Jaarverslag. Layla Aerts

Transcriptie

1 Jaarverslag 2013 Layla Aerts

2 Child Focus dankt van ganser harte de Nationale Loterij, haar meest gulle schenker! Child Focus dankt de Koning Boudewijnstichting voor haar bijdrage tot de realisatie van dit jaarverslag. Inhoud Samenstelling van de Raad van Bestuur in De cijfers in een oogopslag 2 Voorwoord van de directie en de voorzitter : het noodnummer van Child Focus 5 De twee actiedomeinen van Child Focus 6 1. Vermiste kinderen 7 Weglopers 11 Internationale kinderontvoeringen door een ouder 14 Verdwijningen van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV) 16 Ongedefinieerde verdwijningen 17 Ontvoeringen door derden 18 Preventie- en sensibiliseringsacties Seksueel uitgebuite kinderen en e-safety 20 Seksueel misbruik 21 Seksueel misbruik via informatie- en communicatietechnologieën 25 Georganiseerd of gecommercialiseerd seksueel misbruik 27 Beelden van seksueel misbruik (stopchildporno.be) 28 e-safety (hulplijn) 30 Preventie- en sensibiliseringsacties 32 Financiering en jaarrekeningen 34 Financiering 34 Jaarrekeningen 36 Verslag van de Bedrijfsrevisor 38 Lijst van partners 40 Hoofdredacteur: Maryse Rolland Redactie: Nadège Bastiaenen, Hilde Demarré, Nadia Elmouden, Nathalie Fallon, Alexander Isakhanian, Kenny Kolijn, Brigitte Maca, Sofia Mahjoub, Lise-Laura Mattern, Melissa Palomo Lopez, Astrid Pouppez de Kettenis, Katrien Temmerman, Adinda Van Poucke, Elisa Van Speybroeck, Sandra Voet Grafisch ontwerp: Françoise Albertyn, Dominique Cabanac I Druk: impresor.be Vertaling: igtv.be Leescomité: Elisa Van Speybroeck, Heidi De Pauw, Dirk Depover, Nathalie Fallon, Stéphanie Leyn, Sofia Mahjoub, Melissa Palomo Lopez, Miguel Torres Garcia Foto s: Layla Aerts I Verantwoordelijke uitgever: Heidi De Pauw, Houba de Strooperlaan 292, B Brussel

3 De Stichting voor Vermiste en Seksueel Uitgebuite Kinderen werkt onder de naam Child Focus. Het is een stichting van openbaar nut. Zeven dagen op 7 en 24 uur op 24 stelt de organisatie alles in het werk om vermiste kinderen terug te vinden en hun seksuele uitbuiting tegen te gaan, offline en online. Om een verdwijning of seksuele uitbuiting te melden, gebruik één noodnummer, Via de chatlijn nupraatikerover.be kunnen jongeren in alle vertrouwen over seksueel misbruik praten. Mensen die op beelden van misbruik van kinderen op internet botsen, kunnen dit anoniem melden via het burgerlijk meldpunt stopchildporno.be. De overheidssubsidies dekken ca. een derde van de behoeften van Child Focus. Deze fondsen worden per project of op jaarbasis onderhandeld. Ondernemingen en het grote publiek zorgen voor de andere twee derden. Child Focus is lid van:. Belgisch Netwerk van Stichtingen. Kinderrechtencoalitie Vlaanderen. Missing Children Europe (MCE). International Centre for Missing and Exploited Children (ICMEC). International Association of Internet Hotlines (INHOPE). Internationaal netwerk van sensibilisatieplatforms rond veilig internet (INSAFE). Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (VEF). Association pour le Volontariat. Vzw Het Punt. enacso Onder het Erevoorzitterschap van H.M. Koningin Paola, vanaf 31 januari 2014 van H.M. Koningin Samenstelling van de Raad van Bestuur in 2013 Voorzitter Jean-Louis Duplat Vicevoorzitter Hilde Burie Witters Leden Stef Anthoni Willy Bruggeman Vincent Bruyère Heidi De Pauw Jérôme Glorie Marina Maes Joël Moresco Benoît Parmentier Françoise Pissart Astrid Rubbens (tot ) Dirk Vanden Branden Jan Van Gils (tot ) Jean-Pierre Wellens Waarnemer aangeduid door de Federale Regering Jérémie Tojerow Waarnemers aangeduid door de drie Gemeenschappen - Regeringen Margot Cloet Isabelle Pierret Marco Zinnen 1

4 Cijfers in een oogopslag Behandelde dossiers verdwijningen p.11 Weglopers p.14 Internationale kinderontvoeringen door een ouder p.16 Verdwijningen van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen p.17 Ongedefinieerde verdwijningen p.18 Ontvoeringen door derden TOTAAL verdwijningsdossiers TOTAAL onrustwekkende verdwijningen (zie p.8 en p.10) p.10 Affichagecampagnes p.10 Vignettagecampagnes TOTAAL opsporingscampagnes Behandelde dossiers verdwijningen per categorie in 2013 Niet-afgesloten dossiers Afgesloten dossiers % TOTAAL 989 TOTAAL % TOTAAL % TOTAAL % TOTAAL % 94 % 65 % 68 % 72 % 73 % Weglopers Internationale kinderontvoeringen door een ouder Ongedefinieerde verdwijningen Verdwijningen van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen Ontvoeringen door derden 2

5 Nieuwe dossiers «seksueel uitgebuite kinderen & e-safety» p.21 Seksueel misbruik p.25 Seksueel misbruik via ICT* p.27 Georganiseerd of gecommercialiseerd seksueel misbruik TOTAAL dossiers seksuele uitbuiting p.30 Contacten Hulplijn (via clicksafe.be) p.30 Vragen over vorming en pedagogisch materiaal Totaal contacten en vragen e-safety p.28 Dossiers stopchildporno.be *ICT: informatie- en communicatietechnologieën Vóór 2011: de dossiers seksuele uitbuiting waren niet onderverdeeld in categorieën Dossiers seksuele uitbuiting preventieve vs. effectieve dossiers % % 12 % 1 % 2 % 28% 31 % 28 % 1 % 2 % 2 % 35% 38 % % 67 % 70 % 94% 68% 65% 93 % 72% 86 % Effectieve gevallen Preventieve dossiers Andere 3

