VNG Belastingnieuwsbrief: TAX-i

Transcriptie

1 VNG Belastingnieuwsbrief: TAX-i Dit is het eerste exemplaar van de VNG Belastingnieuwsbrief: TAX-i. De TAX-i is gericht op de gemeentelijke belastingpraktijk en bevat relevante en actuele artikelen, wetgeving, jurisprudentie en bijdragen uit de praktijk. De TAX-i verschijnt periodiek op de belastingpagina van vngnet. Via het vng-weekoverzicht kunt U zich abonneren. Terugwerkende kracht voor tariefswijzigingen? Het is soms noodzakelijk om een bepaald legestarief aan te passen door gewijzigde regelgeving van het Rijk. Dat is niet een groot probleem, ware het niet dat soms het Rijk de gewijzigde regelgeving laat ingaan op momenten dat de raad niet op korte termijn bij elkaar komt, bijvoorbeeld in het zomerreces. Tijdige aanpassing van de verordening is dan niet mogelijk. Als voorbeeld geldt de recente verlaging van de rijksvergoeding (spoedtarief) voor afgifte van rijbewijzen, die per 1 augustus 2008 is ingegaan. Om dit soort problemen te voorkomen is een aantal oplossingen denkbaar: 1. Hardheidsclausule Het college kan bij een tariefsverlaging, vooruitlopend op een wijziging van de legesverordening, de zogenaamde hardheidsclausule toepassen (artikel 63 Algemene wet inzake rijksbelastingen). De raad kan dan in een latere vergadering (of bij het vaststellen van de verordening van volgend jaar) de legesverordening wijzigen door het vaststellen van het bewuste tarief met terugwerkende kracht. Op vngnet is voor de verlaging van het spoedtarief rijbewijzen een voorbeelddocument opgenomen. In het kader van de rechtmatigheidscontrole door de accountant moet de raad een bekrachtigingsbesluit nemen voordat de jaarrekening 2008 wordt vastgesteld. Die bekrachtiging vindt plaats door middel van genoemde wijziging van de legesverordening met terugwerkende kracht. 2. Overdragen bevoegdheden De raad kan bepaalde bevoegdheden overdragen aan het college. In artikel 156, lid 1 lid, van de Gemeentewet is dit bepaald. Artikel 156 lid 2 onder h geeft expliciet aan dat dit voor leges mogelijk is. Zo kan een college sneller inspelen op een noodzakelijke actualisering van de legesverordening gedurende het kalenderjaar. 3. Verwijzing naar rijksregelgeving In de legesverordening zou verwezen kunnen worden naar het geldende tarief in de rijksregelgeving. Het is de vraag of dat ook kan als in rijksregelgeving een maximumtarief staat (bijv. bij reisdocumenten of speelautomaten). Waarschijnlijk wel als de gemeente op het maximumtarief zit (vaststelling baten en lasten). Inhoudsopgave Terugwerkende kracht voor tariefswijzigingen? Uit de praktijk Wet en regelgeving Jurisprudentie Mededelingen Nummer 1 Oktober 2008

2 Uit de praktijk De gemeente Huizen maakt al enige tijd gebruik van de constructie waarbij de Raad bepaalde bevoegdheden overdraagt aan het college (Zie hierboven onder punt 2). Wij hebben de gemeente gevraagd naar haar bevindingen. Die treft u hieronder aan, met dank aan de heer A.W. (Bert) Schras, Coördinator Belastingen, WOZ en Verzekeringen van de gemeente Huizen. Algemeen In de gemeente Huizen wordt jaarlijks in een zogenaamde Belastingnota het te voeren tarievenbeleid en hieraan gerelateerd beleid op het gebied van heffing invordering en de uitvoering van de Wet WOZ aan het college en aan de raad voorgelegd. Dit gebeurd in een beleidsnota om de onderlinge samenhang en de inzichtelijkheid te bevorderen. De gewenste aanpassing van de legesverordening maakt onderdeel uit van deze beleidsnota. Hiernaast wordt uiteraard uitvoering gegeven aan de het opmaken van de verplichte paragraaf lokale heffingen. Het beleidskader wordt vastgelegd in