Ruimte voor annbities

Transcriptie

1 ONTWERP P^^^'^j'^^ HOLLAND Ligplaatsenbeleid provinciale vaarwegen Zuid-Holland Ruimte voor annbities Ter besluitvorming aangeboden aan Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland (vergadering 8 november 2011)

2 Dalum Vergadering 8 novemtïer 2011 "ZUID^^^^^^ Inhoudsopgave Samenvatting 3 1 Inleiding Aanleiding Doelstelling Status 6 2 Referentiekader Juridisch perspectief Beleidsperspectief 8 3 Beleid Algemene uitgangspunten Regulering van ligplaatsen Gehanteerde zones, afstanden en afmefingen Ligplaatsenbeleid per gebruiksfunctie Openbare ligplaatsen Niet-openbare ligplaatsen Ligplaatsvoorzieningen 19 4 Raakvlakken beleid Recreatieve, milieu- en overige voorzieningen Beleid van andere overheden 22 5 Uitvoeringvan hetbeleid Gevolgen voor bestaande en nieuwe ligplaatsen Nadere uitwerking van het beleid Nadeelcompensatie 26 Bijlage 1 Begrippen 27 Bijlage 2 Literatuuriijst 31 Ontwerp Ligplaatsenbeleid provindale vaarwegen Zuid-Holland 1

3 P'J^^"j^jj HOLLAND Provinciale vaanvegen ZuMnhföttaQd Zaandam, ' «( T ^ Delttse Schie. Rl n-schtekanaal, Haagse Trekvtist R ijn- Sctiiekanaal > «^ 3 ) M Kone VltetkonaaJ. Oucle Ri n I. ^ 4 )» Rt[ivScii»kanaai. OuOe Ri n. LeiOse Trekvliet ^ 6 ^ HeananswBlsnno, Wdudwstenng, Oudoweteting ^ 7 ^ Aarkanaal ^ i )» OuOe Rijn fl^b Gouwe, Merwedekanaal. Zederik-kanaal Figuur 1: Overzichtskaart provinciale vaarwegen Zuid-Holland, traject indeling Ontwerp Ligplaatsentieteid provinciale vaarwegen Zuid-Holland

4 Dalum P^^-'^YD HOLLAND Samenvatting Deze nota voorziet in een nieuwe regeling, zoats is aangekondigd in de Beleidsnota Provinciale vaarwegen en scheepvaart Hiervoor zijn de uitgangspunten voor vlotte doorstroming, veiligheid en betrouwbaarheid van het scheepvaartverkeer gehanteerd uit de beleidsnota van Het ligplaatsenbeleid richt zich op: het tegengaan van ligplaatsen op locafies die nadelig zijn voor veilige en vlotte scheepvaart of voor de instandhouding van de vaarweg; het zorgen voor afdoende openbare ligplaatsen voor het veilig en vlot functioneren van de vaarweg als infrastructuur voor doorgaande beroepsvaart en recreatieve toervaart en het, waar nodig, reguleren van het gebruik van deze ligplaatsen. Te denken valt aan wachtplaatsen, openbare loswallen en overnachtingplaatsen i.v.m. rust- en vaartijden op grond van de BinnenvaartweL Daamaast wil de provincie met gemeenten meewerken aan het aanvullend realiseren van openbare ligplaatsen, mocht dit op locatie mogelijk zijn. Voor het bovenstaande ls regulering van ligplaatsen nodig. Kern van de regels ls dat ligplaats nemen op de provinciale vaarwegen alleen is toegestaan: 1. op de daartoe bestemde (en aangegeven) openbare ligplaatsen: openbare ligplaatsen voor doorgaande beroeps- en recreafievaart, wachtplaatsen en openbare loswallen; of 2. met een ontheffing of vrijstelling voor niet-openbare ligplaatsen: ln het geval van particuliere ligplaatsen (drijvende woningen, ligplaatsen voor particuliere schepen) of bedrijfsloswallen, veerponten, passagiersvaart en drijvende inrichtingen. Uitgangspunten bij de ligplaatsen zijn dat deze liggen: a. buiten de vastgestelde vaarstrook voor het maatgevende schip en met inachtneming van de veiligheidsstrook (vijf meter langs de vaarstrook); b. bulten de veiligheidzone van gevarenpunten, zoals bij bruggen, sluizen, bochten, kruisingen etc; Met de nieuwe regeling wordt de vaarweg voor de beroepsvaart en de doorgaande recreatievaart versterkt. Als de de ontwikkeling van de scheepvaart dat vraagt kan actie worden ondemomen ten gunste van ligplaatsnemers. Particuliere ligplaatsen worden teruggedrongen waar deze de doorgaande scheepvaart direct of indiect beperken. Waar mogelijk zal de provincie ruimte maken voor meer openbare ligplaatsen. Nieuwe ligplaatsen Openbare ligplaatsen kunnen worden aangewezen ln afwijking van de uitgangspunten. Dit kan in de eerste plaats als de openbare ligplaats bijdraagt aan veilig en vlot scheepvaartverkeer (bijvoorbeeld als er ln een krappe vaarweg wachtplaatsen bij een bedlenbare brug nodig zijn). Daarnaast kunnen openbare ligplaatsen voor recreatieve doeleinden worden gerealiseerd in afwijking van de uitgangspunten. Dit kan alleen als de Ontwerp Ligplaatsentieleid provinciale vaarwegen Zuid-Holland 3

5 ''ZUID^ ^^^^ feitelijke situatie voldoende veilig is, bijvoorbeeld omdat er in de praktijk of nauwelijks of geen beroepsvaart is. De provincie staat open voor goed overieg met gemeenten die dergelijke ligplaatsen willen realiseren. Het kan daarbij nodig zijn dat extra (technische en/of veriteers reguleren de) maatregelen worden getroffen. Voor de niet-openbare ligplaatsen (alleen aan particuliere oevers mogelijk) geldt dat strikt wordt vastgehouden aan de uitgangspunten. Insteekhavens en inkassingen voor recreatievaart zijn onder voonwaarden toegestaan indien de vaanweg daar voldoende ruimte voor biedt. Bestaande ligplaatsen Voor bestaande (legale) ligplaatsen, die ook binnen het nieuwe beleid aan derichtiijnenvoldoen, verandert er niets. Bestaande ligplaatsen die daar onder het nieuwe beleid niet meer aan voldoen, tenwijl ze daarvoor wel voldeden, wordt uitgefaseerd. Dit geldt met name voor particulieren met een eigen ligplaats aan hun particuliere oever: particulieren die een, op grond van het voorgaande beleid verieende, ontheffing hebben behouden deze (op naam gestelde) ontheffing. Wanneer, doorgaans na elgendoms-zgebruiksoverdracht van betreffend perceel, een nieuwe ontheffing wordt aangevraagd, dan wordt deze niet meer verieend. Voor drijvende woningen die op ongewenste locafies liggen geldt deze uitfasering ook. Woonboten die buiten de vaarstrook en veiligheidsstrook en buiten veiligheidszones liggen komen wel in aanmerking voor een nieuwe ontheffing. De uitvoering van het passieve uitfaseren wordt op vaanwegtrajecten uitgesteld als de binnenvaart ter plaatse gering Is en een toename van de binnenvaart onzeker is. Indien een toename niet meer wordt verwacht zal de provincie de vaarstrookbreedte in die gevallen plaatselijk beperiten ten gunste van huidige ligplaatsnemers. Voor reeds (legaal) gerealiseerde Inkassingen en insteekhavens geldt dat, tenzij er in de praktijk sprake is van gevaarlijke situaties, ook deze ongemoeid blijven en blijvend gebruikt mogen worden. Ontwerp Ligplaatsent>eleid provinciale vaarwegen Zuid-Holland

