Verslag Voorbereidende Themaconferentie (Sociale) Markt economie: openbare diensten onder druk!

Transcriptie

1 U R O F E D O P Algemeen Secretariaat Secrétariat Général Generalsekretariat Secretariat General Secretaría General Voorbereidende Themaconferentie (Sociale) Markt economie: openbare diensten onder druk! Plaats: Luxemburg (Jean Monnet Centrum) Datum: Deelnemers: GLOSS Wilhelm, voorzitter GÖD/FCG Oostenrijk KOESLAG Paul, vice-voorzitter CNV Publieke Zaak Nederland LOHMAN Alfred, voorzitter CNV Publieke Zaak Nederland LOHMAN Alfred, secretaris CNV Publieke Zaak Nederland LIPPENS Johan ACV-OD België NIJS Mark ACV-OD België SAENEN Marc ACV-OD België VAN DER GUCHT Kristien ACV-OD België COREMANS Ben ACV-TRANSCOM België VANOVERBEKE Lieve ACV-TRANSCOM België BOUCHÉ Christine CSC-SP België DEVOS Jean-Paul CSC-SP België BLAISE André CSC-TRANSCOM België NEUFCOEUR Michel CSC-TRANSCOM België MORIN Jacky EC België WEISSKIRCHEN Christoph EUCDW België PAUL Knut BGV Duitsland PAUWELS Leo EZA Duitsland MISSAIRE Yves CFTC/FGF Frankrijk GROSZ Bertrand CFTC/Santé Frankrijk MEGEL Martine CFTC/Santé Frankrijk MAZEAU Alain FNACT/CFTC Frankrijk DÉSI Albert KSZSZ Hongarije MESARIC Vlasta RSRH Kroatië MIROSLAV Popov RSRH Kroatië VEHAR Jadranko RSRH Kroatië TRAETS Johan BVPP Nederland Europese Federatie van het Overheidspersoneel Fédération Européenne du Personnel des Services Publics Europäische Föderation der Öffentlich Bediensteten European Federation of Employees in Public Services Federación Europea del Personal de los Servicios Públicos Montoyerstraat 39, B-1000 Brussel, België Rue Montoyer 39, B-1000 Bruxelles, Belgique tel (0) fax + 32 (0) info@infedop-eurofedop.com website:

2 Luxemburg, Voorbereidende Themaconferentie XIe Congres 2 DE MACKER Eric CNV Publieke Zaak Nederland DIJXHOORN Saskia CNV Publieke Zaak Nederland WIEDNER Manfred FCG/GPF Oostenrijk PLATZER Klaus GÖD/FCG Oostenrijk BETTENCOURT Leodolfo STE Portugal FERREIRA Paulo STE Portugal MONTREIRO Ana STE Portugal STERE Giovani FSANP Roemenië ANICA Mihai FSLIGCSP Roemenië DON Ilie FSLIGCSP Roemenië IONESCU Lucian FSLIGCSP Roemenië MIHALA Ion FSLIGCSP Roemenië VÂLCOCI Adrian FSLIGCSP Roemenië ROTILA Viorel FSSDR Roemenië VIERIU Constantin SNPPC Roemenië OBRADOVIČ Mirjana CATUS Servië POTEZICA Njegos SDSS Servië BROSZOVÁ Alzbeta SLOVES Slowakije KAJAN Ludovít SLOVES Slowakije KOPECKÁ Olga SLOVES Slowakije VAVRINEC Karol SLOVES Slowakije REYES DIEZ Esther SATSE Spanje VAN CAELENBERG Bert, secretaris-generaal België BEUMER Femke, project manager België DE VILLAER Lucille, secretariaat België Verontschuldigd: VERMEIRE Johan ACV-OD België NEUGEBAUER Fritz, voorzitter (GÖD-FCG) Oostenrijk MESARIC Ivona RSRH Kroatië CATON Brian POA Verenigd Koninkrijk gever: LOHMAN Alfred, secretaris CNV Publieke Zaak Nederland

