Voor de provincie Zeeland een totale risico-inventarisatie te doen laten uitvoeren

Transcriptie

1 &RPPLVVLH#$OJHPHHQ#%HVWXXU *HGHSXWHHUGH EHODVW#PHW EHKDQGHOLQJ= 2QGHUZHUS= W.T. van Gelder J.I. Hennekeij risico-inventarisatie YHUJDGHULQJ#36: 10 november 2000 QU: KJB-336 DJHQGD#QU: 0LGGHOEXUJ/ 24 oktober 2000 QU= / (/ $DQ#GH#3URYLQFLDOH#6WDWHQ#YDQ#=HHODQG 6DPHQYDWWLQJ= Voor de provincie Zeeland een totale risico-inventarisatie te doen laten uitvoeren De ramp in Enschede. De ramp als gevolg van de explosies bij de vuurwerkopslagplaats F.E. Fireworks in Enschede op 13 mei j.l. heeft heel Nederland opnieuw pijnlijk duidelijk gemaakt dat we leven in een maatschappij waar we op slag geconfronteerd kunnen worden met grote effecten ook al was de kans daarop klein. Ondernomen acties in Zeeland De provincie Zeeland heeft naar aanleiding van de ramp in Enschede het volgende ondernomen. In de commissie Algemeen Bestuur van Provinciale Staten van Zeeland zijn naar aanleiding van de ramp vragen gesteld met betrekking tot een risico-inventarisatie in Zeeland. Dit heeft ondermeer geleid tot overleg met de Regionale Brandweer Zeeland. De Regionale Brandweer heeft een begin gemaakt met het opstellen van een globale risico-inventarisatie. De inventarisatie dient als basis voor een op te stellen beheersplan. De inventarisatie betreft met name objecten en inrichtingen. Momenteel vinden besprekingen plaats om de mogelijkheden te onderzoeken om voor de provincie Zeeland een totale risico-inventarisatie op te stellen. De burgemeesters in Zeeland is gevraagd een overzicht te verstrekken met betrekking tot de ondernomen acties en initiatieven naar aanleiding van Enschede. Deze reacties zijn verzameld en zijn te uwer informatie bijgevoegd. Uit dit overzicht blijkt ondermeer het volgende. Door bijna alle gemeenten is een onderzoek ingesteld met betrekking tot de vuurwerkopslagplaatsen op hun grondgebied. Daarnaast is de ramp voor meerdere gemeenten aanleiding geweest een begin te maken met een risico-inventarisatie en de gevolgen daarvan. Tenslotte is de ramp voor een aantal gemeenten aanleiding geweest zich nader te bezinnen op de voorbereiding van de rampenbestrijding, hetgeen ge-

2 RQGHUZHUS= 5LVLFR0LQYHQWDULVDWLH leid heeft tot het opstellen van een notitie met aanbevelingen alsmede tot initiatieven voor een nadere uitwerking van het gemeentelijk rampenplan. Voor nadere bijzonderheden verwijzen wij u graag naar de bijlage. In opdracht van de provincie is aanvullend onderzoek uitgevoerd naar de opslag en het gebruik van gevaarlijke stoffen daar waar de provincie bevoegd gezag is, alsmede naar het transport. Het doel daarbij was om aanvullend aan de reeds bekende externe veiligheidsrisico s volgens de nationale risiconormen, eventuele gevolgen van grote ongevallen ook in de vorm van effectafstanden zichtbaar te maken (n.b.: risico = kans x effect). Een notitie van ons college is onlangs aan de statencommissie RMW en AB aangeboden. Beheersplan Brandweer: een nieuw instrumentarium. De Regionale Brandweer is belast met het opstellen van een Beheersplan voor de Rampenbestrijding in Zeeland. Het beheersplan is erop gericht om de organisatie van de rampenbestrijding in regionaal verband zowel bestuurlijk, organisatorisch als operationeel samenhangend te laten functioneren. De provincie is belast met het toetsen van het op te stellen beheersplan. Risico-inventarisatie Regionale Brandweer Zeeland De basis van dit beheersplan wordt gevormd door een inventarisatie van de risico s in Zeeland met name gericht op objecten en inrichtingen. Het betreft een globale inventarisatie. Deze volstaat voor het bepalen door de hulpverleningsdiensten van de hulpbehoefte. Brede risico-inventarisatie Een goede risico-inventarisatie vormt de basis voor een effectief preventief en repressief Veiligheidsbeleid. In dit kader is een grondig en zo volledig mogelijk inzicht nodig in de veelsoortige verscheidenheid van risicobronnen in onze provincie, naar aard, spreiding en frequentie en in het potentiële gevaar dat elk van deze bronnen belichaamt. De provincie Friesland heeft besloten de inventarisatie van de Regionale Brandweer aan te vullen met een integraal onderzoek waarmee voor alle objecten en inrichtingen, goederenstromen en activiteiten hun gevaarzetting, ook in relatie met hun directe en wijdere omgeving, in beeld wordt gebracht. Het is gewenst dat ook voor de provincie Zeeland een totaal inzicht in de risico s wordt verkregen. Op deze manier kan een totaal-dekkende risicokaart van Zeeland gestalte krijgen, die het nodige inzicht verschaft ten behoeve van de vereiste optimale preventie en voorbereiding. De provincie Gelderland heeft reeds in 1989 besloten een totale risico-inventarisatie uit te voeren. Het is belangrijk dat overheid en burgers goed op de hoogte zijn van de risico s waarmee zij te maken hebben. Enschede maakte voor een ieder pijnlijk duidelijk dat dit inzicht soms nog wel eens ontbreekt. De risico-inventarisatie zal ook een toetsingscriterium kunnen vormen bij de uitvoering van de taken in het kader van het toetsen van rampbestrijdingsplannen. Project Totale Risico-inventarisatie Zeeland De totale risico-inventarisatie kan het beste als project geschieden, waarin naast de provincie Zeeland, de Regionale Brandweer Zeeland en de Zeeuwse gemeenten zullen participeren. Het onderzoekstechnisch deel van de inventarisatie dient door een extern bureau te psv0336.doc 2

