Hallo allemaal, Maar eerst veel plezier met dit clubblad! De begeleidsters van JeugdNatuurClub De Weerribben, Len, Wieke, Els en Erica

Transcriptie

1 December 2015

2

3 Hallo allemaal, Wat een mooi jaar 2015 hebben we gehad. met veel spannende en leerzame middagen! Van sterren kijken, wandelen door het moeras, water proefjes doen tot op zoek naar otters, vogels, planten en vleermuizen. En volgend jaar gaan we gewoon door met net zulke leuke dingen bij de JeugdNatuurClub! Het seizoen begon na de zomervakantie in september met het thema water. We mochten weer veel nieuwe kinderen welkom heten bij onze club. Met proefjes ontdekten we toen van alles over water. In oktober zijn we met een vleermuizen expert het moeras in geweest. Dat was best spannend zo in het donker en tot slot hebben we toch nog vleermuizen gezien die dansten op het water. Dat vergeten we nooit meer! Op de Woldberg gingen we in november leuke dingen doen met het thema bomen. Na een spel maakten we zelf een boom. Hoe? Lees verder in deze clubkrant. De laatste keer van dit jaar zijn we in december op zoek gegaan naar de schat. Met behulp van een kompas moesten we onze route zien te vinden langs paden, dijken en dwars door een moerasbos. Maar de schat was de moeite waard. En nu zit het er voor 2015 al weer op. De kerstvakantie is in zicht en dan op naar 2016! We hebben ook voor het nieuwe jaar weer leuke dingen op het programma staan. Verderop in het clubblad lees je er meer over. Iedereen natuurlijk hele fijne feestdagen en tot ziens in het nieuwe jaar! Maar eerst veel plezier met dit clubblad! De begeleidsters van JeugdNatuurClub De Weerribben, Len, Wieke, Els en Erica

4 Seizoen (Programma na de kerstvakantie) Januari - Winterspel Datum: Woensdag 20 januari 2016 Tijd: uur Locatie: Buitencentrum Weerribben; Hoogeweg 27; Ossenzijl Februari Terug in de tijd Datum: Woensdag 17 februari 2016 Tijd: uur Locatie: Buitencentrum Weerribben; Hoogeweg 27; Ossenzijl Maart Padden overzetten (extra activiteit!) Datum: Zaterdagmorgen 12 maart 2016 Tijd: uur Locatie: Kuinderbos Maart Eendenkooi Datum: Woensdag 23 maart 2016 Tijd: uur Locatie: Kalenberg April Bijen Datum: Woensdag 20 april 2016 Tijd: uur Locatie: Buitencentrum Weerribben; Hoogeweg 27; Ossenzijl Mei Afsluiting seizoen Datum: Woensdag 25 mei 2016 Tijd: uur Locatie: Kalenberg Voor iedere activiteit krijg je via de mail een routekaartje. Op de dag zelf hangen we de vlag van de JeugdNatuurClub zichtbaar op. Mocht je een middag niet kunnen komen, meld je dan af. Het is heel vervelend voor de leiding, om niet te weten wie er wel of niet komt. Afmelden kan bij Wieke Nieland: janenwieke88@gmail.com Telefonisch op of

5 Nog steeds op zoek naar jeugdbegeleiders Het seizoen draait op volle toeren, maar ons groepje van vier begeleidsters is toch wat smal. Dus zijn we nog steeds op zoek naar mensen die ons vooral op lange termijn kunnen versterken. Er wordt verwacht dat je eerst lekker mee draait met de activiteiten en samen met de kinderen geniet van alle leuke dingen die we mee maken. Op termijn verwachten we dat je actief clubactiviteiten of onderdelen hiervan kunt en wilt gaan organiseren. Een diploma of het willen halen van een IVN-natuurgids of IVN-jeugdbegeleider diploma wordt zeker aanbevolen. Lijkt het je leuk om ons team te versterken of wil je meer informatie? Meld je dan aan bij één van ons of mail/bel naar Wieke Nieland en we gaan graag met je hierover in gesprek. Actuele informatie over de club kun je ook vinden op de Facebook pagina: Wilt u deze Facebook pagina blijven volgen - Like ons!