3 Luxemburg, Voorbereidende Themaconferentie XIe Congres 3 Dhr. Wilhelm Gloss opent de vergadering en heet de tolken en de sprekers welkom. Hij verontschuldigt de voorzitter en benadrukt de rol van Dhr. Paul Koeslag als vice voorzitter. Inleiding: Een Christelijke vakbondsbeweging: onze identiteit vandaag de dag Naar aanleiding van de teksten in het basisdocument betreffende de Christelijke identiteit van Eurofedop, wordt er gediscussieerd over wat dit nu precies inhoudt. Dhr. Koeslag verwijst naar de statuten van het WVA en het CNV waarin duidelijk is verwoord wat bedoeld wordt met een Christelijke identiteit. Het zijn waarden als naastenliefde en verantwoordelijkheid die de organisatie karakteriseren. Bij sommigen speelt juist deze Christelijke identiteit een rol in het lidmaatschap, echter, de keuzevrijheid die we in Nederland kennen, is uiterst belangrijk. Daarin past pluralisme en dit zou ook in Europa uitgangspunt moeten zijn. De werknemer moet een keuze hebben. Eurofedop heeft ook onafhankelijke leden, die zichzelf niet per definitie Christelijk noemen, maar wel dezelfde waarden nastreven en zich dus kunnen vinden in de werk- en denkwijze van Eurofedop. Onafhankelijke bonden kunnen zich binnen Eurofedop vrij bewegen en ontplooien. Op het congres van Eurofedop zal dit onderwerp aan bod komen. Sociale Markteconomie De sociale markteconomie is een moeilijk begrip. Het roept direct vragen op, hoeveel van het één en hoe weinig van het ander? Dhr. Leo Pauwels, voorzitter van EZA, sprak over het rapport over de herziening van het concept Europees Sociaal Model, dat recentelijk goedgekeurd is in het Europees Parlement. De initiatiefnemers van dit rapport verwijzen naar dit model als een eenheid van waarden, maar onderscheid in systemen. Deze systemen zijn vaak gebaseerd op politieke systemen, die weer gestoeld zijn op waarden. Er bestaat dus ook wel degelijk een verschil in waarden. De Europese samenleving is sterk liberaal geïnspireerd (Adam Smith), maar heeft ook een socialistische collectivistische benadering (Karl Marx) en kent een Christelijk Sociaal denken (Rerum Novarum). Er wordt vaak gesproken over economische groei en vrije marktwerking. We kunnen ons afvragen waar de grens ligt van economische logica? De pluriforme samenleving komt steeds meer in het gedrang, en is te weinig inclusief. Er bestaat een altijd sneller idee en burgers worden meer en meer consument, in plaats van deelnemer. Paul Koeslag (CNV Publieke Zaak), Leo Pauwels (EZA), Alfred Lohman (CNV Publieke Zaak) Wisselend in sterkte hebben de sociale partners een belangrijke rol gespeeld door de jaren heen. Zij nemen een essentiële rol in, in het vormen van een sociaal model, ook op Europees niveau. Dhr. Leo Pauwels besluit zijn betoog met de stelling dat de Christelijke sociale ethiek mogelijkheden biedt om samen te zoeken naar realistische maar vrij radicale nieuwe wegen.

