5 minuten versie voor Provinciale Staten

Transcriptie

1 5 minuten versie voor Provinciale Staten Directie DBI Afdeling Directeur Registratienummer PZH (DOS ) Datum vergadering Gedeputeerde Staten Verzenddatum Geheim 17 maart 2015 Nee Portefeuillehouder Paraaf Provinciesecretaris Termijn Bondt, IGM, de 15 april 2015 Onderwerp Ontwerp Vaarwegenverordening (in het kader van aanwijzing vaarwegbeheerders), ontwerp Uitvoeringsregeling vaarwegprofielen en wijziging Beleidsregel ontheffingen ligplaatsen Bijlagen 1 ontwerp Vaarwegenverordening ontwerp Uitvoeringsregeling vaarwegprofielen Zuid-Holland a t/m f concept overeenkomsten per waterschap 4 ontwerp-besluit tot wijziging van de Beleidsregel ontheffingen ligplaatsen 5 kaart toebedeeld vaarwegbeheer Voorstel van GS aan PS: kennisnemen van de 5 minutenversie en de bijlagen 1. Onderwerp in kort bestek Aanleiding Op grond van de Waterwet (art. 3.2) en bestuurlijke afspraken met de waterschappen (o.a. bestuursakkoord Water) is de provincie verplicht om bij verordening het vaarwegbeheer te regelen, kaders te stellen en de vaarwegfunctie vast te leggen. De Waterwet beoogt hiermee de huidige onduidelijkheden in het vaarwegbeheer weg te nemen. Het gaat met name om die watergangen waarvan het watersysteembeheer berust bij de waterschappen en die tegelijk gebruikt worden als vaarweg; een vaarweg die niet als zodanig in beheer is van provincie of gemeente. In tegenstelling tot provincie en gemeenten kunnen waterschappen als functioneel bestuur geen andere taken uitvoeren met middelen verkregen door belastingheffing dan die, die wettelijk aan hen zijn toebedeeld. Vaarwegbeheer valt hier niet onder. Om die reden kunnen watergangen van het waterschap alleen uit waterhuishoudkundig oogpunt beheerd en onderhouden worden en niet als vaarweg; ondanks dat deze soms intensief door de recreatievaart gebruikt worden. Waterwet De Waterwet heeft de provincies de bevoegdheid verleend om vaarwegbeheerders aan te wijzen en zo de mogelijkheid te bieden dit hiaat in het vaarwegbeheer op te vullen. De wet 1/5

2 bepaalt verder dat de kosten voor het vaarwegbeheer van een waterschap dat de door provincie als vaarwegbeheerder is aangewezen, door de provincie gedragen moeten worden. De regeling van het vaarwegbeheer moet vastgelegd worden in de provinciale Vaarwegenverordening. Deze operatie is het resultaat van een zorgvuldig bestuurlijk proces en dient voor 21 december 2015 te zijn afgerond. GS hebben op 17 maart 2015 het ontwerp van deze verordening vastgesteld en voor een zienswijzeprocedure ter inzage gelegd. Aanwijzing Vaarwegbeheerders In het ontwerp van de verordening wordt de provincie aangewezen als vaarwegbeheerder voor de waterwegen die thans al als zodanig in het beheer van de provincie zijn. Dit is conform de Visie Ruimte en Mobiliteit en er is geen reden om hier verandering in aan te brengen. Het provinciaal vaarwegennetwerk wordt gebruikt voor de beroepsvaart en omvat binnen Zuid-Holland een deel van het landelijke zgn. Basis Recreatie Toervaart Net (BRTN) ten behoeve van de doorgaande recreatieve vaarroutes. Voor het resterende deel van het BRTN-netwerk wordt het vaarwegbeheer in vrij medebewind opgedragen aan de desbetreffende waterschappen en in attributie toebedeeld aan vier gemeenten (Nieuwkoop, Schiedam, Rotterdam en Gorinchem). In de Visie Ruimte en Mobiliteit wordt het BRTN als zijnde van provinciaal belang aangemerkt. Voor andere watergangen is om die reden geen vaarwegbeheer toegekend in het ontwerp van de verordening. Naast de aanwijzing van de vaarwegwegbeheerders voor dit resterende deel van het BRTN regelt de Vaarwegverordening ook de kaders voor het technisch beheer. Dit gebeurt door middel van het vastleggen van de bijbehorende vaarwegprofielen die de beheerder moet aanhouden om een vlotte en veilige doorvaart te kunnen garanderen. Dit maakt het nodig om de Uitvoeringsregeling vaarwegprofielen vast te stellen. Het ontwerp daarvan vergezelt de ontwerp Vaarwegverordening in de zienswijzeprocedure. Samenwerking provincie waterschappen Het resterende deel van het BRTN wordt toegewezen aan de waterschappen en hiermee is een provinciale vergoeding per jaar gemoeid. Over de toedeling van deze vergoeding worden met de desbetreffende waterschappen afzonderlijke overeenkomsten gesloten na vaststelling van de Vaarwegenverordening. De concepten (zie bijlagen) zijn na een intensief traject in samenspraak met de waterschappen tot stand gekomen. In deze overeenkomsten worden eveneens afspraken vastgelegd die voorzien in een efficiënt beheer van de betreffende watergangen. Op onderdelen kan het efficiënter zijn dat een waterschap in zijn watersysteembeheer ook werkzaamheden uitvoert ten behoeve van het vaarwegbeheer van de provincie, en omgekeerd dat de provincie in haar vaarwegbeheer werk meeneemt ten behoeve van het watersysteembeheer. Tot op heden voeren drie waterschappen al werkzaamheden uit in het kader van het provinciaal vaarwegenbeleid met een totale omvang van 0,67 mln op jaarbasis (dit is een gemiddelde over de afgelopen 10 jaar). Hiervoor zijn specifieke overeenkomsten gesloten. 2/5

