Layla Aerts. Jaarverslag 2014

Transcriptie

1 Layla Aerts Jaarverslag 2014

2 Child Focus dankt van ganser harte de Nationale Loterij, haar meest gulle schenker! Child Focus dankt de Koning Boudewijnstichting voor haar bijdrage tot de realisatie van dit jaarverslag. INHOUD Child Focus dankt Proximus voor het ter beschikking stellen van de kantoren aan de Houba-de Strooperlaan te Brussel Samenstelling van de Raad van Bestuur in De cijfers in een oogopslag 2 Voorwoord van de directie en de voorzitter : het noodnummer van Child Focus 5 De twee actiedomeinen van Child Focus 6 1. Vermiste kinderen 7 Weglopers 11 Internationale kinderontvoeringen door een ouder 14 Verdwijningen van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV) 16 Ongedefinieerde verdwijningen 17 Ontvoeringen door derden 18 Preventie- en sensibiliseringsacties Seksueel uitgebuite kinderen 20 Seksueel misbruik: intensieve samenwerking met andere organisaties en diensten 21 Verscherpte focus op seksuele uitbuiting 23 e-safety : de hulplijn voor een veilig internet 25 Aantastingen van de seksuele integriteit van kinderen: zeer vaak een link met IC 27 Preventie- en sensibiliseringsacties 29 Financiering en jaarrekeningen 31 Financiering 31 Jaarrekeningen 32 Verslag van de Bedrijfsrevisor 34 Waarderingsregels 35 Lijst van partners 36 Hoofdredactie: Dirk Depover en Maryse Rolland Redactie: Nadège Bastiaenen, Hilde Demarré, Yasmin Van Damme, Nathalie Fallon, Alexandre Isakhanian, Brigitte Maca, Sofia Mahjoub, Melissa Palomo Lopez, Adinda Van Poucke, Elisa Van Speybroeck, Sandra Voet, Nel Broothaerts, Bélinda Noé, Katrijn Van Den Abeele Copywriting: Bart Lombaerts Grafisch ontwerp: Dominique Cabanac I Françoise Albertyn Druk: gillis.be Vertaling: igtv.be Leescomité : Heidi De Pauw, Dirk Depover, Nathalie Fallon, Sofia Mahjoub, Yasmin Van Damme, Miguel Torres Garcia, Nel Broothaerts Foto s : Layla Aerts I Verantwoordelijke uitgever: Heidi De Pauw, Houba de Strooperlaan 292, B Brussel

3 De Stichting voor Vermiste en Seksueel Uitgebuite Kinderen werkt onder de naam Child Focus. Het is een stichting van openbaar nut. Zeven dagen op 7 en 24 uur op 24 stelt de organisatie alles in het werk om vermiste kinderen terug te vinden en hun seksuele uitbuiting tegen te gaan, offline en online. Om een verdwijning of seksuele uitbuiting te melden, gebruik één noodnummer, Op de chatlijn be kunnen jongeren en volwassenen in alle vertrouwen terecht. Mensen die op beelden van seksueel misbruik van kinderen op internet botsen, kunnen dit anoniem melden via het burgerlijk meldpunt stopchildporno.be. De overheidssubsidies dekken ca. een derde van de behoeften van Child Focus. Deze fondsen worden per project of op jaarbasis onderhandeld. Ondernemingen en het grote publiek zorgen voor de andere twee derden. Child Focus is lid van:. Belgisch Netwerk van Stichtingen. Kinderrechtencoalitie Vlaanderen. Missing Children Europe (MCE). International Centre for Missing and Exploited Children (ICMEC). International Association of Internet Hotlines (INHOPE). Internationaal netwerk van sensibilisatieplatforms rond veilig internet (INSAFE). Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (VEF). Association pour le Volontariat. Vzw Het Punt. European NGO Alliance for Child Safety Online (enacso). Testament.be Onder het Erevoorzitterschap van H.M. de Koningin Samenstelling van de Raad van Bestuur in 2014 Voorzitter Jean-Louis Duplat Vicevoorzitter Hilde Witters-Burie Leden Stef Anthoni Willy Bruggeman Vincent Bruyère Heidi De Pauw Jérôme Glorie Marina Maes Joël Moresco Benoît Parmentier Françoise Pissart Dirk Vanden Branden Cédric Visart de Bocarmé Jean-Pierre Wellens Jeroen Wils Waarnemer aangeduid door de Federale Regering Jérémie Tojerow (tot regeringswissel) Vincent Stragier Waarnemers aangeduid door de drie Gemeenschappen - Regeringen Margot Cloet (tot regeringswissel) Pepijn Hanssens Isabelle Pierret (tot regeringswissel) Didier Cornet Marco Zinnen (tot regeringswissel) Robert Hagen 1

4 Cijfers in een oogopslag Behandelde dossiers verdwijningen p.11 Weglopers p.14 Internationale kinderontvoeringen door een ouder p.16 Verdwijningen van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen p.17 Ongedefinieerde verdwijningen p.18 Ontvoeringen door derden TOTAAL verdwijningsdossiers TOTAAL onrustwekkende verdwijningen (zie p.8 en p.10) p.10 Affichagecampagnes p.10 Vignettagecampagnes TOTAAL opsporingscampagnes Behandelde dossiers verdwijningen per categorie in 2014 Niet-afgesloten dossiers Afgesloten dossiers % TOTAAL TOTAAL % 31 TOTAAL % 29 TOTAAL % 27 TOTAAL % 93 % 65 % 57 % 67 % 77 % Weglopers Internationale kinderontvoeringen door een ouder Ongedefinieerde verdwijningen Verdwijningen van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen Ontvoeringen door derden 2

5 Dossiers seksuele uitbuiting, hulplijn e-safety en algemene vragen Vragen over vormingen of pedagogisch materiaal Dossiers algemene vragen/doorverwijzingen Seksueel misbruik Verdwijning niet bevoegd Mishandeling Juridische vragen Opvoeding/ gezin Andere/niet gepreciseerd Meldingen via Stopchildporno.be Dossiers seksuele uitbuiting Kinderporno Kinderprostitutie Kindersekstoerisme Dossiers hulplijn e-safety Dossiers hulplijn e-safety geen info Andere Grooming Sexting Privacy Seksuele intimidatie Ongewenst contact via internet 3