4 Luxemburg, Voorbereidende Themaconferentie XIe Congres 4 Thema 1: Wat verwachten wij, openbare diensten, van een Europees Sociaal Model? Jackie Morin Dhr. Jackie Morin, Hoofd Eenheid F/1 Sociale dialoog, DG Werkgelegenheid en Sociale Zaken, vertelt over de actuele ontwikkelingen op de sociaal politieke agenda van de Europese Unie. Zo zijn er nieuwe plannen van de Commissie binnen het kader van de ESF die sociale partners meer mogelijkheden bieden voor subsidies die steun verlenen aan sociale partners op nationaal niveau ( capacity building ), opdat zij zich ook Europees kunnen versterken en verbeteren. Daarnaast zullen de vakbonden binnenkort geraadpleegd worden over het groenboek arbeidsrecht dat in ontwikkeling is. Dhr. Morin deelt ons mee dat de Europese Sociale Dialoog binnen de instellingen een grote erkenning geniet, en dat deze de afgelopen jaren een steeds grotere rol is gaan spelen. Echter, de boodschap van Dhr. Morin is duidelijk: Er is behoefte aan betrokken sociale partners die pro-actief optreden en te allen tijde hun stem laten horen! Thema 2: Demografische lasten voor de openbare diensten Europa vergrijst horen we overal om ons heen. Allerhande maatregelen moeten worden genomen om de uitdagingen die deze ontwikkeling met zich meebrengt aan te kunnen. Dhr. Eric de Macker, CNV Publieke Zaak, legt tijdens zijn presentatie uit dat er wel degelijk Europees beleid nodig en dat de voorkeur in Europa zou moeten uitgaan naar beleid dat praktisch van aard is en makkelijk te implementeren. Hij spreekt tevens over de maatregel van het langer doorwerken en vernieuwende geluiden die meer ruimte zouden moeten krijgen binnen de overheid. Het verlengen van de arbeidsduur is echter een lastig punt, dit blijkt ook tijdens de discussie wanneer vanuit verschillende sectoren te horen is dat het langer werkzaam zijn als grote bedreiging wordt ervaren en dat de roep om vervroegd pensioen groot blijft. Een punt dat tijdens de vergaderingen vaker terugkomt, is het imago van de overheid als werkgever. Dit imago zou verbeterd moeten worden door een sterker HR beleid dat zich richt op een brede en duurzame inzetbaarheid van werknemers. De concurrentiepositie van de overheid ten opzichte van de privé sector moet verbeterd worden. De solidariteit tussen generaties, die vandaag de dag lang niet altijd meer vanzelfsprekend is, moet omwille van de financierbaarheid van de systemen, overeind gehouden worden. Deze solidariteit tussen generaties is een uiterst belangrijk aspect, en niet voor niets de titel van het Groenboek van de Commissie. Dhr. Eric de Macker benadrukt wel dat dit vraagstuk aan de generaties zelf overgelaten moet worden, zij het gereguleerd via nationale en Europese regelgeving. Waar het basisdocument spreekt over de verhoging van de graad van tewerkstelling als beste middel om de houdbaarheid van de pensioensystemen te verzekeren, nuanceert de Macker dit door te benadrukken dat deze graad van tewerkstelling niet relevant is voor reeds opgebouwde pensioenen (kapitaal) maar wel voor de ouderdomsuitkering, voorzien door de staat (omslag).

5 Luxemburg, Voorbereidende Themaconferentie XIe Congres 5 Thema 3: Minder openbare diensten, betere openbare diensten? Het derde thema van het basisdocument gaat over de hervorming van de openbare diensten in Europa. Dhr. Leodolfo Bettencourt onderstreept de moeilijkheid van een Europa dat economische vooruitgang nastreeft, binnen een goed functionerend sociaal klimaat. Dit heeft uiteraard gevolgen voor de omvang van de publieke dienstverlening. Een noemenswaardige opmerking van Dhr. Bettencourt is het feit dat het niveau van publieke dienstverlening niet onaantastbaar is. Wij, de vakbonden, moeten zelf ook voorstellen doen om de situatie te verbeteren. De bonden moeten zich laten horen en standpunten durven innemen, ook als het betekent dat de omvang van de publieke dienstverlening daardoor vermindert. De overdracht van publieke dienstverlening aan de markt vraagt controle en toezicht opdat de kwaliteit van de dienstverlening gewaarborgd blijft. Alle betrokken partijen zullen toch moeten samenwerken om de ingrijpende doch noodzakelijke veranderingen te kunnen realiseren. Als vakbond boek je winst, als je meebepaalt hoe deze hervormde overheid ingericht gaat worden. Gaan we de openbare dienst verminderen, of hervormen? Er zou best meer onderscheid gemaakt mogen worden tussen de diensten, zegt Dhr. Bettencourt. Er bestaan diensten die essentieel zijn voor onze samenleving, en er zijn diensten die de collectieve behoefte tegemoet komen. Deze laatste diensten kunnen we best outsourcen. Het verhogen van de doeltreffendheid van diensten, staat altijd op gespannen voet met de begroting, werd in de discussie gezegd. Dhr. Bettencourt stelt de vraag of de hervormingen werkelijk gaan om de verbetering van de kwaliteit van de dienstverlening? Indien dit het geval is, dan moet het niet van buitenaf opgelegd worden, maar moet er een actieve dialoog bestaan. Of gaat het bij de hervormingen om de economie en een kleinere rol voor de staat? Als dat de manier van denken is, dan draait het altijd uit op een flop. Standpunten beroepsraden inzake het basisdocument Per Beroepsraad bespreekt een vertegenwoordiger de standpunten uit het basisdocument. Deze standpunten worden meegenomen in het opstellen van de ontwerpresoluties. In grote lijnen zijn de standpunten de volgende: Inleidend thema Christelijke identiteit Er is nieuwe oriëntatie nodig mede vanwege de uitbreiding met andere landen en de deelname van onafhankelijke bonden; Het is noodzakelijk om op Europees niveau de christelijke identiteit te waarborgen o.a. in de sociale dialoog omdat dit een wezenlijke bijdrage levert aan een goed sociaal model en sociale cohesie. Inleidend thema Sociale Markteconomie Er is evenwicht nodig tussen markt en openbare dienst; De staat dient toezicht te houden; Het welzijn van de burgers moet zwaar wegen bij de beslissing om diensten aan de markt over te laten en om andere diensten openbaar te houden; De markt regelt het niet per definitie beter; De staat moet betrouwbaar zijn en blijven. Thema 1: Europees Sociaal Model