6 Voorwoord Zonder doelstellingen gesteund op waarden, is een organisatie als een schip zonder bestemming Ik dank en feliciteer jullie voor jullie toewijding. Professioneel of vrijwillig vervullen jullie met grote inzet, en menselijkheid, jullie taak. ELIO DI RUPO, eerste minister Een jaarverslag is per definitie een terugblik. We geven u inzicht in onze operationele aanpak van en preventie-activiteiten rond verdwijning en seksuele uitbuiting van kinderen, gedurende een bijzonder intens en druk werkjaar. Daarnaast was 2013 een belangrijk scharniermoment. 15 jaar na de oprichting van Child Focus, definieerden we samen met de raad van bestuur en het hele team, na intens en constructief overleg, de strategische doelstellingen voor de periode De hamvragen waren: wat willen wij doen? - en hoe willen wij dit doen? We vertrokken daarbij vanuit zes sterk geformuleerde basiswaarden, die u achteraan dit jaarverslag terugvindt. We blijven resoluut focussen op verdwijningen en seksuele uitbuiting van kinderen. Daarbij plaatsen we mens en kind centraal, en gaan we zonder enig oordeel of onderscheid tewerk. Iedereen, ook de meest kwetsbare niet-begeleide minderjarige vluchteling die vermist raakt heeft recht op een volwaardige benadering. In zaken van internationale parentale ontvoering zullen we steeds proberen de betrokkenen tot bemiddeling te bewegen, hoe moeilijk ook, omdat we weten dat zo vaak snellere en betere resultaten geboekt worden dan bij het louter volgen van de juridische weg. Dat een jongere wegloopt zullen we nooit bagatelliseren, ook niet als die jongere dat reeds meermaals deed. Betrokkenheid gaat daarbij hand in hand met het streven naar professionalisme. Meer dan ooit leggen we het accent op seksuele uitbuiting en fungeren we in dossiers van seksueel misbruik louter als raadgever en doorgeefluik naar gespecialiseerde lokale hulporganisaties en politiediensten. We hebben niet de pretentie langdurende hulp of therapie te kunnen bieden. In de loop van 2014 zullen we daarom de banden met andere organisaties nog aanhalen, teneinde de hulpvragers rechtstreeks naar hen toe te leiden. We kiezen daarbij resoluut voor partnerschap en overleg. Zelf willen we onze actieradius beter afbakenen en onze rol en taken inzake seksuele uitbuiting scherper definiëren. Daarbij wordt het verdrag van Lanzarote onze leidraad. In België is er op dat vlak nog veel werk aan de winkel. Het gaat daarbij om de aanmaak en verspreiding van beelden van seksueel misbruik van kinderen (kinderporno), om het online misleiden van kinderen met als doel seksuele handelingen te plegen (grooming), om kinder- en jongerenprostitutie, en om bepaalde vormen van sekstoerisme. Child Focus richt zich traditioneel op ouders en naasten van vermiste en seksueel uitgebuite kinderen, tot op heden waren de activiteiten en contacten die rechtstreeks op kinderen en jongeren waren gericht beperkt. Daarin willen we verandering aanbrengen. Daarom gaan we op termijn onze boodschappen ook in een andere taal en via andere kanalen brengen. Want door de jongeren actief te betrekken en hen een stem te geven verwerven onze acties en sensibiliseringsactiviteiten meer slagkracht. Hartelijk dank aan alle medewerkers en vrijwilligers die zich onvermoeibaar en professioneel inzetten, 365 dagen en nachten lang. Heidi De Pauw, algemeen directeur Jean-Louis Duplat, voorzitter Child Focus bestaat 15 jaar! Op 3 december 2013 blies Child Focus 15 kaarsjes uit. Ter gelegenheid van deze verjaardag verwelkomden de voorzitters van Kamer en Senaat de heer André Flahaut en Mevrouw Sabine de Bethune onze organisatie en haar 250 genodigden uit welzijns- en bedrijfswereld, politie, magistratuur en beleid, in het Federaal Parlement. Onze erevoorzitster (tot 31 januari 2014), Koningin Paola en de eerste minister Elio Di Rupo waren eveneens aanwezig. Deze gezellige avond was voor de directie en de raad van bestuur van Child Focus eveneens de gelegenheid om de conclusies van de recente identiteitsoefening en het strategisch plan voor de komende vier jaar voor te stellen. 4

7 en straks be Het noodnummer van Child Focus Eén van de belangrijkste troeven van Child Focus blijft de laagdrempeligheid. De organisatie is dag en nacht, elke dag van de week, te bereiken op het gratis noodnummer Iedereen kan hier terecht om een verdwijning of een situatie van seksuele uitbuiting van een minderjarige te melden. Het team van acht onthaalverantwoordelijken staat als eerste klaar om bellers een luisterend oor te bieden en verder te helpen. De onthaalverantwoordelijken: medeleven en efficiëntie De onthaalverantwoordelijken moeten snel kunnen afleiden wat de vraag van de beller is. Eens de vraag is verduidelijkt, is het belangrijk om de juiste informatie te bekomen. Daarna geeft de onthaalverantwoordelijke de oproep door aan een consulent verdwijning of seksuele uitbuiting. Oproepen die niet tot de bevoegdheid van Child Focus behoren, worden doorgestuurd naar een consulent sociale kaart. Deze consulent heeft een uitgebreide kennis van het hulpverleningslandschap en zal de oproeper snel doorverwijzen naar de juiste organisatie of dienst. In 2013 werden zo 617 oproepers doorverwezen naar een organisatie of dienst die meer geschikt was om een antwoord op de vraag te bieden. In totaal werden oproepen ontvangen via de Evoluties in het profiel Ouders en familie enerzijds en de politie anderzijds, blijven de belangrijkste groep aanmelders voor verdwijningen op het noodnummer Na een opmerkelijke stijging vorig jaar van de meldingen door de politie, noteren we in 2013 opnieuw een lichte stijging van ongeveer 2%. De oproepen van gezinnen en familie blijven op hetzelfde niveau van OPROEPEN VAN POLITIE, MAGISTRATEN: 14,4 % (12,3 % in 2012) OPROEPEN VAN FAMILIELEDEN: 38 % (37 % in 2012) OPROEPEN VAN GETUIGEN: 1 % (1 % in 2012) In 2012 was het nummer reeds in gebruik in 22 Europese landen. Eind 2013 waren deze met 25! Sinds de opstart van de in België is het oude nummer 110 parallel blijven bestaan. In 2013 stelden we echter vast dat 90% van de oproepen op de 110 vergissingen en kwaadwillige oproepen waren. De beslissing werd dan ook genomen om de 110 vanaf 1 januari 2014 definitief af te schaffen en de volle ruimte te laten aan de om zich in het collectieve geheugen te nestelen. In 2013 besliste Child Focus de telefonische noodlijn te versterken met een chat. Onderzoek wijst immers uit dat er een toenemend gebruik merkbaar is van sociale media en chat-applicaties be, operationeel op 25 mei 2014, zal werken volgens dezelfde modaliteiten als de klassieke telefoonlijn met één verschil: er wordt op de chatlijn geen 24/7 bereikbaarheid geboden. Op een avond vormde een oudere dame per vergissing de Met een aarzelende stem herhaalde ze keer op keer: Ik ben gevallen. Omdat ik niet zeker was over haar fysieke toestand en haar vermogen om de 100 te bellen, schakelde ik de oproep door en gaf ik de operator haar telefoonnummer, voor het geval ze haar precieze adres niet kon doorgeven. Nog geen tien minuten later belde de 100 me terug om te melden dat er een ziekenwagen op weg was naar haar woning. De is meer dan een noodlijn voor vermiste en seksueel uitgebuite kinderen. Het is ook een telefoonlijn met een hart dat, in geval van nood, klopt voor elke persoon in moeilijkheden. BRIGITTE MACA, onthaalverantwoordelijke 5

