1. Introductie Realisatie doelstellingen Ontwikkeling en verspreiding van kennis en ervaring in psychosociale hulpverlening 5

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "1. Introductie 3. 2. Realisatie doelstellingen 5. 2.1 Ontwikkeling en verspreiding van kennis en ervaring in psychosociale hulpverlening 5"

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2011

2

3 Inhoud 1. Introductie 3 2. Realisatie doelstellingen Ontwikkeling en verspreiding van kennis en ervaring in psychosociale hulpverlening Mental Health and Psychosocial Support: verbinden en leren Communicatie & Fondsenwerving Organisatie Financiën Toekomst Vaststelling en goedkeuring jaarrekening Jaarrekening Verantwoordingsverklaring War Trauma Foundation 54 Afkortingen 56 1

4 2

5 JAARVERSLAG Introductie War Trauma Foundation zet zich in voor psychosociaal herstel van mensen en gemeenschappen die zijn getroffen door oorlog en geweld. Samen met lokale organisaties in (post)conflictgebieden willen wij door psychosociale programma s een leven mogelijk maken in vertrouwen, hoop en vrede. Voor mensen én gemeenschappen. Voor wederopbouw en een betere toekomst. Vanaf 1 januari 2011 is War Trauma Foundation partner in de Arq Psychotrauma Expert Groep. Arq heeft als doelstelling om gespecialiseerde organisaties rondom het thema psychotrauma te verbinden en te ondersteunen zodat zij elkaar kunnen versterken en alle organisaties afzonderlijk hun werk op het gebied van psychotrauma beter kunnen doen. In 2011 is veel aandacht gegeven aan intensivering van samenwerking binnen de Arq Groep en aan aanpassingen in de governance structuur. Het bestuursmodel is van een bestuurlijke vorm overgegaan naar een toezichthoudend model. Hoofdstuk 4 beschrijft de veranderingen die dit tot gevolg heeft. Een belangrijke vraag voor ons blijft: hoe draagt het werk van War Trauma Foundation feitelijk bij aan het herstel van mensen? Aan het herstel van vertrouwen, en het mogelijk maken voor mensen om door te leven en hun leven weer vorm te geven nadat zij traumatische gebeurtenissen als oorlog en geweld hebben meegemaakt. Om hierin beter inzicht te krijgen, worden individuele projecten geëvalueerd en is er in 2011 een aanpak ontwikkeld die de resultaten van het totaal van ons werk in kaart moet brengen (zie hoofdstuk 4). War Trauma Foundation gelooft in psychosociale programma s die zijn geworteld in de eigen samenleving. Daarom werken wij nauw samen met lokale organisaties die werkzaam zijn in de Grote Meren Regio, Afrika; in het Midden-Oosten en Noordelijk Afrika; in de Noordelijke Kaukasus; Sri Lanka en Kosovo. Dit kunnen humanitaire organisaties zijn, scholen, universiteiten, ziekenhuizen of andere organisaties waar veel mensen samenkomen. In overleg met lokale organisaties onderzoekt War Trauma Foundation hoe goede psychosociale programma s kunnen worden ontwikkeld en uitgevoerd. Daarbij is er bijzondere aandacht voor duurzaamheid, inbedding van de activiteiten in de lokale gemeenschap en het aangaan van samenwerking met andere lokale organisaties en overheden. Wij ontwikkelen de volgende strategieën om onze visie te bewerkstelligen: War Trauma Foundation ontwikkelt en verspreidt kennis, ervaring, best practices en lessons learned in Mental Health and Psychosocial Support (MHPSS) om wetenschap en praktijk met elkaar te verbinden en om kwalitatief goede psychosociale support programma s te ontwikkelen. Het ontwikkelen van kennis en methodieken in psychosociale steun in (post)conflict situaties, is een relatief nieuw kennisgebied. Toch is er inmiddels veel ervaring opgebouwd en wordt er onderzoek gedaan naar hoe effectief deze hulp is. Om deze ervaring en kennis breder ter beschikking te stellen en om diegenen die in moeilijke omstandigheden werken ook toegang te geven tot die ervaring en kennis, geeft War Trauma Foundation een tijdschrift uit: Intervention: The International Journal of Mental Health, Psychosocial Work and Counselling in Areas of Armed Conflict ( Intervention Journal ). Daarnaast zijn er in samenwerking met 3

6 andere organisaties nieuwe methodieken ontwikkeld en gepubliceerd, zoals Psychological First Aid Guide for Fieldworkers. Hoofdstuk 2.1 beschrijft de belangrijkste resultaten van 2011 in het ontwikkelen en verspreiden van kennis en ervaring. War Trauma Foundation ontwikkelt opleidingen om de psychosociale vaardigheden van humanitaire organisaties in (post)conflictlanden te versterken. In (post)conflictgebieden zijn het de medewerkers van deze organisaties en mensen die direct in lokale gemeenschappen werken, die een belangrijke rol vervullen in het geven van psychosociale steun. Zij werken vaak in moeilijke omstandigheden en komen in aanraking met complexe problemen van groepen vluchtelingen, ontheemden of gemeenschappen in chronische conflictsituaties. War Trauma Foundation ontwikkelt in samenwerking met lokale organisaties trainingsprogramma s voor de werknemers van hulporganisaties, voor mensen die direct in de lokale gemeenschap werken, of voor leerkrachten van scholen in (post)conflictgebieden. Zij leren hoe zij kunnen werken aan herstel van het onderlinge vertrouwen tussen mensen, dat zo vaak verstoord is na een oorlog. Ook leren zij de signalen van mogelijk trauma te herkennen, eerste hulp te bieden en zo nodig door te verwijzen. De capaciteit van organisaties wordt versterkt en de samenwerking met andere organisaties en overheden bevorderd, zodat trainingsprogramma s goed worden ingebed. War Trauma Foundation vormt effectieve netwerken van psychosociale support programma s en professionals om de uitwisseling van kennis en ervaring mogelijk te maken en supportstructuren op te zetten, waardoor de impact van psychosociale programma s wordt vergroot. Het bij elkaar brengen van lokale, nationale en internationale professionals in de psychosociale zorg is van belang om de trainingen te ondersteunen. Netwerken zijn een forum voor uitwisseling van kennis en ervaring in psychosociale programma s. Door het bij elkaar brengen van mensen uit verschillende regio s, kan er weer nieuwe kennis worden opgebouwd en ter beschikking worden gesteld. Deze netwerken bieden een platform voor de bevordering van herstel van trauma, van onderling vertrouwen, verzoening en stabiliteit. Het versterken van deskundigheid van mensen en organisaties en het bouwen van psychosociale netwerken is vaak nauw vervlochten met elkaar. In de resultaatbeschrijving (hoofdstuk 2.2) zijn deze benaderingen dan ook samengevoegd. War Trauma Foundation richt zich op communicatie en fondsenwerving om financiële middelen te werven die het mogelijk maken om de missie van de organisatie uit te voeren en om bewustwording ten aanzien van de visie van de organisatie te vergroten. In hoofdstuk 3 worden de belangrijkste activiteiten in communicatie en fondsenwerving, beschreven. Tenslotte worden de veranderingen in de organisatie en governance structuur beschreven. 4

7 JAARVERSLAG Realisatie doelstellingen 2.1 Ontwikkeling en verspreiding van kennis en ervaring in psycho sociale hulpverlening Intervention Journal WTF publiceert sinds 2003 het tijdschrift Intervention, The International Journal of Mental Health, Psychosocial Work and Counselling in Areas of Armed Conflict. In de psychosociale hulpverlening na conflicten en rampen is er veel vraag naar praktische en contextspecifieke informatie voor mensen die psychosociale hulp geven. Het Intervention Journal legt een verbinding tussen de wereld van wetenschap en onderzoek, en die van de praktische hulpverlening. Het zorgt ervoor dat ervaring en kennis in Mental Health and Psychosocial Support toegankelijk worden voor organisaties en mensen in (post)conflictgebieden. Daarmee wordt een duurzame bijdrage geleverd aan het verbeteren van de kwaliteit van psychische hulpverlening. De doelgroep bestaat uit psychosociale hulpverleners, community workers, counsellors en mental health professionals die werkzaam zijn in (post)conflictgebieden of zich bezighouden met onderzoek. Het Intervention Journal heeft inmiddels een centrale positie verworven in het veld van Mental Health and Psychosocial Support en wordt in meer dan zestig landen gelezen. Het tijdschrift is Engelstalig, met samenvattingen in het Arabisch, Frans, Russisch, Pashto, Sinhala, Spaans en Tamil. Het Journal wordt uitgegeven door Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins in Londen, dat ook een belangrijke rol speelt in het toegankelijk maken van het tijdschrift in diverse elektronische databases. De World Health Organisation heeft Intervention Journal opgenomen in het HINARI-initiatief. Dat betekent dat onderzoekscentra in landen met lage inkomens gratis elektronisch toegang hebben tot de inhoud. Resultaten Intervention Journal Om Intervention Journal toegankelijk te maken in (post)conflictgebieden, wordt het in geprinte vorm gratis verspreid onder een selecte groep organisaties in een aantal lage-inkomenslanden. Er is tegelijk een trend waarneembaar van toename van digitale downloads van artikelen 1. Naast de publicatie van de reguliere uitgaven van het Journal, is er een special issue gepubliceerd met als thema: de integratie van psychiatrische en psychosociale hulpverlening in de bestaande gezondheidszorg na complexe humanitaire noodsituaties. In een serie van 15 artikelen wordt besproken hoe deze integratie in de praktijk verloopt in verschillende situaties, bijvoorbeeld als er sprake is van bezette gebieden, van natuurrampen of van (post)conflictgebieden. Specifieke situaties in uiteenlopende landen passeren de revue: o.a. in Haïti, Peru, Syrië, Irak, Burundi, Oeganda, Tsjaad, Sri Lanka. Deze speciale uitgave (ongeveer 100 extra pagina s) is mede mogelijk gemaakt door aanvullende financiering van UNHCR. 2. Het uitgeversrapport van Wolters Kluwer/LWW over 2011 laat opnieuw een stijgende lijn zien in het aantal bezoekers van de website van de uitgever. Het aantal full text downloads zowel via deze website als via OVID 1 groeit de laatste 5 jaren gestaag. Deze trend is ook in 1 Ovid medline, electronische web based bibliotheek, bevat beschrijvingen van artikelen uit ongeveer 4800 tijdschriften 5