6 Voorwoord Veranderen is een avontuur Heidi De Pauw, algemeen directeur Jean-Louis Duplat, voorzitter In 2013 werkte Child Focus een nieuwe identiteit uit waarin we een antwoord bieden op de vraag wie we zijn en wat we de maatschappij bieden. Onze missie werd scherp gesteld en de waarden van onze organisatie werden vastgelegd. Op basis daarvan werden de strategische doelstellingen uitgestippeld voor de vier komende jaren ( ). Er werden in dit eerste werkjaar van die planning dan ook meerdere werven opgestart, die op (middel)lange termijn vruchten zullen afwerpen. In 2014 werden de eerste stappen gezet inzake de verdieping van onze werking inzake seksuele uitbuiting. Wij willen op termijn meer kunnen betekenen voor de strijd tegen prostitutie van minderjarigen hier en elders in de wereld en voor het aanpakken van nieuwe vormen van seksuele uitbuiting via internet, bijvoorbeeld via livestream. We maakten van de strijd tegen beelden van seksueel misbruik van kinderen onze prioriteit. Dat ook het regeerakkoord voorrang geeft aan de strijd tegen kinderpornografie is dan ook erg goed nieuws. Een beleid dat meer investeert in mankracht en middelen dient hiervan de consequentie te zijn. Dit werd ook gevraagd door burgers die in oktober op amper één week onze petitie onderschreven. Child Focus wil binnen een toereikend wettelijk kader een meer actieve rol spelen, initieel om meldingen van burgers op een meer efficiënte wijze te kunnen doorgeven aan de bevoegde politiediensten, en aan het einde van de rit om illegale beelden te kunnen doen verwijderen. De toegenomen kinderen- en jongerenparticipatie binnen onze organisatie is een ander belangrijk proces. Hoewel onze werking zich in de eerste plaats op de ondersteuning van ouders en naasten blijft richten, zien we kinderen en jongeren als de uiteindelijke doelgroep. Daarom worden zij - op één of andere wijze - steeds meer bij acties en preventie- of sensibiliseringsprojecten betrokken. Dat draagt er ook toe bij dat Child Focus op lange termijn voeling met de samenleving behoudt. We merken nu al dat we meer vragen en meldingen krijgen van jonge mensen, o.m. via nieuwe communicatiekanalen als de chatlijn be. We willen hen daar ook actief toe uitnodigen, bijvoorbeeld met het ABC-jaarverslag voor jongeren dat we parallel met dit rapport publiceren. Child Focus wil ook een impact-driven organisatie zijn. Daartoe werd in 2014 een intern instrument voorbereid, een dashboard, om vanaf 2015 onze maatschappelijke impact permanent te kunnen meten. Door het meten en evalueren van de resultaten die we voor de samenleving behalen, kunnen we het jaar na jaar nog beter gaan doen. We zijn het niet enkel aan onszelf verplicht, maar tevens aan alle belanghebbenden, kinderen en jongeren, ouders en naasten, onderwijs, beleid, justitie, politie, sponsors, donateurs en vrijwilligers en, last but not least, aan onze medewerkers. Elke organisatie staat of valt met haar mensen. We kunnen dagelijks rekenen op zeer gemotiveerde, gedreven en bedreven medewerkers voor wie een kind geen abstract begrip is. Het is dan ook van belang aandacht te hebben voor hun welzijn. Diverse initiatieven werden daartoe genomen, onder meer door meer interne en externe vorming, betere onderlinge communicatie, aandacht voor de niet strikt-werkgerelateerde aspecten van de job, diverse welzijnsondersteunende initiatieven en een evenwichtigere salarispolitiek, inclusief een verbetering van de wachtcompensaties. Ook van onze vrijwilligers overal te lande vragen we heel wat. Daarom blijven we investeren in de kwaliteit van hun onthaal en omkadering. Het financieel beleid van Child Focus wordt streng in het oog gehouden, zowel bij de interne organisatie (interne procedures) als voor het opvolgen van de jaarrekeningen en de begrotingen. Wij sluiten het jaar 2014 af in evenwicht. U vindt, in dit jaarverslag, alle nodige cijfers. Een meerjarenplanning vereist eveneens aandacht voor de financiële duurzaamheid van onze Stichting werd het eerste jaar waarin het aandeel in het werkingsbudget vanwege burgers zoals u en ik ruim 35% van het totaal bedroeg. Hartelijk dank daarvoor. Ook onze traditionele subsidiërende overheden, sponsors en mecenassen geven onverminderd present. Zo blijven we er in slagen om nagenoeg al onze diensten gratis aan de bevolking aan te bieden. Onze doelen zijn duidelijk: de weg in ons strategisch plan volgen; dit vereist veel inzet en aanpassing aan een voortdurend evoluerende wereld. Daarbij verliezen we nooit de kernactiviteit van Child Focus uit het oog: het aanpakken en voorkomen van de verdwijning van kinderen en jongeren en het aanpakken en voorkomen van de seksuele uitbuiting van minderjarigen. Wij nodigen u uit om ons jaarverslag 2014 te ontdekken en blijven ter beschikking voor elke vraag of verduidelijking. 4

7 Het noodnummer dat aan bekendheid wint Eén van de belangrijkste troeven van Child Focus is de laagdrempeligheid. Dankzij het gratis noodnummer is de organisatie dag en nacht, elke dag van de week, te bereiken. Iedereen kan op het nummer terecht om een verdwijning of een situatie van seksuele uitbuiting van een minderjarige te melden. In 2014 werden meer dan oproepen geregistreerd. De onthaalverantwoordelijken: medeleven en efficiëntie Wie belt, komt terecht bij één van de acht onthaalverantwoordelijken. Zij moeten vlug kunnen afleiden wat de vraag van de beller is. Eens dat duidelijk is, moet snel de juiste informatie bekomen worden. Daarna geeft de onthaalverantwoordelijke de oproep door aan een consulent verdwijning of seksuele uitbuiting. Oproepen die niet tot de bevoegdheid van Child Focus behoren, worden doorgestuurd naar een consulent sociale kaart. Deze consulent heeft een uitgebreide kennis van het hulpverleningslandschap en zal de beller snel doorverwijzen naar de juiste organisatie of dienst. OPROEPEN VAN POLITIE, MAGISTRATEN: 14,2 % (14,4 % in 2013) OPROEPEN VAN FAMILIELEDEN: 34,5 % (38 % in 2013) Het noodnummer kreeg oproepen in bellers werden doorverwezen naar een organisatie of dienst die meer geschikt was om een antwoord op de vraag te bieden. Evoluties in het profiel Ouders en familie enerzijds en de politie anderzijds blijven de belangrijkste melders voor verdwijningen op het noodnummer De oproepen van ouders en familie (34,5%) kenden in 2014 een lichte daling, terwijl de oproepen van politie (14,2%) gelijk bleven. Opmerkelijk is wel de stijging van het aantal oproepen door getuigen (2,2%), wellicht het gevolg van het aantal onrustwekkende verdwijningen waarbij een publieke oproep werd gedaan. OPROEPEN VAN GETUIGEN: 2,2 % (1 % in 2013) De overige oproepen zijn afkomstig van derden, vrijwilligers, journalisten, andere diensten, administraties, etc. Chatlijn be, een extra kanaal De chatlijn be startte op 25 mei 2014 en speelt in op het toenemend gebruik van sociale media en chat-toepassingen. Deze chat is toegankelijk voor iedereen die een verdwijning of seksuele uitbuiting wil melden. Op zeven maanden tijd behandelde Child Focus 106 chatgesprekken, die vaak geruime tijd in beslag nemen. Opmerkelijke vaststelling: jongeren zoeken veel meer via de chat contact met Child Focus dan via de telefoon. Meisjes lijken sneller naar dit medium te grijpen dan jongens , in Europa Hetzelfde noodnummer , over geheel Europa erkend als geharmoniseerde dienst met maatschappelijke waarde, is operationeel in 27 EU-lidstaten. Daarnaast beslisten Albanië en Servië het ook te gebruiken, waardoor het nummer nu ook buiten de EU opgang maakt. In 2013 is het nummer 110 trouwens definitief afgeschaft. Dit zorgt ervoor dat het nummer sneller zijn plaats in het collectieve geheugen zal innemen. De afschaffing van 110 leidde tot een opmerkelijke daling van het aantal vergissingen die op de noodlijn terechtkomen. Tevens maakt dit de promotie van het nummer eenvoudiger. 5

