Ziekenhuisnetwerken Uitdagingen in Vlaanderen. Peter Degadt, gedelegeerd bestuurder Dr. Marc Geboers, directeur algemene ziekenhuizen

Transcriptie

1 Ziekenhuisnetwerken Uitdagingen in Vlaanderen Peter Degadt, gedelegeerd bestuurder Dr. Marc Geboers, directeur algemene ziekenhuizen Belgische Vereniging Ziekenhuizen, 22 juni 2017

2 Overzicht 1. Een groeiend draagvlak 2. Ziekenhuizen als schakels in netwerken 3. Federale klinische netwerken 4. Horizontale netwerken: ziekenhuizen & de eerstelijnszones Vlaanderen 5. Basis-specialistische zorg 6. Financiering infrastructuur

3 1. Een groeiend draagvlak 2014: algemene sense of urgency Consensus aan de vooravond van de verkiezingen noodzaak hervorming ziekenhuisfinanciering: Prestatiefinanciering werkt stimulerend en innoverend Maar de limieten zijn bereikt Het genereert onderzorg en overzorg Niet geschikt voor nieuwe uitdagingen chronische zorg Niet stimulerend voor samenwerking tussen professionals Multidisciplinariteit is essentieel Ook de besluitvorming (bv. medicomut) staat ter discussie 3

4 1. Een groeiend draagvlak Voorstellen voor verandering 4 14/10/2014

5 1. Een groeiend draagvlak Voorstellen voor verandering

6 Federaal regeerakkoord De nieuwe organisatie van de sector gaat uit van de behoeften van de patiënt en bevordert de samenwerking tussen academische, gespecialiseerde en basisziekenhuizen in een klinisch netwerk, evenals de samenwerking tussen de ziekenhuizen en extramurale zorgverleners Naar het voorbeeld van de vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg worden soortgelijke netwerken opgezet voor chronische en vergrijzing gerelateerde aandoeningen [.] Alle reglementaire hinderpalen voor een patiëntgerichte samenwerking van zorgverleners in horizontale of verticale netwerken worden in kaart gebracht en opgeruimd.

7 Vlaams regeerakkoord Door de fusiegolf van de voorbije decennia kende het gemiddelde Vlaamse ziekenhuis een beduidende schaalvergroting. Er dient een kader gecreëerd te worden dat een verdere duplicatie en onnodige diffusie van hoogtechnologisch en hooggespecialiseerd aanbod afremt. De concentratie van complexe pathologie met een duidelijke relatie tussen volume en outcome dient te worden aangemoedigd en opgevolgd te worden via monitoring van (outcome)indicatoren. We zetten in op netwerken waarbij enerzijds samenwerking tussen ziekenhuizen onderling wordt gestimuleerd en anderzijds ook horizontale netwerken met partners in de regio in zorg en welzijn worden aangemoedigd.

8 2. Ziekenhuizen als schakels in netwerken Instroom patiënten focussen, zorgtrajecten aflijnen Lokale zorgnetwerken rond de patiënt Klinische netwerken Netwerken van ondersteunende diensten Doorstroom moet vlotter Nieuwe organisatiemodellen een kans geven 8

9 Focus op ZORG in Lokale zorgnetwerken Focus op SPECIALISATIEGRAAD in KLINISCHE netwerken Terminologie SAR = Zorg en Ondersteuning (Z & O) 9

10 Lokale zorgnetwerken Doelpopulatie Trajectbenadering Basiszorggebied

11 Klinische netwerken

12 3. Federale klinische netwerken

13 Klinische netwerken: wat? Netwerk = basiseenheid in ziekenhuislandschap: voorwaarde om als ziekenhuis te functioneren Duurzaam partnership Bepaalt strategie en taakverdeling tussen ziekenhuizen (binnen programmatie) potentiële patiënten -> 25 netwerken Combinatie demografie én reële patiëntenstromen Kan bestaan uit ziekenhuizen in verschillende gedefedereerde entiteiten Geografisch aaneensluitend overlap is mogelijk

14 Klinische netwerken: wat? Ook referentienetwerken (referentie- en universitaire functies) Niet noodzakelijk geografisch aaneensluitend Gehele netwerk Kan variëren per onderwerp Stop shift naar privaat ambulant (cf. art. 81 ziekenhuiswet) Bepaalde functies niet toelaten buiten ziekenhuizen Boven bepaalde k-waarde IN ziekenhuis

15 Eerstelijnszones vs. ziekenhuisnetwerken Strategisch: afstemming aanbod en behoefte Ziekenhuisnetwerken inwoners Algemene/ universitaire ZHen Strategisch niveau: afstemming aanbod op behoefte Operationele samenwerking Eerstelijnszones inwoners Lokale zorgactoren (huisarts, apotheker, kine, thuisverpleegkundigen, andere paramedici, psychologen, ) Operationele samenwerking