3 RQGHUZHUS= 5LVLFR0LQYHQWDULVDWLH geschieden dat gespecialiseerd is in vraagstukken op het gebied van risico s in het kader van de openbare en externe veiligheid. Bij de risico-inventarisatie zal zoveel mogelijk gebruik worden gemaakt van de reeds uitgevoerde studies zoals voornoemd om duplicatie te voorkomen en het totaalbeeld te kunnen schetsen. Voor een nadere toelichting verwijzen wij u naar de bijlage. Wij stellen u voor te besluiten overeenkomstig bijgevoegd ontwerpbesluit. GEDEPUTEERDE STATEN VAN ZEELAND, DRS. W.T. VAN GELDER, voorzitter, MR. DRS. L.J.M. VERDULT, griffier, psv0336.doc 3

4 RQGHUZHUS= 5LVLFR0LQYHQWDULVDWLH Ontwerp-besluit De staten der provincie Zeeland, gelezen het voorstel van Gedeputeerde Staten van 24 oktober 2000, nr /29; b e s l u i t e n : voor de provincie Zeeland een totale risico-inventarisatie te laten opstellen en hiervoor een incidenteel budget beschikbaar te stellen van fl ,00 ten laste van de budgettaire ruimte begroting psv0336.doc 4

5 Nadere toelichting risico-inventarisatie Activiteiten Regionale Brandweer in het kader van de risico-inventarisatie. De activiteiten van de Regionale Brandweer inzake de risico-inventarisatie zijn erop gericht om kengetallen te vast te stellen voor het bepalen van de hulpverleningsbehoefte in de regio (provincie Zeeland). Het ministerie van BZK heeft hiertoe zeer onlangs de Leidraad Maatramp opgesteld. De informatie voor de risico s in een regio wordt geordend tot een inzicht in het risicobeeld uitgedrukt in achttien ramptypen. Aan de hand van de leidraad kan dan het maatsenario worden bepaald. Een samenvatting daarvan wordt uitgedrukt in termen van een maatramp, waarmee de regio aangeeft tot welk niveau men geprepareerd wil zijn. Het ministerie van BZK verstaat onder een maatramp: samenvatting van de maatscenario s van een regio. Het gaat daarbij om een indicatief beeld waarin de grootste hulpvragen per discipline worden samengevat. De risico-inventarisatie door de Regionale Brandweer betreft een zeer globale inventarisatie. De leidraad van het ministerie merkt hierover het volgende op: Voor het bepalen van de maatscenario s en de maatramp is op zich geen volledige risico-inventarisatie nodig. Daarvoor volstaat een goed beeld van de bovenlaag van risico s in een regio. Uitbreiding risico-inventarisatie. Een beperkte risico-inventarisatie volstaat voor het bepalen door de hulpverleningsdiensten van de hulpbehoefte. Het is echter een te beperkt instrument voor het kunnen uitoefenen van de toezichthoudende taak van de provincie. De provincie heeft wettelijke taken met betrekking tot ondermeer de planvorming in het kader van de rampenbestrijding. Zo bepaald de Wet Rampen en zware ongevallen dat het college van GS het gemeentebestuur kan uitnodigen het rampenplan en de uitwerkingen te wijzigen. De Commissaris van de Koningin kan de burgemeester aanwijzingen geven het rampbestrijdingsplan te wijzigen. Bij het beoordelen van de gemeentelijke planvorming is inzicht in de risico s waarop een gemeente zich dient voor te bereiden noodzakelijk. Dit inzicht is slecht beperkt aanwezig. Voor een juiste beoordeling is het belangrijk dat over een totale risico-inventarisatie wordt beschikt. Tevens is het belangrijk dat zoals dat ook in het kader van BRZO 1999 voor de BRZO-bedrijven is verplicht, de domino-effecten in beeld te brengen. Als voorbeeld kan hierbij de ramp in Enschede worden genoemd. De ramp bij de vuurwerkopslagplaats veroorzaakte bijna een