8 Actief op twee domeinen met een team van specialisten Child Focus behandelt verdwijningsdossiers en dossiers inzake seksuele uitbuiting. Dat gebeurt met een uitgebreid team van specialisten. Multidisciplinair team Een multidisciplinair team van negen consulenten (psychologen, juristen, criminologen, sociologen, pedagogen, seksuologen en maatschappelijk assistenten) behandelt de dossiers. Daarnaast onderzoeken twee analisten de fenomenen van verdwijningen en seksuele uitbuiting van kinderen en doen ze aan beleidsbeïnvloeding. Tot slot zijn er vijf projectverantwoordelijken, die projecten en preventietools ontwikkelen en het grote publiek sensibiliseren. Precieze taken In geval van verdwijningen informeert de consulent regelmatig naar de stand van zaken van het politieonderzoek, waakt hij erover dat er geen informatie aan de aandacht van de onderzoekers ontsnapt en zorgt hij ervoor dat de ouders en slachtoffers op een correcte manier worden bijgestaan. Soms houdt de consulent ook na sluiting van het dossier verder contact. Indien nodig zal hij doorverwijzen naar de gepaste hulpverlening voor verdere psychosociale of andere begeleiding. In geval van seksuele uitbuiting en e-safety luistert de consulent met empathie naar het verhaal, probeert de ernst ervan in te schatten en peilt naar de noden van het slachtoffer en zijn omgeving. Hij informeert de persoon over mogelijke hulp of gerechtelijke procedures, en wijst hem zo nodig door naar gespecialiseerde diensten of organisaties. Hierbij staan de noden van het slachtoffer centraal. Communicatie is essentieel voor de werking van Child Focus. Child Focus streeft bewust een hoge naambekendheid na en wil het vertrouwen van het publiek verwerven. Dit helpt mensen die met verdwijning of seksuele uitbuiting van een kind geconfronteerd worden om op het moment van nood aan Child Focus te denken, en de noodlijn te bellen. Gepercipieerd worden als competente organisatie door diverse doelgroepen, waaronder steeds meer kinderen en jongeren voedt de nodige brongeloofwaardigheid die sensibiliserings- en preventieactiviteiten kracht geeft. Child Focus is uiteindelijk afhankelijk van honderden partners en duizenden burgers, zowel voor haar werking (projecten, affichage, sociale kaart ) als voor haar duurzame financiering. Ook hier is naambekendheid en goodwill instrumenteel. Als kleine organisatie is het onmogelijk beroep te doen op gekochte publiciteit. Een transparant en assertief persbeleid is dus aangewezen. De communicatiedienst is 24/7 bereikbaar en medewerkers worden aangemoedigd om op relevante vragen van de media te antwoorden. Dit resulteerde in 2014 in 945 vermeldingen in kranten of magazines, en in ongeveer 800 vermeldingen op nieuwssites. Child Focus kwam bovendien aan bod in 65 TV-nieuwsuitzendingen en werd ongeveer even vaak vermeld in een radiojournaal. De berichtgeving over Child Focus is haast zonder uitzondering positief van toon. Het menselijke aspect staat voorop in de beeldvorming. Datzelfde streeft Child Focus ook na bij de realisatie van eigen publicaties zoals websites en nieuwsbrieven. Sociale media zoals Facebook en Twitter spelen daarbij een steeds belangrijkere rol, omdat zij mensen toelaten actief (verdwijnings)berichten te delen, om zo in sommige gevallen ruim één miljoen landgenoten te bereiken. Al deze inspanningen genereren resultaat. In Y&R s brandassetvaluator, een instrument dat de 100 sterkste merken (op basis van differentiatie, relevantie, vertrouwdheid en waardering) in België rangschikt staat Child Focus op de 25 plaats, als allereerste niet-commercieel merk (mei 2014). 6

9 VERMISTE KINDEREN Child Focus doet er alles aan om vermiste kinderen snel terug te vinden. Daarom is het belangrijk om de gevallen onder te verdelen in vijf categorieën: weglopers, internationale kinderontvoeringen door een ouder, de verdwijning van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen, ontvoeringen door derden en ongedefinieerde verdwijningen. Voor elk type verdwijning worden verschillende procedures toegepast. Daarvoor is samenwerking met o.a. de politiediensten cruciaal. Om een verdwijningsdossier te kunnen opmaken, ongeacht de aard ervan, is het belangrijk dat er aangifte van verdwijning wordt gedaan bij de lokale politie. Dit is echter geen verplichting voor een internationale kinderontvoering door een ouder. Tevens bestaan er verschillende samenwerkingsverbanden met politie, justitie, de FOD Buitenlandse Zaken, maar ook hulpverleningsorganisaties. Ook verdwijningen van jongvolwassenen tot en met 24 jaar behandeld Naast verdwijningen van kinderen behandelt Child Focus ook gevallen van vermiste jongvolwassenen tot en met 24 jaar. De voorwaarde daarvoor is dat minstens één van de verontrustende criteria uit de Ministeriële Richtlijn inzake de opsporing van vermiste personen van toepassing is (zie kaderstuk). Wanneer is een verdwijning minder of meer onrustwekkend? Een verdwijning wordt als meer onrustwekkend beschouwd indien één of meer criteria uit de Ministeriële Richtlijn van 20 februari 2002 inzake de opsporing van vermiste personen van toepassing zijn: 1. de vermiste persoon is jonger dan 13 jaar; 2. de vermiste persoon heeft een lichamelijke of geestelijke beperking of mist de nodige zelfredzaamheid; 3. de vermiste persoon is afhankelijk van medicatie of medische behandeling; 4. de vermiste persoon bevindt zich mogelijk in een voor hem/haar levensbedreigende situatie; 5. de vermiste persoon bevindt zich mogelijk in het gezelschap van derden die zijn welzijn kunnen bedreigen of is het slachtoffer van een misdrijf; 6. de afwezigheid van de persoon is in complete tegenstelling tot zijn normale gedrag. 7