3 In voornoemd samenwerkingstraject met de waterschappen is generiek en systematisch gezocht naar de optimalisatie van het beheer. In de concept- overeenkomsten zijn de financiële afspraken opgenomen, waarbij over en weer elkaars belang wordt vergoed (watersysteembeheer en vaarwegbeheer). Deze afspraken laten een netto voordeel zien voor de provincie van 0,69 mln. Als basis is het normkostenmodel van het IPO gehanteerd. Dit model is in overleg aangepast voor de Zuid-Hollandse situatie. Met de nieuwe overeenkomsten op basis van deze normkostensystematiek komen de huidige financiële afspraken tussen provincie en waterschappen te vervallen. Na vier jaar wordt deze systematiek geëvalueerd. Gemeenten - als algemeen bestuur - hebben de mogelijkheid om vaarwegbeheer zelf te bekostigen. Om die reden is het niet nodig met de vier gemeenten die als vaarwegbeheerder worden aangewezen overeenkomsten te sluiten over de financiering van het beheer. Belangrijkste veranderingen Samenvattend zijn de belangrijkste veranderingen in deze ontwerp Vaarwegenverordening ten opzichte van de huidige situatie: - De grondslag van de nieuwe verordening is de Waterwet en niet meer de Provinciewet. Dit legt de provincie de wettelijke verplichting op vaarwegbeheerders aan te wijzen. - In de ontwerp Vaarwegenverordening worden nu vaarwegbeheerders aangewezen voor de BRTN vaarwegen (dit is inclusief de provinciale beroepsvaarwegen). In de huidige situatie was vaarwegbeheer alleen geregeld voor de provinciale beroepsvaarwegen; - De uitvoering van vaarwegbeheer en watersysteembeheer geschiedt zoveel mogelijk door één beheerder. In de huidige situatie is sprake van ad-hoc afspraken tussen provincie en enkele waterschappen. - De verrekening tussen provincie en waterschappen van de kosten van vaarwegbeheer en watersysteembeheer vindt in de nieuwe situatie plaats op basis van normkosten. Beleidsregel ligplaatsenbeleid Naast de regeling van het vaarwegbeheer wordt de Vaarwegenverordening ook nog op een ander onderdeel bijgesteld, te weten het ligplaatsenbeleid. In de nieuwe verordening wordt een hardheidsclausule toegevoegd, waarmee GS in onredelijke situaties een uitzondering kunnen maken op het verbod om een ligplaats in te nemen. Ook wordt kort afmeren mogelijk gemaakt waar dat nautisch verantwoord is en niet langer duurt dan 15 minuten. In de veiligheidszones blijft het kortdurend ligplaats innemen verboden. De hoofdregels van het beleid blijven echter onveranderd. En tot slot zijn GS ook voornemens de Beleidsregel ligplaatsenbeleid bij te stellen omdat deze in de praktijk een aantal onduidelijkheden heeft laten zien. Het is de bedoeling om met drie uitvoeringstechnische wijzigingen een verruiming voor gebruikers mogelijk te maken: - Toestaan van constructies voor het te water laten van vaartuigen, die niet permanent boven het water hangen (bijv. botenlift, hijsvoorziening); - Mogen uitmonden van insteekhavens en inkassingen in een vaarstrook of veiligheidsstrook (verbod blijft alleen van kracht voor veiligheidszones); 3/5