6 ''ZUID^^^^''^^ 1 Inleiding 1.1 Aanleiding Vooriiggende nota 'Ligplaatsenbeleid provinciale vaanwegen Zuid-Holland' is een uitwerking van de Beleidsnota Provinciale vaanwegen en scheepvaart 2006, die weer een uitwerking is van het Provinciaal Verkeers- en Vervoersplan (gebaseerd op artikel 5 van de Planwet verkeer en ven/oer). Provinciaal Verkeers- en Vervoerplan Beleidsnota Provinciale vaarwegen en scheepvaart 2006 Ligplaatsenbeleid Provinciale Vaanvegen Zuid-Holland Figuur 2: Schematische weergave beleidsachlergrond ligplaatsent>eleid In de Beleidsnota Provinciale vaanwegen en scheepvaart 2006 {hierna: Nota 2006) hebben Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland uitgangspunten voor het beheer van de provinciale vaanwegen vastgelegd. Deze uitgangspunten richten zich, in aanvulling op de Scheepvaartverkeenwet en het Binnenvaartpolitiereglement, op vlotte doorstroming, veiligheid en betrouwbaarheid van het scheepvaartverkeer op de provinciale vaarwegen. Over ligplaatsen is vastgesteld dat het beleid onvoldoende eenduidig, herkenbaar en handhaafl^aar was. Daarom kondigden Gedeputeerde Staten een nieuwe llgplaatsenregellng aan. met als uitgangspunt het principe dat een 'algemeen' llgplaatsverbod wordt ingesteld \ waarmee wordt bedoeld dat het verboden zal zijn een ligplaats in te nemen, tenzij er sprake is van een openbare ligplaats of een ontheffing of vrijstelling. Voor het doorgaande scheepvaartverkeer worden openbare ligplaatsen gerealiseerd / aangewezen. Voor particuliere (d.w.z. niet-openbare) ligplaatsen is een ontheffing nodig om ligplaats te kunnen nemen (aan een particuliere oever). Deze nota is een uitwerking van de aangekondigde ligplaatsenregeling. Beleidsnota Provinciale vaarwegen en schieepvaart 2006 Ontwerp Ugplaatsentyeleid provinciale vaarwegen Zuid-Hoiland

7 TUID"^^^-^^ 1.2 Doelstelling Het doel van het beleid over de provinciale vaarwegen in Zuid-Holland is de instandhouding en bruikbaarheid van de vaarweg voor de scheepvaart en het waarborgen van de vrijheid en de veiligheid van de scheepvaart. Deze nota werkt het beleid uit voor ligplaatsen. De Nota 2006 spreekt over een algemeen ligplaats verbod voor alle vormen van afmeren met de verplichting van de vaanwegbeheerder om, waar dat zonder inbreuk op de vlotte en veilige doorvaart kan, ligplaatsen {/ llgplaatszones) te realiseren, dan wel aan te wijzen. Het ligplaatsenbeleid ls het toetsingskader bij het innemen van ligplaatsen op de provinciale vaanwegen. 1.3 Status Het ligplaatsenbeleid, zoals in deze nota is beschreven, wordt neergelegd in bindende juridische regels (zie paragraaf 2.1). De provincie dient na vaststelling van het definitieve ligplaatsenbeleid, waaronder de juridische verankering hien/an in regels, te handelen conform het vastgestelde beleid. Ontwerp Ligplaatsenbeleid provinciale vaarwegen Zuid-Holland

8 Dalum P^^"^"j'^ HOLLAND 2 Referentiekader 2.1 Juridisch perspectief Het vaststellen van provinciaal beleid is de algemene bevoegdheid die de Provinciewet aan het provinciebestuur toedeelt. De provincie is daarnaast over de provinciale vaarwegen zowel vaarwegbeheerder {beheerder van de technische toestand van het waterproflel als Infrastructuur voor scheepvaart) als bevoegd gezag op grond van de Scheepvaartverkeerwet (bevoegdheden om scheepvaartverkeer op grond van die wet nader te reguleren) Regels gericht op derden Voor de technische toestand van de vaarweg worden bij verordening ge- en verboden opgenomen over het al dan niet plaatsen van {afmeer)voorzienlngen. Daarnaast stelt de provincie bij verordening verkeersordenende bepalingen, namelijk ge- en verboden, over het innemen van ligplaatsen. De provincie kan als bevoegd gezag op grond van de Scheepvaartverkeerswet ook gebruik maken van 'verkeersbesluiten' om ligplaatsen (nader) te reguleren. Het gaat hier om bijvoorbeeld het plaatsen van geof verbodsborden uit Binnenvaartpolitiereglement^. Waar nodig zal de provincie dit (aanvullend) doen. Regels gericht op de provincie Naast de bovengenoemde bepalingen gericht op derden (ge- en verboden over ligplaatsvoorzieningen en het Innemen van ligplaatsen) kan de provincie beleidsregels vaststellen. Beleidsregels zijn ln eerste Instantie gericht op het bestuursorgaan zelf: ze vormen voor het bestuursorgaan richtlijnen die voorschrijven hoe deze met zijn bevoegdheden omgaat. Daarnaast geven ze de burger inzicht in de handelswijze van het bestuursorgaan. Het gaat bijvoorbeeld om het beschrijven in welke gevallen een ontheffing wordt verieend en wanneer niet. Er kan niet willekeurig van beleidsregels worden afgeweken. Dit mag alleen als handelen overeenkomstig de beleidsregel voor één of meer belanghebbenden gevolgen zou hebben die wegens bijzondere omstandigheden onevenredig zijn ln verhouding tot de met de beleidsregel te dienen doelen' (artikel 4:84 Algemene wet bestuursrecht). De juridische uitwerking van het beleid zoals dat in deze nota is neergelegd, is hieronder schematisch weergegeven: Voor ge- en verbodsborden is een {aanvullend} veriteersbesluit nodig. Indicatieve borden kunnen zonder verkeersbesluit worden geplaatst. Ontwerp Ligplaatsentteleid provinciale vaarwegen Zuid-Holiand

