Jaarverslag. Stichting voor Vermiste en Seksueel Uitgebuite Kinderen. Mijn werk bij Child Focus geeft mijn leven een ander dimensie

Transcriptie

1 Jaarverslag 2011 Mijn werk bij Child Focus geeft mijn leven een ander dimensie Picture TLM Photography Stichting voor Vermiste en Seksueel Uitgebuite Kinderen

2 De Stichting voor Vermiste en Seksueel Uitgebuite Kinderen werkt onder de naam Child Focus. Het is een Stichting van Openbaar Nut. 7 dagen op 7 en 24 uur op 24 stelt de Stichting alles in het werk om vermiste kinderen terug te vinden en hun seksuele uitbuiting tegen te gaan. Om een verdwijning of seksuele uitbuiting te melden, volstaat één noodnummer, Via de chatbox nupraatikerover.be kunnen jongeren in alle vertrouwen over seksueel misbruik praten. Mensen die per toeval op kinderpornografische beelden op internet botsen, kunnen dit anoniem melden via het burgerlijk meldpunt stopchildporno.be. Onder het Erevoorzitterschap van H.M. de Koningin De overheidssubsidies dekken minder dan de helft van de behoeften van de Stichting. Deze fondsen worden per project of op jaarbasis onderhandeld. Ondernemingen en het grote publiek zorgen voor de andere grote helft. Child Focus is lid van: Samenstelling van de Raad van Bestuur in Belgisch Netwerk van Stichtingen. Kinderrechtencoalitie Vlaanderen. Europese Federatie voor Vermiste en Seksueel Uitgebuite Kinderen (MCE). International Centre for Missing and Exploited Children (ICMEC). International Association of Internet Hotlines (INHOPE). Internationaal netwerk van sensibiliseringsplatforms rond veilig internet (INSAFE)) Voorzitter Jean-Louis Duplat Vicevoorzitter Hilde Burie Witters Leden Stef Anthoni Willy Bruggeman Vincent Bruyère Jérôme Glorie Paule Goldfischer Kristine Kloeck (tot ) Marina Maes Benoît Parmentier Françoise Pissart Astrid Rubbens Lieve Stappers (tot ) Luc Tayart de Borms (tot ) Dirk Vanden Branden Jan Van Gils Jean-Pierre Wellens Waarnemers aangeduid door de Federale Regering Francisca Bostyn An Christiaens Waarnemers aangeduid door de drie Gemeenschappen Caroline Framerée Carine Boonen Marco Zinnen 1

3 Cijfers in een oogopslag Behandelde dossiers «verdwijningen» p.13 Weglopers p.17 Internationale kinderontvoeringen door een ouder p.20 Niet-begeleide minderjarige vreemdelingen p.21 Ongedefinieerde verdwijningen p.22 Ontvoeringen door derden Totaal verdwijningsdossiers p.12 Affichagecampagnes p.12 Vignettagecampagnes Totaal opsporingscampagnes Oproepen via (voor 2009: 110) Behandelde dossiers «verdwijningen» per categorie in % (93 %) 359 (71 %) 50 (54 %) 41 (67 %) 27 (87 %) Weglopers 72 (7 %) 149 (29 %) Internationale kinder ontvoeringen door een ouder Niet-begeleide minderjarige vreemdelingen 43 (46 %) Ongedefinieerde verdwijningen 20 (33 %) Ontvoeringen door derden 4 (13 %) Niet afgesloten dossiers Afgesloten dossiers op

4 Behandelde dossiers «seksuele uitbuiting & e-safety» p.25 Seksueel misbruik ** ** ** ** 460 p.29 Seksueel misbruik via ICT ** ** ** ** 57 p.30 Georganiseerd of gecommercialiseerd seksueel misbruik ** ** ** ** 17 Totaal dossiers «seksuele uitbuiting» p.33 Contacten «Hulplijn» (via clicksafe.be) 112 p.33 Vragen over vorming of pedagogisch materiaal Totaal contacten en vragen «e-safety» p.31 Dossiers «stopchildporno.be» * ICT: Informatie- en Communicatie-Technologiën ** Vòòr 2011: de dossiers seksuele uitbuiting waren niet onderverdeeld in deze categorieën Behandelde dossiers «seksuele uitbuiting» per categorie in 2011 Seksueel misbruik Seksueel misbruik via ICT Georganiseerd of gecommercïaliseerd seksueel misbruik 7 niet afgesloten dossiers 0 niet afgesloten dossier 1 niet afgesloten dossier 453 afgesloten dossiers 57 afgesloten dossiers 16 afgesloten dossiers 3

5 Voorwoord Door samenwerking vorm geven aan solidariteit Heidi De Pauw, algemeen directeur Jean-Louis Duplat, voorzitter Het schrijven van een activiteitenverslag geeft elk jaar aanleiding tot reflectie en zelfbevraging. Wat lukt, wat gaat minder goed? Onze consulenten behandelden in 2011 meer preventieve dossiers dan ooit voordien, bijvoorbeeld op het gebied van seksueel misbruik van kinderen of inzake internationale ontvoeringen door ouders. In 2011 werd Child Alert gecreëerd én voor de eerste keer succesvol ingezet. En ondanks de wereldwijde economische crisis bleef Child Focus erin slagen de financiële solidariteit van vele bedrijven en privé-personen te mobiliseren. Dit alles schenkt voldoening. En toch kan het nog beter. Vanaf haar ontstaan heeft Child Focus geijverd voor doelmatige samenwerkingsverbanden met vele (en heel diverse) actoren op het gebied van welzijn, justitie en politie, samenwerkingsverbanden waarvoor we erg dankbaar zijn. Want de brug slaan tussen de burger en gespecialiseerde dienst- of hulpverlening is een belangrijke reden van bestaan van de Stichting. Child Focus is een centrum voor crisishulpverlening en wil zo zichtbaar en laagdrempelig mogelijk werken om hulpvragers, die vaak elders hun weg niet vinden, te bereiken. Om hen -slachtoffers van verdwijning of van seksueel misbruikop lange termijn en ten gronde te helpen volstaat de actie van Child Focus alleen echter niet. Child Focus biedt geen therapie of langetermijn-opvolging, maar verwijst daarvoor naar haar partners. Hetzelfde geldt trouwens ook als het gaat over mensen met een hulpvraag over materies die niet tot de missie van Child Focus behoren. We merken echter dat deze samenwerkingsverbanden makkelijker tot stand komen rond individuele dossiers dan op beleidsgebied. Soms vormen territoriumvrees, procedurale kwesties of een ingewikkeld institutioneel kader hinderpalen om voluit te gaan. De belangrijkste reden waarom het soms misloopt, is echter wederzijds onbegrip. Samenwerken betekent immers ook: verschillen accepteren en mekaars posities respecteren, rekening houdend met een dagelijks veranderend socio-cultureel kader. Mekaar vinden is dus niet altijd eenvoudig en vergt een blijvende inspanning om respect voor elkaars sterke punten en beperkingen op te brengen. In haar essentie is Child Focus een vereniging die vecht voor kinderrechten. Daarbij richt de Stichting zich op die basisrechten die het leven zelf mogelijk maken, zoals het recht op een identiteit, op ouders, op fysieke en sekuele integriteit, op geestelijke en fysieke gezondheidszorg en op een veilige omgeving. Daarbij moeten we erkennen en durven benoemen dat deze rechten soms geschonden worden. Het heeft geen zin de echte wereld inclusief haar minder fijne kanten voor de kinderen of hun ouders te verbergen en zo taboes in stand te houden. Een probleem benoemen is immers vaak de eerste stap naar een oplossing. Maar ook de mooie dingen moeten we vertellen: dat je als kind voor hulp en steun terecht kan bij meevoelende volwassenen en dat ouders, opvoeders en onderwijzers zich dagelijks inspannen om kinderen te begeleiden om sterke en zelfredzame volwassenen te worden. Die solidariteit tussen volwassenen en kinderen mee vorm geven is een belangrijke rode draad in dit jaarverslag. Wij wensen u veel leesplezier. 4

