Jaarbericht DELTA N.V. 2013

Transcriptie

1 Jaarbericht DELTA N.V. 2013

2 2

3 Over dit verslag In dit jaarbericht legt DELTA verantwoording af over de activiteiten in Voor het eerst zijn dit jaar het maatschappelijke en financiële verslag zoveel mogelijk geïntegreerd in één verslag. Voor DELTA is dat een logisch gevolg van de samenhang tussen de operationele, financiële en maatschappelijke activiteiten. DELTA werkt aan transparantie en een open dialoog met de stakeholders. Financiële en maatschappelijke verantwoording De financiële verantwoording is opgesteld volgens de International Financial Reporting Standards (IFRS) en de relevante bepalingen van het Burgerlijk Wetboek (BW). In 2013 hebben we in de financiële cijfers de nieuwe regelgeving voor de presentatie van deelnemingen gevolgd. DELTA heeft een aantal belangrijke activiteiten die samen met partners in de vorm van een joint venture worden gedreven. De activiteiten die in een aparte juridische entiteit worden uitgevoerd, en waar DELTA gelijke rechten en verplichtingen als de partners heeft uit hoofde van aandeelhouderschap en als afnemer, worden vanaf 2013 anders meegenomen in de geconsolideerde cijfers. In plaats dat we het aandeel in het vermogen van de betreffende joint venture op onze balans houden met het aandeel in het resultaat van de activiteit in de resultatenrekening, tellen we ons aandeel in alle afzonderlijke activa en passiva, en opbrengsten en kosten, op bij onze cijfers. Dit geeft meer inzicht in de opbouw van ons vermogen en resultaat. De verschillen in de cijfers tussen beide methodes worden toegelicht in de jaarrekening. Bij de maatschappelijke verantwoording ligt de nadruk op de energie-activiteiten van het bedrijf, in het bijzonder binnen de groepsmaatschappijen en joint ventures. De afvalverwerkingsactiviteiten zijn volledig ondergebracht bij dochteronderneming Indaver. Indaver brengt zelf een MVO-rapportage uit (te downloaden via Ook waterbedrijf Evides, waarin DELTA een belang heeft van 50%, is niet meegenomen in dit verslag. Evides brengt via zelf verslag uit over het MVO-beleid en de activiteiten die hieruit voortvloeien. De belangrijkste informatie over de elektriciteits- productie wordt in dit verslag samengevat weergegeven. Uitvoeriger informatie is te vinden op en Transparantiebenchmark 2013 DELTA MVO beleid heeft nog niet de structuur, zoals die is vastgelegd bij met name beursgenoteerde ondernemingen. DELTA heeft bij het opstellen van dit jaarbericht de criteria van de Transparantiebenchmark als uitgangspunt genomen. Wij realiseren ons dat we niet volledig aan deze criteria kunnen voldoen. In 2014 hebben we de ambitie verder te werken aan transparante verslaglegging op maatschappelijk gebied. Jaarbericht DELTA N.V

4 1Jaarbericht

5 Inhoudsopgave Jaarbericht 1 Jaarverslag DELTA verbindt toekomstgericht Profiel en kerncijfers Toelichting op de financiën Focus DELTA en MVO DELTA en zijn mensen DELTA en corporate governance Kansen en risico s Energie & MultiMedia Netwerken Afvalverwerking Verklaring Raad van Bestuur 50 2 Jaarrekening Overige gegevens bij de Jaarrekening DELTA in cijfers 152 Jaarbericht DELTA N.V

6 1.1 DELTA verbindt toekomstgericht DELTA verbindt toekomstgericht 2013 stond voor DELTA in het teken van verbinden. Intern werden logische verbindingen gelegd tussen verschillende activiteiten om nog beter in te kunnen spelen op marktontwikkelingen en het ontzorgen van onze klanten. Extern ging DELTA nieuwe, innovatieve verbindingen aan met partners uit zorg, welzijn en toerisme en verbond DELTA als werkgever, partner, leverancier en organisatie mensen en activiteiten met elkaar, binnen én buiten Zeeland. Ook in 2013 hebben wij de robuustheid en stabiliteit van het multi-utility concept aan kunnen tonen door hoge scores voor klanttevredenheid en heeft de diversiteit van onze activiteiten een goed evenwicht gecreëerd tussen risico s, rendement en werkgelegenheid én waarborging van de sociaaleconomische impact in de Zuidwestelijke Delta. Relatief goed financieel resultaat Dankzij het diverse karakter van DELTA was 2013 een relatief goed jaar. De energiemarkt heeft nog weinig verandering laten zien en is zelfs verder verslechterd in Structureel economische herstel is nog uitgebleven met de bijbehorende negatieve effecten op elektriciteitsproducenten. Groei werd in 2013 vooral gerealiseerd door de andere DELTA activiteiten. We boekten een nettoresultaat van bijna 75 miljoen en realiseerden een netto omzet van 2,1 miljard. Een resultaat waar we gelet op de marktomstandigheden tevreden mee en trots op zijn. Per voornaamste activiteit Bij Multimedia lag de focus op een verdere verschuiving van analoge naar digitale dienstverlening. In combinatie met het leggen van nieuwe verbindingen en kansen voor multimediale oplossingen in diverse sectoren, zorgde dat voor een positief financieel resultaat in Voor betere synergie tussen de Energie en Multimedia activiteiten, en voor grotere flexibiliteit in het volgen van de markt, zijn de activiteiten per 1 juli 2013 samengegaan in één divisie: Energie & MultiMedia. De waardering voor ons aanbod kregen we vertaald in een hoge mate van klanttevredenheid maar ook in het binnenhalen van aan aantal nieuwe klanten in met name het zakelijke segment. DELTA heeft een goede mix van energieproductie. Als gevolg van de diversiteit zijn wij gebalanceerd en goed gepositioneerd om in te kunnen spelen op de diverse ontwikkelingen in de markt. Onze productie eenheden wekken stroom op uit kernenergie (EPZ), gas (ELSTA en Sloe centrales), kolen (EPZ), wind en kippenmest (BMC). Ook het DELTA netwerkbedrijf en DELTA Infra hebben in 2013 goed gepresteerd. In 2013 zijn alle voorbereidingen getroffen voor het samengaan van deze twee divisies in de DELTA Netwerkgroep die sinds 1 januari 2014 een feit is. Samengaan van de twee divisies zorgt dat de nieuwe Netwerkgroep nog effectiever en efficiënter kan werken en proactief op marktontwikkelingen kan inspelen. Het afvalverwerkingsbedrijf Indaver, waarin DELTA een belang heeft van 75%, heeft een goed jaar gehad. Ondanks toenemende prijsdruk in de markt, vooral door kostenbesparingen bij overheden, groeide de omzet en het klantenbestand in Nederland, België, Duitsland en Ierland. Indaver heeft zich in 2013 een plek verworven tussen de belangrijke Europese spelers in afvalverwerking. Het drink- en industrie-waterbedrijf Evides waar DELTA voor 50% eigenaar van is heeft 2013 af weten te sluiten met indrukwekkende resultaten. Dit is te meer indrukwekkend omdat wederom in 2013 de tarieven voor drinkwater niet zijn verhoogd was voor DELTA een relatief goed jaar. We boekten een nettoresulaat van bijna 75 miljoen. 6

