Boom Effect Analyse Arent Janszoon Ernststraat te Amsterdam

Transcriptie

1 Boom Effect Analyse Arent Janszoon Ernststraat te Amsterdam

2 Colofon Projectnummer: Opdrachtgever: Vestiging: Procesmanager: Onderzoeker & auteur: Taxateur: PFBA.16/21614.ond Ingenieursbureau gemeente Amsterdam De heer S. Ramdjanbeg Weesperstraat 430, 1018 DN Amsterdam Pius Floris Boomverzorging Amsterdam H. Werner ing. D.J. Broström, European Tree Technician, ecologisch en boomtechnisch adviseur De heer. J.V.C Wernsen, European Tree Technician & geregistreerd taxateur van bomen Telefoon: / Datum: 19 december PFBA Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, in enige vorm of op enige wijze, zonder voorafgaande toestemming van de auteur

3 Inhoud 1 Inleiding 4 2 Onderzoeksmethoden 5 3 Richtlijnen wortelschade 8 4 Bevindingen 10 5 Boomeffectanalyse 11 6 Beleidskaders 11 7 Waardebepaling Conclusie 13 9 Advies 14 Bijlagen: Inventarisatie en VTA gegevens bomen Protocol werken bij bomen Locatiekaart duikers Overzichtskaart bomen Waardebepaling bomen

4 1 Inleiding Op verzoek van de gemeente Amsterdam is een boomeffectanalyse uitgevoerd ter hoogte van de A.J. Ernststraat te Amsterdam. Om de doorstroming van het watersysteem in de Zuidas te optimaliseren is de gemeente voornemens om twee duikers onder de A.J. Ernststraat aan te leggen. Er staan een aantal bomen binnen de invloedssfeer van de werkzaamheden waarbij het uitgangspunt is om deze bomen te behouden. Indien dit niet mogelijk is zullen de bomen worden verplant of in het uiterste geval worden verwijderd. De doelstelling van dit onderzoek is het bepalen of de bomen duurzaam op hun huidige locatie behouden kunnen blijven of dat de bomen redelijkerwijs verplant kunnen worden. Tevens is een waardebepaling gemaakt van de individuele bomen. Figuur 1. Projectlocatie in Amsterdam (rode rechthoek) PFBA.16/21614.ond 4

5 2 Onderzoeksmethoden Visuele keuring De bomen zijn gekeurd volgens de VTA methode. VTA staat voor Visual Tree Assessment, oftewel visuele boombeoordeling. Deze onderzoeksmethode is te raadplegen in het handboek boomveiligheid van Mattheck en Breloer. 1 De onderzoeksmethode kent de volgende drie stappen in de procedure. 1. Visuele controle op symptomen van verzwakking. Als er geen bedenkelijke tekenen worden gevonden, wordt het onderzoek beëindigd. 2. Bij een indicatie van verzwakking wordt nader technisch onderzoek (NTO) uitgevoerd. 3. Geven de onderzoeksresultaten reden tot ongerustheid, dan moet worden vastgesteld hoe groot de risico s zijn voor de omgeving. Bij deze keuringsmethode worden bomen individueel bekeken en beoordeeld. Hierbij wordt onder andere gelet op de kroonopbouw en de kwaliteit van de stam(voet). De nadruk van deze inspectie ligt bij het opsporen van signalen die duiden op verstoringen van de balans binnen de boom. Op basis van de uiterlijke signalen wordt de conditie van de boom als goed, redelijk, matig of slecht beoordeeld. Goed: Redelijk: Matig: Slecht: De boom toont een goede groei, de twijgzetting en volledige ontwikkeling van de scheuten zijn als goed beoordeeld voor de soort. Degeneratie van de boom waarbij een verminderde groei van de twijgen knopzetting aanwezig is. De boom functioneert nog wel naar behoren. Er is duidelijk sprake van stagnatie en het afsterven van twijgen in de buitenkroon. Er is nauwelijks nog sprake van scheutlengtegroei. De kroon heeft een verminderde bladbezetting in het groeiseizoen. De boom toont een aftakelend beeld waarbij zwaar dood hout en het afsterven van kroondelen en/of top zichtbaar is. De indexering van de toekomstverwachting op basis van de huidige situatie is als volgt. Indexering toekomstverwachting Slecht < 5 jaar Matig > 5 jaar Redelijk > 10 jaar Goed > 20 jaar Boomeffectanalyse De volgende werkwijzen en criteria zijn van toepassing op dit onderzoek: gevolgen van de werkzaamheden op de aanwezige bomen, bodemonderzoek, verplantbaarheid en verplantingsmethoden. Gevolgen werkzaamheden op de bomen Aan de hand van schetsontwerp en de omschreven werkwijze is een inschatting gemaakt van de gevolgen voor de aanwezige bomen. De start van de werkzaamheden vindt plaats in Mattheck, C. en H. Breloer, Handboek boomveiligheid: de boombreuk in mechanica en rechtspraak. Pius Floris Producties, Almere-Haven. PFBA.16/21614.ond 5