8 De twee actiedomeinen van Child Focus Een multidisciplinair team (psychologen, juristen, criminologen, sociologen, pedagogen, seksuologen en maatschappelijk assistenten), in totaal bestaande uit negen consulenten, behandelen de verdwijningsdossiers en de dossiers inzake seksuele uitbuiting. Twee analisten onderzoeken het fenomeen van verdwijningen en seksuele uitbuiting van kinderen en doen beleidsinvloedend werk. Daarnaast vergeten we zeker de vijf projectverantwoordelijken niet, die alles in het werk stellen om projecten en preventietools te ontwikkelen en het grote publiek te sensibiliseren. In geval van verdwijningen informeert de consulent regelmatig naar de stand van zaken van het politieonderzoek, waakt erover dat er geen informatie aan de aandacht van de onderzoekers ontsnapt en zorgt ervoor dat de ouders en slachtoffers op een correcte manier worden bijgestaan. Soms houdt de consulent ook na sluiting van het dossier verder contact. Indien nodig zal Child Focus doorverwijzen naar de gepaste hulpverlening voor verdere psychosociale of andere begeleiding. In geval van seksuele uitbuiting en e-safety luistert de consulent met empathie naar het verhaal, probeert de ernst ervan in te schatten en peilt naar de noden van het slachtoffer en zijn omgeving. De consulent informeert de persoon over mogelijke hulp of gerechtelijke procedures. De noden van het slachtoffer staan hierbij altijd centraal. In 2013 behandelden de consulenten dossiers inzake verdwijningen en seksuele uitbuiting (2 433 in 2012), waarbij in totaal kinderen betrokken waren. Dat is een daling van bijna 9% van het totale aantal behandelde dossiers tegenover 2012 (320 dossiers). Child Focus kan geen specifieke redenen voor deze daling van dossiers geven. Het zou te vroeg zijn om dit een trend te noemen. Een trend ontplooit zich gewoonlijk over een vijftal jaren. AANTAL BEHANDELDE DOSSIERS: EEN TERUGVAL MET ZOWAT 9 % Het aantal behandelde dossiers is niet altijd gelijk aan het aantal betrokken kinderen. In wegloopdossiers (de grootste categorie verdwijningen) zijn er bijvoorbeeld jongeren die meerdere keren per jaar wegliepen. Bij dossiers seksuele uitbuiting of internationale kinderontvoeringen door een ouder, zijn er soms meerdere kinderen uit hetzelfde gezin betrokken. In verhouding meer onrustwekkende verdwijningen Voor het eerst sinds de oprichting van Child Focus is het aantal dossiers verdwijningen onder de grens van dossiers per jaar (1 551) gegaan. De wegloopdossiers en dossiers met internationale ouderlijke ontvoeringen zijn het sterkst afgenomen. Maar de dossiers inzake ontvoeringen door derden zijn zowat verdubbeld (33 dossiers tegenover 17 in 2012). Het is dus niet verwonderlijk dat de onrustwekkende verdwijningen in verhouding talrijker zijn dan in 2012 (18% van de dossiers tegenover 16% in 2012) Dossiers inzake seksuele uitbuiting naar beneden 562 dossiers inzake seksuele uitbuiting werden behandeld in 2013, dat is 144 minder dan in Een afname die toe te schrijven is aan de wil van Child Focus om zich minder te profileren op het gebied van seksueel misbruik, volgens de nieuwe strategie van de organisatie (zie editorial). 6

9 VERMISTE KINDEREN De gevallen van vermiste kinderen worden onderverdeeld in vijf categorieën: weglopers, internationale kinderontvoeringen door een ouder, de verdwijning van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen, ontvoeringen door derden en ongedefinieerde verdwijningen. Voor elk type verdwijning worden verschillende procedures toegepast. Er bestaan ook verschillende samenwerkingsverbanden met politie, justitie, de FOD Buitenlandse Zaken en Justitie, maar ook de hulpverleningsorganisaties. De onthaalverantwoordelijken van de noodlijn schakelen de oproepen met betrekking tot vermiste kinderen door naar de consulenten. Om een verdwijningsdossier te kunnen opmaken, ongeacht de aard ervan, is het belangrijk dat er aangifte van verdwijning wordt gedaan bij de lokale politie. Dit is echter geen verplichting voor een internationale kinderontvoering door een ouder. Child Focus behandelt verdwijningen van jongvolwassenen tot 24 jaar Child Focus behandelt ook verdwijningen van jongeren tot 24 jaar als minstens één van de verontrustende criteria uit de Ministeriële Richtlijn inzake de opsporing van vermiste personen van toepassing is. Wanneer is een verdwijning onrustwekkend? Een verdwijning wordt als onrustwekkend beschouwd indien één of meer criteria uit de Ministeriële Richtlijn van 20 februari 2002 inzake de opsporing van vermiste personen van toepassing zijn: 1. de vermiste persoon is jonger dan 13 jaar; 2. de vermiste persoon heeft een lichamelijke of geestelijke beperking of mist de nodige zelfredzaamheid; 3. de vermiste persoon is afhankelijk van medicatie of medische behandeling; 4. de vermiste persoon bevindt zich mogelijk in een voor hem/haar levensbedreigende situatie; 5. de vermiste persoon bevindt zich mogelijk in het gezelschap van derden die zijn welzijn kunnen bedreigen of is het slachtoffer van een misdrijf; 6. de afwezigheid van de jongere is in complete tegenstelling tot zijn normale gedrag. 7