8 2011 voortgezet naar bijna 4000 downloads. Het aantal betaalde abonnementen (papier) neemt licht toe (46 eind 2011). Full-text downloads Intervention 1,990 2,998 3,474 3, In 2011 is Intervention Journal opgenomen in 2 nieuwe wetenschappelijke databases: CINAHL ( Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature ) en in Human Security Gateway. De aanvraag voor registratie in Pubmed is helaas afgewezen. De precieze reden hiervoor is moeilijk te achterhalen, waarschijnlijk speelt een rol dat het tijdschrift relevant is voor een beperkt deel van de doelgroep van Pubmed. 4. Er is in het vierde kwartaal van 2011 een e-groep opgezet op het social network van de doelgroep: om interactie met en tussen (potentiële) lezers te stimuleren. Dit gebeurt onder meer door debat over gepubliceerde artikelen en het beschikbaar maken van thematische collecties van Intervention -artikelen (aantal leden in 3 maanden, per eind december: 20). 5. Om het aantal gebruikers van het tijdschrift te verhogen en de naamsbekendheid te vergroten hebben wij ons in 2011 gericht op de beroeps- en doelgroepen, binnen en buiten Nederland met onder andere psychiaters, psychologen en tropenartsen. Het themanummer van november is gebruikt om ook de internationale doelgroep aan te spreken. Dit heeft geleid tot publicaties op websites als: Plos blogs (toonaangevende medische open source website); Reliefweb (humanitaire werkers); Global movement for mental health ; Aidnews en International Medical Corps. 6. Samen met de uitgever Lippincott Williams & Wilkins heeft War Trauma Foundation veel geïnvesteerd in doelgerichte marketing om artikelen over trendy topics onder de aandacht te brengen van een grotere groep geïnteresseerden. Dit gebeurt bijvoorbeeld door een artikel voor een beperkte periode, direct na publicatie, gratis ter beschikking te stellen. I first came across the contents in Intervention Journal in 2005 as a doctoral student, in my search for current information in the area of psychosocial support and mental health issues in emergency settings. This journal provided me with a comprehensive overview of up-to-date information I needed, and its content reflected an accommodative and open standpoint to different views and paradigms. Until this date, as an academic and researcher in a post-conflict setting, I frequently read and refer students to articles published in Intervention for inspiration, and for information which will enable them appreciate the link between underlying logics guiding interventions focusing on psychosocial support for people in emergency settings and the disparities in relation to the target people s needs and priorities. Intervention Journal has also curved out a unique niche in publishing researches also from multidisciplinary teams employing multi-methods to assess psychosocial needs and priorities of the target populations in conflict and post-conflict settings. Whereas there has been limited translation of this useful information to practice/project design, emergency aid institutions are aware that there are limitations to the various approaches and logics which underpin any logics guiding their projects. It is the thought provoking discussions generated in the latter studies and published by Intervention Journal which make it a unique source of information for mental health practitioners and medical anthropologists. Grace Akello, Gulu Universiteit in Uganda 6

9 JAARVERSLAG 2011 Educational Materials Vanuit organisaties in (post)conflictgebieden ontvangt WTF regelmatig het verzoek onderwijsen trainingsmateriaal beschikbaar te stellen. Hulpverleners die werkzaam zijn in (post)conflictgebieden hebben zelf vaak veel meegemaakt en willen aan sociaal werkers, psychologen, verpleegkundigen, onderwijzers en lokale leiders zorg bieden. Zij hebben behoefte aan meer kennis en vaardigheden in de begeleiding van mensen die door oorlog getroffen zijn en in het zelf leren omgaan met hun ervaringen. Resultaten Educational Materials In Burundi zijn de trainers van Centre Ubuntu samen met Dr. Yvonne Sliep (Universiteit van KwaZuluNatal en trainer voor War Trauma Foundation) een intensief traject gestart waarin ze een training manual hebben geschreven. Daarin zetten zij hun kennis en ervaringen uiteen in het werken met Narratief Theater in Burundese gemeenschappen. Het manual bestaat uit vijf modules: het herstel van belangrijke Ubuntu-waarden in een(post)conflict samenleving; het herkennen van symptomen van stress en trauma, zodat doorverwijzing plaatsvindt; basisvaardigheden in conflictoplossing en mediation; leiderschapsvaardigheden; basiskennis over het creëren en ondersteunen van ontwikkeling in (post)conflict gemeenschappen. De directeur van Centre Ubuntu, Frère Emmanuel, schrijft over het herstel van Ubuntu-waarden: Het is onmogelijk om aan genezing van trauma s te werken, of aan economisch herstel of aan vredesopbouw, als we niet beginnen met het herstel van onze Ubuntu-waarden. Deze waarden helpen ons om open te staan voor anderen, maken ons menselijk, en stellen ons in staat om ons toe te wijden aan anderen, ze geven ons het gevoel dat we bij elkaar horen. Door de oorlog zijn deze waarden kapotgemaakt en dat is misschien wel het grootste verlies: het verlies van de waarde van menselijkheid. Toen tijdens de genocide mensen werden vermoord, ging daaraan iets vooraf. Zij werden eerst van hun menselijkheid ontdaan. Het begint er mee dat we onszelf overtuigen dat de ander slecht is. Je gaat hem of haar namen geven van dieren of insecten, zoals in Rwanda waar bij voortduring mensen die tot een bepaalde groep behoren, kakkerlakken werden genoemd. Je gebruikt de media om mensen van hun menselijkheid te ontdoen en dan is het een kleine stap om de ander te doden. Daarom is voor ons het herstel van Ubuntu-waarden zo belangrijk. Waarden als menselijkheid, en samen delen. In november 2011 verscheen deze manual onder de titel Collective Healing: A social action approach. Supplement to support sustainable use of Narrative Theatre (door Dr. Yvonne Sliep; Placide Ntahonshikiye; Anicet Nsabimana; Nicolas Nimenya; Fr. Emmanuel Ntakarutimana; Léonidas Ndayizeye). Dit manual is beschikbaar in zowel het Kirundi als in het Engels. Naar verwachting verschijnt in 2012 een vertaling in het Frans. Voorbereidingen zijn in gang gezet voor de publicatie van twee manuals: 1. How to develop and implement psychosocial recovery programmes for children and their caregivers in the framework of schools. In dit manual worden de ervaringen uit drie regio s beschreven: Kosovo, Noordelijke Kaukasus en de West Bank en worden factoren geanalyseerd die bepalend zijn voor het opzetten van goede psychosociale programma s via scholen. 7

10 2. De toepassing van de Psychological First Aid (PFA) Guide in de specifieke context van Sri Lanka / Zuid Azië. Dit manual is onderdeel van een breder pilot-project dat wordt uitgevoerd in samenwerking met World Vision International en de Good Practices Group in Zuid Azië. Publicatie is gepland in Psychological First Aid (PFA) Op 19 augustus 2011, de internationale dag voor humanitaire hulp, lanceerden de World Health Organization, War Trauma Foundation en World Vision International de Psychological First Aid Guide for Fieldworkers. Wat hieraan vooraf ging: 2008: inventarisatie van bestaande instrumenten en kennis van psychological first aid en de specifieke behoeften hieromtrent; 2009: WHO geeft opdracht tot een systematische review van het bestaande materiaal; uitvoering van een literatuuronderzoek; : ontwikkeling van een eerste versie van de Guide; 2010: uitvoering pilot in Haiti; 2010: intensieve peer review-ronde waaraan meer dan 60 reviewers deelnamen; 2011 een tweede review-ronde vindt plaats door collegae, leden van de IASC MHPSS, collegae van lage- en middeninkomenlanden. In the last five years the psychological damage left in the wake of tsunamis, earthquakes, droughts and conflicts has proven as devastating as the physical damage. Recognizing that we can do more and do better for the mental health of disaster affected populations, WHO and partners have developed this guide to ensure that standards and best practices are consistently applied in humanitarian settings. Dr. Bruce Aylward, WHO adjunct directeur-generaal Psychological First Aid heeft betrekking op zowel sociale als psychologische steun. Doel is humane en praktische hulp te bieden aan mensen die getroffen zijn door ernstige noodsituaties. Gesteund door 24 grote internationale humanitaire organisaties (onder andere American Red Cross, International Committee of the Red Cross, Unicef, War Child, etc.) weerspiegelt deze benadering de internationale consensus over de wijze waarop elementaire psychologische steun geboden kan en zou moeten worden aan mensen, in de onmiddellijke nasleep van extreem stressvolle en traumatiserende gebeurtenissen. De methodiek van de Psychological First Aid Guide leidt tot eenvoudige, praktische begeleiding en ondersteuning van mensen met respect voor hun waardigheid, cultuur en vaardigheden. Het stelt humanitaire hulpverleners over de hele wereld in staat eenvoudige maar essentiële psychosociale begeleiding te bieden aan mensen in acute nood. Ook besteedt de Psychological First Aid Guide aandacht aan de ondersteuning van hulpverleners zelf, die vaak onder hoge druk werken. 8

11 JAARVERSLAG 2011 Knowing how to support someone who has just experienced a crisis event to listen, to comfort and to help them regain control of their situation in practical ways is key in crisis situations. This guide will help humanitarian aid workers and others to offer support in ways that respect the culture, dignity, abilities and rights of survivors, wherever they are in the world. Dr. Leslie Snider, Senior Technical Advisor WTF. Psychological First Aid leert hulpverleners elementaire psychologische ondersteuning te geven door in de eerste plaats te luisteren naar getroffenen zonder de aansporing tot uitpraten van emoties ( debriefing ). Eerst beoordelen wat de daadwerkelijke behoeften en zorgen van iemand zijn. Dan ervoor zorgen dat in fundamentele fysieke behoeften wordt voorzien, sociale steun wordt gemobiliseerd en mensen worden beschermd tegen verdere psychische schade. Belangrijke aandachtspunten zijn de ondersteuning en de bescherming van speciale groepen in crisissituaties: kinderen en jongeren die zijn gescheiden van hun ouders, mensen met een handicap en mensen met een verhoogd risico op discriminatie of geweld. This guide will enable us to rapidly scale up basic psychological first aid for adults and children throughout all our development and humanitarian emergency programming in almost 100 countries around the world. Dr. Stefan Germann, directeur Global Health Partnerships World Vision International Inmiddels is de Guide ook verkrijgbaar in het Frans. Vertalingen in het Arabisch en Chinees vinden nu plaats. In 2011 heeft War Trauma Foundation trainingen gegeven in Psychological First Aid aan de werknemers van de WHO in Soedan en aan deelnemers van het Dutch Security Network. In Sri Lanka is een begin gemaakt met een project waarin PFA breed wordt ingezet onder diverse groepen humanitaire medewerkers. Onderdeel van dit project zal zijn onderzoek te doen naar de impact van het gebruik van PFA (uitvoering ). Dr. Leslie Snider nam deel aan paneldiscussies van de tweejaarlijkse vergadering van de International Society of Traumatic Stress Studies (ISTSS) in Baltimore waar de ervaringen van de Psychological First Aid Guide werden besproken. Ook gaf zij een presentatie over Psychological First Aid tijdens de jaarlijkse conferentie van de Interagency Standing Committtee of MHPSS in Parijs. De PFA Guide is beschikbaar via Guide for Lay Counselors Samen met het Reference Centre for Psychosocial Support van het Deense Rode Kruis, de University of Innsbruck (Oostenrijk) en het Deense Kanker Instituut, is een project gestart om een handleiding te schrijven voor trainers, werkzaam in humanitaire organisaties. Het project richt zich in het bijzonder op de doelgroep van vrijwilligers die in de Europese context een rol vervullen in het geven van psychosociale support. Het eindproduct, een training manual, zal algemene richtlijnen bevatten voor trainers in het opleiden van vrijwilligers tot lay counselor en aanwijzingen geven hoe deze kennis binnen organisaties verder kan worden ontwikkeld. 9

