We focussen op verdwijningen en seksuele uitbuiting van kinderen en kiezen daarbij het pad van professionalisme en innovatie

Transcriptie

1

2 We focussen op verdwijningen en seksuele uitbuiting van kinderen en kiezen daarbij het pad van professionalisme en innovatie Onder het Erevoorzitterschap van H.M. Koningin Alles te weten komen over Child Focus in één minuut? Scan de QR-code met je smartphone! Child Focus : 100 % uw vertrouwen waard! Y&R BrandAssetValuator 2015 De Stichting voor Vermiste en Seksueel Uitgebuite Kinderen werkt onder de naam Child Focus. Het is een stichting van openbaar nut. Zeven dagen op zeven en 24 uur op 24 stelt onze organisatie alles in het werk om vermiste kinderen terug te vinden en hun seksuele uitbuiting offline en online tegen te gaan. Gebruik het gratis noodnummer of de chat via be om een verdwijning of seksuele uitbuiting te melden. Mensen die op beelden van misbruik van kinderen op internet botsen, kunnen dit anoniem melden via het burgerlijk meldpunt stopchildporno.be. De overheidssubsidies dekken ca. een derde van de behoeften van Child Focus. Deze fondsen worden per project of op jaarbasis onderhandeld. Ondernemingen en het grote publiek zorgen voor de andere twee derden. Samenstelling van de Raad van Bestuur in 2016 Voorzitter Jean-Louis Duplat Vicevoorzitter Hilde Witters-Burie Leden Stef Anthoni, Willy Bruggeman, Vincent Bruyère, Heidi De Pauw, Jérôme Glorie (tot ) Isabelle Mazzara (vanaf ), Marina Maes, Joël Moresco (tot ), Benoît Parmentier, Françoise Pissart, Dirk Vanden Branden, Cédric Visart de Bocarmé, Jean-Pierre Wellens, Jeroen Wils Waarnemer aangeduid door de Federale Regering Vincent Stragier Waarnemers aangeduid door de drie Gemeenschappen Pepijn Hanssens (tot ), Didier Cornet, Robert Hagen, Joris Meganck Child Focus is lid van: Belgisch Netwerk van Stichtingen Kinderrechtencoalitie Vlaanderen Missing Children Europe (MCE) International Centre for Missing and Exploited Children (ICMEC) International Association of Internet Hotlines (INHOPE) Internationaal netwerk van sensibilisatieplatforms rond veilig internet (INSAFE) De Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (VEF) Association pour le Volontariat Vzw Het Punt enacso 1

3 Cijfers in een oogopslag Behandelde dossiers seksuele uitbuiting en e-safety in 2015 Behandelde dossiers verdwijningen p.7 Weglopers p.10 Internationale kinderontvoeringen door een ouder p.12 Verdwijningen van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen p.13 Ongedefinieerde verdwijningen p.14 Ontvoeringen door derden TOTAAL verdwijningsdossiers Dossiers seksuele uitbuiting Kindersekstoerisme Prostitutie van minderjaargen 35 4 zie p TOTAAL Kinderporno e-safety-dossiers (via de hulplijn voor een veilig internet) Ongewenst contact via internet Seksuele intimidatie Andere Privacy 42 TOTAAL Sexting Sextortion Grooming zie p TOTAAL ontrustwekkende verdwijningen (zie p.6) p.6 Affichagecampagnes Evolutie van het aantal meldingen via stopchildporno.be zie p.16 Evolutie van het aantal e-safety-dossiers zie p p.6 Vignettagecampagnes TOTAAL opsporingscampagnes Behandelde dossiers «verdwijning» per categorie in 2015 Afgesloten dossiers Niet afgesloten dossiers % TOTAAL % Weglopers 228 TOTAAL % % Internationale kinderontvoeringen door een ouder % TOTAAL % 43 Verdwijningen van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen % TOTAAL 44 Ongedefinieerde verdwijningen % 15 TOTAAL % 6 28 % Ontvoeringen door derden Dossiers algemene vragen/doorverwijzingen Andere/niet gepreciseerd Opvoeding/gezin Juridische vragen TOTAAL Seksueel misbruik Mishandeling zie p.5 Verdwijningen niet bevoegd Dossiers vragen over vormingen of pedagogisch materiaal zie p

4 Voorwoord Strategische heroriëntering leidt tot resultaten. Heidi De Pauw, algemeen directeur Jean-Louis Duplat, voorzitter : Onze noodlijn rinkelde keer Eén van de belangrijkste troeven van Child Focus is de laagdrempeligheid. Dankzij het gratis noodnummer is onze organisatie dag en nacht, elke dag van de week, te bereiken. Child Focus ageert sinds haar oprichting op gebied van het aanpakken, voorkomen en bestrijden van verdwijning van kinderen en van hun seksuele uitbuiting. Daarbij gaat de organisatie toekomstgericht te werk, op basis van een groot vertrouwen tussen raad van bestuur en directiecollege. Twee jaar geleden werd beslist het thema seksuele uitbuiting meer aandacht te geven. Nieuwe focus legt fenomenen bloot Zo konden we door aandachtige analyse van wegloopdossiers aantonen dat het risico dat jonge weglopers in de prostitutie terecht komen, niet denkbeeldig is. Soms gaat het om spontane overlevingsstrategieën, maar vaker zijn er derden in het spel die hen bewust misleiden met de bedoeling hen seksueel en ook financieel uit te buiten. Het gaat om pooiers die zich op tieners richten, tienerpooiers dus. Door dit fenomeen publiek te benoemen, kreeg het aandacht vanuit het beleid. Dit zal naar we hopen en verwachten op termijn leiden tot preventieve acties, maar ook tot een aangepaste en efficiënte Het digitale jaarverslag: nog meer info en tal van video s! Dit jaarverslag bestaat ook in een uitgebreide, digitale versie op childfocus.be/nl/jaarverslag2015. Het bevat meer informatie, maar ook tal van video s. Wanneer u een smartphone en een geschikte app heeft, kunt u de video s bekijken door de QR-codes op de foto s te scannen. Niet te missen: Child Focus in 2015: de video, gemaakt voor en door jongeren op childfocus.be/nl/rapportannuel2015 of: opvang en omkadering van de slachtoffers, evenals ook een daadkrachtiger aanpak van de daders (p. 20). Strijd 2.0 tegen kinderporno Ook op een ander gebied was 2015 een intens jaar van overleg met operationele en ook beleidspartners. Het gaat daarbij om het identificeren en van het web weghalen van beelden van seksueel misbruik van kinderen. Net zoals onze NGO-partners in de rest van Europa, wil Child Focus daar zeer binnenkort actief en zonder tijdrovende administratieve procedures aan bijdragen, in partnerschap met industrie, politie en justitie (p.16-18). Kinderen en jongeren sterker betrekken Een volgende strategische optie betrof het sterker betrekken van kinderen en jongeren bij de organisatie. Niet enkel omdat zij de uiteindelijke doelgroep zijn van onze operationele en preventieve werking, ook als ze later opgroeien kan Child Focus hen van bienst zijn. Kinderen en jongeren worden meer systematisch bij onze diensten, publicaties en vrijwilligerswerking betrokken, of staan zelf in voor bepaalde realisaties (zo verschijnen samen met dit jaarverslag enkele video s gemaakt door jongeren). Dit, en ook de nieuwe toon in de externe communicatie, leidt nu reeds tot een shift in onze positionering, wat o.m. merkbaar is bij onze noodlijn. Zo kwam bijvoorbeeld de helft van de meldingen rond het gevoelig thema sextortion van die minderjarigen zelf (p.25). Bestuurlijke en financiële transparantie Het bereiken van stevige doelstellingen vereist vertrouwensvolle samenwerking tussen een effectieve raad van bestuur, een goed functionerend directiecollege en een deskundig en enthousiast team van medewerkers en vrijwilligers. Aan hen allen onze dank. Child Focus rekent voor de meerderheid van haar werkingsmiddelen op bijdragen vanuit de bedrijfswereld en het grote publiek. Ook de overheid draagt bij, via de subsidie van de Nationale Loterij, van Belgische overheden of EU-projectsubsidies. We hechten dan ook een groot belang aan uiterst zorgzaam beheer en aan correcte besteding van die middelen. Financiële duurzaamheid is een permanente zorg om onze crisishulpverlening, bijstand aan slachtoffers, preventie en sensibilisering blijvend gaande te houden, in het belang van de hele bevolking (p.26-27). Dank aan alle burgers, overheden, grote en kleine bedrijven die hieraan bijdragen! Iedereen kan op het nummer terecht om een verdwijning of een situatie van seksuele uitbuiting van een minderjarige te melden. Sinds 25 mei 2014 biedt de chat via be, drie keer per week, dezelfde diensten. Hij valt vooral in de smaak bij jongeren, meisjes en Nederlandstaligen. In 2015 voerde Child Focus 155 chatconversaties. We rekenen op de solidariteit van iedereen Om de dossiers in verband met verdwijning en online en offline seksuele uitbuiting te behandelen, zet Child Focus een team in van negen gespecialiseerde consulenten. De organisatie zou haar missie echter niet kunnen vervullen zonder de steun van meer dan 800 vrijwilligers en een dertigtal affichepartners. In 2015 is de keten van solidariteit nog sterker geworden met onder andere de medewerking van Century 21 Benelux en DTM Taxi, de Antwerpse taximaatschappij. Meer weten: childfocus.be/jaarverslag2015, p. 5-6 en p Je moet proberen om je gevoelens aan de kant te zetten, maar wel empathie te tonen. MIREILLE PEREBOOMS, onthaalverantwoordelijke. Een paar keer stond ik om twee uur s ochtends in de straten van Charleroi om affiches op te hangen. Onze beloning komt wanneer we de affiches of vignetten kunnen terugnemen en aan de handelaars kunnen zeggen: Het kind is gevonden en is veilig en wel thuis! MARC NOKERMAN, coördinator van de vrijwilligersgroep van Charleroi 4 5

