JAARVERSLAG 2016 VERKORT

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2016 VERKORT

2 Inhoud Voorwoord 2 Het verhaal van in cijfers 6 Training, onderwijs en capaciteitsopbouw 8 Onderzoek en kennis delen 18 Kort nieuws 22 Financiën en organisatie 24 Voorwoord Veel slachtoffers van oorlog, terreur en geweld worden achtervolgd door herinneringen aan de gruwelijkheden die ze hebben meegemaakt. Voor hen laat de herbeleving vaak blijvend geestelijke schade na. Tenzij de juiste hulp op het juiste moment op de juiste plaats aanwezig is. In Nederland is sinds de Tweede Wereldoorlog veel kennis opgebouwd op het gebied van geestelijke gezondheidszorg en psychosociale zorg voor mensen die zijn geconfronteerd met oorlog en geweld. War Trauma Foundation wil die kennis overdragen en brengen daar waar die het meeste nodig is. 2

3 Wereldwijd zijn er momenteel meer dan 65 miljoen ontheemden. Sinds de Tweede Wereldoorlog waren er nooit zo veel mensen tegen hun wil op zoek naar een nieuw thuis. In 2016 konden we het werk maar nauwelijks aan; onze activiteiten verdubbelen ten opzichte van In oktober was ik in het vluchtelingenkamp Kakuma in het noorden van Kenia. Wat ooit een verzameling hutjes van plastic en stro was is inmiddels een permanent kamp geworden. Het leed is er niet minder om. Dagelijks arriveren uit Zuid Soedan kinderen, vrouwen en ouderen die veel hebben meegemaakt en begeleiding nodig hebben van psychosociale hulpverleners die begrijpen wat de behoeften zijn. Ik was diep onder de indruk en ben blij dat wij kunnen bijdragen. Voor ons werk zijn wij afhankelijk van giften. Niet alleen een groep trouwe donateurs, maar ook diverse particuliere fondsen en stichtingen steunen ons werk. We danken u voor uw bijdrage. In 2017 bestaan wij 20 jaar onze missie gaat door: ook in 2017 zorgen wij voor de meest kwetsbaren in de wereld. Leontien Ruttenberg, directeur 3

4 Het verhaal van Dr. Mohammed en zijn team Ethiopië 4

5 Als arts werk ik in het Aysaita vluchtelingenkamp in Noord Ethiopië waar vooral Eritrese vluchtelingen van het Afar volk worden opgevangen. De Afar zijn een nomadische volk van geitenhoeders die in Eritrea rond de Danakil zoutwoestijn leven. Als dokter zie ik niet alleen mensen met lichamelijke, maar ook met psychische klachten. We proberen extra aandacht aan geestelijke gezondheid te geven. Wij hebben veel geleerd van de trainingen met War Trauma Foundation, met name rond de behandeling van mensen met geestelijke, neurologische en verslaving gerelateerde problemen. Niet alleen de theorie maar ook echte vaardigheden. Het heeft ons als medische professio nals beter gemaakt, maar bovenal kunnen we onze patiënten nu veel beter helpen. Dr. Mohammed Ahmed (MD), Arts en Coördinator van het Gezondheid en Voedingsprogramma in het Aysaita vluchtelingenkamp, Afar regio, Ethiopië. 5

6 2016 IN CIJFERS GEESTELIJKE GEZONDHEID 665 hulpverleners getraind Deze ondersteunen samen meer dan ontheemden en vluchtelingen Mexico 15 W. Jord 49% 51% 25 Tsjaad Community werkers Sierra Leone Liberia 24 Kameroen Medisch personeel 50 DR Congo INTERVENTION Ons wetenschappelijk tijdschrift wordt gedistribueerd naar meer dan academische instituten in de hele wereld

7 Aantal hulpverleners getraind Oekraïne Onderzoek en advies Abchazië 45 aanoever Irak 12 Pakistan Soedan 56 Ethiopië 137 Zuid Soedan 10 Oeganda 115 Kenia 76 Tanzania 100 ARM OF RIJK? 16% 84% Zuid afrika Midden inkomen Lage inkomens 7

8 Waar we helpen In 2016 hielpen we meer dan 600 hulpverleners in 18 landen hun werk beter te doen. Daarmee steunen we nu en in de toekomst velen honderdduizenden vluchtelingen en andere kwetsbare mensen in de samenleving. Ons (medisch) onderzoek naar de effecten van bepaalde behandelingen, zorgt ervoor dat wij in de toekomst nog beter kunnen helpen. 8