6 «Voor mij is elke nieuwe oproep een hulpkreet van een lijdend kind, een angstige ouder, een volwassene met een traumatische jeugd. De cijfers in dit jaarverslag staan voor net zoveel dossiers die een pijnlijk verhaal verbergen. Ik wil graag geloven dat de lezers in deze cijfers zelf een angst, een groot leed ontwaren en zullen begrijpen waarom de medewerkers van Child Focus daar zo graag iets aan willen doen.» Brigitte Maca, onthaalverantwoordelijke Het noodnummer van Child Focus Een van de belangrijkste troeven van Child Focus blijft de toegankelijkheid. De Stichting is dag en nacht, elke dag van de week te bereiken op het gratis noodnummer Iedereen kan hier terecht om een verdwijning of een situatie van seksuele uitbuiting van een minderjarige te melden. Het team van acht onthaalverantwoordelijken staat als eerste klaar om bellers op te vangen en verder te helpen. De onthaalverantwoordelijken: medeleven en efficiëntie De onthaalverantwoordelijken moeten snel kunnen afleiden wat de vraag van de beller is. Eens de vraag is verduidelijkt, is het belangrijk om de juiste informatie te bekomen. Daarna geeft de onthaalverantwoordelijke de oproep door aan een consulent verdwijningen of seksuele uitbuiting. Oproepen die niet onder de bevoegdheid van Child Focus vallen, worden doorgestuurd naar een consulent sociale kaart. Deze consulent heeft een uitgebreide kennis van het hulpverleningslandschap en zal de oproeper doorverwijzen naar de juiste organisatie. In 2011 werden 785 oproepers doorverwezen naar een meer geschikte organisatie om een antwoord op de vraag te bieden. Evoluties in het profiel van de beller: meer families In 2011 verliep 63,36% van de oproepen in het Frans (68,51% in 2010), 35,71% in het Nederlands (30,33% in 2010) en 0,44% in het Duits (0,29% in 2010). Sinds de oprichting van Child Focus tot in 2010 waren de cijfers over het type van beller heel stabiel. In 2011 stelden we voor de eerste keer een stijging van het aantal oproepen afkomstig van familieleden vast. Die toename moet in verband worden gebracht met het groter aantal behandelde dossiers over seksuele uitbuiting. Het komt immers vaak voor dat de familie of het kind als slachtoffer rechtstreeks een beroep doet op onze diensten om seksuele uitbuiting te melden (3/4 van de oproepen gaat over seksuele uitbuiting). - Oproepen van derden (politie, magistraten, leerkrachten, advocaten, hulpverleningsorganisaties, vrijwilligers ): 67,70% (72,57% in 2010). - Oproepen van familieleden: 31,14% (26,52% in 2010). - Oproepen van getuigen: 1,16% (0,91% in 2010). 5

7 n De Het noodnummer van Child Focus De verovert terrein In april 2009 stond het noodnummer van Child Focus, 110, zijn plaats af aan een Europees noodnummer, Goed nieuws: dit Europese nummer verankert zich in de geheugens en verdringt langzaam maar zeker het nummer 110. Zo vormde in 2010 slechts 10% van de bellers het nummer Vandaag bedraagt dat percentage 15%. Sinds 2010 hebben 3 bijkomende landen het nummer geactiveerd. Het nummer wordt nu gebruikt in 16 Europese landen. «Child Focus is heel actief op het vlak van preventie en sensibilisering. Mensen bellen ons sneller als er een kind verdwijnt of misbruikt wordt. Ze doen dat ook om preventietips te krijgen. En dat is goed nieuws.» (RTL-TVI. RTL ) Maryse Rolland, communicatieverantwoordelijke Steeds minder oproepen Sinds 2009 stellen wij een constante daling van het aantal oproepen vast, wel blijft aantal behandelde dossiers stabiel door de overschakeling van het nummer 110 naar het nummer (zie kaderstuk hiernaast). 57% van de oproepen die via 110 toekwamen was het gevolg van een verwarring met 101 (noodnummer van de politie) of de 100 (noodnummer van brandweer en ambulanciers). Verdeling van de ontvangen oproepen op in 2011 (totaal: ) Oproepen doorgeschakeld naar consulenten Consulenten «verdwijningen»: Consulenten «seksuele uitbuiting»: N % Getuigenissen i.v.m. dossiers die Child Focus behandelt 172 0,41% Getuigenissen i.v.m. dossiers die Child Focus niet behandelt 41 0,09% Getuigenissen naar aanleiding van de lancering van een Child Alert 18 0,04% Oproepen met betrekking tot de website stopchildporno.be 197 0,47% Oproepen met betrekking tot de website clicksafe.be 47 0,11% Oproepen doorgeschakeld naar medewerkers van Child Focus (niet consulenten) 282 0,69% Oproepen met kwaadwillig opzet ,13% Verkeerd verbonden ,74% Totaal ,00% Oproepen die niet tot een gesprek hebben geleid ,00% Totaal % 22,09% 3,23% 6

