Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar Evaluatie Wet Flexibiliteit en Zekerheid Nr. 4 VERSLAG VAN EEN ALGEMEEN OVERLEG Vastgesteld 20 oktober 2005 De vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid 1 heeft op 8 september 2005 overleg gevoerd met minister De Geus van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over: de evaluatie van de Wet flexibiliteit en zekerheid (30 108, nr. 1); de brief van de minister d.d. 2 september 2005 inzake de evaluatie ketenbepaling Wet flexibiliteit en zekerheid (30 108, nr. 2). Van dit overleg brengt de commissie bijgaand beknopt verslag uit. Vragen en opmerkingen uit de commissie 1 Samenstelling: Leden:Noorman-den Uyl (PvdA), Bakker (D66), Bibi de Vries (VVD), De Wit (SP), Van Gent (GroenLinks), Verburg (CDA), Hamer (PvdA), Bussemaker (PvdA), Vendrik (Groen- Links), Mosterd (CDA), Smits (PvdA), voorzitter, Örgü (VVD), Weekers (VVD), Rambocus (CDA), Ferrier (CDA), ondervoorzitter, Huizinga-Heringa (ChristenUnie), Varela (LPF), Eski (CDA), Koomen (CDA), Smeets (PvdA), Douma (PvdA), Stuurman (PvdA), Kraneveldt (LPF), Hirsi Ali (VVD), Van Hijum (CDA), Van der Sande (VVD). Plv. leden:depla (PvdA), Koşer-Kaya (D66), Blok (VVD), Kant (SP), Halsema (GroenLinks), Smilde (CDA), Verbeet (PvdA), Timmer (PvdA), Azough (GroenLinks), Omtzigt (CDA), Adelmund (PvdA), Visser (VVD), Algra (CDA), Vietsch (CDA), Van der Vlies (SGP), Hermans (LPF), Van Oerle-van der Horst (CDA), Van Dijk (CDA), Van Dijken (PvdA), Blom (PvdA), Kalsbeek (PvdA), Van As (LPF), Aptroot (VVD), Hessels (CDA), Van Egerschot (VVD). Mevrouw Stuurman (PvdA) wijst erop dat de wet is ingevoerd om de mogelijkheden tot flexibele inzet van arbeid te vergroten, de rechtszekerheid van werknemers te verbeteren en oproep- en uitzendkrachten een duidelijker en sterkere rechtspositie te geven. Uit de evaluatie van 2002 blijkt dat de wet op deze punten positief heeft uitgewerkt. Er blijkt echter ook sprake van knelpunten, waarop de Stichting van de Arbeid op 1 april 2004 een advies heeft uitgebracht. Uit het cao-onderzoek dat door de minister over het jaar 2004 is verricht, blijkt dat veelvuldig gebruikgemaakt wordt van de afwijkingsmogelijkheden. Vooral als het gaat om afwijkingen bij de zogenaamde ketenbepaling is dit zorgwekkend. De bekendheid met de wet blijkt onder werknemers zeer gering. De naleving van dwingendrechtelijke bepalingen, waaronder het minimumgarantieloon per oproep en de maximale proeftijdtermijn, is onvoldoende. In enkele cao s zijn de mogelijkheden om opeenvolgend tijdelijke contracten af te sluiten aanzienlijk verruimd. De onduidelijkheid aangaande de haalbaarheid van een loonvordering op de werkgever als gevolg van het rechtsvermoeden omtrent de gemiddelde omvang van de arbeidsovereenkomst heeft geleid tot grote complexiteit en vertraging in de WW-beoordeling. De wet heeft daarnaast geleid tot een stijging van administratieve lasten, waar indien mogelijk echt iets aan gedaan moet worden. De Nederlandse arbeidsmarkt is zeer flexibel. Het is zorgelijk dat de balans tussen flexibiliteit en zekerheid in sommige sectoren lijkt door te slaan KST tkkst ISSN Sdu Uitgevers s-gravenhage 2005 Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 4 1