5 VERMISTE KINDEREN Meer weten: childfocus.be/nl/jaarverslag2015, p.8-10 We kiezen resoluut voor partnerschap en overleg Een kind verdwijnt. Wat doet Child Focus? Meer weglopers Weglopers zijn kinderen en jongeren die hun huis, instelling of opvanggezin verlaten zonder de toestemming van hun ouders of opvoeders. In 2015 steeg hun aantal. Belangrijkste redenen om weg te lopen zijn moeilijkheden in het gezin, op school of in relaties. Aantal wegloopdossiers in 2015 Minder onrustwekkend Onrustwekkend Totaal Preventief dossier Effectief weggelopen kind Totaal Kritieke leeftijdscategorie: 13 tot 15 In de 1055 dossiers die in 2015 werden behandeld, was de wegloper op het ogenblik van de opening van het dossier in 6% van de gevallen jonger dan 13 jaar oud, 53% was 13 à 15 jaar oud en 33% 16 à 17 jaar oud. 6% was reeds meerderjarig (zie p.8). Child Focus stelt alles in het werk om vermiste kinderen zo snel mogelijk terug te vinden, net als jongvolwassenen (tot en met 24 jaar) wanneer ze beantwoorden aan een of meerdere verontrustende criteria zoals opgenomen in de ministeriële richtlijn over de opsporing van vermiste personen. Voorbeelden zijn een fysieke handicap of de nood aan medische zorgen. De procedures die vervolgens gevolgd worden, verschillen naargelang het type van verdwijning. Het is dus essentieel om verdwijningen onder te verdelen in vijf categorieën: weglopers, internationale kinderontvoeringen door ouders, de verdwijning van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen, ontvoeringen door derden en ongedefinieerde verdwijningen. De samenwerking met politie, justitie, het FOD Buitenlandse Zaken en de hulpdiensten is hierbij cruciaal. U denkt meteen aan affiches op televisie of in het straatbeeld. Logisch, maar wist u dat dit enkel gebeurt bij 10% van de vermiste kinderen? Child Focus doet veel meer dan dat. Wij helpen en informeren de naasten. Verder verlenen we advies en ondersteunen we het opsporingsonderzoek. Samen met politie en parket gaan we na of een oproep tot getuigen noodzakelijk is via een discrete of publieke campagne. Een publiek opsporingsbericht kunnen we verspreiden via papieren of digitale affiches en via onze online communicatiekanalen zoals onze website, sociale netwerksites en de Child Focus app. Als in het belang van het kind een discrete aanpak nodig is, kunnen er vignetten verspreid worden. Die zijn niet voor iedereen zichtbaar maar worden aan zorgvuldig geselecteerde doelgroepen gegeven met de vraag uit te kijken naar het kind in kwestie. Indien het vermiste kind in acuut levensgevaar is, kan er een Child Alert worden gelanceerd. Wij staan hierbij niet alleen. Om deze opsporingsberichten te verspreiden kunnen we rekenen op ruim 800 vrijwilligers en een dertigtal affichagepartners. Iedereen kan ons via het gratis noodnummer bereiken om informatie over het vermiste kind te delen. Is het kind terecht, dan zijn we er voor het hele gezin, terwijl we achter de schermen de sporen van de zoekactie zorgvuldig uitwissen. Samen vinden we ze wel! In 2015 behandelde Child Focus 1055 wegloopdossiers, waarbij 867 kinderen waren betrokken. Dit is opnieuw een lichte stijging ten opzichte van het jaar ervoor (1020) en een verhoging van 6% ten opzichte van 2013, waarin het aantal dossiers uitzonderlijk laag was (989). Child Focus wordt meestal ingeschakeld wanneer het kind al is weggelopen. In 2015 ging het om 1022 effectieve wegloopsituaties. Er werden 33 preventieve dossiers behandeld, waarbij het gaat om jongeren die van plan zijn om weg te lopen of waarvan de ouder of voogd vreest dat de jongere zal weglopen. Eén op zes is onrustwekkend Ruim 16% van de wegloopdossiers werd als een onrustwekkende verdwijning beschouwd. Dit aandeel is iets gestegen ten opzichte van 2014 met 18 gevallen. Het onrustwekkende karakter van een wegloopdossier wordt gekenmerkt door één of meerdere onrustwekkende criteria zoals bepaald in de Ministeriële Richtlijn met betrekking tot de opsporing van vermiste personen (zie kaderstuk p.9). Bij een onrustwekkende verdwijning wordt de Cel Vermiste Personen van de Federale Politie ingeschakeld, die de lokale politie bijstaat in de opsporing van het vermiste kind. Child Focus hecht evenwel evenveel belang aan de zogenaamde minder onrustwekkende verdwijningen waarvoor geen enkele van deze criteria van toepassing is. Meer meldingen van weggelopen meisjes De persoon die de wegloopsituatie aan Child Focus meldt, is in bijna de helft van de gevallen familie van het kind (ouder, voogd of een ander familielid) (48%). In de andere helft betreft het de politie of het parket (49%). Slechts een kleine 3 procent van de wegloopdossiers in 2015 werd gemeld door de jongere zelf. Er wordt aan Child Focus vaker melding gemaakt van weggelopen meisjes (60%) dan jongens (40%). Herhaaldelijke weglopers: langzame, maar constante stijging Eén van de redenen waarom het aandeel van 13- tot 15-jarigen in de wegloopdossiers zo groot is, is het feit dat er proportioneel meer jongeren uit deze leeftijdscategorie verschillende keren per jaar weglopen. Telkens wordt dan een nieuw dossier geopend, vandaar ook dat het aantal dossiers (1055) hoger ligt dan het aantal kinderen (867). In 2015 zijn 127 kinderen 2 tot 7 keer weggelopen, een cijfer dat jaarlijks licht stijgt. Het profiel dat sterk vertegenwoordigd is in deze groep is dat van meisjes van 13 tot 15 jaar oud, verblijvend in een instelling. Hoewel men ervan zou kunnen uitgaan dat deze herhaaldelijke weglopers minder risico lopen tijdens het weglopen omdat ze dit gewoon zijn, wil Child Focus toch wijzen op de noodzaak om extra waakzaam te zijn. Uit de dossiers blijkt immers dat deze profielen meer kans maken om in aanraking te komen met gevaarlijke situaties zoals prostitutie via tienerpooiers (zie p.20). 6 7

6 Melder per provincie + Brussels Hoofdstedelijk Gewest Vaak raden we het gezin aan om een vertrouwenspersoon te zoeken om de problemen die tot weglopen hebben geleid, aan te pakken en dat van zodra het kind terug is. Soms is de reden waarom een kind wegloopt banaal, maar vaak is het een schrijnend signaal. (Gazet Van Antwerpen, ) DIRK DEPOVER, directeur communicatie en woordvoerder Antwerpen Brussel Henegouwen Luik Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen derde (politie, parket) Limburg Vlaams-Brabant Namen kind/ouder/familie Waals-Brabant Luxemburg Leeftijd weglopers j j 16-17j 18j + onbekend 6% 2% 6% 33% 53% 28% van weglopers komt uit een instelling Het aandeel jongeren dat uit een instelling wegloopt en aan Child Focus wordt gemeld, is licht gedaald. Ruim 28% van de dossiers die Child Focus behandelt, betreft jongeren die in een instelling geplaatst zijn. Vorig jaar ging het om 30% van de dossiers. In deze moeilijke dossiers moeten de consulenten vaak extra creatief zijn in het vinden van oplossingen, gezien deze jongeren vaak al een heel hulpverleningsparcours hebben afgelegd en de mogelijkheden voor een duurzame oplossing voor hen steeds beperkter worden. Meeste dossiers uit Antwerpen, gemeld door politie Ook in 2015 kwamen de meeste dossiers die bij Child Focus werden gemeld uit Antwerpen (18%), gevolgd door Henegouwen (15%) en Brussel (14%). De grafiek op p.8 illustreert dat er per provincie grote verschillen in de melders van wegloopdossiers zijn. Maar liefst 4 op 5 dossiers uit Antwerpen werden door de politie aan Child Focus gemeld. Dat verklaart het grote aantal dossiers uit deze provincie. In Brussel werd bijna de helft van de wegloopdossiers bij Child Focus door de politie gemeld, terwijl voor het melden van wegloopsituaties in Henegouwen en Luik Child Focus voornamelijk door de ouders gecontacteerd wordt. Child Focus gaat in de toekomst nog meer informatiesessies geven aan politiemensen, om het belang van een nauwe samenwerking te benadrukken en hen aan te sporen ouders blijvend te informeren over de hulp die we hen kunnen bieden (zie p..26). Sneller terecht In 2015 was 39% van de weglopers terecht binnen de 48 uur, een stijging van 3% ten opzichte van vorig Een tiener, C. is weggelopen. Het lukt me contact met haar te leggen en samen bekijken we alle mogelijkheden. Een week later belt C. me wanhopig terug. Ze wil zelfmoord plegen. Haar ouders zijn gek van ongerustheid. We slagen erin haar te vinden voor het te laat is. Vandaag ben ik een vertrouwenspersoon voor zowel het meisje als haar familie. Ze stuurden me een mooi kaartje en pralines om me te bedanken voor mijn hulp. jaar. 32% was terecht na meer dan 2 dagen, maar binnen de week. Dit is dan weer een daling van 3% ten opzichte van In 18% van de gevallen duurde de verdwijning een week tot een maand. Ruim 9% van de jongeren liep tussen 1 en 6 maand weg. En 2% bleef langer weg dan 6 maanden. Van de 1055 dossiers die in 2015 werden behandeld, werden er in dat jaar ook 976 (92,5%) afgesloten. 42% van deze dossiers kon worden afgesloten omdat de politie de jongere had teruggevonden. Ruim een wegloper op drie (34%) keerde uit eigen beweging terug. Er werden ook dossiers afgesloten omdat het kind werd ELODIE TRUYENS, consulente 8 9 teruggevonden door zijn ouders (8%) of door een derde persoon (8%). Maar er zijn nog andere redenen (8%) voor de afsluiting van een dossier: misverstanden, verloren gelopen kinderen, overlijdens of wanneer een volwassene (categorie jaar) uit eigen wil blijkt te zijn vertrokken.