9 "^Vrr^ HOLLAND ZUID Nota Ligplaatsenbeleid provinciale vaarwegen Zuid-Holland Beleidskader, achtergrond, doelen, visie, ambities, uitgangspunten, etc. 1 i Verordening en/of verkeersbesluiten \ juridische verankering beleid in voomamelijk ge- en i vertxxjsbepaüngen die betrekking hebben op: i - ligplaats innemen (verordening en/of verkeersbesluiten) ' Beleidsregels Juridische uitwerking van het beleid Regels gericht op bestuursorgaan: richtlijnen die beschrijven hoe bevoegdheden worden toepast, t.b.v. consistent en transparant handelen. O.a. uitwerking ontheffingenbeleid en (daannee) passieve uitfasering Figuur 3: Schematische weergave juridisctie uitwerking ligplaatsenbeleid 2.2 Beleidsperspectief ln de beleidsnota Provinciale Vaanwegen en Scheepvaart 2006 heeft de provincie ambities neergelegd. De ambifies richten zich op de openbare scheepvaartkundige doorvaartfunctie van de vaanwegen: de functie van de vaarwegen voor doorgaande beroepsvaart (beheer gezien de CEMT-klasse^); en de functie van de provinciale vaarwegen voor doorgaande recreafievaart dan wel recreafieve toen/aart. De provinciale vaanwegen maken immers onderdeel uit van het recreatietoervaartnet uit de Beleidsvisie Recreafietoen/aart Nederiand (BRTN), waaronder de Staande Mast Route (beheer gezien de BRTN-klasse'*). De nota Ligplaatsenbeleid richt zich daarom op: het zorgen voor afdoende openbare ligplaatsen, voor het funcfioneren van de vaarweg als infrastructuur voor doorgaande beroepsvaart en recreatieve toen/aart. De provincie zorgt voor openbare ligplaatsen voor beroepsvaart en recreatietoervaart, die nodig zijn voor het veitig en vlot functioneren van de vaarweg. Te denken valt aan wachtplaatsen, openbare loswallen en overnachtingplaatsen in verband met de rust- en vaartijden op grond van de Blnnenvaartwet. Het voorkomen van ligplaatsen op locaties die nadelig zijn voor veilige en vlotte scheepvaart of voor de instandhouding van de vaarweg. ' ln Europa is de binnenvaart opgedeeld in CEMT-klasses. op basis van de afmetingen van vaanwegen. De Conférence Européenne des Ministres de Transport (CEMT) fieeft deze klasse-indeling bepaald. de Beleidsvisie Recreatietoervaart Nederiand (BRTN) fomiuleert klassen van vaarwegen, die de (beoogde) functionaliteit (doorvaarbaarheid) voor {typen van) recreatieve scheepvaart aangeven. Ontwerp Ligplaatsenbeleid provinciale vaarwegen Zuid-Holland

10 ^'^^^'^HOLLAND Volgens de Nota 2006 zijn ligplaatsen alleen mogelijk als deze toelaatbaar zijn gezien de funcfie van de vaarweg en zijn directe omgeving. De provinciale vaarwegen zijn geen havens maar primair transportaders, en de provincie is geen havenbeheerder, maar vaarwegbeheerder. Vlot en veilig scheepvaartverkeer zijn het beste gewaarborgd als ligplaatsen zo veel mogelijk in havens liggen, buiten de vaarweg. Doorgaande scheepvaart hoeft dan in veel gevallen geen vaart te minderen om hinderiijke waterbewegingen te voorkomen, wat verplicht ls op grond van het Binnenvaartpolitiereglement. Toch ls het onvermijdelijk dat ligplaatsen in de provinciale vaarwegen worden ingenomen. Het reguleren van ligplaatsen, zodat deze slechts op locaties mogelijk zijn waar het ligplaats Innemen scheepvaart niet (teveel) hindert, bevordert de vlotte doorvaart van schepen op een vaanwegtraject. Ligplaatsen moeten daarbij zoveel mogelijk buiten de vaarstrook worden ingericht. De vaarstrook^ ls vastgelegd in de Nota 2006 als minimaal benodigd profiel op het wateroppervlak. Waar nodig is deze geactualiseerd naar de laatste landelijkerichtiijnen^die hiervoor gelden. Met het hanteren van deze vaarstrookafmetingen wordt een verkeerstechnisch minimum gerealiseerd, waarbij een ontmoeting van twee maatgevende binnenvaartschepen mogelijk is. De noodzaak tot het innemen van ligplaatsen in provinciale vaarwegen vloeit voornamelijk voort uit de, voor het algemeen belang geldende, transportfunctie. Sommige bedrijven zijn met loswallen aan de vaarweg gebonden en hebben dus een groot belang bij hun ligplaatsen. Ook wil de va a rweg be heerder ruimte bieden voor loswallen met een openbare funcfie. Daarnaast vloeit uit de functie van de vaanweg en de verantwoordelijkheid van de provincie als vaarwegbeheerder voort dat voldoende wachtplaatsen voor bruggen en sluizen en passantenplaatsen beschikbaar moeten zijn voor de doorgaande scheepvaart. Mogelijk willen gemeenten aanvullend openbare ligplaatsen voor passanten of voor lokale recreafievaart realiseren. De provincie wil daaraan meewerken, waar dit (voor een veilige en vlotte doorvaart) nautisch mogelijk is. Verder onderkent de provincie dat er behoefte is aan ligplaatsen voor niet doorgaande recreatievaart aan particuliere oevers. De provincie wil dergelijke ligplaatsen daarom met strikte toepassing van de uitgangspunten gereguleerd {ontheffingensysteem) toestaan. In hoofdstuk 3 zijn deze algemene uitgangspunten en dus het beleid per gebruiksfuncfie van de ligplaatsen verder uitgewerkl Met vaarstrook wordt de in de nota 2006 beschreven "vaargeulbreedte' bedoeld ' Richtlijnen Vaanwegen 2005, Rijkswaterstaat Ontwerp Ugplaatsent3eleid provindale vaarwegen Zuid-Holland

11 P^ ''^YDHOLLAND Ontwerp Ligplaat^nbeleid provindale vaarwegen Zuid-Hc^land 10

12 Dalum provincie j^qj^lanjj ZUID Beleid 3.1 Algemene uitgangspunten ln de Nota 2006 staat de funcfie van de vaarwegen beschreven. Zowel voor beroepsvaart als voor de doorgaande recreafievaart zijn eisen geformuleerd waaraan vaarwegen moeten voldoen. De Nota 2006 geldt als algemeen uitgangspunt voor het ligplaatsenbeleid Regulering van ligplaatsen Kem van het reguleren van de ligplaatsen op de provinciale vaarwegen is dat het innemen van een ligplaats is toegestaan op aangegeven plaatsen met bijbehorend doel en duur of met een ontheffing of vrijstelling: 1. Bij openbare ligplaatsen {ligplaatsen voor doorgaande recreatie- en beroepsvaart, wachtplaatsen en openbare loswallen) gaat het om daartoe bestemde dan wel aangegeven ligplaatsen. 2. Voor niet -openbare ligplaatsen (particuliere ligplaatsen - zoals drijvende woningen en ligplaatsen voor particuliere recreatieve schepen - of bedrijfsloswallen, veerponten, passagiersvaart en drijvende inrichtingen) gaat het om toestemming door ontheffingen (of, in het geval van een bepaalde categorie/groep van schepen, vrijstellingen). Te smalle vaarweg l _ _ ; Provinciale vaarweg As vaarstrook ^ Vaarstrook ^ Krw^ur4 L! Vetigtwtdszorw!~~^ VeMgheidsstrook Figuur 4: Voort>eeldweergave functionele indeling van de vaarweg. In het voorbeeld staat een brug, maar het kan ook gaan om andere kunstwerken die de veiligheidszone tiepalen. De provincie hanteert een aantal uitgangspunten voor de ligplaatsen. Deze zijn dat ligplaatsen dienen te liggen: a. buiten de vastgestelde vaarstrook voor de beroepsvaart en met Inachtneming van de veiligheidsstrook; b. buiten de veiligheidzones van gevarenpunten. zoals bij bruggen, sluizen, bochten en kruisingen; Ontwerp Ligplaatsenbeleid provindale vaarwegen Zuid-Holland 11