2 naar flexibiliteit. De vele afwijkingen van de ketenbepaling doen afbreuk aan het doel van de wet:het voorkomen van onbeperkt gebruik van opeenvolgende tijdelijke contracten. De mogelijkheid om van de cao af te wijken was bedoeld voor het uitzendwezen, maar onder meer in de horeca blijkt dat er geen limiet wordt gehanteerd voor het aantal opeenvolgende contracten voor bepaalde tijd. Afwijking van de cao moet mogelijk zijn, maar de limiet van drie jaar mag niet overschreden worden. Op cao-partijen rust de primaire verantwoordelijkheid voor de toetsing van cao-afspraken aan relevante wet- en regelgeving. Er is wat dat betreft sprake van een verontrustende tendens. Verwezen kan worden naar de VIA-cao in de uitzendbranche die met de nieuwe vakbond LBV totstandgekomen is. Met deze cao wordt dispensatie aangevraagd voor de algemeen verbindend verklaarde ABU-cao. Van de regel dat er tussen opeenvolgende contracten niet meer dan drie maanden mag zitten, wordt veel misbruik gemaakt. Werkgevers vragen werknemers om gedurende die tijd een WW-uitkering aan te vragen. Hier moet paal en perk aan worden gesteld. De tussenfase van drie maanden wordt in veel cao s ten onrechte verkort. Het aangekondigde onderzoek van het ministerie naar de mogelijkheden van scholing van tijdelijke werknemers hoeft niet te worden afgewacht. Zij behoren gewoon dezelfde scholingsmogelijkheden te hebben als vaste werknemers. De bepaling in de wet ten aanzien van opvolgend werkgeverschap dient om misbruik te voorkomen. Dat hiervan toch in 5% van de cao s wordt afgeweken is een schande. De Stichting van de Arbeid doet op dit punt een goede aanbeveling. De intentie is en blijft het voorkomen van misbruik. Voorlichting zal vermoedelijk niet genoeg zijn. De conclusie is dat te ruim wordt omgegaan wordt met de afwijkingsmogelijkheid. De vakbonden laten hier ten onrechte zekerheden liggen. De suggesties van de Stichting van de Arbeid kunnen in de wet worden opgenomen, maar eventuele andere opties worden niet op voorhand uitgesloten. De heer De Wit (SP) concludeert dat de Wet flexibiliteit en zekerheid is mislukt en wordt misbruikt. De werkgevers, in het bijzonder de supermarkten, maken op grote schaal misbruik van de wet. De allerjongsten krijgen enkele malen een contract en worden vervolgens vervangen door jeugdiger werknemers. De jongeren die op zoek zijn naar een volwaardige functie, trekken aan het kortste eind. De minister heeft zich verbaasd getoond over het plan van de ABVAKABO om de minimumjeugdlonen af te schaffen. De combinatie van het minimumjeugdloon met de Wet flexibiliteit en zekerheid leidt tot verdringing van de oudere jongeren. Overwogen moet worden om het minimumloon voor volwassenen te laten ingaan op 18 jaar. De 16- en 17-jarigen krijgen dan het huidige minimumloon voor 21- en 22-jarigen. Het driekwart dwingend recht leidt tot het volkomen onderuithalen van de bedoeling van de wet. In 19% van de cao s blijkt te worden afgeweken van het maximale aantal opeenvolgende contracten. In 23% van de cao s wordt afgeweken van de maximale totale duur van de opeenvolgende contracten. In 27% van de cao s wordt afgeweken van de wettelijke tussentijd van drie maanden. De sociale partners, die de wet sterk hebben gepropageerd, blijken de wet in de praktijk onvoldoende toe te passen. Het moet helder worden waarom dit gebeurt. De Stichting van de Arbeid stelt voor om de eerder gedane aanbevelingen te implementeren, maar daar kan weinig van worden verwacht. De stichting verwijst verder naar Europese regelgeving, die ook haaks staat op de dagelijkse praktijk van de wet. De bepaling van het driekwart dringend recht moet worden gehandhaafd, maar afwijking moet slechts mogelijk zijn wanneer dit ten voordele van de werknemer is. Verder dient bij de algemeenverbindendverklaring voortaan ook gekeken te worden naar de bepalingen van de Wet flexibiliteit en zekerheid. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 4 2