12 In 2011 is gestart met een literatuuronderzoek naar de best practices op het terrein van lay counseling, dat leidde tot een inventarisatie van het beschikbare materiaal. Hiervoor zijn in Denemarken, Oostenrijk en Nederland gesprekken gehouden met focusgroepen uit diverse organisaties. In Nederland hebben hieraan meegedaan het Instituut voor Psychotrauma, Cogis, Slachtofferhulp Nederland en de Reinier van Arkel Groep. De eerste versie van dit nieuwe manual wordt in het eerste kwartaal van 2012 in een pilot project getoetst waarna er een review plaatsvindt. De verwachting is dat dit manual in het najaar van 2013 wordt gepubliceerd. 2.2 Mental Health and Psychosocial Support: verbinden en leren War Trauma Foundation werkt in de volgende regio s en landen: Grote Meren Regio, Afrika; de Noordelijke Kaukasus, Rusland; Midden-Oosten en Noord-Afrika (MENA); Kosovo en Sri Lanka. De nadruk in projecten ligt vooral op het versterken van psychosociale vaardigheden van medewerkers van lokale organisaties, versterking van deze organisaties zelf, en het vormen van netwerken tussen organisaties onderling, zodat kennis kan worden gedeeld en verder ontwikkeld. a. Afrika: Burundi en de Democratische Republiek Congo Healing is not an event, it is a process done with the support of many. Dr. Yvonne Sliep, trainer War Trauma Foundation, KwaZuluNatal University War Trauma Foundation werkt in Burundi en het Oosten van de Democratische Republiek van Congo (Bukavo, Kivu). Deze regio wordt sinds begin jaren negentig geteisterd door burgeroorlogen, interetnische conflicten en voortdurend geweld. Veel burgers zijn door het gewapende geweld fysiek gewond geraakt en mentaal beschadigd. Tal van lokale gemeenschappen zijn ontwricht. Burundi In Burundi werkt War Trauma Foundation sinds 2007 samen met Centre Ubuntu. In de eerste fase lag de nadruk op het opleiden van de medewerkers van Centre Ubuntu in het toepassen van het Narratief Theater (zie tekstbox op de volgende bladzijde). Ook werden de medewerkers van Centre Ubuntu opgeleid tot counselors zodat zij ook waar nodig individuele hulp kunnen bieden aan mensen. De vijf trainers van Centre Ubuntu hebben in de periode 2010 en 2012 ca. 100 psychosociale veldwerkers opgeleid: deze psychosociale veldwerkers trainen op hun beurt de leden van lokale comité s die in de gemeenschappen actief zijn. De rollen en taken van de leden van deze lokale comité s breiden zich steeds meer uit. Het zwaartepunt van Narratief Theater verschuift op deze manier steeds verder naar deze comité s, die er vervolgens zelf mee gaan werken. De coördinatoren van de comité s krijgen meer en meer een belangrijke rol in hun eigen gemeenschap en bij het lokale bestuur in het samen oplossen van problemen. Waar mogelijk leggen zij ook verbindingen met andere initiatieven in de lokale gemeenschap, bijvoorbeeld op de 10

13 JAARVERSLAG 2011 gebieden landbouw, economische voorzieningen en infrastructuur. Dit alles bevordert ook de integratie van gemarginaliseerde groepen en draagt bij aan het herstel van de sociale samenhang in gemeenschappen. Resultaten Burundi 25 coördinatoren van de bij het netwerk aangesloten organisaties zijn twee maal twee dagen getraind in het toepassen van Narratief Theater; Psychosociale veldwerkers trainden 227 lokale groepen/comité s van in totaal ongeveer 1300 personen. De trainingen richten zich op het versterken van goed leiderschap, conflictbemiddeling, en Narratief Theater. De resultaten van deze training werden besproken in een reflectiebijeenkomst met alle 27 coördinatoren; Leden (87) van het netwerk werden opgeleid in Building on values; responding to trauma and stress; conflict resolution; leadership; local development (de vijf thema s die zijn uitgewerkt in de nieuwe manual); Training voor de locale comité s die samen 2330 mensen vertegenwoordigen over local leadership; de training werd gegeven door de leden van het netwerk; Trainers van Centre Ubuntu publiceerden, in samenwerking met Dr. Yvonne Sliep, een nieuwe trainingshandleiding in het Engels en in het Kirundi (zie ook hoofdstuk 2.1 Intervention Educational Materials). Het proces om deze publicatie in samenwerking met lokale trainers te maken, heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan capaciteitsopbouw en versterking van Centre Ubuntu. Toekomst In 2012 zal een evaluatie plaatsvinden van het Centre Ubuntu en het Ubuntu Netwerk om na te gaan hoe doeltreffend de trainingen zijn geweest en hoe het netwerk functioneert in het geven van psychosociale steun en in het versterken van de sociale cohesie binnen gemeenschappen. Hoe werkt Narratief Theater? Lokale facilitatoren en (psycho)sociale werkers uit verschillende regio s in Burundi zijn getraind in het organiseren en faciliteren van narrative theatrebijeenkomsten in gemeenschappen. Onder begeleiding van hun trainer gaan de facilitatoren naar de verschillende dorpen om narrative theatre-bijeenkomsten te organiseren. Deze bijeenkomsten bieden een plek voor het bespreekbaar maken van problemen die ontstaan zijn tijdens en na de oorlog: vaak zijn normen en waarden vervaagd en is het vertrouwen beschadigd. Het publiek wordt uitgenodigd om te vertellen over moeilijke gebeurtenissen en problemen die spelen in de gemeenschap. Onderwerpen als alcoholisme, seksueel geweld en diefstal worden besproken en nagespeeld in het theater. Vervolgens leidt de facilitator de discussie en wordt er gezamenlijk gezocht naar alternatieve manieren om een probleem op te lossen en de situatie te veranderen. De uitkomst hiervan wordt ook gespeeld door het publiek. In elke deelnemende gemeenschap wordt een comité opgericht dat betrokken is bij het vervolg van activiteiten, daarin een coördinerende rol speelt en dient als aanspreekpunt. Mensen kunnen ook bij facilitatoren terecht als zij meer hulp in de vorm van individuele begeleiding of counseling nodig hebben. Ook de lokale leiders zijn bij de activiteiten betrokken, wat van groot belang is voor de duurzaamheid van het project. Om het programma verder te verspreiden worden gemotiveerde facilitatoren opgeleid tot trainers, zodat zij hun opgedane kennis en ervaringen weer over kunnen dragen aan anderen. 11

14 Dit project werd mede mogelijk gemaakt door NCDO Nationale Commissie voor Duurzame Ontwikkelingssamenwerking. Democratische Republiek Congo Vooral het oosten van de Democratische Republiek Congo heeft nog steeds te maken met een chronische conflictsituatie. Jarenlange interne en externe conflicten maakten miljoenen slachtoffers. Dertig jaar dictatuur en een daaropvolgende reeks regionale oorlogen (1997 en ) hebben het land economisch en sociaal zwaar beschadigd. Ondanks een grote rijkdom aan bodemschatten is het één van de armste landen ter wereld. De situatie in Oost-Congo is politiek gezien complex. War Trauma Foundation begon 2011 met een groep van vijf lokale organisaties rond Bukavu, Uvira en Zuid-Kivu aan een hernieuwde start van het Moringa Netwerk. Deze organisaties worden getraind in het gebruik van Narratief Theater en counseling. De trainingen worden onder andere gegeven door Centre Ubuntu uit Burundi, zodat ook een goede uitwisseling van kennis en ervaring tussen deze twee landen plaatsvindt. De hernieuwde start is het resultaat van een evaluatie. In de periode oktober-december 2010 is in samenwerking met de partnerorganisaties, een analyse gemaakt van de behoeften aan capaciteitsversterking, en van sterke en zwakke punten. Samenvattend bleken de organisaties voornamelijk behoefte te hebben aan: aanvullende trainingen in psychosociale vaardigheden, zoals conflicthantering, creatieve therapie en counseling van slachtoffers van martelingen; training in organisatorische vaardigheden, zoals (financieel) management en communicatie; aanvullende financiële (management)ondersteuning en vaardigheden op het gebied van projectmanagement. De activiteiten zijn namens War Trauma Foundation op locatie begeleid door een part-time medewerker (die ook parttime voor de Nederlandse organisatie Mensen met een Missie werkt). Resultaten DRCongo Narratief Theater: in de periode januari mei zijn meer dan 30 sessies door de vijf organisaties uitgevoerd; per sessie doen gemiddeld ruim 100 mensen mee zodat er in ongeveer 3000 mensen zijn bereikt. Problemen waaraan men tijdens deze sessies gewerkt heeft, zijn bijvoorbeeld alcoholisme, egoïsme, haat, jaloezie en (seksueel) geweld. De leden van de gemeenschap zoeken in deze sessies gezamenlijk naar oplossingen voor hun problemen; In de loop van 2011 is gebleken dat drie van de vijf organisaties onvoldoende in staat waren de financiële en administratieve capaciteit op te bouwen die nodig is om de activiteiten in de dorpen zelfstandig uit te voeren. War Trauma Foundation heeft de samenwerking met deze drie organisaties beëindigd. De organisaties Restore Hope Centre en Ceedeco zijn verder gegaan in het Moringa Netwerk; De leden van het netwerk in Oost-Congo hebben nieuwe lokale organisaties gescreend. Zes lokale organisaties worden opgeleid in counselingvaardigheden en het gebruik van Narratief Theater. - Vanuit dit nieuwe netwerk, worden 10 nieuwe potentiële trainers opgeleid door de trainers van Centre Ubuntu uit Burundi en Dr. Yvonne Sliep; - Cedeeco heeft in het Zuiden van Kivu (Kiliba) een netwerk van lokale leiders en vertegenwoordigers uit het maatschappelijk middenveld opgeleid in het gebruik van Narratief Theater; - Restore Hope Centre heeft in het zuiden van Kivu (Walunga) 40 leden van vier lokale comité s opgeleid in Narratief Theater. Ook zijn er workshops gehouden over conflictmanagement, trauma en de symptomen ervan. 12

15 JAARVERSLAG 2011 Toekomst In het najaar van 2011 zijn de mogelijkheden onderzocht voor nieuwe psychosociale projecten met onder andere het Panzi Ziekenhuis, War Child Holland, het International Rescue Committee Bukavu en Salvation Army. De contacten met het Panzi Ziekenhuis, het International Rescue Committee en Salvation Army zijn veelbelovend. In 2012 wordt verder gewerkt aan een zorgvuldige relatieopbouw en de ontwikkeling van nieuwe psychosociale projecten waarbij de focus zal liggen op het integreren van psychosociale hulpverlening in het bestaande gezondheidszorgsysteem. b. Midden-Oosten en Noord Afrika MENA regio De MENA regio (Middle East and North Africa) betreft een uitgebreide regio van Marokko tot Iran, met inbegrip van alle landen in het Midden-Oosten en de landen van de Mahreb, landen die vanwege hun culturele, religieuze en politieke geschiedenis met elkaar zijn verbonden. War Trauma Foundation werkt al enige jaren met organisaties in de West Bank en Egypte. In de tweede helft van 2011 is een samenwerking begonnen met de WHO Soedan en Ahfad University. Westelijke Jordaanoever De organisatie Hope Flower Centre (HFC) met de Hope Flower School (HFS) zijn gevestigd in Bethlehem. In 2011 lag de focus in de samenwerking op het analyseren van bestaande curricula en trainingen die worden gebruikt om onderwijzers, directeuren en psychologen van scholen op te leiden, met het doel om de inhoud van deze curricula aan te passen aan de huidige context. Bij dit eenjarige project zijn de trainers en directeuren van 10 scholen betrokken geweest; noodzakelijke aanpassingen zijn geïdentificeerd: Toevoeging van een module die zich richt op het werken met ouders; Meer aandacht voor praktische vaardigheden in het werken met kinderen met moeilijkheden; praktische vaardigheden die zich richten op crisis interventie en stress management; Thematische modules over het werken met kinderen die te maken hebben met mishandeling en misbruik; Het ontwikkelen van een curriculum speciaal voor school counselors (tot nu toe alleen voor onderwijzers ontwikkeld); Verder ontwikkelen van een structuur voor intervisie en coaching is in veel opzichten een moeilijk jaar geweest voor HFC. De leiding van HFS heeft te maken gehad met beschuldigingen uit anonieme bron van mismanagement. Dit heeft geleid tot onderzoek en tot aanscherping van de rol van het bestuur en verdere versterking van de administratief-financiële structuur van de organisatie. Egypte Na de revolutie in januari 2011 ( Arabische lente ), is de situatie voor vluchtelingen in Cairo verder verslechterd. Door de onzekere politieke situatie en de langdurige afwezigheid van politie in het politieke leven, worden vluchtelingen verder gemarginaliseerd. Volgens officiële gegevens van de UNHCR, bevinden zich vluchtelingen in Cairo, maar niet-officiële cijfers schatten het aantal vluchtelingen veel hoger. Het merendeel van de vluchtelingen en asielzoekers is afkomstig uit Soedan, Zuid-Soedan, Eritrea, Somalië en Libië. Veel vluchtelingen en hun families hebben te maken met chronische stress, gezinsconflicten, huiselijk en seksueel 13