16 Vlaams Zorgstrategisch Plan

17 BEGRIPPENKADER: ZORGOPDRACHTEN ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// MONOTYPE ZIEKENHUIZEN : 63 ziekenhuizen: 51 : acute ziekenhuizen 8 categorale ziekenhuizen 3+1 universitaire ziekenhuizen Groot-supraregionaal gemiddeld aantal bedden alle ziekenhuizen: 487 fusieziekenhuizen: 608 Middelgroot-regionaal DYNAMIEKEN : Competitie voor maximaliseren van schaalgrootte Concurrentiemodel om alle functies te kunnen aanbieden (stimulus in heel wat KB s) Nastreven van meest gespecialiseerde en technologische functies (stimulus in financieringssysteem) Klein-lokaal //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

18 BEGRIPPENKADER: ZORGOPDRACHTEN ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// TAAKDIFFERENTIATIE: Zorgfuncties Supergespecialiseerde zorgfuncties Gespecialiseerde zorgfuncties Zeldzame ziekten Transplantatie Brandwonden NICU - PICU Oncologisch diagnostisch/interventie Gespecialiseerd ZP Kind Hartritme-centrum Daghospitaal chemo Cataractstraat Orthopedisch joint clinic Basis zorgfuncties Geriatrie Spoedfunctie Basis ZP Kind Solutionshop Gewone bevalling Kabinetschirurgie Focused factory.. Modus operandus //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

19 BEGRIPPENKADER : SAMENWERKINGSVERBANDEN ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// TAAKDIFFERENTIATIE: Structureel fusie expertuitwisseling Samenwerking Artsen groepering associatie multicentrische artsen-associatie horizontale netwerken verticale netwerken Netwerken art 10/11 Duurzaamheidstoets : -ziekenhuiswet -arbeidsrechterlijk, financieel, BTW, Governance -beheer -medische raad //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

20 BEGRIPPENKADER: LOGISCHE ZORGGEBIEDEN ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// > Consensus : Behoeften gebaseerd zorglandschap moet vertrekken van omschrijfbare populatie Nuttig om populaties te omschrijven in zorggebieden (catchment area s) Respecteren van vrije keuze van zorgvrager Ordening van landschap door logica vertrekkende van populatiebehoefte Eenduidigheid en consistentie > Criterium Bereikbaarheid ifv toegankelijkheid / acute zorg > Criterium Bevolkingsaantallen ifv expertise (Referenties: - studie en het concrete voorstel van Zorgnet-Icuro inzake regionale ziekenhuisnetwerken, ontwerptekst Vlaams Ziekenhuis Netwerk KU Leuven Een visie op zorgnetwerken - visietekst UZ Gent op taakverdeling en samenwerking tussen ziekenhuizen) //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

21 BEGRIPPENKADER: SYNTHESE ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// > Basiszorggebied Interactie & ondersteuning van eerstelijn Proximale geïntegreerde zorg > Gespecialiseerd zorggebied Bereikbaarheidscriterium (met 13 à 14 zorggebieden dekking met garantie op 30 min aanrijtijd) Mimimum bevolkingsaantal ifv een te bereiken efficientie /kwaliteit Samenwerkingsverband met intermediair aanspreekpunt voor overheid : centrumfuncties - basisspecialistische zorg > Supergespecialiseerde zorg Kritische massa ifv kwaliteit expertise //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

22 Ondertussen in de praktijk De Tijd, 17 mei 2017

23 4. Horizontale netwerken: ziekenhuizen & de eerstelijnszones -Vlaanderen

24 Eerstelijnsconferentie, februari 2017: persoon met een zorgnood centraal Integrale benadering Zelfmanagement en vaardigheden bevorderen Mantelzorger als volwaardige partner in de zorg Zorgdoelen via zorgplan Meer zorg in de buurt Breed onthaal met informatiepunten Integratie van preventie, geestelijke gezondheidszorg, gezinszorg, woonzorg, sociaal beleid 24

25 Eerstelijnsconferentie 2017: Complexe zorg: zorgcoördinator 25

26 Vlaanderen: eerstelijnszone Multidisciplinaire en intersectorale samenwerking op praktijkniveau ondersteunen à inwoners Kringwerkingen o.a. huisartsenkringen Aangestuurd door zorgraad: Zorgverstrekkers, woonzorgactoren, CAW, lokale besturen, zorggebruikers, Lokale huisarts als voorzitter Keuzevrijheid blijft Vlaams Instituut voor de eerste lijn Regionale zorgzone Eerstelijnszone 26

27 Rationalisatie van structuren Vlaanderen Vlaams Instituut voor de eerste lijn Regionale zorgzone Eénlijn.be Expertisepunt Mantelzorg Samenwerkingsplatform ELGZ Logo s Palliatieve netwerken en samenwerkingsverbanden MBE palliatieve verzorging Regionale expertisecentra dementie Overlegplatforms geestelijke gezondheid Eerstelijnszone Samenwerkingsinitiatieven Eerstelijnsgezondheidszorg (SEL) Geïntegreerde Diensten Thuisverzorging (GDT) Lokale Multidisciplinaire Netwerken (LMN) 27