3 De heer Van der Sande (VVD) constateert uit de evaluatie dat de flexibiliteit met name voor mensen met tijdelijke contracten in de eerste drie jaar wel heel goed geregeld is. Het aantal afwijkingen van de cao s is dusdanig groot dat de vraag gewettigd is of de zekerheid voor werknemers op dit vlak volledig wordt waargemaakt. De Stichting van de Arbeid heeft de bal teruggelegd bij de sociale partners, maar het is de vraag of dit voldoende is. Een wettelijke regeling lijkt vooralsnog echter ook niet nodig. Zijn er cijfers over het aantal werknemers dat na drie jaar geen vast contract krijgt? Werkgevers geven aan dat bij deze afweging het ontslagrecht een belangrijke rol speelt. De minister acht de administratieve lasten een verantwoordelijkheid van de cao-partijen. Hij dient aan te geven welke inspanningen hij heeft verricht om de administratieve lasten te verlichten. Artikel 8 van de Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs (WAADI) dient bij de discussie over de Wet flexibiliteit en zekerheid te worden betrokken. Uitzendkrachten moeten op grond van dit artikel hetzelfde verdienen als de vaste werknemers. Zijn er mogelijkheden om dit artikel geschrapt te krijgen? Uit de evaluatie blijkt dat de kennis bij werknemers over de Wet flexibiliteit en zekerheid slecht ontwikkeld is. Kan hierin verbetering worden aangebracht? In de uitzendbranche blijkt de flexibiliteit laag. Meent de minister dat vergroting van de flexibiliteit in deze sector wenselijk is? Het is helder dat de problematiek boven de Wet flexibiliteit en zekerheid uitstijgt. Het is niet raadzaam om een enkel element eruit te halen, om een enkel element wettelijk te regelen. Er moet naar nivellering gestreefd worden:voor de mensen die onder de wet vallen moet de zekerheid iets worden vergroot, terwijl de zekerheid voor mensen met een vast arbeidscontract iets moet worden verkleind. Mevrouw Koşer Kaya (D66) merkt op dat mensen liever de risico s van een flexibele baan dragen dan dat zij de zekerheid hebben van de bijstand. Uitzendarbeid is de smeerolie van de arbeidsmarkt. Dankzij flexibele arbeid kunnen werknemers aan de slag blijven of komen in tijden dat werkgevers het risico niet durven te nemen om mensen in vaste dienst te nemen. In de periode fungeerde uitzendwerk als opstapje naar de arbeidsmarkt voor bijna gedeeltelijk arbeidsongeschikten, allochtonen, meer dan ouderen en ongeveer langdurig werklozen. Gecorrigeerd voor dubbeltellingen werden meer dan anderhalf miljoen mensen uit de doelgroepen aan de slag geholpen. Daarnaast zijn er veel werknemers die zelf kiezen voor de flexibiliteit van tijdelijk werk. Verder is het voor werkgevers handig als zij even omhoog zitten en tijdelijk arbeidskrachten nodig hebben. De overheid heeft met de Wet flexibiliteit en zekerheid de bureaucratie voor de uitzendsector vergroot. De uitzendsector is voor zijn functioneren thans afhankelijk van de totstandkoming van een cao. Zonder cao geldt een uitzendtermijn van slechts 26 weken. Voor veel flexibele arbeidskrachten is dat te kort. Voor langer durend uitzendwerk moet een beroep worden gedaan op het bureaucratische fasesysteem uit de cao. Met dit systeem bouwen uitzendkrachten meer rechten op naarmate zij langer werken. Dit heeft vaak tot gevolg dat mensen voortijdig aan de kant geschoven worden. Zwakkeren op de arbeidsmarkt krijgen minder kans op de arbeidsmarkt door selectie aan de poort en risicomijdend gedrag. Een verlenging van de termijn tot drie jaar is zeer wenselijk. Het zogenaamde loonverhoudingsvoorschrift van artikel 8 van de WAADI moet geschrapt worden. Dit leidt tot allerlei ongewenste effecten, zoals onduidelijkheid en hoge administratieve lasten. Het wordt uitzendbureaus heel moeilijk gemaakt een eigen belonings- en personeelsbeleid toe te passen. Een prikkel tot beheerste loonkostenontwikkeling wordt weggenomen. De systematiek is zo ingewikkeld, dat naleving van de wet oncon- Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 4 3