6 Bodemonderzoek De ondergrondse groeiplaats van de bomen is op twee locaties nabij de bomen onderzocht en omvat de volgende facetten: onderzoek naar de samenstelling van de bodem en hoogte grondwater(profiel) onderzoek naar het bewortelingspatroon van de bomen Met behulp van een profielboring of sleuf kunnen bovengenoemde facetten worden beoordeeld. Verplantbaarheid Bij het verplanten van bomen wordt aanzienlijke (aanvaardbare) wortelschade toegebracht, waarbij men er van uit gaat dat de bomen het overleven en de toekomstverwachting op lange termijn niet in gevaar wordt gebracht. Het betreft hier veelal jonge of halfwas bomen (stamdiameter tot 30 cm). Doordat de te kappen wortels zich op enige afstand van de stam bevinden, de bomen na het verplanten een ondergrondse verankering krijgen en eventueel in de kroon gereduceerd worden, is een te verwijderen percentage van 50% aan opnamebeworteling acceptabel (alleen bij verplanting). Dit aanvaardbare percentage wordt niet overschreden indien de bomen in de voorbereidende fase voldoende tijd krijgen om een compact wortelstelsel te ontwikkelen. Basis richtlijn voor verplanting (de volgende klassen zijn gemaakt op basis van ervaring): Stamdiameter op borsthoogte (dbh) kleiner dan 30 cm: de boom kan relatief eenvoudig verplant worden. Dbh groter dan 30 en kleiner dan 60 cm: de boom kan verplant worden nadat er op individuele basis is vastgesteld dat dit mogelijk is. Er geldt geen algemeen beeld voor deze klasse. Dbh groter dan 60 cm: de boom kan redelijkerwijs niet meer verplant worden. Voornamelijk bij grote (oude) bomen dient de volgende kanttekening te worden geplaatst. Technisch gezien zijn alle bomen verplantbaar, echter het risico op vervroegde uitval en de kosten van het verplanten zijn zo hoog dat het verplanten niet als een reële optie wordt gezien. Bij oude bomen spelen bovendien de boomsoort, de toekomstverwachting en de vitaliteit van de boom (het vermogen om te reageren op veranderingen zoals het verplanten) een grote rol. Veelal is het reactievermogen van oude bomen traag. Hiernaast is de (noodzakelijk) toegebrachte wortel- en kroonschade bij de verplanting van grote oude bomen zwaarder en de verstoring van de directe groeiplaats van de boom ingrijpender. Naast de basis richtlijn zal er aan de volgende randvoorwaarden moeten worden voldaan om een verplanting succesvol uit te kunnen voeren. De te verplanten bomen dienen minimaal een redelijke conditie en een redelijke toekomstverwachting te hebben, want de bomen moeten na beschadiging in staat zijn nieuwe groei te genereren en de verwondingen goed af kunnen grendelen. De wortelkluit dient rond gegraven te worden om intensieve wortelgroei binnen de te verplanten kluitdiameter te stimuleren. De voorbereidingstijd dient minimaal 2 en bij voorkeur 3 groeiseizoenen te bedragen. 2 De afmetingen van de te verplanten wortelkluit dient 8x (tot 10x) 1 de stamdiameter op borsthoogte te bedragen bij een bewortelingsdiepte van circa 100 cm. Er mogen geen kabels en leidingen binnen een straal van 3 meter vanaf de stam van de boom liggen. Deze 3 meter is van belang bij het voorbereiden (rondgraven) van de boom. Hierdoor is meer ruimte nodig dan de daadwerkelijke kluitdiameter (van 1,5 à 2,5 m). 2 Atsma, J. en Y. in t Velt, Stadsbomen Vademecum deel 2: groeiplaats en aanplant. Praktijkschool Arnhem. PFBA.16/21614.ond 6