7 DELTA en MVO De MVO strategie van DELTA is gebaseerd op drie pijlers: de energietransitie, het voeren van een verantwoorde bedrijfsvoering en Zeeuwse betrokkenheid. Duurzame energie DELTA werkt op allerlei manieren mee aan de transitie naar een duurzamer energiesysteem, met projecten op het gebied van wind- en zonne-energie, biomassa en groen gas. DELTA is actief betrokken bij de ontwikkeling van projecten op het gebied van waterkracht en wind (op zee). Voor windenergie was 2013 een belangrijk jaar, in september nam DELTA samen met Eneco, Scheldewind en Winvast, het Windpark Kreekraksluis in gebruik. Dit windpark vergroot in één klap de totale windenergiecapaciteit in Zeeland met 25%. Het DELTA deel betreft 16 molens met een opgesteld vermogen van 42 MWh. DELTA s ambitie in 2013 was om de kolencentrale om te bouwen tot een biomassa gestookte centrale. Samen met een bijdrage van de landelijke overheid wilde DELTA bijdragen aan de verdere verduurzaming van de energieproductie en vermindering van de CO 2-uitstoot. In het Energieakkoord werd biomassa helaas uitgesloten waar het grotere toepassingen betreft. DELTA blijft in overleg met betrokken partijen om tot een voor ons bedrijf uitgebalanceerde uitvoering van het akkoord te komen. Ook op het vlak van kleinschalige opwekking werd gewerkt aan vergroting van het aandeel duurzame energie. In het najaar van 2012 introduceerde DELTA Zon Garant, een aanbod waarmee consumenten zelf elektriciteit kunnen opwekken. Ook ziet DELTA bewustwording rond energieverbruik als één van haar maatschappelijke taken. Zo werd in 2013 bijvoorbeeld de DELTA Comfort Wijzer voor consumenten geïntroduceerd die beter inzicht geeft in energieverbruik. Om reductie van energieverbruik verder te stimuleren initieerde DELTA in 2013 een aantal projecten, waaronder het DELTA Op-maat advies, aansluiting bij platform Meer met Minder en de basisscholierenactie Sjaak zoekt Sjakies. Verantwoorde bedrijfsvoering DELTA maakt in zijn bedrijfsvoering, daar waar mogelijk, verantwoorde keuzes. Deze hebben betrekking op inkoop, energiegebruik, recycling, en autogebruik. Maar ook op de manier waarop DELTA met zijn medewerkers omgaat, met aandacht voor thema s als veiligheid, persoonlijke ontwikkeling en ziekteverzuim. Persoonlijke veiligheid en veilige werk- en productieprocessen zijn voor DELTA cruciaal. De in onze industrie gebruikelijke maatstaf van afwezigheidsuren als gevolg van een bedrijfsongeval, de zogenaamde LTIR 2013 is uitgekomen op 2,30 en is gelijk aan die van Dit cijfer willen we verder verbeteren. We hebben in 2013 een stijgend aantal leermomenten en de opvolging hiervan mogen waarnemen. Ook is in 2013 de variabele beloningscomponent van leidinggevenden afhankelijk gemaakt van de bijdrage die zij leveren aan een veilige organisatie. In 2013 heeft DELTA de reorganisatie Redesign doorgevoerd. Voor mensen op functies die hierdoor kwamen te vervallen is zorgvuldig intern naar andere vacatures gezocht. Als dit niet lukte zijn zij begeleid door een reorganisatiebedrijf. Gedurende het proces is zoveel mogelijk ruimte ingebouwd voor de dialoog met medewerkers. We zijn betrokken bij vele maatschappelijke ontwikkelingen en activiteiten in de regio Betrokken Zeeuwse organisatie DELTA is een Zeeuws bedrijf. Dat uit zich in de grote betrokkenheid bij vele maatschappelijke ontwikkelingen en activiteiten in de regio. Samen met veel Zeeuwen en bezoekers van buiten Zeeland genoten we dit jaar weer van de DELTA Ride for the Roses en Concert at SEA. Maar ook was DELTA ondersteunend aan gemeenschappelijke projecten met o.a. Welzijn voor Ouderen, Sport Zeeland, SCOOP en de Zeeuwse Bibliotheek. Vanuit het DELTA Zeeland Fonds zijn ook weer tal van projecten op gebied van kunst & cultuur, natuur & milieu, sport & vrije tijd en zorg & welzijn in de regio gerealiseerd. Blik op de toekomst Ondanks het goede DELTA resultaat in 2013, is de toekomst niet zo zeker als wij zouden willen. De vooruitzichten voor de energiemarkt blijven uitdagend. Wisseling en onduidelijkheid van subsidiebeleid zorgen voor veel onzekerheid en verstoring van de marktwerking terwijl we gezamenlijk invulling proberen te geven aan een verdere verduurzaming van onze samenleving. Ook de al dan niet gedwongen splitsing van ons bedrijf blijft een zaak van veel aandacht. Het afsplitsen van onze netbeheerder is door ons altijd beschreven als een slechte oplossing voor een niet bestaand probleem. De procedure bij de rechter loopt nog steeds. In de loop van 2014 zal de uitspraak van de Hoge Raad meer duidelijkheid geven of de netbeheerder zich volledig moet afsplitsen. DELTA blijft op het standpunt staan dat splitsing niet bijdraagt aan meer concurrentie op de markt, maar wel zorgt voor een financieel minder gezond bedrijf. Daarnaast heeft de wet een vergaande scheiding tussen leverancier en netbeheerder al geregeld en is het toezicht door ACM optimaal. Ook zijn er nieuwe inzichten over de netbeheerders die samenwerkend met energie bedrijven decentrale opwek mogelijk maken. Er is dan ook geen enkele noodzaak voor splitsing. Voor Zeeland zou splitsing Jaarverslag DELTA N.V