4 troleerbaar is. Overigens is het onhelder hoe het schrappen van het loonverhoudingsvoorschrift zich verhoudt tot de ontwikkeling van Europese regelgeving op dit vlak. Volgens het Burgerlijk Wetboek geldt voor werknemers een opzegtermijn van één maand, maar hiervan kan bij cao worden afgeweken afhankelijk van het aantal dienstjaren. Deze laatste bepaling moet worden geschrapt. Een opzegtermijn voor een werknemer mag nooit langer dan één maand zijn. Daarnaast zou in arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd en uitzendovereenkomsten geen concurrentiebeding mogen worden opgenomen. Het verdient nadere verduidelijking dat de overheidssector buiten het onderzoek naar het driekwart dwingend recht is gehouden. Mevrouw Verburg (CDA) vindt de Wet flexibiliteit en zekerheid een belangrijke wet. Dat laat onverlet dat vrij stevige kritiek kan worden geleverd. De meeste uitzendbureaus zijn te goeder trouw, maar er zijn er ook die steeds bezig zijn met het opzoeken van de mazen in de wet, met het ontwijken of zelfs ontduiken van de wet. In 2001 werd in 21% van de gevallen te ruim met de ketenbenadering omgesprongen. In 2004 is dat percentage gestegen tot 57. Stevige handhaving is noodzakelijk, ook van de dwingendrechtelijke bepalingen, waar ook nogal soepel mee blijkt te worden omgegaan. Hier ligt een taak voor de Arbeidsinspectie. Ook bij cao s moet de wet gehanteerd worden. Er zit een grens van redelijkheid aan de afwijkingsmogelijkheden. Bij het algemeen verbindend verklaren verdient dit aandacht. Alleen afwijkingen in het voordeel van de werknemers toestaan is geen goed idee. Het is een gemiste kans van de Stichting van de Arbeid dat zij niet zelf richtinggevend is geweest op het punt van het opeenvolgend werkgeverschap. De scholingsaanbeveling verdient ondersteuning. Zowel werkgevers als werknemers hebben op dit punt een belangrijke inspanningsverplichting. De voorstellen inzake vereenvoudiging zullen worden gesteund. De werknemer zal niet langer op basis van een weerlegbaar rechtsvermoeden door het UWV naar de werkgever worden verwezen. Kan het UWV in sommige gevallen het verhaal van de werknemer overnemen? De Stichting van de Arbeid merkt op dat gestreefd moet worden naar vermindering van administratieve lasten. Zij komt helaas niet met concrete voorbeelden hoe dat zou kunnen. In de nieuwe uitzend-cao zijn voor inleencontracten voor korte tijd enkele afspraken gemaakt die tot vereenvoudiging leiden. Bezien moet worden in hoeverre deze afspraken gevolgen kunnen hebben voor de hele wet. De arbeidsmarkt heeft zich sinds het van kracht worden van de wet ontwikkeld. Bij het totstandkomen van de wet was er nog geen sprake van de mogelijkheid om door te werken na het 65ste levensjaar. Er zijn inmiddels zelfs uitzendbureaus ontstaan voor de bemiddeling van 65-plussers. Van die zijde is de vraag gesteld of in de wet geen uitzondering kan worden gemaakt voor 65-plussers. Is de minister bereid tot zo n wijziging te komen? Het gerechtshof in Arnhem heeft een uitspraak gedaan die gevolgen heeft voor de positie van vrijwilligers. Volgens die uitspraak zouden vrijwilligers ten opzichte van de werkgever eenzelfde positie innemen als werknemers. Er lijkt sprake te zijn van een eerste stap naar juridisering van de verhouding van vrijwilligers en hun verenigingen tegenover de werkgever. Vrijwilligers en hun verenigingen moeten gevrijwaard worden van alle risico s die dit met zich meebrengt. Als de minister op dit punt geen toezegging doet, zal de CDA-fractie het initiatief nemen om definities in de Wet flexibiliteit en zekerheid, de Arbeidstijdenwet en de Arbeidsomstandighedenwet aan te passen. De heer Varela (LPF) constateert dat de Wet flexibiliteit en zekerheid zo flexibel is dat werkgevers en werknemers haar gebruiken om de mogelijk- Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 4 4