8 De twee actiedomeinen van Child Focus Twee multidisciplinaire teams (psychologen, juristen, criminologen, sociologen, pedagogen en seksuologen), in totaal bestaande uit twaalf analisten, behandelen de verdwijningsdossiers en dossiers over seksuele uitbuiting. Drie analisten onderzoeken het fenomeen van verdwijningen en seksuele uitbuiting van kinderen en ontwikkelen hierover een visie. Daarnaast mogen we zeker de zeven projectverantwoordelijken niet vergeten, die geen moeite sparen om projecten en preventiemiddelen te ontwikkelen om het grote publiek te sensibiliseren. De consulent «verdwijningen» informeert regelmatig naar de stand van zaken van het politieonderzoek, waakt erover dat geen enkele informatie aan de aandacht van de onderzoekers ontsnapt en zorgt ervoor dat de ouders en slachtoffers op een correcte manier worden bijgestaan. Soms zal de consulent ook na sluiting van het dossier nog verder contact houden. In een aantal gevallen zal Child Focus verwijzen naar de gepaste hulpverlening voor verdere psychosociale of andere begeleiding. Evolutie van het aantal behandelde dossiers per categorie ( ) Weglopers Internationale kinderontvoeringen door een ouder Niet-begeleide minderjarige vreemdelingen Ontvoeringen door derden De consulent «seksuele uitbuiting en e-safety» luistert met empathie naar de getuigenis, probeert de ernst ervan in te schatten en peilt naar de noden van het slachtoffer en zijn omgeving. De consulent informeert de persoon over mogelijke hulp of gerechtelijke procedures. De noden van het slachtoffer staan hierbij altijd centraal Ongedefinieerde verdwijningen Extrafamiliaal seksueel misbruik dossiers stopchildporno.be Aantal behandelde dossiers: een constante stijging sinds 2009 In 2011 behandelden de consulenten dossiers inzake verdwijningen en seksuele uitbuiting (2 203 in 2010, in 2009), waarbij in totaal kinderen betrokken waren. Dat is een toename van bijna 6% (125 dossiers) van het totaal aantal behandelde dossiers tegenover Er zijn meer behandelde dossiers dan betrokken kinderen, omdat in de wegloopdossiers (de grootste categorie verdwijningen) sommige jongeren meerdere keren per jaar wegliepen. Wat de dossiers over seksuele uitbuiting of internationale kinderontvoeringen door ouders betreft, zijn er soms meerdere kinderen uit hetzelfde gezin betrokken. Meer onrustwekkende verdwijningen Voor de eerste keer in 4 jaar zakt het aantal behandelde verdwijningsdossiers onder de kaap van dossiers per jaar (1 794). Dit is uitsluitend toe te schrijven aan de afsluiting van meer dan 200 verdwijningsdossiers van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (zie p.20). Alle andere categorieën zijn toegenomen en soms zelfs verdubbeld (ongedefinieerde verdwijningen). Verhoudingsgewijs waren er meer onrustwekkende verdwijningen dan in 2010: 41 meer, dus 294 (16 % van alle verdwijningsdossiers). Deze zijn toe te schrijven aan het uitzonderlijk hoge aantal ongedefinieerde verdwijningen (per definitie onrustwekkend) en de vele meerderjarige weglopers waarbij bijna telkens een zelfmoordpoging vermoed werd. Duidelijke toename van het aantal dossiers over seksuele uitbuiting Het aantal van 534 behandelde dossiers over seksuele uitbuiting in 2011 vertoont een spectaculaire toename (van 62 % tegenover 2010). Dit is onder meer toe te schrijven aan het feit dat Child Focus zich sinds eind 2010 meer profileert als centraal meldpunt voor seksuele uitbuiting van minderjarigen. 7

9 n De twee actiedomeinen van Child Focus - Vermiste kinderen 1. Vermiste kinderen De gevallen van vermiste kinderen worden onderverdeeld in vijf categorieën: weglopers, internationale kinderontvoeringen door ouders, de verdwijning van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen, ontvoeringen door derden en ongedefinieerde verdwijningen. Voor elk verdwijning type wordt een andere procedure toegepast. Er bestaan ook verschillende samenwerkingsverbanden met politie, justitie, de FOD Buitenlandse Zaken en Justitie en de hulpverleningsdiensten. De onthaalverantwoordelijken van de noodlijn schakelen de oproepen over vermiste kinderen door naar de consulenten. Als het om een onrustwekkende verdwijning gaat, gaat de consulent na of de Cel Vermiste Personen van de Federale Politie op de hoogte is. Wanneer is een verdwijning onrustwekkend? Een verdwijning wordt als onrustwekkend beschouwd indien 1 of meer criteria uit de Ministeriële Richtlijn van 20 februari 2002 inzake de opsporing van vermiste personen van toepassing zijn: 1. De vermiste persoon is jonger dan 13 jaar. 2. De vermiste persoon is lichamelijk of geestelijk gehandicapt of mist de nodige zelfredzaamheid. 3. De vermiste persoon is afhankelijk van medicatie of medische behandeling. 4. De vermiste persoon bevindt zich mogelijk in een voor hem levensbedreigende situatie. 5. De vermiste persoon bevindt zich mogelijk in het gezelschap van derden die zijn welzijn kunnen bedreigen of is het slachtoffer van een misdrijf. 6. De afwezigheid van de jongere is in complete tegenstelling tot zijn normale gedrag. Child Focus behandelt verdwijningen van jongeren tot 24 jaar Child Focus behandelt ook verdwijningen van jongeren tot 24 jaar als minstens één van de verontrustende criteria uit de Ministeriële Richtlijn inzake de opsporing van vermiste personen van toepassing is. 8

10 n De twee actiedomeinen van Child Focus - Vermiste kinderen MISSING CHILD MISSING CHILD MISSING CHILD De cel Netwerk van Child Focus: vrijwilligers en partners staan altijd paraat Child Focus kan 24 uur op 24 rekenen op een netwerk van vrijwilligers en structurele partners die de Stichting bijstaan in de zoektocht naar vermiste kinderen. De cel Netwerk verzekert het beheer, de organisatie en de activering van dit netwerk. Daarnaast heeft ze een ondersteunende rol bij het organiseren van evenementen, sensibiliseringscampagnes en informatiestands die Child Focus bij het grote publiek beter bekend maken. Wat doet Child Focus bij een onrustwekkende verdwijning? Een ouder, een kennis, een magistraat, een politiedienst of een instelling belt het nummer , de noodlijn van Child Focus (24 uur op 24 en 7 dagen op 7 bereikbaar). Een onthaalverantwoordelijke beantwoordt de oproep en verbindt de beller door met één van de consulenten die gespecialiseerd zijn in verdwijningen. Het hoofd koel houden Natuurlijk is elke ouder ongerust wanneer zijn kind verdwijnt. Maar dankzij onze ervaring en een reeks criteria die werden vastgelegd in een Ministeriële Richtlijn met betrekking tot vermiste personen, kan Child Focus de situatie objectief inschatten (zie kaderstuk hiernaast). Child Focus beschikt sinds februari 2011 over het Child Alert systeem indien het leven van het vermiste kind in onmiddellijk gevaar is (zie p. 11). Snel en efficiënt handelen Child Focus heeft een samenwerkingsprotocol met politie en justitie. Een consulent neemt contact op met de politiedienst die zich bezighoudt met desbetreffende verdwijning en gaat na of de Cel Vermiste Personen van de Federale Politie op de hoogte is. Indien nodig, kan de Cel grote zoekmiddelen inschakelen, zoals helikopters, speurhonden, duikers enz. Na overleg met de onderzoekers en de magistraat die het dossier behandelt en wanneer blijkt dat dit een meerwaarde betekent voor de opsporing, wordt een affichageprocedure opgestart. Als het voor de ouders (of de politie) technisch onmogelijk is om via een foto van het kind door te sturen, komt de Childmobile ter plaatse (een interventievoertuig met een scanner, een computer en een printer). Er kunnen in twee uur tijd duizend affiches gedrukt worden die onze vrijwilligers vervolgens verspreiden en aanplakken. In de Stichting zelf zijn er nog grotere productiemiddelen voorhanden. Een koerierbedrijf brengt de gedrukte affiches naar de vrijwilligers en de structurele partners. Dat zijn bijvoorbeeld openbare vervoersmaatschappijen, supermarkten, enz. (zie p. 12). Het gebeurt hoe langer hoe vaker dat een affiche digitaal wordt weergegeven. Ook de pers is een belangrijke partner. De woordvoerder van Child Focus houdt de journalisten tijdens de hele verdwijningszaak op de hoogte. Zo nodig dag en nacht. De website childfocus.be is eveneens een bron van informatie. Dankzij onze rss-stream kan iedereen zich abonneren en de opsporingsberichten over vermiste kinderen in real time ontvangen. Child Focus kan tevens gebruik maken van sociale netwerksites en het intranet van grote organisaties of bedrijven en federale of regionale overheidsdiensten zoals de FOD Defensie. 9

