BELANGRIJKE ALGEMENE INFORMATIE

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "BELANGRIJKE ALGEMENE INFORMATIE"

Transcriptie

1 BELANGRIJKE ALGEMENE INFORMATIE Dit lesprogramma is een uitgave van Stichting Educatieve Natuurtuin Goffert te Nijmegen e oplage. Ontwerp & Tekst: Louis van der Heijden Bij het maken van deze lesbrief is gebruik gemaakt van de volgende bronnen: Behoudens de bestanden die als te kopieëren aangemerkt zijn, mag niets uit dit programma op enigerlei manier overgenomen worden zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de SENG. POST & BEZOEKADRES: Educatieve Natuurtuin Goffert Goffertweg AA Nijmegen (tijdens kantooruren) ctrl + klik voor locatie: pn= , &oq=goffertweg+19+&hnear=goffertweg+19,+6532+aa+nijmegen- Midden,+Nijmegen,+Gelderland&t=m&z=16 Voor Nijmeegse scholen worden de kosten voor deze les gedragen door het Gemeentelijk INFORMATIE Declaratiefonds. VOOR Scholen DE LEE buiten Nijmegen ontvangen van ons een rekening. Beste leerkracht, Het doel van deze les is kinderen zelf te laten ontdekken wat voor soorten kleine dieren er op bepaalde plaatsen voorkomen, hoeveel het er wel niet zijn en dat ze misschien niet zo eng zijn als ze er uitzien. Er wordt gekeken hoeveel kleine diertjes er gevangen zijn en wat de verschillen tussen de soorten zijn. Dit wordt per groep genoteerd, de resultaten gaan na de les mee naar de school en worden gebruikt voor de naverwerking. OPBOUW VAN DIT PROGRAMMA Het tuinlesgedeelte komt het best tot zijn recht als de kinderen vooraf in het onderwerp zijn ingewerkt. We stellen er dan ook prijs op dat u daar tijd voor uittrekt. Onder de kopjes voorbereiding en verwerking&verdieping vind u suggesties daarvoor. 1. VOORBEREIDING Tijdens de les in de tuin wordt gezocht op bepaalde groepen diertjes: wormen, slakken, insecten, spinnen, pissenbedden en veelpotigen. Aan de hand van bijgevoegde presentatie kunt u ze hier al wat vertrouwd mee maken. De link hiervoor en verdere suggesties ter voorbereiding vind u verderop.

2 2. TUINLES Voor deze les dient u uit het onderdeel werkbladen 2 t/m 6 ( telvellen ) en werkblad 7 ( kennismaakvel ) te kopieëren. 1 setje per groepje kinderen. In verband met de lesopzet is het wenselijk de klas vooraf vast te verdelen in 5 groepjes! Ouderbegeleiding is hierbij gewenst. Indien u niet genoeg begeleiding kunt krijgen, wilt u dan met ons contact opnemen, zodat we eventueel meer vrijwilligers in kunnen zetten? Bij dit pad staat het zelf zoeken voorop. Zo leren de kinderen de dieren in hun eigen omgeving kennen. De opzet is daarbij om: - het gerichte kijken en zoeken te stimuleren; - respectvol te leren omgaan met dieren, hoe klein ook; - samenwerken te stimuleren. Alle materialen voor het tuinbezoek zijn in de Natuurtuin aanwezig: binoculairs, overzetpotjes, zoekkaarten, loeps, potloden etc. werkwijze De kinderen krijgen mondelinge instructie. De kinderen gaan in groepje van 5 à 6 naar verschillende jachtkampen in de tuin. Bij elk kamp vinden ze instructie wat voor diertjes ze moeten zoeken. Het zelf zoeken staat daarbij voorop. Ze turven op het betreffende telvel hoeveel keer ze een diertje zien. Van elke soort wordt één voorbeeld gevangen. Daarna wordt de vangst bekeken bij de onderzoektafeltjes op een centrale plek. Daarbij kunnen op het kennismaakvel bijzonderheden worden opgeschreven De vangst wordt vrijgelaten, daarna kunnen ze naar een ander jachtkamp 3. VERWERKING & VERDIEPING Tijdens de buitenles wordt door de leerlingen gekeken naar de verschillende soorten diertjes, hoe je ze uit elkaar houd, hoeveelheden en waar ze leven. In deze map vind u ideeën om gegevens te ordenen. Verder links naar sites voor meer achtergrond over de verschillende soorten. Waarom zijn deze kleine dieren belangrijk? Film Erik of het klein insectenboek of Microcosmos

3 SUGGESTIES TER VOORBEREIDING. 1. link naar de presentatie die u op het digibord kunt gebruiken (ctrl+klik): 2. gebruik de powerpoint eng, leuk of mooi (extra download) met bijbehorend werkblad 1 3. begin met inventariseren wat ze al van kleine beestjes weten: Wat weten ze zelf van kleine beestjes? - Kennen ze namen, soorten? - Leuk, eng of vervelend? - Wie is er bang voor? Hoe zou de wereld eruit zien als je zo klein was als een mier? Maak een tekening met jezelf of de hele klas 4. Hoe houd je ze uit elkaar: Laat leerlingen afbeeldingen zoeken op internet. Sorteer die daarna op aantal pootjes: - beestjes zonder pootjes. - beestjes met 6 poten - beestjes met 8 poten - beestjes met veel poten Maak een collage met de verschillende groepen - beestjes zonder poten zijn wormen, naakt- en huisjesslakken; - beestjes met 6 poten zijn insecten; - beestjes met 8 poten zijn spinnen, hooiwagens, mijten en teken - beestjes met veel poten : duizendpoten, miljoenpoten en pissebedden. 5. Spel: kies kinderen uit om voor te doen Hoe loop je zonder pootjes? Hoe loop je met 6 pootjes - groepje van 3 leerlingen Hoe loop je met 8 poten groepje van 4 leerlingen Hoe loop je met 14 poten groepje van 7 leerlingen Hoe loop je als een duizenpoot groepje van 15 of 20 ll Hoe loop je als een miljoenpoot hele klas

4 OP DE VOLGENDE BLADZIJDEN VINDT U WERKBLADEN: Werkblad 1 hoort bij de bijgevoegde powerpointpresentatie VAN DE WERKBLADEN 2 T/M 7 MOET U VOOR ELK GROEPJE EEN SETJE AFDRUKKEN. Deze moeten meegenomen worden bij het bezoek aan de natuurtuin.