7 Internationale kinderontvoeringen door ouders: veel minder nieuwe dossiers Een internationale kinderontvoering door een ouder is een verplaatsing of niet-terugkeer die als onwettig wordt beschouwd. Ofwel neemt de ouder het kind zonder toestemming mee naar het buitenland, ofwel maakt de ouder gebruik van een periode dat het kind in het buitenland vertoeft om het niet terug te brengen bij de andere ouder. Child Focus behandelt zowel ontvoeringen vanuit als naar België. In 15% van de kinderontvoeringen betrof het een baby In 2015 behandelde Child Focus 358 dossiers internationale kinderontvoering door een ouder. Hierbij waren 479 kinderen betrokken: 245 meisjes en 234 jongens. Dit is een daling van minder dan 2% ten opzichte van Toen werden 406 dossiers behandeld. Een daling met 18% 220 dossiers werden geopend in andere waren reeds vroeger geopend maar waren in 2015 nog steeds in behandeling. Met name het aandeel nieuwe dossiers daalde fel: er werden in % minder nieuwe dossiers geopend. Het aandeel langlopende dossiers bleef nagenoeg ongewijzigd: +1%. Van de 358 behandelde dossiers in 2015 ging het in 239 gevallen om een effectieve ontvoering (in 2014 waren dat er 255) en in 119 gevallen om een preventiedossier, waarbij een ouder vreest dat de andere ouder de kinderen zal ontvoeren (151 in 2014). De ontvoerde kinderen zijn doorgaans vrij jong. In 2015 waren ruim de helft van de ontvoerde kinderen (56%) 5 jaar of jonger. 15% van de ontvoerde kinderen werden zelfs als baby (minder dan 2 jaar) ontvoerd. Hardnekkige misverstanden Moeders ontvoeren vaker dan vaders en hun aandeel gaat in stijgende lijn. In 2015 was in 73% van de gevallen de moeder de ontvoerende ouder (67% in 2014), in 26% van de gevallen was de vader de ontvoerder en in 1% een ander familielid. Een omgekeerde tendens is merkbaar bij preventiedossiers. Hierbij vreest in 66% van de gevallen de moeder dat de kinderen door hun vader zullen ontvoerd worden. In 34% van de gevallen wordt een ontvoering door de moeder gevreesd. Dit bewijst dat het beeld dat mensen hebben van een internationale kinderontvoering nog steeds in grote mate verschilt van de werkelijkheid. Een bijkomend misverstand is dat kinderen voorna- melijk naar Noord-Afrikaanse landen zouden ontvoerd worden. Wanneer een ouder een ontvoering vreest, is dit in meer dan de helft van de gevallen naar een Afrikaans land (58%), in bijna de helft van de gevallen (48%) zelfs een Noord-Afrikaans land. We stellen evenwel vast dat in minder dan 1 op 5 van de gevallen (19% in 2015) de kinderen ook effectief naar een Noord-Afrikaans land werden ontvoerd. In meer dan de helft van de gevallen (56% in 2015) werden de kinderen ontvoerd naar een Europese bestemming, in 47% was dit zelfs een EU-land. De landen waar kinderen naar ontvoerd worden, zijn dus hoofdzakelijk Europees: 31 ontvoeringen naar Frankrijk, 18 naar België, 11 naar Marokko en verder telkens 9 ontvoeringen naar Spanje, Tunesië en Rusland. In de top 5 van bestemmingslanden waarnaar een ontvoering gevreesd wordt, komt geen enkel Europees land voor: 13 gevallen naar Marokko, 11 naar Algerije, 10 naar Tunesië, 9 naar Turkije en 5 naar de Filipijnen. Een oplossing zoeken neemt tijd in beslag Van de 239 effectieve ontvoeringsdossiers konden er in afgesloten worden, dit komt overeen met 45%. Dit percentage ligt lichtjes hoger dan vorig jaar (43% in 2014), maar blijft lager dan de jaren voorheen, toen het percentage rond de 66 % schommelde. Het is in elk geval duidelijk dat deze dossiers doorgaans lang duren om tot een oplossing te komen (gemiddeld net geen jaar). Daardoor is er op het einde van het jaar een in vergelijking met onze andere materies groter aandeel dossiers dat nog open staat. In 29 gevallen werd het kind in België teruggevonden (27%), in 23 gevallen besliste Child Focus het dossier af te sluiten (21%), in 18 gevallen bleek de ouder onbereikbaar te zijn (17%), in 13 gevallen kwamen de ouders tot een onderling akkoord (eventueel met de hulp van een bemiddelaar of een advocaat) (12%), in 11 gevallen bleek het om een misverstand te gaan (10%) en in 9 gevallen bracht een procedure (in België of buitenland) uitsluitsel (8%). In 5 gevallen tenslotte werd het dossier afgesloten op vraag van de ouder (5%). Dit wil niet noodzakelijk zeggen dat de achterblijvende ouder het opgeeft om zijn/ haar kind terug te laten keren. Het betekent enkel dat hij/zij niet langer nood heeft aan de hulp en steun van Child Focus. Terugkeer na een ontvoering vergemakkelijken: een mooie vooruitgang! Child Focus stelde vast dat de terugkeer van kinderen na een ontvoering regelmatig problematisch verloopt. Aangezien kinderontvoeringen doorgaans veel tijd in beslag nemen, is het voor de betrokken kinderen belangrijk dat de terugkeer zo makkelijk mogelijk kan verlopen. Daarom rondde Child Focus in 2015 een Europees project af in samenwerking met de Duitse organisatie MiKK (Mediation bei internationalen Kindschaftskonflikten), het Griekse Family Mediation Center en het Spaanse Asociación Madrilena de Mediadores om ouders bemiddeling aan te bieden in deze specifieke gevallen. Tijdens het project dat een jaar duurde werd een bemiddelingsmodel gecreëerd om ouders bij te staan in het organiseren van de terugkeer van kinderen na een kinderontvoering. Het model is gebaseerd op de ervaringen en praktijken van professionelen uit 11 EU-lidstaten. Op basis van dit bemiddelingsmodel werden internationale familiebemiddelaars getraind uit 17 verschillende EU-lidstaten. Uiteindelijk werden de resultaten van het project voorgesteld op een Europese Conferentie die plaatsvond op 27 en 28 februari 2015 in Brussel. Deze Conferentie werd bijgewoond door 140 professionelen uit 25 verschillende landen. Het project werd gecofinancierd door de Europese Commissie

8 Verdwijningen van niet-begeleide minderjarigen: onmogelijk een exact beeld te krijgen Niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV) zijn kinderen afkomstig uit een land buiten de Europese Economische Ruimte die in België aankomen zonder hun ouders of wettelijke vertegenwoordigers. Child Focus maakt zich al jaren zorgen om het grote aantal niet-begeleide minderjarigen die na korte of langere tijd weer zonder spoor verdwijnen. Kwetsbaar en getraumatiseerd Het gaat om kwetsbare jongeren die vaak een traumatische voorgeschiedenis hebben, in een onzekere verblijfssituatie verkeren, een gezinsomkadering missen en een grote nood hebben aan psychologische ondersteuning en praktische begeleiding. Ze lopen meer dan andere jongeren het risico slachtoffer te worden van mensenhandel en diverse vormen van (seksuele of economische) uitbuiting. In 2015 werden ruim 5000 nieuwe NBMV in België geregistreerd, wat meer dan een verdubbeling is ten opzichte van Hiervan hadden 900 kinderen eind 2015 nog steeds geen voogd. Het aantal kinderen waarvan men het spoor bijster is, is moeilijk in te schatten. Child Focus wordt lang niet altijd op de hoogte gebracht van de verdwijning van NBMV uit de opvangcentra. Daarnaast zorgt de grote instroom van vluchtelingen ervoor dat een aantal jongeren niet geregistreerd wordt en daardoor door de mazen van het net glippen. Europol schat dat er minstens minderjarige vluchtelingen, die zonder begeleiding van hun ouders naar Europa vluchtten, vermist zijn. Stijging van het aantal dossiers In tegenstelling tot andere verdwijningen zijn er, wanneer het gaat om vermiste NBMV, geen ongeruste ouders die de melding van verdwijning aan Child Focus overmaken. Voor deze meldingen is Child Focus De actualiteit met de gebeurtenissen in Parijs, Tunis, Verviers en elders in de wereld alsook het daaruit voortvloeiende antimoslimsentiment bemoeilijken het voeren van een genuanceerd en sereen debat over het lot en de toekomst van deze kwetsbare minderjarigen. (Child Focus News, december 2015) HEIDI DE PAUW, algemeen directeur afhankelijk van de politie, de instelling waar het kind verbleef of de voogd. In 2015 behandelde Child Focus 66 dossiers van vermiste NBMV, tegenover 43 in Het ging om 36 nieuwe dossiers. 23 dossiers werden gesloten en dat om verschillende redenen: 8 jongeren keerden naar de opvang terug, vier NBMV werden door de politie of een derde teruggevonden, over 2 jongeren werden we door een betrouwbare partner geïnformeerd dat ze in veiligheid verkeerden. In 4 dossiers had de jongere de leeftijd van 18 jaar bereikt. In de andere dossiers nam Child Focus de beslissing om het dossier te sluiten, omdat er geen enkele rol meer kon worden opgenomen. Vijf op zes van de betrokken NBMV waren jongens, bijna een derde was afkomstig uit Afghanistan, gevolgd door Eritrea (10%) en Syrië (5%). Meer jonge tieners Net zoals vorig jaar was op het moment van hun verdwijning 24% van de bij Child Focus gemelde vermiste NBMV jonger dan 13 jaar. In 46 procent van de meldingen ging het om 13- tot 15-jarigen. Dit aandeel is gestegen met ruim 10% ten opzichte van In 30 % van de gevallen was de jongere 16 of 17 jaar oud. 30% Leeftijd van de verdwenen NBMV in TOTAAL % Jonger dan 13 jaar 13 tot en met 15 jaar 16 en 17 jaar 16 24% Ongedefinieerde verdwijningen: 4 jongvolwassenen levenloos teruggevonden Indien er bij de opening van een verdwijningsdossier onvoldoende informatie is over de aard van de verdwijning, wordt dit door Child Focus als een ongedefinieerde verdwijning geregistreerd. Deze dossiers zijn meestal onrustwekkend omdat het onduidelijk is of de minderjarige verdween als gevolg van een kwaadwillig opzet, een ongeluk, een vrijwillig vertrek, een verdwaling of een zelfmoord. In 2015 behandelde Child Focus 44 ongedefinieerde verdwijningen. Betere classificatie Dat zijn er 20% minder dan in 2014, omdat we sinds vorig jaar meer aandacht besteden aan het herkwalificeren van dossiers. Met andere woorden, een dossier waarvan het eerst niet duidelijk is wat de omstandigheden van de verdwijning zijn, maar dat we later wel kunnen definiëren, zal bij afsluiting in de juiste categorie worden onderverdeeld. Van de 21 dossiers die in 2015 werden afgesloten, ging het in 11 gevallen om een misverstand of een verloren gelopen kind. 4 kinderen werden veilig en wel teruggevonden door de politie, ouders of bekenden en 2 kinderen keerden uit eigen beweging terug. 4 jongvolwassenen werden levenloos teruggevonden. Vaak jonge kinderen of jongvolwassenen In de 44 behandelde dossiers was meer dan de helft van de kinderen jonger dan 13 jaar, bijna de helft was jongvolwassen en één op tien was tussen 14 en 17 jaar. Net zoals vorig jaar ging het in deze dossiers dus vaak om jonge kinderen (verdwaald, misverstanden) en jongvolwassenen (misverstanden, vrijwillige verdwijningen, ongevallen). Een jongen bij ons op school raakte vermist in juni, ik was zo blij dat alles goed afgelopen is. PIETER-JAN, 14 jaar 12 13