7 De te verplanten boom dient redelijk centraal in de te verplanten kluit te staan (minimaal 3x de stamdiameter naar alle zijden tot de rand van de kluit). Boven- en ondergronds moet er voldoende werkruimte zijn om de verplanting mogelijk te maken. Er moet een geschikt depot zijn om de bomen gedurende de werkzaamheden op een verantwoorde manier op te slaan. Er moet een veilige transportroute naar en van het opslagdepot zijn. De uiteindelijke boomgrootte en kroonvorm moeten passen op de nieuwe locatie. Voor het verplanten rijzen de volgende vragen omtrent de huidige situatie van de te verplanten bomen. Indien het antwoord op één van de volgende vragen van invloed is op het slagen van de verplanting, zal dit worden meegenomen in de overweging de betreffende bomen te verplanten. Wat is het natuurlijke bewortelingspatroon van de boom? Wat is de omvang en de diepte van de wortelkluit? Wat is de grondsoort en de onderlinge samenhang van de bodemdeeltjes? Hoe groot is de indringingsweerstand van de bodem? Op welke diepte bevindt zich de grondwaterspiegel? Betreft het een vrijstaande of een beschut staande boom? Hoe staat de boom georiënteerd op de overheersende windrichting bij storm (in Nederland zuidwest en in mindere mate noordwest)? Verplantingsmethoden Voorbereiding op verplanting Bij bomen met een kleinere diameter dan 30 cm welke met een verplantmachine verplant kunnen worden is geen voorbereiding noodzakelijk. Voorwaarden voor het gebruik van een verplantmachine is wel dat er geen kabels en/of leidingen binnen de te verplanten wortelkluit aanwezig zijn. Indien er wel kabels en/of leidingen binnen de te verplanten wortelkluit aanwezig zijn, zijn de voorwaarden voor een optimale verplanting, naast het rondgraven van de wortelkluit, het inpakken van de gestoken kluiten met rootcontrol-folie zodat een compacte kluit kan worden gevormd. De kluit dient bij beide verplantingsmethode op voorhand te worden geïnjecteerd met geschikte bacteriën, mycorrhizaesporen 3 en wormenmest 4 zodat in de te verplanten kluit de wortelcapaciteit wordt vergroot. Feitelijke verplanting Er bestaan ruwweg vier methoden voor het verplanten van bomen. Bomen in de diameterklasse tot 30 cm zijn eenvoudig te verplanten door middel van een verplantmachine. Met deze methode worden de bomen door schoepen uit de grond gestoken en naar hun nieuwe of tijdelijke locatie gebracht. Voorwaarde voor deze methode is wel dat er zich geen kabels en/of leidingen binnen de te verplanten kluit mogen bevinden. Bomen tot 30 cm in diameter welke niet met een verplantmachine kunnen worden verplant kunnen toch relatief eenvoudig worden verplant. Deze bomen kunnen worden opgetild (hijskraan) en op transport worden gezet. Het tillen gebeurt door middel van een strop aan de stam. Voorwaarden zijn wel dat de boom een beperkte en compacte kluitomvang heeft in verband met het breken van de wortels door het gewicht van de kluit. Bij bomen in de diameterklasse boven de 30 cm geven kluitmassa en omvang een dermate groot risico op het breken van de kluit, zodat wordt overgegaan op het gebruik van een Newman frame (bovenop de kluit) of andersoortige vloeren aan de onderzijde van de kluit. De boom wordt niet langer aan de stam gehesen (afstropingsgevaar bast) maar aan het frame rondom de wortelkluit. Het vloersysteem met een frame onder de wortelkluit is het meest 3 mycorrhizaesporen: sporen van een goede wortelschimmel zorgen voor een vergroting van de wortelopnamecapaciteit. 4 wormenmest: een uitgecomposteerde humus, zodat geen zuurstof uit de bodem wordt onttrokken tijdens compostering. PFBA.16/21614.ond 7