5 Kopieerblad 1 ENG, LEUK of MOOI? Geef elk dier een cijfer van 1 tot 5: 1= superleuk, 5= super-eng Zet ze in volgorde van engheid Geef ze een volgorde van heel eng naar heel leuk: Ik vind nummer 1 het engste omdat: Ik vind nummer 9 het leukste omdat:

6 Kopiëerblad 2 BEESTJES MET VEEL POTEN TEL-VEL 5 hoeveel hebben we er gezien? Miljoenpoten... Duizendpoten.... Pissenbedden...

7 Kopiëerblad 3 BEESTJES ZONDER POTEN TEL-VEL 1 hoeveel hebben we er gezien? Naaktslakken... Huisjesslakken... Wormen...

8 Kopiëerblad 4 TEL-VEL 2 BEESTJES MET 6 POTEN zonder vleugels of met verborgen vleugels hoeveel hebben we er gezien? Wantsen... Kevers... Sprinkhanen... Mieren... Oorwormen...

9 Kopiëerblad 5 BEESTJES MET 8 POTEN TEL-VEL 4 hoeveel hebben we er gezien? Spin met een wielweb..... Spin met een hangmatje... Jagende spin.... Springspin.... Hooiwagen...

10 Kopiëerblad 6 TEL-VEL 3 BEESTJES MET 6 POTEN + vleugels! hoeveel hebben we er gezien? < dag-vlinder nacht-vlinder > < bij of hommel > < vlieg of mug > < wesp of zweefvlieg > < libel of waterjuffer >......

11 Kopiëerblad 7 Hallo, ik heet Fred KENNISMAAK- VEL: DEZE DIERTJES HEBBEN WE VAN DICHTBIJ GEZIEN TEKENING NAAM AANTAL POOTJES ENG OF MOOI BIJZONDER OPVALLEND

12 Verwerkingssuggesties Bespreek de dieren van het kennismaak vel: Verandert dat voor hen iets in de beleving van ENG LEUK of MOOI? Met de telvellen kan je kijken wat er het meest gevangen is. De diertjes die gevangen zijn zijn allemaal koudbloedig. Dus erg afhankelijk van het weer. Koude is voor alle groepen ongunstig. Bodemdiertjes (telvel 1 en 5) houden van niet te warm en juist vochtig weer. Ze hebben veel plantaardig afval nodig en schuilplaats. Insecten (telvel 2 en 3) houden over het algemeen van warm en droog weer. Veel vliegende soorten gebruiken bloemen als voedselbron, maar ook wel plantensap of andere kleine beestjes) Spinnen (telvel 4) houden over het algemeen ook van warm weer: het zijn allemaal insecteneters, en insecten zijn er met dat weer volop. Vraag: weten ze nog hoe het weer was in de tuin? Voor welke diertjes is dat gunstig? Klopt dat met wat ze gevangen hebben?

I NSECTEN 2. Kleine Beestjessafari

I NSECTEN 2. Kleine Beestjessafari Groep 3 (vanaf april) en groep 4 I NSECTEN 2 Kleine Beestjessafari Vlindertje, vlindertje Niks of niets hindert je Was ik maar net als jij licht als een veertje Vliegensvlug fladder jij Ver weg of dicht

Nadere informatie

HET INSECTENPAD 2 GROEP 5-6

HET INSECTENPAD 2 GROEP 5-6 GROEP 5-6 HET INSECTENPAD 2 De moeder van een duizendpoot is vreselijk ontevreden, Want haar zoontje is zojuist in de sloot gegleden. En als je even rekent, Weet je wat dat betekent: Op zijn hoofd een

Nadere informatie

KNABBELENDE KNAGERS lesprogramma voor groep 1/2 (3)

KNABBELENDE KNAGERS lesprogramma voor groep 1/2 (3) 1 KNABBELENDE KNAGERS lesprogramma voor groep 1/2 (3) 2 Colofon Deze lesbrief is een uitgave van de Stichting Educatieve Natuurtuin Goffert (SENG) Nijmegen, 2017 2e oplage. Post- en bezoekadres: Educatieve

Nadere informatie

Een bovenbouwproject van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem voorjaar 2015

Een bovenbouwproject van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem voorjaar 2015 Een bovenbouwproject van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem voorjaar 015 Doelgroep: groepen 5 t/m 8 Plaats: Rond de school, in de wijk, in een park, vlindertuin bij d n Aard, Ariespad 5, 550 EZ Veldhoven.

Nadere informatie

BELANGRIJKE ALGEMENE INFORMATIE

BELANGRIJKE ALGEMENE INFORMATIE BELANGRIJKE ALGEMENE INFORMATIE Dit lesprogramma is een uitgave van Stichting Educatieve Natuurtuin Goffert te Nijmegen 2013 1e oplage. Ontwerp & Tekst: Louis van der Heijden Bij het maken van deze lesbrief

Nadere informatie

Kleine beestjes Tijdstip: Deze activiteit kan in de lente, zomer of herfst en door alle groepen gedaan worden.