11 n De twee actiedomeinen van Child Focus - Vermiste kinderen Als Child Focus in het belang van het kind (bijvoorbeeld als het is weggelopen) discreter te werk moet gaan, dan kunnen er vignetten gebruikt worden in plaats van affiches. Een vignet is een miniaffiche die gemakkelijk in een portefeuille past of achter een toonbank wordt geplaatst. Vrijwilligers verdelen vignetten onder winkeliers en beklemtonen dat deze niet mag worden aangeplakt of getoond aan derden. Een vignet kan tevens verdeeld worden via ons netwerk van structurele personen die een toezichtsfunctie hebben, die in contact komen met vele mensen (bvb. Treinbegeleiders, stadswachten). In een poging om getuigenissen te verzamelen, helpen al die partners ons om een kind zo snel mogelijk terug te vinden. Ouders ondersteunen tijdens de pijnlijke beproevingen Alle getuigenissen die na zo n affichage- of vignettagecampagne binnenkomen via , worden meteen doorgestuurd naar de politiediensten en de verantwoordelijke magistraat. Vanaf de melding van de verdwijning staat een consulent van Child Focus de ouders bij door hen te steunen en hen op de hoogte te houden van het verloop van het onderzoek. Zo nodig doet hij een beroep op slachtofferonthaal of slachtofferhulp. De consulent staat voortdurend in contact met de onderzoekers en ziet erop toe dat er geen belangrijke informatie aan hun aandacht ontsnapt. Zodra het kind wordt teruggevonden, zorgt de consulent ervoor dat het kind psychologische steun of begeleiding krijgt. Child Focus haalt ook alle affiches en vignetten weer weg. Alle hulp is volledig gratis. Europees jaar van de vrijwilliger In 2011 werden op Europese schaal heel veel initiatieven genomen om het vrijwilligersschap te stimuleren en de mogelijkheden om als vrijwilliger aan de slag te gaan, uiteen te zetten. De vrijwilligers van Child Focus: onze meest waardevolle tool! De vrijwilligers maken integraal deel uit van Child Focus. Ze werken mee aan de opsporingscampagnes, bemannen de infostands, organiseren kleine evenementen om geld in te zamelen en bieden administratieve ondersteuning. Child Focus wil zijn vrijwilligers een nog uitgebreider activiteitenpalet aanbieden om hun diverse vaardigheden in de verf te zetten (zie kaderstukken Ambassadeurs in de scholen: bedankt, beste vrijwilligers! p.23 en Helpen met ervaring p.16). De relationele en organisatorische aspecten, die fundamenteel zijn voor het welslagen van deze optimale samenwerking, moeten dag na dag worden onderhouden en ontwikkeld. De motivatie van de vrijwilligers en structurele partners staat centraal in dit teamwork. Het is hier dat de medewerkers van de cel Netwerk dagelijks aan werken. Een bedankdag Een onmisbare, tweejaarlijkse afspraak voor alle vrijwilligers van Child Focus: de Dag van de Vrijwilligers. Op deze leuke dag nodigt de Stichting al haar vrijwilligers en hun gezinnen uit om ze te bedanken voor hun inzet en samenwerking gedurende het jaar. Op 7 mei 2011 zagen we niets dan blije gezichten tussen de bezoekjes aan de dieren, de opwindende attracties en de prachtige natuur van Bellewaerde Park. 10 «Het Belgisch systeem wordt in heel Europa als voorbeeld aangehaald, namelijk: Child Focus, de Cel Vermiste Personen van de Federale Politie, het werk van het gerecht Het is een samenwerking tussen al die schakels met en dat is misschien wel uniek in Europa een grote solidariteit vanwege de burgers.» (RTL-TVI, RTL + van ) Maryse Rolland, communicatieverantwoordelijke

