van de waterstroom van het lozingspunt en het kanaal moet klein zijn. - Het lozingspunt moet meer dan 15 m voor het begin van de wacht- /opstelruimte gesitueerd worden. - Bij een eenzijdige opstelruimte ligt deze bij voorkeur aan de zijde tegenover het lozingspunt. - De dwarscomponent van de uitstroming in de oeverlijn moet kleiner zijn dan 0,3 m/s, de langscomponent kleiner dan 0,5 m/s. - Uit veiligheidsoverwegingen is het raadzaam om bij het lozingspunt een kabel met drijvers als oevermarkering aan te brengen. Wa een open waterloop vertragingsgebied versnellingsgebied geleide- en remmingwerken hoogte 3 Geleide- en remmingwerken Deze richtlijnen beperken zich tot het geven van regels met betrekking tot de hoofdafinetingen en vormgeving. De gegeven hoogtematen zijn, tenzij anders aangegeven, ten opzichte van de hoge maatgevende waterstand in de voorhaven. Voor de geleide- en remmingwerken zijn in het voorgaande de situering en de indeling getoond. Ter aanvulling geldt het volgende: - Voor de hoogte van de bovenkant van de bovenste gording van het geleidewerk gelden de maten uit tabel Als de fuik wordt gevormd door damwanden of keermuren, dan behoeft deze voor de klassen I tot en met IV niet hoger te zijn dan het sluisplateau waar ze op aansluiten. Klasse I II IIa III iv v Hoogte 1,5 2,0 2,0 2,0 2,5 Bij ktasse V wordt de hoogte afgestemd op die van het sluishoofd en sluisplateau, maar minimaal 2,5 m voor Va en Vb. Bij damwanden en kademuren zijn overstekende duwstevens vaak minder bezwaarlijk en geldt een reductie van 0,5 m. In [ml ten opzichte van de hoge maatgevende waterstand in de voorhaven Tabel Hoogte bovenkant bovenste gording geleidewerk

14 4 -A9 Als een geleidewerk aanmerkelijk hoger is dan het aansluitende sluisplateau, dan moet dit hoogteverschil trapsgewijs worden overwonnen. De vertikale gordingafstand moet zodanig worden gekozen dat de (duw)steven van een schip niet de constructie raakt waar de gordingen op bevestigd zijn. Deze maat bedraagt ongeveer 0,5 m; dit levert tevens een goede windbeschutting. Deze afstand geldt ook voor wrijfgordingen op damwanden en keermuren. Behoudens in het geval van figuur moeten geleidewerken onder water bij voorkeur open zijn en symmetrisch ten opzichte van de sluisas worden geplaatst om zuigingsverschijnselen te voorkomen. De afstand van de onderkant van de onderste gording tot de lage maatgevende waterstand mag maximaal 0,2 m zijn, en tot het minimum schutpeil 0,5 m. Bij een vrijstaand geleidewerk kan de onderzijde van het geleidewerk worden doorgezet tot 0,5 m beneden de lage maatgevende waterstand door middel van een gording onder water (drijvende steiger) of met behulp van klossen. Bij een vrijstaand remmingwerk en een waterstandsvariatie van meer dan 0,5 á 1 m verdient het aanbeveling een drijvend geleidewerk te maken. Drijvende geleidewerken worden in staal uitgevoerd; ze kunnen seriematig worden geproduceerd en zijn eenvoudig op een werf te onderhouden. Figuur laat een tweetal voorbeelden zien. 1 trapsgmjs 1 aansluiten 1 1 gording- 1 afvtand symmetrische plaatsing 1 drijvend 1 geleidewerk d BEROEPSVAART opstelplaats BEROEPSVAART dubbelzijdige opstelplaats ffiaten (in mm) ter indicatie Figuur Voorbeelden van drijvende geleidewerken