9 Ontvoering door derden: familie vaak betrokken Child Focus definieert de ontvoering door een derde als de onrechtmatige onttrekking van de minderjarige aan de hoede van de wettelijke ouder of voogd. Deze dossiers omvatten dus niet enkel criminele ontvoeringen, maar ook en vooral ontvoeringen door bijvoorbeeld biologische (maar niet erkende) ouders, ouders die uit hun rechten werden ontzet of familieleden zonder ouderlijk gezag. Wat betreft de ontvoering door een gekende derde behandelde Child Focus 21 dossiers in Het ging telkens om effectieve ontvoeringen, meestal door een ouder of familielid zonder ouderlijk gezag die het kind onttrok aan het ouderlijk gezag. Geen criminele ontvoering Child Focus behandelde ook 2 dossiers waarbij sprake was van een poging tot ontvoering door een onbekende derde. Deze cijfers staven het feit dat criminele ontvoeringen gelukkig uiterst zeldzaam zijn. Alle technologische gadgets die we vandaag kennen, bieden een vals gevoel van veiligheid: ze kunnen slecht werken of gemakkelijk geneutraliseerd worden. Zo heeft een kind nood aan autonomie en aan ouders die het vertrouwen geven. Hen enkele elementaire veiligheidsregels bijbrengen en de kleinsten een simpele armband met een gsm-nummer meegeven, zijn zeker gerechtvaardigd. (La Dernière Heure, ) MARYSE ROLLAND, communicatieverantwoordelijke en woordvoerster SEKSUELE UITBUITING VAN MINDERJARIGEN Sinds 2014 richt Child Focus zich voornamelijk op volgende drie vormen van seksuele uitbuiting van kinderen: de aanmaak en verspreiding van beelden van seksueel misbruik van kinderen (kinderpornografie), prostitutie van minderjarigen en kindersekstoerisme. Child Focus zet daarnaast ook alles in het werk om de seksuele uitbuiting van kinderen online te voorkomen en te bestrijden. In 2015 lag de focus op de fenomenen grooming, sexting en sextortion (p.22-25). Expertise uitbouwen, operationele strijd, sensibilisering en lobbying waren de kernwoorden van ons werk in 2015 om de seksuele uitbuiting van kinderen en jongeren tegen te gaan

10 Beelden van seksueel misbruik van kinderen : strijd gaat goede kant uit Voor een omschrijving van beelden van seksueel misbruik (kinderpornografie) van minderjarigen verwijst Child Focus naar de richtlijn van het Europees Parlement en de Europese Raad van 13 december 2011 ter bestrijding van seksueel misbruik, seksuele uitbuiting en kinderpornografie. Dit omvat: al het materiaal dat de visuele weergave omvat van een kind (of een persoon die er als een kind uitziet) dat deelneemt aan echte of gesimuleerde expliciete seksuele handelingen; elke weergave voor primair seksuele doeleinden van de geslachtsorganen van een kind (of een persoon die er als een kind uitziet); realistische afbeeldingen van een kind dat deelneemt aan expliciete seksuele gedragingen, of realistische afbeeldingen voor primair seksuele doeleinden van de geslachtsorganen van een kind. stopchildporno.be is ons online burgerlijk meldpunt waar burgers beelden van seksueel misbruik van minderjarigen die ze op het internet tegenkomen kunnen melden. Dit gebeurt via een meldingsformulier op de website, dat indien gewenst volledig anoniem kan worden ingevuld. Child Focus ontving in meldingen, t.o.v meldingen in Meldingen kunnen filteren In 2015 had Child Focus jammer genoeg nog geen toelating om deze meldingen te filteren. Dit betekent dat wij vermoedelijke meldingen van kinderpornografie rechtstreeks naar de Federale Politie hebben gestuurd. Een groot deel van ons strategisch werk was er dus op gericht deze situatie te wijzigen. «Aan iedereen die mijn foto s of die van anderen bekijkt: ik hoop dat jullie gepakt worden!,» L., slachtoffer van kinderporno. Het is een internationale tendens om meer in te zetten op de identificatie van slachtoffers. Voor ons is dat uiteraard erg belangrijk. Om kinderen te helpen, maar ook om ons naar de daders te leiden. Steeds vaker verstoppen die zich op Darknet, het verborgen internet waarop surfen volledig anoniem blijft. (De Standaard, ) HEIDI DE PAUW, algemeen directeur Child Focus wil deze meldingen zelf behandelen en uitzoeken of het ten eerste effectief om kinderpornografie gaat, en zo ja, vanwaar deze beelden komen. Als we zo konden werken, zouden we wellicht veel minder meldingen per jaar moeten doorspelen aan de Federale Politie voor grondiger onderzoek. Het zou dan gaan om gevallen die effectief betrekking hebben op kinderpornografische beelden die afkomstig zijn uit België. De overige meldingen zouden door Child Focus naar het land van herkomst kunnen worden doorgestuurd. Child Focus is namelijk lid van een internationaal netwerk van burgerlijke meldpunten uit 52 landen van de wereld, INHOPE genaamd. Binnen dit netwerk wisselen de leden informatie, expertise en meldingen met elkaar uit. Het einddoel van deze samenwerking is dat de beelden overal ter wereld zo snel mogelijk van het internet worden gehaald. Zo wordt het slachtoffer niet telkens opnieuw slachtoffer van seksueel misbruik telkens iemand de beelden bekijkt. Anonieme slachtoffers krijgen een stem Child Focus heeft zich tenslotte ook acht keer burgerlijke partij gesteld in zaken van kinderpornografie. Onze advocaten zetten zich in om de vaak tientallen, soms honderdtallen ongeïdentificeerde slachtoffers, die in collecties van kinderpornografie bij bepaalde daders worden aangetroffen, een stem te geven. Anderzijds wil Child Focus op die manier het algemene publiek sensibiliseren over de ernst van het fenomeen: achter elk beeld schuilt immers een reëel misbruikt kind. Bovendien heeft Child Focus zich in 2015 voor de eerste keer burgerlijke partij gesteld in een zaak van tienerpooiers

11 Tal van burgerlijke meldpunten in het buitenland kunnen de beelden van seksueel misbruikte kinderen binnen de 24 uur verwijderen. Wij streven ernaar even snel te kunnen optreden. Zodra de samenwerkingprotocollen met de politie en het justitie ondertekend zijn, kunnen wij ons hieraan wijden. (VivaCité ) MARYSE ROLLAND, communicatieverantwoordelijke en woordvoerder Prostitutie van minderjarigen: de expertise van Child Focus raakt stilaan bekend De term prostitutie van minderjarigen slaat op het gebruiken van minderjarigen voor seksuele doeleinden tegen betaling of een andere vorm van beloning. is voor binnenkort! Op 27 oktober 2015 heeft de Minister van Justitie, Koen Geens, een wetsvoorstel ingediend met als doel Child Focus de toelating te geven deze meldingen te verwerken, teneinde er zich van te vergewissen dat België de Europese regelgeving inzake deze materie respecteert, met name: de verplichting om kinderpornografische beelden snel van het internet te verwijderen en actief deel te nemen aan de internationale strijd tegen dit fenomeen. Child Focus heeft zich het voorbije jaar volledig op deze nieuwe activiteiten voorbereid, en staat klaar om hier in 2016 mee te beginnen, van zodra alle wetswijzigingen rond zijn en de nodige samenwerkingsafspraken met politie en justitie zijn gemaakt. Meldingen via Verder kreeg Child Focus in 2015 via de hotline 17 dossiers in verband met kinderporno binnen. In de meeste gevallen betrof het een partner, kennis of familielid van een persoon bij wie kinderporno werd aangetroffen op de computer, of van wie men vermoedt dat hij of zij naar kinderporno kijkt. De beller contacteert dan Child Focus om zijn of haar bezorgdheid te uiten of verder advies te vragen over te ondernemen stappen. Child Focus ziet het als haar taak om in dergelijke dossiers de betrokken beller te doen begrijpen dat het bekijken of het verzamelen van kinderporno een ernstig misdrijf is, gezien achter elk beeld een zwaar misbruikt kind schuilgaat en men door het bekijken van die beelden het kind telkens opnieuw misbruikt. Child Focus wil daarmee bijdragen tot een verandering in de mentaliteit van de gehele samenleving, waar nog te veel de idee heerst dat enkel kijken toch zo erg niet is zolang men zelf geen kinderen misbruikt. Child Focus adviseert bij dergelijke meldingen dan ook steevast aan de beller om naar de politie te stappen, en onderneemt zelf stappen als dit niet gebeurt. De nieuwe technologische evoluties zijn overal beschikbaar. Kindermisbruik kan van op afstand worden besteld. Straatarme families kunnen hun kind gebruiken om een inkomen te bekomen. (Het Nieuwsblad, ) In 2015 kreeg Child Focus 35 meldingen over prostitutie van minderjarigen binnen. In 2014 waren dat er slechts 10. We hebben het voorbije jaar heel wat energie geïnvesteerd in het beter doen leren kennen van onze expertise inzake deze materie. Deze stijging was dus ook voorspelbaar. Het ging om 16 effectieve dossiers van prostitutie van minderjarigen en om 19 dossiers waar er een sterk vermoeden aanwezig was. In het overgrote deel van de gevallen ging het om slachtoffers tussen de 14 en 16 jaar oud. In 28 gevallen was het slachtoffer een meisje, in 7 gevallen ging het om een jongen. Duidelijke link tussen weglopen en het risico op prostitutie Verder werd in 2015 ook een analyse gemaakt van de link tussen verdwijningen van minderjarigen en (het risico op) uitbuiting in de prostitutie, door de bijzonder kwetsbare positie waarin weglopers zich soms kunnen bevinden. De analyse van dossiers van verdwijning en seksuele uitbuiting leverde 25 zaken op waarbij die link zeker is en 140 zaken waarbij er sterke aanwijzingen zijn. In 90% van de gevallen gaat het om meisjes, voornamelijk van de leeftijd van 14 tot 16 jaar, voor de helft Belgisch, voor de helft van andere afkomst. Ook in 2015 bestond in 25 dossiers een dergelijke link. Child Focus ging met deze resultaten aan de slag, vooral rond een thema dat vooralsnog het beste voorbeeld is van dossiers waarin vaak een link tussen verdwijningen en seksuele uitbuiting bestaat namenlijk het fenomeen van de tienerpooiers (zie p.20)