16 geweld, alcohol- en drugsmisbruik, en met psychische stoornissen door de uitzichtloosheid van de situatie. Slechts een beperkt aantal organisaties is in staat om met toestemming van de overheid te werken met vluchtelingen. War Trauma Foundation is opnieuw gesprekken aangegaan met PSTIC (Psychosocial Training Institute, verbonden aan de American University of Cairo). Besproken werd op welke wijze, in samenwerking met UNHCR en andere organisaties, hulp gegeven kan worden aan deze groep van stedelijke vluchtelingen en aan hen die willen terugkeren naar hun land van herkomst. Gesprekken hierover zijn in november 2011 van start gegaan. Uitgangspunt is op welke wijze de hulp aan deze groep kwetsbare vluchtelingen ingebed kan worden in bestaande zorgstructuren. Soedan In januari 2005 kwam er een einde aan 20 jaar burgeroorlog in Soedan. Naar schatting 1,9 miljoen mensen is omgekomen als gevolg van oorlog, honger en ziekte. Ongeveer 4 miljoen moesten hun land en huis ontvluchten en raakten ontheemd. Met name in het westen van Soedan escaleerde het conflict, met meer dan 1 miljoen doden en ruim 3 miljoen ontheemden. Velen van hen vluchtten naar de hoofdstad Khartoem. Ondanks de opdeling van Soedan in juli 2011, waarbij Zuid-Soedan zich afsplitste en zelfstandig werd, blijft het risico op (gewelddadige) conflicten in het huidige Soedan aanwezig, met name in de grensregio s Abyei en Zuid- Kordofan. In Zuid-Kordofan en Abyei zijn recentelijk opnieuw gevechten uitgebroken tussen de Soedanese regering en diverse rebellengroepen. De burgeroorlog en het nog steeds voortdurende geweld hebben een enorme impact op het land als zodanig, op de lokale gemeenschappen en op de individuele levens van mensen. De omvang van het psychisch lijden van de bevolking van dit land met haar 42 miljoen inwoners is moeilijk te bevatten. 14

17 JAARVERSLAG 2011 World Health Organisation Op verzoek van de World Health Organisation heeft War Trauma Foundation een begin gemaakt met het opleiden van een groep van 20 professionals en beleidsmakers, werkzaam bij Ministry of Health, WHO en in ziekenhuizen in Khartoem, Noord- en West-Darfur, Blue Nile, White Nile en Gezira. Deze mensen worden getraind als trainers in onder andere Psychological First Aid en in de basisprincipes van goede psychosociale hulp aan mensen die getraumatiseerd zijn. Achtergrond en bevindingen tot nu toe zijn: Er is een gebrek aan toegang tot goede geestelijke gezondheidszorg, inclusief psychosociale support; Goede trainingen voor medewerkers van ziekenhuizen en humanitaire organisaties in MHPSS zijn er nauwelijks; Er is vraag naar continue training in klinische vaardigheden, in Mental Health GAP en naar richtlijnen voor kwalitatieve goede MHPSS (Mental Health GAP Programme, gelanceerd door de WHO voor midden en lage-inkomenslanden. Doelstelling is het opzetten van goede geestelijke gezondheidszorg); Het is van belang dat ook degenen die werken in afgelegen regio s van Soedan worden betrokken in dit traject; Het opzetten van coaching en intervisie van degenen die zich bezighouden met geestelijke gezondheidszorg en psychosociale support is noodzakelijk om de duurzaamheid ervan te waarborgen. Afhankelijk van beschikbare financiering, zal dit project worden voortgezet in 2012 met vervolgtrainingen en het opzetten van een coaching- en intervisiestructuur voor WHO-staf. Ahfad University In Omdurman bij Khartoem is de Ahfad Universiteit gevestigd. Deze niet-gouvernementele universiteit, opgericht in 1966, richt zich specifiek op vrouwen. De meer dan 7000 studenten 15

18 zijn afkomstig uit alle regio s van Soedan en uit een groot aantal andere Afrikaanse landen. Ruim 500 studenten komen uit gebieden die door extreem geweld zijn getroffen, zoals Darfur, Zuid Soedan, Eritrea en Somalië. Voor deze studenten, van wie de meerderheid zeer traumatische ervaringen achter de rug heeft, is één psycholoog beschikbaar bij wie deze studenten terecht kunnen, echter zonder dat deze psycholoog enige expertise heeft in het geven van psychosociale hulp aan mensen die zijn getraumatiseerd. De universiteit is gelegen in een gebied waar het hoogste aantal vluchtelingen woont uit Darfur. Ook bevindt zich in dit gebied een kamp voor vluchtelingen uit Zuid-Soedan. De vraag naar goede geestelijke gezondheidszorg van deze vluchtelingen is groot. De gezondheidszorg in Soedan heeft een zeer beperkt aantal hulpverleners die kunnen inspelen op deze vraag. Ook ontbreekt een goed verwijssysteem om mensen die specialistische zorg nodig hebben door te verwijzen. Vanwege de grote vraag naar goede psychosociale steun en het gebrek aan adequaat opgeleide psychologen en psychiaters, heeft de universiteit een plan ontwikkeld om het eerste Nationaal Trauma Counseling Centrum van Soedan op te zetten. Ahfad Universiteit heeft via zijn contacten met de Universiteit van Maastricht en het Veteranen Instituut, War Trauma Foundation (WTF) verzocht haar expertise in te zetten bij het opzetten van een Nationaal Trauma Counseling Centrum in Soedan. In 2012 zal WTF onder meer het trainingsprogramma ontwikkelen en zorgdragen voor de samenstelling en opleiding van het team van lokale trainers. Conform de werkwijze van WTF wordt dit trainingprogramma opgezet in nauwe samenwerking met Ahfad Universiteit en de toekomstige lokale trainees. c. Noord Kaukasus, Rusland: Tsjetsjenië, Ingoesetië, Noord Ossetië Allania De ouders van nu zijn de kinderen die twee oorlogen hebben meegemaakt. Directeur school Tsjetsjenië 16

19 JAARVERSLAG 2011 In mei 2010 is een begin gemaakt met het project Enhancing psychological recovery and resilience of children and their caregivers within the frame of schools. De politieke situatie in de Noordelijke Kaukasus blijft gespannen en onzeker. De situatie in Tsjetsjenië en Ingoesetië is weliswaar relatief rustig, maar de angst voor gewelddadige incidenten tussen leger en militia blijft aanwezig. In de uitvoering van het project wordt rekening gehouden met deze politiek instabiele situatie en met de veiligheid van de deelnemers tijdens gezamenlijke activiteiten. Iedere keer dat de trainers, onderwijzers en psychologen uit de verschillende republieken bij elkaar komen, wordt nagegaan in welke regio het op dat moment het veiligst is. In een aantal gevallen zijn trainingen gehouden in naburige republieken, in de steden Nalchik en Kislovosk, zodat alle trainees aanwezig konden zijn. Het project kent twee uitvoerende lokale organisaties in drie republieken: Dostizenya in Noord- Ossetië/Allania en Denal in Tsjetsjenië en Ingoesetië. In Noord-Ossetië wordt gewerkt met 10 trainers van het National Training Institute (onderdeel van het Ministerie van Onderwijs) en met 15 scholen; in Tsjetsjenië/Ingoesetië zijn 10 trainers van de lokale partnerorganisatie opgeleid die ook met 15 scholen werken. Alle trainers worden gedurende de drie jaren van het project regelmatig bijgeschoold en ontvangen intervisie vanuit het WTF-trainingsteam. Op hun beurt leiden zij psychologen en counselors op die in de scholen werken, en een grote groep van onderwijzers uit dezelfde scholen. Ook ontvangen zij regelmatig bijscholing, die wordt afgewisseld met tussentijdse intervisie en met speciale activiteiten voor de ouders. Resultaten Noord-Kaukasus. Rusland Training of Trainers (ToT) door het WTF-trainingsteam: 20 trainers van de drie republieken ontvingen twee keer een ToT. Er werd vooral aandacht besteed aan de veel voorkomende suicides onder studenten; Training of Counselors: 30 counselors/psychologen werden door de lokale trainers verder opgeleid, waarbij gecoacht werd door het WTF-team: twee keer in de verschillende republieken; Seminars in de deelnemende scholen, hieraan hebben 887 onderwijzers, 420 ouders en 805 studenten deelgenomen. Het unieke van dit programma is dat het onderwijzers, trainers en psychologen uit de verschillende republieken én met diverse religieuze en etnische achtergronden bij elkaar brengt. De drie republieken delen een recente geschiedenis van geweld waarbij verschillende groepen elkaar bevochten. Dankzij dit project kunnen groepen uit de verschillende republieken elkaar regelmatig ontmoeten en spreken en zo kan, hoe kleinschalig ook, worden gewerkt aan het herstel van onderlinge relaties. In mei 2011 werd in Kroatië de conferentie The challenges of reconciliation in (post)conflict communities gehouden. Tatyiana Chshieva, diecteur van Dostizenya (Noord-Ossetië/Allania; partner van War Trauma Foundation) ) gaf een presentatie over Living together after Beslan, waarin zij vertelde over de ervaringen na het gijzelingsdrama van Beslan. Drs. Peter Ventevogel (Editor in Chief Intervention Journal ) en Mw. Anong Boonchuey (Programme Co-ordinator) gaven een bijdrage aan de conferentie namens War Trauma Foundation. De trainingsmethoden die worden toegepast door het WTF trainingsteam zijn voor een deel overgenomen door het ministeriële National Training Instituut op lokatie. Uit gesprekken met vertegenwoordigers van de verschillende Ministeries van Onderwijs blijkt grote waardering voor dit project. Er is een groeiende openheid over psychosociale problemen en de aandacht ervoor neemt toe. 17

20 Toekomst In het voorjaar van 2012 zal de laatste cyclus van trainingen plaatsvinden door het internationale team. Met name in Tsjetsjenië en Ingoesetië wordt de noodzaak voor meer counseling services aangegeven, ook buiten de scholen. Ook is er vraag om het project verder uit te breiden naar de republieken van Dagestan en Kabardië-Balkarië. In 2012 zal de haalbaarheid hiervan worden onderzocht. d. Kosovo Het huidige Kosovo heeft geleden onder oorlog en etnische tegenstellingen. Na het uiteenvallen van voormalig Joegoslavië volgden jaren van onrust. In 2008 werd Kosovo een onafhankelijke staat, maar daarmee waren de ongeregeldheden niet beëindigd. De oorlogen en de interetnische conflicten laten ook hun sporen na op de generatie kinderen die nu opgroeit. Zij ervaren soms hoe via hun ouders de gevolgen van de traumatische oorlogservaringen op hen worden overgedragen. Ook de voortdurende armoede is van invloed op de psychosociale gezondheid van de kinderen. Voor deze kinderen en hun families wordt in dit project een duurzame supportstructuur opgezet, waardoor de kinderen een betere persoonlijke en maatschappelijke start kunnen maken. Sinds 2009 werkt WTF samen met het Centre for Promotion of Education (QPEA). Het huidige project is gestart met 10 scholen in de regio Skenderaj. In 2011 is dit aantal uitgebreid naar 20, nu in twee verschillende regio s. Via de scholen worden onderwijzers, hulpverleners en ouders getraind in het herkennen van psychosociale problematiek bij kinderen van 6-16 jaar. Ook leren zij hulp te bieden. Kinderen met psychosociale en gedragsproblemen worden niet geïsoleerd van hun groep behandeld, maar krijgen hulp in de context waarin het kind zich bevindt: in de klas, op het schoolplein en thuis. De nadruk ligt op het creëren van een beschermd en veilig school- en leefklimaat voor kinderen. 18