8 DELTA verbindt toekomstgericht uiteindelijk ook slecht zijn voor de werkgelegenheid, omdat de kans groter is dat een losstaande energieleverancier en een netbeheerder op termijn in grotere verbanden worden ondergebracht. Het is nu zaak de juiste strategie te kiezen die rekening houdt met de uitdagingen van een snel, en voortdurend, veranderende energiemarkt. De keuze voor een zelfstandig DELTA, een fusie of (gedeeltelijke) verkoop staat in het voorjaar van 2014 op de agenda. DELTA In oktober 2013 verliet CEO Rob Frohn DELTA. In januari 2014 benoemde de Raad van Commissarissen de nieuwe CEO Arnoud Kamerbeek. Wij zijn Rob Frohn dankbaar voor de bijdrage die hij heeft geleverd aan DELTA. Samenvattend kunnen we zeggen dat DELTA in 2013, ondanks een aantal uitdagingen en voortdurende onzekerheden, een goed resultaat heeft behaald. Dit is een collectief resultaat en wij spreken onze dank dan ook uit aan al onze werknemers en natuurlijk onze trouwe en loyale klanten. Wij koesteren de sterke verbindingen tussen DELTA en zijn omgeving en zien deze als garantie voor een duurzame toekomst van onze organisatie. Arnoud Kamerbeek, CEO per 16 januari Frank Verhagen, CFO, CEO a.i. tussen 1 november 2013 en 16 januari 2014 DELTA momenten 2013 Januari Februari Maart DELTA Netwerkbedrijf wint Europese Innovatie Award Start project Goes proeftuin 100ste opstelpunt WiFi ZEELAND Indaver start bouw GFT vergister in Alphen aan den Rijn HD zenders worden gratis en introductie Second screen Introductie nieuwe Alles-in-1 pakketten RepTrak April Mei Juni DELTA wint customer centric Marieke Schöningh nieuw lid Raad van Energiecafé in Zeeuwse Bibliotheek DNA Award en ZeelandNet beste Commissarissen provider volgens Consumentenbond DELTA lanceert storings-app en Comfort Wijzer Start bouw windturbine van DELTA en Kloosterboer Introductie DELTA Comfort Wijzer DELTA Ride for the Roses en Concert at SEA Juli Augustus September DELTA krijgt nieuw DELTA verbindt logo Opening Windpark Kreekraksluis Energieakkoord: DELTA blijft inzetten op biomassa DELTA klantvriendelijkste energieleverancier van Nederland Oktober November December ZeelandNet verhoogt internetsnelheden Sjaak gaat weer op zoek naar Sjakies Uitbreiding standaard pakket digitale televisie ZeelandNet.nl gekozen tot Website van het Jaar in de sector telecommunicatie DELTA TV krant op de mat bij alle Zeeuwen 8

9 Jaarverslag DELTA N.V

10 1.2 Profiel en kerncijfers Profiel en kerncijfers DELTA is een zelfstandige leverancier van energie en afval diensten. Het bedrijf levert energie, afvalverwerking, infrastructuur en digitale diensten. DELTA wil het de klant zo makkelijk mogelijk maken en zoekt voortdurend naar manieren om toegevoegde waarde te bieden. Het bedrijf is één van de weinige leveranciers van dergelijke diensten die nog in publieke handen is. De aandelen zijn in het bezit van Zeeuwse, Brabantse en Zuid-Hollandse gemeenten en de provincie Zeeland en Noord-Brabant. Het hoofdkantoor van DELTA is gevestigd in Middelburg. Het personeelsbestand van DELTA en zijn dochterondernemingen bestaat uit fte s Wat we doen Groepsmaatschappijen DELTA Netwerkgroep DELTA N.V. Energie & Multimedia Afval Producten en diensten DELTA wekt elektriciteit op, handelt in energie en levert gas, elektriciteit en digitale diensten aan particuliere en zakelijke klanten in Zeeland en daarbuiten. Daarnaast biedt DELTA drinkwater en diensten op het gebied van afvalwater via de deelneming in Evides. De Zeeuwse Reinigingsdienst (ZRD), dochter van Indaver, exploiteert milieustraten door heel Zeeland en verzorgt de inzameling van huishoudelijk afval voor bijna alle Zeeuwse gemeenten. Zeeuwse Netwerkholding DELTA Netwerkbedrijf DELTA Infra DELTA Energy DELTA Comfort Indaver N.V. Een overzicht van de geconsolideerde en niet geconsolideerde deelnemingen is te vinden op pagina XX van de jaarrekening. Netwerkgroep DELTA Netwerkbedrijf B.V. (DNWB) en DELTA Infra B.V. zijn vanaf 1 januari 2014 samengevoegd in de DELTA Netwerkgroep. DNWB is de regionale netbeheerder voor elektriciteit en gas. Het bedrijf is verantwoordelijk voor het beheer van de distributienetwerken voor gas en elektriciteit in Zeeland. DELTA Infra B.V. verzorgt de aanleg van en het onderhoud aan deze netten, evenals het onderhoud en de aanleg van waterleidingnetten van Evides waterbedrijf en het kabelnetwerk van DELTA. Daarnaast voert DELTA Infra B.V. ook activiteiten uit op het gebied van onder andere hoogspanning en meettechniek, zowel in Zeeland als in de rest van Nederland. 10