eerder genoemde belastingnota en via beslispunten voorgelegd aan de raad. De hier bedoelde Belastingnota wordt behandeld in de begrotingsraad. De raad krijgt zodoende een beeld van het totale financiële gebeuren binnen de gemeente en de mate waarin de burgers via heffingen hieraan bijdragen. de heer A.W. (Bert) Schras Aanpassingen gedurende het lopende belastingjaar Gedurende het jaar komt het voor dat de legesverordening aanpassing behoeft. Dit kan zijn oorzaak vinden in wetswijzigingen onvolkomenheden of omdat zich wijzigingen voordoen in voorgeschreven (maximum) tarieven zoals leges voor reisdocumenten. Het is zinvol om hier zo snel mogelijk op te kunnen inspelen. Vanwege dualisme komt de raad nog maar 7 maal per jaar in vergadering bijeen was 12 maal. Voorts wil de raad duidelijk sturen op hoofdlijnen. Het vorenstaande was voor mij aanleiding om gebruik te maken van de mogelijkheid die de gemeentewet biedt. Nu is het zo dat ik beslispunten aan B en W voorleg en dat noodzakelijke wijzigingen binnen een week formeel zijn en kunnen worden gepubliceerd. De beweegreden is dan ook gestoeld op pragmatisch werken. Politieke betrokkenheid Het college had heel duidelijk en terecht vragen over de reikwijdte van de overdracht van bevoegdheden. De angst bestond dat hier misbruik van de bevoegdheden zou kunnen worden gemaakt door een bredere uitleg van de mogelijkheid tot het doen van aanpassingen binnen de legesverordening. Heel duidelijk is aangegeven dat het hier niet gaat om beleidsmatige aanpassingen van de legesverordening. Ook zal het tarievenbeleid te allen tijde aan de raad ter vaststelling worden voorgelegd. De vakwethouder heeft dit verhaal heel duidelijk gecommuniceerd binnen de commissie. Dit heeft bijgedragen tot de acceptatie van het voorstel. Overigens worden de in dit kader door het college genomen besluiten ter inzage voorgelegd aan de commissie Financiën (Algemeen bestuur en Middelen) Vraag: Mag voor het heffen van reclamebelasting een vast bedrag (hier: van 475,--) per belastbaar feit worden gehanteerd? Antwoord: Het toegestaan om bij het heffen van reclamebelasting een vast bedrag als tarief te hanteren. Dat is praktischer en doelmatiger. Daarbij is de hoogte van het vaste tarief wel van belang. Of het hanteren van een tarief van 475 per openbare aankondiging, zonder daarbij onderscheid te maken naar grootte van de openbare aankondiging (tariefdifferentiatie) niet leidt tot een onredelijke en willekeurige belastingheffing, is twijfelachtig. De rechtvaardigheid van de heffing wordt hiermee immers in verregaande mate opgeofferd aan de doelmatigheid. Ook de maatschappelijke acceptatie van de reclamebelasting kan hierdoor worden ondermijnd. Redactie verordening Aan de legesverordening is voorts het volgende artikel toegevoegd: Het college van Burgemeester en Wethouders is bevoegd tot het redactioneel aanpassen van de legesverordening en de bijbehorende tarieventabel alsmede het wijzigen van de tarieven die voortvloeien uit hogere regelingen of wetgeving.

3 Wet en regelgeving De VNG houdt wijzigingen in relevante wet en regelgeving nauwkeurig bij. Een compleet overzicht van wetsvoorstellen en aangenomen wetten vindt u op vngnet bij het beleidsveld Belastingen. In deze nieuwsbrief bespreken wij een aantal voorgenomen wetswijzigingen. OZB-heffing wordt percentage van de waarde Per 1 januari 2009 wordt de aanslag de OZB berekend naar een percentage van de waarde van de onroerende zaak. Tot nu toe werd gewerkt met eenheden van De wetswijziging heeft gevolgen voor de verordening OZB en eventueel de verordening Belastingen op Roerende Woon- en Bedrijfsruimten, en