12 n De twee actiedomeinen van Child Focus - Vermiste kinderen Child Alert: wanneer het leven van het kind in onmiddellijk gevaar is Op 14 februari 2011 riep Child Focus het Child Alertsysteem in het leven. Dit systeem werd voor de eerste keer geactiveerd op dinsdag 20 december 2011 om de verdwijning van een jongetje en zijn moeder te melden (zie p.22). Child Alert is een snel en intensief meldingssysteem waarmee de bevolking snel kan worden verwittigd via een oproep die gelijktijdig wordt gelanceerd in de media (radio en televisie), via of sms, bedrijven (digitale schermen, webbanners, bedrijfsnetwerken) en elektronische informatieborden langs de weg. De burgers worden gevraagd om alle mogelijke informatie door te geven (via de noodlijn van Child Focus, , of via de noodlijn van de federale politie, ) die zou kunnen leiden tot de oplossing van extreem onrustwekkende verdwijning van een kind, namelijk wanneer het leven van het vermiste kind in onmiddellijk gevaar verkeert. In 2011 hebben zowat burgers zich via childalert.be geabonneerd (om via en/of sms te worden geïnformeerd over een eventuele activering van zo n melding). Meer dan 250 bedrijven en organisaties deden hetzelfde. Zo helpen ze, wanneer nodig, de informatie over het vermiste kind te verspreiden onder hun personeel, bijvoorbeeld via het intranet, maar ook onder klanten, en dat gedurende de beperkte duur (6 uur, maximaal 3 keer verlengbaar, dus maximaal 24 u) van het Child Alert. Wat zijn de criteria voor de activering van een Child Alert? Child Focus beheert het Child Alert platform in samenwerking met de politie en justitie. Maar enkel de magistraat (procureur, onderzoeksrechter) die belast is met het verdwijningsdossier kan beslissen om een Child Alert te activeren. Aan verschillende criteria moet voldaan zijn: Het moet gaan om de verdwijning van een minderjarige. De verdwijning moet heel onrustwekkend zijn. Er moeten elementen zijn die formeel doen vermoeden dat het leven van het kind in onmiddellijk gevaar verkeert (medische reden, weersomstandigheden, eventuele criminele omstandigheden, profiel van het kind ). Er zijn aanwijzingen dat het kind zich op Belgisch grondgebied bevindt. Er is voldoende informatie over de identiteit van het kind voorhanden. De magistraat is van mening dat een eventuele getuige informatie kan hebben die mogelijk kan bijdragen tot de ontknoping. De magistraat is van mening dat de activering van een Child Alert geen bijkomende risico s voor het kind met zich meebrengt. «Child Focus riep Child Alert in het leven om alle mogelijke technologische middelen te kunnen inzetten om zoveel mogelijk mensen op korte tijd op de hoogte te brengen van de heel onrustwekkende verdwijning van een kind. Een jaar lang onderzochten we eerst de verschillende systemen die in Europa bestaan, om er zo de beste ideeën uit op te pikken.» (L Avenir ) Maryse Rolland, communicatieverantwoordelijke «Een grote bank heeft zich onlangs geabonneerd op childalert.be om meldingen over verdwijningen te ontvangen. Ze zal ze verspreiden onder klanten die gebruikmaken van PC-banking, op de schermen in haar vele kantoren en via haar intranet. Zo worden zowel het personeel als de klanten op de hoogte gebracht!» (VRT. Radio Eén ) Dirk Depover, directeur communicatie 11

13 n De twee actiedomeinen van Child Focus - Vermiste kinderen Structurele partners: ze bieden ons hun netwerk aan Structurele partners zijn doorgaans ondernemingen met een nationale draagwijdte waarmee heel specifieke procedures werden uitgewerkt. Zo beogen we een optimale efficiëntie wanneer we een beroep op ze doen tijdens campagnes voor de opsporing van vermiste kinderen of voor sensibiliseringsacties. De cel Netwerk van Child Focus onderhoudt de contacten met die partners, maar zoekt ook naar nieuwe partners om onze actiemiddelen nog verder uit te breiden. Al verschillende jaren is ook de Nationale Loterij, met haar digitale schermen verdeeld over verkooppunten, een belangrijke partner. In 2011 deed Child Focus 14 keer een beroep op het digitale netwerk van Digitopia voor affichageacties. Onze partner Digital Signage Company nv werd in het laatste trimester van 2011 dan weer 2 keer ingeschakeld in de zone Brussel. Het voorbije jaar werden op nationaal vlak trouwens 3 digitale affichagecampagnes op touw gezet. Elk jaar verspreidt Child Focus talloze affiches en vignetten van vermiste kinderen. In 2011 waren er 294 onrustwekkende verdwijningen (op verdwijningsdossiers, dus 16% van de dossiers). Er werden 87 campagnes op touw gezet, waarvan 33 affichageacties en 54 vignettageacties. Child Focus beschikt over een netwerk van partners die actief zijn in diverse domeinen. Om te beginnen is er de vervoerssector Alle grote vervoersmaatschappijen van ons land maken deel uit van de structurele partners van onze Stichting: de NMBS, de MIVB, De Lijn, de TEC. In de zomer van 2011 ging Child Focus een nieuwe samenwerking aan met Carrefour. Dit bedrijf vervoegt zo onze partners in de supermarktsector, net als Colruyt, Spar en Delhaize. Digitaal zit in de lift Diverse structurele partners kunnen onze opsporingsaffiches weergeven via een uitgebreid netwerk van digitale schermen. Voor verdwijningsdossiers waarvoor affiches zijn vereist, kan deze methode heel doeltreffend blijken. De verspreiding kan gericht of algemeen zijn, afhankelijk van de noden van het behandelde dossier. Na het succes van de nieuwe samenwerking die we in 2010 aangingen met Digitopia (een onderneming die zo n digitale schermen in België beheert, bij klanten zoals Belgacom, bpost, de Accor hotels, Veritas, Lunch Garden, De Lindeboom, Multipharma ) ging Child Focus in 2011 een nieuwe digitale samenwerking aan met Digital Signage Company nv (een onderneming die zich bezighoudt met de verspreiding van informatie/reclame op digitale schermen langs de openbare weg in de buurt van cafés en restaurants). Onze Stichting kan ook rekenen op de hulp van andere partners zoals Tempo-Team, Proximus, Tondeur Diffusion, apothekers via hun groothandelaars Laboratoria Flandria en Febelco in Vlaanderen, en Belmedis in Wallonië. Child Focus kan ook terecht bij de mobiele agenten van Atrium voor gerichte vignettageacties. Belgacom, Ricoh en Belspeed kunnen dan weer een waardevolle logistieke ondersteuning bieden. Al die partners zijn ook partners van Child Alert (zie kaderstuk p.11). «Wanneer lanceren we een opsporingscampagne? Wanneer het onderzoek niet genoeg elementen aanlevert of wanneer de nood zo groot is dat er geen andere oplossing is. Je moet natuurlijk altijd de voor- en nadelen afwegen, want een publieke campagne treft het privéleven van een heel gezin.» (FM Brussel ) Dirk Depover, directeur communicatie 12