13 Oatum p^ V";^ HOLLAND ZUID Openbare ligplaatsen kunnen in sommige gevallen op locaties komen die niet geheel aan de uitgangspunten voldoen. Voor (nieuwe) niet-openbare ligplaatsen worden de uitgangspunten strikt toegepasl ln paragraaf 3.2 wordt per type ligplaats toegelicht hoe de uitgangspunten worden gehanteerd bij het bepalen van ligplaatsen Gehanteerde zones, afstanden en afmetingen Veiligheidszones zijn gebieden ln de vaarweg waar de veiligheid van het scheepvaartverkeer extra aandacht vraagt. Het innemen van ligplaatsen heeft daar een ongewenst effect op de vlot- en veiligheid van het doorgaande scheepvaartverkeer. Voorbeelden van dergelijke zones zijn gebieden rond bruggen, sluizen, kruispunten, bochten, zwaaiplaatsen, hoogspanningslijnen en wateri^erende constructies. Bij objecten ln, over en langs de vaarweg kan bovendien de instandhouding en bruikbaarheid van de vaanweg ln geding zijn. Te denken valt aan schade aan deze kunstwerken als gevolg van brand of explosie. Ook om die reden is ligplaats nemen op plaatsen zoals onder of in de directe nabijheid van een brug niet wenselijk. De lengte van de veiligheidszone bij bruggen en sluizen is 1,5 maal de lengte van het maatgevende schip vanaf weerszijde van de brug of de sluis. Deze afstand is gerelateerd aan de zone voor wachtplaatsen die in de Richfiijnen Vaanvegen 2005 wordt gehanteerd. In deze zone zijn geen ligplaatsen gewenst, anders dan wachtplaatsen. Dit ter bescherming van genoemde belangen van het scheepvaartverkeer en de instandhouding van de vaanweg. Bij kruispunten tussen vaanwegen met beroepsvaart of tussen een vaanweg met beroepsvaart en een recreatieve vaarweg wordt 1,5 maal de lengte van het maatgevende schip gerekend vanaf het midden van het kruispunt. Bij bochten wordt 1,5 maal de lengte van het maatgevende schip aan weerszijde van de bocht toegevoegd. Een bocht wordt als zodanig beschouwd als de vaanweg een hoek maakt die groter is dan 30 g^aden^ Bij zwaaiplaatsen wordt 1,5 maal de lengte van het maatgevende schip vanaf het midden van de zwaaiplaats gerekend, tenzij de zwaalnjimte feitelijk kleiner is dan het maatgevende schip. Dan wordt 1,5 maal de beschikbare ruimte (breedte van de vaarweg) bij de zwaaiplaats vrijgehouden. Bij hoogspanningsleidingen geldt een afstand van 27,5 meter^ vanuit de hartlijn van de leidingen. De veiligheidszone bij waterkerende constirucfies is gelijk aan de afmefingen van de construcfie zelf. Met het vaststellen van deze afmetingen wordt bereikt dat manoeuvres van schepen in de veiligheidszone vlot en veilig kunnen plaatsvinden. Zie de Richtlijnen Vaanwegen 2005, november 2006, Rijkswaterstaat Vrij te houden ruimte volgens de eisen van de hoogspanningsnetbeheerder Ontwerp Ligplaatsenbeleid provindale vaarwegen Zuid-Holland 12

14 jr ^,3f- J Datum ^?^yj ""ZUID^^^^^^ Naast een veiligheidszone wordt ook een veiligheidsstrook onderscheiden. De veiligheidsstrook is de ruimte van vijf meter^ vanuit de vaarstrook richting de oever. De veiligheidsstrook ls een buffer tussen het varende en het liggende schip. Met het hanteren van veiligheidszones en -stroken wordt vlot en veilig scheepvaartverkeer optimaal gediend. Tot slot zal bij het toestaan van ligplaats innemen rekening worden gehouden met onder andere: onoverzichtelijke punten; Het innemen van ligplaatsen mag bijvoorbeeld niet leiden tot een gevaariijke situatie, doordat een liggend schip niet tijdig te signaleren is. Onoverzichtelijke situaties kunnen bijvoorbeeld bestaan bij bochten waar ook veel bebouwing is, maar mogelijk ook bij afbuigingen van minder dan 30 graden. Daar wordt vijf keer het maatrevende schip vrijgehouden. (bedrijfsmatige) loswallen. Het is van belang dat schepen voldoende ruimte hebben bij het aanleggen en vertrekken van een loswal. Dit soort nautische zaken wordt per situatie overwogen bij het al dan niet toestaan van ligplaatsen. Daarbij zal gebruik gemaakt worden van de Richfiijn Vaarwegen RVW Ligplaatsenbeleid per gebruiksfunctie Openbare ligplaatsen Wachtplaatsen Voor wachtplaatsen bij bruggen en sluizen geldt het uitgangspunt dat zowel recreatie- ats beroepsvaart veilig kan afmeren. Minimaal is aan weerszijden van een brug of sluis één gecombineerde wachtplaats beschikbaar voor recreafie- en beroepsvaart. Mogelijk liggen bruggen dicht achter elkaar en wordt het gebruik van een wachtplaats voor meerdere bruggen gecombineerd. De wachtplaats is alleen bestemd voor schepen ln afwachfing van brug- en/of sluisbediening. Wachtplaatsen zijn in een veiligheidszone r toegestaan. Foto 1: Gescheiden wachtplaats voor klein schip (voor) en groot schip (achter) ^ Zie de Richtlijnen Vaanvegen 2005, november 2006, Rijkswaterstaat Ontwerp Ligplaatsenlyeleid provindale vaarwegen Zuid-Holland 13

15 -T^--l--T'^ li-tirv ^T.T-p.upS' Datum '3^) r^ P^^'^^j'jJ HOLLAND Ligplaatsen voor doorgaande tyeroepsvaart Naast het ligplaats innemen om te wachten bij bruggen en sluizen neemt de beroepsvaart ook ligplaats in verband met overnachtingen en de rust- en vaartijden op grond van de Blnnenvaartwet. De provincie wil. waar nodig, de beroepsvaart voldoende openbare ligplaatsen langs de vaarwegen bieden. Het naleven van de rust en vaartijden op grond van de Blnnenvaartwet is immers in het belang van de provincie en alle vaanweggebruikers. Foto 2: Openbare ligplaatsen voor beroepsvaart Loswallen voor doorgaande beroepsvaart De provinde voorziet in een aantal openbare loswallen. Het innemen van ligplaatsen bij openbare provinciale loswallen anders dan nodig voor laden en/of lossen kan, zo ver het normale gebruik van deze voorziening het toelaat, na toestemming en onder voorwaarden worden toegestaan. Openbare ligplaatsen voor (doorgaande) recreatievaart De doorgaande recreatievaart wil vaak in de vaarweg ligplaats innemen. Dit kan zijn voor een kort toeristisch bezoek aan een stad of dorp, of voor het doen van boodschappen. Deze functie vergroot de aantrekkelijkheid van de vaanweg en de aan de vaarweg gelegen gemeenten. Gemeenten hebben dan ook vaak de wens, vanuit economische mofieven, om de doorgaande recreatievaart kortdurend ligplaats aan te bieden in het centrum of bij een attractie. De provincie Zuid-Holland erkent deze motieven en wil, waar daarvoor ruimte is, meewerken aan het realiseren van openbare ligplaatsen daarvoor. Zulke ligplaatsen voor (doorgaande) recreatievaart kunnen bij uitzondering op plaatsen worden gerealiseerd die niet voldoen aan de uitgangspunten (bulten de vaarstrook en veiligheidsstrook en buiten veiligheidszones). Dit kan alleen als er geen gevaar bestaat en de Inbreuk op de vlotte doorvaart aanvaardbaar ls. Dergelijke omstandigheden kunnen er bijvoorbeeld zijn als er sprake is van niet of nauwelijks beroepsvaart en binnen enkele jaren geen verandering in het verkeersbeeld te verwachten is. Goed overieg over met gemeenten is altijd aan de orde. Mogelijk zijn, om ligplaatsen te realiseren, extra (technische en/of verkeersregulerende) maatregelen nodig. Ontweip Ligplaatsenbeleid provinciale vaarwegen Zuid-Holland 14