tweede ramp en wel bij de bierbrouwerij van Grolsch waar ammoniak was opgeslagen. Dit soort domino-effecten dient vooraf in beeld te worden gebracht. De uitgebreide risicokaart dient voor preventie en voorbereiding van de totale rampbestrijding in de provincie. De provincie Gelderland heeft reeds in 1989 besloten een totale risico-inventarisatie uit te voeren. Provinciale Staten van Gelderland hebben indertijd besloten hiervoor een bedrag van fl ,00 beschikbaar te stellen. Totale risico-inventarisatie. Opgemerkt dient te worden dat een deel van de informatie ten behoeve van de totale inventarisatie reeds aanwezig is. Met name daar waar de provincie verantwoordelijk is voor de vergunningverlening van de desbetreffende bedrijven alsmede de transportstromen van gevaarlijke stoffen. De totale risico-inventarisatie en effectbepaling betreft ondermeer: - de bedrijven waarvoor de provincie vergunningverlener is; - de bedrijven waarvoor de gemeente vergunningverlener is; - grootschalige LPG-opslag; - de transportstromen van gevaarlijke stoffen over de weg; - de transportstromen van gevaarlijke stoffen over het water; - de transportstromen van gevaarlijke stoffen via de rail; - de transportstromen van gevaarlijke stoffen via pijpleidingen; - vliegbewegingen (o.a. aanvoerroutes van Schiphol boven Zeeland); - overstromingen; - kernongevallen; - bedrijven in aangrenzende Belgische provincies waarvan de effectcontouren tot in Zeeland reiken; - grootschalige activiteiten etc.

6 Werkzaamheden: 1. het verzamelen van de in Zeeland aanwezige gegevens waaronder de gegevens bij de regionale brandweer in het kader van Maatramp; 2. aanvullen ontbrekende gegevens door eigen onderzoek; 3. het maken van een totale risico-inventarisatie; 4. het bepalen van de domino-effecten van de afzonderlijke risico s t.o.v. elkaar; 5. het bepalen van de effectafstanden van de geïnventariseerde risico s; 6. het maken van een digitale risicokaart ; Extern bureau. Voor het maken van een totale risico-inventarisatie inclusief effectbepaling is noch kwantitatief noch kwalitatief voldoende expertise in eigen huis. De opdracht zal uitbesteed dienen te worden aan een gekwalificeerd extern bureau. In aanmerking komen AVIV, TNO en Safe. Looptijd project. Het project loopt van 1 januari 2001 tot 31 december 2001 Kosten project. Voorzien tijdsbeslag extern bureau. 1. gegevens verzamelen en aanvullen 200 uur 2. maken totale risico-inventarisatie 50 uur 3. bepalen domino-effecten 50 uur 4. bepalen effectafstanden 150 uur 5. maken totaal overzicht 50 uur + Totaal 450 uur Uitgaande van een uurbedrag van fl. 250,00 bedragen de totale kosten voor het inhuren van externe deskundigheid 450 x fl. 250,00 = fl ,00. De overige projectkosten worden op fl ,00 begroot. Kosten. Kosten inhuren externe deskundigheid fl ,00 Overige projectkosten 5.000,00 + Totale kosten fl ,00 Toelichting: Rampenplan: algemeen organisatieplan dat door de raad van elke gemeente dient te worden vastgesteld Rampbestrijdingsplan: Specifiek plan voor specifieke risico s waarvan aard en plaats vooraf bekend zijn dat door de burgemeester dient te worden vastgesteld. Beheersplan: plan dat de organisatiestructuur van de operationele rampbestrijdingsorganisatie bevat dat vastgesteld wordt door de Regionale Brandweer. Het beheersplan is nog een nieuw instrument. Daarvoor moet eerst nog een toetsingskader door de provincies worden ontwikkeld. Vervolgens start per provincie de toetsing van het beheersplan.