eventueel de verordeningen rioolrecht en forensenbelasting voor zover thans wordt uitgegaan van tariefeenheden per 2500). Voor wijziging van de verordening OZB zie De VNG heeft de wijziging voor u ook op een rijtje gezet in een ledenbrief van 14 juli 2008 (Lbr. 08/129). Deze ledenbrief is ook naar de softwareleveranciers verstuurd. Experimentenwet Bedrijfsgerichte Gebiedsverbetering Deze wet geeft gemeenten tijdelijk de bevoegdheid om voor een periode van vijf jaar een gebied aan te wijzen (BGV-zone) waarbinnen een bestemmingsheffing (de BGV-bijdrage) mag worden geheven ter financiering van door een bepaalde meerderheid van de bijdrageplichtigen gewenste extra voorzieningen. Alle gemeenten kunnen meedoen. De VNG is nu bezig met het maken van de modelverordening. Beoogde datum inwerkingtreding: vóór 1 januari De Experimentenwet loopt tot 1 juli Wet elektronische bekendmaking Dit wetsvoorstel regelt de elektronische en rechtsgeldige bekendmaking van algemeen verbindende voorschriften (bijv. belastingverordeningen) en andere besluiten van algemene strekking, afkomstig van decentrale overheden. Dit wetsvoorstel is op 3 juli 2008 door de Tweede Kamer aangenomen. Inwerkingtreding is beoogd per 1 januari 2009 voor de rijksregelgeving en per 1 januari 2010 voor gemeenten. Gemeenten mogen al meedoen per 1 januari Daarnaast komt er voor overheidsorganisaties (waaronder gemeenten) een verplichting om met ingang van 1 januari 2010 regelgeving via de Centrale Voorziening Decentrale Regelgeving (CVDR) te publiceren. Publicatie via alleen de CVDR is echter geen rechtsgeldige publicatie voor inwerkingtreding. Vraag: Van een andere gemeente heb ik vernomen dat de verplichting tot publicatie van (een wijziging van) een belastingverordening vanaf 1 januari 2009 zou komen te vervallen als deze wijziging op de website van de gemeente bekend wordt gemaakt. Is dat juist? Aanpassingswet vierde tranche AWB Dit wetsvoorstel strekt tot aanpassing van een groot aantal wetten aan de vierde tranche Awb en bevat onder andere de volgende bepalingen: De uitzondering voor de heffing op andere wijze dat het niet verplicht is een kwitantie af te geven bij contante betaling vervalt (in artikel 249 Gemeentewet vervalt de uitzondering van artikel 7, derde lid, Invorderingswet 1990). Als gemeenten de uitzondering willen handhaven moet dat in de belastingverordening worden geregeld. Als een belastingverordening niets regelt over betalingstermijnen, geldt de wettelijke betalingstermijn van 6 weken (wijziging artikel 9, eerste lid, Invorderingswet 1990; was 2 maanden). De betalingstermijn van aanmaningen wordt 2 weken (was 10 dagen; wijziging artikel 11 Invorderingswet 1990). Het dwangbevel vermeldt dat de belastingschuldige tegen de ten uitvoeringlegging van een dwangbevel in verzet kan komen (wijziging artikel 13, eerste lid, Invorderingswet 1990). Artikel 25 Invorderingswet 1990 (uitstel van betaling) wijzigt niet. Gelijkstelling aan de Awb zou ertoe leiden dat dergelijke beschikkingen voor bezwaar en beroep vatbaar worden. Artikel 27 Invorderingswet 1990 (verjaring) vervalt. Verjaring wordt geregeld in afdeling Awb. De Kostenwet invordering rijksbelastingen blijft gehandhaafd naast de Awb, omdat zij een veel meer gedetailleerde regeling voor kosten van invordering bevat. Antwoord: Nee. 1 januari 2009 treedt de Wet elektronische bekendmaking in werking. Voor rijkswetgeving gaat dan gelden dat elektronisch moet worden bekendgemaakt. Die elektronische bekendmaking vervangt de papieren bekendmaking in Staatsblad en Staatscourant. Later volgen decentrale overheden. Vooralsnog is het streven 1 januari 2010.