12 Focus op tienerpooiers In 2014 kwamen voor het eerst meer meldingen rond het fenomeen dat toen nog loverboys werd genoemd, binnen. We spreken niet langer over loverboys Sinds 2015 spreken we over tienerpooiers, omdat onderzoek van Child Focus uitwees dat deze term de lading beter dekt. Tienerpooiers zijn mensenhandelaars die tieners afhankelijk van hen maken om hen vervolgens via misleiding, dwang, fysiek en psychisch geweld en/of misbruik van kwetsbaarheid uit te buiten in de prostitutie. Een groeiend fenomeen In 2015 kreeg Child Focus 15 meldingen over slachtoffers van tienerpooiers. De leeftijden van de slachtoffers varieerden tussen 11 jaar en 17 jaar. De meeste slachtoffers waren 15 (6) en 16 (4), en alle slachtoffers waren meisjes. Op 2 dossiers na was er in elk van deze dossiers een link met verdwijningen, in die zin dat in 13 dossiers het slachtoffer in kwestie ook was weggelopen van thuis of uit een instelling. In 10 van de 15 gevallen ging het om effectieve gevallen, in 5 dossiers was er een sterk vermoeden aanwezig. Child Focus voerde in 2015 een baanbrekend onderzoek naar dit thema. We concludeerden dat het een fenomeen in opmars is, waarvoor dringend oplossingen moeten worden gevonden. Onmisbare samenwerking De gespecialiseerde consulenten van Child Focus proberen er zich in deze dossiers van te verzekeren dat de slachtoffers in veiligheid zijn, en zo snel mogelijk op de juiste plaats terecht komen om de gepaste hulp te krijgen. Child Focus heeft echter nog veel werk op de plank om samen met politie, justitie, gespecialiseerde hulpverlening, etc., zowel op gebied van preventie, justitiële aanpak, als specifieke hulpverlening, aan de opmars van dit fenomeen het hoofd te kunnen bieden. Soms gebeurt het rekruteren aan de schoolpoort of voor een instelling, maar steeds vaker ook via sociale media. Tienerpooiers liggen op de loer voor kwetsbare meisjes ( ). Te vaak blijven die verhalen ondergronds, omdat de meisjes bang zijn hun pooier aan te geven of omdat ze zichzelf niet als slachtoffer zien. (Het Nieuwsblad, ) YASMIN VAN DAMME, analiste Volgende maand word ik 18. Ik wil jullie bedanken: jullie hebben letterlijk mijn leven gered. Zonder jullie zoekwerk zat ik nu allang in een lijkzak. Ik zat vier jaar lang vast in een loverboy circuit (tienerpooiers, nvdr). Het gaat nu goed met me. Ik woon samen met mijn vriend en hoop naar de universiteit te kunnen gaan ( ). ANONIEM, 17 jaar Kindersekstoerisme Kindersekstoerisme is een vorm van seksuele uitbuiting van een kind, waarbij het individu, op reis in het buitenland, seksuele betrekkingen heeft met een kind, vaak tegen betaling of een andere vorm van vergoeding. Child Focus kreeg in meldingen over kindersekstoerisme. Daarnaast was de organisatie actief binnen de werkgroep Stop kinderprostitutie, die gecoördineerd wordt door ECPAT België (End Child Prostitution, Child Pornography and Trafficking of Children for sexual purposes). Ook andere actoren zoals de Fe- derale Politie, de NMBS, de FOD Buitenlandse Zaken en de Dienst Strafrechtelijk Beleid zijn lid van deze werkgroep. Via deze werkgroep ondersteunt Child Focus onder meer gezamenlijke sensibiliseringscampagnes. Seksueel misbruik: luisteren, raad geven en heroriënteren Tot 2014 richtte Child Focus zich voornamelijk op het fenomeen seksueel misbruik van kinderen. Hiermee wordt o.a. bedoeld misbruik binnen het gezin, door bekenden van buiten het gezin of door onbekenden. Het kan daarbij gaan om meldingen van éénmalige feiten tot langdurig misbruik, en van ongepaste aanrakingen tot gewelddadige verkrachtingen. Andere organisaties in België zijn echter beter geplaatst om een gepaste begeleiding te bieden in dergelijke dossiers, zeker met het oog op langdurige hulpverlening of therapie. Daarom wordt in dergelijke gevallen advies gegeven en heroriënteren we naar gespecialiseerde lokale hulporganisaties en politiediensten. In 2015 ontving Child Focus via haar kanalen 174 vragen of meldingen in verband met seksueel misbruik, t.o.v. 299 in Er is dus een duidelijke daling merkbaar, naar alle verwachtingen zal dit elk jaar minder worden gezien de nieuwe focus

13 VEILIGHEID OP HET INTERNET Onze hulplijn voor een veiliger internet staat goed aangeschreven! Child Focus fungeert ook als hulplijn voor iedereen die een vraag of probleem heeft i.v.m. het gebruik van het internet door minderjarigen. De hulplijn kan bereikt worden via telefoon ( ) of chat ( be). De gespecialiseerde consulenten van Child Focus luisteren naar de vragen en zoeken naar een oplossing, bieden een luisterend oor of geven advies. In 2015 heeft Child Focus 240 e-safety-dossiers geopend over online veiligheid. Dit betekent een aanzienlijke stijging t.o.v. 2014, toen we 161 e-safety-dossiers behandelden. De stijging kan verklaard worden door een grotere visibiliteit van onze hulplijn en het actief inzetten op het bereiken van jongeren, maar ook uiteraard door het feit dat meer en meer sociale media opduiken, en het gebruik daarvan bij jongeren enkel in stijgende lijn gaat. SOS privacy Een e-safety-dossier is een dossier over een thema dat te maken heeft met onlineveiligheid. Het kan zowel om een concreet probleem als om een vraag over veilig internetgebruik gaan. In sommige dossiers betroffen vragen of problemen die aan Child Focus gemeld werden meerdere e-safety thema s tegelijk. Verder is ook een stijging merkbaar van het aantal vragen of problemen over privacy van kinderen, van 22 in 2014 naar 32 in Dergelijke vragen gaan bijvoorbeeld vaak over het ongewild delen van foto s van minderjarigen op sociale media, of over het aanmaken van een vals profiel van een minderjarige, wat dan ook weer te maken kan hebben met cyberpesten (37 dossiers). Ouders blijven de grootste gebruikers van de hulplijn (55% van de dossiers), de betrokken minderjarige belt maar in 12% van de gevallen. Wij stellen natuurlijk alles in het werk om meer jongeren aan te moedigen met ons contact op te nemen, meer bepaald via ludieke sensibiliseringsacties (zie p.27). Aantastingen van de seksuele integriteit van kinderen met een link met ICT*: meer dan de helft van de hulplijndossiers Van de 240 thematische dossiers hadden er 125 te maken met de (mogelijke) aantasting van de seksuele integriteit van kinderen, waarbij er een link met ICT bestaat. Het kan hierbij gaan om sexting (62 dossiers), grooming (31 dossiers), sextortion (11 dossiers) of een Sexting: risicovol andere vorm van online seksuele intimidatie (21 dossiers). Een voorbeeld van seksuele intimidate is het ongevraagd ontvangen van een naaktfoto van een volwassene door een minderjarige. Op grooming, sexting en sextortion wordt dieper ingegaan. Het woord sexting is een samenvoeging van de Engelse woorden sex en texting, of seks en sms. Dit wil zeggen dat jongeren naaktfoto s of opwindende foto s van zichzelf sturen naar iemand anders. Dit kan via sms, , webcam of andere communicatiemiddelen. Zolang de jongere zich hier vrijwillig aan overgeeft, kan het nog gaan om seksueel experimenteergedrag, maar er zijn risico s aan verbonden. De jongere kan al snel de controle over zijn foto s en dus zijn imago verliezen. Leeftijden sextingdosiers (aantal dossiers) jaar 9 jaar 10 jaar 11 jaar 12 jaar 13 jaar 14 jaar 15 jaar 16 jaar 17 jaar onbekend Wanneer een jong koppel uiteengaat, gebeurt het soms dat de jongen of het meisje seksueel expliciete foto s van zijn/haar ex-partner verspreidt op de sociale netwerken. Dit kan zo traumatiserend zijn dat sommige slachtoffers niet meer naar school durven te gaan. (Het Nieuwsblad, ) DIRK DEPOVER, communicatiedirecteur en woordvoerder 22 * Informatie en communicatietechnologieën 23