10 Wat doet Child Focus bij een onrustwekkende verdwijning? Wanneer een ouder, een kennis, een magistraat, een politiedienst of een instelling naar de gratis noodlijn van Child Focus belt, wordt een stappenplan ontrold. De ondersteuning van de naasten van de vermiste persoon staat daarbij centraal. Ook wordt nauw contact gehouden met de onderzoekers op het niveau van politie en parket. Afhankelijk van de situatie wordt een affichagecampagne gevoerd, nemen de woordvoerders contact op met de pers of wordt gekozen voor een discretere aanpak. 8 Wanneer het leven van het kind in onmiddellijk gevaar is: CHILD ALERT Child Alert werd in februari 2011 op initiatief van Child Focus in het leven geroepen. Het is een uiterst snel systeem voor de grootschalige verspreiding van opsporingsberichten over een kind dat in onmiddellijk levensgevaar verkeert. Maximum 24 uur lang worden alle mogelijke communicatiemiddelen ingezet: s, sociale media, een app voor smartphones, media (radio en televisie), netwerken van ondernemingen (digitale schermen, webbanners), digitale signalisatieborden, enz. Wie wil kan zich inschrijven via childalert.be zodat hij opsporingsberichten kan ontvangen en verspreiden via zijn netwerken (vrienden, klanten, werknemers, lezers, luisteraars, kijkers, enz.). De reacties op de oproep worden gecentraliseerd via het noodnummer of (nummer van de Federale Politie). Enkel de magistraat die met het verdwijningsdossier is belast, beslist over de lancering van een Child Alert. In 2014 werd één Child Alert gelanceerd. Het spreekt voor zich dat elke ouder ongerust is wanneer zijn kind verdwijnt. Op basis van ervaring en een reeks criteria die werden vastgelegd in een Ministeriële Richtlijn met betrekking tot vermiste personen (zie p.7), probeert Child Focus de situatie objectief in te schatten en de juiste stappen te zetten. Ouders ondersteunen tijdens moeilijke momenten Vanaf het eerste moment van de verdwijning staat een consulent van Child Focus de ouders bij door hen te steunen en hen op de hoogte te houden van het verloop van het onderzoek. Zonodig doet hij een beroep op de diensten van slachtofferonthaal of slachtofferhulp. De consulent staat voortdurend in contact met de onderzoekers. Zodra een kind wordt teruggevonden, zorgt de consulent ervoor dat het kind en zijn familie, indien gewenst, psychologische steun of begeleiding krijgen. De ondersteuning tijdens en na de verdwijning is volledig gratis. Snel en efficiënt handelen Child Focus heeft een samenwerkingsprotocol met politie en justitie. Een consulent neemt contact op met de politiedienst die zich bezighoudt met de desbetreffende verdwijning en gaat na of de Cel Vermiste Personen van de Federale Politie op de hoogte is. Indien nodig, kan de Cel grote zoekmiddelen inschakelen, zoals helikopters, speurhonden, duikers, enz. Affichage: via vrijwilligers en partners Na overleg met de onderzoekers en de magistraat die zich over het dossier ontfermt, wordt zo nodig een affichageprocedure opgestart. Naast vrijwilligers werken daar ook diverse organisaties en bedrijven aan mee (zie p.10). Child Focus haalt ook alle opsporingsberichten weer weg wanneer het kind teruggevonden is. Pers op de hoogte houden Ook de pers is een belangrijke partner. De woordvoerders van Child Focus houden de journalisten zo nodig tijdens de hele verdwijningszaak op de hoogte van wat Child Focus doet. Vignetten, een discreet hulpmiddel Als in het belang van het kind een discretere aanpak aangewezen is, kunnen er vignetten verspreid worden in plaats van affiches. Een vignet is een miniaffiche die in een portefeuille past of achter een toonbank discreet wordt bewaard. Het wordt niet uitgehangen en is dus niet voor iedereen zichtbaar. Vrijwilligers verdelen vignetten onder zorgvuldig geselecteerde doelgroepen (stationchefs, handelaars, taxibestuurders, bewakingsagenten, enz.) met de vraag uit te kijken naar dit kind. Alle getuigenissen die na zo n affichage- of vignettagecampagne binnenkomen via de , worden meteen doorgestuurd naar de betrokken politiedienst(en) en de verantwoordelijke magistraat. Toenemend belang van sociale media Sinds enkele jaren worden de oproepen tot getuigen ook via de sociale media, in het bijzonder Twitter en Facebook, verspreid. Omdat de sociale media zelf constant evolueren, is het nodig de procedures voortdurend bij te sturen. Zo waken we er zorgvuldig over dat, eens het kind werd teruggevonden, alle informatie over het kind in kwestie verdwijnt uit de tijdlijn van de Facebook- en Twitter-gebruikers. Dat sociale media bijzonder krachtige communicatiemiddelen zijn, wordt geïllustreerd door het feit dat sommige berichten door meer dan mensen gedeeld worden en zo tot 1,5 miljoen Facebook-gebruikers bereiken.