9 Irak In 2014 viel Islamitische Staat (IS) het leefgebied van de Iraakse Yezedi binnen. Veel vrouwen en meisjes zijn gevangen genomen, misbruikt en mishandeld. Voor diegene die hebben weten te ontsnappen of zijn bevrijd, is het moeilijk om hun leven weer op te pakken. Samen met onze lokale partner Emma traint Irak WarTrauma plaatselijke hulpverleners in twee centra in Koerdistan, Irak. Deze hulpverleners ondersteunen een groep van ongeveer 800 zeer beschadigde vrouwen en meisjes. In samenwerking met Unicef heeft WarTrauma onderzoek gedaan naar de psychosociale problemen in Irak. De uitkomsten hiervan worden gebruikt om huidige interventies te verbeteren en om nieuwe projecten op te zetten die aansluiten bij de behoeften van Syrische vluchtelingen, Irakese ontheemden en de gemeenschappen die hen ontvangen. Pakistan Ook in Pakistan werken we met Unicef. Hier doen we onderzoek naar de huidige psychosociale problemen, welke hulp momenteel aanwezig is en of die hulp toereikend is. Op basis van de uitkomsten zal WarTrauma de lokale overheid en Unicef adviseren over de implementatie van psychosociale hulp in Pakistan. Pakistan 9

10 Democratische Republiek Congo In Kivu, in het oosten van Congo, hebben kinderen na jaren van oorlog en gebrek aan veiligheid een achterstand opgelopen. Samen met het Congolese Leger des Heils heeft WarTrauma onderwijzers en hulpverleners opgeleid in het geven van psychosociale ondersteuning aan kinderen en ouders getraind in opvoedingsvaardigheden. Kinderen kregen een training sociale vaardigheden. Daarnaast zijn er oudergroepen en kinderclubs opgericht. Democratische Republiek Congo 10

11 We zien onze kinderen veranderen, ook hoe ze zich thuis gedragen. Ze respecteren ons nu meer als vroeger. Moeder in Kabisi, DR Congo 11

12 Soedan Als gevolg van voortdurende gevechten in Soedan, vooral in Darfur en Kordofan, zijn er meer dan 3 miljoen ontheemden in Soedan. WarTrauma werkt sinds 2011 samen met Afhad University for Women. Deze hebben het Afhad Trauma Treatment and Training Centre opgericht. 12

13 Dit centrum biedt ondersteuning aan mensen gevlucht voor geweld en onderdrukking in Soedan, Eritrea en Somalië. Het project wordt ondersteund door o.a. het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken en het United Institute for Peace. Zuid Soedan In het nieuwe land Zuid Soedan werken we samen met Mensen met een Missie om hun partners toe te rusten in het bieden van psychosociale zorg en met name trauma verwerking. WarTrauma geeft een basistraining geestelijke gezondheidszorg en traumaverwerking. Daarnaast brengen we samen met drie partners de psychosociale problematiek en behoeften aan zorg in de regio s Juba, Yambio en Bentiu/Malakal in kaart. Treffend is het hoe mensen uit de gemeenschap zelf aan geven in de knoop te zitten: We hebben iemand nodig om ons te helpen onze trauma s te verwerken. We zijn verward en kunnen het niet alleen. Het is goed dat iemand van buiten ons weer laat zien hoe we een goed en positief leven kunnen leven. In 2017 zullen we deze gebieden ook weer ondersteunen. Soedan en Zuid Soedan 13

14 Deelnemers aan een training in Garoua, Kameroen in het kader van mhgap, het actie programma voor geestelijke gezondheid van de Wereldgezondheidsorganisatie. 14

15 Actie programma voor geestelijke gezondheid (mhgap) Sinds 2015 werkt WarTrauma samen met UNHCR in het opbouwen van kennis en vaardigheden op het gebied van geestelijke gezondheidszorg en psychosociale ondersteuning. In 2016 wordt in zeven zeer diverse Afrikaanse landen (DR Congo, Ethiopië, Kameroen, Kenia, Tanzania, Tsjaad, Oeganda) training gegeven aan psychiaters, psychologen, artsen, verpleegkundigen, sociaal werkers, vluchtelingen en mensen die zich als vrijwilliger inzetten voor het welzijn van de bevolking. In totaal worden binnen het UNHCR project meer dan 500 mensen getraind. Mexico Al tien jaar lang is er in Mexico een oorlog gaande tussen drugskartels en de Mexicaanse overheid. Onschuldige burgers zijn maar al te vaak slachtoffer Mexico van het geweld. Er worden meer dan Mexicanen vermist. Mexico is na Syrië het land waar in 2016 de meeste mensen door geweld omkwamen. Naar schatting Het Duitse Ministerie van Ontwikkelings samenwerking vraagt WarTrauma om hulp bij de begeleiding van psychologen die familieleden van vermiste Mexicanen ondersteunen. Een team doet onderzoek naar de behoeften van familieleden en komt met aanbevelingen ter verbetering van de psychosociale zorg. 15