8 geschikt voor grote kluiten (zware bomen) waarna de boom staande op het frame wordt opgetild en verplaatst of op transport gezet. Nadeel en beperking van deze methode is de extra benodigde werkruimte om het frame onder de kluit te bevestigen en de boom te transporteren. Er kan ook worden gewerkt door de boom naar de gewenste locatie te schuiven, waarbij het frame onder de wortelkluit wordt aangebracht en het frame met boom en al wordt verschoven (of geduwd). Hierbij zijn slechts geringe afstanden te overbruggen (nabij de huidige locatie). 3 Richtlijnen wortelschade Het beschadigen van gestelwortels van halfwas en volwassen bomen is in het algemeen de hoofdoorzaak van het voortijdig uitvallen van bomen in de bebouwde omgeving. Het ondergrondse, slecht inzichtelijk te maken, gevolg van het verwijderen van stabiliteitswortels ten behoeve van herprofilering wordt vaak pas duidelijk na het verstrijken van tientallen jaren. Onderverdeling wortelschade Opnamebeworteling: lichte beworteling (Ø <4 cm) die zorgt voor de opname van water en nutriënten. Deze beworteling bevindt zich hoofdzakelijk aan de buitenste zone van het wortelgestel. Het verwijderen van deze beworteling zal voor een (tijdelijke) terugval in conditie zorgen. Er is vaak geen sprake van een afname in stabiliteit. Stabiliteitsbeworteling: zwaardere beworteling (Ø >4 cm) die de stabiliteit van de boom waarborgen. Het verwijderen van deze gestelwortels kan tot instabiliteit leiden en een risico op windworp geven, danwel een verhoogde kans op infecties van houtparasitaire schimmels. Totale wortelschade De optelsom van de verwijderde oppervlakkige en stabiliteitsbeworteling geeft de totale wortelschade. Totale wortelschade minder dan 20%: boom kan behouden blijven. Totale wortelschade meer dan 40%: boom dient verwijderd te worden. Het risicogebied Indien de totale wortelschade tussen de 20 en 40% (risicogebied) ligt, is er een individuele beoordeling van de schade nodig om vast te stellen wat de overlevingskans voor de betreffende boom is. De vragen en richtlijnen hierbij zijn als volgt: Historie van de boom: hebben er eerder werkzaamheden plaatsgevonden? Is er nog iets bekend/onderzocht over de toegebrachte schade bij de eerdere werkzaamheden? De boomsoort: wat is de uiteindelijke boomgrootte en kroonvorm? Wat is de houtkwaliteit en hoe goed grendelt de boom verwondingen af? Wat is het natuurlijke bewortelingspatroon van de boom? De groeiplaats van de boom: wat is de grondsoort? Hoe is de indringingsweerstand van de bodem? Op welke diepte bevindt zich de grondwaterspiegel? De locatie van de boom: betreft het een vrijstaande of een beschut staande boom? Hoe staat de boom georiënteerd op de overheersende windrichting bij storm (in Nederland zuidwest en in mindere mate noordwest)? PFBA.16/21614.ond 8

9 De locatie van de te verwijderen beworteling: bevinden de te verwijderen wortels zich aan de zijde met de hoogste windbelasting van de boom waar zich normaal gesproken de trekwortels bevinden die tijdens piekbelasting de stabiliteit moeten garanderen? Wat is de afstand van de te verwijderen beworteling tot de stamvoet van de boom? Kan de windvang van de boom worden beperkt door middel van uitdunsnoei of eventueel door kroonreductie? Berekening wortelschade In principe worden er twee rekenmodellen voor het bepalen van wortelschade gehanteerd: De eerste methode is het tellen van het aantal wortelaanzetten, waarbij het deel aan beschadigde wortelaanlopen een indicatie geeft van de toegebrachte schade. Bijvoorbeeld: een boom met vijf wortelaanzetten waarvan er twee zijn of worden beschadigd geeft een globale schade van 2 : 5 = 40 %. Een meer verfijnde methode is het berekenen van de oppervlakte van de groeiplaats, waarbij de kroonprojectie de spreiding van het wortelgestel aangeeft. Figuur 2 is een schematische weergave van de kroonprojectie van een boom in een natuurlijke situatie. Bij het doorsnijden van de kroonprojectie, door bijvoorbeeld een sleuf, valt een gedeelte van het wortelpakket af. Figuur 3 is een plattegrond van een voorbeeld situatie. De rode lijn geeft de doorsnijding aan. Met behulp van een rekenmodule kan nauwkeuriger het percentage wortelschade worden bepaald. De locatie van de beworteling, het bewortelingspatroon en diepte van de graafwerkzaamheden zijn de variabelen in deze berekening en moeten door de onderzoeker worden geïnterpreteerd. Figuur 2: Schematische weergave kroonprojectie De eerste methode richt zich vooral op de stabiliteit van de boom. De tweede methode wordt veelal gebruikt om het percentage aan opnamebeworteling in kaart te brengen. Figuur 3: Berekening wortelschade PFBA.16/21614.ond 9