21 JAARVERSLAG 2011 Resultaten Kosovo 20 deelnemende scholen in twee regio s: Skenderaj en Drenas; Psychosociale hulpverlening in 2 psycho-pedagogische centra (ingericht op 2 scholen). In deze centra werken psychologen, logopedisten en kinderartsen met leerlingen met (ernstiger) psychologische problemen en leerproblemen; Enkele kleinere scholen die dichtbij de psycho-pedagogische centra liggen zijn vervangen door grotere scholen in meer afgelegen gebieden. Hiermee is het bereik van het programma verder vergroot; Tweedaagse training van trainers: 12 lokale mental health-professionals zijn door kinderpsychiater Dr. Anica Mikus Kos en QPEA getraind om het programma uit te voeren en te implementeren. De tweede dag van deze training is samengewerkt met 20 onderwijzers/ projectcoördinatoren (één van elke deelnemende school); 2 eendaagse outreach visits naar elk van de 20 scholen door de getrainde trainers en het team van QPEA. Per school training van ca. 30 deelnemers (onderwijzers, ouders en schoolkinderen) op psychologische aspecten; 3 evaluatie- en voorbereidende bijeenkomsten van elk 1 dag voor trainers en projectcoördinatoren; deze vormen onderdeel van de eerder genoemde outreach visits; Versterking van de psycho-pedagogische centra met mobiele counseling teams om psychosociale hulp te bieden aan scholen en achterstandsgezinnen in de meest afgelegen gebieden; Bundeling van trainingsmateriaal over psychosociale hulp en over het ontwikkelen van vaardigheden voor kinderen in achterstandsgebieden. Dit materiaal is bedoeld om de ervaringen zoals die tot op heden in het project zijn opgedaan vast te leggen en te vertalen naar een breder gebruik (in andere Albanees sprekende gebieden in Kosovo en/of de West Balkan); In 2011 werden ca kinderen en hun ouders bereikt. Dit meerjarenproject laat een positieve ontwikkeling zien: jaarlijks grotere spreiding van de activiteiten over meer scholen (er zijn wachtlijsten) en in nieuwe regio s, inhoudelijke programmaontwikkeling die aansluit bij de behoeften en ervaringen, en verankering en aansluiting bij lokale instituties en overheden. Ook is QPEA in staat om aanpassingen te maken in het project om goede aansluiting te vinden bij de scholen en bij de beleidsontwikkelingen van het Ministerie van Onderwijs. e. Sri Lanka Tot 2010 zijn in het noordoosten van Sri Lanka psychosociale hulpverleners opgeleid. Hoewel de 30-jarige burgeroorlog in 2009 tot een einde kwam, is de bewegingsvrijheid van nietgouvernementele organisaties in deze regio beperkt. Samen met de Good Practices Group, een lokale organisatie van experts in MHPSS en met World Vision Australië, is in november een nieuw tweejarig project begonnen. De doelstelling van dit project is de capaciteit in MHPSS in Zuid-Azië, en in het bijzonder Sri Lanka, te verstevigen zodat er in geval van acute situaties, adequate psychosociale hulp wordt gegeven. In 2011 hebben vooral de voorbereidingen voor dit project plaatsgevonden. Er zullen groepen trainers worden opgeleid, afkomstig uit lokale organisaties, die op hun beurt weer medewerkers zullen gaan opleiden van andere humanitaire organisaties en van overheden. Daarnaast zullen een intervisie- en coachingtraject worden opgezet. 19

22 3. Communicatie & Fondsenwerving Als fondsenwervende organisatie wil War Trauma Foundation geworteld zijn in de Nederlandse samenleving en verbindingen leggen tussen professionals en geïnteresseerden in de geestelijke gezondheidszorg in Nederland en die in de (post)conflictgebieden waar War Trauma Foundation actief betrokken is. Dankzij de goede samenwerking met het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) en de Nederlandse vereniging voor Psychiatrie (NVvP) kan War Trauma Foundation de leden van deze beroepsgroepen regelmatig informeren over haar werk. Het werk van War Trauma Foundation wordt ook financieel gesteund door diverse particuliere fondsen 3 en stichtingen, soms al vele jaren. Deze fondsen zijn onder andere: Hubertine Stichting Vrienden van Stichting Kombi Stichting Elion Gerritzen Innovatiefonds Zorgverzekeraars Stichting Gieskes-Strijbis Fonds Fred Foundation Stichting Nelis van Dril Van Den Brink Houtman Stichting Stichting Pelgrimshoeve Stichting Madurodam Steunfonds Johanna Donk-Grote Stichting Stichting Van Ballegooijen Fonds Congregatie der Broeders van de H. Aloysius Stichting Coronagalina Stichting Bron van Leven Pius X Stichting Zusters van Julie Postel NCDO De contacten met deze fondsen worden onderhouden door informatievoorziening over de projecten en nieuwe activiteiten. In 2011 werd opnieuw een groep van identiteitsgebonden fondsen benaderd met het verzoek het werk van War Trauma Foundation o.a. in de Grote Meren regio te ondersteunen. Veertien fondsen reageerden hierop positief. War Trauma Foundation ontving in 2011 structurele bijdragen van bedrijven zoals Aegon, Euronext en Friesland Campina. Er zijn 860 particuliere donateurs die een regelmatige financiële bijdrage geven. Naast de particuliere donateurs (individuen en stichtingen) en bedrijven, heeft War Trauma Foundation van overheden, medefinancieringsorganisaties en institutionele donoren. Dit waren: International Federation of the Red Cross, Reference Centre Copenhagen / EC Leonardo da Vinci Life-long Learning Programme Ministerie van Buitenlandse Zaken, het fonds Maatschappelijke Transformatie Cordaid HealthNet TPO Salvation Army International Unicef UNHCR World Health Organisation World Vision International 3 Niet genoemd zijn die fondsen die hebben aangegeven anoniem te willen blijven. 20

WAR TRAUMA FOUNDATION JAARVERSLAG 2009

WAR TRAUMA FOUNDATION JAARVERSLAG 2009 War Trauma Foundation Jaarverslag 2009 Foto s voorkant, vlnr met de klok mee: - Kosovo - Burundi - Sri Lanka - Palestijnse Gebieden WAR TRAUMA FOUNDATION War Trauma Foundation Maak van een herinnering

Nadere informatie

Narratief Theater vruchtbaar voor herstel in Burundi

Narratief Theater vruchtbaar voor herstel in Burundi 6 cogiscope 0114 Narratief Theater vruchtbaar voor herstel in Burundi Simon van den Berg en Relinde Reiffers Collectieve aanpak versterkt psychosociaal welzijn na grootschalig conflict Narratief Theater

Nadere informatie

Foto s voorkant, vlnr met de klok mee: - Westelijke Jordaanoever - Kosovo - Democratische Republiek Congo - Noord Ossetië

Foto s voorkant, vlnr met de klok mee: - Westelijke Jordaanoever - Kosovo - Democratische Republiek Congo - Noord Ossetië War Trauma Foundation Jaarverslag 2010 Foto s voorkant, vlnr met de klok mee: - Westelijke Jordaanoever - Kosovo - Democratische Republiek Congo - Noord Ossetië WAR TRAUMA FOUNDATION War Trauma Foundation

Nadere informatie

Kennisinstituut sociale en psychische gevolgen van oorlog, vervolging en geweld

Kennisinstituut sociale en psychische gevolgen van oorlog, vervolging en geweld Kennisinstituut sociale en psychische gevolgen van oorlog, vervolging en geweld Cogis Cogis is het landelijke kennisinstituut dat zich richt op het voorkomen en verminderen van de persoonlijke en maatschappelijke

Nadere informatie

Een samenwerking tussen War Child, Save the Children en UNICEF Nederland om gevluchte kinderen in Nederland te helpen.

Een samenwerking tussen War Child, Save the Children en UNICEF Nederland om gevluchte kinderen in Nederland te helpen. NEDERLAND Een samenwerking tussen War Child, Save the Children en UNICEF Nederland om gevluchte kinderen in Nederland te helpen. INTRODUCTIE Sinds 2015 heeft Nederland tienduizenden asielzoekers verwelkomd.

Nadere informatie

Naam KIDS FOR WARCHILD Oorlog en vrede in de wereld

Naam KIDS FOR WARCHILD Oorlog en vrede in de wereld Naam KIDS FOR WARCHILD Oorlog en vrede in de wereld In meer dan dertig landen in de wereld is er oorlog. Wereldwijd zijn er dus miljoenen kinderen die een oorlog meemaken. Vraag 1. Kun je drie landen noemen

Nadere informatie

Bruggenbouwers Linko ping, Zweden

Bruggenbouwers Linko ping, Zweden Bruggenbouwers Linko ping, Zweden Het Bruggenbouwers project wordt in de Zweedse stad Linköping aangeboden en is één van de succesvolle onderdelen van een groter project in die regio. Dit project is opgezet

Nadere informatie

Stichting Emda. Beknopt Jaarverslag 2014. Network for European Monitoring and Development Assistance EMDA. Voorwoord

Stichting Emda. Beknopt Jaarverslag 2014. Network for European Monitoring and Development Assistance EMDA. Voorwoord Stichting Emda Beknopt Jaarverslag 2014 Voorwoord De nieuwe publicatieplicht voor een ANBI-status geeft vooral bij kleinere NGO s, zoals de Stichting Emda, nogal extra administratieve en organisatorische

Nadere informatie

UNIT 2 Begeleiding. Coaching proces, Instrumenten and vaardigheden voor Coacing en mobiliteit for Coaching and Mobility

UNIT 2 Begeleiding. Coaching proces, Instrumenten and vaardigheden voor Coacing en mobiliteit for Coaching and Mobility UNIT 2 Begeleiding Coaching proces, Instrumenten and vaardigheden voor Coacing en mobiliteit for Coaching and Mobility 1 2 Wat is coaching? Coaching is een methode voor het ontwikkelen van potentieel

Nadere informatie

Voor de Arq Nieuwsflits. 13 juni 2012 Magda Rooze

Voor de Arq Nieuwsflits. 13 juni 2012 Magda Rooze Voor de Arq Nieuwsflits 13 juni 2012 Magda Rooze Betreft: Workshop Psychosocial Support for Uniformed Workers European Guidelines and New Trends door het Ministerie van Binnenlandse Zaken in Praag, Tsjechische

Nadere informatie

Father s House. International Charity Foundation jaarverslag 2008

Father s House. International Charity Foundation jaarverslag 2008 Father s House International Charity Foundation jaarverslag 2008 Center of Social Care for Children 9 nieuwe kinderen opgenomen 5 kinderen naar My Family Care Center 4 kinderen terug naar eigen familie

Nadere informatie

Het Nederlandse Rode Kruis helpt direct. Jaarverslag 2013

Het Nederlandse Rode Kruis helpt direct. Jaarverslag 2013 Het Nederlandse Rode Kruis helpt direct Jaarverslag 2013 Kijk voor het volledige jaarverslag op: www.rodekruis.nl/jaarverslag 2013 2013 is een bewogen jaar Conflicten als in Syrië, natuurrampen en vele

Nadere informatie

JAARVERSLAG 2016 VERKORT

JAARVERSLAG 2016 VERKORT JAARVERSLAG 2016 VERKORT Inhoud Voorwoord 2 Het verhaal van 4 2016 in cijfers 6 Training, onderwijs en capaciteitsopbouw 8 Onderzoek en kennis delen 18 Kort nieuws 22 Financiën en organisatie 24 Voorwoord

Nadere informatie

Van medicijnman tot evidence based practice

Van medicijnman tot evidence based practice Van medicijnman tot evidence based practice Een reis door de ambulante GGZ van Sierra Leone Antoinet Kabbedijk Verpleegkundig Specialist GGZ Kings Sierra Leone Partnership Sierra Leone Ruim 6 miljoen

Nadere informatie

GGzE centrum psychotrauma

GGzE centrum psychotrauma GGzE centrum psychotrauma GGzE centrum psychotrauma Mensen helpen met complexe traumaproblematiek en het (her)vinden van hun weg in de samenleving. Algemene informatie >> COMPLEXE TRAUMA S KUNNEN GROTE

Nadere informatie

TEAMUP Een samenwerking tussen War Child, Save the Children en UNICEF Nederland om gevluchte kinderen in Nederland te helpen.