6 Kennis maken met water 2 september Bij de eerste activiteit van het nieuwe seizoen konden de kinderen kennis maken met water. Tevens konden andere kinderen ook kennismaken met de JeugdNatuurClub De Weerribben. In vier groepjes gingen de kinderen aan de slag. Door verschillende proefjes te doen met water en onderzoek te doen van water kregen de kinderen meer kennis over water. Enthousiast werden de waterbeestjes uit het water gevist. Vervolgens werden de zoekkaarten serieus bestudeerd om uit te zoeken welk dier(tje) gevangen was. Een poelslak, larven van waterjuffers, mijten, bloedzuigers, tubifex en zelfs een echt visje kwamen uit de schepnetten. Bij de waterproefjes werd er getest hoe een schaatsenrijder op water kan lopen. Water werd gefilterd om te zien hoe vies of schoon het water was. Het water in het kanaal, de sloot en de vijver werd kritisch bekeken en getest op helderheid, zuurgraad en temperatuur. En wat bleek, de vijver was kouder dan het kanaal en de sloot... Hoe kan dat? Veel vragen werden door de proefjes en onderzoeken beantwoord, maar de conclusie was toch dat bij de laatste test de waterijsjes wel erg lekker smaakten!

7 Wisten jullie dit al? vissen stoppen met zwemmen als ze gaan slapen. de larve van een libel kan wel 3 tot 5 jaar in het water leven. waterkevers kun je herkennen aan de twee harde dekschilden op hun rug. Dat zijn hun voorvleugels, daaronder zitten de achtervleugels. Ze kunnen daarmee weg vliegen naar een ander water. de geelgerande waterkever is een 4 centimeter lange kever en een echt roofdier. Hij eet kleine waterdiertjes en zelfs kikkervisjes. een waterschrijvertje wel vier ogen heeft. Twee om boven water mee te kijken en twee voor onder water.

8 in het water leven ook pissebedden! Wij noemen ze zoetwaterpissebedden en je kunt ze vinden tussen de waterplanten en de stenen op de bodem. bloedzuigers zich in de winter verstoppen in de modder in De Weerribben de volgende vissen voorkomen: bittervoorn, tien doornig stekelbaars, riviergrondel, kolblei, pos, zeelt, snoekbaars en baars. de bittervoorn een beschermde diersoort is de baars en de snoekbaars echte roofvissen zijn, zij eten kleinere vissoorten

9 Vleermuizen spotten 7 oktober En dan eindelijk was het zover... met de boot het moeras in op zoek naar vleermuizen. Henk Mellema van de Zoogdiervereniging begeleide ons en vertelde van alles over het 'donkere' leven van de vleermuizen. Na een inleiding van Henk in de droge botenloods (want buiten spoelde het van de regen) klaarde het weer op en konden we droog vertrekken. Het was ideaal vleermuizen weer. Haast geen wind, niet te koud en droog. Al 'kwebbelend' met elkaar en met Henk vertrokken we in de schemering met drie bat-detectoren. Een vleermuis heet in het Engels 'bat' en als je dat weet dan snap je de naam 'bat-detector' beter. Met zo'n apparaatje worden de geluiden van langs vliegende vleermuis opgevangen en dan hoor je allerlei getik. Hoe meer getik hoe meer vleermuizen er vlak bij rondvliegen. Na een poosje varen moest er een stilte moment worden ingelast om toch de vele geluiden van de natuur in De Weerribben te kunnen horen, en toen de eerste tikken op de bat-detectoren werden gehoord. Het was inmiddels echt donker dus we konden de vleermuizen niet zien. In de buurt van de huizen langs de vaart in Ossenzijl hoorden we steeds vaker vleermuizen voorbij komen. Henk hoorde soms wel twee verschillende soorten tegelijk! Al speurend met het licht van een grote zaklantaarn liet Henk ons de plekken zien waar de vleermuizen overdag kunnen zitten. Na een uurtje in het donker te hebben gevaren kreeg Henk in eens een vleermuis in het licht van de zaklantaarn. SUPER!!