6 Luxemburg, Voorbereidende Themaconferentie XIe Congres 6 Er is niet één model dat in Europa op alle lidstaten van toepassing is; Het constant investeren in werknemers moet de hoogste prioriteit krijgen in Europa Constant investeren zou kunnen bijdragen aan de oplossing van het probleem van werknemers langer in het arbeidsproces houden; Extra zorg is nodig om de instroom van jongeren mogelijk te maken. Ook de positie van oudere werknemers verdient extra aandacht. Thema 2: Demografische lasten Dit is een zeer lastig vraagstuk dat vraagt om (onder andere) Europese oplossingen; Er zijn kapitaalgedekte systemen nodig; Solidariteit tussen generaties is één van de belangrijkste elementen; Er moet extra aandacht komen voor risicogroepen; De druk van de achterban maakt deze kwestie nog ingewikkelder. De vraag om vroegtijdig vertrek is erg groot (mensen werken al sinds jonge leeftijd, of doen fysiek zwaar werk); Denk en handel vanuit een lange termijn gedachte. Thema 3: Minder openbare dienst beter? Minder is zeker niet beter; Binnen een (sociale) markteconomie is evenwicht met de openbare diensten noodzakelijk; Wat logisch naar de markt kan, zou ook naar de markt moeten; Wat logisch openbare dienstverlening moet blijven, blijft ook openbare dienstverlening. Slotwoord: Europa, blijf luisteren naar uw werknemers! We zijn niet tegen de markt, we hebben alleen angst dat deze op sommige gebieden voor verkeerde ontwikkelingen kan zorgen. We willen geen welfare market zoals in de VS, waarin de markt ongecontroleerd werkt. We willen wel welfare governance waarin er nog enkele controle bestaat. Dhr.Christoph Weisskirchen, secretaris-generaal van de Europese Unie van Christen-democratische Werknemers (EUCDW) spreekt over de sociale ontwikkelingen in Europa en de rol van de werknemers en hun bonden. Hij spreekt zijn verontwaardiging uit over het feit dat de Europese grondwet niet geratificeerd kon worden. De helft van deze grondwet bestond uit sociale regels, en we hebben een enorme kans (de enige kans tegen het establishment) laten schieten, aldus Dhr. Weisskirchen. De aanloop naar dat verdrag was een enorme tour de force met veel inspraak van de sociale partners, het was sociaal gezien een zeer progressief handvest, en bij een volgende onderhandeling zullen de sociale kwesties niet meer zo op tafel komen. Zich aansluitend bij Dhr. Jackie Morin, gaf ook Dhr. Christoph Weisskirchen aan dat wij de stem van de werknemers in Europa (nog harder) moeten laten horen. Tot slot benadrukte hij nog eens het belang van het verdrag voor een grondwet voor Europa en drong aan op onze ondersteuning.