TEAMUP Een samenwerking tussen War Child, Save the Children en UNICEF Nederland om gevluchte kinderen in Nederland te helpen. TEAMUP Een samenwerking tussen War Child, Save the Children en UNICEF Nederland om gevluchte kinderen in Nederland te helpen. INTRODUCTIE Sinds 2015 heeft Nederland tienduizenden asielzoekers verwelkomd.

Nadere informatie

Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders

Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders Handboek voor trainers Redactie: Leony Coppens Carina van Kregten Houten 2012 2012 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media

Nadere informatie

Serie handleidingen. "LbD4All" ("Leren door Ontwikkeling voor iedereen") AUTHENTICITEIT. Door Kristina Henriksson, Päivi Mantere & Irma Manti

Serie handleidingen. LbD4All (Leren door Ontwikkeling voor iedereen) AUTHENTICITEIT. Door Kristina Henriksson, Päivi Mantere & Irma Manti Serie handleidingen "LbD4All" ("Leren door Ontwikkeling voor iedereen") AUTHENTICITEIT Door Kristina Henriksson, Päivi Mantere & Irma Manti Deze publicatie werd gefinancierd door de Europese Commissie.

Nadere informatie

Leiderschap in je community GETALENTEERDE MAAR KANSARME JONGEREN LEREN EEN SOCIAAL PROJECT OPZETTEN

Leiderschap in je community GETALENTEERDE MAAR KANSARME JONGEREN LEREN EEN SOCIAAL PROJECT OPZETTEN Leiderschap in je community GETALENTEERDE MAAR KANSARME JONGEREN LEREN EEN SOCIAAL PROJECT OPZETTEN 2012 2014 Wie? Che Amigo is een dynamische stichting die zich sinds 2007 inzet voor beter onderwijs en

Nadere informatie

UPDATE NOODHULP NEPAL

UPDATE NOODHULP NEPAL UPDATE NOODHULP NEPAL nieuwsbrief #03 / mei 2015 Samen voor Nepal Onmiddellijk na de aardbeving in Nepal sloegen de ADID-organisaties de handen ineen, ter plekke en in Nederland. We staan geen van allen

Nadere informatie

Gemeenschappelijke Taal;

Gemeenschappelijke Taal; Gemeenschappelijke Taal; hoe doen we het goed voor ieder kind Chaja Deen c.deen@nji.nl Opzet Check-in Het ontstaan in Schotland Introductiefilmpje Getting it right for every child / Kansencirkel Doelen

Nadere informatie

8 keer beoordeeld 10 december 2013

8 keer beoordeeld 10 december 2013 7,3 Werkstuk door D. 1296 woorden 8 keer beoordeeld 10 december 2013 Vak Levensbeschouwing Methode Standpunt 1A Welke onderwerpen komen aan de orde? Duurzame economie Armoede Duurzame producten Duurzame

Nadere informatie

Helpt na een misdrijf, verkeersongeval, calamiteit of bij vermissing

Helpt na een misdrijf, verkeersongeval, calamiteit of bij vermissing Helpt na een misdrijf, verkeersongeval, calamiteit of bij vermissing PROGRAMMA Wie helpen wij? De dienstverlening Onze vrijwilligers Ontwikkelingen Financiering SLACHTOFFERHULP NEDERLAND Slachtofferhulp

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal De heer J. Voordewind Binnenhof 4 Den Haag. Den Haag, 26 juni 2008

Tweede Kamer der Staten-Generaal De heer J. Voordewind Binnenhof 4 Den Haag. Den Haag, 26 juni 2008 Tweede Kamer der Staten-Generaal De heer J. Voordewind Binnenhof 4 Den Haag Den Haag, 26 juni 2008 Dank voor het verslag van uw bezoek begin april aan Noord-Irak dat u mij 10 juni jl. aanbood. Uw reis

Nadere informatie

Visie Better Care Network Netherlands. Een gezin voor ieder kind. Margot Klute, Wereldkinderen, namens Better Care Network NL

Visie Better Care Network Netherlands. Een gezin voor ieder kind. Margot Klute, Wereldkinderen, namens Better Care Network NL Visie Better Care Network Netherlands Een gezin voor ieder kind Margot Klute, Wereldkinderen, namens Better Care Network NL Urgentie & Doel BCNI Urgentie: Er zijn miljoenen kinderen wereldwijd die onvoldoende

Nadere informatie

Stichting Paraplu Nepal Januari 2014

Stichting Paraplu Nepal Januari 2014 Beleidsplan 2014 Stichting Paraplu Nepal Januari 2014 Beleidsplan 2014 1. Introductie... 2 2. Doelstelling... 2 3. Projecten... 3 4. Bestuursorganisatie... 4 5. (Financieel) beleid... 4 6. Doelgroep...

Nadere informatie

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager.

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager. Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager www.bpmo-academy.nl Wat is kwaliteitsmanagement? Kwaliteitsmanagement beoogt aan te sturen op het verbeteren van kwaliteit. Tevens houdt het zich bezig met het verbinden

Nadere informatie

Herstelondersteunende zorg in een veranderend zorglandschap. Michiel Bähler Adviseur/ psycholoog GGZ NHN

Herstelondersteunende zorg in een veranderend zorglandschap. Michiel Bähler Adviseur/ psycholoog GGZ NHN Herstelondersteunende zorg in een veranderend zorglandschap Michiel Bähler Adviseur/ psycholoog GGZ NHN Geen belangen Disclosure Persbericht 15 oktober 2014 Veranderend zorglandschap vraagt om vernieuwde

Nadere informatie

7 recovery oriented survivor Empowerment strategies

7 recovery oriented survivor Empowerment strategies 7 ROSES 31 MAART 2017 - JORIENE VAN DER KOLK & JETSKE VAN HEEMSTRA 7 recovery oriented survivor Empowerment strategies WELKOM DIVERSE CONTEXT methode ontwikkeld en gepilot in 5 Europese landen (Duitsland,

Nadere informatie

Midden Oosten Werkgroep 2018

Midden Oosten Werkgroep 2018 Midden Oosten Werkgroep 2018 Werkgroep De werkgroep Midden Oosten bestaat uit vier leden, die mimimaal drie keer per jaar vergaderen over de voortgang van de door dg WereldWerk ondersteunde projecten en

Nadere informatie

GGzE centrum psychotrauma

GGzE centrum psychotrauma GGzE centrum psychotrauma GGzE centrum psychotrauma Mensen helpen met complexe traumaproblematiek en het (her)vinden van hun weg in de samenleving. Algemene informatie >> Complexe trauma s kunnen grote

Nadere informatie

Psychological Support

Psychological Support Psychological Support 5 realiteiten van inzet van militairen: professionals in uniform Organisatie Afdeling Auteur Functie To provide military leaders with information and practical guidelines on stress

Nadere informatie

Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M.

Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M. Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M. (Bert) Vrijhoef Take home messages: Voor toekomstbestendige chronische zorg zijn innovaties

Nadere informatie

Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders

Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders Leony Coppens Carina van Kregten Symposium Pleegzorg 2014 Waar blijft het kind? 11 maart 2014 Wat gaan we vandaag doen? Wie zijn wij?

Nadere informatie

Beleidsplan Randolph Fellowship

Beleidsplan Randolph Fellowship Beleidsplan Randolph Fellowship Inleiding Voor u ligt het beleidsplan van de stichting Randolph Fellowship, hierin kunt u alles lezen met betrekking tot de stichting en de plannen voor de komende jaren.

Nadere informatie

KIT Scholarship Fund. Jaarcijfers 2015

KIT Scholarship Fund. Jaarcijfers 2015 KIT Scholarship Fund Jaarcijfers 2015 Opgesteld te Amsterdam Maart 2016 KIT Scholarship Fund Al 50 jaar leidt het KIT artsen, verpleegkundigen en andere gezondheidsprofessionals van over de hele wereld

Nadere informatie

The Rotary Foundation s Future Vision Plan

The Rotary Foundation s Future Vision Plan The Rotary Foundation s Future Vision Plan Siebe Stellingwerff Beintema Voorzitter District Rotary Foundation Commissie Lid van Rotaryclub Voorhout Onderwerpen Achtergrond Welke Grants Pilot versus non-pilot

Nadere informatie

BiZZdesign. Bouwen van sterke en wendbare organisaties met behulp van standaarden, methode, technieken en tools. Research & Development

BiZZdesign. Bouwen van sterke en wendbare organisaties met behulp van standaarden, methode, technieken en tools. Research & Development BiZZdesign Bouwen van sterke en wendbare organisaties met behulp van standaarden, methode, technieken en tools Research & Development 1 Profile CV Joost Niehof Name Grade Nationality Residence Role Joost

Nadere informatie

~ Z.H. de Dalai Lama ~

~ Z.H. de Dalai Lama ~ I pray for all of us, oppressor and friend, that together we may succeed in building a better world through human understanding and love, and that in doing so we may reduce the pain and suffering of all

Nadere informatie

CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden

CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden CSRQ Center Rapport over onderwijsondersteunende organisaties: Samenvatting voor onderwijsgevenden Laatst bijgewerkt op 25 november 2008 Nederlandse samenvatting door TIER op 5 juli 2011 Onderwijsondersteunende

Nadere informatie

Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders. Leony Coppens Carina van Kregten

Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders. Leony Coppens Carina van Kregten Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders Leony Coppens Carina van Kregten Het zuurstofmasker Doe de zelfzorgcheck Wat gaan we vandaag doen? Wie zijn wij? Wat gaan we vandaag doen?

Nadere informatie

Inhoudsopgave Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.