10 De vleermuizen die we toen zagen 'dansten' op en vlak boven het water, op zoek naar muggen en andere insecten. Het waren onvergetelijke momenten voor iedereen! Henk bedankt, we hebben weer veel geleerd en wanneer we nog iets willen weten over vleermuizen dan kijken we op: Weetjes - Alle Nederlandse vleermuissoorten zich voeden met insecten, zoals vliegen, motten en muggen. - Twee soorten vleermuizen vrijwel overal in Nederland voor komen: de dwergvleermuis en de laatvlieger. De dwergvleermuis is zo klein dat hij met ingevouwen vleugels in een lucifersdoosje past. De laatvlieger is ongeveer twee keer zo groot, met uitgespreide vleugels zo'n 40 cm. - Vleermuizen zoogdieren zijn die echt kunnen vliegen (in tegenstelling tot zweven)? Hiervoor zijn hun handen voorzien van een vlieghuid die tussen de vingers van hun voor- en achterpoten en hun staart zit. Ze heten dan ook "handvleugeligen" (Chiroptera).

11 - Vleermuizen door hun speciale lichaamsbouw niet kunnen graven en ze voor een woning daarom op boomholten, gebouwen, grotten e.d. aangewezen zijn. Doordat ze een gemakkelijk beweegbaar skelet hebben, kunnen ze door zeer nauwe kieren (tot 1 cm) kruipen. - Tijdens het vliegen vleermuizen heel hoge geluiden uit stoten. Deze geluiden zijn zo hoog (van Hz tot Hz), dat de mens ze niet kan horen en worden daarom ultrasoon genoemd. Vleermuizen kunnen zo een beeld vormen van hun omgeving aan de hand van de teruggekaatste geluidsgolven. - Met dit echolocatie-systeem, ook wel sonar genoemd, kunnen ze in het donker feilloos de weg vinden. Ontdekken ze een insect, dan wordt razendsnel de koers aangepast en wordt de prooi door een knappe samenwerking tussen vleugels, staartvlieghuid en bek gevangen en opgegeten. - Eén vleermuis kan per nacht honderden insecten, zoals muggen, motjes en kevers verorberen, omgerekend een kwart tot de helft van zijn lichaamsgewicht. - Met behulp van een speciaal apparaat, de ultrasoonontvanger of batdetector, ultrasone geluiden van vleermuizen hoorbaar gemaakt kunnen worden. Het is hiermee ook mogelijk te bepalen om welke soort het gaat. - Met bat-detectors kan gezocht worden naar jachtplaatsen, vliegroutes en kraamkolonies; dit is vaak erg spannend! Is er eenmaal een kolonieplaats gevonden, dan kunnen hier 's avonds de uitvliegende vleermuizen geteld worden.

12 Vleermuizen bij ons In onze omgeving komen 9 verschillende vleermuissoorten voor. Ze eten allemaal insecten, maar iedere soort leeft in een andere omgeving in het landschap en eet ook andere insecten. Zo zijn ze geen concurrenten van elkaar! naam vleermuis grootte vliegplek rosse vleermuis 1 1 laatvlieger 2 2 dwergvleermuis 3 3 watervleermuis 4 4 meervleermuis Zo als 4 Zo als 4 ruige dwergvleermuis Zo als 4 Zo als 1 franjestaart (zeldzaam) Zo als 4 Zo als 5 gewone grootoorvleermuis 5 5 tweekleurige vleermuis (zeldzaam) Zo als 5 Zo als 2