4 - De mogelijkheid van het verlenen van een ontheffing voor ligplaatsen ten behoeve van evenementen. De beoogde wijzigingen van de Beleidsregel zullen eveneens in de inspraak worden gebracht. De intentie is deze wijzigingen al voor het begin van het nieuwe vaarseizoen 2015 in de praktijk toe te passen. 2. Afbakening van (wettelijk) kader en partijen a. Europees/nationaal/provinciaal wettelijk en beleidskader De Waterwet (artikel 3.2 ) en het bestuursakkoord Water vormen de aanleiding om vaarwegbeheerders aan te wijzen en de Vaarwegenverordening daarop aan te passen. Aanpassing en voorbereiding voorafgaand aan de vaststelling vindt plaats met toepassing van afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht (het volgen van de uniforme openbare voorbereidingsprocedure) en de artikelen 145 en 146 Provinciewet. b. Relatie andere interne beleidsterreinen De raakvlakken met andere beleidsterreinen zijn: - Water Relatie met de Waterwet; - Recreatie Basis Recreatie Toervaart Net (BRTN); - Cultuur Trekvaarten en historische vaarwegen. c. Relatie externe partijen De inhoudelijke voorbereiding is gebeurd in nauw overleg met de waterschappen binnen de provincie Zuid-Holland en met de betrokken gemeenten en buurprovincies. 3. Procesbeschrijving en rol Staten a. Voorgeschiedenis In de Waterwet (art. 3.2) is opgenomen dat provincies de verplichting hebben om bij verordening het vaarwegbeheer te regelen, kaders te stellen en de vaarwegfunctie vast te leggen. De Waterwet beoogt hiermee de huidige onduidelijkheden in het vaarwegbeheer weg te nemen. b. Waar staan we nu? De fase van beleidsuitwerking In het kader van de samenwerking met de waterschappen heeft een bestuurlijke consultatieronde plaatsgevonden. Uitkomst hiervan is dat alle waterschappen op hoofdlijnen kunnen instemmen met de ontwerp-vaarwegenverordening. Enkele kanttekeningen hierbij zijn: - Het regelen en bekostigen van het nautisch beheer wordt ingevuld na vaststelling van de Vaarwegenverordening. - Aansluiting van provinciaal beleid (Verordening Ruimte) op waterschapsbeleid; meenemen in het vervolgproces. 4/5

5 - Vraagpunt over exploitatie en kosten van kunstwerken die liggen in vaarwegen die niet worden aangewezen; gesprekken hierover zijn gaande. De eerder genoemde vier gemeenten zijn geïnformeerd over de nieuwe Vaarwegenverordening. Reacties van deze gemeenten en anderen zullen via de formele inspraak binnenkomen. c. Vervolgprocedure Het ontwerp van de nieuwe Vaarwegenverordening en het ontwerp van de Uitvoeringsregeling vaarwegprofielen Zuid-Holland 2015 en het ontwerp van de wijziging Beleidsregel Ontheffingen ligplaatsen zullen de zienswijzeprocedure doorlopen conform afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht (de uniforme openbare voorbereidingsprocedure). De termijn voor het indienen van zienswijzen bedraagt 6 weken en vangt aan op de dag waarop de ontwerpen (verordening, uitvoeringsregeling en beleidsregel) ter inzage zijn gelegd. De vaststelling van de Vaarwegenverordening geschiedt door PS. Het streven is besluitvorming in PS te laten plaatsvinden medio Financiële aspecten (dekking en risico s) De nieuwe regeling, die uniform is opgesteld voor alle vaarwegen die in beheer zijn van de provincie of waterschap, heeft als gevolg dat de provincie aan de waterschappen in totaal 1,35 mln per jaar aan vergoedingen verschuldigd is als bijdrage in de kosten voor het vaarwegbeheer. De dekking bestaat uit vrijval van drie bestaande onderhoudsovereenkomsten welke werkzaamheden nu deel uitmaken van de afspraken ter grootte van 0,67 mln per jaar. Daarnaast wordt voorgesteld het batig saldo dat de provincie van de waterschappen ontvangt ter grootte van 0,69 mln aan te wenden voor de dekking van de extra kosten. Een en ander zal bij de definitieve vaststelling van de Vaarwegenverordening aan PS ter besluitvorming worden voorgelegd. Over all is voor de provincie deze operatie budgettair neutraal. Technische & proces vragen en informatie bij Ambtenaar Telefoon \83 86 Rino Vlaardingerbroek\Peter Hamelijnck Kamer mc.vlaardingerbroek@pzh.nl P.Hamelijnck@pzh.nl 5/5