Kleine beestjes Tijdstip: Deze activiteit kan in de lente, zomer of herfst en door alle groepen gedaan worden. KB0 Tijdsinvestering: 60 minuten Kleine beestjes Tijdstip: Deze activiteit kan in de lente, zomer of herfst en door alle groepen gedaan worden. 1. Inleiding Kleine beestjes vinden kun je overal en in elk

Nadere informatie

Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving

Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving Docentenhandleiding Onderzoek Leefomgeving Doelgroep: Groep 6,7 en 8 Leerstofgebied: Natuur en techniek Werkvorm: Buiten in groepjes van 3 leerlingen Duur: 45 minuten buiten + 30 minuten nabespreken in

Nadere informatie

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel

Nadere informatie

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel

Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 6 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel

Nadere informatie

Een opzoekboekje voor insecten en ander klein grut!

Een opzoekboekje voor insecten en ander klein grut! Een opzoekboekje voor insecten en ander klein grut! Over dit zoekboekje Ze kruipen, sluipen, krinkelen en krioelen om ons heen. Onder boomschors verscholen, van de mooiste bloemen proevend, onder je bed

Nadere informatie

Inleiding Doelgroep Relatieschema Opzet van de lescyclus Algemeen doel De doelstellingen...

Inleiding Doelgroep Relatieschema Opzet van de lescyclus Algemeen doel De doelstellingen... 1 Inhoudsopgave Inleiding...3 1. Doelgroep...4 2. Relatieschema...4 3. Opzet van de lescyclus...5 3.1. Algemeen doel...5 3.2. De doelstellingen...5 4. Relatie met de kerndoelen...6 5. Voorbereidende activiteit

Nadere informatie

ONDERZOEKERS:...(vul je naam in) Volg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :...

ONDERZOEKERS:...(vul je naam in) Volg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :... Rode opdracht: bomen Pak de boomzoeker 1, 2 en 3 uit de werkmap Volg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :... Als je naar de takken van de boom kijkt,

Nadere informatie

Tekst en illustraties. Beestjesdeskundige. Zie jij in dit boek 15 keer deze vlieg? Pas op voor neppers!

Tekst en illustraties. Beestjesdeskundige. Zie jij in dit boek 15 keer deze vlieg? Pas op voor neppers! Tekst en illustraties Beestjesdeskundige Zie jij in dit boek 15 keer deze vlieg? Pas op voor neppers! LEMNISCAAT ROTTERDAM Allerlei beestjes 6 Bidsprinkhanen 38 Beestjesspeurders 8 Waterbeestjes 40 Beestjesstamboom

Nadere informatie

Ideeën voor leerkrachten ter voorbereiding op de insectenwandeling door de Natuurtuin 't Loo

Ideeën voor leerkrachten ter voorbereiding op de insectenwandeling door de Natuurtuin 't Loo Ideeën voor leerkrachten ter voorbereiding op de insectenwandeling door de Natuurtuin 't Loo Om kinderen te interesseren voor kleine kriebelbeestjes is het doen van eigen waarnemingen zeer geschikt. Omdat

Nadere informatie

14 Speuren naar dieren Handleiding voor begeleiders 01

14 Speuren naar dieren Handleiding voor begeleiders 01 Handleiding voor begeleiders 01 Ten opzichte van 50 jaar geleden zijn veel diersoorten verdwenen. Dit is vooral een gevolg van de toename van de bevolking en de steeds grotere ruimte waarop mensen beslag

Nadere informatie

HET ZOETWATER ONDERZOEK 2

HET ZOETWATER ONDERZOEK 2 HET ZOETWATER ONDERZOEK 2 GROEP 4-5 - 6 Ik wou dat ik een vissie was, en maar zwemmen en maar zwemmen in een plas. Ik zou me leve weer opnieuw willen beginne, naar dan met vinne! Annie M.G. Schmidt Post-

Nadere informatie

Auditieve oefeningen bij het thema: Kriebelbeestjes

Auditieve oefeningen bij het thema: Kriebelbeestjes Auditieve oefeningen bij het thema: Kriebelbeestjes Boek van de week: 1; Rupsje Nooitgenoeg 2; Eentje Geentje het lieveheersbeestje 3; 4; Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik de volgende vragen: Wat staat

Nadere informatie

Doel: De kinderen kunnen de verschillende kleine beestjes benoemen en kunnen aangeven hoe deze dieren leven.

Doel: De kinderen kunnen de verschillende kleine beestjes benoemen en kunnen aangeven hoe deze dieren leven. Doel: De kinderen kunnen de verschillende kleine beestjes benoemen en kunnen aangeven hoe deze dieren leven. Achtergrondinformatie: Insecten hebben altijd 6 poten en een lijf wat is opgebouwd uit 3 delen:

Nadere informatie

Van eitje tot vlinder

Van eitje tot vlinder Werkblad Van eitje tot vlinder Wat is de goede volgorde van de plaatjes? Begin bij plaatje : de vlinder legt eieren. Schrijf de letter a in hokje. Welk plaatje is de volgende? Zet de letter ervan in hokje

Nadere informatie

Handleiding. Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

Handleiding. Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Handleiding Naam opdracht Rupsen en andere insecten op bomen Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec zeer geschikt ongeschikt Benodigde materialen opdrachtblad pen en

Nadere informatie

Doe- pad Watertorenweg

Doe- pad Watertorenweg Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 1-2 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Milieu in opdracht van gemeente Harderwijk. Wij hebben

Nadere informatie

natuurboekje van zomer 2008

natuurboekje van zomer 2008 Kinderbijlage zomer 09-05-2008 12:17 Pagina 1 Limburgs Landschap natuurboekje van zomer 2008 Kinderbijlage zomer 09-05-2008 12:17 Pagina 2 Hoi! Hij lijkt op een mug, maar dan een maatje groter. De langpootmug.

Nadere informatie

DE HERFST: KLEURRIJK SEIZOEN

DE HERFST: KLEURRIJK SEIZOEN DE HERFST DE HERFST: KLEURRIJK SEIZOEN vanaf 2de graad lager onderwijs. x vak: muzische vorming x duur: halve dag GRIEZELBOS HET KLEINE VIEZE BEESTJES- ONDERZOEK! verloop: x verdeel de klas in verschillende

Nadere informatie

Amfibieën. Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker. 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen.