10 4 Bevindingen De onderzochte bomen zijn van verschillende geslachten. Zo zijn er drie vleugelnoten (Pterocarya fraxinifolia). Het betreft één volwassen boom en twee jonge zaailingen. Verder betreft het een volwassen witte paardenkastanje (Aesculus hippocastanum), een halfwas kleinbladige linde (Tilia cordata) en een volwassen honingboom (Styphnolobium japonicum) onderzocht. Alle bomen hebben een stamdiameter die groter is dan 10 cm op borsthoogte (dbh). In totaal zijn er zes bomen onderzocht. De knopbezetting en de takscheutlengte is bij alle bomen als redelijk of goed beoordeeld. Er zijn geen holten, nesten of andere verblijfplaatsen van beschermde fauna aangetroffen. Ook is er geen beschermde flora aangetroffen maar hierbij moet worden opgemerkt dat deze in deze tijd van het jaar (herfst-winter) niet of nauwelijks zichtbaar zijn. De groeiplaatsen van de onderzochte bomen lopen sterk uiteen. Twee bomen aan de zuidzijde van de A.J. Ernststraat staan in een berm (talud). Aan de noordzijde van de straat staat één boom in een groenstrook en de overige drie bomen staan in een plantsoen. Het bodemprofiel is aan weerszijden van de straat (in de berm en in het plantsoen) nagenoeg homogeen. Er zijn slechts kleine verschillen in de bodemopbouw. Ook onder het trottoir is het bodemprofiel homogeen en bestaat uit humusarm zand. Figuur 4. Noordzijde van het projectgebied met de huidige duiker (rode pijlen) Figuur 5. Gemiddelde profielopbouw in de groenstrook Mv gras Sterk lemig zand, 7-8% organische stof intensieve beworteling ø tot 8 cm - 80 cm - 90 cm Grondwaterstand ( ) humusarm zand, <1% organische stof (oxidatievlekken) geen beworteling In de huidige situatie loopt er al een duiker onder de A.J. Ernststraat door. Deze duiker bevindt zich ter hoogte van het trottoir ca. 120 cm onder het maaiveld. De duiker loopt op 1 meter van de stam van boom en is 2 meter breed. PFBA.16/21614.ond 10

11 5 Boomeffectanalyse In de nieuwe situatie wordt de huidige duiker onder de Arent Janszoon Ernststraat vervangen door twee nieuwe duikers met een diameter van elk 80 cm. De nieuwe duikers dienen ongeveer in het midden van de vaart (de vaart aan de zuidzijde van het projectgebied) te worden gesitueerd. Dit betekent dat de meest oostelijke duiker nagenoeg onder de stam van de honingboom (boom ) komt te liggen. Indien er ook nog rekening met enige werkruimte buiten de ruimte voor de duiker moet worden gehouden is het niet mogelijk om de boom op de huidige locatie te behouden. Vanwege de grootte en de locatie van de boom (een talud en een bestaande duiker onder de boom) is het redelijkerwijs niet mogelijk om de boom te verplaatsen/verplanten. Aan de noordzijde van de straat wordt naast het aanbrengen van de duikers een deel van de oever afgegraven om de in- en uitstroom van de duikers te verbeteren en om het oppervlakte water te vergroten. Binnen het af te graven deel van de oever staan nu twee boom/struik groepen. Wanneer de oever ter plaatse volgens plan wordt afgegraven is het niet mogelijk om deze bomen/struiken op hun huidige locatie te behouden. Het betreft de bomen 1 en 2 in de tekening (zie bijlage). Deze bomen/struiken zijn echter gering van omvang en hoogte en kunnen eenvoudig door middel van een verplantmachine worden opgepakt en op een andere plek in de directe omgeving worden terug gezet. De graafwerkzaamheden zullen verder reiken tot de grens van de kroon van de linde (boom ). Binnen het af te graven deel van de oever bevindt zich alleen lichte opnamebeworteling van deze boom. De wortelschade zal in dit geval minder dan 5% van het totale oppervlakte aan beworteling bedragen. De afstand van de werkzaamheden tot één van de vleugelnoten (boom ) bedraagt ca. 6 meter. Dit betekent dat de werkzaamheden nog net binnen de kroonprojectie (straal 7) meter plaatsvinden. De beworteling in deze zone is beperkt en bestaat hoofdzakelijk uit lichte opnamebeworteling. De schade aan het wortelpakket zal in dit geval minder dan 10% van het totale wortelpakket zijn. De aangetroffen wortels dienen wel correct afgezaagd of afgeknipt te worden om een goede wondovergroeiing mogelijk te maken. Ook dient er zorgvuldig met de kroon te worden omgegaan. Dit betekent dat er niet met grote (hoge) machines binnen de kroonprojectie gewerkt mag worden. Dit geldt ook voor boom de witte paardenkastanje (boom ). De werkzaamheden zullen op ca. 4 meter van de stam van deze boom plaatsvinden. Dit is de rand van de kroonprojectie. De wortelschade beperkt zich bij deze boom ook tot opnamebeworteling en blijft onder de 5% van het totale wortelpakket. Voor deze boom geldt ook dat er voorzichtig onder de kroonprojectie gewerkt dient te worden. Om schade aan de ondergrondse en bovengrondse groeiplaats te voorkomen of te minimaliseren dient rond alle bomen welke zich binnen de invloedsfeer van de werkzaamheden bevinden en voor zover er niet gegraven hoeft te worden bouwhekken te worden geplaatst. Voor de afstand tussen de hekken en de bomen dient de kroonprojectie in acht te worden genomen. Wanneer de grondwaterstand in het voorjaar voor een langere periode dan een week wordt verlaagd kan dit nadelige gevolgen voor de vochtvoorziening van de te handhaven bomen hebben. Dit geldt vooral voor de bomen en De werkzaamheden dienen bij voorkeur buiten het groeiseizoen te worden uitgevoerd. Indien dit niet mogelijk is dient de vochtvoorziening tijdens de werkzaamheden te worden gemonitoord. PFBA.16/21614.ond 11