16 16 Oekraïne en Abchazië

17 Abchazië World Vision in Abchazië heeft WarTrauma gevraagd een training te geven aan gynaecologen en verloskundigen ten aanzien van geestelijke gezondheid en emotionele ondersteuning van zwangere vrouwen en jonge ouders. Deze training wordt gevolgd door een training over opvoedkunde en ontwikkeling van kinderen. Op verzoek wordt speciale aandacht gegeven aan de eigen emotionele gezondheid van zorgverleners middels een training stress management. Abchazië verkeert nog steeds in een gespannen situatie sinds het zich onafhankelijk verklaarde van Georgië. Oekraïne Eind 2016 heeft WarTrauma onderzoek gedaan in Oekraïne. In het oosten en zuiden van het land is sinds 2014 een gewapend conflict gaande. Het onderzoek richt zich op de verschillende behoeftes en middelen rond geestelijke gezondheid en psychosociaal welzijn in Oekraïne, vooral voor de mensen die gevlucht zijn en de veteranen die uit de oorlog komen. Maar er wordt ook gekeken naar mensen in andere delen van het land: families, kinderen en ouderen. In samenwerking met lokale partners van de Soft Tulip Foundation, die al 10 jaar in Oekraïne werkt, worden de resultaten gebruikt om nieuwe initiatieven op te zetten met lokale partners in Odessa. 17

18 18 Liberia en Sierra Leone

19 Psychologische Eerste Hulp tijdens Ebola uitbraak In 2016 start de eerste fase van een onderzoeksproject genaamd Strengthening Evidence for the Scaling Up of Psychological First Aid in Humanitarian Settings. In Liberia en Sierra Leone is gedurende alle fases van de Ebola uitbraak ( ) gewerkt aan de deskundigheidsbevordering van hulpteams. In 2016 brengen wij het effect van de Psychologische Eerste Hulp (PEH) trainingen die plaatsvonden gedurende de Ebola uitbraak in kaart. Hiervoor praten we met veel PEH trainers en trainees. In het komende jaar meten we de impact van PEH-trainingen in verschillende districten in Sierra Leone. Dit is een project dat War Trauma Foundation uitvoert in samenwerking met academische partners waaronder de Vrije Universiteit Amsterdam, Queen Margaret University in Edinburgh, en de University of Makeni in Sierra Leone. 19

20 INTERVENTION Ons academische tijdschrift INTERVENTION over Geestelijke Gezondheid en Psychosociale Ondersteuning in (Post)Conflictgebieden wordt gelezen door academici, zorgverleners en professionals in hoge- en lage inkomenslanden. In 2016 verschijnen er drie reguliere nummers; één met een extra sectie met aandacht voor het integreren van MHPSS in ander sectoren. Nog nooit hebben we zoveel artikelen ontvangen van professionals uit lage inkomenslanden. De bijdragen en participatie van professionals met name vanuit de praktijk zorgt ervoor dat INTERVENTION een belangrijke bijdrage kan leveren aan het debat over MHPSS in noodsituaties. 20

21 Mijn droom is om hand in hand kennis over te dragen en zorg aan te bieden waar het nodig is Aram, Syrische psychiater - partner War Trauma Foundation 21

22 Kort nieuws Bevrijdingsfestival Amsterdam 2016 Ons werk krijgt extra aandacht tijdens onze aktie op het Bevrijdingsfestival in Amsterdam. Een SMS-je naar 4333 met de tekst #WTF levert een mooie button op en haalt het woord WAR van het doek af. 22

23 Dutch Relief Alliance In 2016 treed WarTrauma toe tot de Dutch Relief Alliance, een Nederlands samenwerkingsverband van 13 (nood)hulporganisaties en het ministerie van Buitenlandse Zaken. Als expert op het gebied van geestelijke gezondheidszorg en psychosociale ondersteuning in noodsituaties willen wij een unieke bijdrage leveren aan deze alliantie. MHPSS Reference Groep War Trauma Foundation is al langer lid van de IASC Reference Group on Mental Health & Psychosocial Support in Emergency Settings. De groep is een samenwerking van VN organisaties, NGOs, en technische organisaties op het gebied van geestelijke gezondheid. Samen met anderen blijven we ons inzetten om MHPSS een legitieme plaats te geven tijdens noodhulp. Voortdurend onderzoek naar effectiviteit van MHPSS is daarbij een belangrijk speerpunt. 23