Amfibieën. Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker. 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen. Amfibieën Les 1 Kenmerken amfibieën en de kikker Inhoud 1. De leerkracht vertelt dat de les gaat over hoe je amfibieën kunt herkennen. Hulpmiddel Prezi les 1: http://prezi.com/hwpatwdyvqpv/?utm_campaign

Nadere informatie

Ontdek meer over bodemhelden

Ontdek meer over bodemhelden Ontdek meer over bodemhelden kleuters en 1 ste graad basisonderwijs DEPARTEMENT LEEFMILIEU NATUUR & ENERGIE www.bodemhelden.be ONTDEK MEER OVER BODEMHELDEN: kleuters en 1 ste graad basisonderwijs Extra

Nadere informatie

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Lesduur: ± 45 minuten Werkvorm: Groepjes of alleen Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Doel van de opdracht: Het leren herkennen van een bij,

Nadere informatie

KRIEBELENDE KRUIPERTJES

KRIEBELENDE KRUIPERTJES KRIEBELENDE KRUIPERTJES Een insectenwandeling over het dreuzelpad door natuurtuin 't Loo voor kinderen van groep 4, 5 en 6. 2 Een tocht over insecten door de natuurtuin 't Loo over het dreuzelpad. Geschikt

Nadere informatie

Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet

Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet Naam: Groep: LES 1 - WERKBLAD 1 Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet 1. OP STAP Bekijk het clipje: Op stap. Mensen gaan naar hun werk, naar school of op bezoek bij familie. Ze gaan boodschappen doen, naar

Nadere informatie

inhoud blz. 1. Soorten 3 2. Zo herken je een insect 4 3. Insecten en hun jong 6 4. Vijanden Meer insecten Filmpjes 15 Pluskaarten 16

inhoud blz. 1. Soorten 3 2. Zo herken je een insect 4 3. Insecten en hun jong 6 4. Vijanden Meer insecten Filmpjes 15 Pluskaarten 16 Insecten inhoud blz. 1. Soorten 3 2. Zo herken je een insect 4 3. Insecten en hun jong 6 4. Vijanden 10 5. Meer insecten 11 6. Filmpjes 15 Pluskaarten 16 Bronnen en foto s 17 Colofon en voorwaarden 18

Nadere informatie

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg? 1

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg? 1 Bij, wesp, hommel of zweefvlieg? 1 Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Lesduur: Werkvorm: Leerstofgebied: ± 45 minuten Groepjes of zelfstandig Wereldoriëntatie Doel van de opdracht: Het leren herkennen van een bij,

Nadere informatie

Voorbereiding post 5. Kleuren om (van) te snoepen Groep 1-2

Voorbereiding post 5. Kleuren om (van) te snoepen Groep 1-2 Voorbereiding post 5 Kleuren om (van) te snoepen Groep 1-2 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 5: Kleuren om (van) te snoepen, voor groep 1 en 2. Inhoud: Algemeen

Nadere informatie

voorbeeld ISBN Eerste druk, eerste oplage

voorbeeld ISBN Eerste druk, eerste oplage 2010 Leskist.nl, Noordhorn Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige

Nadere informatie

KRIEBELENDE KRUIPERTJES

KRIEBELENDE KRUIPERTJES 13 Plattegrond dreuzelpad KRIEBELENDE KRUIPERTJES Dit boekje is onderdeel van het eindproject van de IVN natuurgidsencursus van Henriëtte Beers, Fred van Hoof en Afke Schoo. Maart 2003. IVN afd. Bergeijk-Eersel

Nadere informatie

KRIEBELENDE KRUIPERTJES

KRIEBELENDE KRUIPERTJES KRIEBELENDE KRUIPERTJES Een insectenwandeling over het dreuzelpad door natuurtuin 't Loo voor kinderen van groep 1-4 onder leiding van een volwassene. 2 Een insectentocht over het dreuzelpad door natuurtuin

Nadere informatie

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Leerstofgebied: Natuur en techniek Werkvorm: Klassikaal en deels alleen Duur: ± 45 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren over

Nadere informatie

Presentaties: presenteer jezelf met PowerPoint

Presentaties: presenteer jezelf met PowerPoint Werkblad 13C Presentaties: presenteer jezelf met PowerPoint Leerjaar 1 Presentaties maken Presentaties algemeen Stappenplan: wat gaan we deze week doen? Praten over presentaties en presenteren Een PowerPoint-presentatie

Nadere informatie

Les 5 Een goede bodem

Les 5 Een goede bodem Pagina 1 Les 5 Een goede bodem 1 Bodemsoorten-/Composthooples Er zijn verschillende soorten grond in Nederland. Elke soort grond is anders. Sommige planten houden van arme, voedingsloze grond en anderen

Nadere informatie

Tevens maken ze door middel van korte muziekfragmenten kennis met de opera Help! en een aantal figuren, dat in deze voorstelling meespeelt.

Tevens maken ze door middel van korte muziekfragmenten kennis met de opera Help! en een aantal figuren, dat in deze voorstelling meespeelt. Lesbrief Help In deze les worden de kinderen voorbereid op de voorstelling Help! van Theater Vandenbulck. Theater Vandenbulck maakt opera s voor kinderen. De voorstelling Help! gaat over een jongetje die

Nadere informatie

Insecteneter Lerarenblad 3e graad

Insecteneter Lerarenblad 3e graad Lerarenblad 1 Serie Lekker eten: vlieg en mug De leerlingen kunnen voorbeelden geven van wat een boerenzwaluw eet. De leerlingen weten dat de boerenzwaluw z'n eten al vliegend vangt en dat de zwaluw hierdoor

Nadere informatie

DOCENT. Thema: Water BEESTJES IN DE SLOOT. groep 1 en 2. Stadshagen

DOCENT. Thema: Water BEESTJES IN DE SLOOT. groep 1 en 2. Stadshagen In en rondom is veel water te vinden, zoals slootjes, weteringen maar ook het Zwarte Water en de Millingerplas. In het thema water gaan de kleuters onderzoeken welke dieren er in en rondom het water bij

Nadere informatie

Limburgs Landschap. natuurboekje van

Limburgs Landschap. natuurboekje van Limburgs Landschap natuurboekje van zomer 2008 Hoi! Hij lijkt op een mug, maar dan een maatje groter. De langpootmug. Veel mensen vinden zo n reuzenmug een lange, dunne griezel. Ze zijn bang dat-ie steekt.