13 Bomen 4 november Op de Woldberg van Staatsbosbeheer bij Steenwijk staan hele mooie bomen en daar kun je hele leuke dingen mee doen en beleven. Met een bomenspel leerden we de eerste dingen over een boom. Hierna gingen we een boom 'bouwen' met ons zelf. Vanuit de stevige sterke kern werden de wortels gemaakt, tot de haarwortels aan toe. Daarna werd de stam verder opgebouwd met de sapstromen naar boven naar de bladeren en de voedingstoffen door de buitenste ring van de boom weer terug naar de wortels. Daarom heen kwam de harde schors. Zelfs de 'gehoornde insecteneter' kon niet door de schors heen komen... We hadden een hele sterke gezonde boom gemaakt met ons allen. Boven op de Woldberg hebben we 'blind' bomen gezocht. Best moeilijk om geblinddoekt zoveel te onthouden van een willekeurige boom in het bos, dat je hem later weer terug kunt vinden. Het was spannend zo 'blind' rond te lopen, maar wel erg leuk! Tot slot hebben we tijdens een wandeling door het bos allerlei mooie dingen verzameld die bomen hebben laten vallen. Daar zijn kunstwerken van gemaakt, waar een aparte fotoreportage van is gemaakt.

14

15 Woordzoeker BOOM S A M I E O R G E T G N E L I S U I K E R V E R D E L E N T L E T R O W N E P K G E S E Z E D U E N E B R A N D E E P A D I O T E L N M I S C I H R A N X H S A H L K T T E A T U D U O P D A E R U E O A S N L V B I A R S E O N R R V P Y S O T D S D W H V G W M R I S R R A L E P N R E O S S U N O E M A O M R A T R B O C C T T T I V O E A K T O M B H H H O A N P K T I E O L B O A T O F W G P A D L I C H T Z D S U R E T K T Z I J W O R T E L T E S N Als je de onderstaande woorden in het diagram weg hebt gestreept, blijven er letters over die samen een activiteit vormen. BAST BLAD BLOEI BRAND DIKTEGROEI ENT FOTOSYNTHESE HAARWORTEL HARS INSECTENVRAAT KERNHOUT KOOLDIOXIDE LENGTEGROEI LICHT PENWORTEL POMPWERKING SAPHOUT SCHORS SPINTHOUT STERK STORMSCHADE SUIKERVERDELEN TAK VAATBUNDELS VOEDSELMAKEN VRUCHT WATERSLURPEN ZAADVORMING ZIJWORTEL

16 Kunstwerken

17 Schatzoeken 9 december In het Woldlakebos hebben jullie schatten gezocht met de hulp van een kompas. Eerst hebben we naar de Noord- en Zuidpool van de aarde gekeken. De aarde heeft een ijzeren kern. Door de hitte in de aarde is het ijzer vloeibaar en constant in beweging. Die beweging wekt elektriciteit op. De aarde is eigenlijk daardoor een grote magneet. Net als een gewone magneet heeft ook de aarde een magnetische noordelijke pool en een magnetische zuidelijke pool, waarbij de magnetische zuidelijke pool op de altijd bevroren Noordpool van onze aarde ligt. Een beetje verwarrend, maar waar Het wijzertje van een kompas is een kleine magneet, die kan draaien. De naald van de kompas wordt aangetrokken door de magneet in de aarde. De kompasnaald wijst op die manier altijd naar het Noorden. Zo is het vrij makkelijk om je met een kompas de weg te vinden, wanneer je weet waar je moet zijn ten opzichte van het Noorden. We hebben dan ook met behulp van een kompas een route in het Woldlakebos gelopen, waarbij we op zoek waren naar schatten. Tijdens deze zoektocht moesten we over paden, dijken, maar ook dwars door een moerasbos! Dat was best spannend Na afloop hebben we een mooie tentoonstelling gemaakt van al onze schatten.

18