5 heden nog verder op te rekken. De samenleving zou waarschijnlijk beter af zijn als zowel de wet als de starre regels rondom ontslag afgeschaft worden. Er kan dan een heldere richtlijn komen voor een flexibele ontslagwetgeving. Het bedrijfsleven moet in een keiharde internationale concurrentiestrijd optimaal kunnen functioneren. Volgens de nieuw op te stellen richtlijn moeten werknemers er zeker van zijn dat zij een hogere uitkering dan de huidige krijgen. Daarbij hoort een goed activeringsbeleid en een sterke daling van de uitkering na een zeker aantal maanden. Het antwoord van de minister De minister herinnert aan een bespreking kort geleden van het ontslagrecht en de WW. De versoepelingen in het ontslagrecht die door het kabinet worden voorgesteld, zullen de bewerkelijkheid van een ontslagprocedure voor een werkgever enorm beperken. Het op een oneigenlijke manier kiezen voor een flexibel contract zal daarmee minder aantrekkelijk worden. Als het ontslagrecht heel ver wordt versoepeld, komt de positie van de werknemer in het gedrang. Als een werknemer niet door een contract wordt beschermd, moet hij een stevige positie op de arbeidsmarkt hebben. Daarbij valt onder meer te denken aan scholing. Een verandering van de opzegtermijn wordt niet voorgenomen. De effecten van de voorgestelde versoepeling van het ontslagrecht worden meegenomen in de evaluatie die in 2006 zal worden opgesteld. Het is niet mogelijk om de administratieve lasten die de Wet flexibiliteit en zekerheid met zich meebrengt, precies te meten. Een aantal verplichtingen, bijvoorbeeld die om het arbeidsverleden bij te houden, is er toch al op grond van bijvoorbeeld de werknemersverzekeringen. Het zorgvuldig contracteren, dat moet gebeuren met het oog op de introductie van het weerlegbaar rechtsvermoeden en het minimumgarantieloon per oproep, is noodzakelijk om de wet na te leven. In hoeverre hierbij sprake is van een administratieve last is nog niet geheel duidelijk. Bij de evaluatie in 2006 zal geprobeerd worden een specifiek beeld te geven. In bepaalde sectoren wordt heel ver gegaan in het oprekken van de wet. Als partijen behoefte hebben aan flexibiliteit, moet die ruimte worden geboden. Bij een afwijking wordt ervan uitgegaan dat de belangen van werkgever en werknemer in evenwicht zijn. Het wordt anders als er een te grote divergentie ontstaat tussen de belangen van werknemers en die van toetreders tot de arbeidsmarkt. Als daarvan sprake is, moet worden overwogen om er paal en perk aan te stellen. De sociale partners moeten echt verantwoordelijk worden gehouden voor het bewaken van evenwicht in de positie van werkgevers en werknemers. Zij zijn ook verantwoordelijk voor het vermijden van oneigenlijk gebruik van de wet. De reactie van de sociale partners op een brief van de minister op dit punt is de Kamer ter hand gesteld. Op het departement liggen een verzoek tot algemeenverbindendverklaring van de ABU-cao en een dispensatieaanvraag voor de VIA-cao. Naar verwachting zal daarover deze maand een besluit worden genomen. Er zal naar worden gekeken met de regels en de