Nadere informatie

Opdrachten behorende bij les 2. Anatomie van de honingbij

Opdrachten behorende bij les 2. Anatomie van de honingbij Opdrachten behorende bij les 2. Anatomie van de honingbij In deze les ga je leren hoe de honingbij is opgebouwd. Je gaat bijen vergelijken met andere dieren en je gaat drie mooie tekeningen maken van de

Nadere informatie

Doe- pad Watertorenweg. Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6

Doe- pad Watertorenweg. Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6 Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij

Nadere informatie

inhoud 1. Ontdek 2. Insecten 3. Een hart klopt 4. Het spoor 5. De magneet 6. Zie ik dat wel goed 7. Filmpje Pluskaarten Bronnen en foto s

inhoud 1. Ontdek 2. Insecten 3. Een hart klopt 4. Het spoor 5. De magneet 6. Zie ik dat wel goed 7. Filmpje Pluskaarten Bronnen en foto s Ik ontdek inhoud 1. Ontdek 3 2. Insecten 4 3. Een hart klopt 6 4. Het spoor 8 5. De magneet 10 6. Zie ik dat wel goed 12 7. Filmpje 14 Pluskaarten 15 Bronnen en foto s 17 Colofon en voorwaarden 18 1. Ontdek

Nadere informatie

Natuur & Milieu Educatie

Natuur & Milieu Educatie Natuur & Milieu Educatie Groep 4-5 Het kleine diertjes hotel Excursie Dit is een product van Stichting Vogelpark Avifauna Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Leerdoelen, doelgroep, samenvatting 3. Lesschema

Nadere informatie

Limburgs Landschap. natuurboekje van

Limburgs Landschap. natuurboekje van Limburgs Landschap natuurboekje van herfst 2008 Hoi! De ene kastanjeboom is de andere niet. Er zijn wilde en tamme kastanjebomen. Vanaf oktober gaan mensen kastanjes rapen. Zakken vol! Zijn dat nu wilde

Nadere informatie

Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015

Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015 Een midden- en bovenbouwproject van het IVN Veldhoven Eindhoven Vessem najaar 2015 Doelgroep: Midden- en bovenbouw basisonderwijs: groep 5-8 Jaargetijde: Herfst, winter, lente en een stukje zomer. Plaats:

Nadere informatie

het Kriebelbeestjespad groep 1&2

het Kriebelbeestjespad groep 1&2 het Kriebelbeestjespad Hierbij vindt u als voorbereiding voor uw bezoek de inhoud van de opdrachtkaarten van het Kriebelbeestjespad. U hoeft dit niet mee te nemen bij uw bezoek. Het Kriebelbeestjespad

Nadere informatie

Voorbereiding post 5. Kleuren om (van) te snoepen Groep 3-4

Voorbereiding post 5. Kleuren om (van) te snoepen Groep 3-4 Voorbereiding post 5 Kleuren om (van) te snoepen Groep 3-4 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 5: Kleuren om (van) te snoepen, voor groep 3 en 4. Inhoud: Algemeen

Nadere informatie

Introductieles. Vogels in de klas. groep 5/6. Handleiding leerkracht. Inhoud in het kort. Kerndoelen. Lesdoelen

Introductieles. Vogels in de klas. groep 5/6. Handleiding leerkracht. Inhoud in het kort. Kerndoelen. Lesdoelen Handleiding leerkracht Vogels in de klas Introductieles Inhoud in het kort Voor de groepen 5-6 bieden we, naast verbale activiteiten, een werkblad aan waarmee de leerlingen aan de slag gaan. In deze les

Nadere informatie

Voorbereiding post 3. Even schrikken Groep 7-8

Voorbereiding post 3. Even schrikken Groep 7-8 Voorbereiding post 3 Even schrikken Groep 7-8 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 3: Even schrikken, voor groep 7 en 8. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel Werkblad Opruimen

Nadere informatie

Vakopdrachten. Opdracht Geschiedenis Londen. Voor geschiedenis moet je in het British Museum en in het Imperial War Museum opdrachten doen:

Vakopdrachten. Opdracht Geschiedenis Londen. Voor geschiedenis moet je in het British Museum en in het Imperial War Museum opdrachten doen: Vakopdrachten Opdracht Geschiedenis Londen. Voor geschiedenis moet je in het British Museum en in het Imperial War Museum opdrachten doen: Maak groepjes van twee of drie personen. Maak in het British Museum

Nadere informatie

Reflectiekaart. Vooraf: Wat moeten ze kunnen: Wat moeten ze kennen: Omschrijf wat kinderen volgens jou moeten kennen en kunnen

Reflectiekaart. Vooraf: Wat moeten ze kunnen: Wat moeten ze kennen: Omschrijf wat kinderen volgens jou moeten kennen en kunnen Reflectiekaart 3.2.3.09 Dieren uit de hele wereld met elkaar vergelijken en classificeren: ongewervelde dieren (insecten) / gewervelde dieren(vissen, amfibieën, reptielen, vogels, zoogdieren). Omschrijf

Nadere informatie

BIJEN 2 HONINGBIJEN GROEP

BIJEN 2 HONINGBIJEN GROEP GROEP 4-5 - 6 BIJEN 2 HONINGBIJEN ' k Zou best een bijtje willen zijn, een heel gewoon bruin bijtje. Natuurlijk niet mijn leven lang, maar toch wel voor een tijdje. Ik woonde in een bijenkorf en als de