28 ZORGREGIO S: KLEINSTEDELIJK NIVEAU (60) ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

29 Oproep vorming eerstelijnszones

30 ACTIES ONTWIKKELING ZORGSTRATEGISCH PLAN ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// ACTIELIJN 1: Oppuntstellen begrippenkaders Zorgopdrachten Samenwerkingsverbanden Logische zorggebieden ACTIELIJN 2: Valorisatie basis-specialistische opdrachten ACTIELIJN Inhoud en 3: format Studieopdrachten Zorgstrategisch Plan Vlaanderen ACTIELIJN 4: Thematische zorgstrategische planning Plan zeldzame ziekten Vlaanderen Plan beroertezorg Vlaanderen Basis ZP kinderen ACTIELIJN 5 : Hospital of the future ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Agentschap Zorg en Gezondheid 30

31 5. Basis-specialistische zorg Nood aan proximale zorg neemt toe (cfr. demografie, wijziging chronisch ziekenprofiel, multimorbiditeit,.)

32 BASISSPECIALISTISCHE FUNCTIES ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// > Medisch-specialistische zorgverlening gelieerd aan een ouder wordende populatie > Spoedeisende hulp > Moeder-kind zorg > focussed factories (basisheelkunde, oncologisch DZH, ) > Chronische zorg > Revalidatie > Diagnostiek Start: 4 werkgroepen 4-tal vergaderingen > ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Agentschap Zorg en Gezondheid 32

33 INSTRUMENT ZORGSTRATEGISCH PLAN ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// AS IS 15 jaar geleden ontwikkeld Individueel ziekenhuis Focus op investeringen ziekenhuisinfrastructuur (VIPA) Gebaseerd op prestaties van voorziening Gebaseerd op nood patiënten aan ziekenhuiszorg TO BE 2017 Vlaamse studieopdracht + KCE-studie Regionale zorgstrategische planning o Collectieve scope > Klinisch Locoregionaal Netwerk o Geïntegreerde scope > Betrokkenheid zorgactoren in de regio Verbreden tot plannings- en erkenningsinstrument Gebaseerd op zorgbehoeften populatie Focus op toegevoegde waarde (outcome versus kost) Concentratie expertise + beperken hoogtechnologische zorg ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Agentschap Zorg en Gezondheid 33

34 6. Financiering infrastructuur Sector heeft voorbije jaren sterk geïnvesteerd in ziekenhuisinfrastructuur

35 VIPA FINANCIERING INFRASTRUCTUUR WERKEN INSTANDHOUDINGSFORFAIT o Bestaande infrastructuur (onroerend en roerend ) in stand houden o Berekend op life-cycle benadering van de huidige functies o Correctiefactor voor reeds ontvangen betoelagingen o Vaste forfait o Vrij besteedbaar aan infrastructuurwerken en roerende investeringen o Voorzien van indexering (bouwindex) en interestvergoeding (aanpasbaar) o Forfait voor toestellen NMR /PET STRATEGISCH FORFAIT o Bedoeld voor volledige nieuwbouw, uitbreiding capaciteit o Vaste forfait o Dient te vertrekken vanuit een aantoonbare behoefte aan zorg in de betrokken regio o Investering dient te passen in (nieuw) zorgstrategisch plan

36 VIPA: Stand van zaken vandaag Instandhoudingsforfait: begroting 2017 = 121 mio euro; moet evolueren naar 218 mio euro op kruissnelheid Strategisch forfait: voorziene bedrag in begroting 2017 is 27,7 miljoen euro (precaire dossiers, lopende besprekingen dossiers bouwkalender en nieuwe initiatieven); moet evolueren naar 557 mio euro op kruissnelheid Aangegane engagementen (cf. vroegere BFM): voorziene bedrag in begroting 2017 is 390 mio euro Gebruikstoelagen (alternatieve financiering) = 166 miljoen euro voorzien in begroting Agentschap Zorg en Gezondheid

37 VIPA: bedragen voor de verschillende onderdelen Strategisch forfait Instandhoudingsforfait AZ per bed per plaats dagziekenhuis per OK-zaal IZ (extra per bed) NIC (extra per bed) dialyse (per post) verloskwartier N - functie bunker

38 Samengevat Het nieuwe mantra: netwerking en samenwerking Supraregionale en referentiezorg: taakverdeling tussen ziekenhuizen: klinische netwerken Locoregionale zorg: horizontale netwerken Eerstelijnszones Zorgraad Onroerende investeringen: instandhoudingsforfait en strategisch forfait

39 Met dank voor uw aandacht!