strekking van de wet in het hoofd. De Kamer zal worden ingelicht over de uitkomst. Het minimumloon is regelmatig aan de orde. Het verhogen van de loonkosten voor 18- tot 23-jarigen verkleint de kans op werk, met name voor de meest kwetsbaren in die groep. Daarnaast hebben cao-partijen zelf alle ruimte om in cao s voor gekwalificeerde werknemers het volwassenenloon eerder te laten ingaan. Ondanks artikel 8 van de WAADI is de marktpositie van uitzendbureaus in Nederland sterker dan in welk ander Europees land ook. De werkgeversorganisaties geven aan dat er branches zijn die het gelijke loon er juist wél in willen houden. Organisaties vanuit de uitzendbranche zijn voor het schrappen van de verplichting. Verschillend loon voor gelijk werk kan grote nadelige gevolgen hebben. De hoofdregel van artikel 8 verdient Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 4 5

6 ondersteuning. De toepassing van het artikel moet wel een zekere flexibiliteit kennen. Juist met het oog daarop is er een mogelijkheid om cao-afspraken te maken. Het proces rond de Europese uitzendrichtlijn ligt op dit moment stil. In de evaluatie zijn geen separate cijfers opgenomen over het aantal werknemers dat na drie contracten geen vast contract krijgt. De overheidsarbeidsvoorwaardenregelingen zijn naar hun aard geen cao en worden dus ook niet als zodanig aangemeld. Het Burgerlijk Wetboek is niet van toepassing. De Arbeidsinspectie handhaaft de regels van de Arbeidstijdenwet en de Arbowet, maar niet de regels van het Burgerlijk Wetboek. De groep van de 65-plussers valt niet onder de sociale zekerheid, maar wel onder het Burgerlijk Wetboek. Is er een rechtvaardiging voor een heel andere positie van een werknemer in het kader van het BW? In de sociale zekerheid is het evident:er is een algemene sociale zekerheid voor 65-plussers in de AOW en aanvullende pensioenen. Dat rechtvaardigt dat zij niet langer verzekerd hoeven te zijn voor werkloosheid en arbeidsongeschiktheid. Het BW maakt geen onderscheid in de rechtsbescherming van werknemers van welke leeftijd dan ook. Het punt zal nader worden bezien bij de reactie naar aanleiding van de ontvangen adviezen van Stichting en SER over de routeplanner bij, mede in het licht het verminderen van administratieve rompslomp. Over de uitspraak van het gerechtshof te Arnhem inzake vrijwilligers is eerder gedebatteerd. Daarbij is toegezegd dat bezien zal worden of in de werking van de Arbeidstijdenwet en de Arbowet de positie van vrijwilligers anders geduid moet worden. Bij de SER is een advies in voorbereiding, dat deze maand zal verschijnen. Het kabinet zal aansluitend een standpunt bepalen. Nadere gedachtewisseling Mevrouw Stuurman (PvdA) bevestigt de rol van de sociale partners in het naleven van de ketenbepaling, maar vindt het te ver gaan om de situatie op zijn beloop te laten. Zij bepleit een termijn van een jaar waarbinnen het aantal afwijkingen duidelijk moet zijn verminderd. Het middel van de algemeenverbindendverklaring kan daarin een rol spelen. Als binnen een jaar geen duidelijke vermindering is opgetreden, moet worden overgegaan tot wetswijziging. De heer De Wit (SP) verwijst naar de brief van de Stichting van de Arbeid van 18 juli 2005, waarin wordt gewezen op de Europese richtlijn, een raamovereenkomst en eerdere aanbevelingen. Er wordt gevraagd om argumentatie bij afwijking, maar er is altijd wel een argument te bedenken. Moet niet teruggegrepen worden op de duidelijker raamovereenkomst? Ziet de minister mogelijkheden om de dwingendrechtelijke bepaling te gebruiken? Kan het AVV-instrument worden gebruikt? De heer Van der Sande (VVD) pleit