11 Afvalverwerking De bedrijfsactiviteiten van DELTA op het gebied van afvalverwerking zijn samengebracht in dochteronderneming Indaver N.V., waarvan DELTA voor 75% eigenaar is. Indaver biedt hoogwaardige, duurzame oplossingen voor het afvalbeheer van industriële bedrijven en overheden. De focus ligt daarbij steeds op een milieuveilige verwerking van alle afvalstoffen en maximaal hergebruik van energie en materialen. Het bedrijf verwerkt afval in eigen installaties, maar ook in installaties van andere partijen. De onderneming kiest voor elke soort afval de beste verwerkingstechniek: recycling, verwerking tot biomassa of Waste-to-Energy (verbranding). Indaver groeide de afgelopen jaren uit tot een internationale speler in Europa, met installaties en activiteiten in België, Duitsland, Ierland en Nederland. Het bedrijf beheert jaarlijks zo n 5 miljoen ton afvalstoffen en heeft zo n medewerkers Waar we voor staan DELTA biedt zijn klanten het gemak van duurzame en innovatieve multi-utility oplossingen. Het bedrijf staat garant voor continuïteit in aanbod en relatie. DELTA is de vanzelfsprekende partner voor de afnemers van utility diensten en producten zoals energie, water, digitale diensten en afvalinzameling en -verwerking, op kleine én grote schaal. Ook DELTA ziet dat traditionele energiebronnen eindig zijn. Daarom investeert DELTA in het verduurzamen van zijn processen en technieken. Zowel voor het opwekken van energie als voor afvalverwerking en water. In een steeds complexer wordende omgeving zal DELTA zijn producten en diensten verder integreren om in te spelen op de behoefte aan inzicht en gemak van klanten. DELTA streeft naar een CO 2-neutrale elektriciteitsopwekking in Als alle opgewekte energie gemaakt is vanuit CO 2-vrije opwekkingsmethoden, spreken we van CO 2-neutraal. Een andere variant bestaat eruit dat zoveel aanvullende maatregelen zijn genomen die deze CO 2-uitstoot compenseren. Een volledig duurzame energiehuishouding is in de komende decennia nog niet haalbaar. De visie van DELTA op energievoorziening is dat kernenergie nodig om de betrouwbaarheid van de energievoorziening op peil te houden en om nodeloze uitstoot van broeikasgassen te vermijden. Kernenergie heeft bij de opwekking geen CO 2-uitstoot en minder uitstoot van andere vervuilende stoffen, zoals stikstofoxiden (NO x ), zwaveldioxide (SO 2 ) en roet. DELTA vindt het daarom een verantwoorde manier van energieopwekking De wereld waarin we opereren DELTA is, door zijn publieke aandeelhouders en klanten, sterk verbonden met de omgeving. Het bedrijf staat dichtbij de Zeeuwse maatschappij en neemt graag zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid. Wat goed is voor DELTA, is immers ook goed voor de Zuidwestelijke Delta. In 2012 is DELTA gestart met een reputatieonderzoek onder het algemeen publiek en stakeholders in Zeeland en zakelijke klanten in Nederland. Het onderzoek, de RepTrak wordt verzorgd door het Reputation Institute. Dit instituut onderzoekt de reputatie van tal van organisaties over de gehele wereld. In 2013 scoorde DELTA 79.2 in de RepTrak. Deze hoge score is uniek in de branche en geeft aan dat het algemeen publiek DELTA zeer hoog waardeert. In 2014 is de ambitie deze unieke hoge score minimaal vast te houden. Naast het ontwikkelen van een KPI-model wordt de reputatie in plaats van jaarlijks, maandelijks onderzocht. Op deze manier wil DELTA nog beter kunnen sturen op de reputatie. Traditionele energiebronnen zijn eindig. Daarom investeren we in het verduurzamen van processen en technieken. Het multi-utility concept biedt DELTA een stabiele basis. De spreiding van de activiteiten over verschillende business-segmenten (energie en multimedia, netwerken en afvalverwerking) verlaagt het risicoprofiel van de onderneming en maakt dat DELTA minder gevoelig is voor conjuncturele schommelingen. DELTA heeft het schaalnadeel gecompenseerd door risicospreiding en stabiele inkomstenbronnen. Daarom zoekt DELTA voortdurend naar manieren om toegevoegde waarde te bieden en klanten te ontzorgen. Bijvoorbeeld door meerdere producten te leveren of maatwerkoplossingen te bieden. De situatie waarin DELTA verkeert is complex maar biedt kansen. DELTA moet erin zien te slagen de financiële ratio s op een beter niveau te krijgen. Hiervoor zijn een eenduidige, behoudende strategie en uitvoering van noodzakelijke maatregelen vereist. Deze maatregelen zullen niet altijd eenvoudig zijn en het kost tijd ze te implementeren, maar het is noodzakelijk voor de continuïteit van de onderneming. Jaarverslag DELTA N.V

12 Profiel en kerncijfers Financieel Financiële highlights (in mln ) Netto-omzet Bruto marge EBITDA Netto resultaat Investeringen in (im)materiele vaste activa Net Debt Omzetverdeling (in mln ) Levering van en handel in elektriciteit Levering van en handel in gas Transport elektriciteit & gas Kabel, internet en telecommunicatie Afvallogistiek en milieudiensten Overige omzet Totaal netto omzet Netto resultaat toekomend aan de aandeelhouders 74,8 81,0 82,7 Maatschappelijk resultaat (in ) Dividend , , ,- Investeringen in onderwijs , ,- Roosevelt Academy Sponsoring en donaties: , , ,- Milieu Aandeel CO 2-neutrale en hernieuwbare CO 2 -neutraal 27,2% 28,3% Nucleair 17,3% 18,0% Hernieuwbaar* 9,9% 10,3% (*wind/water/biomassa) CO 2 -uitstoot DELTA (g/kwh) ,3 376,6 De CO 2 -gegevens voor 2013 met betrekking tot de brandstofmix zijn ten tijde van de vervaardiging van het jaarbericht nog niet gereed. De definitieve emissieverslagen komen pas later dit jaar beschikbaar. Het aandeel CO 2 - neutrale en hernieuwbare energie daalde in 2012 ten opzichte van Deze daling wordt naar verwachting ook in 2013 doorgezet. Door de huidige economische omstandigheden draait de Sloecentrale veel minder, terwijl de Kolencentrale baseload draait. In 2013 heeft bovendien de kerncentrale een aantal weken stil gelegen, waardoor er verhoudingsgewijs meer opwek met CO 2 - uitstoot heeft plaatsgevonden. De vaststelling van de CO 2 -footprint 2013 wordt in juni van 2014 gedaan. 12

13 Passie voor de klant van DELTA Energie voor de Klein Zakelijke Markt: die passie deelt DELTA met zijn klanten, dat is wat ons verbindt. Jaarverslag DELTA N.V