4 Jurisprudentie Alle relevante jurisprudentie op gemeentelijk belastinggebied vat de VNG samen. Die samenvattingen kunt u raadplegen op vngnet bij het beleidsveld Belastingen. In deze nieuwsbrief vermelden wij een aantal belangwekkende uitspraken van de afgelopen periode. Baatbelasting. Geen wezenlijke verandering naar inrichting, aard of omvang van het geheel van voorzieningen. Het Gerechtshof te Arnhem heeft de verordening baatbelasting van de gemeente Breda onverbindend verklaard. Volgens het hof is er in de binnenstad geen sprake van een wezenlijke verandering naar inrichting, aard of omvang van het geheel van voorzieningen. Voor invulling van het criterium wezenlijke verandering knoopt het hof aan bij hetgeen de Hoge Raad daar over besliste in het arrest van 4 mei 2007, nr , LJN: AZ0355: Baatbelasting is alleen mogelijk bij vervanging van bestaande voorzieningen, als deze vervanging resulteert in een verbetering. Daarnaast moeten de verbeteringen leiden tot een naar inrichting, aard of omvang wezenlijke verandering van het geheel van voorzieningen. Hof Arnhem 27 augustus 2008, nr. 07/00191, LJN: BE9244 Noot: Deze jurisprudentie heeft grote financiële gevolgen voor gemeenten waarbij sprake is van baatbelasting voor herinrichting van winkelcentra en binnensteden. In overleg met de gemeente Breda onderzoekt de VNG of cassatie mogelijk is. Kamerlid mevrouw De Pater stelde kamervragen over de gevolgen van deze uitspraak. Daarop antwoordde de minister van BZK dat zij niet overweegt om de baatbelasting af te schaffen. Uit jurisprudentie blijkt dat baatbelasting mag worden geheven voor het verhalen van de kosten voor verbetering van een bestaande situatie. Maar of er sprake is van een verbetering, is vaak een feitelijke kwestie. De VNG onderzoekt mogelijkheden voor een revitalisering van de baatbelasting. Reclamebelasting. Heffing in deel van gemeente toegestaan. Het heffen van reclamebelasting in alleen het centrum van een gemeente is toegestaan, aldus Rechtbank Middelburg. Daarbij geldt wel als voorwaarde dat de gemeente hiervoor een objectieve en redelijke grond heeft. De rechter keurde de invoering van de reclamebelasting in de binnenstad van Middelburg goed op grond van de extra investeringen in de binnenstad die de gemeente deed en de door de gemeente gewenste regulering

5 van het uiterlijk van de binnenstad. Tegen de uitspraak van de rechtbank is beroep aangetekend. De VNG staat de gemeente bij. Rechtbank Middelburg, 30 januari 2008, nr. 07/443, LJN: BC7882. Noot: De VNG Modelverordening Reclamebelasting is gereed en gepubliceerd in oktober Rioolrechten. 177 aanslagen voor terrein met 177 bungalows. De verordening rioolrechten van de gemenete kent geen bepaling zoals in de Wet WOZ voor recreatieterreinen. Verder geeft de verordening geen definitie van het begrip onroerende zaak, zodat gekeken moet worden naar de civielrechtelijke betekenis. Het hof beslist dat 177 bungalows op een vakantiepark moeten worden aangemerkt als zelfstandige zaken. Ze vormen elk voor zich een eigendom en worden afzonderlijk verhuurd. De gemeente heeft terecht 177 aparte aanslagen opgelegd. Hof Arnhem 14 februari 2008, nr. 04/01299, LJN: BC5471 Leges. Verordening niet onverbindend door ontbreken van degressief tarief en tariefplafond. De rechtbank is van oordeel dat noch de grote verschillen tussen de kostendekkingspercentages behorend bij de verschillende diensten, noch het ontbreken van een degressief tarief of een tariefplafond ten aanzien van de bouwleges, elk afzonderlijk of in onderling verband bezien, kunnen leiden tot de conclusie dat de bij de verordening behorende tarieventabel onverbindend is. Rechtbank Haarlem 18 maart 2008, nr. 07/1130, LJN: BC9423 Noot: Deze uitspraak wijkt af van recente uitspraken van andere rechtbanken en gerechtshoven. Ook bij de Hoge Raad liggen zaken van deze strekking. De VNG is van mening dat de Rb. Haarlem met bovenstaande uitspraak de juiste uitleg geeft. Vraag: Per 1 juli 2008 is de Wet samenhangende besluiten in werking getreden. Moet hiermee rekening worden gehouden in de legesverordening? WOZ. Standaardformulier voor intrekken bezwaar toegestaan. Een gemeentelijk WOZ-taxateur gaat bij een bezwaarmaker langs, waarbij de woning wordt opgenomen. De taxateur bespreekt de resultaten van de hertaxatie en geeft uitleg over het systeem van waarderen. Ter plekke tekent de bezwaarmaker een formulier waarmee het bezwaar wordt ingetrokken. De rechtbank stelt vast dat deze werkwijze niet onjuist is en is aan te merken als intrekking van het bezwaar in de zin van artikel 6:21, eerste lid, Awb. Rechtbank Dordrecht 25 april 2008, nr. 07/747, LJN: BD6254 Antwoord: Nee. De Wet samenhangende besluiten leidt niet tot een allesomvattende vergunning, zoals straks bij de omgevingsvergunning wel het geval is. Een gevolg van de wet is wel dat een overheidsorgaan de aanvrager moet wijzen op mogelijk andere benodigde vergunningen. Maar die vergunningen blijven allemaal op zich zelf staan. Wel zijn er gemeenten die bij het aanvragen van meerdere vergunningen tegelijk een korting verlenen. Noot: De gemeente past een methode toe waarmee de gemeente Opsterland landelijke bekendheid kreeg. De vraag werd toen gesteld of de werkwijze wel helemaal Awb-conform was. De rechtbank bevestigt dat nu.