10 Wat doet Child Focus bij een onrustwekkende verdwijning? Een ouder, een kennis, een magistraat, een politiedienst of een instelling belt naar de , de gratis noodlijn van Child Focus (24 uur op 24 en 7 dagen op 7 bereikbaar). Een onthaalverantwoordelijke beantwoordt de oproep en verbindt de beller door met één van de consulenten die gespecialiseerd is in verdwijningen. 8 Wanneer het leven van het kind in onmiddellijk gevaar is: CHILD ALERT Child Alert werd in februari 2011 op initiatief van Child Focus in het leven geroepen. Het is een uiterst snel systeem voor de grootschalige verspreiding van opsporingsberichten van een kind dat in onmiddellijk levensgevaar verkeert. Maximum 24 uur lang worden alle mogelijke communicatiemiddelen ingezet: s, sociale netwerken, applicatie voor smartphones, media (radio en televisie), netwerken van ondernemingen (digitale schermen, webbanners), digitale signalisatieborden, enz. Iedereen kan zich inschrijven via childalert.be zodat ze opsporingsberichten kunnen ontvangen en verspreiden via hun netwerken (vrienden, klanten, werknemers, lezers, luisteraars, kijkers, enz.). De getuigenissen worden gecentraliseerd via het nummer (noodlijn van Child Focus) of (nummer van de federale politie). Enkel de magistraat die met het verdwijningsdossier is belast, beslist over de lancering van een Child Alert. In 2013 werd geen Child Alert gelanceerd. Natuurlijk is elke ouder verontrust wanneer zijn kind verdwijnt. Maar dankzij onze ervaring en een reeks criteria die werden vastgelegd in een Ministeriële Richtlijn met betrekking tot vermiste personen, probeert Child Focus de situatie objectief in te schatten (zie p.7). Snel en efficiënt handelen Child Focus heeft een samenwerkingsprotocol met politie en justitie. Een consulent neemt contact op met de politiedienst die zich bezighoudt met desbetreffende verdwijning en gaat na of de Cel Vermiste Personen van de federale politie op de hoogte is. Indien nodig, kan de Cel grote zoekmiddelen inschakelen, zoals helikopters, speurhonden, duikers, enz. Onontbeerlijke samenwerking Na overleg met de onderzoekers en de magistraat die zich over het dossier ontfermt, wordt zo nodig een affichageprocedure opgestart. Het Netwerkteam van Child Focus wordt dan op de hoogte gebracht en krijgt de opdracht om de betrokken coördinator(en) van de vrijwilligers te bellen, net als de andere partner(s) die in het kader van het dossier werd(en) gekozen. Het gaat om organisaties die hun verdeel- en communicatienetwerk ter beschikking stellen van Child Focus tijdens haar opsporingscampagnes (zie p.10). Tegelijkertijd maakt het Affichageteam de papieren en/of digitale affiche in de gevraagde hoeveelheden en formaten. Een koeriersbedrijf bezorgt de afgedrukte affiches vervolgens aan de vrijwilligers en structurele partners. Ook de pers is een belangrijke partner. De woordvoerders van Child Focus houden de journalisten zonodig tijdens de hele verdwijningszaak op de hoogte van wat Child Focus doet. Iedereen kan de opsporingsberichten van vermiste kinderen onmiddellijk ontvangen, dankzij de RSS-feed van de website childfocus.be en de mogelijkheid zich op allerlei andere kanalen te abonneren. Child Focus maakt eveneens gebruik van sociale netwerken (Facebook, Twitter, You Tube ). Een discreet hulpmiddel Als in het belang van het kind discreter gewerkt moet worden, dan kunnen er vignetten verspreid worden in plaats van affiches. Een vignet is een miniaffiche die in een portefeuille past of achter een toonbank discreet wordt bewaard. Vrijwilligers verdelen vignetten onder zorgvuldig geselecteerde doelgroepen (stationchefs, handelaars, taxibestuurders, bewakingsagenten, enz.). Een vignet wordt niet uitgehangen en is dus niet voor iedereen zichtbaar. Alle getuigenissen die na zo n affichage- of vignettagecampagne binnenkomen via de , worden meteen doorgestuurd naar de betrokken politiedienst(en) en de verantwoordelijke magistraat. Ouders ondersteunen tijdens moeilijke momenten Vanaf het eerste moment van de verdwijning staat een consulent van Child Focus de ouders bij door hen te steunen en hen op de hoogte te houden van het verloop van het onderzoek. Zonodig doet hij een beroep op de diensten van slachtofferonthaal of slachtofferhulp. De consulent staat voortdurend in contact met de onderzoekers. Zodra een kind wordt teruggevonden, zorgt de consulent ervoor dat het kind en zijn familie, indien gewenst, psychologische steun of begeleiding krijgen. Child Focus haalt ook alle opsporingsberichten weer weg. Al die hulp is volledig gratis.

11 Onze vrijwilligers: de sterkste schakel van de solidariteitsketen van Child Focus! Eind 2013 waren ze met 1 000, verdeeld over 26 groepen over heel België. Elke vrijwilligersgroep staat onder leiding van één of twee coördinatoren, zelf ook vrijwilligers. De coördinator, belangrijkste schakel binnen een vrijwilligersgroep Child Focus rekent op 26 vrijwilligersgroepen, die elk worden beheerd door één of twee coördinatoren. De coördinator, zelf ook vrijwilliger, is onder meer verantwoordelijk voor de algemene en praktische organisatie van zijn team vrijwilligers, voor alle communicatie en dagelijkse contacten, voor het goede verloop van een affichage- en vignettageactie, en voor het organiseren en coördineren van sensibiliseringscampagnes en lokale evenementen. De cel Netwerk van Child Focus stelt elke dag alles in het werk om deze vrijwilligers te motiveren en te omkaderen. Er wordt hen een uiteenlopend activiteitenpalet aangeboden waarmee ze al hun talenten en vaardigheden kunnen benutten en dat zo goed mogelijk aan hun verwachtingen voldoet. Ze werken mee aan de opsporingscampagnes De vrijwilligers bieden concrete hulp bij een geval van onrustwekkende verdwijning van een kind of jongere: ze hangen opsporingsaffiches op of verdelen vignetten in winkels en op andere plaatsen in hun omgeving. In 2013 deed Child Focus een beroep op haar vrijwilligers voor 78 van de 94 opsporingscampagnes die de organisatie op touw zette. organiseren evenementen en bemannen stands De vrijwilligers werken ook mee aan verschillende soorten evenementen en stands om de organisatie meer bekendheid te geven bij het grote publiek of om geld in te zamelen. In 2013 waren vrijwilligers aanwezig op een kleine honderd evenementen die door ons of anderen werden georganiseerd. In januari deelden ze identificatiearmbandjes voor kinderen uit op het Autosalon. In de lente verkochten ze Child Focus-artikelen op talloze markten en rommelmarkten of waren ze aanwezig op grote beurzen zoals de vrijwilligersbeurs van Luik. zetten zich in voor preventie- en sensibiliseringsacties Ook wanneer de organisatie projecten, programma s en campagnes rond communicatie, sensibilisering en preventie voert, is de hulp van vrijwilligers bijzonder waardevol. Zo leidt Child Focus sinds eind 2011 vrijwilligers op tot Vrijwillige Ambassadeurs in de Scholen (zie p.19). steunen de ouders van weggelopen kinderen In 2013 vormde Child Focus, met de steun van Cera, 12 nieuwe vrijwillige ervaringsdeskundige ouders voor haar Bijstandsteam. (zie p. 13) en helpen de werknemers binnen de organisatie Een tiental vrijwilligers helpt de werknemers van Child Focus binnen de organisatie met bepaalde administratieve, logistieke of andere taken. Ze komen op regelmatige basis of wanneer we ze nodig hebben. Child Focus zet zo vrijwilligers in die zich bezighouden met het persoverzicht, helpen bij de verzending van preventiemateriaal, het nalezen van publicaties of het beantwoorden van de oproepen op de noodlijn. Hij is het scharnier tussen de vrijwilligersgroep en de organisatie. En hij is bovendien, zoals elke vrijwilliger bij Child Focus, een ware ambassadeur van de organisatie. Na meer dan twee jaar als coördinator, weet ik hoe belangrijk deze taak is om snel affiches of vignetten tot bij de vrijwilligers te krijgen om zo snel en efficiënt mogelijk kinderen of jongvolwassenen terug te vinden. Ook op evenementen vormen we een (h)echt team. Zo leren de mensen Child Focus beter kennen en vooral het noodnummer onthouden. Ik ben dan ook zeer blij dat ik deze taak op mij genomen heb, want met een zeer goed vrijwilligersteam zoals dat van Dendermonde, beleef je er ook veel plezier aan. SONJA DEKUYPER, coördinatrice vrijwilligersgroep Dendermonde 9