14 n De twee actiedomeinen van Child Focus - Vermiste kinderen Weglopers: noodkreten Verdeling van de wegloopdossiers in 2011 Minder Onrustwekkend Onrustwekkend Totaal Preventief dossier 13 _ 13 Effectieve weglopers Totaal In 2011 behandelde Child Focus wegloopdossiers (tegen en 2010) waarbij 919 kinderen betrokken waren. Het aantal dossiers is hoger dan het aantal kinderen, omdat sommige jongeren meerdere keren per jaar weglopen. In 2011 liepen 112 kinderen (104 in 2010) 2 tot 8 keer weg. Zoals elk jaar behandelde Child Focus meer wegloopdossiers van meisjes dan van jongens. In 2011 liepen 241 jongeren weg uit een instelling. Net zoals in 2010 gaat het om 22% van de weglopers. In 2009 waren dat er 1/3 en de voorgaande jaren ongeveer 1 op 4. Stijging van de dossiers jaar Van de wegloopdossiers waren de kinderen op het ogenblik van de opening van het dossier 11% jonger dan 13 jaar oud, 48% 13 à 15 jaar oud en 32% 16 à 17 jaar oud. 7% was reeds meerderjarig. We stellen een sterke stijging vast in het aantal meerderjarigen waarvoor Child Focus een dossier opende. In 2011 opende Child Focus voor 74 vermiste jongvolwassenen een dossier. In 2010 waren dat er 45 en in 2009 slechts 10. Vóór 1 april 2010 opende Child Focus enkel een dossier voor de verdwijning van een jongere ouder dan 18 jaar (tot 24 jaar) als het duidelijk was dat de jongvolwassene niet uit eigen wil was vertrokken. Sindsdien behandelt Child Focus verdwijningen in die leeftijdsgroep zodra één (of meerdere) van de onrustwekkende criteria uit de Ministeriële Richtlijn inzake de opsporing van vermiste personen van toepassing is (zie kaderstuk p.8). en helaas ook meer sterfgevallen Een ander gevolg van het stijgend aantal dossiers van vermiste jongvolwassenen is het feit dat we helaas ook een stijging vaststellen van het aantal overleden jongeren. In 2011 werden 7 kinderen en jongeren dood teruggevonden. 4 onder hen allen jongvolwassenen pleegden zelfmoord. Meer inzetten op preventie Doorgaans wordt er pas contact opgenomen met Child Focus wanneer de jongere reeds is weggelopen. Dan wordt een zogenaamd effectief dossier geopend. Voor meldingen van jongeren die plannen om weg te lopen of ouders die dergelijke plannen vrezen, wordt een preventief dossier geopend. Bovenstaande tabel illustreert het verschil tussen preventieve en effectieve dossiers die in 2011 werden behandeld. Er werden 13 preventieve Zeven kinderen en jongeren werden dood teruggevonden. dossiers behandeld. Dit is meer dan het dubbele van vorig jaar (5 in 2010), maar komt overeen met het gemiddeld aantal preventieve dossiers over de jaren heen. In vergelijking met de effectieve dossiers die Child Focus in 2011 behandelde, is het aantal preventieve dossiers bijna verwaarloosbaar. Child Focus wil daarom in de toekomst meer inzetten op preventie. «Tijdens een langdurige afwezigheid van een weggelopen meisje van 15 jaar ben ik verschillende keren naar de ontredderde familie gegaan om hen te steunen. Ik denk dat mijn aanwezigheid, vooral bij de broers en zussen, de spanningen enigszins heeft kunnen temperen.» Lise-Laura Mattern, consulente 13

15 n De twee actiedomeinen van Child Focus - Vermiste kinderen Meer dan 1 wegloopgeval op 5 is onrustwekkend Verder drukt bovenstaande tabel ook de graad van verontrusting van een dossier uit. 22% van de wegloopdossiers werden als onrustwekkend gecategoriseerd. De categorisering minder onrustwekkend wordt gebruikt in navolging van de Ministeriële Richtlijn inzake de opsporing van vermiste personen. Dit betekent dus geenszins dat Child Focus minder belang hecht aan de minder onrustwekkende verdwijningen. Alle dossiers worden zonder uitzondering op eenzelfde professionele wijze behandeld. Evolutie van de duur van het weglopen ( ) n 1-2d n 2-7d n 7d - 1md n 1-6md n 6md+ n NA Langere afwezigheid De grafiek hiernaast illustreert dat we in 2009 voor de eerste keer vaststelden dat minder weglopers terecht waren binnen de 48 uur. De cijfers van 2010 en 2011 lijken sterk op deze van 2009 voor wat betreft de duur van de wegloopdossiers. In 2011 was 40% van de weglopers terecht binnen de 48 uur en 31% terecht binnen de week. 20% was terecht na een week maar na minder dan een maand en 7% liepen tussen 1 en 6 maand weg % 20% 40% 60% 80% 100% 14 «Weglopen is een symptoom. Het is een signaal van de jongere: Het gaat niet goed met mij. We moeten naar dit signaal luisteren en het probleem dat het kind ontvlucht proberen op te lossen.» (VTM. Het journaal van 19 u ) «Sommige weggelopen jongeren stelen om te kunnen eten, schuilen voor de koude in kraakpanden en ontwikkelen gevaarlijke overlevingsstrategieën.» (Het Laatste Nieuws ) Dirk Depover, directeur communicatie Weglopers per provincie (N: 1 101) Antwerpen Brussel Hoofdstedelijk Gewest Henegouwen Oost-Vlaanderen Luik Vlaams-Brabant West Vlaanderen Namen Waals-Brabant 24 Limburg 22 Luxemburg 1 Buitenland 45 Onbekend

16 n De twee actiedomeinen van Child Focus - Vermiste kinderen Antwerpen en Brussel: de meeste weglopers De grafiek (p.14) geeft de plaats vanwaar jongeren weglopen weer. Net zoals vorig jaar kwam het grootste aantal van de dossiers in 2011 uit Antwerpen (22%) gevolgd door Brussel (16%). Daarna volgen Henegouwen (15%), Oost-Vlaanderen (11%) en Luik (9%). Als we deze cijfers vergelijken met het aantal inwoners per provincie stellen we vast dat Antwerpen en Brussel het grootst aantal weglopers per aantal inwoners heeft. Het aantal inwoners uit Antwerpen en Brussel maken namelijk respectievelijk 16% en 10% uit van de Totaale bevolking, terwijl ze wel 22% en 16% van het aantal weglopers tellen (telkens + 6%). West-Vlaanderen en Limburg tellen het minst aantal weglopers per aantal inwoners. Minder spontaan terugkeren Net zoals de voorgaande jaren is de voornaamste reden om een wegloopdossier te sluiten het feit dat het kind uit zichzelf terugkeerde, nl. 38% (46% in 2010) of teruggevonden werd door de autoriteiten 40% (35% in 2010). We stellen een verschuiving vast waarbij dit jaar weglopers vaker teruggevonden werden door de politie dan uit zichzelf terugkeerden. De derde en vierde reden voor het sluiten van een dossier is het terugvinden van het kind door de ouders (7,5%) of door een derde (6,5%). Andere redenen om een dossier te sluiten waren: het kind was verloren gelopen, het kind is overleden of de vastelling dat het om een misverstand ging. Expertise-uitwisseling Weglopers maken bij Child Focus de grootste categorie uit van de behandelde verdwijningszaken. Onze wens is deze dossiers met de best mogelijke zorg te behandelen en hand in hand met onze partners concrete acties en prioriteiten te bepalen voor de toekomst, zowel op casusniveau als op beleidsniveau. In 2011 organiseerden we daarom verschillende vergaderingen om deze doelstelling te bewerkstelligen. Zo werden er twee klankbordgroepen georganiseerd met partners uit de gerechtelijke, politionele en hulpverleningssector. Door middel van dialoog en expertise-uitwisseling werden aanbevelingen geformuleerd voor een betere preventie, crisisinterventie en nazorg van weglopers. Daarnaast werden de referentiemagistraten verdwijningen uitgenodigd. Deze vergadering had voornamelijk als doel elkaars werking beter te leren kennen en de samenwerking in concrete dossiers te optimaliseren. Verschillende consulenten kregen de kans om een observatiestage te volgen bij één van de referentiemagistraten verdwijningen op het parket waar hij/zij werkzaam is. «Familiale problemen zijn de eerste oorzaak van het weglopen. Dan volgen schoolproblemen, gaande van een slecht rapport tot afhaken, en problemen met vrienden.» (La Dernière Heure ) Maryse Rolland, communicatieverantwoordelijke 15