11 De vrijwilligers: de sterkste schakel van de solidariteitsketen! Ruim 800 vrijwilligers, uit alle hoeken van België, kiezen ervoor om zich voor Child Focus in te zetten. De cel Netwerk van Child Focus heeft als taak om deze vrijwilligers te coachen en te omkaderen. Er wordt hen een uiteenlopend palet aan mogelijkheden aangeboden, dat zo goed mogelijk aan hun verwachtingen voldoet en waarmee ze al hun talenten en vaardigheden kunnen benutten. Ze werken mee aan de opsporingscampagnes De vrijwilligers bieden concrete hulp bij een geval van onrustwekkende verdwijning van een kind of jongere: ze hangen opsporingsaffiches op of verdelen vignetten in winkels en op andere plaatsen in hun omgeving. In 2014 deed Child Focus een beroep op haar vrijwilligers voor 113 van de 149 opsporingscampagnes die de organisatie op touw zette. organiseren evenementen en bemannen stands De vrijwilligers werken ook mee aan verschillende soorten evenementen en stands om de organisatie meer bekendheid te geven bij het grote publiek of om geld in te zamelen. In 2014 waren vrijwilligers aanwezig op een kleine honderd evenementen die door ons of anderen werden georganiseerd, zoals het Autosalon, de 20 km door Brussel, talloze markten en rommelmarkten en verschillende vrijwilligersbeurzen. zetten zich in voor preventie- en sensibiliseringsacties Ook wanneer Child Focus projecten en campagnes voor sensibilisering en preventie voert, is de hulp van vrijwilligers bijzonder waardevol. Zo leidt Child Focus sinds eind 2011 vrijwilligers op tot Vrijwillige Ambassadeurs in de Scholen (zie p.19). steunen de ouders van weggelopen kinderen Sinds 2011 kan Child Focus rekenen op een team van vrijwillige ervaringsdeskundige ouders die deel uitmaken van haar Bijstandsteam. Deze vrijwilligers maakten eerder het weglopen van hun eigen kind mee en delen nu hun ervaring met ouders die hetzelfde doormaken. treden op namens Child Focus In het kader van onze burgerlijke partijstelling in rechtszaken rond kinderpornografie (zie p.24) kan Child Focus rekenen op meerdere advocaten die hun diensten kosteloos ter beschikking stellen. en helpen de werknemers binnen de organisatie Een tiental vrijwilligers helpt de werknemers van Child Focus binnen de organisatie met bepaalde administratieve, logistieke of andere taken. Ze komen op regelmatige basis of wanneer we ze nodig hebben. Child Focus zet zo vrijwilligers in die zich bezighouden met het persoverzicht, helpen bij de verzending van preventiemateriaal of het nalezen van publicaties. Het gezicht van Child Focus overal in België Dankzij de uitzonderlijke inzet van de vrijwilligers is Child Focus in het hele land aanwezig. De menselijke contacten die ze dag in dag uit hebben tijdens hun verschillende activiteiten zijn van onschatbare waarde en zijn broodnodig, ook wanneer nieuwe technologieën zich in een sneltreinvaart ontwikkelen. Zo werden ongeveer de helft van de handtekeningen voor een petitie tegen kinderporno (zie p. 23) verzameld door vrijwilligers. Sinds juli 2014 ben ik de coördinator van de vrijwilligersgroep in Aarlen. De vrijwilligers daar zijn formidabel. Toen in de buurt de jonge Béatrice ontvoerd werd, hebben zij echt een titanenwerk gepresteerd. Ik kan hen niet genoeg bedanken. CHRISTIAN DENAYER, coördinator van de vrijwilligersgroep van Aarlen. 9

12 De affichagepartners: ondernemingen met een hart Naast de trouwe vrijwilligers kan Child Focus rekenen op een sterk netwerk van affichagepartners. Het gaat om ondernemingen waarop de organisatie een beroep kan doen tijdens opsporingscampagnes en informatie-en sensibiliseringscampagnes. Elk jaar breidt dit netwerk zich uit en melden nieuwe kandidaten zich aan om ons te ondersteunen. Steeds meer bedrijven en ondernemingen vinden hun weg naar Child Focus. Ze komen uit verschillende sectoren (distributie, transport, veiligheidsagenten, gezondheidszorg, de digitale sector ) en wensen graag hun steentje bij te dragen en de grote solidariteitsketen te versterken. Hun verdeel- en communicatienetwerk kan bijzonder nuttig zijn om opsporingsberichten te verspreiden, maar ook om de verschillende missies van Child Focus onder de aandacht te brengen. Het belang van de partners in 2014 In 2014 kon Child Focus rekenen op de steun van de Gemeenschapswachten van acht nieuwe steden en gemeenten. Ook daar zijn de extra paar ogen en oren op straat een welgekomen hulp. Enerzijds krijgen de Gemeenschapswachten de vignetten van vermiste kinderen en worden ze gevraagd de noodlijn te bellen als ze de kinderen opmerken; anderzijds kunnen ze de lokale vrijwilligersteams ondersteunen bij de verdeling van vignetten of het ophangen van affiches indien nodig. In 2014 noteerden we 208 onrustwekkende verdwijningen, bijna 13% van het totaal van 1558 verdwijningszaken. Van de 149 opsporingscampagnes die in 2014 via de vrijwilligersgroepen en/of affichagepartners en/of sociale media liepen, werden bij 62 acties publieke affichage ingezet en bij 87 vignetten. Van de 62 publieke acties werden er 36 uitsluitend verspreid via Facebook en Twitter. Niet enkel bij opsporing Naast hun onmisbare steun tijdens opsporingscampagnes, stellen de affichagepartners ook hun verdeelen communicatienetwerken ter beschikking tijdens verschillende communicatie-, informatie- en sensibiliseringscampagnes. In 2014 was dat bv. het geval tijdens de jaarlijkse campagne ter gelegenheid van de Internationale Dag van de Vermiste Kinderen op 25 mei (zie p.19) en bij de Stop Child Porno-campagne in het najaar (zie p.23). Zo werd de sensibiliseringsfilm massaal verspreid via hun sociale netwerken, op digitale schermen, via elektronische nieuwsbrieven, in verkooppunten en zelfs via het intranet van sommige bedrijven. We staan 24/7 klaar om bij de onrustwekkende verdwijning van kinderen en jongeren zo snel mogelijk in actie te treden en de affiche op ons groot netwerk aan schermen te publiceren. Dat dit vaak s avonds of in het weekend gebeurt, is niet erg. Het is ons engagement om er mee voor te zorgen dat kinderen en jongeren zo snel en efficiënt mogelijk worden teruggevonden. Vanwege het hele team: Graag gedaan!. STEVEN DE BLOCK, Digitopia 10