12 Structurele partners: een onmisbare hulp bij opsporingsacties Naast haar vrijwilligers kan Child Focus eveneens rekenen op een sterk netwerk van structurele partners. Het gaat om ondernemingen waarmee we een samenwerkingsovereenkomst afsloten en waarop we beroep kunnen doen tijdens opsporingscampagnes. Het team Netwerk van Child Focus is steeds op zoek naar nieuwe partners om onze solidariteitsketen te versterken. Zo konden we in 2013 rekenen op de steun van de Gemeenschapswachten van negen nieuwe steden en ondertekenden we nieuwe overeenkomsten met Brussels South Charleroi Airport en Q-Lite. Child Focus verspreidt jaarlijks tal van affiches en vignetten van vermiste kinderen, en dit zowel in papieren als in digitale versie. In 2013 noteerden we 282 onrustwekkende verdwijningen (dit is 18% van het totaal van dossiers). We lanceerden 93 opsporingscampagnes met onze vrijwilligersgroepen en/of structurele partners, respectievelijk 33 affichage-acties en 60 vignettage-acties. Met het oog op een zo efficiënt mogelijke werking op het terrein, is Child Focus in 2012 samenwerkingsovereenkomsten aangegaan met de Gemeenschapswachten van verscheidene grote steden. Deze groep werd in 2013 uitgebreid met Asse, Aalst, Brugge, Charleroi, Dendermonde, Mechelen, Nijvel, Turnhout en Vilvoorde. Ook in deze steden zijn de extra paar ogen op straat een welgekomen hulp voor Child Focus. De samenwerking is tweeledig. Enerzijds krijgen de Gemeenschapswachten de vignetten van vermiste kinderen en worden ze gevraagd onze noodlijn te bellen als ze de kinderen opmerken. Anderzijds kunnen ze onze lokale vrijwilligersteams ondersteunen in de verdeling van vignetten of het ophangen van affiches, indien dat nodig blijkt. Twee nieuwe partners In 2013 werd de lijst van structurele partners aangevuld met twee nieuwe partnerschappen. Zo stelde Brussels South Charleroi Airport haar netwerk van digitale schermen in verschillende zones van het luchthavengebouw ter beschikking van de organisatie. Zo kunnen duizenden passagiers gelijktijdig geïnformeerd worden over communicatie- en opsporingscampagnes. Ook met Q-Lite, ontwikkelaar van digitale outdoor LED-informatiedisplays, kunnen we een groot publiek bereiken via hun netwerk van digitale schermen. Deze schermen staan onder meer op grote openbare plaatsen opgesteld en zorgen dus voor een bijzonder grote zichtbaarheid. Atrium, Belmedis, Belspeed/Fashionwheels, Carrefour, Colruyt/Spar, Defensie, Delhaize, De Lijn, Digitopia, Febelco, Laboratoria Flandria, Lidl, MIVB, de Nationale Loterij, NMBS, Proximus, Securitas, de Socialistische Mutualiteit van Waals-Brabant, TEC, Tempo-Team, Thalys, Tondeur Diffusion en Total vullen de lijst met structurele partners aan waarop Child Focus kan rekenen. Deze partners steunen ons ook door hun verdeel- en communicatienetwerken ter beschikking te stellen tijdens sensibiliseringscampagnes zoals de jaarlijkse campagne van 25 mei, Internationale Dag van de Vermiste Kinderen. Aangezien onze gemeenschapswachten worden beschouwd als de oren en ogen van de Stad Hasselt, kunnen zij een belangrijke rol spelen in de opsporingen van Child Focus. Wij vinden het als preventiedienst dan ook een evidentie om hieraan mee te werken. ANN CLAES, Coördinator Preventiedienst Stad Hasselt 10

13 Weglopers : aantal dossiers historisch laag Classificatie van de wegloopdossiers in 2013 Minder onrustwekkend Onrustwekkend Totaal Preventief dossier Effectief weggelopen kind Totaal In 2013 behandelde Child Focus 989 wegloopdossiers (tegenover in 2012), waarin 957 (867 in 2012) kinderen waren betrokken. Voor het eerst zien we het aantal wegloopdossiers dalen tot onder 1 000, wat ruim 10% minder is dan de voorbije jaren. Child Focus werd in 2013 over het algemeen minder gecontacteerd. De daling in het aantal wegloopdossiers is dus waarschijnlijk gelinkt aan deze algemene daling (zie kader p. 6) en niet aan het fenomeen op zich. Child Focus wordt meestal ingelicht wanneer het kind al is weggelopen. Er wordt dan een effectief dossier geopend. Voor meldingen over jongeren die van plan zijn om weg te lopen of waar de ouders vrezen dat hun kind zal weglopen, wordt een preventief dossier geopend. In 2013 werden 15 preventieve dossiers behandeld (18 in 2012). Als we dat vergelijken met de 974 effectieve dossiers die Child Focus in 2013 behandelde, blijft het aantal preventieve dossiers bijna onbeduidend. Child Focus wil de komende jaren dan ook werk maken van meer preventieve acties, waarbij jongeren die het moeilijk hebben ook zullen worden aangemoedigd om contact op te nemen met Child Focus of andere hulp- en dienstverlening vooraleer ze de stap naar weglopen zetten. Meer jongeren uit instellingen, meer herhaaldelijke weglopers Elk jaar zijn er jongeren die meerdere keren per jaar weglopen. In 2013 zijn 115 kinderen (107 in 2012) 2 tot 8 keer weggelopen. Dit is een cijfer dat jaarlijks licht stijgt. Net als het aantal jongeren dat uit een instelling wegloopt. Eén derde van de dossiers die Child Focus behandelt, betreft jongeren die in een instelling geplaatst zijn. In deze moeilijke dossiers moeten de consulenten vaak extra creatief zijn in het vinden van oplossingen, gezien deze jongeren vaak al een heel hulpverleningsparcours hebben afgelegd en de mogelijkheden voor hen steeds beperkter worden. Een jong meisje loopt weg. Ze wil eigenlijk niets liever dan praten met een vertrouwenspersoon alvorens ze naar het politiekantoor gaat, want ze is bang dat ze dan in een instelling wordt geplaatst. Ik raad haar aan om toch contact op te nemen met de politie om haar te beschermen tegen de eventuele risico s die ze op straat loopt. Ik nam contact op met de inspecteur van wacht en informeerde hem over haar komst. Ik ben ook met haar meegegaan om haar te steunen. Zo ging ik samen met haar naar het Parket, vervolgens naar de Dienst Bijzondere Jeugdzorg en uiteindelijk naar het gastgezin waar ze zal verblijven tot haar thuissituatie gekalmeerd is. Onze beschikbaarheid 24/24 is echt een enorme meerwaarde in dergelijke gevallen. LISE-LAURA MATTERN, consulente 11