12 6 Beleidskaders De te verwijderen bomen zijn beoordeeld conform de weigeringsgronden zoals benoemd in artikel 5 van de bomenverordening 2014 gemeente Amsterdam. Hieruit blijkt dat alleen lid 1 sub D (waarde houtopstand voor de leefbaarheid) van toepassing kan zijn. In dit geval is dit niet van toepassing omdat het verwijderen van één boom geen wezenlijke invloed heeft op de aangename leefomgeving. Het projectgebied valt buiten het als hoofdgroenstructuur aangemerkte gebied (structuurvisie Amsterdam 2040). Figuur 6. Projectgebied in de wijk Buitenveldert te Amsterdam ten opzichte van de hoofdgroenstructuur Figuur 7. Projectgebied in de wijk Buitenveldert te Amsterdam ten opzichte van de hoofdbomenstructuur PFBA.16/21614.ond 12

13 7 Waardebepaling Op basis van de inventarisatiegegevens is een waardeberekening opgesteld van alle bomen in het gebied. De boomwaarde is bepaald aan de hand van de richtlijnen van de Nederlandse Vereniging van Taxateurs van Bomen (NTVB). In dit economische waardemodel wordt uitgegaan van de (theoretische) kosten voor het herplanten van eenzelfde formaat boom op de locatie. Indien het een (jonge) boom betreft is gerekend met de vervangingswaarde. Voor het bepalen van de boomwaarde worden een aantal componenten gebruikt zoals de kosten voor de aanschaf van de boom, de plantkosten en beheerkosten tot de boom in gelijkwaardige mate de functie en omvang van de huidige boom heeft behaald. Voor een uitgebreide uitleg van de rekenmethode verwijs ik u naar de website van de vereniging ( Uit de berekening blijkt dat de bomen een totale waarde vertegenwoordigen van ,54 exclusief btw. In de bijlage is een individuele waardeberekening opgenomen. 8 Conclusie Alle onderzochte bomen verkeren in een redelijke of goede conditie en ook de toekomstverwachting in de huidige situatie is bij de meeste bomen als redelijk of goed beoordeeld. Alleen bij de honingboom (boom ) is de toekomstverwachting als matig >5 jaar beoordeeld vanwege een teruglopende knopbezetting. In de huidige situatie staan vijf van de onderzochte bomen in een zeer ruime groeiplaats met een goede bodemstructuur met voldoende nutriënten. Eén boom staat in het trottoir maar heeft zijn wortels voor een deel in het gras of in het plantsoen en kan hier ook uit voldoende nutriënten putten. Indien er binnen het groeiseizoengrondwater verlaging plaats gaat vinden dient de vochtvoorziening van de bomen te worden gemonitoord en zo nodig te worden bijgestuurd. De voorgestelde locatie van de nieuwe duikers is voor de bomen de minst ongunstige (zie bijlage). In dit geval kan alleen boom niet gehandhaafd of verplant worden. In alle andere scenario s waarbij de nieuwe duikers slechts over een geringe afstand naar het westen worden verplaatst ten opzichte van het voorgestelde tracé staan er meer en ook waardevolle bomen binnen de invloedsfeer van de werkzaamheden. Dit betreft een volwassen kastanje en een volwassen vleugelnoot. De boom(groepen) 1 en 2 kunnen betrekkelijk eenvoudig verplant worden doormiddel van een verplantmachine. Er moet dan wel een geschikte locatie in de buurt worden gevonden om de bomen neer te zetten maar dat hoeft gezien de locatie geen probleem zijn. Figuur 7. Bomen in het talud aan de zuidzijde van de projectlocatie PFBA.16/21614.ond 13