Inhoudsopgave Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Validatie van het EHF meetinstrument tijdens de Jonge Volwassenheid en meer specifiek in relatie tot ADHD Validation of the EHF assessment instrument during Emerging Adulthood, and more specific in relation

Nadere informatie

Artsen moeten geen supermannen of supervrouwen zijn Prof. dr. Jan De Maeseneer

Artsen moeten geen supermannen of supervrouwen zijn Prof. dr. Jan De Maeseneer Artsen moeten geen supermannen of supervrouwen zijn Prof. dr. Jan De Maeseneer Gewoon Hoogleraar Huisartsgeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg Voorzitter Opleidingscommissie Geneeskunde Universiteit

Nadere informatie

Multi-disciplinary workshop on Ageing and Wellbeing

Multi-disciplinary workshop on Ageing and Wellbeing Date 7-12-2011 1 Multi-disciplinary workshop on Ageing and Wellbeing Prof. Dr. Inge Hutter Demographer, anthropologist Coordinator Healthy Ageing Alpha Gamma RUG Dean Faculty Spatial Sciences Date 7-12-2011

Nadere informatie

Worldschool Young European Specialists. Programma voor deelnemende leerlingen. YES! in het kort. YES! Young European Specialists

Worldschool Young European Specialists. Programma voor deelnemende leerlingen. YES! in het kort. YES! Young European Specialists Worldschool Young European Specialists YES! Young European Specialists Programma voor deelnemende leerlingen YES! is een speciaal onderwijsprogramma voor leerlingen van het VWO, vijfde leerjaar. Honderd

Nadere informatie

Empowerment project. Driejarig project van Rotaryclub Rhenen-Veenendaal

Empowerment project. Driejarig project van Rotaryclub Rhenen-Veenendaal Empowerment project Awasi Kenya Driejarig project van Rotaryclub Rhenen-Veenendaal Empowerment*van* kinderen*in*kenia De#afgelopen#drie#jaren# hebben#we#met#steun#van#de# Rotaryclub##Rhenen: Veenendaal#een#

Nadere informatie

Initiatiefvoorstel Studentenwelzijn

Initiatiefvoorstel Studentenwelzijn Initiatiefvoorstel Studentenwelzijn 13 april 2018 English summary Front would like to see more attention for student well-being at Tilburg University, in the first place by expanding the amount of studentdeans

Nadere informatie

PROJECTPLAN CARE4AFRICA

PROJECTPLAN CARE4AFRICA Stichting Care4Needs Slachthuisstraat 280 9713MR, Groningen Nederland PROJECTPLAN CARE4AFRICA Mobiel: +31638424226 Email: Care4needs@gmail.com Website: www.care4needs.com IBAN: NL17RABO0315872101 BIC:

Nadere informatie

Stichting Emda. Beknopt Jaarverslag 2013. Network for European Monitoring and Development Assistance EMDA. Voorwoord

Stichting Emda. Beknopt Jaarverslag 2013. Network for European Monitoring and Development Assistance EMDA. Voorwoord Stichting Emda Beknopt Jaarverslag 2013 Voorwoord Vanaf 2014 is er voor Organisaties met een ANBI-status, zoals Stichting Emda, een publicatieplicht via de website. De Stichting meent met de publicatie

Nadere informatie

Systematische review als middel tot synthese van bestaande kennis

Systematische review als middel tot synthese van bestaande kennis Systematische review als middel tot synthese van bestaande kennis Trudy Bekkering, epidemioloog Cebam, 2018 1 Inhoud Achtergrond Wat is een systematische review? Hoe systematische reviews maken? Verschillende

Nadere informatie

Centrum voor Jeugd en Gezin. Bouwstenen voor de groei

Centrum voor Jeugd en Gezin. Bouwstenen voor de groei Centrum voor Jeugd en Gezin Bouwstenen voor de groei Moduleaanbod Stade Advies Centrum voor Jeugd en Gezin; Bouwstenen voor de groei Hoe organiseert u het CJG? Plan en Ontwikkelmodulen: Module Verkenning

Nadere informatie

Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit

Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit 1 Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit 2 Structure of the presentation - What is intercultural mediation through the internet? - Why

Nadere informatie

VICTIMS IN MODERN SOCIETY

VICTIMS IN MODERN SOCIETY VICTIMS IN MODERN SOCIETY (VICTIMS-PROJECT) Fonds Slachtofferhulp in samenwerking met CentERdata en dr. P.G. van der Velden VICTIMS IN MODERN SOCIETY 2018 (VICTIMS-PROJECT) Fonds Slachtofferhulp in samenwerking

Nadere informatie

Asiel in België Aangepaste opvang. Directeur Beleidsondersteuning, Fanny François

Asiel in België Aangepaste opvang. Directeur Beleidsondersteuning, Fanny François Asiel in België Aangepaste opvang Directeur Beleidsondersteuning, Fanny François Fedasil Federaal Agentschap voor de opvang van asielzoekers Fedasil Organisatie Opgericht in 2001 Federaal Agentschap 1.200

Nadere informatie

BELEIDSPLAN

BELEIDSPLAN BELEIDSPLAN 2016-2019 0 Inhoudsopgave: Inleiding 2 1. Visie 3 2. Kernwaarden en Huishoudelijk reglement 3 3. Doelstelling 3 4. Beleidsplan 2016-2019 4 5. Vrijwilligersbeleid 4 6. PR en Fondsenwerving 5

Nadere informatie

De invloed van curriculum-herontwerp op beeldvorming over wijkverpleegkunde en interventiekeuzen in de zorgverlening

De invloed van curriculum-herontwerp op beeldvorming over wijkverpleegkunde en interventiekeuzen in de zorgverlening De invloed van curriculum-herontwerp op beeldvorming over wijkverpleegkunde en interventiekeuzen in de zorgverlening Margriet van Iersel MSc m.van.iersel@hva.nl Kenniscentrum ACHIEVE, Faculteit Gezondheid,

Nadere informatie

Memo Academic Skills; the basis for better writers

Memo Academic Skills; the basis for better writers Memo Academic Skills; the basis for better writers With the rise of broader bachelor degrees and the University College, Dutch universities are paying more attention to essays and other written assignments.

Nadere informatie

Towards peace of mind. Jaarverslag 2013

Towards peace of mind. Jaarverslag 2013 Towards peace of mind Jaarverslag 2013 Towards peace of mind Inhoudsopgave 1. 4 2. Samenvatting resultaten 2013 6 3. Verbinden: kennis en praktijk 9 4. Versterken van psychosociale kennis en vaardigheden

Nadere informatie

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en Effecten van een op MBSR gebaseerde training van hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en compassionele tevredenheid. Een pilot Effects of a MBSR based training program of hospice caregivers

Nadere informatie

FEDERATIE VAN EDUCATIEVE EN CULTURELE CENTRA FECC. Jaarverslag 2014. Stichting Fecc

FEDERATIE VAN EDUCATIEVE EN CULTURELE CENTRA FECC. Jaarverslag 2014. Stichting Fecc FEDERATIE VAN EDUCATIEVE EN CULTURELE CENTRA FECC Jaarverslag 2014 Dit verslag geeft een beknopt beeld van de activiteiten van het jaar 2014. Stichting Fecc Januari 2015 FEDERATIE VAN EDUCATIEVE EN CULTURELE

Nadere informatie

RESEARCH DATA MANAGEMENT INNOVATIE & SURF

RESEARCH DATA MANAGEMENT INNOVATIE & SURF RESEARCH DATA MANAGEMENT INNOVATIE & DIENSTONTWIKKELING @ SURF Wat is Research Management? Research data management is an explicit process covering the creation and stewardship of research materials to

Nadere informatie

Hoe ziet de toekomst van ICT-beleid eruit in het onderwijs aan leerlingen met beperkingen?

Hoe ziet de toekomst van ICT-beleid eruit in het onderwijs aan leerlingen met beperkingen? Informatie en Communicatie Technologie (ICT) in het onderwijs aan leerlingen met beperkingen Visies op de toekomst van Beleid, Praktijk en Onderzoek & Ontwikkeling In september 2002 heeft een internationale

Nadere informatie

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten?

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Does Gentle Teaching have Effect on Skills of Caregivers and Companionship and Anxiety

Nadere informatie

Inhoudsopgaven I. Voorwoord II. Drijfveer III. Geschiedenis -doelstelling - missie - visie - werkgebieden - middelen

Inhoudsopgaven I. Voorwoord II. Drijfveer III. Geschiedenis -doelstelling - missie - visie - werkgebieden - middelen Inhoudsopgaven I. Voorwoord II. Drijfveer III. Geschiedenis doelstelling missie visie werkgebieden middelen IV. Locatie V. Doelgroep VI. Activiteiten VII. Financiën VIII. Planning 20122013 1 Stichting

Nadere informatie

UITNODIGING. 5 juni 2012: CORPORATE UNIVERSITY EVENT 5 JUNI ROTTERDAM SCHOOL OF MANAGEMENT ERASMUS UNIVERSITY SAVE THE DATE

UITNODIGING. 5 juni 2012: CORPORATE UNIVERSITY EVENT 5 JUNI ROTTERDAM SCHOOL OF MANAGEMENT ERASMUS UNIVERSITY SAVE THE DATE ROTTERDAM SCHOOL OF MANAGEMENT ERASMUS UNIVERSITY EXECUTIVE EDUCATION AND ORGANISATIONAL DEVELOPMENT SAVE THE DATE 5 JUNI 14:00-17:30 RSM Open Programmes UITNODIGING 5 juni 2012: CORPORATE UNIVERSITY EVENT

Nadere informatie

Jaarverslag 2015 Stichting Jua Rescue Center en Children s Home

Jaarverslag 2015 Stichting Jua Rescue Center en Children s Home Jaarverslag 2015 Stichting Jua Rescue Center en Children s Home 1 Inhoud 1. Jua Rescue Center p. 3 1.1 Bereik 1.2 Activiteiten 1.3 Samenwerking 1.4 Personeel 1.5 De Nederlandse stichting 2. Financiën p.

Nadere informatie

ROTARY HELPT MENSEN Wat kunnen wij doen?

ROTARY HELPT MENSEN Wat kunnen wij doen? ROTARY HELPT MENSEN Wat kunnen wij doen? Doel van de Workshop Hoe kan de Rotary Foundation bijdragen aan club plannen Hoe kan de club de Rotary Foundation gebruiken Door: Uitwisselen ervaring, kruisbestuiving,

Nadere informatie

Dichter bij elkaar. Strategie 2015-2019

Dichter bij elkaar. Strategie 2015-2019 Dichter bij elkaar Strategie 2015-2019 De zorg verandert. Vrijwilligers veranderen. De wensen van families veranderen. De maatschappij verandert. Ronald McDonald Huis Sophia Rotterdam wil klaar zijn voor

Nadere informatie

Opleiding PECB IT Governance.