14 Wie meldt? De politie of de ouders De meeste weglopers worden door de politie en het parket (47%) en door de ouders (43%) aan Child Focus gemeld. In meer dan twee derde van deze gevallen is het de moeder die belt om te zeggen dat haar kind is weggelopen. In een minderheid van de gevallen opent Child Focus een wegloopdossier op vraag van een ander lid van de familie (8%) of op vraag van de jongere zelf (2%). Heel af en toe wordt een dossier gemeld door een instelling. Net als vorig jaar komen de meeste dossiers uit Antwerpen (21%), gevolgd door Henegouwen (16%) en Brussel (12%). Daarna komen Oost-Vlaanderen (9%) en Luik (8%). Onderstaande grafiek illustreert dat we per provincie grote verschillen vaststellen in de melders van wegloopdossiers aan Child Focus. Maar liefst 4 op 5 dossiers uit Antwerpen werd door de politie aan Child Focus gemeld, vandaar het grote aantal dossiers uit deze provincie. In Brussel werd bijna de helft van de wegloopdossiers bij Child Focus door de politie gemeld en in Henegouwen was dat slechts 1 op 5 dossiers. 61% was jonger dan 15 jaar De verjongingstrend van de voorbije jaren zet zich verder. Van de 957 kinderen, voor wie in 2013 een wegloopdossier werd behandeld bij Child Focus, was op het ogenblik van de opening van het dossier 9% jonger dan 13 jaar oud, 52% 13 à 15 jaar oud en 34% 16 à 17 jaar oud. 5% was reeds meerderjarig. Child Focus opent een dossier voor de verdwijning van een jongere ouder dan 18 jaar (tot 24 jaar) zodra één (of meerdere) van de onrustwekkende criteria uit de Ministeriële Richtlijn met betrekking tot de opsporing van vermiste personen van toepassing is (zie p.7). In 2012 was ruim de helft van de weglopers jonger dan 15 jaar. In 2013 ging het al om 61%. 8 jongeren op tien terecht binnen de week In 2013 was 40% van de weglopers terecht binnen de 48 uur en 38% binnen de week.15% was terecht tussen 1 week en 1 maand en 7% bleef tussen 1 en 6 maand vermist. Aantal onrustwekkende wegloopgevallen stabiel Iets meer dan 1 wegloper op 6 werd in 2013 als onrustwekkend beschouwd (17%). Dit aandeel is gelijk gebleven ten opzichte van Het onrustwekkende karakter van een wegloopdossier is afhankelijk van de aanwezigheid van één (of meerdere) criteria zoals bepaald in de Ministeriële Richtlijn met betrekking tot de opsporing van vermiste personen (zie p.7). Child Focus hecht evenwel hetzelfde belang aan de zogenaamde minder onrustwekkende verdwijningen waarvoor geen enkele van deze criteria van toepassing is. Alle dossiers worden onpartijdig en met eenzelfde inzet behandeld. Bijna net zoveel uit zichzelf teruggekeerde als teruggevonden kinderen Net zoals de vorige jaren werden de wegloopdossiers vooral afgesloten omdat het kind uit zichzelf is teruggekeerd (40%) of door de autoriteiten werd teruggevonden (39%). Er werden ook dossiers afgesloten omdat het kind werd teruggevonden door zijn ouders (7%) of door een derde persoon (6%). Maar er zijn nog andere redenen (8%) voor de afsluiting van een dossier: misverstanden, verloren gelopen kinderen, overlijdens of wanneer een volwassene (categorie jaar) uit eigen wil blijkt te zijn vertrokken. We worden zelden gecontacteerd door jongeren die weglopen. Toch kunnen we hen begeleiden naar specifieke hulpverlening en samen naar de beste alternatieven zoeken (Belga, ) DIRK DEPOVER, directeur communicatie en woordvoerder Melder per provincie 2013 Evolutie dossiers weglopers derde (politie, parket) kind/ouder/familie Antwerpen Henegouwen Brussel Oost-Vlaanderen Luik Vlaams-Brabant Namen West-Vlaanderen Limburg Waals-Brabant Luxemburg

15 Ik heb hetzelfde meegemaakt, ik begrijp jouw situatie Het Bijstandsteam werd in maart 2011 boven de doopvont gehouden met de actieve steun van Cera. Dit team bestaat uitsluitend uit ouders die ooit zelf met de wegloopproblematiek te maken kregen. Ze werken op vrijwillige basis en krijgen een aangepaste opleiding die hen zo goed mogelijk op hun opdracht voorbereidt. Ze versterken de ondersteuning van ouders die Child Focus inschakelen omdat hun kind is weggelopen. Hun werk vormt een aanvulling op dat van de gespecialiseerde consulenten. Ze bieden morele steun aan ontredderde ouders door hen thuis een bezoek te brengen. Een luisterend oor en wederzijds begrip zijn de basisprincipes van deze ontmoetingen. In 2013 brachten 8 ervaringsdeskundige ouders 17 bezoeken in 8 wegloopdossiers. Elke ouder in nood wenst in contact te komen met een persoon die geen vooroordelen koestert. Iemand die er is, speciaal voor hem. En dat is de meerwaarde van dit soort hulpverlening : Ik begrijp je want ik heb hetzelfde meegemaakt. Dit gevoel laat hen toe de moed niet op te geven. Ik heb contact gehad met vier families van weggelopen tieners. Steeds had ik het gevoel dat mijn bezoek hen veel deugd deed. Omwille hiervan blijf ik me inzetten voor het Bijstandsteam. VEERLE, ervaringsdeskundige ouder 13