7 Luxemburg, Voorbereidende Themaconferentie XIe Congres 7 Conclusies per thema: Inleidend thema Christelijke identiteit: Vrijheid in keuze dient voorop te staan; Nog steeds kiezen mensen voor de christelijke identiteit ook in de vakbeweging; Samenwerken met anderen staat centraal; Onder erkenning dat er ook een christelijke identiteit is; Discussie noodzakelijk in het Congres van Eurofedop in 2007; Welke christelijke waarden en normen leggen wij voor de toekomst vast? Inleidend thema sociale markteconomie In het sociale middenveld zijn vakbonden belangrijke spelers; Europees sociaal model: eenheid van waarden binnen verschillende systemen; De christelijk sociaal ethiek biedt mogelijkheden naar realistische nieuwe wegen. Thema 1: Wat verwachten wij, openbare diensten, van een Europees Sociaal Model? Een goed sociaal model biedt waarborgen aan de vakbonden om hun invloed te doen gelden; Vakbonden moeten alle kansen benutten om te participeren in een goede sociale dialoog; Regelgeving, de sociale dialoog en subsidieregelingen bieden de vakbonden optimale kansen om te participeren in het sociaal model; Er moeten maatregelen getroffen worden om de werkgelegenheid te versterken, het opleidingsniveau te verbeteren en de competenties van ambtenaren te vergroten; Sociale partners hebben hierin een eigen verantwoordelijkheid welke ondersteund kan worden door de Europese Commissie; Vakbonden worden op kort termijn gevraagd hun opvattingen kenbaar te maken ten aanzien van het groenboek arbeidsrecht. Thema 2: Demografische lasten voor de openbare diensten De concurrentiepositie van de nationale overheden op de arbeidsmarkt moet ten opzichte van de private sectoren worden verbeterd; Solidariteit tussen de generaties moet ter wille van de financierbaarheid van de sociale markteconomie overeind worden gehouden. Solidariteit moet via regelgeving worden verzekerd; De graad van tewerkstelling is niet relevant voor de reeds opgebouwde pensioenen (kapitaal); De graad van tewerkstelling is wel van belang voor de ouderdomsuitkering waarin door de staat wordt voorzien (omslag). De totale ouderdomsuitkering is meestal een combinatie.;

8 Luxemburg, Voorbereidende Themaconferentie XIe Congres 8 Het pensioenstelsel behoeft niet te voorzien in bijzondere voorwaarden ten behoeve van bijzondere beroepsomstandigheden. Thema 3: Minder openbare diensten, betere openbare diensten? Vakbonden moeten te allen tijde zich mengen in de maatschappelijke discussie over de omvang van de publieke dienstverlening; Het uitoefenen van invloed behoort tot de kerntaken van een vakbond; Ook als het gaat om een discussie over de omvang van de publieke dienstverlening dan moeten de vakbonden daarin durven standpunten en posities ook als dat betekent dat de omvang van de publieke dienstverlening daardoor verminderd; Overdracht van publieke dienstverlening aan de marktsector vraagt controle en toezicht opdat de kwaliteit van de dienstverlening gewaarborgd is. Thema voor congres moet een verandering in de benadering zijn van publieke diensten naar service au public dus diensten aan de burgers. Einde zitting De voorzitter sluit de bijeenkomst af en dankt de deelnemers voor hun deskundige inbreng. Er is hard gewerkt en de werkgroep Congres 2007 kan nu met voortvarendheid aan de slag. Alle deelnemers ontvangen een verslag van deze zitting. De procedure omtrent de ontwerpresoluties worden ook aan iedereen verstuurd, opdat duidelijk is wanneer welke documenten naar het secretariaat verstuurd moeten zijn. De voorzitter deelt mee dat het Congres op 18 en 19 april 2007 zal plaatsvinden in Luxemburg en wenst tenslotte iedereen een goede thuisreis toe.