13 Weglopers: kaap van 1000 dossiers opnieuw overschreden In 2014 behandelde Child Focus 1020 wegloopdossiers (tegenover 989 in 2013), waarin 833 kinderen waren betrokken. Dit is een lichte stijging ten opzichte van vorig jaar waarin het aantal dossiers uitzonderlijk laag was. Het aantal wegloopdossiers komt hiermee opnieuw tot iets boven de duizend, wat overeenkomt met de cijfers tussen 2008 en Aantal wegloopdossiers in 2014 Minder onrustwekkend Onrustwekkend Totaal Preventief dossier Effectief weggelopen kind Totaal Child Focus kan op twee manier worden ingeschakeld: wanneer het kind al is weggelopen wordt een effectief dossier geopend; voor meldingen over jongeren die van plan zijn om weg te lopen of waar de ouders vrezen dat hun kind zal weglopen, wordt een preventief dossier geopend. In 2014 waren er 22 preventieve dossiers (15 in 2013), tegenover 998 effectieve dossiers. Het lage aantal preventieve dossiers zet Child Focus aan om de komende jaren werk te maken van meer preventieve acties, waarbij jongeren die het moeilijk hebben zullen worden aangemoedigd om contact op te nemen met Child Focus of andere hulp- en dienstverlening vooraleer ze beslissen om weg te lopen. Aan een haalbaarheidsstudie naar aangepaste kanalen wordt momenteel de laatste hand gelegd. Meer herhaaldelijke weglopers Elk jaar zijn er jongeren die meerdere keren weglopen. Telkens wordt een nieuw dossier geopend, wat verklaart waarom het aantal dossiers (1020) hoger ligt dan het aantal kinderen (833). In 2014 zijn 121 kinderen (115 in 2013) 2 tot 5 keer weggelopen; een aantal dat jaar na jaar licht stijgt. Het aantal jongeren dat uit een instelling wegloopt en aan Child Focus wordt gemeld, is dan weer licht gedaald. Gemiddeld gaat ruim één op vier dossiers over jongeren die in een instelling geplaatst zijn; in 2014 liep dit op tot bijna één op drie. In deze moeilijke dossiers moeten de consulenten vaak extra creatief zijn in het vinden van oplossingen, gezien deze jongeren vaak al een heel hulpverleningsparcours hebben afgelegd en de mogelijkheden voor hen steeds beperkter worden. Vaker gemeld door de autoriteiten De meeste weglopers worden door de politie gemeld aan Child Focus. In 2014 ging het om 54% van de gevallen, een stijging met 7% tegenover Verder wordt ruim één op drie dossiers door de ouders gemeld (voornamelijk door de moeder van het kind). In een minderheid van de gevallen opent Child Focus een wegloopdossier op vraag van een ander lid van de familie (8%) of op vraag van de jongere zelf (2%). De meeste dossiers in 2014 kwamen uit Antwerpen (22%), gevolgd door Brussel (16%) en Henegouwen (12%). De grafiek op p.12 illustreert dat er per provincie grote verschillen zijn bij de melders van wegloopdossiers. Maar liefst vier op vijf dossiers uit Antwerpen werd door de politie aan Child Focus gemeld, wat het grote aantal dossiers uit deze provincie verklaart. In Brussel werd ruim de helft van de wegloopdossiers door de politie gemeld en in Henegouwen was dat slechts één op vier. Helft weglopers tussen 13 en 15 In 6% van de 1020 dossiers uit 2014 was de wegloper op het ogenblik van de opening van het dossier jonger dan 13 jaar oud. 50% was 13 tot 15 jaar oud en 36% 16 tot 17. 5% was meerderjarig. Zodra één (of meerdere) van de onrustwekkende criteria uit de Ministeriële Richtlijn met betrekking tot de opsporing van vermiste personen van toepassing is, opent Child Focus een dossier voor de verdwijning van een jongere ouder dan 18 jaar (tot en met 24 jaar). Ook voor personen die verlengd minderjarig werden verklaard kan een dossier geopend worden. Dit gebeurde drie keer in Net als in 2013 zijn meisjes in 2014 oververtegenwoordigd in de gevallen die aan Child Focus worden gemeld. In ruim twee op drie dossiers was de wegloper een meisje. 11

14 Duur wegloopdossiers % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Melder per provincie + Brussels Hoofdstedelijk Gewest Antwerpen Brussel Henegouwen Leeftijd weglopers 2014 West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen 1-2d 2-7d 7d-1md 1-6md 6md+ NVT Luik Limburg Namen Vlaams-Brabant Luxemburg derde (politie, parket) kind/ouder/familie 6% 6% 0-12 jaar jaar 2% jaar 18+ onbekend 36% 50% Waals-Brabant De duur van het weglopen neemt stelselmatig toe In 2014 was 36 % van de weglopers terecht binnen de 48 uur. Dit is een daling van 4% tegenover Jaar na jaar daalt het aantal dossiers dat binnen deze termijn is opgelost. 35% was terecht na 2 dagen maar binnen de week. In 19 % van de gevallen duurde de verdwijning een week tot een maand, een stijging van 4%. Ruim 8% van de jongeren liep tussen 1 en 6 maand weg. Deze jongeren komen soms in zeer precaire situaties terecht. Om in hun levensonderhoud te voorzien, zijn zij in vele gevallen aangewezen op overlevingsstrategieën zoals het plegen van kleine diefstallen of het zich prostitueren. Naast de wettelijke criteria beschouwt Child Focus elke verdwijning die langer dan 30 dagen duurt als meer onrustwekkend. Aantal onrustwekkende gevallen iets gedaald Ruim 15% van de wegloopdossiers werd als een onrustwekkende verdwijning beschouwd. Dit aandeel is iets gedaald ten opzichte van Het onrustwekkende karakter van een dossier is afhankelijk van de aanwezigheid van één (of meerdere) criteria zoals bepaald in de Ministeriële Richtlijn met betrekking tot de opsporing van vermiste personen. Child Focus hecht evenwel hetzelfde belang aan de zogenaamde minder onrustwekkende verdwijningen. Elk dossier wordt onpartijdig, professioneel en met dezelfde zorg behandeld. Voor het eerst meer weglopers teruggevonden door de politie dan uit zichzelf teruggekeerd Voor het eerst werden de meeste weglopers teruggevonden door de autoriteiten (45% ten opzichte van 27 % van de weglopers bleef langer dan één week vermist 39% in 2013 en gelijkaardige cijfers de voorgaande jaren). Ruim één wegloper op drie (36%) keerde uit eigen beweging terug. Er werden ook dossiers afgesloten omdat het kind werd teruggevonden door zijn ouders (9%) of door een derde persoon (6%). Tot slot zijn er nog andere redenen (4%) voor de afsluiting van een dossier: misverstand, verloren gelopen kind, overlijden of wanneer een volwassene (categorie jaar ) na verloop van tijd blijkt uit eigen wil te zijn vertrokken. Hulp aan weglopers en potentiële weglopers Op 25 mei lanceerde Child Focus een chat voor de noodlijn. Sindsdien is Child Focus ook via dit kanaal bereikbaar op vaste tijdstippen. De chat biedt dezelfde dienstverlening als de telefonische noodlijn en behandelt dezelfde thema s. Sinds de zomer werkt Child Focus, in samenwerking met de KULeuven, aan een haalbaarheidsstudie over chatten met weglopers. De bedoeling is om na te gaan of dit chatkanaal specifiek gericht zou kunnen worden op jonge weglopers en potentiële weglopers. Daarenboven wil Child Focus nagaan of zo n chat, indien hij voldoet aan een reële behoefte van deze jongeren, kan worden op poten gezet door Child Focus. 12