6 Mededelingen Nieuwe vng-site over samenwerkende gemeenten op belastinggebied Een aantal gemeenten werkt samen bij het heffen en invorderen van belastingen en bij de uitvoering van de Wet WOZ. Deze vorm van samenwerking kan zich verheugen in een steeds groeiende belangstelling. Om die reden heeft de VNG een deel van haar website Vraag: Mag vergunningverlening afhankelijk gesteld worden van betaling van de legesnota? Antwoord: Ja, tenzij uit een wettelijke bepaling volgt dat het niet mag. Zo volgt uit artikel 56 van de Woningwet dat aan het verlenen van een bouwvergunning slechts voorwaarden mogen worden gesteld ter bescherming van de belangen waarvoor de voorschriften strekken. En daar valt niet onder de door de gemeente gewenste zekerheid van betaling. hiervoor ingericht. Bij het beleidsveld Belastingen vindt u een overzicht van de reeds samenwerkende gemeenten met daarbij adres en contactgegevens. Ook zijn zogenoemde praktijkdocumenten opgenomen die gemeenten hebben vervaardigd ten behoeve van de totstandkoming van een samenwerkingsverband. Deze documenten zijn beschikbaar gesteld voor gemeenten die samenwerking overwegen of in de beginfase verkeren. Op de site staat verder een aantal links naar andere nuttige documenten, u vindt er nieuwsberichten en er komt een forum waar gemeenten contact met elkaar kunnen onderhouden. U kunt de site ook direct benaderen via Suggesties en voorbeelddocumenten zijn welkom. Contactpersoon is robin.vonk@vng.nl. Voorbereidingen voor Belastingconferentie 2009 in volle gang De VNG organiseert op 24 en 25 maart 2009 in de Koningshof te Veldhoven de VNG Belastingconferentie. Deze jaarlijks terugkerende conferentie bestaat uit twee dagen met deelsessies en een plenair deel. De VNG is al bezig met de voorbereidingen. Voor de deelsessies zijn suggesties voor onderwerpen nog welkom. U kunt uw suggesties mailen naar belastingen@vng.nl. Vraag: Een burger is in beroep gegaan tegen zijn WOZ-waarde. Buiten de rechtszaal is een compromis gesloten en de rechtbank heeft dit overgenomen. Bij een compromis draagt gewoonlijk ieder zijn eigen kosten. Nu heeft de rechtbank de gemeente toch veroordeeld om te betalen voor het indienen van het beroepschrift en het verschijnen ter zitting. Kan dat? Geautomatiseerde waardebepaling voor incourante objecten: TIOX Gemeenten kunnen sinds kort bij de waardering van incourante onroerende goederen gebruikmaken van TIOX. Dat staat voor taxatie incourante objecten op basis van xml berichtenverkeer. TIOX is een digitalisering van de landelijke taxatiewijzers die sinds 2003 bestaan. Gemeenten kunnen TIOX gebruiken door een directe verbinding met het eigen taxatieprogramma of via een webapplicatie. De VNG en de Stuurgroep samenwerking WOZ hebben TIOX laten ontwikkelen met als doel lagere uitvoeringskosten en landelijke uniforme toepassing van basisgegevens en kengetallen. Toegang tot TIOX loopt via het WOZ-datacenter. De gemeente Zoetermeer maakt gebruik van TIOX en verwacht 95 procent tijdwinst te behalen bij de taxatie van incourante onroerende zaken zoals scholen en ziekenhuizen. Voor vragen en informatie kunt u contact opnemen met de servicedesk van het WOZ-datacenter, of mail naar info@wozdatacenter.nl. Colofon Antwoord: Indien een compromis wordt bereikt waarbij niet uitdrukkelijk afstand wordt gedaan van een beroep op kostenvergoeding, blijft het recht op kostenvergoeding bestaan. Dit recht maakt dan immers geen deel uit van het compromis. Deze nieuwsbrief wordt uitgegeven en opgesteld door de afdeling belastingen van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Informatie: robin.vonk@vng.nl Vraag en antwoord De VNG krijgt regelmatig vragen uit de gemeentelijke belastingpraktijk. In deze nieuwsbrief worden de meest gestelde en meest belangwekkende behandeld. Vragen kunt u stellen via belastingen@vng.nl of