24 Financiën en organisatie War Trauma Foundation blijft ambitieus. De vluchtelingen crisis en oorlog in Syrie zorgt voor aandacht voor de noodzaak van ons werk, zowel bij donateurs als bij professionals. In 2016 stijgen onze inkomsten met 42%. Tegelijk stijgen de uitgaven aan onze doelstelling met 49%. Onze kosten aan organisatie en fondsenwerving zijn relatief gedaald. Gelukkig doen we dat niet alleen en stijgt onze personeelsbestand met 20%. Institutionele fondsenwerving Het aantal institutionele donoren stijgt in 2016 flink door, net als het aantal bedrijven en instellingen dat zich aanmeldt om ons werk te ondersteunen. Diverse organisaties nemen contact met ons op omdat zij iets voor kwetsbare mensen willen betekenen. Zij vragen om advies, naar het aanbod van trainingen en materiaal en stages. Wij zijn ook zeer dankbaar voor de onverminderde steun van kerkgenootschappen en maatschappelijke instellingen. Overheden In 2016 ontvingen wij projectsubsidies van verschillende overheden waaronder het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken, Department of International Development (UK), en de Deutsche Gesellschaft für Internatiole Zusammenarbeit (GIZ). Particuliere donateurs De particuliere fondsenwerving neemt iets af vooral door het vergrijzen van onze trouwe donateurs. Onder onze donateurs bevinden zich veel zorgprofessionals; zij begrijpen als geen ander wat de noodzaak van ons werk is. 24

25 De impact van oorlog in deze tijd geeft een nieuwe betekenis aan woorden als trauma en de lange termijn gevolgen. Steun bieden aan deze oorlogsslachtoffers is essentieel! Donateur Elsine, Den Haag 25

26 Inkomsten Fondsen, bedrijven, donateurs Overheden Andere fondsen Ander inkomen Uitgaven Training en capaciteitsopbouw Onderzoek en ontwikkeling Fondsenwerving Organisatiekosten (percentages zijn afgerond) 26

27 CBF en ANBI We geven relatief minder geld uit aan fondsenwerving als voorgaande jaren. Het percentage daalt van 15% naar 12%. Daarmee blijven we ruim onder de norm die het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) hanteert. Wij hebben ook de ANBI-status. Dat is aantrekkelijk voor donateurs omdat het een belastingvoordeel kan opleveren. Kwaliteit In het najaar van 2016 ontvangt WarTrauma opnieuw het ISO 9001 certificaat. Dit geeft aan dat onze kwaliteitssystemen voldoen aan de normen van ISO. WarTrauma past de Richtlijn 650 voor Kosten Beheer & Administratie toe. Via de website biedt WarTrauma de mogelijkheid om klachten in te dienen. In 2016 zijn er enkele klachten ontvangen waarbij met name het foutief verlopen incasso dominant was. In de loop van het jaar zijn de incasso s naar een nieuw systeem overgezet. Arq Psychotrauma Expert Groep War Trauma Foundation is partner in de Arq Psychotrauma Expert Groep. De Arq Groep verbindt en ondersteunt organisaties rondom het thema psychotrauma. Zo versterken de verschillende partners elkaar: WarTrauma maakt gebruikt van de expertise van professionals van Centrum 45 en Equator Foundation. Met deze toegevoegde kennis kunnen wij ons werk op het gebeid van MHPSS beter uitvoeren. 27

28 Medewerkers, vrijwilligers en trainers WarTrauma heeft een team programma coördinatoren die de dagelijkse gang van zaken rond onze activiteiten coördineren. Daarnaast maken wij gebruik van trainers en associates die ruime ervaring hebben in MHPSS in noodsituaties. Ook vrijwilligers zijn onontbeerlijk in het werk van WarTrauma. Voor ondersteunende diensten zoals P&O, financiële administratie, facilitair en ICT maken wij gebruik van de diensten geleverd door Arq Dienstencentrum. 28

29 Als gepensioneerd sociaalpsycholoog werk ik vrijwillig bij War Trauma Foundation en INTERVENTION journal. Ik had niet eerder zo n sterk gevoel voor een goede zaak te werken. Samen dragen we bij aan de psychosociale verwerking van conflict en geweld. Vrijwilliger Simon van den Berg, Amsterdam 29

30 Graag bedanken wij al onze donoren en partners: en nog vele anderen... 30

31 Wilt u ons volledige jaarverslag lezen? Bekijk dan onze website: Wilt u een adreswijziging of adres doorgeven of heeft u een andere vraag? Neem gerust contact op met onze donateursservice: fondsenwerving@wartrauma.nl Telefoon: Colofon Foto s: War Trauma Foundation Vormgeving en productie: DM Creatieve Communicatie, Haarlem Jaarverslag 2016 is een uitgave van War Trauma Foundation War Trauma Foundation, mei 2017 Contact War Trauma Foundation Nienoord XE Diemen T +31 (0) F +31 (0) info@wartrauma.nl 31

32 De oorlog is niet voorbij als de kanonnen zwijgen