17 n De twee actiedomeinen van Child Focus - Vermiste kinderen Helpen met ervaring Om beter tegemoet te komen aan de noden van ouders van een weggelopen kind werkt Child Focus sinds april 2011, met de actieve steun van Cera, aan een proefproject met de naam Bijstandsteam. «Ik kreeg de kans om deel te nemen aan een opleidingssessie met de ervaringsdeskundige ouders. Zo zag en begreep ik het belang van die contacten tussen ouders die met hetzelfde leed te maken kregen. Ik had de indruk dat ze in hetzelfde schuitje zaten. Ze begrepen en steunden elkaar om de crisis beter te kunnen doorstaan.» Lise-Laura Mattern, consulente Wanneer een «consulent-verdwijningen» van Child Focus op de hoogte wordt gebracht van een wegloopgeval onderneemt hij/zij meteen actie en stelt hij/zij een begeleiding voor op maat van de noden van de ouders. Die begeleiding bestaat onder meer uit actief luisteren en het verstrekken van nauwkeurige informatie over de vorderingen van het onderzoek. Die steun verloopt hoofdzakelijk telefonisch: dit bevoorrechte kanaal garandeert een snelle tussenkomst en laat ruimte voor emoties. Uit twee recente onderzoeken (2007 en 2011) van Child Focus blijkt echter dat ouders graag meer persoonlijke contacten zouden hebben. Het bijstandsteam kan aan die wens voldoen. Vrijwillige ouders De bedoeling van het project is immers een versterking van de steun aan ouders die tijdens de afwezigheid van hun weggelopen kind een beroep doen op Child Focus. Het Bijstandsteam bestaat uit vrijwillige ouders wiens kind ooit wegliep. Deze ouders zijn dus ervaringsdeskundigen. Ze beschikken over een eigen expertise. Ze zijn de ontbrekende schakel in de ondersteuning van onze diensten en zijn het best geplaatst om te luisteren met begrip en erkenning. Deze ervaringsdeskundige ouders ontmoeten de ontredderde ouders om ze emotionele steun en menselijke warmte te bieden, waarbij emoties en ervaringen kunnen worden uitgewisseld. Hun werk vormt een aanvulling op dat van de consulenten. klaar voor een tussenkomst! Een eerste team van ervaringsdeskundige ouders werd gevormd en voorbereid om vanaf maart 2012 andere ouders te gaan helpen. Deze ouders kregen een opleiding die ze helpt bij hun opdracht. Hoewel ze in het begin wat onzeker zijn, is hun vastberadenheid groot: ze zullen het hoofd bieden aan deze golf van emoties van ouders in een crisissituatie. De ervaringsdeskundige ouders kunnen zelf ook praten met begeleiders zodat ze wat afstand kunnen nemen en hun ervaring op het terrein kunnen delen. «Op een dag keerde mijn zoon niet terug van school. Twee eindeloze weken lang leefde ik in de grootste angst. Zonder de steun van Child Focus had ik het nooit volgehouden. Nu alles weer in zijn plooi is gevallen en we er sterker en hechter dan ooit zijn uitgekomen, wil ik er zelf ook zijn om steun te bieden aan ouders die het ondenkbare overkomt. Ik wil ze zeggen dat er hoop is aan het eind van de tunnel, en dat de zon daarna weer kan schijnen.» Nadine, ervaringsdeskundige ouder 16

18 n De twee actiedomeinen van Child Focus - Vermiste kinderen Internationale kinderontvoering door een ouder: het aantal preventieve dossiers maakt een sprong In 2011 heeft Child Focus 508 dossiers (470 in 2010) behandeld over internationale kinderontvoering door een ouder. We stellen een stijging vast van het aantal behandelde dossiers met ruim 7%. Bij deze dossiers waren 608 kinderen betrokken. Er werden 350 nieuwe dossiers geopend. De overige 158 dossiers werden in 2010 of nog vroeger geopend. Hardnekkige «clichés» De stijging van het aantal behandelde dossiers is volledig te wijten aan het hoger aantal preventieve dossiers dat in 2011 werd geopend. Er wordt een preventief dossier geopend wanneer een ouder vreest dat zijn kind(eren) ontvoerd zal (zullen) worden door de andere ouder en raad vraagt om een dergelijk drama te voorkomen. Van de 508 behandelde dossiers ging het om 283 dossiers effectieve ontvoeringen (294 in 2010) en 225 preventieve dossiers (176 in 2010). Het aantal preventieve dossiers steeg dus met 28 % in vergelijking met het jaar voordien. Opvallende vaststelling hierbij is dat het aantal preventieve dossiers naar Afrika en het Midden-Oosten met bijna twee derde gestegen is, terwijl het aantal effectieve ontvoeringen naar deze landen status quo is gebleven. Hoewel het grote publiek vaak denkt dat de meeste kinderen die betrokken zijn bij een effectieve internationale kinderontvoering naar deze landen worden meegenomen, is het Europa die de kroon spant. De tabel (p.18) toont aan dat bijna de helft van de effectieve dossiers die Child Focus behandelt een ontvoering naar een land binnen de Europese Unie betreft, terwijl de effectieve ontvoeringen naar Afrika en het Midden- Oosten slechts een vierde van de effectieve dossiers uitmaakt. Dit is al jaren een constante vaststelling. Bijna de helft van de effectieve ontvoeringen die Child Focus behandelt betreft een ontvoering naar een land binnen de Europese Unie. «Een vader vertelde me: Toen ik contact met je opnam, zat ik in een situatie die uitzichtloos leek. Jij hebt me de moed gegeven om door te gaan. Zulke woorden doen ons beseffen dat ouders onze steun waarderen. Het geeft me veel voldoening ze op een doeltreffende manier te kunnen helpen.» Itsen Gonzalez, consulente 17