16 Internationale kinderontvoering door een ouder: een daling van 15% In 2013 behandelde Child Focus 383 dossiers internationale kinderontvoering door een ouder. Bij deze 383 dossiers waren 458 kinderen betrokken: 233 meisjes en 225 jongens. 223 dossiers werden geopend in De overige 160 waren reeds vroeger geopend maar waren in 2013 nog in behandeling. Dit is een opvallende daling ten opzichte van voorgaande jaren. Vorig jaar werden nog 455 dossiers behandeld, zo n 15% meer. Minder preventiedossiers Van de 383 behandelde dossiers in 2013 ging het in 244 dossiers om een effectieve ontvoering (in 2012 waren dat er 272) en in 138 gevallen om een preventiedossier (nog 183 in 2012). Eén keer betrof het een mislukte poging. Voor het tweede jaar op rij zien we dus voornamelijk een daling in het aantal preventiedossiers, waardoor het aantal effectieve ontvoeringen proportioneel blijft stijgen (65%). 14 De ontvoeringsdossiers betreffen voornamelijk de Europese landen. Het vooroordeel blijft Het misverstand dat kinderen voornamelijk ontvoerd worden naar Maghreblanden blijft overeind. Wanneer mensen een ontvoering vrezen, gaat het voornamelijk om ontvoeringen naar Noord-Afrikaanse bestemmingen. In de top 5 van landen waarnaar mensen een ontvoering vrezen staan maar liefst 4 Noord-Afrikaanse landen mn Marokko (18%), Turkije (9%), Algerije (7%) en Tunesië (6%). Frankrijk vervolledigt deze top 5 met 5% van de preventiedossiers. Andere bestemming worden minder frequent genoemd. Deze cijfers staan in schril contrast met de werkelijke ontvoeringsdossiers. Hierbij primeren de Europese landen. 4 bestemmingslanden uit de top 5 liggen in de EU en voornamelijk onze onmiddellijke buurlanden zijn populair: Frankrijk (13%), Duitsland (4%), Nederland (4%) en Spanje (3,5%). Deze lijst wordt vervolledigd met Marokko, dat de derde plaats bekleedt in de top 5 (7%). 65% van de dossiers afgesloten Van de 383 behandelde dossiers werden er in afgesloten, ofwel 65%. Dit percentage is vergelijkbaar met Het kan weken, maanden en soms jaren duren alvorens een oplossing wordt gevonden in een dossier van internationale kinderontvoering. Dit heeft te maken met de internationale gerechtelijke procedures alsook met de moeilijkheden om een beslissing tot terugkeer uit te voeren wanneer de ontvoerende ouder elke medewerking weigert. In 2014 zal Child Focus investeren in een bemiddelingsproject dat zich specifiek richt op deze gevallen waarbij de uitvoering van een beslissing problematisch blijkt. In de 250 dossiers die in 2013 werden afgesloten ging het in 128 gevallen om een preventiedossier. Deze dossiers worden afgesloten zodra de hulpvrager de nodige informatie verkreeg over de wijze waarop hij een ontvoering kan voorkomen. De overige 122 dossiers werden afgesloten door: - een onderling akkoord tussen de ouders (in 17% van de gevallen); - een gerechtelijke beslissing (in 21% van de gevallen); - een lokalisatie van de kinderen in België. Het was dus geen internationale ontvoering door een ouder (in 14% van de gevallen); - een beslissing van Child Focus om het dossier af te sluiten (23% van de gevallen). Dit gebeurt meestal omdat we de ouder niet meer konden bereiken; - een beslissing van de ouders om het dossier af te sluiten (16% van de gevallen). Dit betekent niet noodzakelijk dat de ouder de moed liet zakken. Het kan ook dat hij besliste zelf aan een oplossing te wer- ken of een beroep te doen op andere professionelen; - de vaststelling dat het dossier eigenlijk geen kinderontvoering betrof (in 9% van de gevallen). Ik heb mijn kind ontvoerd vóór hij dat kon doen! Moeders blijven de voornaamste ontvoerder en hun percentage blijft stijgen. In 2013 was net geen 70% van de ontvoerders de moeder van de kinderen. In de overige gevallen was de vader de ontvoerder. Toch blijven voornamelijk moeders vrezen voor een ontvoering door de vader: in 67% van de preventiedossiers wordt een ontvoering door de vader gevreesd tov 33% van de dossiers waarbij een ontvoering door de moeder wordt gevreesd. Ook de trend dat voornamelijk jonge kinderen worden ontvoerd houdt stand. Ruim de helft van de ontvoerde kinderen is 5 jaar of jonger, drie kwart is jonger dan 9. De consulenten van Child Focus staan ook klaar om proactief te reageren om het drama van een internationale kinderontvoering door een ouder te voorkomen. Ouders kunnen dus preventief contact met ons opnemen. Ze krijgen dan bijvoorbeeld het advies om een advocaat te raadplegen voor een uitspraak die de ouderlijke situatie regelt, of om bij het gemeentebestuur van de woonplaats van het kind een paspoort aan te vragen en dat op een beveiligde plaats te bewaren Eenvoudige, maar waardevolle tips! (RFI, 7 milliards de voisins, ) MARYSE ROLLAND, communicatieverantwoordelijke en woordvoerster

17 Netwerk van Internationale Familiebemiddelaars wordt Europees verankerd In 2013 verwelkomde het Europees Netwerk van Internationale Familiebemiddelaars, dat een jaar eerder werd opgericht, enkele nieuwe leden van buiten de Europese Unie: Russische bemiddelaars. In augustus 2013 kreeg het Netwerk een officiële erkenning van de Europese Unie. Sindsdien verwijst het Europees e-justitieportaal iedereen die op zoek is naar een grensoverschrijdende gezinsbemiddeling door naar ons Netwerk. In samenwerking met haar Duitse partner MiKK besliste Child Focus om vanaf 2014 het Netwerk onder te brengen bij Missing Children Europe, dat als supranationale structuur haar werking en secretariaat kan verzekeren. Via haar lidmaatschap blijft Child Focus de werkzaamheden wel verder opvolgen. Na drie maanden politieonderzoek worden N. en M. en hun moeder teruggevonden in Portugal. De moeder wordt aangehouden. De Belgische overheid heeft niets voorzien om de twee kinderen te repatriëren. N. en M. worden tijdelijk in een opvangcentrum geplaatst. We organiseren alles met de vader, Buitenlandse Zaken en de Portugese overheid om ze zo snel mogelijk terug naar België te brengen. Na één week actie ondernemen, zijn ze eindelijk terug! SANDRA VOET, consulente 15