14 1.3 Toelichting op de financiën Toelichting op de financiën Veelzijdigheid bedrijfsactiviteiten en scherp financieel beleid zorgen voor positieve afsluiting 2013 DELTA heeft in 2013 dankzij de veelzijdigheid en spreiding aan activiteiten, de uitvoering van een reorganisatie en scherp financieel beleid, een relatief goed jaar gekend. Het nettoresultaat bedroeg 74,8 miljoen en er werd een omzet gerealiseerd van 2,1 miljard. De energiemarkt heeft nog weinig verandering laten zien. Structureel economisch herstel bleef uit, met de bijbehorende negatieve effecten voor het resultaat van de elektriciteitsproductie. De prijzen voor elektriciteit zijn in 2013 verder verslechterd. Dankzij de goede resultaten van de overige onderdelen kijken we toch tevreden terug op MultiMedia noteerde een positief financieel resultaat en ook DELTA Netwerkbedrijf, DELTA Infra en de deelnemingen Indaver en Evides presteerden in 2013 goed. Toepassing IFRS 10, 11, 12, IAS 19 (herzien) en IAS 27 (herzien) en 28 (herzien) In het verslagjaar zijn de nieuwe regels onder IFRS, alle endorsed in 2012, toegepast. Hierdoor zijn de deelnemingen waarin DELTA samen met een partner een belang heeft opnieuw bezien; hierbij is beoordeeld of deze moeten worden verwerkt als gezamenlijke bedrijfsactiviteit (partiële consolidatie), dan wel als joint venture (consolidatie op basis van de equity methode). De vergelijkende cijfers zijn volgens de voorschriften in de regelgeving aangepast, inclusief het verloop tussen de cijfers op basis van de oude wijze van consolideren en de nieuwe wijze. De onderstaande toelichting is gebaseerd op de cijfers 2013 en de naar de nieuwe regels opgestelde cijfers Omzet en resultaat De omzet in het verslagjaar was iets lager dan het niveau van Het multimedia bedrijf realiseerde een goed resultaat door goed in te spelen op de verschuiving van analoog naar digitaal. Ook het netwerkbedrijf en DELTA Infra kenden goede resultaten. Het afvalverwerkingsbedrijf Indaver, waarin DELTA een belang heeft van 75%, heeft een goed jaar gehad ondanks toenemende prijsdruk in de markt, vooral door kostenbesparingen bij overheden, groeide het klantenbestand in Nederland, België, Duitsland en Ierland. Indaver heeft zich in 2013 een plek verworven tussen de belangrijke Europese spelers in afvalverwerking was ondanks het uitblijven van een tariefstijging voor drinkwater voor waterbedrijf Evides waar DELTA voor 50% eigenaar van is, zeer succesvol. Het netwerksegment zette de lijn van 2012 voort en profiteerde van de gunstige tarifering van het gereguleerde transport van elektriciteit en gas. Hierdoor nam de omzet met 6% in het netwerkbedrijf toe. Het infrabedrijf had een aantal grote contracten onderhanden en de omzet en brutomarge bleven op het niveau van Binnen het energiesegment daalde het salesvolume, onder andere door het faillissement van een grote klant medio 2012 en de vorig jaar ingezette strategie om op toegevoegde waarde te sturen in plaats van omzet. Verder zorgde een strikt debiteurenbeheer wederom voor een aanzienlijke vermindering van het werkkapitaalbeslag. Afvalverwerkingsbedrijf Indaver behaalde opnieuw een omzet van boven de 500 mln. De hoge bezettingsgraad van de installaties was hiervan de voornaamste oorzaak. Ten opzichte van het vorig boekjaar is de totale brutomarge afgenomen met 50 mln. (- 5,8%). De belangrijkste oorzaak hiervan was de uitval van de kerncentrale binnen EPZ, waar een storing in het conventionele gedeelte van de centrale tot gevolg had dat de centrale 2,5 maand van het net lag. 14