Nadere informatie

Kaartenset ongewervelde dieren

Kaartenset ongewervelde dieren Kaartenset ongewervelde dieren Deze set met plaatjes is het eerste deel van de kaartjes met gewervelde- en ongewervelde dieren op. Ieder kaartje bevat een afbeelding van het dier in kwestie, met daarbij

Nadere informatie

Kauw leert vliegen. Groep 1-4. natuurbelevingsles voor de zomer. Post- en bezoekadres: Goffertweg AA Nijmegen

Kauw leert vliegen. Groep 1-4. natuurbelevingsles voor de zomer. Post- en bezoekadres: Goffertweg AA Nijmegen Kauw leert vliegen natuurbelevingsles voor de zomer Groep 1-4 Post- en bezoekadres: Goffertweg 19 6532 AA Nijmegen. 024-3541729 Educatieve Natuurtuin Goffert, Nijmegen Kauw leert vliegen 2004 1 Colofon

Nadere informatie

Verslag veldlessen Kempen-Broek voorjaar/zomer 2014

Verslag veldlessen Kempen-Broek voorjaar/zomer 2014 Verslag veldlessen Kempen-Broek voorjaar/zomer 2014 Met de veldlessen in het Kempen-Broek krijgen schoolkinderen een unieke natuurbelevenis op een plek die van belang is voor natuurontwikkeling in het

Nadere informatie

Meneer en mevrouw bunzing zoeken een huis voor de winter

Meneer en mevrouw bunzing zoeken een huis voor de winter Meneer en mevrouw bunzing zoeken een huis voor de winter Dierenpaspoort maken Leerdoel: De leerlingen kennen in hun omgeving twee verschillende biotopen en kunnen enkele hierin veel voorkomende organismen

Nadere informatie

( DATUM) WAARNEMERS : SCHOOL:

( DATUM) WAARNEMERS : SCHOOL: ( DATUM) WAARNEMERS : SCHOOL: GROEP:.. BOOM IN DE ZOMER(beuk, esdoorn, berk) waarneemvel 1a WAT IS DE NAAM VAN JULLIE BOOM?.. 1. WELK SCHORSPLAATJE PAST BIJ JE BOOM? (kruis aan) hoe voelt deze schors?:

Nadere informatie

Voorbereiding post 5. Kleuren om (van) te snoepen Groep

Voorbereiding post 5. Kleuren om (van) te snoepen Groep Voorbereiding post 5 Kleuren om (van) te snoepen Groep 5-6-7-8 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 5: Kleuren om (van) te snoepen, voor groep 5 t/m 8. Inhoud: Algemeen

Nadere informatie

Opdrachtkaarten Lente

Opdrachtkaarten Lente Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Je onderzoekt straks in het duingebied allerlei dingen die met zand te maken hebben. De materialen die daarvoor nodig zijn, zitten in de

Nadere informatie

Voorbereiding post 5. Mmm... lekker snoepen! Groep

Voorbereiding post 5. Mmm... lekker snoepen! Groep Voorbereiding post 5 Mmm... lekker snoepen! Groep 1-2-3-4 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 5: Mmm... lekker snoepen!, voor groep 1, 2, 3 en 4. Inhoud: Algemeen

Nadere informatie

Lesbrief Beestjes tekenen naar verhaal

Lesbrief Beestjes tekenen naar verhaal Lesbrief Beestjes tekenen naar verhaal Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: ± 45 minuten Leerstofgebied: Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie Werkvorm: Zelfstandig Doel van de opdracht: Het leren hoe

Nadere informatie

natuurboekje van herfst 2008

natuurboekje van herfst 2008 Kinderbijlage herfst 01-08-2008 16:05 Pagina 1 Limburgs Landschap natuurboekje van herfst 2008 Kinderbijlage herfst 01-08-2008 16:05 Pagina 2 Hoi! De ene kastanjeboom is de andere niet. Er zijn wilde en

Nadere informatie

Beestige Buren. Naverwerking in de klas

Beestige Buren. Naverwerking in de klas Beestige Buren Naverwerking in de klas INHOUD 1. Kaartje aan Klauw 1.1 Voorbereiding 1.2 Uitleg 2. Inhoud van het spel 2.1 Deel 1: uitkijkposten in Vlasroterbeek 2.2 Deel 2: de buurtbewoners 2.3 Deel 3:

Nadere informatie

Aanbod NME voorjaar 2014

Aanbod NME voorjaar 2014 Aanbod NME voorjaar 2014 Natuur- en milieueducatie (NME) Heemtuin Muntendam biedt een aanvulling op het reguliere schoolprogramma. We richten ons in de lessen vooral op zaken die in de klas minder snel

Nadere informatie

Voorbereiding post 5. Kleuren om (van) te snoepen Groep 1-2

Voorbereiding post 5. Kleuren om (van) te snoepen Groep 1-2 Voorbereiding post 5 Kleuren om (van) te snoepen Groep 1-2 Welkom bij IVN Valkenswaard Dit is de powerpointserie als voorbereiding op post 5: Kleuren om (van) te snoepen voor groep 1 en 2. Inhoud: Algemeen

Nadere informatie

Voorbereiding post 5. Mmm... lekker snoepen Groep 1-2

Voorbereiding post 5. Mmm... lekker snoepen Groep 1-2 Voorbereiding post 5 Mmm... lekker snoepen Groep 1-2 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de Powerpointserie als voorbereiding op post 5: Mmm... lekker snoepen, voor groep 1 en 2. Inhoud: Algemeen

Nadere informatie

Bijlage 3 Bodemonderzoek

Bijlage 3 Bodemonderzoek Bijlage 3 Bodemonderzoek Bijlage 4 Flora en Fauna Beknopte levering uit de NDFF Disclaimer De Nationale Databank Flora