opnieuw voor een breed flexibel arbeidsmarktbeleid. De minister heeft gezegd dat de hoeveelheid administratieve lasten als gevolg van de Wet flexibiliteit en zekerheid niet precies te meten is, maar dat in de volgende evaluatie hierover gegevens zullen worden opgenomen. Het zou jammer zijn om een jaar te wachten met een mogelijke beperking van de administratieve lasten. Als het dan toch een jaar gaat duren, moet indien nodig wel gelijk met mogelijke oplossingen worden gekomen. Artikel 8 van de WAADI werkt beperkend op de flexibilisering van de arbeidsmarkt. De huidige formulering is dat er gelijke beloning is, tenzij in de cao daarover afspraken zijn opgenomen. Kan dit niet worden omgedraaid:geen gelijke beloning, tenzij anders bepaald bij cao? Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 4 6

7 De minister dient toe te zeggen dat vanaf heden wordt gemeten hoe vaak het vierde contract een vast contract is. Het streven moet erop gericht zijn om in de uitzendbranche het maximumaantal weken voordat tot een vast contract moet worden gekomen, op te rekken tot 52 weken. Mevrouw Koşer Kaya (D66) merkt op dat 80% van de werkloze werknemers door uitzendbureaus aan werk wordt geholpen. Gezien deze staat van dienst moet de branche in staat worden gesteld, nog slagvaardiger te opereren. Met artikel 8 van de WAADI is het niet mogelijk dat uitzendbureaus een eigen belonings- en personeelsbeleid voeren. Dit belemmert de differentiatie. Cao s bieden partijen de mogelijkheid om een andere opzegtermijn te hanteren. Er is inderdaad vaak een veelheid aan bepalingen opgenomen, die enorme onduidelijkheid en procedures creëren. Het zou veel flexibeler zijn als gewoon zou worden uitgegaan van één maand. Concurrentiebedingen horen niet thuis in arbeidsovereenkomsten voor een bepaalde tijd en in uitzendovereenkomsten. Mevrouw Verburg (CDA) vraagt de minister om vóór 1 november terug te komen op de positie van 65-plussers en vrijwilligers. De minister heeft gezegd dat hij geen rol ziet voor de Arbeidsinspectie op het vlak van het naleven van het Burgerlijk Wetboek. Zijn er geen andere mogelijkheden om op dit punt tot handhaving te komen? Kan naar analogie van de nieuwe cao-uitzendwerk de administratievelastendruk rond de contracten enigszins worden vereenvoudigd? De heer Varela (LPF) erkent dat een versoepeling van procedures rond het ontslagrecht invloed kan hebben op de naleving van de Wet flexibiliteit en zekerheid, maar vindt dat de minister niet ver genoeg gaat. Zal het proces uiteindelijk leiden tot verlaging van de arbeidskosten en een meer competitief bedrijfsleven? De minister zegt toe dat bij de evaluatie in 2006 zo veel mogelijk inzicht zal worden geboden in de administratieve lasten die de wet zelfstandig met zich meebrengt. Daarbij zal ook teruggekeken worden naar het moment van invoering van de wet. Er is sprake van een wettelijk verbod om onderscheid te maken in scholingsrechten voor verschillende soorten contractanten. De sociale partners worden uitgedaagd om hun verantwoordelijkheid te nemen voor de praktijk van de wet. Met de evaluatie van 2006 is er een moment om te bezien in hoeverre zij die verantwoordelijkheid hebben waargemaakt. Dan kan een politieke conclusie worden getrokken. Er is niet voor niets gekozen voor driekwart dwingend recht. In de praktijk is er af en toe behoefte aan afwijking. De roep om flexibiliteit op de arbeidsmarkt wordt ook in de Kamer gesteund. Waar afgeweken wordt, moet dat beargumenteerd gebeuren. Dwingend recht wordt op dit moment niet overwogen, al was het maar om de sociale partners actief te houden. Zaken die strijdig