15 De bedrijfslasten bleven onder controle door het voortdurende kostenbesparingsprogramma en de efficiencyverbeteringen. In het verslagjaar is de reorganisatie Redesign uitgevoerd die heeft geleid tot een kleinere staf op Holdingniveau en een verhoogde efficiency in de divisies door het plaatsen van ondersteunende diensten in de divisies. Het aantal medewerkers is gedurende het verslagjaar licht gedaald. Ultimo 2013 was sprake van FTE bij de verschillende groepsmaatschappijen, ten opzichte van eind Deze cijfers zijn inclusief het voltallige personeel in de betreffende gezamenlijke bedrijfsactiviteiten. De afname is het gevolg van strikt aannamebeleid en ingevoerde efficiencyprogramma s. In 2013 ligt het resultaat uit deelnemingen met 41,5 mln. onder het niveau van 2012 ( 73,2 mln.). De daling wordt verklaard door de boekwinst in 2012 op de verkoop van de participatie in N.V. KEMA. Ten opzichte van 2012 is de externe financieringsbehoefte in het verslagjaar verbeterd met 17,4 mln. De rentedragende schulden onder aftrek van de beschikbare liquiditeiten namen in het verslagjaar toe met 2,6 mln. naar 632,7 mln. ultimo De betaalde intrestlasten bedroegen 26,6 mln. in De rentedotatie aan de voorzieningen bleef op niveau met 18,4 mln, 1,5 mln lager dan in In 2012 werden de financiële baten en lasten positief beïnvloed door ontvangen gelden uit de zgn. Landsbanki-claim. Het totaal van de financiële baten en lasten nam in het verslagjaar toe ten opzichte van afgelopen jaar. De hoogte van de vennootschapsbelastinglast werd sterk beïnvloed door een lager fiscaal resultaat in 2013, restituties uit voorgaande boekjaren (zowel bij DELTA N.V. als bij Indaver N.V.) en lagere vpb-last bij de gezamenlijke bedrijfsactiviteiten EPZ en Sloe. De nagekomen resultaten verantwoord onder resultaat na belastingen uit beëindigde bedrijfsactiviteiten houden verband met de verkochte deelneming van DELTA Industriële Reiniging begin 2013 Per saldo wordt 2013 afgesloten met een winst na belastingen van 74,8 mln. (2012: 81,0 mln), toekomende aan de aandeelhouders van DELTA N.V. Kasstroom en investeringen Met uitzondering van het energieproductiesegment zijn de kasstromen uit de bedrijfsactiviteiten positief. De operationele kasstroom werd positief beïnvloed door de beheersing van het werkkapitaal. Vooral in het zakelijke energiesegment heeft dit tot goede resultaten heeft geleid. In totaal was sprake van een operationele kasstroom van 224,6 mln. De investeringskasstroom bedroeg 187,2 mln. Hiervan heeft 37,9 mln. betrekking op het segment Netwerken (uitbreiding en vervanging netwerken en equipment), exclusief de bijdragen van derden op deze investeringen, 39,8 mln. heeft betrekking op afvalverwerkingsactiviteiten (naast reguliere vervangingsinvesteringen werd gebouwd aan een nieuwe vergistingsinstallatie in Nederland), EPZ investeerde 33,7 mln., waarvan circa 31 mln (onderhouds)investeringen in de kerncentrale en de bijbehorende conventionele systemen. De investeringen in het Energie & MultiMediasegment betroffen Windpark Kreekraksluis, het nieuwe facturatiesysteem voor de consument en in het kabelnetwerk. In het verslagjaar waren de uitgaven voor investeringen in Materiële vaste activa en Immateriële vaste activa in evenwicht met de afschrijvingen. De verkoopopbrengst van het minderheidsaandeel KEMA in 2012 is in dat jaar onder vervreemding van groepsmaatschappijen en deelnemingen opgenomen. De vrije kasstroom na betaling van een dividend van 40 mln. aan onze aandeelhouders bedroeg 2,6 mln. negatief. In een jaar waarin de activiteiten op het gebied van energieproductie sterk onder druk stonden en waarbij de uitval van een belangrijke centrale voor DELTA een aanvullende kasuitstroom met zich meebracht, is dit een positief resultaat. Vermogenspositie en solvabiliteit Het saldo van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten in 2013 bedraagt 79,8 mln. Door de toevoeging van dit resultaat aan de reserves, de waardetoename van de putoptie Indaver van 5,1 mln., en de uitkering van dividend aan onze aandeelhouders van 40 mln. is het eigen vermogen toerekenbaar aan de aandeelhouders van DELTA N.V. toegenomen tot mln. De solvabiliteit bedraagt ultimo ,8%; dit is een lichte verbetering ten opzichte van ultimo 2012 toen deze 31,1% bedroeg. Het behaalde resultaat in 2013 stelt ons in staat om 20 mln. dividend uit te keren. Dit is minder dan over 2012 omdat de slechte omstandigheden op de energiemarkt aanhouden en wij onze financiële reserves op peil moeten houden als buffer voor een onzekere toekomst. Het dividendvoorstel zal in de aandeelhoudersvergadering worden gebracht. Vooruitzichten De vooruitzichten voor de energiemarkt blijven negatief. Onduidelijkheid over het subsidiebeleid zorgen voor veel onzekerheid en verstoring van de marktwerking. Ook de al dan niet gedwongen splitsing van ons bedrijf blijft een zaak van veel aandacht. Directie en RvC stellen zich tot doel de juiste strategie voor DELTA te kiezen, een strategie die rekening houdt met de uitdagingen van een snel, en voortdurend, veranderende energiemarkt. Deze keuze voor een zelfstandig DELTA, een fusie of (gedeeltelijke) verkoop staat in het voorjaar van 2014 op de agenda. Jaarverslag DELTA N.V

16 1.4 Focus Focus De situatie van DELTA is complex, maar biedt ook mooie kansen. Om de financiële ratio s van DELTA in 2013 op een beter niveau te krijgen, is gekozen voor een eenduidige, behoudende strategie en uitvoering van noodzakelijke maatregelen. Met als doel een zelfstandig en gezond bedrijf. Voor de totstandkoming van de strategie van DELTA in het jaar 2013 zijn meerdere scenario s nauwkeurig afgewogen. Van belang daarbij waren de discussie over zelfstandigheid, over al dan niet tegenvallende financiële resultaten, de onzekere economische omstandigheden, de verder onder druk komende energiemarkt en verdergaande wet- en regelgeving. Alles in aanmerking nemend was de keuze voor zelfstandig en gezond evident. Focus van de strategie in 2013 was: behoud van de robuustheid en stabiliteit van het multi-utility concept, versterking van de continuïteit van DELTA, een goed evenwicht creëren tussen risico s, rendement en werkgelegenheid én waarborging van de sociaaleconomische impact in de Zuidwestelijke Delta. In 2013 lag de focus op zelfstandig en gezond. Voor de komende jaren hebben we een aangepaste strategie nodig. In 2013 is versterkt de focus gericht op rendement en kasstromen, zijn geen grote investeringen gedaan, is de organisatie in lijn gebracht met de bedrijfseconomische omstandigheden, zijn divisies efficiënter georganiseerd, is meer verantwoordelijkheid in de divisies komen te liggen, is een kleinere holdingstaf in Middelburg gecreëerd, en is de controle op bedrijfs- en financiële processen verder geprofessionaliseerd. De specifieke uitwerking van deze strategie beschrijven we in dit verslag per divisie. Wil DELTA ook in de toekomst rendement voor de aandeelhouders realiseren, werkgelegenheid in Zeeland behouden, en zijn maatschappelijke rol vervullen, dan is een aangepaste strategie nodig voor 2014 en de jaren daarna. Die strategie is een van de onderwerpen van gesprek met de aandeelhouders en andere stakeholders. Eind 2013 hebben de aandeelhouders de Raad van Bestuur verzocht een onderzoek te verrichten naar drie opties: fusie, overname of verder gaan met als uitgangspunt de strategie zelfstandig en gezond. 16