15 Missing Children Europe vat de risico s die weglopers in Europa lopen als volgt samen: Weglopen is vaak het gevolg van misbruik, verwaarlozing of conflict en is dus in vele gevallen een scherp signaal van onvrede en onwelzijn. In andere gevallen loopt een minderjarige weg naar iemand, vaak naar een onbekende die niet zelden met kwade bedoelingen contact heeft gezocht via het internet. 1 op 6 weglopers verblijft en overnacht in ruwe omstandigheden, 1 op 8 zoekt voor zijn overleving zijn toevlucht tot stelen in stelen of bedelen, 1 op 4 loopt ernstig risico op misbruik. Drug- en alcoholgebruik is schering en inslag. Weglopers vertonen tot 9 keer meer zelfmoordgedachten dan de gemiddelde jongere. Velen onder hen breken met vrienden en familie of verlaten de school. Wanneer een jonge gast geheel tegen zijn gewoonte in na een avondje stappen niet is thuisgekomen, lanceren we een campagne. De familie is wanhopig op zoek naar antwoorden en voelt een enorme machteloosheid. Ik ben er voor hen. Dagelijks telefoon of bezoek, luisteren naar de angst, maar ook naar de positieve verhalen over hem. Enkele weken later wordt zijn lichaam aangetroffen in het water. In een periode van onnoemelijk verdriet nemen zij toch de moeite en de tijd om ons te bedanken. Voor hen hebben we een verschil gemaakt, gewoon door er te zijn. LIEN DE VROE, consulent 13

16 Opnieuw meer internationale kinderontvoeringsdossiers In 2014 behandelde Child Focus 406 dossiers internationale kinderontvoering door een ouder. Hierbij waren 505 kinderen betrokken: 256 meisjes en 249 jongens. Dit is een stijging met 6% ten opzichte van Toen werden 383 dossiers behandeld. 269 dossiers werden geopend in De overige 137 waren reeds vroeger geopend maar waren in 2014 nog in behandeling. Van de 406 behandelde dossiers in 2014 ging het in 255 dossiers om een effectieve ontvoering (in 2013 waren dat er 244) en in 151 gevallen om een preventie-dossier (138 gevallen in 2013). Ontvoerde kinderen zijn doorgaans vrij jong. In 2014 waren meer dan de helft van de kinderen 5 jaar of jonger (53%). 15% van de ontvoerde kinderen waren zelfs nog een baby (-2 jaar). Moeders ontvoeren nog steeds vaker dan vaders. In 2014 was in 67% van de gevallen de moeder de ontvoerende ouder, in 32% van de gevallen de vader en in 1% van de gevallen een ander familielid. Bestemming voornamelijk europa Nog steeds blijft het misverstand bestaan dat kinderen voornamelijk naar Noord-Afrikaanse landen zouden ontvoerd worden. Wanneer een ouder een ontvoering vreest is dit in bijna de helft van de gevallen naar een Afrikaans land (43% in 2014). We stellen evenwel vast dat in minder dan ¼ van de gevallen (23% in 2014) een daadwerkelijke ontvoering plaatsvindt naar een Afrikaans land. Terwijl in meer dan de helft van de gevallen (52% in 2014) de kinderen ontvoerd werden naar een Europese bestemming. De top 3 van landen waarnaar kinderen het meest ontvoerd worden, is volledig Europees: 36 ontvoeringen (14%) naar Frankrijk, 20 ontvoeringen (8%) naar België en 15 (6%) naar Nederland. Marokko en Tunesië vervolledigen de top 5 met elk 12 ontvoeringen (5%). Wanneer we kijken naar de landen waarnaar gevreesd wordt dat een ontvoering zou plaatsvinden, zijn Afrikaanse bestemmingen veel prominenter: Marokko staat op kop met 30 gevallen (20%), Frankrijk is tweede met 12 gevallen (8%), nadien komt Algerije met 7 gevallen (5%). Daarna komen de VS met 6 gevallen (4%) en een gedeelde vijfde plaats voor Turkije, Tunesië en Spanje met elk 5 gevallen (3%). Minder dan de helft van de dossiers afgesloten Van de 255 effectieve ontvoeringsdossiers konden er in worden afgesloten, dit komt overeen met 43%. Dit percentage is beduidend lager dan de voorgaande jaren (65% in 2013, 64% in 2012) en duikt zelfs onder de 50%. Mogelijks is dit te wijten aan het feit dat een meerderheid van de dossiers werd geopend in de tweede helft van 2014 (57%). Aangezien deze zaken doorgaans lang duren (gemiddeld bijna één jaar), zou dit kunnen verklaren waarom op het einde van het jaar een groot aandeel dossiers is blijven openstaan. In 25 gevallen (23%) werd het kind uiteindelijk teruggevonden in België en was er geen sprake van een internationale kinderontvoering. In 23 gevallen (21%) werd het dossier opgelost door een gerechtelijke beslissing. In 23 gevallen (21%) werd een onderling akkoord gevonden tussen de ouders. In 7 gevallen (6%) bleek geen oplossing mogelijk. Het afsluiten van een dossier In 13 gevallen (12%) besliste de ouder het dossier af te sluiten en in 18 gevallen (17%) besliste Child Focus tot sluiting over te gaan, doorgaans omdat het niet meer mogelijk was de ouder te contacteren. Dit wil niet noodzakelijk zeggen dat de achterblijvende ouder het opgeeft om zijn/haar kind terug te laten keren. Het betekent enkel dat hij/zij niet langer nood had aan de hulp en steun van Child Focus. Terugkeren na een ontvoering: zoeken naar kindvriendelijke oplossingen In 2014 startte Child Focus een specifiek project om een antwoord te bieden op het probleem van de uitvoering van terugkeervonnissen na een internationale kinderontvoering. Een internationale ouderlijke ontvoering is het gevolg van een geëscaleerd familiaal conflict. 52% van de kinderen werd ontvoerd naar een Europese bestemming 14

17 Veel van die ontvoeringen konden perfect worden voorkomen als ouders gewoon veel meer met elkaar in dialoog waren gegaan. We kunnen niet genoeg beklemtonen dat vaders en moeders erg veel met elkaar moeten praten en dus niet zomaar impulsief de vlucht moeten nemen. Want een kind zomaar lange tijd weghalen is onwettig en kan in een later stadium zware gevolgen hebben bij de jeugdrechter die mogelijk over het kind zal moeten beslissen. (Het Nieuwsblad, 26 juni 2014) DIRK DEPOVER, woordvoerder Bij zo n ontvoering staat Child Focus de achterblijvende ouder bij om het ontvoerde kind zo snel mogelijk te laten terugkeren of een andere oplossing te vinden in het belang van het kind. Hiervoor wordt onder meer beroep gedaan op internationale verdragen waardoor in het andere land snel een beslissing kan genomen worden over de terugkeer van het ontvoerde kind. Deze procedures werken doorgaans goed. Maar wat als de ontvoerende ouder weigert een terugkeerbeslissing uit te voeren? In vele landen zorgt dit voor problemen. Politiemensen en deurwaarders zijn niet snel geneigd dwang te gebruiken of een ouder te arresteren omdat in deze zaken vaak jonge kinderen betrokken zijn. Op die manier gaat kostbare tijd verloren en het kind integreert zich al snel in zijn nieuwe omgeving. Uiteindelijk is het niet meer mogelijk het kind terug te sturen naar zijn oorspronkelijke verblijfplaats zonder opnieuw een trauma te veroorzaken. Child Focus werkte in 2014 aan een oplossing voor dit probleem. In samenwerking met een internationaal partnerschap (MiKK uit Berlijn, International Family Mediation uit Athene en Asociación Madrileña de Mediadores uit Madrid) creëerde Child Focus een bemiddelingsmodel dat bruikbaar is in deze specifieke gevallen. In het najaar werden meer dan 30 internationale bemiddelaars uit Europa opgeleid om te werken met dit bemiddelingsmodel. 15