14 Child Focus kreeg in vragen over sexting, wat een duidelijke stijging t.o.v inhoudt toen er 41 dossiers werden geopend. Slechts in 2 gevallen oordeelde de gespecialiseerde consulent van Child Focus dat het ging over niet-problematische sexting en ging het eerder over een vraag om informatie. Opmerkelijk is dat het ook in dergelijke gevallen vooral de ouders zijn die contact opnemen (58%), en dat het slechts in 10% van de gevallen de jongere zelf is die ons contacteert. Verder valt op dat het opnieuw meestal om jarigen (resp. 10 en 16 dossiers) gaat die hierbij betrokken raken, zoals dat ook het geval was in Preventie en sensibilisering moeten zich dus vooral op deze leeftijdsgroep blijven richten. In 41 sexting-dossiers, was het betrokken sociaal medium Facebook. Child Focus heeft bevoorrechte contacten met verschillende sociale netwerksites zoals Facebook, Twitter, Ask.fm. waardoor we heel snel kunnen tussenkomen in hinderlijke situaties op het internet. Aangezien het aanbod in sociale media groeit, is de link met de industrie steeds belangrijker. Grooming: de slachtoffers worden steeds jonger Bij online grooming wordt een minderjarige door een volwassene doelbewust online benaderd, met een seksuele bedoeling. Dit kan bijvoorbeeld gaan om het proberen bekomen van een afspraakje met de minderjarige om deze te misbruiken, om het proberen verkrijgen van seksueel getint beeldmateriaal, of om seksueel getinte gesprekken te kunnen voeren. Of de groomer uiteindelijk in zijn opzet is geslaagd of niet, is niet relevant, noch voor de behandeling van het dossier door Child Focus, noch voor de gerechtelijke instanties gezien het proces van grooming zélf sinds 2014 een strafbaar feit oplevert. Ik gebruikte de schuilnaam lekkeremeid op sociale netwerken, maar de vrijwilliger van Child Focus die in mijn klas is langsgekomen vond dit geen goed idee: die naam kan mensen met slechte bedoelingen aantrekken. Ik heb een andere schuilnaam gekozen! LAÏLA, 14 jaar Sextortion: misbruik van vertrouwen tegen een achtergrond van verleiding Sextortion bestaat uit de twee Engels termen sex en extorsion (afpersing). Zonder nadenken vertrouwen jongeren personen met slechte bedoelingen (meestal buitenlandse criminele organisaties) en wisselen ze naaktfoto s of video s uit. De afpersers onthullen vervolgens hun ware natuur en eisen geld, waarbij ze dreigen om de foto s te sturen naar hun vrienden of hun familie. Child Focus werd in 2015 geconfronteerd met dit nieuw fenomeen, waarvan we dus ook pas sinds 2015 de cijfers bijhouden. In 2015 kreeg Child Focus 17 meldingen over sextortion binnen, waarvan 11 met minderjarige slachtoffers. In 5 gevallen was het de minderjarige die ons hiervoor contacteerde, in 6 gevallen waren het de ouders die ons om hulp vroegen. Het zijn meestal tienerjongens tussen 14 en 17 jaar die hier het slachtoffer van worden (8 van de 11 gevallen). Child Focus ondersteunt de jongere of de ouders bij het zoeken naar een oplossing, begeleidt hen in de contacten met de politie, en geeft advies over hoe de online veiligheid van jongeren te verhogen. Digitale media-opvoeding is essentieel. Onze preventiesite, clicksafe.be, biedt een schat aan informatie voor kinderen, adolescenten, ouders, maar ook lesgevers. (Nord-Eclair, ) MARYSE ROLLAND, communicatieverantwoordelijke en woordvoerster In 2015 werden er 31 dossiers over online grooming geopend, wat een daling betekent t.o.v. de 43 dossiers van vorig jaar. De leeftijd van de slachtoffers in de grooming-dossiers varieert tussen 6 en 17 jaar. De meeste dossiers betroffen jongeren van 12 jaar (8 dossiers). In 77 % van de gevallen betrof het een vrouwelijk slachtoffer. In 65% van de gevallen is het één van de ouders die belt, meestal uit bezorgdheid nadat bijvoorbeeld seksueel getinte gesprekken ontdekt werden op de computer. Geef het volgende advies aan uw kind: zet niets op het internet dat je niet aan je oma zou durven tonen! (Het belang van Limburg, ) DIRK DEPOVER, communicatiedirecteur en woordvoerder Ouders moeten met hun kinderen tijd doorbrengen op internet om hen te begeleiden en zich te profileren als vertrouwenspersonen. Je moet interesse hebben voor wat ze online doen. Het maakt immers integraal deel uit van hun leefwereld. Geen enkele filter zal ooit deze dialoog kunnen vervangen. (DH Radio, ) NADÈGE BASTIAENEN, coördinator opleidingen 24 25

15 Preventie- en sensibiliseringacties [We gaan moeilijke thema s niet uit de weg ] Meer weten : childfocus.be/nl/jaarverslag2015, p Safer Internet Day : Een magische filter samen voor een beter internet Op 14 oktober 2015 lieten 5000 personen zich verleiden tot het downloaden van de filter die beelden van seksueel misbruikte kinderen kan doen verdwijnen Tevergeefs, want De filter, dat ben jij!. Een slimme campagne, uitgewerkt door These Days Y&R. Om verdwijningen en de seksuele uitbuiting van minderjarigen te voorkomen en te bestrijden, wil Child Focus al zijn doelgroepen proactief opleiden, sensibiliseren en mobiliseren. Elk jaar organiseren wij dan ook een hele reeks sensibiliseringsdagen, preventiecampagnes, pedagogische hulpmiddelen en opleidingen. Om die opleidingen beter te structureren, werd in 2015 de Child Focus Academy in het leven geroepen. Child Focus Academy, om je nog beter te dienen! De Child Focus Academy biedt nu 10 opleidingsmodules die integraal deel uitmaken van de preventieactiviteit van de organisatie kinderen gesensibiliseerd Sinds 2012 organiseert Child Focus, voor kinderen van 10 tot 12 jaar, gratis infosessies, gegeven door vrijwilligers. Ze behandelen de hoofdthema s van de organisatie: verdwijningen van kinderen, met een bijzondere aandacht voor weglopers, seksuele uitbuiting en veilig internetten. In 2015 mochten meer dan 7000 leerlingen een vrijwilliger-ambassadeur van Child Focus in hun klas verwelkomen! Meer dan 140 werknemers betrokken Naar jaarlijkse gewoonte geven Microsoft en Proximus in de lagere scholen in België sensibiliseringsworkshops die vrijwillig door hun eigen werknemers worden gegeven. Child Focus helpt mee door het didactisch materiaal uit te werken en de werknemers-vrijwilligers op te leiden. In 2015 werden meer dan 140 personen betrokken in dit grootschalige preventieprogramma. Dit leverde meer dan gesensibiliseerde kinderen op. Didactische video Is je wachtwoord veilig of niet? Zelf Zien we niet alles. samen wel. 25 mei 2015: De Child Focus Academy geeft gerichte opleidingen aan ouders, professionals en ondernemingen. Internationale Dag van de Vermiste Kinderen 4350 ouders geïnformeerd In 2015 informeerden wij in heel België meer dan 4350 ouders via 145 infosessies over veilig internetten. Reclamebureau Grey bedacht een communicatiecampagne om mensen te stimuleren berichten en boodschappen van Child Focus massaal te delen op de sociale netwerken. 800 professionals opgeleid 26 Elk jaar coördineert Child Focus de campagne voor Safer Internet Day, de internationale dag voor een veiliger internet. Op 10 februari 2015, vond de twaalfde editie plaats. In samenwerking met Cert.be, het federale cyber emergency team, lanceerde Child Focus een campagne over wachtwoorden voor kinderen van 8 tot 11 jaar. Online veiligheid: een belangrijk thema In 2015 ontwikkelde de Child Focus Academy een speciale opleidingsmodule voor hulpverleners die kwetsbare gezinnen begeleiden. Tegelijkertijd informeerde Child Focus in Vlaanderen, Wallonië en Brussel niet minder dan 800 professionals uit het formeel en niet-formeel, het gewoon en gespecialiseerd onderwijs. Surf safe! De Child Focus Academy maakte een didactische video (zie ook p.6) die de werking van een affichagecampagne uit de doeken doet en herinnert aan de doelstellingen en de criteria ervan. Dit filmpje is een belangrijk pedagogisch hulpmiddel dat wordt gebruikt bij onze operationele partners, zoals politie en justitie, maar ook bij het grote publiek. Met deze driedaagse zomercampagne wilden we jongeren aanmoedigen zich in het geval van een probleem op het internet of bij vragen over online veiligheid te richten tot een vertrouwenspersoon of de hulplijn voor een veiliger internet van Child Focus via de (chat: be). Bekijk het filmpje en herbeleef de vrolijke sfeer van deze campagne! het Jouw mening is belangrijk voor ons! We kunnen niet overal tegelijk zijn. Maar hebben we in 2014 honderden kinderen allemaal samen kunnen terugvinden. Ontdek nu op childfoc kan verspreiden door us.be hoe je onze boodschappen mee We rekenen op jou. onze ambassadeur op het web te worden. Samen vinden we ze wel. E Ik kan er niet meer tegen Child Focus heeft veel aandacht E-safety jaarverslag van Voor het eerst publiceerde Child Focus een versie van haar jaarverslag specifiek voor jongeren. Meer en meer willen wij ons direct tot hen richten en hen betrekken bij onze realisaties. voor. Omdat het wereldwijde internet niet enkel boordevol informatie, communicatie en entertainment zit, maar ook soms duistere kantjes en risico s child focus heeft. Kwetsende post wenste aandacht of pr blemen kunnen het m maken. 1 Mijn geh 2 Een ve 3 Denk Bel naar de hulpli 4 Netje 5 Tale het op via clicksa 6 Do 7D 8H 9 1 du Brabant wallon AB Wat als niemand luistert? Anna liep weg van huis: er was altijd ruzie, veel onbegrip en heel weinig rust. Ze snakte naar een goed gesprek, met iemand die ze echt kon vertrouwen. Omdat Anna niet terecht kon bij familie of goede vrienden, belde ze naar Child Focus. Samen met een consulent zocht ze naar de beste Op het gratis noodnummer kan je ons altijd Bellen. Child Focus is er om je te helpen: er zit dag en nacht iemand aan de telefoon, 24 op 24 uur, elke dag. In 2014 namen mensen contact op met Child Focus. In zeer uitzonderlijke gevallen wanneer een kind of jongere in levensgevaar is - schakelt Child Focus het Child Alert F Wanneer kan ik mijn moeder weer zien? Ouders kunnen uit elkaar gaan, dat gebeurt. Maar als één van hen verhuist naar een ander land en de kinderen meeneemt zonder toestemming van de achterblijvende ouder, dan is dat een internationale kinderontvoering. Kinderen worden dan het slachtoffer van de slechte relatie tussen de ouders: ze hebben geen contact meer met de andere ouder of met hun 27 Belgische vrienden en Veel ouders stappen d de rechtbank om hun rug bij hen te krijgen. gelooft dat het ook an netwerk van internati Familiebem laars helpt oud met elkaar te praten o oplossing te komen. D al leven de gescheide twee verschillende lan