17 Jaarverslag DELTA N.V

18 1.5 DELTA en MVO DELTA en MVO DELTA is onlosmakelijk verbonden met Zeeland. Verbonden door de kabels en leidingen die Zeeuwen van elektriciteit, gas en internet voorzien, maar ook doordat DELTA één van de grootste werkgevers in de regio is. En door de manier waarop DELTA zijn maatschappelijke taak vervult met het steunen van projecten en evenementen. Daar wil DELTA ook verantwoording over afleggen. De afgelopen jaren heeft DELTA jaarlijks een apart MVO-verslag uitgebracht. Dit jaar is de MVO verslaglegging geïntegreerd in het financiële jaarbericht. Voor DELTA is dit een logische stap: maatschappelijk verantwoord ondernemen is immers integraal onderdeel van de bedrijfsvoering. Zowel op bedrijfsniveau als in de divisies is het besef onderdeel te zijn van, en verantwoordelijkheid te nemen voor de maatschappij, diep geworteld. MVO komt bij DELTA terug op drie gebieden: energietransitie, verantwoorde bedrijfsvoering en een betrokken Zeeuwse organisatie. In dit hoofdstuk bespreken we de MVOresultaten van DELTA in 2013 op bedrijfsniveau. De divisies hebben elk de verantwoordelijkheid voor het vaststellen, en realiseren van MVO-doelstellingen. Afzonderlijk MVO resultaten per divisie zijn terug te vinden in de betreffende hoofdstukken. DELTA realiseert zich dat er op het gebied van MVO nog winst te behalen is. Bij het werken aan MVO kijkt DELTA naar de ISO leidraad. De daarin verwoorde zeven belangrijke principes van maatschappelijke verantwoordelijkheid zijn: verantwoording afleggen, transparantie, ethisch gedrag, respect voor stakeholdersbelangen, respect voor de wet, respect voor internationale gedragsregels en respect voor mensenrechten. Communicatie DELTA heeft zijn communicatiekanalen zo ingericht dat stakeholders altijd met DELTA de dialoog kunnen aangaan. De afdeling Communicatie en Public Affairs verstuurt informatie over belangrijke gebeurtenissen, rapporteert over financiën en resultaten en heeft via traditionele en sociale media, maar ook persoonlijk, contact met stakeholders. Periodiek kwam het omgevingsblad Zeeland Magazine uit, dat ook online te lezen was. Vanwege kostenbesparende maatregelen is de uitgave van het blad in maart 2013 gestopt. Ter vervanging worden nu regelmatig digitale nieuwsbrieven verstuurd. Sociaal-economische impact Onder andere door de hoofdkantoorfunctie en de consumentenbestedingen van DELTA-medewerkers draagt DELTA 600 miljoen bij aan het Bruto Regionaal Product van Zeeland. Daarnaast is het dividend voor provincie en gemeenten een belangrijke financiële motor achter lokale en regionale beleidsinitiatieven. DELTA is daarmee van groot belang voor de regionale werkgelegenheid en zorgt daarmee voor een substantiële bijdrage aan de regionale economie. MVO is integraal onderdeel van onze bedrijfsvoering. Al realiseren we ons wel dat er nog winst te behalen is. Veranderingen in de energievoorziening De elektriciteitsmarkt is al jaren sterk in beweging. In Nederland is er op dit moment sprake van overcapaciteit door een dalende vraag vanwege de economische situatie. Het prijsniveau van elektriciteit nivelleert en de prijs van CO 2-emissierechten is laag. Maar ook buitenlandse ontwikkelingen hebben steeds meer direct effect op de Nederlandse elektriciteitsmarkt, denk aan de winning van schaliegas in Amerika, en de versnelde Energiewende in Duitsland waardoor (goedkope) Duitse elektriciteit de Nederlandse markt instroomt. 18

19 Energieakkoord In september 2013 is het Energieakkoord gepresenteerd. Ruim veertig organisaties, waaronder de overheid, werkgevers, vakbeweging, natuur- en milieuorganisaties, andere maatschappelijke organisaties en financiële instellingen, verbinden zich aan het Energieakkoord voor duurzame groei. Kern van het akkoord is hoe in % duurzame energie kan worden gerealiseerd, op welke manier energiebesparing kan worden gestimuleerd en hoe CO 2-reductie kan worden bereikt. De afspraken uit het Energieakkoord zijn van invloed op de huidige en toekomstige bedrijfsvoering van DELTA. Meer hierover leest u in de betreffende hoofdstukken. Verantwoorde bedrijfsvoering DELTA maakt in zijn bedrijfsvoering, daar waar mogelijk, verantwoorde keuzes. Deze hebben betrekking op inkoop, energiegebruik, recycling, en autogebruik. Maar ook op de manier waarop DELTA met zijn medewerkers omgaat, met aandacht voor thema s als veiligheid, persoonlijke ontwikkeling en ziekteverzuim. Meer hierover leest u in het hoofdstuk DELTA en zijn mensen CO 2 -footprint DELTA voert al een aantal jaren een CO 2-benchmark uit, mede om te zien op welke terreinen reductie mogelijk is. De CO 2-footprint van de kantoororganisatie van DELTA is in 2012 voor het laatst gemeten. De footprint van 2013 wordt in de zomer van 2014 gedaan, de resultaten daarvan zullen worden meegenomen in het verslag over DELTA probeert zoveel mogelijk te besparen en zijn CO 2-uitstoot te verminderen. Dit blijft een aandachtspunt, want de uitstoot van DELTA ligt nog altijd 22% hoger dan van de gemiddelde (vergelijkbare) kantoororganisatie. Vooral de factoren vervoer en verwarming van een oud monumentaal pand dragen bij aan de CO 2-footprint. De CO 2-footprint is in 2012 met 5% gestegen ten opzichte van 2011 naar ton CO 2. Het inkopen van groene stroom levert een grote bijdrage aan het verlagen van de uitstoot. In vergelijking met de benchmark is er in totaal theoretisch circa 62% te reduceren. Vanwege beperkte beschikbaarheid van openbaar vervoer in Zeeland zal deze totale reductie praktisch niet haalbaar zijn. Wel is er op het gebied van vervoer in 2012 een kleine daling gerealiseerd door de bescheiden inzet van elektrische auto s in het wagenpark van DELTA In dialoog met de stakeholders DELTA gaat graag het gesprek aan met iedereen die op wat voor manier dan ook een belang heeft bij de ontwikkelingen van de organisatie. Op het hoofdkantoor in Middelburg staat daartoe de deur open. DELTA zorgt ervoor dat de onderneming met al zijn stakeholders de dialoog aangaat, en dat ieders belang afgewogen wordt bij beleidskeuzes. DELTA is trots op zijn rol en reputatie in de Zeeuwse samenleving en gaat daar zorgvuldig mee om. Die zorgvuldigheid uit zich in de vele interacties die de onderneming heeft met zijn stakeholders. DELTA zoekt We gaan graag het gesprek aan met onze stakeholders. De deur op het hoofdkantoor staat altijd open. stakeholders die rechtstreeks betrokken zijn op, zodat ze mee kunnen praten over een specifiek onderwerp. Daarbij moeten de stakeholders zelf een duidelijk belang hebben of behartigen bij een bepaald onderwerp. Belangrijke (nieuwe) thema s verkent DELTA regelmatig in structureel of ad hoc overleg met gesprekspartners. DELTA zoekt zoveel mogelijk pro-actief de dialoog op door aanwezig te zijn bij regionale evenementen op het gebied van sport of cultuur, of bij vakinhoudelijke bijeenkomsten die een link met de werkgebieden van DELTA hebben of relevant voor de regio zijn. DELTA s stakeholders zijn o.a.: klanten (zakelijk en consumenten), vak-, branche en netwerkorganisaties (energie, afval, netwerken, multimedia, algemeen), overheden (regionaal, landelijk en Europees), maatschappelijke organisaties, leveranciers en partners, onderwijsinstellingen, (sport, cultuur en andere) verenigingen, toezichthouders, financiers, leveranciers en natuurlijk de aandeelhouders. DELTA medewerkers zijn een zeer belangrijke groep stakeholders, informatie hierover staat op pagina 22. Steenkooldialoog In juni 2010 nam EnergieNederland het initiatief tot het opzetten van de Steenkooldialoog waarin energiebedrijven, mijnbouwbedrijven, NGO s en vakbonden de invulling van ketenverantwoordelijkheid van Nederlandse energiebedrijven agendeerden. De aanleiding voor dit initiatief vormden publicaties over Nederlandse energiebedrijven die steenkool kopen bij mijnbouwbedrijven in Colombia en Zuid-Afrika. Deze mijnbouwbedrijven zouden mogelijk betrokken zijn bij ernstige schendingen van de mensenrechten. DELTA is een van de partijen die meedoet aan de steenkooldialoog. Smart Delta Resources Begin 2013 is DELTA de aanjager geweest van een manifest voor de ombouw van de kolencentrale naar een Bio-energiecentrale. Vooraanstaande vertegenwoordigers van acht Zeeuwse organisaties ondertekenden op dinsdag 15 januari 2013 een manifest, waarin zij de politiek oproepen subsidie mogelijk te maken voor dit voor Nederland unieke duurzame project. Het manifest heeft begin 2014 een vervolg gekregen met de oprichting van Jaarverslag DELTA N.V