19 n De twee actiedomeinen van Child Focus - Vermiste kinderen Internationale ontvoeringen door een ouder: verdeling preventieve dossiers/effectieve ontvoeringen per geografische zone in 2011 EU Andere Europese landen Subsahara-Afrika Noord-Afrika, nabije en Midden-Oosten Noord-Amerika Azië Caraïbisch gebied Centraal- en Zuid-Amerika Oceanië Onbekend n Effectieve ontvoeringen (N: 283) n Preventieve dossiers (N:225) 138 Vooral uitgaande dossiers De effectieve-en preventieve ontvoeringsdossiers worden onderverdeeld in 2 categorieën: uitgaande en inkomende gevallen. Het merendeel van de dossiers die Child Focus behandelt betreft uitgaande dossiers, namelijk wanneer kinderen uit België ontvoerd worden naar het buitenland (of het risico hiertoe bestaat). In 2011 werden er 485 dergelijke gevallen behandeld (262 effectieve ontvoeringen en 223 preventieve dossiers), hetzij 95,5% van het totaal aantal dossiers. Bij inkomende dossiers gaat het om kinderen die uit het buitenland ontvoerd worden naar België (of waar er een risico is dat dit zou gebeuren). In 2011 waren er 23 inkomende dossiers (21 effectieve ontvoeringen en 2 preventieve dossiers), hetzij 4,5% van het Totaale aantal internationale kinderontvoeringen door een ouder. Child Focus zweert bij bemiddeling In 2011 kon 70% van alle dossiers van internationale kinderontvoering door een ouder, zowel effectieve als preventieve, afgesloten worden (359 afgeronde dossiers op 508). Als enkel de dossiers van effectieve ontvoeringen geteld worden, daalt dit percentage naar 57 % (156 afgeronde dossiers op 279). Een lijst met gespecialiseerde advocaten? childfocus.be! Familiale conflicten met een internationaal karakter zijn complex. Een snelle en aangepaste aanpak kan een ontvoering voorkomen of een oplossing bespoedigen. Uit een onderzoek van Child Focus in 2010 blijkt dat de meeste ouders die in aanraking komen met een internationale kinderontvoering door ouders moeilijk een advocaat met kennis van zaken vinden. Hierdoor gaat vaak kostbare tijd verloren, tijd die essentieel is in het leven van een jong kind. Daarom ontwikkelde Child Focus in 2011 een lijst met advocaten die een specifieke ervaring hebben in de materie van internationale kinderontvoeringen door ouders. Hiervoor werden advocaten familierecht aangesproken via de Nederlandstalige en Franstalige balies. De lijst is vrij beschikbaar op de website van Child Focus. (childfocus.be) 18

20 n De twee actiedomeinen van Child Focus - Vermiste kinderen Er kunnen verschillende redenen zijn om een dossier af te sluiten. Preventieve dossiers worden doorgaans snel afgerond omdat het meestal slechts over 1 oproep gaat waarin de bezorgde ouder alle nodige raadgevingen kreeg (203 dossiers in 2011). Dossiers van effectieve ontvoeringen kunnen uiteraard minder snel worden opgelost. Het kan weken, maanden of zelfs jaren duren vooraleer een dergelijk dossier wordt afgerond. Gemiddeld blijft het iets minder dan een jaar geopend. De redenen om dossiers van effectieve ontvoeringen af te sluiten, zijn: - een onderling akkoord: de ouders zijn op eigen houtje of met behulp van een advocaat of een bemiddelaar tot een akkoord gekomen (27 dossiers in 2011). Een onderling akkoord maakt vaak sneller een einde aan een pijnlijke situatie, zowel voor de ouders als voor de kinderen. Child Focus hecht dan ook veel belang aan bemiddeling tussen ouders (zie kaderstuk hiernaast); - 1 van de ouders legt zich neer bij de gebeurtenissen (34 dossiers in 2011); - het kind wordt teruggevonden in België. Child Focus is enkel bevoegd voor internationale kinderontvoeringen door ouders. Als het kind in België wordt teruggevonden, verwijst de Stichting de ouders door naar een bevoegde instantie (24 dossiers in 2011); - een gerechtelijke beslissing: na een burgerlijke procedure (een vonnis over de voornaamste en/of secundaire huisvesting), hetzij voor een Belgische of een buitenlandse rechtbank; het toepassen van het Verdrag van Den Haag over de burgerlijke aspecten van internationale kinderontvoeringen door ouders en het grensoverschrijdend bezoekrecht, of van de Europese verordening ( Brussel II bis ); of een strafrechtelijke procedure (veroordeling voor internationale kinderontvoering door een ouder) (23 dossiers in 2011); - een misverstand tussen de 2 ouders (8 dossiers in 2011) ; - onoplosbaarheid van de zaak (2 dossiers in 2011) ; - een beslissing van Child Focus om het dossier te sluiten omdat er helemaal geen contact is met de ouder (31 dossiers in 2011). Naar een Europees netwerk van internationale familiebemiddelaars Uit onderzoek van Child Focus uit 2010 blijkt dat het grootste deel van de internationale kinderontvoeringen door een ouder wordt opgelost door een onderling akkoord tussen de ouders. Bovendien is in geval van een onderling akkoord de kans het grootst dat het kind ook kan terugkeren naar zijn oorspronkelijke verblijfplaats. Een familiebemiddelaar, gespecialiseerd in grensoverschrijdende geschillen kan hierbij helpen Jammer genoeg zijn bemiddelaars met internationale ervaring dun bezaaid. Daarom startte Child Focus vorig jaar, in samenwerking met het Duitse MiKK (Mediation bei internationalen Kindschaftskonflikten), de KULeuven en het Nederlandse Centrum Internationale Kinderontvoering en met de steun van de Europese Commissie een vormingsprogramma internationale familiebemiddeling. Meer dan 20 familiebemiddelaars opgeleid in familiebemiddelaars uit evenveel EU-lidstaten kregen een 60-uur durende opleiding gespreid over twee intensieve trainingsweken. Werken met internationale verdragen, in een interculturele setting, met taalbarrières en eventueel online, waren thema s die aan bod kwamen en ingeoefend werden. Sneeuwbaleffect Op basis van deze opleiding zullen in 2012 lesgevers gevormd worden uit alle lidstaten van de EU. Zo wil Child Focus de verderzetting van deze opleiding binnen de EU verzekeren. «Je bent te jong om te kunnen beslissen» De meeste kinderen die door hun ouders ontvoerd worden (548 in 2011) zijn 12 jaar of jonger (90%), met een opvallend grote groep tussen 1 en 8 jaar oud (72,6%). Men mag veronderstellen dat een ouder geneigd is eerder rekening De deelnemers aan de opleiding vormen de basis van een Europees Netwerk van internationale familiebemiddelaars. De deelnemers van beide opleidingen vormen de basis van een Europees Netwerk van Familiebemiddelaars. Child Focus en zijn projectpartners zullen ook na 2012 de operationele werking van het Netwerk verzekeren en hopen dat het Netwerk verder zal groeien in de komende jaren. te houden met de mening van zijn adolescent kind wat de keuze van verblijfplaats aangaat of omdat het moeilijk is het kind tegen zijn wil mee te nemen naar het buitenland. De verdragen over internationale kinderontvoering door een ouder gelden overigens voor kinderen jonger dan 16 jaar. 19