18 Niet-begeleide minderjarige vreemdelingen: blootgesteld aan talloze gevaren Niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV) zijn kinderen afkomstig uit een land buiten de Europese Economische Ruimte die in België aankomen zonder hun ouders of wettelijke vertegenwoordigers. Jaarlijks worden in België ruim 3000 NBMV gesignaleerd. Kwetsbare kinderen Child Focus maakt zich al jaren zorgen om het grote aantal niet-begeleide minderjarigen die na korte of langere tijd weer zonder spoor verdwijnen. Het gaat om kwetsbare jongeren die vaak een traumatische voorgeschiedenis hebben, in een onzekere verblijfssituatie verkeren, een gezinsomkadering missen en een grote nood hebben aan psychologische ondersteuning en praktische begeleiding. Ze lopen meer dan andere jongeren het risico slachtoffer te worden van mensenhandel en diverse vormen van (seksuele of economische) uitbuiting. 1 op 3 wordt teruggevonden of gelokaliseerd In 2013 behandelde Child Focus 64 dossiers van vermiste NBMV, tegenover 83 in Dit is een daling die kan te wijten zijn aan het feit dat het aantal oproepen naar Child Focus over het algemeen daalde. Van de 64 dossiers ging het in 2013 om 24 nieuwe dossiers en werden er 46 afgesloten. Een 11-jarige Afghaanse jongen, op doortocht in België om in Groot-Brittannië herenigd te kunnen worden met zijn familie, verdwijnt. Zijn verdwijning wordt meteen als zeer onrustwekkend beschouwd omwille van zijn jonge leeftijd en het vermoeden dat zijn overtocht naar Engeland zou worden georganiseerd door een netwerk. De jongen wordt een eerste keer teruggevonden in België, maar ontvlucht nogmaals de opvanginstelling waar hij geplaatst werd. We dringen erop aan dat zowel de Britse politie als de organisatie Missing People, gevestigd in Londen, op de hoogte worden gebracht van deze verdwijning. Dankzij deze internationale contacten krijgt Child Focus enkele maanden later de melding dat de jongen veilig Groot-Brittannië heeft bereikt en er een asielaanvraag heeft ingediend. SANDRA VOET, consulente In de helft van de gevallen werd een dossier gesloten omdat Child Focus geen meerwaarde meer kon bieden in de zoektocht naar de minderjarige. In een derde van de dossiers werd de minderjarige teruggevonden of gelokaliseerd en één op vijf dossiers werd gesloten omdat de jongere 18 jaar werd. Vanaf 2014 zal Child Focus haar beleid verder uitwerken. Jonger dan 13 jaar Op het moment van hun verdwijning was ruim 40% van de 64 NBMV jonger dan 13 jaar, bijna 1 op 5 was tussen 13 en 15 jaar oud en 1 op 3 16 of 17 jaar. We stellen vast dat de meeste door Child Focus behandelde dossiers jonge kinderen betreft, terwijl de meeste gesignaleerde NBMV op het Belgisch grondgebied gemiddeld jaar oud is. De reden hiervoor is dat Child Focus enkel voor onrustwekkende verdwijningen NBMV een dossier opent. Het feit dat een kind jonger is dan 13 jaar is een criterium voor een onrustwekkende verdwijning (zie kaderstuk p.7). van het mannelijke geslacht Onder de betrokken NBMV waren er 44 jongens (70%) en 20 meisjes (30%). afkomstig uit Afghanistan De meeste NBMV waarvoor Child Focus in 2013 een dossier behandelde, waren afkomstig uit Afghanistan, in tegenstelling tot in 2012 toen de meeste uit Afrika kwamen. Van de 38 NBMV waarvan we de herkomst kenden, kwam de helft uit Azië (vnl. Afghanen), 1 op 3 uit Afrika en een minderheid uit Zuid-Amerika. 33% Leeftijd NBMV % 42% 19% Jonger dan 13 jaar 13 tot en met en 17 jaar Onbekend 16

19 Ongedefinieerde verdwijningen: meestal zeer verontrustende vermissingen Indien er bij de opening van een verdwijningsdossier onvoldoende informatie is over de aard van de verdwijning, wordt dit door Child Focus als een ongedefinieerde verdwijning geregistreerd. Deze dossiers zijn meestal onrustwekkend omdat het onduidelijk is of de minderjarige verdween als gevolg van een kwaadwillig opzet, een ongeluk, een vrijwillig vertrek, een verdwaling of een zelfdoding. In de 82 behandelde dossiers was ruim 45 % van de kinderen jonger dan 13 jaar Zeven levenloze lichamen gevonden In 2013 behandelde Child Focus 82 ongedefinieerde verdwijningen (77 dossiers in 2012). Van de 56 dossiers die in 2013 werden afgesloten, werden 23 kinderen veilig en wel teruggevonden door de politie, ouders of bekenden en kwamen er 7 kinderen uit zichzelf terug. Het ging om 9 misverstanden en 4 verdwaalde kinderen. Drie jongeren (18-24 jaar) bleken na onderzoek uit eigen wil vertrokken. Drie dossiers werden afgesloten omdat in België geen enkele actie meer mogelijk bleek of de ouder niet meer bereikbaar was. In 7 andere dossiers werden 5 jongvolwassenen en 2 jonge kinderen dood teruggevonden. Dat is evenveel als in Vaak jonge kinderen of jongvolwassenen In de 82 behandelde dossiers was ruim 45% van de kinderen jonger dan 13 jaar, een kleine 10% tussen 13 en 16 jaar, en 45% 18 jaar of ouder. Net zoals vorig jaar betroffen deze dossiers dus vaak jonge kinderen (verdwaald, misverstanden) en jongvolwassenen (misverstanden, vrijwillige verdwijningen, ongeval, zelfdoding). Een jongen verdwijnt in onrustwekkende omstandigheden. Ik ga langs bij zijn familie, het is een bijzonder emotionele ontmoeting. Ze hebben ontzettend veel vragen, en ook ik kan ze helaas niet allemaal beantwoorden. Toch sterkt het de ouders dat ze een gezicht kunnen plakken op Child Focus en dat ze voelen dat de organisatie niet op de achtergrond blijft. Spijtig genoeg wordt enkele dagen later het levenloze lichaam van hun zoon teruggevonden. Hij heeft zelfmoord gepleegd. Ik blijf regelmatig contact met hen opnemen. GRIET IVENS, consulente 17

20 Ontvoering door derden: ontvoering door bekende derde verdubbeld Child Focus definieert de ontvoering door een derde als de onrechtmatige onttrekking van de minderjarige aan de hoede van de wettelijke ouder of voogd. Deze dossiers omvatten dus niet enkel criminele ontvoeringen, maar ook en vooral ontvoeringen door bijvoorbeeld biologische (maar niet erkende) ouders, ouders die uit hun rechten werden ontzet of familieleden zonder ouderlijk gezag. Wat betreft de ontvoering door een gekende derde behandelde Child Focus 28 dossiers in Dat is meer dan een verdubbeling ten opzichte van Het ging om 22 effectieve ontvoeringen en 6 preventieve dossiers waarbij de melder vreesde dat zijn kind zou worden ontvoerd. Child Focus behandelde ook 5 dossiers waarbij sprake was van (een poging tot) ontvoering door een onbekende derde. Het ging om 1 effectieve ontvoering (gedateerd van 2011 maar afgesloten in 2013) en 4 pogingen tot ontvoering. Zoals elk jaar gaat het in deze dossiers meestal om jonge kinderen. In meer dan twee derde van de dossiers ging het om kinderen die jonger waren dan 7 jaar. Ontvoering door derden N = 33 Onbekende 3de 1 4 Bekende 3de 22 6 Effectieve ontvoeringen Mislukte pogingen Preventieve dossiers 18