14 9 Advies Puntsgewijs luidt het advies als volgt. Verwijder boom voor aanvang van de werkzaamheden. Snoei boom voor aanvang van de werkzaamheden. De snoeimaatregelen bestaan uit het verwijderen van de (te) lage takken. Verplant de boom(groepen) 1 en 2 naar een locatie in de directe omgeving. Plaats bouwhekken rond de te handhaven bomen. Plaats deze hekken op de rand van de kroonprojectie (als de graafwerkzaamheden dit toelaten). Stel een bomenwacht aan om tijdens het begin van de werkzaamheden te adviseren en toezicht te houden op het voorkomen van schade aan de te handhaven bomen. Werk volgens het protocol werken bij bomen (zie bijlage). In het vertrouwen u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd, tekenen wij hoogachtend en met vriendelijke groet, Pius Floris Boomverzorging Amsterdam Afdeling onderzoek, taxaties en advies ing. D.J. Broström, European Tree Technician, boomtechnisch adviseur, ir. D. de Goederen, hoofd onderzoek & advies. H. Werner, procesmanager. PFBA.16/21614.ond 14

15 Bijlage Inventarisatie en VTA gegevens bomen PFBA.16/21614.ond 15

16 Bomeninventarisatie A.J. Ernstraat Amsterdam Projectnummer: 16/21614 Datum inventarisatie: november 2016 Inventarisatie door: D. Broström BoomnBotanische naam Nederlandse naam Leeftijd Diameterklasse Hoogte (m) KroondConditie Toekomstverw. VTA status maatregel 1 Pterocarya fraxinifolia Vleugelnoot < Goed Goed 2 jaarlijks VTA 2 Pterocarya fraxinifolia Vleugelnoot < Goed Redelijk 3 jaarlijks VTA Aesculus hippocastanum Paardenkastanje Redelijk Redelijk 2 jaarlijks VTA Pterocarya fraxinifolia Vleugelnoot Goed Redelijk 3 jaarlijks VTA lage takken verwijderen Styphnolobium japonicum Honingboom Redelijk Matig Attentieboom Uitzakkende takken;zwaar dood hout Tilia cordata 'Bohlje' Linde Goed Goed 3 jaarlijks VTA