Opleiding PECB IT Governance. Opleiding PECB IT Governance www.bpmo-academy.nl Wat is IT Governance? Information Technology (IT) governance, ook wel ICT-besturing genoemd, is een onderdeel van het integrale Corporate governance (ondernemingsbestuur)

Nadere informatie

11/12/2018 HOE DE ORGANISATIE VAN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG VOOR OUDEREN VERBETEREN? Vraag van de FOD Volksgezondheid. onderzoekvragen en methode

11/12/2018 HOE DE ORGANISATIE VAN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG VOOR OUDEREN VERBETEREN? Vraag van de FOD Volksgezondheid. onderzoekvragen en methode HOE DE ORGANISATIE VAN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG VOOR OUDEREN VERBETEREN? JEF ADRIAENSSENS, MARIA-ISABEL FARFAN-PORTET, NADIA BENAHMED, LAURENCE KOHN, CÉCILE DUBOIS, STEPHAN DEVRIESE, MARIJKE EYSSEN,

Nadere informatie

WERKPLAN Introductie ontwikkelingen in de zorg. 1. Mensenrechteneducatie (MRE):

WERKPLAN Introductie ontwikkelingen in de zorg. 1. Mensenrechteneducatie (MRE): WERKPLAN 2018 Introductie ontwikkelingen in de zorg Het regeringsakkoord van het kabinet Rutte III biedt nauwelijks verbetering van de positie van kwetsbare groepen in de gezondheidszorg. Er wordt wel

Nadere informatie

DE BASIS EN SPEERPUNTEN VOOR

DE BASIS EN SPEERPUNTEN VOOR 1 JAARPLAN 2015 Voorwoord Het jaar 2014 is bijzonder succesvol geweest voor Present Rotterdam. Met succes zijn we op weg naar een stabiele organisatie met vaste partners, hebben we veel groepen vrijwilligers

Nadere informatie

Systems-Centered Training door Lotte Paans

Systems-Centered Training door Lotte Paans Systems-Centered Training door Lotte Paans De workshop is ervaringsgericht van opzet, opdat je aan den lijve ondervindt wat het effect van de werkwijze is. Een wezenlijk onderdeel van Systems-Centered

Nadere informatie

LONDEN MET 21 GEVARIEERDE STADSWANDELINGEN 480 PAGINAS WAARDEVOLE INFORMATIE RUIM 300 FOTOS KAARTEN EN PLATTEGRONDEN

LONDEN MET 21 GEVARIEERDE STADSWANDELINGEN 480 PAGINAS WAARDEVOLE INFORMATIE RUIM 300 FOTOS KAARTEN EN PLATTEGRONDEN LONDEN MET 21 GEVARIEERDE STADSWANDELINGEN 480 PAGINAS WAARDEVOLE INFORMATIE RUIM 300 FOTOS KAARTEN EN PLATTEGRONDEN LM2GS4PWIR3FKEP-58-WWET11-PDF File Size 6,444 KB 117 Pages 27 Aug, 2016 TABLE OF CONTENT

Nadere informatie

3.6 Diversiteit is meer dan verschil in cultuur 91 3.7 Antwoorden uit de gezondheidswetenschappen

3.6 Diversiteit is meer dan verschil in cultuur 91 3.7 Antwoorden uit de gezondheidswetenschappen Inhoud Inleiding 7 1 Diversiteit in jouw leven 13 1.1 Identiteit 13 1.2 Sociale identiteit 15 1.3 Sociale deelidentiteiten 17 1.4 Multiculturele persoonlijkheden 20 1.5 Aspecten van persoonlijkheden 24

Nadere informatie

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education

Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Communication about Animal Welfare in Danish Agricultural Education Inger Anneberg, anthropologist, post doc, Aarhus University, Department of Animal Science Jesper Lassen, sociologist, professor, University

Nadere informatie

Het Nederlandse Rode Kruis helpt direct. Jaarverslag 2015

Het Nederlandse Rode Kruis helpt direct. Jaarverslag 2015 Het Nederlandse Rode Kruis helpt direct Jaarverslag 2015 Kijk voor het volledige jaarverslag op: www.rodekruis.nl/jaarverslag2015 2015: het jaar van de vluchteling Honderdduizenden mensen sloegen dit jaar

Nadere informatie

Business Architectuur vanuit de Business

Business Architectuur vanuit de Business Business Architectuur vanuit de Business CGI GROUP INC. All rights reserved Jaap Schekkerman _experience the commitment TM Organization Facilities Processes Business & Informatie Architectuur, kun je vanuit

Nadere informatie

Project onze kinderen - Jeladim sjelanoe.

Project onze kinderen - Jeladim sjelanoe. בסד Project onze kinderen - Jeladim sjelanoe. 1. Inleiding.. Blz. 2 2. Voorbereidende fase...blz. 3 3. Uitvoerende fase... Blz. 4 4. Informatievoorziening.... Blz. 6 5. Begroting en verslag... Blz. 8 Samenstelling:

Nadere informatie

Veerkracht en zelfredzaamheid vanuit internationaal perspectief Keynote Congres Voorbereid op zelfredzaamheid

Veerkracht en zelfredzaamheid vanuit internationaal perspectief Keynote Congres Voorbereid op zelfredzaamheid Veerkracht en zelfredzaamheid vanuit internationaal perspectief Keynote Congres Voorbereid op zelfredzaamheid Georg Frerks Hoogleraar Rampenstudies, Wageningen Universiteit Bredere Context Globalisering

Nadere informatie

Mentaal Weerbaar Blauw

Mentaal Weerbaar Blauw Mentaal Weerbaar Blauw de invloed van stereotypen over etnische minderheden cynisme en negatieve emoties op de mentale weerbaarheid van politieagenten begeleiders: dr. Anita Eerland & dr. Arjan Bos dr.

Nadere informatie

Tekst en tekeningen door Colombiaanse vluchtelingenkinderen in Ecuador. UNHCR / S. Aguilar

Tekst en tekeningen door Colombiaanse vluchtelingenkinderen in Ecuador. UNHCR / S. Aguilar Tekst en tekeningen door Colombiaanse vluchtelingenkinderen in Ecuador UNHCR / S. Aguilar UNHCR / S.Aguilar Tekst en tekeningen door Colombiaanse vluchtelingenkinderen in Ecuador UNHCR, Europese vertegenwoordiging,

Nadere informatie

Internationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanbeweging

Internationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanbeweging Internationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanbeweging Structuur De Internationale Rode Kruisbeweging bestaat uit drie onderdelen: Nationale Rode Kruis- en Rode Halve Maanverenigingen (onder meer het Belgische

Nadere informatie

VGZ Bedrijfszorgpakket Optimaal

VGZ Bedrijfszorgpakket Optimaal VGZ Bedrijfszorgpakket Optimaal U kunt nu gebruikmaken van VGZ Bedrijfszorg, om gezond en plezierig te blijven werken! Uw werkgever maakt gebruik van VGZ Bedrijfszorg van Zorgverzekeraar VGZ. VGZ Bedrijfszorg

Nadere informatie

Samenvatting Onderzoeksrapport SOCIAAL EN EMOTIONEEL WELBEVINDEN VAN JONGE KINDEREN IN SCHOOL EN OPVANG. Een onderzoek in vijf Europese landen

Samenvatting Onderzoeksrapport SOCIAAL EN EMOTIONEEL WELBEVINDEN VAN JONGE KINDEREN IN SCHOOL EN OPVANG. Een onderzoek in vijf Europese landen Samenvatting Onderzoeksrapport SOCIAAL EN EMOTIONEEL WELBEVINDEN VAN JONGE KINDEREN IN SCHOOL EN OPVANG Een onderzoek in vijf Europese landen WAT IS HET SEED PROJECT? 'SEED: Social and Emotional Education

Nadere informatie

Voorzorg is niet onredelijk. WF Passchier Gezondheidsraad en Universiteit Maastricht

Voorzorg is niet onredelijk. WF Passchier Gezondheidsraad en Universiteit Maastricht Voorzorg is niet onredelijk WF Passchier Gezondheidsraad en Universiteit Maastricht Kindermobieltjes en voorzorg Child warning over mobile phones Parents should ensure their children use mobile phones

Nadere informatie

Leiderschapsversterkend Programma www. mlacademy.nl

Leiderschapsversterkend Programma www. mlacademy.nl Focus on talent and ambition Leiderschapsversterkend Programma www. mlacademy.nl The task of the leader is to get his people from where they are to where they have not been. Henry A. Kissinger Als leidinggevende

Nadere informatie

JAARVERSLAG Stichting Fadhili

JAARVERSLAG Stichting Fadhili JAARVERSLAG 2015 Stichting Fadhili Inhoudsopgave Voorwoord 2 1. Activiteiten in Afrika 3 A. Burundi 3 B. Democratische Republiek Congo 4 C. Rwanda 6 2. Activiteiten in Nederland 7 A. Fondsenweving 7 B.

Nadere informatie

Jaarplan 2014 Kameroen/Nederland

Jaarplan 2014 Kameroen/Nederland Jaarplan 2014 Kameroen/Nederland LiveBuild Jaarplan 2014 Kameroen / Nederland Inleiding LiveBuild is een organisatie met veel ambitie, enthousiasme en passie. Wij geloven in de positieve kracht van eenieder

Nadere informatie

PROJECT PLAN. Contact across Cultures - DigiHouse. Introductie

PROJECT PLAN. Contact across Cultures - DigiHouse. Introductie PROJECT PLAN Contact across Cultures - DigiHouse Introductie Vanuit de stichting Contact across Cultures willen wij graag het project DigiHouse opzetten. Dit project is ontstaan vanuit onze deelname aan

Nadere informatie

From Padua to Groningen

From Padua to Groningen From Padua to Groningen The effects of the CercleS Seminar in Padua in 2009 on writing Nederlands in gang (0-A2) Berna de Boer Benvenuti a tutti! Contents I. State of affairs in September 2009 II. The

Nadere informatie

Sessie Centrumsteden VVJ

Sessie Centrumsteden VVJ Sessie Centrumsteden VVJ Bram Vermeiren Steunpunt Jeugd vzw Arenbergstraat 1D I 1000 Brussel T 02 551 13 50 I F 02 551 13 85 info@steunpuntjeugd.be I www.steunpuntjeugd.be missie Jeugdwerk brengt kinderen

Nadere informatie

Certified Public Manager Program (CPM) voor Senior Public Controllers

Certified Public Manager Program (CPM) voor Senior Public Controllers Certified Public Manager Program (CPM) voor Senior Public Controllers The European professional practice qualification for public service leaders Inschrijving vóór 1 juli 2016 = 10% korting op inschrijvingskosten

Nadere informatie

Kansen voor kruiden. Het Emotive uitwisselingsprogramma: an Indian-Dutch exchange on the reduction of antibiotic use in dairy farming

Kansen voor kruiden. Het Emotive uitwisselingsprogramma: an Indian-Dutch exchange on the reduction of antibiotic use in dairy farming Kansen voor kruiden Het Emotive uitwisselingsprogramma: an Indian-Dutch exchange on the reduction of antibiotic use in dairy farming Katrien van t Hooft, DVM NVF/Dier en Kruid bijeenkomst 20 maart 2014

Nadere informatie

SUPPORTED BY THE RIGHTS, EQUALITY AND CITIZENSHIP (REC) PROGRAMME OF THE EUROPEAN UNION

SUPPORTED BY THE RIGHTS, EQUALITY AND CITIZENSHIP (REC) PROGRAMME OF THE EUROPEAN UNION SUPPORTED BY THE RIGHTS, EQUALITY AND CITIZENSHIP (REC) PROGRAMME OF THE EUROPEAN UNION WIE IS EEN KIND? Ieder mens onder de leeftijd van 18 jaar (tenzij meerderjarigheid eerder wordt bereikt) VN Verdrag

Nadere informatie

Ontmoetingsdag eerstejaarsstudenten & ervaringsdeskundigen

Ontmoetingsdag eerstejaarsstudenten & ervaringsdeskundigen Ontmoetingsdag eerstejaarsstudenten & ervaringsdeskundigen Elena Cabiati, Onderzoeksgroep Relationeel Sociaal Werk, Departement Sociologie, Katholieke Universiteit van Milaan (Italië) 1. Wat? 2. Doel?

Nadere informatie

Kennismanagement. Wereldwijde kennis tot waarde maken voor de organisatie, over geografische en functionele grenzen heen.

Kennismanagement. Wereldwijde kennis tot waarde maken voor de organisatie, over geografische en functionele grenzen heen. Kennismanagement Wereldwijde kennis tot waarde maken voor de organisatie, over geografische en functionele grenzen heen. Tony Wegewijs, Business Learning Consultant (voorheen Heineken) AGENDA DE HEINEKEN

Nadere informatie

Beleidsplan

Beleidsplan Beleidsplan 2018-2020 Onze overtuiging De Stichting Willeke Alberti Foundation is opgericht door Willeke Alberti en is ontstaan vanuit het groeiend besef bij de naamgeefster, dat steeds meer ouderen en

Nadere informatie