Meer aandacht voor de darmen

Transcriptie

1 2011, nr. 17 Deze informatie is uitsluitend bestemd voor gezondheidsprofessionals en mag niet verstrekt worden aan consumenten/cliënten/patiënten. Meer aandacht voor de darmen In 2010 heeft prof. dr. Eric Claassen, immunoloog en werkzaam bij de VU en Erasmus Universiteit, de Stichting Darmgezondheid opgericht en de website gelanceerd. Waarom was het nodig een aparte website op te richten? Prof. Claassen: Voor veel mensen zijn de darmen nog steeds een taboeonderwerp waarover je niet hoort te praten. Ook al is het bekend dat de darmen bij de spijsvertering en de stoelgang een belangrijke rol spelen en hun rol bij het immuunsysteem steeds duidelijker wordt. Toch wordt er veel te weinig aandacht besteed aan de darmen. Veel mensen associëren darmen met iets vies. En dit terwijl onze darmen essentieel zijn voor de gezondheid! Er lopen in Nederland zo n 2 miljoen mensen rond met darmproblemen. Die zijn allemaal op zoek naar onafhankelijke informatie over darmgezondheid. Hebben mensen al ontdekt? Prof. Claassen: Jazeker! We krijgen regelmatig vragen binnen over welke voeding bijvoorbeeld het meest geschikt is bij een bepaalde aandoening. Overigens verwijzen wij veel mensen door naar hun huisarts of een diëtist. Er worden alleen algemene tips en adviezen gegeven. Voor wie is deze website bedoeld? Prof. Claassen: De Stichting Darmgezondheid wil ervoor zorgen dat het belang van de gezondheid van de prof. dr Eric Claassen darmen en de kennis ervan meer onder de aandacht komt. Daarom is deze website gelanceerd met een gedeelte voor consumenten en een gedeelte voor gezondheidsprofessionals. In het deel voor gezondheidsprofessionals staat behalve een overzicht van recente wetenschappelijke artikelen ook een agenda van interessante bijeenkomsten en verhalen uit de praktijk. De deskundige onafhankelijke redactie bestaat uit diëtist Karine Hoenderdos, microbioloog prof. Bruno Pot en gastro-enteroloog prof. Robert-Jan Brummer. De site wordt mede mogelijk gemaakt door verschillende profit- en nonprofitorganisaties. Maar iedereen kan een bijdrage leveren. Gezondheidsprofessionals met een interessant verhaal of onderzoek kunnen dit naar de redactie sturen. In het consumentendeel is veel laagdrempelige informatie te vinden over gezonde leefstijl, met recepten en maar ook praktische tips. En iedereen kan er terecht voor informatie over veelvoorkomende aandoeningen zoals obstipatie en diarree. Wat zijn de populaire pagina s op dit moment? Prof Claassen: Het actuele nieuws is natuurlijk altijd nuttig om bij te houden zowel voor consumenten als gezondheidsprofessionals. We proberen ook zo veel mogelijk opvallende en interessante artikelen te plaatsen. Dat kan varieren van iets heel praktisch tot een samenvatting van een wetenschappelijke studie. Daarnaast blijkt dat informatie over aandoeningen zoals darmklachten bij kinderen veel bezoekers trekt. De site blijkt dus echt in een behoefte te voorzien!