15 1 J 4-AlO 3 Uitvoering en inrichting van opstel- en wachtruimte Voor de opstelruimte en de wachtruimte bestaan de volgende uitvoeringsmogelijkheden: met meerpalen; als vrijstaand of drijvend geleidewerk; C. als kademuur of damwand. uitvoerings- wijze 1 keuze- aspecten De typen (a) en (b) zijn verend, type (c) is stijf. De afweging tussen stijve of verende constructies wordt bepaald door lokale omstandigheden; belangrijk is in dit verband de waterdiepte in relatie tot de benodigde afstand tussen 1 aangrijpingspunt van de belasting en de bodem om bij een verende constructie voldoende energie op te lcunnen nemen. Bij de typen (b) en (c) is sprake van een aaneengesloten afineergelegenheid. Deze verdienen in de regel de voorkeur boven type (a) vanwege: het meer geschikt zijn voor gebruik van schepen van verschillende lengte; het beter in staat zijn om minder geslaagde afineermanoeuvres op te vangen; - de eenvoudige verbinding naar de wal; - de goede aansluiting op de fuik. 1 opstelruimte 1 bij Yoorkeur type b en c Alleen voor aparte wachtplaatsen en bij sluizen met een gering scheepsaanbod wordt uit kostenoogpunt de voorkeur aan type (a) gegeven. Tweezijdig gebruik van enkel uitgevoerde constructies is toelaatbaar, bij inrichting als overnachtingsplaats in verband met de gewenste rustige ligging echter niet aan te bevelen. De uitvoering van wachtplaatsen en overnachtingsplaatsen met meerpalen is behandeld in paragraaf De opstel- en wachtruimten moeten vanaf de wal zodanig bereikbaar zijn, dat brandweer en ambulance hun werk kunnen doen. Voor de plaatsing van bolders, haalkommen en ladders op remmingwerk en damwand kan worden afgestemd op de maatvoering zoals die is gegeven voor de kolkwanden in paragraaf tweezijdig 1 gebruik meerpalen bereikbaarheid bolders, haalkommen, 1 ladders 1 Ladders worden bij meerpalen aangebracht op die palen waar een walverbin- 1 ding aanwezig is (minimaal 1 verbinding per 3 palen). i Opstel- en wachtplaatsen, die tevens worden ingericht als overnachtings- ifaciliteiten plaatsen behoeven de volgende faciliteiten: 1 voor - een verlichte afmeermogelijkheid met een goede verbinding naar de 1 overnachten wal; bij uitvoering in meerpalen rekening houden met kleine schepen;

16 4 - A 11 een afgiftemogelijkheid van huishoudelijk en klein chemisch afval; een autosteiger in de nabijheid op een geschikte plaats in de voorhaven; tenminste een mogelijkheid om een auto van/aan boord te plaatsen. a Wachtplaats voor schepen met gevaarlijke stoffen De richtlijnen met betrekking tot de situering en inrichting van wachtplaatsen voor schepen met gevaarlijke stoffen ("kegelschepen") staan in het BPR en het ADNR. gevaarlijke stoffen De minimale afstand tussen een kegelschip, dat ligplaats kiest, en de openbare weg of niet-kegelschepen bedraagt 10 m voor een schip dat één blauwe kegel (of blauw licht) voert, 50 m bij twee blauwe kegels en 100 m bij drie. De afstand ten opzichte van de bebouwde kom (permanente bebouwing) bedraagt 100 m bij één en twee kegels en 500 m bij drie kegels. Bij sluizen waar deze afstanden niet kunnen worden gerealiseerd kan geen aparte wachtplaats voor kegelschepen worden gerealiseerd en moeten deze schepen buiten de voorhaven wachten tot ze geschut kunnen worden.