16 Financiering en jaarrekeningen In 2015 ontving Child Focus in totaal 4,34 miljoen euro. Deze inkomsten zijn afkomstig van vijf grote financieringsbronnen. De giften van het grote publiek zijn daarbij de belangrijkste bron. Subsidies van de Nationale Loterij % Overige overheidssubsidies % Giften en andere bijdragen van privéorganisaties (in contanten en in natura) % Giften van het grote publiek (giften en netto verkoop van Child Focus-artikelen) % Netto financiële opbrengst % Totaal % Sinds 2001 geniet Child Focus de steun van de Nationale Loterij via een aanzienlijke schenking. Dit is de bijdrage van de federale regering aan Child Focus, een bijdrage die niet meer evolueerde sinds De federale regering voorziet, via OFO, ook in een deel van de opleidingsnoden van Child Focus en biedt financiële tewerkstellingssteun (Plan Activa). De regionale regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is en blijft dan weer sinds de oprichting van Child Focus trouw op post door het loon van 5,5 werknemers deels te bekostigen. De Vlaamse regering stortte een uitkering voor de inpassing van één medewerker en bood ook financiële steun voor een studie over het fenomeen van tienerpooiers (zie p.20). Tot slote gaven 12 gemeenten en de provincie Luxemburg een subsidie aan Child Focus. De Europese Commissie: een waardevolle steun De subsidies van de Europese Commissie bedroegen in euro en betroffen hoofdzakelijk 3 deels gesubsidieerde projecten. Een eerste project houdt verband met de verbetering van de veiligheid van het internet voor kinderen, door het beheer van onze hulplijn voor een veiliger internet (zie p.22) en door onze strijd tegen kinderpornografie op te drijven (zie p.16-18). Een tweede project, in het kader van familiale conflicten over de grenzen heen, had tot doel medewerkers van justitie te sensibiliseren over de voordelen van bemiddeling bij het uitvoeren van gerechtelijke beslissingen (zie p.11). Deze twee projecten zullen worden voortgezet in Een derde project dat werd afgerond in 2015 had betrekking op de verbetering van de kwaliteit van onze dienstverlening via het noodnummer net als die van de privésector Wat de privésector betreft, kon Child Focus eens te meer rekenen op de steun van één van haar oprichters, de Koning Boudewijnstichting, net als op die van haar bevoorrechte financiële partners: Allen & Overy, buy aid, Carrefour, Cera, D Ieteren, Egon Zehnder, ING, Hewlett-Packard, Microsoft, Mutas, Proximus en Ricoh. Deze lijst werd aangevuld met het communicatiebureau These Days Y&R. Meer dan honderd andere bedrijven boden Child Focus financiële steun en dat rechtstreeks zoals de firma Koramic of via speciale acties, zoals de storting van een percentage van de omzet gerealiseerd tijdens een bepaalde periode (de actie van Carrefour in samenwerking met Kimberly-Clark, Snack Venture, Bongrain, General Mills, Henkel, Mondelez Kraft, Nestlé en Yoplait), de financiering van een project of speciaal evenement (BNP Paribas Fortis Foundation, Fedex, Generali) of nog in de vorm van steun (competentiemecenaat, giften in natura of sterke kortingen) zoals bijvoorbeeld: tijdens de e-safety opleidingen in de scholen (werknemers/vrijwilligers van Proximus en Microsoft), vastgoedadvies (Bopro), beheer van maaltijdcheques (Sodexo), afvalbeheer (Net Brussel) of bij de aankoop van meubilair (Pami Solution), tickets voor openbaar vervoer (NMBS), drank (Coca Cola, Rombouts, Spadel), enz. Zonder de duizenden kmo s en zelfstandigen te vergeten, die met de aankoop van post-its, pennen, plakband, snoep en wenskaarten van buy aid Child Focus steunden voor 10% van het bedrag van hun aan- Het leven gaat door kopen. Child Focus kon in 2015 ook vijf tombola s organiseren, de belangrijkste in samenwerking met Bpost, Babyliss, Essent en Afibel. en het grote publiek Net als elk jaar steunde het grote publiek Child Focus via gerichte giften, permanente betalingsopdrachten en de aankoop van artikelen van Child Focus, maar ook via activiteiten en evenementen. Voorbeelden: eind 2015 telde Child Focus schenkers die haar maandelijks een vast bedrag stortten. Deze schenkers werden thuis gecontacteerd of, in enkele gevallen, bij de ingang van de Carrefour-hypermarkten door medewerkers van het bedrijf Direct Dialogue Fundraising (tot en met februari 2012) en Pepperminds (sinds april 2013). Deze medewerkers, voor het merendeel jobstudenten, hebben de schenkers aangemoedigd om rechtstreeks giften op de rekening van Child Focus te storten. Vrijwilligers hebben dit jaar zowat 100 informatiestands bemand en dat over heel het land. Zo kon Child Focus niet alleen aan fondsenwerving doen, maar ook sensibiliseren bij de bevolking. Twee personen dachten tot slot aan Child Focus bij het opstellen van hun testament of de ondertekening van hun levensverzekering. Zo namen ze het initiatief om alles of een deel van hun bezittingen bij hun overlijden na te laten aan Child Focus. Ze dragen bij tot de financiering van de opdrachten van Child Focus. BALANS Rekeningen 31/12/15 31/12/14 Vaste Activa (netto) Inrichting gebouw en Installatie ,54 Inrichting gebouw en Installatie 22/3-852,75 Meubilair en materiaal , ,41 Borgtochten ,33 111, , ,03 Vlottende Activa Handelsvorderingen 40/ , ,49 Geldbeleggingen 50/ , ,04 Liquide middelen 54/ , ,76 Over te dragen kosten en Verkregen opbrengsten 490/ , , , ,35 TOTAAL ACTIVA , ,38 Eigen Vermogen Fondsen van de vereniging , ,85 Fonds bestemd voor investeringen , ,89 Fonds bestemd voor sociaal passief , ,47 Fonds bestemd voor fondsenwerving , ,00 Overgedragen resultaat , ,29 Kapitaalsubsidies , , , ,65 Voorzieningen voor risico s en lasten 160/ , ,16 Schulden Voorschotten Actiris , ,35 Handelsschulden , ,27 Belastingen 450/ , ,60 Bezoldigingen en sociale lasten 454/ , ,01 Provisie vakantiegelden , ,73 Overige schulden , ,06 Toe te rekenen kosten , ,83 Over te dragen opbrengsten , , , ,57 TOTAAL PASSIVA , ,38 RESULTATENREKENING Rekeningen Opbrengsten Subsidies , ,24 Schenkingen in natura , ,08 Geldschenkingen , ,86 Andere Opbrengsten , , , ,34 Uitgaven Lokalen , ,95 Verplaatsingen , ,52 Briefwisseling en telefonie , ,09 Materiaal en uitrusting , ,98 Voedsel & Drank , ,74 Documentatie , ,65 Publicaties en Informatiecampagnes , ,08 Honoraria , ,59 Gerichte financiële hulp , ,20 Lonen / Sociale Lasten , ,12 Afschrijvingen 630/ , ,56 Dotatie / Bestedingen Voorzieningen voor risico s en lasten ,59 (23.382,17) Andere Kosten , , , ,41 Financiële Opbrengsten , ,51 Financiële Kosten 65/ , ,01 Netto Uitzonderlijke Opbrengsten (Lasten) 76/66 (1.261,69) (2,59) Winst (verlies) van het boekjaar , ,84 vóór bestemmingen Beslissingen genomen door de Raad van Bestuur tijdens de vergadering van 22 maart 2016 Overgedragen resultaat van vorig boekjaar , ,98 1. Resultaten van het boekjaar , ,84 2. Netto Onttrekkingen (Netto Bestemmingen) Fonds bestemd voor investeringen ( ,66) ,69 Fonds bestemd voor sociaal passief ( ,00) (88.383,22) Fonds bestemd voor fondsenwerving ,00 Resultaat over te dragen , ,