Nadere informatie

bodemdierenbak Docentenhandleiding Groep 1/2/3/4/5/6

bodemdierenbak Docentenhandleiding Groep 1/2/3/4/5/6 THEMA 7 Beestjes Dit materiaal is ontwikkeld in opdracht van IVN, in het kader van Gezonde Schoolpleinen. Tekst: Dieuwertje Smolenaars, NME Amsterdam-Noord en anmec. Vormgeving en illustraties: Paper &

Nadere informatie

Colofon. Tijdens kantooruren is de Natuurtuin bereikbaar op tel

Colofon. Tijdens kantooruren is de Natuurtuin bereikbaar op tel '%!" #$%%& Colofon Deze lesbrief is een uitgave van de Stichting Educatieve Natuurtuin Goffert te Nijmegen, jan. 2004, 8e oplage. Post- en bezoekadres: Goffertweg 19 6532 AA Nijmegen. Tijdens kantooruren

Nadere informatie

Bijenpad. groep 1 t/m 4. uitvoering door leerkracht m.b.v. (natuur)ouders. uitleentermijn 3 weken. periode voorjaar, zomer

Bijenpad. groep 1 t/m 4. uitvoering door leerkracht m.b.v. (natuur)ouders. uitleentermijn 3 weken. periode voorjaar, zomer Bijenpad Poppenspel 'Zoem de bij' is de startactiviteit bij het lesmateriaal dat verpakt zit in een echte bijenkorf. Met een bijenpad voor buiten en les ideeën met werkbladen voor het werken over bijen

Nadere informatie

INSECTEN. werkboekje

INSECTEN. werkboekje INSECTEN werkboekje 20 maart 2009 Dag lieve kleine vlinder Waar vlieg je toch naartoe? Breng jij misschien de eitjes weg, ben jij nu al moe? Jouw eitjes worden rupsjes. die groeien heel erg vlug. ook krijgen

Nadere informatie

Ter voorbereiding. Lente 2 De Groene Kracht januari 2017

Ter voorbereiding. Lente 2 De Groene Kracht januari 2017 1 Ter voorbereiding 1. de POWERPOINT behandelt: - vragen om over na te denken - begrip windbestuiving - begrip zaden en kiemen - instructie hoe de leerlingen in de natuurtuin gaan werken 2. ZADEN en KIEMEN

Nadere informatie

INSECTEN EN SPINACHTIGEN

INSECTEN EN SPINACHTIGEN INSECTEN EN SPINACHTIGEN WERKBLAD BOUW EN ONTWIKKELING Bouw 1. Het aantal looppoten is een belangrijk criterium om vertegenwoordigers van de stam van de geleedpotigen (80% van de gekende diersoorten!)

Nadere informatie

Bloemen en hun bezoekers

Bloemen en hun bezoekers Voorjaarsproject 2017 bloemen en hun bezoekers voor groep 1 t/m 8 van de basisschool Bloemen en hun bezoekers Voorjaarsproject 2017 van IVN Veldhoven Eindhoven Vessem. We gaan op zoek naar bloembezoekers.

Nadere informatie

Lesbrief Beestjes tekenen naar waarneming

Lesbrief Beestjes tekenen naar waarneming Lesbrief Beestjes tekenen naar waarneming Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: ± 45 minuten Leerstofgebied: Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie Werkvorm: Zelfstandig Doel van de opdracht: Het kennismaken

Nadere informatie

Blijde Wei. Lesaanbod 2016-2017

Blijde Wei. Lesaanbod 2016-2017 Lesaanbod 2016-2017 Blijde Wei Les groep aug sept okt nov dec jan feb mrt apr mei juni juli Beestenboel 1/2 X X Kleine Beestjes 1/2 X X X In de sloot, uit de sloot 3/4 X X X Huisdieren 3/4 X X Amfibieën

Nadere informatie

Werkblad Natuurlijk water in de Kwebben

Werkblad Natuurlijk water in de Kwebben Werkblad Natuurlijk water in de Kwebben Droppie in de Kwebben Hallo allemaal! Wat fijn dat jullie straks naar de Kwebben in Vught gaan! Mijn naam is Droppie en ik weet alles over water. Wist je dat water

Nadere informatie

LESBRIEF GROEP THEMA: DEMOCRATIE Verwerkingsopdrachten & kopieerbladen voor Samsam nr. 2, 2017

LESBRIEF GROEP THEMA: DEMOCRATIE Verwerkingsopdrachten & kopieerbladen voor Samsam nr. 2, 2017 LESBRIEF GROEP 5 + 6 THEMA: DEMOCRATIE Verwerkingsopdrachten & kopieerbladen voor Samsam nr. 2, 2017 Zo gebruikt u Samsam in de klas Weinig tijd: bekijk de filmpjes bij opdracht 1. Verdieping: kopieer

Nadere informatie

Tips voor leerlingen. Algemene observatievragen

Tips voor leerlingen. Algemene observatievragen Tips voor leerlingen * Elk groepje neemt hun potje met diertjes mee. * Raak een diertje alleen voorzichtig aan. * Doe de diertjes in een petrischaaltje, zonder gras, aarde of bladeren, dan kun je ze beter

Nadere informatie

COMPOSTEREN MET KINDEREN WERKBLAD 24. Duizendpoot in bed

COMPOSTEREN MET KINDEREN WERKBLAD 24. Duizendpoot in bed COMPOSTEREN MET KINDEREN WERKBLAD 24 Duizendpoot in bed COMPOSTEREN MET KINDEREN WERKBLAD 25 Twaalf groepen dieren COMPOSTEREN MET KINDEREN WERKBLAD 26 Instructieblad Jerom knutselen sok stokje prop papier

Nadere informatie

Bontepietenpad. Bijenkorf

Bontepietenpad. Bijenkorf Bijenkorf Bontepietenpad Onderbouw De wereld om je heen verkennen met je zintuigen. Natuurpaden en ander lesmateriaal voor natuurbeleving in de klas of in de buurt van je school voor leerlingen van. Poppenkastspel

Nadere informatie

Broodje gezond. Veel mensen hebben het druk. Ze hebben niet veel tijd om te eten. Ze kopen vlug een broodje gezond. Zo eten ze toch verse groenten.