16 TuiD^^^^^^ Foto 3: Openbare ligplaatsen voor recreatievaart -^ Voor het realiseren en het beheren van openbare ligplaatsen voor (doorgaande) recreatievaart wordt dus het veroorzakerbeginsel aangehouden: de Initiatiefnemer dient daarvoor te zorgen. Wanneer een gemeente dus (nadere) ligplaatsen wil realiseren, dan wil de provincie hieraan meewerken. De openbare ligplaats zal met verkeersborden worden aangegeven. Zo nodig worden voorwaarden gesteld om de nautische veiligheid te waarborgen. De gemeente is in beginsel zelf verantwoordelijk voor de realisafie (inclusief bekostiging), het beheer en het toezicht van die ligplaatsen (inclusief eigen regulering) Niet-openbare ligplaatsen Ligplaatsen voor niet-doorgaande tyeroepsvaart De beroepsvaart neemt vaak ligplaats in voor laden en lossen. Deze economische functie ls aan het terrein op de wal gebonden. Er is daarom een transport- en economisch belang verbonden aan de vaarweg. Inrichtingen met een transport- en economisch belang, zoals een drijvende inrichting met kraan, worden in het beleid behandeld als niet-doorgaande beroepsvaart. Voor bestaande ligplaatsen waarvoor op basis van voorgaand beleid een ontheffing is verieend en waarvoor op basis van het nieuwe beleid weer een ontheffing zouden worden verieend. blijven behouden. Soms is er sprake van bestaande ligplaatsen (een ontheffing is verieend) die onder nieuw beleid niet meer in aanmerking zouden komen voor een ontheffing. Voor die gevallen wordt het volgende ontheffingenbeleid gehanteerd; Houders van een ontheffing (bedrijven met een ontheffing) komen in aanmerking voor een nieuwe ontheffing (dan wel behouden hun ontheffing). Dit geldt zolang de bedrijfssituatie niet wijzigt {geen opheffing van de directe gebondenheid van de bed rijfsfunctie aan de vaarweg); Een wijziging van de bedrljfssituafie wordt als een nieuwe situatie beoordeeld. In het geval van een nieuwe aanvraag voor een ligplaats, zal het verzoek om een ontheffing alleen worden Ingewilligd als aan alle uitgangspunten voor de locatie wordt voldaan (buiten vaarstrook en met Inachtneming van de veiligheidsstrook en buiten veiligheidszones). Ontwerp Ligplaatsentieleid provinciale vaarwegen Zuid-Hotland 15

17 Als een bedrijf niet in aanmerking komt voor een ontheffing, maar toch een ligplaats wil, dan zal deze daarin mogelijk kunnen voorzien door een 'inkassing' op eigen terrein. Passagiersvaart heeft op- en afstapplaatsen nodig, meestal op locafies bij attracfies of in het centrum van steden. In overieg met betrokken bedrijven of organisafies en gemeenten kunnen locafies hiervoor worden gevonden. Daarbij worden mogelijk afspraken gemaakt over de voorwaarden, zoals de duur van het ligplaats innemen. Niet-openbare ligplaatsen voor (niet doorgaande) recreatievaart Langs particuliere oevers wordt vaak ligplaats ingenomen. Deze ligplaatsen fungeren dan vaak als thuishaven. De behoefte aan deze ligplaatsen wordt onderkend. Het ongereguleerd toestaan van dergelijke ligplaatsen in de provinciale vaarwegen zou echter kunnen leiden tot onwenselijke situafies voor de vlotte en veilige doorvaart. Dit betekent dat voor dergelijke ligplaatsen een ontheffingensysteem geldt. Een ontheffing voor dergelijke (nieuwe) ligplaatsen voor recreatievaart kunnen alleen worden verieend als aan alle veiligheidseisen wordt voldaan: buiten de vaarstrook, de veiligheidsstrook en de eventuele veiligheidszone. Bestaande (legale) ligplaatsen aan particuliere oevers, die op grond van de nieuwe uitgangspunten niet wenselijk zijn (ze liggen geheel of gedeeltelijk binnen een vaarstrook en/of veiligheidsstrook en/of veiligheidszone), worden passief uitgefaseerd. Dit houdt in dat op grond van het voorgaande beleid verieende ontheffingen stand houden. Wanneer voor dezelfde plek een nieuwe aanvraag komt (bijvoortieeld bij wisseling van perceeleigenaar) wordt echter geen ontheffing meer verieend. Foto 4: Ligplaatsen aan particuliere oevers zijn met ontheffing toegestaan buiten de vaarstrook, veiligtieidsstrook of veiligheidszone Particuliere ligplaatsen voor recreatievaart aan een openbare oever (een oever in eigendom en/of beheer van een overheidsinstanfie dan wel een oever die openbaar toegankelijk is) worden niet toegestaan omdat: de vlotheid en veiligheid van de doorgaande scheepvaart wordt beperttt door de aanwezigheid van ligplaatsen en in deze gevallen het doorvaartbelang zwaarder laat wegen; Ontwerp Ligplaatsentieleid provindale vaarwegeri Zuid-Holland 16

18 Vergadering 8 novemt>er 2011 provincie fjqlland ZUID de provincie in geval van openbare oevers het belang van openbaarheid (openbaar gebruik) voorrang geeft op het particuliere belang {particulier gebruik). Voor openbare oevers worden dus geen ontheffingen verieend voor particulier ligplaats Innemen. Soms bestaat er in een gebied bij omwonenden behoefte aan het ligplaats innemen met het eigen recreatieve vaartuig aan een niet-particuliere oever. Een particulier komt niet in aanmerking voor een ontheffing voor een eigen ligplaats aan een openbare oever. In situafies waarin de scheepvaart dit toelaat wil de provincie in overieg met betrokken gemeente overwegen tot een aanwijzing van een openbare ligplaats. In dat geval mag een ieder daar voor langere of onbeperkte tijd ligplaats innemen. Zie voor openbare ligplaatsen voor (doorgaande) recreatievaart paragraaf Voor passanten moet altijd voldoende ruimte beschikbaar blijven. Ligplaatsen voor een woonfunctie en een niet-vaarweggebonden tyedrijfsfunctie Ligplaatsen voor drijvende woningen'^ kunnen nadelig zijn voor de doorvaartfuncfie van de vaarweg. Scheepvaart moet daar waar drijvende woningen te dicht op de vaarstrook liggen, hun snelheid minderen om hinder (door golfslag) te voorkomen. Het is van belang dat drijvende woningen niet op ongewenste locafies liggen. Nieuwe situaties worden op grond van het nieuwe beleid beoordeeld. Vanwege de belangen die bij bestaande situaties gemoeid zijn, erkent de provincie dat legale drijvende woningen die op een ongewenste locatie liggen niet 'zomaar' opgeheven kunnen worden. Provincie wil voor de huidige bewoners terdege rekening houden met het 'woonaspect'. Daarnaast moet het beleid duidelijk en in redelijkheid de doelen van veilige en vlotte doorvaart dienen. Voor bestaande legale situaties (met een ontheffing op naam) geldt het volgende: Drijvende woningen die liggen buiten de vaarstrook en veiligheidsstrook en buiten een veiligheidszone, behouden hun ontheffing. Als er sprake is van een aanvraag voor een nieuwe ontheffing wordt voor de drijvende woning op betreffende locatie (bij eigendomsoverdracht) een nieuwe ontheffing verleend. De mogelijkheid van gebruik van de locatie als ligplaats houdt stand. Drijvende woningen die (geheel of gedeeltelijk) liggen binnen een vaarstrook en/of veiligheidsstrook en/of veiligheidszone behouden doorgaans hun ontheffing, maar een nieuwe ontheffing wordt niet verleend, tn urgente gevallen kan de provincie een ontheffing intrekken. Hef gebruik van de locatie als ligplaats eindigt. [{I NB. Er wordt met drijvende woningen* dan niet bedoeld varende schepen die als woning worden gebruikt, zoals varend erfgoedschepen. Bedoeld worden varende woningen die min of meer permanent één en dezelfde ligplaats innemen en niet geschiki en/of bedoeld zijn om mee te varen. Ontwerp Ligplaatsentieleid provinciale vaarwegen Zuid-Holiand 17