17 Rapport du réviseur Bedrijfsrevisoren - Reviseurs d Entreprises - Registered Auditors VERSLAG VAN DE COMMISSARIS AAN DE LEDEN VAN DE RAAD VAN BESTUUR VAN DE STICHTING VAN OPENBAAR NUT VOOR VERMISTE EN SEKSUEEL UITGEBUITE KINDEREN Houba de Stropperlaan Brussel Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen, brengen wij u verslag uit in het kader van het mandaat van Commissaris die u ons heeft toevertrouwd. Dit verslag omvat ons oordeel over de jaarrekening en tevens de vereiste bijkomende verklaringen. De jaarrekening bevat de balans op 31 december 2015 en de resultatenrekening voor het boekjaar afgesloten op die datum en de toelichting. Verslag over de jaarrekening Oordeel zonder voorbehoud Wij hebben de controle uitgevoerd van de jaarrekening van de stichting van openbaar nut voor vermiste en seksueel uitgebuite kinderen over het boekjaar afgesloten op 31 december 2015, opgesteld op grond van het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel, met een balanstotaal van ,29 en waarvan de resultatenrekening afsluit met een winst van het boekjaar van ,76. Verantwoordelijkheid van het bestuursorgaan voor het opstellen van de jaarrekening Het bestuursorgaan is verantwoordelijk voor het opstellen van de jaarrekening die een getrouw beeld geeft in overeenstemming met het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel, alsook voor het implementeren van de interne beheersing die het bestuursorgaan noodzakelijk acht voor het opstellen van de jaarrekening die geen afwijking van materieel belang bevat, die het gevolg is van fraude of van fouten. Verantwoordelijkheid van de commissaris Het is onze verantwoordelijkheid een oordeel over deze jaarrekening tot uitdrukking te brengen op basis van onze controle. Wij hebben onze controle volgens de internationale controlestandaarden (ISA s) uitgevoerd. Die standaarden vereisen dat wij aan deontologische vereisten voldoen, alsook de controle plannen en uitvoeren teneinde een redelijke mate van zekerheid te verkrijgen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de in de jaarrekening opgenomen bedragen en toelichtingen. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de beoordeling door de commissaris, met inbegrip van diens inschatting van de risico s van een afwijking van materieel belang in de jaarrekening als gevolg van fraude of van fouten. Bij het maken van die risico-inschatting neemt de commissaris de interne beheersing van de stichting in aanmerking die relevant is voor het opstellen door de stichting van de jaarrekening, die een getrouw beeld geeft, teneinde controlewerkzaamheden op te zetten die in de gegeven omstandigheden geschikt zijn, maar die niet gericht zijn op het geven van een oordeel over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens een evaluatie van de geschiktheid van de gehanteerde waarderingsregels en van de redelijkheid van de door het bestuursorgaan gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van de presentatie van de jaarrekening als geheel. OVER HET BOEKJAAR AFGESLOTEN OP 31 DECEMBER 2015 VRC BEDRIJFSREVISOREN VRC REVISEURS D ENTREPRISES VRC REGISTERED AUDITORS Burgerlijke vennootschap onder de vorm van een cooperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid / Société Civile sous forme d une société coopérative à responsabilité limitée Maatschappelijke zetel Siège social Registered address: 8820 Torhout, Lichterveldestraat 39A BTW TVA VAT BE RPR RPM Ger. Arr. Arr. Jud Vennoten Associés Partners: Vander Donckt Hedwig Roobrouck Bart Christiaens Yves Geeroms Andre Motte Brigitte Van Steenberge Bart Vander Donckt Frederik West Point Park t Hofveld 6 C Groot-Bijgaarden Tel: Wij hebben van het bestuursorgaan en van de aangestelden van de stichting van openbaar nut de voor onze controle vereiste ophelderingen en inlichtingen verkregen. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om daarop ons oordeel te baseren. Oordeel zonder voorbehoud Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van het vermogen en de financiële toestand van de stichting van openbaar nut voor vermiste en seksueel uitgebuite kinderen per 31 december 2015, alsook van diens resultaten over het boekjaar dat op die datum is afgesloten, in overeenstemming met het in België van toepassing zijnde boekhoudkundig referentiestelsel. Verslag over andere door wet- en regelgeving gestelde eisen Het bestuursorgaan is verantwoordelijk voor het naleven door de stichting van openbaar nut van de wet van 27 juni 1921 betreffende de verenigingen zonder winstoogmerk, de internationale verenigingen zonder winstoogmerk en de stichtingen, alsmede van de statuten en de wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften die van toepassing zijn op het voeren van de boekhouding. In het kader van ons mandaat en overeenkomstig de Belgische bijkomende norm bij de internationale auditstandaarden (ISA s), is het onze verantwoordelijkheid om, in alle van materieel belang zijnde opzichten, de naleving van bepaalde wettelijke en reglementaire verplichtingen na te gaan. Op grond hiervan leggen wij de volgende bijkomende verklaringen af, die niet van aard zijn om de draagwijdte van ons oordeel over de jaarrekening te wijzigen: Onverminderd formele aspecten van ondergeschikt belang, werd de boekhouding gevoerd in overeenstemming met de in België van toepassing zijnde wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften. Wij dienen u geen verrichtingen of beslissingen mede te delen die in overtreding met de statuten of de wet van 27 juni 1921 betreffende de verenigingen zonder winstoogmerk, de internationale verenigingen zonder winstoogmerk en de stichtingen zijn gedaan of genomen. Brussel, 25 april 2016 VRC Bedrijfsrevisoren BV o.v.v.e. CVBA Vertegenwoordigd door Brigitte Motte Waarderingsregels en boekhoudkundige impact in 2015 Hierna de specifieke waarderingsregels die momenteel van kracht zijn bij Child Focus en hun impact op de boekhouding 2015 : (Im)materiële vaste activa, Kapitaalsubsidies en Fondsen bestemd voor investeringen Regelmatig ontvangt Child Focus een onroerend goed van een schenker (publiek of privé) die in zijn laatste wilsbeschikking vastlegt dat zijn gift in contanten of in natura wordt bestemd voor die bepaalde investering. Boekhoudkundig worden deze activa, geschat op hun marktwaarde (btw inbegrepen) gewaardeerd op de rekening (Im)materiële vaste activa en worden de bedragen die overstemmen met deze giften geboekt op het passief van de rekening Kapitaalsubsidies. Voor de andere (Im)materiële vaste activa ontvangen dankzij giften zonder specifieke bestemming, reserveert de Raad van Bestuur het bedrag noodzakelijk voor deze aankopen door een bestemming van de winsten te boeken op de rekening Fonds bestemd voor investeringen. Eind 2015, bevat dit reservefonds, een bedrag bestemd voor de renovatiewerken van de kantoorruimte van de Stichting, die tijdens 2016 zouden moeten aanvangen, en die beraamd worden op De (Im)materiële vaste activa ingeschreven op het actief en hun financieringen, ingeschreven op het passief van de rekeningen Kapitaalsubsidies en Fondsen bestemd voor investeringen worden lineair afgeschreven, rekening houdend met de volgende afschrijvingstermijnen: 2 tot 3 jaar voor de immateriële vaste activa, 3 tot 4 jaar voor bureel- en informaticamateriaal en 10 jaar voor het meubilair. Eind 2015 bedroeg het netto saldo van de (Im)materiële Vaste Activa ,65 (tegenover ,03 in 2014). Dit bedrag was voor ,09 gedekt door de rekening Kapitaalsubsidies en voor ,55 door de rekening Fondsen bestemd voor investeringen, waarbij geen rekening gehouden wordt met het bedrag voorbehouden voor de renovatiewerken. Thesauriebeleggingen De thesaurie wordt hoofdzakelijk geplaatst op spaar- of speciale lopende rekeningen, geopend bij vier banken. Op het einde van 2015 bedroegen zij ,23. Het saldo van deze beleggingen bevindt zich in een effectenportefeuille voor een aankoopwaarde van ,64, voornamelijk samengesteld uit obligaties en uit BEVEK obligaties; deze effecten worden gevaloriseerd tegen de aankoopprijs of de markprijs indien deze lager is. Fonds bestemd voor sociaal passief In 2006 gaf de Raad van Bestuur te kennen een Fonds bestemd voor sociaal passief in het leven te willen roepen, met een bedrag voorbehouden voor de medewerkers van Child Focus ten belope van de verschuldigde vergoedingen in geval van een aanzienlijke herstructurering of de sluiting van de Stichting. De Raad van Bestuur behoudt zich de vrijheid dit fonds te blijven spijzen door de bestemming van de resultaten van een boekjaar of, integendeel dit Fonds te verminderen in het geval dat deze te hoog blijkt in vergelijking met de verschuldigde vergoedingen, geschat op datum van 31 december van elk jaar. Op het einde van 2015 werd een bedrag van overgedragen van de resultatenrekening om dit Fonds te verhogen; deze stijging is te wijten aan de wijze waarop de extra-legale voordelen toegekend aan de medewerkers worden berekend : groeps- en hospitalisatieverzekering. Dit Fonds bedraagt eind ,47. Schulden op meer dan één jaar Deze post van de balans stijgt aanzienlijk van ,67 in 2014 naar ,20 in 2015, ten gevolge van een verhoging van het saldo van de lopende rekening tov de partners betrokken bij het Europees project Ewell, waarin Child Focus optreedt als tussenpersoon. Het gaat niet over vervallen schulden. Child Focus zal afdragen aan de partners in functie van hun prestaties en in functie van een tussen partners goedgekeurde kalender. Ander Fonds bestemd voor Fondsenwerving De Raad van Bestuur heeft tijdens zijn vergadering van 26 maart 2013 besloten om een nieuw Fonds te openen bestemd om de financiële duurzaamheid van Child Focus te waarborgen, en meer bepaald om de opstart van een fondsenwervingscampagne georganiseerd door Pepperminds te financieren. Sinds april 2013, moedigt dit bedrijf het grote publiek aan om Child Focus financieel te ondersteunen door middel van maandelijkse schenkingen. In 2015 bedraagt dit Fonds en blijft onveranderd vergeleken met Giften in natura Elke bedrijfsuitgave wordt altijd geëvalueerd aan zijn marktwaarde, btw inbegrepen (of aan de vervangingswaarde van dit goed of dienst voor Child Focus) en niet overeenkomstig de werkelijk betaalde prijs. Derhalve wordt het eventuele verschil, dat ofwel een korting, ofwel een volkomen gratis terbeschikkingstelling van een goed of een dienst vertegenwoordigd, geboekt in Giften in natura. In 2015 werd het totaal van deze giften in natura geschat op ,92 (tegenover ,08 in 2014) en financierde de uitgaven zoals de huur, de erelonen, het onderhoud, de tickets voor openbaar vervoer, de dranken, enz. evenals de afschrijvingen van het lopende jaar op de in natura ontvangen investeringen. De vermindering van de giften in natura is hoofdzakelijk te wijten aan een wijziging van de berekeningswijze van de huur en een minder gesubsidieerde vorming. Evolutie van de inkomsten en kosten De inkomsten dalen met 8,5 % in vergelijking tot Deze daling is hoofdzakelijk te wijten aan een daling van zowel de giften in natura als de subsidies voortvloeiend uit beëindigde of bijna beëindigde Europese projecten. De kosten betreffende de activiteiten zijn onder controle en zijn met 11,2 % gezakt in vergelijking met Er zal een bijzondere aandacht verleend moeten worden aan de impact van de tax shift op de salariskost. Provisies voor risico s en kosten De Raad van Bestuur heeft beslist om jaarlijks provisies voor risico s en kosten aan te leggen op basis van de evaluatie van de risico s op afsluitdatum. Deze provisies worden teruggenomen zodra de last in rekening werd genomen of zodra uit een nieuwe evaluatie blijkt dat het risico niet langer bestaat. Eind 2015, bedroeg het bedrag van de Provisies voor risico s en kosten ,75 zijnde een verhoging van 5.250,59 vergeleken met de provisies eind

18 Lijst van partners Overheden Partners Gold Partners Silver Partners Platinum Europese Commissie ederale Regering Regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Nationale Loterij Koning Boudewijnstichting Mutas Proximus Allen & Overy buy aid Carrefour Cera D Ieteren Egon Zehnder ING Belgium Microsoft Ricoh Belgium These days Nationale Bank van België BNP Paribas Fortis Foundation Bongrain Coca-Cola Enterprises Belgium Cronos (Mobizz) Danone Belgium General Mills Henkel Kimberly-Clark Mondelez (Kraft) Nestlé Pami Office Solutions Patrick & Anne-Marie Demoucelle Snack Venture Europe (Pepsico) SNCB Sodexo Pass Belgium Spadel United Way Worldwide (Fedex) Yoplait Benelux Partners Bronze Afibel Babyliss B-Post Essent Koramic 32

19