17 Bijlage Protocol werken bij bomen PFBA.16/21614.ond 16

18 Protocol Werken bij bomen

19 Inleiding. Duidelijke richtlijnen voorkomen schade aan bomen. In de praktijk is het zo dat beperkingen met betrekking tot werkzaamheden rond bomen tijdverlies en extra kosten voor de uitvoerenden met zich meebrengen. Het invullen van deze beperkingen met betrekking tot het behoud van de bomen kan daarom niet vrijblijvend aan de goede wil van de uitvoerenden van het werk worden overgelaten. Dit beleidsprotocol voor werkzaamheden bij bomen is opgesteld ter voorkoming van schade. Bomen vertegenwoordigen een bepaalde waarde. De boomeigenaar kan ter voorkoming van boomschade de werkzaamheden volgens vooraf bepaalde richtlijnen laten uitvoeren. Hierdoor wordt het risico op boomschade tot binnen aanvaardbare grenzen teruggebracht en kan na het ontstaan van schade de verantwoordelijke aansprakelijk gesteld worden. De insteek van deze effectrapportage werken bij bomen is niet het bestraffen van de uitvoerenden, maar dient gezien te worden als een handleiding ter voorkoming van schades en pretendeert de samenwerking tussen boomeigenaren en uitvoerenden te bevorderen door vooraf duidelijkheid te verschaffen aangaande rechten en plichten met betrekking tot het bouwen in de nabijheid van bomen. Het protocol werken bij bomen omvat 3 stappen: 1 Beoordelingsbijlage werken bij bomen. Deze beoordelingsbijlage kan meegegeven worden bij iedere aanvraag tot afgifte van een bouwvergunning. Hierdoor wordt inzichtelijk of het noodzakelijk is om een kapvergunning aan te vragen of dat een effectrapportage werken bij bomen gewenst is. De beoordelingsbijlage werken bij bomen omvat een vragenlijst die doorlopen dient te worden door de vergunningaanvrager. Indien een van de vragen met ja beantwoord wordt, betekent dit dat er kapvergunningplichtige bomen aanwezig zijn binnen de sloop-, aanleg- of bouwlocatie. 2 Effectrapportage werken bij bomen. De effectrapportage werken bij bomen wordt ingezet bij voorgenomen (her)inrichtingsplannen of naar aanleiding van een teruggezonden beoordelingsbijlage en is bedoeld om voorafgaand aan de werkzaamheden duidelijk in beeld te brengen wat de effecten van de bouwplannen zijn op het aanwezige bomenbestand. De effectrapportage maakt inzichtelijk wat de mogelijkheden zijn om de bomen duurzaam in stand te houden tijdens en na afloop van de werkzaamheden en welke maatregelen daarvoor nodig zijn. 3 Vuistregels werken bij bomen. Rekening houdend met het kennisniveau van de uitvoerenden met betrekking tot bomen zijn de 11 vuistregels voor bouw en aanleg bij bomen ontwikkeld. Deze praktische handleiding dient meegestuurd te worden bij iedere afgifte van een bouwvergunning waarbij bestaande bomen betrokken zijn. Later tijdens de uitvoering dient er conform deze richtlijnen gewerkt te worden. Attentiepunten. Het standaard aanvraagformulier bouwvergunning van het ministerie van VROM maakt geen melding van een mogelijke kapvergunningsplicht. Hierdoor is het boombelang vaak niet inzichtelijk voor de afdeling groenbeheer van een gemeente. Een ander attentiepunt is het feit dat bomen op zich geen weigeringgrond vormen voor de afgifte van een bouwvergunning. Een kapvergunning dient wel te worden aangevraagd, echter de gemeente heeft dan veelal geen juridische mogelijkheden om de kapvergunning te weigeren.

20

21 Bijlage Locatiekaart duikers PFBA.16/21614.ond 17

22 Aanbrengen nieuwe duiker 2x ø800mm 1.00 ARENT JANSZOON ERNSTSTRAAT Verklaring Waterleiding Electra, laagspanning Electra, middenspanning Gasleiding, laagdruk Gasleiding, hoogdruk Datatransport Leiding gevaarlijke inhoud Vrijverval riool 26 Te rooien boom Bestaande boom Bestaande duiker ø700mm Water 2 A BOECHORSTSTRAAT OLDENALLER versie project onderwerp opdrachtgever tekenaar omschrijving tekeningnummer Concept RTE Pro Infra Veraartlaan GM Rijswijk (ZH) Aanbrengen duiker A.J. Ernststraat Bestaande situatie met kabels en leidingen incl. voorstel nieuwe locatie duikerconstructie Gemeente Amsterdam A.R.Termeer projectnummer fase projectleider vrijgave P M.S.A.Ramdjanbeg versie formaat schaal blad status Aan deze tekening kunnen geen rechten worden ontleend tekenaar A1 1:200 datum IN BEWERKING 1 van 1

23 Bijlage Overzichtskaart bomen PFBA.16/21614.ond 18

24

25 Bijlage Waardebepaling bomen PFBA.16/21614.ond 19

26 Waardebepaling bomen AJ Ernstraat Amsterdam projectnr. 16/21614 Taxateur: J.V.C. Wernsen NVTB 052 id Boomsoort (Nederlands) Botanische naam Stamdiamet er Leeftijd (jr) Conditie verplantbaar Functievervulling Boomwaarde Herplantindicatie Waardering 1 Vleugelnoot Pterocarya fraxinifolia Goed ja FC ,66 herplant Vleugelnoot Pterocarya fraxinifolia Redelijk ja FC ,66 herplant Paardenkastanje Aesculus hippocastanum Redelijk nee FC ,49 herplant Vleugelnoot Pterocarya fraxinifolia Redelijk nee FC ,24 herplant Honingboom Sophora japonica Matig nee FC ,35 herplant Kleinbladige linde Tilia cordata 'Bohlje' Goed ja FC ,14 herplant * boomwaardeberekening volgens model richtlijnen 2013 Nederlandse vereniging taxateurs bomen (NVTB) ex BTW. FV= Functievervulling Totaal ,54