19 P^^^^YDHOLLAND Op illegale situaties wordt gehandhaafd. Foto 5: Een drijvende woning (deels) onder een tirug en dus binnen de veiligheidszone is niet toegestaan. Ligplaatsen voor varend erfgoed Een bijzondere categorie schepen is het zogenaamde varend erfgoed (schepen die zijn geregistreerd in het Nationaal Register Varende Monumenten van de Federatie Oud Nederiands Vaartuigen). Deze vaartuigen vertonen vaak ten aanzien van hun nautische eigenschappen (afmetingen, robuustheid en zeewaardigheid) meer overeenkomsten met de kleine beroepsvaart dan met de recreatievaart, ook als ze niet als beroepsvaart zijn aan te merken. Door de afmetingen passen zij doorgaans niet in jachthavens en maken daarom soms onterecht gebruik van ligplaatsen voor beroepsschepen. Dit is een ongewenste ontwikkeling. De provincie deelt de wens tot behoud van het Nederiands cultureel en historische erfgoed. Waar gewenst en mogeliik zal de provincie meewerken aan speciale aanlegplaatsen voor varend erfgoed, dat vanwege bijzondere afmetingen en status anders geen ligplaats kan innemen. Over de locafie, het gebruik (bijvoorbeeld de duur van ligplaats innemen) en het beheer van dergelijke ligplaatsen zijn overieg en afspraken met de gemeenten nodig. Varend erfgoedschepen die uitsluitend als drijvende woning worden gebruikt, worden behandeld als drijvende woningen, als deze vanwege hun bestemming ln de regel niet worden verplaatst (zie toelichting op 'Ligplaatsen voor een woonfunctie en een niet-vaarweggebonden bedrijfsfunctle'). Een varend erfgoedschip dat bewoond wordt, maar niet een eigen vaste ligplaats aanhoudt (en dus 'varend' wordt gebruikt) wordt dus als een zodanig 'op vaste locatie liggende drijvende woning' beschouwd. Ontwerp Ligplaatsentieleid provindale vaanwegen Zuid-Holland 18

20 TUID^^^^^^ 3.3 Ligplaatsvoorzieningen Om ligplaats in te kunnen nemen zijn er allerlei voorzieningen die in, aan, over en langs de vaarwegen worden aangebracht of aangelegd. A fmeerconstructies Schepen meren af aan bolders, meerpalen, steigers en dergelijke. Alle constructies in de vaanweg blijven ontheffingspllchtig. Voor het toestaan van afmeerconstnjcfies worden in principe dezelfde uitgangspunten gehanteerd als voor de ligplaatsen. Het ls dus van belang of, ln het geval van niet-openbare ligplaatsen, op die locafie ook een ontheffing voor het ligplaats nemen verieend zou worden. Aan de constructies worden voorwaarden gesteld, zoals ten aanzien van de afmetingen en ligging in de vaanweg. Bovendien kunnen voonwaarden worden gesteld om mogelijk te maken dat de provincie noodzakelijk onderhoud kan uitvoeren. Bovenstaande geldt altijd voor afmeerconstructies die worden toegestaan na inwerkingtreding van dit nieuwe ligplaatsenbeleid. Voor bestaande afmeerconstrucfies geldt, in lijn met het beleid voor het innemen van ligplaatsen, het volgende: Op situaties die op grond van het voorgaande beleid al Illegaal waren en gezien de geldende uitgangspunten ongewenst zijn kan direct worden gehandhaafd. Daar waar deze situafies door het nieuwe beleid niet meer voldoen, worden deze ln principe (en overeenkomsfig het passief uitfaseren voor het innemen van ligplaatsen) passief uitgefaseerd. Ligplaatsen in insteekhavens en inkassingen Insteekhavens en Inkassingen maken geen deel uit van de vaanweg. Ze kunnen echter wel gevolgen hebben voor de scheepvaart. Een schipper ls wettelijk verplicht zijn snelheid te matigen om te voorkomen dat schade wordt veroorzaakt aan oevers of aan werken en inrichtingen van welke aard ook die zich in de vaarweg of op de oevers daarvan bevinden. Maar ook om schade te voorkomen aan andere schepen of drijvende voorwerpen". Vooral recreafieschepen ln insteekhavens zijn kwetsbaar. De provincie wil de beroepsvaart op de doorgaande vaarweg niet direct of Indirect extra snelheidsbeperkingen opleggen. De provincie wil de beroepsvaart faciliteren en zorgen dat deze zo veilig en vlot mogelijk kan plaatsvinden. Om bezitters van recreafieschepen tegemoet te komen wil de provincie Insteekhavens in beroepsvaanwegen'^ toestaan als deze insteekhavens volledig van het openbare water worden afgesloten wanneer daarin ligplaats wordt genomen of de boten door bijvoorbeeld een botenlift uit het water worden getild. Binnenvaartpolitiereglement ' Beroepsvaarwegen zijn vaarwegen die in de nota 2006 zijn aangemerkt als geschikt voor beroepsvaart. Ontwerp Ligplaatsentieleid provindale vaarwegen Zuid-Holland 19

21 TuiD^^^^'^^ Een ontheffing voor het doorbreken van de oever voor het aanleggen van een insteekhaven of Inkassing voor een recreatieschip wordt verieend als de uitmonding direct gelegen is bulten een vaarstrook, veiligheidsstrook of veiligheidszone. Daarnaast geldt dat er altijd voldoende zicht moet zijn vanuit de insteekhaven of inkassing op de vaanweg. De mogelijkheden voor een insteekhaven of inkassing voor een beroepsvaartuig zijn ruimer, omdat deze voorziening in nagenoeg alle gevallen bedoeld is voor op de vaanweg gerichte bedrijvigheid. Een ontheffing wordt ook verieend als deze in een vaarstrook of veiligheidsstrook uitmondt, onder voonwaarde van een veilige in-en uih/aartmogelijkheid. Foto 6: Particuliere steiger en insteekhaven. In nieuwe situaties wordt de insteekhaven voor recreatieschepen toegestaan als deze buiten de vaarstrook, veiligheidstrook en veiligheidszone ligt en af te sluiten is van de vaarweg of wanneer het vaartuig met een tiotenlift uit het water kan worden getild. Bestaande insteekhavens en inkassingen die op grond van het nieuwe beleid niet voldoen worden in de regel gerespecteerd: deze mogen blijven bestaan en gebruikt blijven worden. Alleen wanneer er in de praktijk sprake is van gevaariijke situafies, dan kunnen aanvullende maatregelen veriangd worden. Ontwerp Ligplaatsenbeleid provindale vaarwegen Zuid-Holland 20