2 Overgewicht, Diabetes en microbiota. Een uitbreiding van de hygiene hypothese? Oorspronkelijke titel: Obesity, Diabetes, and Gut Microbiota. The hygiene hypothesis expanded? G. Musso, R. Gambino, M. Cassader, Diabetes Care September 28, 2010 vol. 33 no. 10; De relatie tussen de microbiota (darmflora) van de darm, de energiebalans, ontstekingsverschijnselen en het ontstaan van overgewicht en daaraan gerelateerde aandoeningen wordt steeds duidelijker. In diermodellen wordt een veranderde samenstelling van de bacteriën in de darm gekoppeld aan overgewicht, insulineongevoeligheid en diabetes. Dit gebeurt via verschillende mechanismen, waaronder een verhoogde energieoogst uit het dieet, een veranderd vetzuurmetabolisme en beïnvloeding van peptiden die met verzadiging te maken hebben (zoals PYY). Ontwikkeling microbiota Het begrijpen van de onderliggende mechanismen is van groot belang voor het beïnvloeden van de samenstelling van de darmmicrobiota. Verschillende factoren bepalen de ontwikkeling van de microbiota zoals een premature geboorte, de manier waarop de geboorte plaatsvindt, voeding, ziekenhuisopnames en uiteraard gebruik van antibiotica. Uit onderzoek lijkt het westerse dieet een belangrijke veroorzaker te zijn van een obesogene microbiota. Relatie microbiota en overgewicht Op basis van dierexperimenteel onderzoek, waarin veelbelovende resultaten werden gevonden, zijn korte gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken bij mensen met overgewicht uitgevoerd. Hier lieten prebiotica en probiotica gunstige resultaten zien bij ontstekingen maar ze droegen ook bij aan een verbeterde insulinegevoeligheid en glucose tolerantie. Het onderliggende mechanisme moet nog ontrafeld worden. In het artikel van Musso et al wordt in detail ingegaan op de recente vooruitgang die geboekt is op het gebied van microbiota en de relatie met het ontstaan van overgewicht, insulineresistentie en diabetes. Daarnaast worden therapeutische mogelijkheden van probiotische bacteriën besproken. Experimentele data suggereren dat door het veranderen van de microbiota het vet- en glucosemetabolisme positief beïnvloed worden. Voor een causaal verband tussen microbiota en overgewicht bij mensen is echter meer en overtuigender bewijs noodzakelijk. Omdat de microbiota individueel en uniek is en er geen gebruik gemaakt kan worden van gestandaardiseerde condities blijkt het onderzoeken van een mogelijk causaal verband veel lastiger dan verwacht.

3 Reductie van infecties bij atleten door het dagelijks drinken van een probioticum (Lactobacillus casei Shirota) Oorspronkelijke titel: Daily Probiotic s (Lactobacillus casei Shirota) Reduction of Infection Incidence in Athletes M. Gleeson, N.C. Bishop, M. Oliveira and P. Tauler International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 2011, Inleiding In deze studie werd gekeken naar het effect van het drinken van een probiotische melkdrank gedurende de trainingsactiviteit van duursporters op het krijgen van infecties van de bovenste luchtwegen (URTI) en gastrointestinale symptomen. Daarnaast werd gekeken naar het effect op immunologische markers. Hiertoe werden 84 actieve duursporters in de studie geïncludeerd en willekeurig toegewezen aan een groep die probiotica kreeg (42 personen) en een groep die een placebo kreeg (42 personen). De deelnemers waren voornamelijk duursporters (hardlopen, fietsen, zwemmen, triatlon) die gemiddeld 10 uur per week trainden. Het niveau van de sporters liep van actieve recreanten tot olympische triatleten. Uitvoering Tijdens de vier maanden durende interventieperiode trainden de deelnemers op hun gebruikelijk niveau. De deelnemers dronken tweemaal daags een flesje Yakult (65 ml, 6.5x10 9 CFU) of een placebo gedurende 16 weken. Inname van supplementen (vitamines, mineralen etc.), andere probiotica dan het studiemateriaal of gefermenteerde melkproducten was niet toegestaan. De deelnemers vulden wekelijks een lijst in met vragen over bovenste- luchtweg-infectiesymptomen en gastrointestinale symptomen. Ook eventueel medicijngebruik werd genoteerd. De symptomen werden genoteerd als licht, gemiddeld en zwaar en werden gescoord met een 1, 2 of 3. Uit deze scores werd een wekelijkse score samengesteld. Een URTI episode werd gedefinieerd als een periode waarin de wekelijkse totale symptoomscore hoger of gelijk was aan 12 en minimaal door een week gescheiden was van een andere week met een score hoger of gelijk aan 12. Bij aanvang van de studie en in week 8 en 16 werden samples genomen van speeksel en bloed. Resultaten Het aandeel deelnemers dat één of meer weken met URTI-symptomen te maken kreeg bleek significant hoger in de placebogroep dan in de probioticagroep (placebo 0.9, probiotica 0.66, p= 0.021). Ook het aandeel weken dat URTI-symptomen werden waargenomen en het medicijngebruik was significant hoger in de placebo groep. De ernst van de URTI-symptomen was niet significant anders. Voor gastrointestinale symptomen werd alleen significantie gevonden in het aandeel dagen dat symptomen werden gerapporteerd. Dit aantal was 33% hoger in de placebogroep. Wanneer naar de immunologische parameters werd gekeken bleek dat de speeksel-iga-concentratie