17 4 -A 12 4 DIMENSIONERING SLUIZEN 4.4 Schutsluizen voor gemengd verkeer Voorhavens bij gemengd verkeer a Voor voorhavens bij gemengd verkeer gelden de volgende aanvullende eisen ten opzichte van die bij alleen beroepsvaart: De totale lengte van opstel- en wachtplaatsen voor de beroepsvaart en de recreatievaart moet worden afgestemd op de totale behoefte in het ontwerpjaar voor het schutten en overnachten. De drie maatgevende situaties voor het scheepsaanbod, waarmee gerekend moet worden, zijn: de maatgevende week voor de beroepsvaart; de maatgevende week voor de recreatievaart; een gemiddelde week voor beroepsvaart én recreatievaart. Een en ander kan worden bepaald door middel van simulaties met rekenprogramma's, bijvoorbeeld SIVAK. Waar veel recreatievaart is krijgt deze bij voorkeur een eigen opstelruimte met een minimum lengte van 30 m. De verkeersintensiteit bepaalt of een langere voorziening nodig is: het maximaal aantal per schutting verwachte jachten moet kunnen worden opgesteld, waarbij mag worden uitgegaan van aanleggen met twee dik. De opstelruimte moet buiten de vaarstrook (zie figuur ) worden gehouden. De waterdiepte ter plaatse van de opstelruimte moet overeenkomstig de richtlijnen voor reereatievaarwegen zijn. Bij een éénzijdige opstelruimte voor de beroepsvaart ligt die voor de recreatievaart aan de andere zijde, zo dicht mogelijk bij de sluis. Is scheiding van recreatievaart en beroepsvaart niet mogelijk, dan kan de recreatievaart de opstelruimte van de beroepsvaart gebruiken. In een aantal gevallen kan de opstelruimte voor de recreatievaart achter die voor de beroepsvaart worden geplaatst ("achterlangse oplossing"). Als de opstelruimte voor de beroepsvaart bestaat uit alleen meerpalen, dan moet voor de recreatievaart een steiger (vast of drijvend) worden ingericht. Als het waterpeil redelijk vast is gelden de volgende richtlijnen voor de inrichting van de opstelruimte: Bij een situering langs een damwand wordt een plaatsing van de gordingen volgens figuur aanbevolen. In de voorhaven, waar het mimimum schutpeil kan optreden, mag de onderkant van de laagste gording maximaal 0,5 m boven dat peil liggen. De aangegeven hoogte van de deksloof volgt uit de vaarwegklasse. Bij hoge wanden is de vertikale afstand bij extra gordingen ongeveer 1 m. De horizontale afstand tussen de haalpennen is ongeveer 5 m; de eerste komt op ongeveer 3 m vanaf het stopbord. Tussen de haalpennen komt een horizontale haalbuis. aanvullende eisen voorhaven m.b.t. 1 recreatievaart maatgevende situaties 1 eigen 1 opstelruimte recreatievaart gecombineerde opstelruimte gordingen aan damwand

18 1 i 4 -A 13 Bij een kademuur zonder gordingen is de plaatsing van haalpennen/haalbuizen op de dekrand als bij damwanden. In de wand worden haalkommen aangebracht conform het bovengenoemde stramien voor haalpennen bij gordingen op damwanden. Bij damwanden en kademuren worden ladders geplaatst die tot 1 m onder de maatgevende waterstand reiken. De horizontale afstand is kleiner dan 30 m; de eerste ladder komt op maximaal 10 m afstand van het begin van de opstelruimte. Bovenaan zijn de ladders voorzien van handbeugels. Bij een uitvoering als remmingwerk wordt een maatvoering aanbevolen als getoond in figuur De plaatsing van gordingen, haalpennen/haalbuizen en ladders is als bij damwanden. De loopbrug langs het remmingwerk krijgt een aftakking naar de wal. Bij voorhavens met een sterk wisselende waterstand verdienen voor de recreatievaart drijvende steigers de voorkeur, voorzien van een haalbuis (figuur ). Hierbij moeten de afrneervoorzieningen zo worden vormgegeven dat steile trossen niet los raken. Is de opstelruimte toch vast dan moeten voldoende haalkonunen of gordingen met haalpennen worden aangebracht. Bij watertransport via een open waterloop (figuur ) moet aan de zijde van de wateronttrekking een voorziening worden getroffen in het verlengde van de oeverlijn, die vastiopen door aanzuiging voorkomt. kademuur remmingwerk idrijvende 1 steigers aanzuiging tegengaan 41.p0.49 he.mb.l. - heelpeno.. _> We - 3,59. w ' we KW* IE mwe. 9,54 w twe. 0,59. we LWS LWB * I.I! Figuur Opstelruimte recreatievaart langs damwand

19 4 -A 14 < p 0,79 m ). HWS - 1,29 m > LW - 0,20 LW# 9,20 LWS 0.2 we we MWO. do h.ge LW& - do l.go metge,od. zo.*at*mta.d mat@e..d. Figuur Opstelruimte recreatievaart uitgevoerd als remmingwerk Haalbuis Looppad 0 mten (in m) ter indicatie Figuur Drijvend geleidewerk voor de recreatievaart