22 P' ^^ HOLLAND 4 Raakvlakken beleid 4.1 Recreatieve, milieu- en overige voorzieningen Erzijn voorzieningen die nlet ligplaatsvoorzieningen (afmeerconstructies) zijn en daarom bulten de reikwijdte van deze nota vallen. Vanwege de raakvlakken met het ligplaatsenbeleid worden deze nader toegelicht. (Particuliere) Constructies voor het te water laten van (recreatie)schepen Voor het te water laten van (recreafie)vaartuigen worden alleriel voorzieningen op de oever aangebracht: lanceerinrichfingen, takels, kranen, botenliften, botenhellingen. Construcfies op enige wijze verbonden aan een openbare oever in eigendom van de provincie zullen nooit worden toegestaan. Voorzieningen op de particuliere oever die niet blijvend boven het water uitsteken kunnen, met een ontheffing en onder voorwaarden, worden toegestaan als aan bijbehorende toetsingscriteria wordt voldaan. Voorzieningen die blijvend boven het water worden aangebracht worden niet toegestaan, tenzij het gaat om een ruimte waar een ligplaats zou worden toegestaan; dan kan wel ontheffing worden verieend. Voorzieningen die direct grenzen aan een veiligheidszone (het te water laten gebeurt dan in een veiligheidszone) worden ook niet toegestaan. Aan voorzieningen kan de provincie eisen stellen in verband met de veiligheid van het scheepvaartverkeer, maar ook in verband met de instandhouding van de vaarweg en de oever. Bijvoorbeeld het waarborgen van het zicht vanaf het water op de voorziening en de daaruit voortvloeiende acfiviteit is van belang. Een voonwaarde is dat, daar waar er géén sprake is van een ligplaats, de ligduur van het te water gelaten schip zeer beperkt is. Een schip moet op dergelijke plaatsen dus direct wegvaren na het te water laten. Ook mag de constructie niet langer dan nodig voor het te water laten van het vaartuig uit de oever steken. Foto's 7 en 8: Als er geen sprake is van een ligplaats, zijn voorzieningen voor te water laten van schepen toegestaan als de constructies niel langer dan nodig uit de oever steken. Ontwerp Ligplaatsenbeleid provinciale vaarwegen Zuid-Holland 21

23 P' ^^"j^^ HOLLAND Zwemtrappen, springplanken en dergelijke Zwemmen is op grond van het Binnenvaartpolitiereglement (BPR) nlet toegestaan in het gedeelte van een (provinciale) vaanweg dat bestemd is voor de doorgaande scheepvaart. Zwemtrappen, springplanken en dergelijke zijn daarom verboden. Wanneer een constructie redelijk dan wel noodzakelijk wordt geacht, zoals een calamiteitentrap daar waar het op een andere manier niet goed mogelijk is om op de oever te komen, wordt een ontheffing verieend. Foto 9: Springplank langs een opentiare oever Milieuvoorzieningen bij ligplaatsen De aanleg van vuilwaterinnamepunten in jachthavens is wettelijk geregeld. Op basis van het Acfivlteiten besluit volgens de Wet milieubeheer zijn jachthavens die plaatsen bieden voor meer dan 50 kajuitbootjes, verplicht om een voorzienig te hebben voor het opvangen van huishoudelijk afvalwater, inclusief rioleringswater uit pleziervaartuigen. Voor de aanleg van vuilwaterinnamepunten buiten jachthavens bestaat er geen wettelijke regeling. Overheden dan wel belanghebbenden zullen, vooralsnog, indien zij vuilwaterinnamepunten wensen, daar zelf (eigenstandig of gemeenschappelijk) het inifiatief voor kunnen nemen. Met betrekking tot, algemener, afvalwater geldt overigens dat de gemeente op grond van de Wet milieubeheer en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) verantiwoordelijk is voor lozingen op de riolering (indirecte lozingen) en dat het waterschap op grond van de Watenwet toeziet op lozingen op het oppervlaktewater {directe lozingen). Schippers mogen vuilwater niet overboord gooien (op het oppervlaktewater), maar moeten dit lozen vla het (gemeentelijk) rioleringsstelsel. 4.2 Beleid van andere overheden Naast de provincie zijn er ook andere overheden die beleid en regelgeving (kunnen) vormen over het innemen van ligplaatsen en/of het plaatsen van ligplaatsvoorzieningen. De verschillende overheden doen dat vanuit hun rol en met hun bijbehorende doelstellingen. Ontwerp Ligplaatsenbeleid provindale vaarwegen Zuid-Holland 22

24 P^ ''^YD HOLLAND De provincie doet dit over de provinciaie vaarwegen vanuit zijn rol als va a rweg beheerder en nautisch beheerder, met als doelen het beheren van de vaarwegen als infrastructuur voor doorgaande scheepvaart (bruikbaarheid, Instandhouding) en het borgen van een veilige en vlotte doorvaart (goede verkeersordening). De provincie richt zich daarbij met name op doorgaande beroepsvaart (gezien de CEMT-klasse van de vaarweg) en recreatietoervaart (gezien de BRTN-klasse van de vaarweg). De gemeente is als lokale overheid de primaire instanfie die voor zijn burgers beleid en regels stelt over het gebruik van de openbare ruimte, die gebieden bestemt en toeziet op openbare orde. Gemeenten kunnen vanuit hun rol ook met bestemmingsplannen of verordeningen {zoals de Algemene Plaatselijke Verordening), als zij dat nodig of wenselijk vinden, (gebruik van) ligplaatsen regelen. Zo kan een gemeente bepalen dat schepen vanwege het stadsgezicht in ordelijke staat moeten verkeren. Ook kunnen gemeenten dan wel politie bij overiast, zoals geluidsoveriast door gebruikers van een ligplaats, optreden, zoals ook ln andere gevallen van overiast en handhaving van de openbare orde. Tot slot is er het waterschap dat als watersysteembeheerder beleid en regels stelt ter bescherming van het watersysteem. Deze regels worden doorgaans ln de Keur (dé verordening van het waterschap) opgenomen. Het gaat bijvoorbeeld om bepalingen dat nlet zomaar objecten in op of aan oevers mogen worden geplaatst. Of om ligplaatsvert^oden ter bescherming van de doorstroming. Het is belangrijk dat overheden over hun beleid met elkaar communiceren en, waar dat nodig is, afstemmen. De provincie heeft daarom ook gemeenten en waterschappen in het gebied bij de totstandkoming van deze nota betrokken. Daarnaast is het wenselijk dat de burger weet dat er vanuit verschillende overheden beleid kan zijn. De provincie schenkt daarom aandacht aan het informeren van de burger over mogelijk bijkomend beleid van andere overheden. Het is van belang dat als de provincie een ligplaats Innemen ergens toestaat, dat voor de burger ook duidelijk wordt gemaakt dat er (mogelijk) nog toestemmingen van de gemeente en/of het waterschap nodig zijn, voordat deze daadwerkelijk ligplaats kan innemen. Ontwerp Ligplaatsenbeleid provinciale vaanvegen Zuid-Holland 23