zijn met de wet worden niet algemeen verbindend verklaard. De wet laat in dit geval echter afwijkingen toe. Het AVV-instrument is dus niet geschikt om de praxis op het terrein van driekwart dwingend recht te reguleren. In de evaluatie van 2006 zal de praktijk duidelijk worden. Als deze aanleiding is voor een politiek debat over de vraag of van driekwart dwingend op volledig dwingend recht moet worden overgegaan, zal dat debat gevoerd worden. Het voorstel om in artikel 8 van de WAADI tot omkering te komen geen gelijk loon tenzij bij cao anders bepaald zou het huidige machtsevenwicht verstoren, terwijl dat machtsevenwicht door de partijen gezamenlijk is opgesteld. Er zijn verschillen tussen de verschillende werkgeversorganisaties, maar men is er uitgekomen. Een omdraaiing moet dus sterk ontraden worden. Het is overigens aan uitzendbureaus om hun eigen Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 4 7

8 arbeidsvoorwaardelijke regelingen te treffen. Dat kan via een cao op brancheniveau of via een cao op ondernemingsniveau. Het uitzendbeding bedraagt 26 weken. In die periode kan een uitzendkracht op elk moment worden bedankt. De sociale partners hebben dit in 1996 voorgesteld. Alleen bij cao kan de termijn worden verlengd. Op die manier zijn voldoende waarborgen aanwezig dat ook rekening wordt gehouden met de belangen van de uitzendkracht. In de contacten met de sociale partners is niet gebleken dat sprake is van een geweldig knelpunt. Mogelijk komt het in de evaluatie in 2006 wel naar voren. Voorzover het geld voor UWV en CWI wordt besteed aan reïntegratie, zijn ook de uitzendbureaus contractpartij. De contracten met uitzendbureaus zijn nodig, omdat uitzendbureaus in de vrije markt in een heel andere situatie zitten. Mensen met een achterstand door langdurige werkloosheid of arbeidsongeschiktheid moeten via reïntegratie naar de markt geholpen worden. Uitzendbureaus vervullen daar in toenemende mate een rol in. Het is niet zo dat er geen inkoop vanuit UWV en CWI meer nodig is als alle belemmeringen voor de uitzendbureaus zouden worden opgeheven. Vóór 1 november zal worden teruggekomen op de positie van de vrijwilligers en de 65-plussers. Ook zal worden bezien in hoeverre de gevolgen van de nieuwe cao-uitzendwerk betekenis kunnen hebben voor de wet. Met de evaluatie van 2006 zal een eerste inzicht zijn ontstaan in de werking van de voorstellen op het gebied van het ontslagrecht. Daarmee wordt niet gepreludeerd op verdergaande versoepeling van het ontslagrecht. In de praktijk werkt dit soort versoepelingen snel door. De voorzitter heeft de volgende toezeggingen genoteerd: in de evaluatie van de wet in 2006 zal worden ingegaan op de gevolgen van de versoepeling van het ontslagrecht en de administratieve lasten die specifiek uit de wet voortvloeien; de minister zal de Kamer in 2007 informeren over de resultaten van de oproep van de Stichting van de Arbeid om bij afwijkende cao-afspraken rekening te houden met de doelstellingen van de bepaling in de wet; de Kamer zal worden geïnformeerd over de uitkomsten van de procedures rond het algemeen verbindend verklaren van de ABU-cao en de dispensatie van de VIA-cao; de Kamer zal vóór 1 november worden geïnformeerd over de knelpunten rondom de positie van 65-plussers en vrijwilligers; de Kamer zal worden geïnformeerd of de nieuwe uitzend-cao als voorbeeld kan dienen voor vereenvoudiging van de Flexwet. De voorzitter van de vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Smits De griffier van de vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Nava Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 4 8