18 Extra aandacht nodig voor de verdwijning van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen Niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV) zijn kinderen afkomstig uit een land buiten de Europese Economische Ruimte die in België aankomen zonder hun ouders of wettelijke vertegenwoordigers. Child Focus maakt zich al jaren zorgen om het grote aantal jongeren dat na korte of langere tijd weer zonder spoor verdwijnt. Deze NBMV zijn kwetsbare jongeren die vaak een traumatische voorgeschiedenis hebben, in een onzekere verblijfssituatie verkeren, een gezinsomkadering missen en een grote nood hebben aan psychologische ondersteuning en praktische begeleiding. Ze lopen meer dan andere jongeren het risico slachtoffer te worden van mensenhandel en diverse vormen van (seksuele of economische) uitbuiting. 24 nieuwe dossiers in 2014 In 2014 behandelde Child Focus 43 dossiers van vermiste NBMV, tegenover 64 in Het aantal meldingen van vermiste niet-begeleide minderjarigen aan Child Focus daalt, wat strookt met het dalend aantal verdwijningen uit de Observatie- en Oriëntatiecentra voor NBMV s. Van de behandelde 43 dossiers ging het om 24 nieuwe dossiers in Veertien dossiers werden gesloten. De ene helft omdat de minderjarige teruggevonden of gelokaliseerd was, de andere helft omdat de jongere intussen 18 jaar was geworden. Twee op drie van de betrokken NBMV waren jongens, één op vier was afkomstig uit Afghanistan. Vaak jonger dan 13 Op het moment van hun verdwijning was ruim één vierde van de bij Child Focus gemelde vermiste NBMV jonger dan 13 jaar. Bij veel van de door Child Focus behandelde dossiers gaat het om jonge kinderen, terwijl de gesignaleerde NBMV op het Belgisch grondgebied gemiddeld jaar oud zijn. Dit is ongetwijfeld gelinkt aan het feit dat wanneer een vermist kind jonger dan 13 jaar is, dit door de autoriteiten automatisch als een onrustwekkende verdwijning wordt gecategoriseerd. In tegenstelling tot andere verdwijningen zijn er, wanneer het gaat om vermiste NBMV, geen ongeruste ouders die de melding van verdwijning aan Child Focus overmaken. Voor deze meldingen is Child Focus afhankelijk van de politie, de voogd of de instelling waar het kind verbleef. Leeftijd NBMV 2014 bij Child Focus Jonger dan 13 jaar: 26% 16 en 17 jaar: 39% tot en met 15 jaar: 35% 16

19 Ongedefinieerde verdwijningen: meestal zeer onrustwekkend Indien er bij de opening van een verdwijningsdossier onvoldoende informatie is over de aard van de verdwijning, wordt deze als een ongedefinieerde verdwijning geregistreerd. Deze dossiers zijn meestal onrustwekkend omdat het onduidelijk is of de minderjarige verdween als gevolg van een kwaadwillig opzet, een ongeluk, een vrijwillig vertrek, een verdwaling of een (poging tot) zelfdoding. 1 kind en 1 jongvolwassene werden levenloos teruggevonden In 2014 behandelde Child Focus 54 ongedefinieerde verdwijningen, gevoelig minder dan in 2013 waar het ging over 82 gevallen. 31 dossiers werden afgesloten. In 15 van die gevallen ging het om een misverstand of een verloren gelopen kind. Acht kinderen werden veilig en wel teruggevonden door de politie, ouders of bekenden en één kind keerde uit eigen beweging terug. Vijf dossiers werden door Child Focus afgesloten omdat er geen enkele actie meer mogelijk bleek of de ouder niet meer bereikbaar was. Eén kind en één jongvolwassene werden levenloos teruggevonden. Vaak jonge kinderen of jongvolwassenen In de behandelde dossiers was meer dan de helft van de kinderen jonger dan 13 jaar, een derde was jongvolwassen en één op tien tussen 14 en 17 jaar. Net zoals in 2013 ging het in deze dossiers dus vaak om jonge kinderen (verdwaald, misverstanden) en jongvolwassenen (misverstanden, vrijwillige verdwijningen, ongeval). Child Focus bestaat al even lang als ikzelf. Ik vind het heel belangrijk dat Child Focus bestaat, want zo kunnen kinderen overal in België beter beschermd worden. MATTHIAS, 16 jaar 17

20 Ontvoering door derden: vaak door bekenden Child Focus definieert de ontvoering door een derde als de onrechtmatige onttrekking van de minderjarige aan de hoede van de wettelijke ouder of voogd. Deze dossiers omvatten dus niet enkel criminele ontvoeringen, maar ook en vooral ontvoeringen door bijvoorbeeld biologische (maar niet erkende) ouders, ouders die uit hun rechten werden ontzet of familieleden zonder ouderlijk gezag. Het aantal ontvoeringen door derden stijgt licht. Wat betreft de ontvoering door een gekende derde behandelde Child Focus 32 dossiers in 2014 (tegenover 28 in 2013). Het ging om 24 effectieve ontvoeringen en acht preventieve dossiers waarbij de melder vreesde dat zijn kind zou worden ontvoerd. Onbekende derde: drie gevallen in 2014 Child Focus behandelde ook drie dossiers waarbij sprake was van (een poging tot) ontvoering door een onbekende derde. Het ging om twee effectieve ontvoeringen en een poging tot ontvoering. In één geval betrof het een criminele ontvoering waarna het kind levenloos werd teruggevonden. Zoals steeds gaat het in deze dossiers meestal om jonge kinderen. In de helft van de dossiers ging het om Het kind werd op geen enkele manier bedreigd. kinderen die jonger waren dan 7 jaar. De ontvoering werd gepleegd door een bekende derde en leidde niet tot extreme ongerustheid. We hebben dan ook beslist om de opsporingscampagne Ontvoering door derden te beperken tot de sociale media en de mama van de kleine jongen te ondersteunen. Onbekende 3de 2 1 (L Avenir, 24 april 2014) Bekende 3de TOTAAL MARYSE ROLLAND, communicatieverantwoordelijke en woordvoerster Effectieve ontvoeringen Mislukte pogingen Preventieve dossiers 18