Broodje gezond. Veel mensen hebben het druk. Ze hebben niet veel tijd om te eten. Ze kopen vlug een broodje gezond. Zo eten ze toch verse groenten. Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 1 Broodje gezond Veel mensen hebben het druk. Ze hebben niet veel tijd om te eten. Ze kopen vlug een broodje gezond. Zo eten ze toch verse

Nadere informatie

L I EDBIJLAGE. Liedbijlage Insecten

L I EDBIJLAGE. Liedbijlage Insecten Liedbijlage Insecten L I EDBIJLAGE Samenstelling Chrystal Cochius Illustraties Elsbeth Cochius, grafisch kunstenaar en winnares van de HeArtpool grafiekprijs Overijssel 2005 I N SECTEN Zonder insecten

Nadere informatie

Buitenles THEMA-handleiding Ribbeltje is zijn geheugen kwijt Groep 3 en 4

Buitenles THEMA-handleiding Ribbeltje is zijn geheugen kwijt Groep 3 en 4 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Buitenles THEMA-handleiding Ribbeltje is zijn geheugen kwijt

Nadere informatie

Bloemen en hun bezoekers geneeskrachtige planten en smaakmakers

Bloemen en hun bezoekers geneeskrachtige planten en smaakmakers Bloemen en hun bezoekers geneeskrachtige planten en smaakmakers veldwerk - bovenbouw Inhoudsopgave Korte omschrijving... 1 Organisatie... 3 Het leerlingenwerkboekje... 3 Lessuggesties ter voorbereiding

Nadere informatie

ONDERZOEKERS:...(vul je naam in)

ONDERZOEKERS:...(vul je naam in) Rode opdracht: bomen Pak de Boomzoeker 1,2 en 3 uit de werkmap Volg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :... Staat deze boom in bloei? 0 - Ja 0 - Nee

Nadere informatie

Activiteiten bij het thema Angst uit de boekenreeks Wetenschappelijke doorbraken de klas in! (boek 1, 2012)

Activiteiten bij het thema Angst uit de boekenreeks Wetenschappelijke doorbraken de klas in! (boek 1, 2012) Activiteiten bij het thema Angst uit de boekenreeks Wetenschappelijke doorbraken de klas in! (boek 1, 2012) Overzicht Voorbereiding van het project... 2 Introductieactiviteit Activiteit 1: Introductie

Nadere informatie

DIGIPRENTSERIE: OPA KLOKSPIN

DIGIPRENTSERIE: OPA KLOKSPIN DIGIPRENTSERIE: OPA KLOKSPIN Toelichting Bedankt voor het downloaden van het pakket OPA KLOKSPIN. Deze werkbladen zijn bedoeld om te gebruiken naar aanleiding van het verhaal OPA KLOKSPIN. Je vindt dit

Nadere informatie

Creepy Griezelbeesten. Handleiding en leerdoelen - 3de graad

Creepy Griezelbeesten. Handleiding en leerdoelen - 3de graad Creepy Griezelbeesten Handleiding en leerdoelen - 3de graad Partnerwerk Geef de leerlingen de opdracht om een griezelhuis in te richten. Hun taak is om te bepalen welke dieren er in het huis aanwezig zullen

Nadere informatie

groep 3 en 4 kleine en grote dieren

groep 3 en 4 kleine en grote dieren groep 3 en 4 kleine en grote dieren groep 3 en 4 overzicht van de activiteiten De Grote Rekendag begint ook voor leerlingen in groep 3 en 4 met een schoolbrede start. Tijdens deze schoolbrede start zingt

Nadere informatie

Voorbereiding post 5. Mmm... lekker snoepen Groep 3-4

Voorbereiding post 5. Mmm... lekker snoepen Groep 3-4 Voorbereiding post 5 Mmm... lekker snoepen Groep 3-4 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de Powerpointserie als voorbereiding op post 5: Mmm... lekker snoepen, voor groep 3 en 4. Inhoud: Algemeen

Nadere informatie

Volg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :...

Volg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :... Rode opdracht: bomen Pak de boomzoeker 1, 2 en 3 uit de werkmap Volg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :... Kijk goed naar deze boom om te zien of het

Nadere informatie

Aanbod natuurlessen. schooljaar 2013-2014. Scholenwerkgroep van het IVN de Maasdorpen

Aanbod natuurlessen. schooljaar 2013-2014. Scholenwerkgroep van het IVN de Maasdorpen Aanbod natuurlessen schooljaar 2013-2014 Scholenwerkgroep van het IVN de Maasdorpen Coördinator: Cora Oostendorp Broekeindweg 20, 5971 NZ Grubbenvorst Tel. 077-3270026 E-mail: cora@bourgonjon.nl Inhoudsopgave

Nadere informatie

Aftekenlijst. Naam: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Aftekenlijst. Naam: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Aftekenlijst 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. Naam: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Werkblad 1 Schematisch

Nadere informatie

Doe- pad Watertorenweg

Doe- pad Watertorenweg Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 3-4 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij

Nadere informatie

Voorbereiding post 3. Even schrikken Groep 5-6

Voorbereiding post 3. Even schrikken Groep 5-6 Voorbereiding post 3 Even schrikken Groep 5-6 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 3: Even schrikken, voor groep 5 en 6. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel Werkblad Opruimen

Nadere informatie

De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën:

De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën: > Categorieën De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën: 1 > Poten, vleugels, vinnen 2 > Leren en werken 3 > Aarde, water,

Nadere informatie