20 DELTA en MVO het Smart Delta Resources platform. Twaalf energie- en grondstof-intensieve bedrijven, waaronder DELTA, willen door samenwerking de Zeeuwse industrie versterken. De deelnemende bedrijven hebben een gezamenlijk energieverbruik van ongeveer 25% van de totale Nederlandse gasconsumptie. Dit biedt grote mogelijkheden voor synergie en innovatie. Ze zoeken gezamenlijk naar slimme oplossingen voor het huidige internationale concurrentienadeel en verlies van werkgelegenheid als gevolg van de nadelige energie- en grondstoffenpositie. Klantgericht DELTA wil graag weten wat de klant belangrijk vindt en hoe deze klant de dienstverlening waardeert. Daarvoor gaat het bedrijf zelf de dialoog met klanten aan via de klantenservice, de website en in persoonlijke gesprekken. Daarnaast zijn er in 2013 Advisory Boards gestart. DELTA gaat ook serieus om met alle klachten. In 2013 ontving DELTA de Customer Centric DNA Award in de categorie energie. DELTA ontving deze prijs omdat het van alle energiebedrijven de beste ontwikkeling op klantgerichtheid liet zien. Dit bleek uit TNO NIPO onderzoek naar de ervaringen met klantgerichtheid van o.a. de energiesector onder consumenten. Overheden Energie beweegt zich op een sterk gereguleerde markt, een regulering die afkomstig is van de nationale en de Europese wetgever. De uitdagingen op het gebied van duurzaamheid en leveringszekerheid staan hoog op de politieke agenda. Om de posities in deze discussies goed te bepalen en hierover de politieke en ambtelijke stakeholders te informeren, heeft DELTA een Public Affairs afdeling. De verantwoordelijkheid van de afdeling is niet alleen landelijk of Europees, maar ook regionaal. DELTA onderhoudt binnen Zeeland nauw contact met de politieke en ambtelijke stakeholders. Ook worden samen met de regionale overheden verschillende projecten uitgevoerd. Maatschappelijk In 2013 heeft DELTA diverse dialogen met stakeholders gevoerd. Zo is er gesproken met partijen uit de zorgsector over het faciliteren met multimedia voorzieningen, die ouderen helpen langer thuis en zelfstandig te wonen. DELTA is betrokken bij de stichting Vier het Leven en spreekt met ouderenorganisaties over het welzijn van ouderen. Samen met partijen als de Zeeuwse Milieufederatie, de Zeeuwse Bibliotheek en de Provincie is nagedacht over de verspreiding van kennis en het faciliteren van de dialoog over verduurzaming van energie, wat resulteerde in Energie in de etalage, een digitaal platform over duurzame energie. In 2013 heeft het initiatief Elke stap telt van de Zeeuwse vereniging Welzijn Ouderen en SportZeeland samen met DELTA vorm gekregen. Dit is een laagdrempelig wandelproject voor senioren, waarbij het opbouwen van de conditie en het stimuleren van sociale contacten centraal staan. Kennis DELTA neemt deel aan de dialoog van de Wetenschappelijke Raad Zeeland (WRZ) over de kennisinfrastructuur in Zeeland, als motor van innovatie en economische groei voor de regio. Een nieuwe lichting monteurs heeft de DELTA Infra vakopleiding (DIVO) afgerond. Deze opleiding is in 2012 in samenwerking met opleidingsbedrijf InstallatieWerk Brabant-Zeeland en het Markiezaat College in Bergen op Zoom opgezet. Aandeelhouders De belangrijkste dialoog die in 2013 gevoerd is, is de dialoog over de toekomst van DELTA. In november heeft de Provincie, als belangrijkste aandeelhouder, gesproken over de aandeelhoudersstrategie. Deze is bepalend voor de toekomst van DELTA. Er is gediscussieerd over drie mogelijke opties: zelfstandig verder gaan, fusie of overname. Besloten is om deze opties uit te diepen, de dialoog hierover is gaande tussen DELTA en de aandeelhouders. Een belangrijke dialoog die we in 2013 voerden, was die over onze toekomst. Daar gaan we in 2014 mee verder. 20