25 P^^^YD HOLLAND Ontwerp Ligplaatsentieleid provindale vaarwegen Zuid-Holland 24

26 Vergadering 8 novemt)er Uitvoering van het beleid 5.1 Gevolgen voor bestaande en nieuvtre ligplaatsen Het beleid is in de eerste plaats opgesteld om de beroepsvaart ruimte te geven om optimaal gebruik te kunnen maken van de beschikbare infrastructuur. Het voonwaarden scheppend beleid ln deze nota richt zich daarom met name op de binnenvaart die gebruik moet kunnen maken van de provinciale vaarwegen, zodat bedrijven hier renderend goederen kunnen vervoeren. Daamaast wil de provincie de functionaliteit van de vaanvegen voor doorgaande recreatievaart borgen. Doorgaande recreatievaart moet op een veilige en vlotte manier gebruik kunnen maken van de provinciale vaanwegen die onderdeel zijn van het toervaartnet uit de Beleidsvisie Recreatietoervaart Nederiand. Het ligplaatsenbeleid heeft gevolgen voor nieuwe en bestaande situaties. Uit een inventarisatie is gebleken dat vee! ligplaatsen (zo'n 140 ten tijde van het opstellen van deze nota) bij particuliere percelen langs de provinciale vaarwegen ongewenst zijn. Het gaat om recreatieschepen en drijvende woningen. Dit komt vooral door het toepassen van alle veiligheidseisen. De toepassing van deze veiligheidseisen heeft als doel om de binnenvaart ruimte te geven zich te ontwikkelen volgens de vastgestelde ambifies, maar ook om binnen dit kader de veiligheid van het liggende schip en van opvarenden te waarborgen. Daardoor is minder oeveriengte beschikbaar voor het aanwijzen van particuliere ligplaatsen. Daar staat tegenover dat de provincie waar nodig en mogelijk mee zal werken aan verruiming van de mogelijkheden om openbare ligplaatsen aan te leggen. Eenmaal verieende ontheffingen kunnen met de feiten van nu niet 'zomaar' worden ingetrokken op basis van gewijzigde omstandigheden. Ook ls er niet altijd de urgentie aanwezig om maatregelen te treffen. Daarom wordt waar mogelijk en voor zover dit redelijk ls een passieve uitfasering toegepast, dat in de regel bestaande ontheffingen respecteert en bij nieuwe aanvragen aan de hand van het nieuwe beleid toetst. De uitvoering van het passief uitfaseren wordt op vaanwegtrajecten uitgesteld als de binnenvaart ter plaatse gering is en een toename van de binnenvaart onzeker is. Indien de verwachte toenamen uitblijft zal de provincie de vaarstrookbreedte in die gevallen plaatselijk beperken ten gunste van ligplaatsnemers. In hoofdstuk 3 ls per gebruiksfunctie van de onderscheiden ligplaatsen beschreven hoe met bestaande maar eigenlijk ongewenste situaties wordt omgegaan. 5.2 Nadere uitwerking van het beleid Na vaststelling en bekendmaking van de juridische regels gericht op de vaanweggebruiker zullen, waar dit nodig is, de bijbehorende verkeersborden op de benodigde plaatsen aan de vaarwegtrajecten worden geplaatst Ontheffing- en vrijstetlingveriening worden nader uitgewerkt in een beleidsregel (zie paragraaf 2.1). Ontwerp Ligplaatsentieleid provinciale vaarwegen Zuid-Holland 25

27 Vergadering 8 novemtïer 2011 TUID"^^^*^^ Waar nodig waar nodig en mogelijk zal de provincie zorgen voor of meewerken aan het realiseren van nieuwe of het herinrichten van bestaande openbare ligplaatsen. Het beleid wordt in fasen uitgevoerd. Hiervoor worden eerst voorbereidende onderzoeken uitgevoerd om te kunnen vaststellen wat illegaal is en wat niet voldoet aan het nieuwe beleid. Daarmee wordt de actuele technische en juridische uitgangssituatie zo nauwkeurig mogelijk vastgelegd om het beleid toe te kunnen passen, waaronder het ontheffingenbeleid en de (daarop gebaseerde) passieve uitfasering, maar ook om handhavend op te kunnen treden. Foto 10: Voorbeeld van een verkeersbord bij een openbare ligplaats 5.3 Nadeelcompensatie Wanneer eigenaren of bewoners van eigenaren van mening zijn dat ze door de uitvoering van dit beleid onevenredig worden benadeeld, dan kunnen zij een gemofiveerd verzoek tot nadeelcompensatie indienen bij Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland. Zij kunnen het verzoek sturen naar: Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland Zuid-Hollandplein 1 Postbus LP Den Haag Ontwerp Ligplaatsentieleid provirkiale vaarwegen Zuid-Holland 26

28 Vergadering 8 novemt)er 2011 P^ ^^"j^holland Bijlage 1 Begrippen Blj het opstellen van het Ligplaatsenbeleid provinciale vaanwegen Zuid-Holland is gebleken dat veel begrippen over vaarwegen en ligplaatsen verschillend worden gehanteerd. Dit kan verwarrend werken. Voor een goede lezing van dit ligplaatsenbeleid, is een eenduidige begripshantering essentieel. Daarom is in dit ligplaatsenbeleid een begrippenlijst opgenomen. Voor die begrippen die al gedefinieerd zijn in wet- en regelgeving, zijn de wettelijke definities aangehouden. A f meerconstructie: Steigers, meerpalen, bolders en andere voorzieningen die zijn bedoeld voor het afmeren van scheepvaart. Beleidsregel: Een bij besluit vastgestelde algemene regel, niet zijnde een algemeen verbindend voorschrift, omtrent de afweging van belangen, de vaststelling van feiten of de uitleg van wettelijke voorschriften bij het gebruik van een bevoegdheid van een bestuursorgaan (artikel 1:3 Algemene wet bestuursrecht). Titel 4.3 van de Algemene wet bestuursrecht gaat over beleidsregels. Beroepsvaart: De scheepvaart van de bedrijfsmatig gebruikte schepen. Hieronder valten schepen voor goederenvervoer, werkschepen (zoals kraanschepen), passagiersschepen en veerponten. Binnenvaartpolitiereglement: Afgekort: BPR. Besluit tot vaststelling van een reglement ter voorkoming van aanvaring of aandrijving op de openbare wateren in Nederiand, die voor scheepvaart open staan. Uitgezonderd zijn de wateren die zijn in omschreven In Rljnvaartpolltiereglement (RPR), Scheepvaartreglement Westerschelde, Scheepvaartreglement Eemsmondlng, Zeeaanvaringsreglement (ZAR) en Reglement Kanaal van Gent naar Temeuzen. BRTN: Beleidsvisie Recreatietoervaart Nederiand. Deze visie formuleert klassen van vaanwegen, die de (beoogde) functionaliteit (doorvaarbaarheid) voor (typen van) recreafieve scheepvaart aangeven. CEMT: Conférence Européenne des Ministres de Transport. In Europa is de binnenvaart opgedeeld in CEMT-klasses, op basis van de afmefingen van vaanwegen. De Conférence Européenne des Ministres de Transport (CEMT) heeft deze klassenindeling bepaald. Drijvende inrichting: Drijvend bouwsel dat vanwege zijn bestemming in de regel niet wordt verplaatst. Ontwerp Ligplaatsenbeleid provindale vaarwegen Zuid-Holland 27