4 significant hoger was in de probioticagroep ten opzichte van de placebogroep. Dit verschil was niet aanwezig bij de nulmeting maar wel bij week 8 en 12. Conclusie Het drinken van een probiotische zuiveldrank tijdens de training door duursporters leidt tot een significante vermindering van de frequentie symptomen van bovenste luchtweginfecties. In de probioticagroep werd een significant hogere concen tratie IgA gemeten, wat een mogelijke verklaring is voor de resultaten. Dit antilichaam is namelijk betrokken bij de verdediging vanuit de slijmvliezen tegen bacteriën en virussen. in Wenen en op 8 oktober tijdens het symposium Ziek van darmproblematiek II. Voor meer informatie verwijzen wij u graag naar de nieuwspagina of De originele Engelstalige reprint van dit artikel is gratis aan te vragen via de antwoordkaart in deze nieuwsbrief. Op verschillende bijeenkomsten in het komend halfjaar gaan wetenschappers dieper op dit onderwerp in. Zoals op 8 april tijdens de diëtistendagen, op 27 mei tijdens het 6e Internationaal Yakult Symposium Antwoordkaart postzegel niet nodig Yakult Nederland B.V. Antwoordnummer WB Amstelveen

5 Nieuwspagina Meet Your Expert sessie 8 april NVD Diëtistendagen, Noordwijkerhout Dr. Karolien van Puyenbroeck (onderzoeker Universiteit Antwerpen) bespreekt resultaten uit onderzoek dat gedaan is naar de effecten van probiotica ter voorkoming van infecties van de bovenste luchtwegen. Tijdstip: sessie 5.8 aanvang uur en sessie 6.8 aanvang uur. Toegang is gratis voor bezoekers diëtistendagen maar het aantal zitplaatsen is beperkt! International Yakult Symposium (IYS) 26 en 27 mei in Wenen (Oostenrijk) Tijdens alweer de 6e editie van het IYS zullen gerenommeerde wetenschappers resultaten uit recent onderzoek presenteren. Onderwerpen die aan bod zullen komen, zijn: invloed van voeding op de microbiota, gezondheidsonderhoud bij sporters en ouderen, immuunmodulatie door probiotica (o.a. bij PDS). Kijk voor het volledige programma op com of vraag het programma aan via de antwoordkaart in deze nieuwsbrief. Antwoordkaart Heeft u collega s die ook graag de nieuwsbrief willen ontvangen, maakt u dan gebruik van de antwoordkaart. Indien u het niet meer op prijs stelt post van ons te ontvangen of uw gegevens staan niet correct in onze database, dan kunt u ook gebruik maken van de antwoordkaart of mailen naar: info@scienceforhealth.nl Aanvragen Stuur mij het programma van het 6e Internationaal Yakult Symposium. Stuur mij het programma van Ziek van Darmproblematiek II. Instelling/praktijknaam Afdeling Dhr. Mw. Naam Titel en voorletters Straatnaam Postcode en Woonplaats adres Telefoonnummer Wij nemen uw gegevens op in onze database. Uw gegevens worden behandeld volgens de Wet Bescherming Persoonsgegevens. Uw gegevens worden niet verkocht aan derden. Stuur mij de folder Open dag en Seminar. Ik ben diëtist/ mondhygiënist (doorhalen wat niet van toepassing is). Stuur mij de reprint van het artikel Daily Probiotic s (Lactobacillus casei Shirota) Reduction of Infection Incidence in Athletes Algemeen Ik wil graag opgenomen worden in de Science for Health database zodat ik op de hoogte blijf van nieuws en activiteiten. Mijn gegevens zijn onjuist of gewijzigd. Hiernaast heb ik de correcte gegevens ingevuld. Graag het oude/foutieve adresetiket meesturen. Ik wil graag verwijderd worden uit de Science for Health database

6 Nieuwspagina (vervolg) 8 oktober Ziek van Darmproblematiek II, Burgers Zoo, Arnhem Gezond of toch ziek? Wetenschap en praktijk van suboptimale gezondheid. Bohn Stafleu van Loghum organiseert de tweede editie van dit symposium waarbij ditmaal de suboptimale gezondheid van mensen in verschillende levensfasen centraal zal staan. De sprekers zijn ook deze keer vooraanstaande experts en specialisten op het gebied van gezondheid. Met gebruik van de resultaten uit recent onderzoek maken zij vanuit de wetenschap de vertaalslag naar de (klinische) praktijk. Een aantal onderwerpen dat aan bod gaat komen, is: Wat is gezondheid en kunnen we nog gezonder worden? Hoe gezond zijn (duur-)sporters, ouderen en mensen met overgewicht? Overgewicht en microbiota. Is fecestransplantatie een oplossing? Probiotica bij verkoudheid Probiotica in de klinische praktijk: antibiotica, obstipatie en diarree. Kortom, in een dag weer helemaal up to date! Voor meer informatie of aanmelding kunt u terecht op of vraag het programma aan via de antwoordkaart in deze nieuwsbrief. Speciaal voor diëtisten en mondhygiënisten Open dag en seminar Van wetenschap naar spreekkamer Voeding, gezondheid en probiotica in vogelvlucht Dit voorjaar wordt er op verschillende dagen in de Yakult fabriek een geaccrediteerd seminar georganiseerd. Naast een kijkje achter de schermen zullen wetenschap en praktijk elkaar afwisselen met voldoende ruimte voor discussie met collega s! Aan de hand van resultaten uit klinisch (humaan) onderzoek worden recente ontwikkelingen op het gebied van gezondheid en probiotica besproken. Voor mondhygiënisten zal de focus uiteraard liggen op voeding en mondgezondheid. Tijdens het seminar voor diëtisten komen de volgende onderwerpen aan bod: gezondheid van sporters en ouderen, preventie van diarree en de invloed van microbiota bij overgewicht. Daarnaast zal er ingegaan worden op de rol van communicatie bij gezondheidsvoorlichting. Deelname is gratis en inclusief lunch en studiemateriaal. Open dag en seminar voor diëtisten! Open dag en seminar voor mondhygiënisten! Datum: Voor diëtisten op 12, 24 mei of 23 juni. Voor mondhygiënisten op 20 mei of 7 juni. colofon De nieuwsbrief is een uitgave van de wetenschappelijke afdeling van Yakult Nederland B.V. Redactie: Lidwien Franke Hans van Schijndel Basisontwerp: dbod Amsterdam Vormgeving en druk: sowieso vaka Schiphol-Oost Adres: Yakult Nederland B.V. Handelsweg 59H 1181 ZA Amstelveen Telefoon: Fax: info@scienceforhealth.nl Website: Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van de redactie openbaar gemaakt worden of verveelvoudigd Yakult Nederland B.V. Voor meer informatie of aanmelding kunt u terecht op of vraag het programma aan via de antwoord kaart in deze nieuwsbrief.