Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar XIV Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (XIV) voor het jaar 2005 Nr Samenstelling: Leden:Van der Vlies (SGP), ondervoorzitter, Vos (GroenLinks), Cornielje (VVD), Buijs (CDA), Van Beek (VVD), Schreijer-Pierik (CDA), voorzitter, Atsma (CDA), Oplaat (VVD), Geluk (VVD), Mosterd (CDA), Waalkens (PvdA), Snijder-Hazelhoff (VVD), Verbeet (PvdA), Van den Brink (LPF), Vergeer (SP), Herben (LPF), Tichelaar (PvdA), Ormel (CDA), Duyvendak (GroenLinks), Koopmans (CDA), Van der Ham (D66), Van Velzen (SP), Koomen (CDA), Boelhouwer (PvdA), Douma (PvdA), Dubbelboer (PvdA) en Kruijsen (PvdA). Plv. leden:slob (ChristenUnie), Vendrik (GroenLinks), Örgü (VVD), Spies (CDA), Dezentjé Hamming (VVD), Mastwijk (CDA), Ten Hoopen (CDA), Hofstra (VVD), Veenendaal (VVD), Samsom (PvdA), De Krom (VVD), Duivesteijn (PvdA), Eerdmans (LPF), Van As (LPF) Van Heteren (PvdA), Van Lith (CDA), Van Gent (GroenLinks), Van Bochove (CDA), Van der Laan (D66), Gerkens (SP), Jager (CDA), Timmer (PvdA), Depla (PvdA), Fierens (PvdA) en Verdaas (PvdA). 2 Samenstelling: Leden:Van de Camp (CDA), Klaas de Vries (PvdA), Van Heemst (PvdA), Vos (GroenLinks), Rouvoet (ChristenUnie), Adelmund (PvdA), De Wit (SP), Albayrak (PvdA), Luchtenveld (VVD), Wilders (Groep Wilders), Weekers (VVD), De Pater-van der Meer (CDA), voorzitter, Cqörüz (CDA), Verbeet (PvdA), ondervoorzitter, Wolfsen (PvdA), Jan de Vries (CDA), Van Haersma Buma (CDA), Eerdmans (LPF), Van VERSLAG VAN EEN ALGEMEEN OVERLEG Vastgesteld 12 april 2005 De vaste commissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit 1 en de vaste commissie voor Justitie 2 hebben op 16 maart 2005 overleg gevoerd met minister Veerman van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit over: de brief van de minister van LNV van 10 februari 2005 over zijn toezeggingen in het algemeen overleg over de Cites van 23 september jongstleden ( XIV, nr. 64); de brief van de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit van 7 februari 2005 met beantwoording van schriftelijke vragen van het lid Van Velzen inzake invoer van in het wild gevangen vogels (AH II, nr. 842, vergaderjaar ); de brief van de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit over nog openstaande toezeggingen ( XIV, nr. 70). Van dit overleg brengen de commissies bijgaand beknopt verslag uit. Vragen en opmerkingen uit de commissies Mevrouw Van Velzen (SP) wordt zwaarmoedig van het Cites-dossier, omdat er niet echt vooruitgang in wordt geboekt. De minister geeft haar met zijn brieven het gevoel dat hij de kern niet aanpakt. Zo meldt hij dat er geen verband bestaat tussen Cites en drugshandel, terwijl de vraag was of er een verband bestond tussen Cites en criminele netwerken die zich bezighouden met de handel in exoten. Uit de criminaliteitsbeeldanalyse blijkt dat 50% van de onderzochte daders een legale dan wel illegale beroepshandelaar is en dat 34% deel uitmaakt van een organisatie. Interpol meldt voorts dat een aantal Nederlanders de spil vormen in de internationaal georganiseerde handel in reptielen. Hoe kan het dat de Vroonhoven-Kok (CDA), Van Fessem (CDA), Straub (PvdA), Griffith (VVD), Van der Laan (D66), Visser (VVD) en Azough (GroenLinks). Plv. leden:jonker (CDA), Dijsselbloem (PvdA), Timmer (PvdA), Halsema (GroenLinks), Van der Staaij (SGP), Kalsbeek (PvdA), Van Velzen (SP), Tjon-A-Ten (PvdA), Van Baalen (VVD), Blok (VVD), Hirsi Ali (VVD), Aasted Madsen-van Stiphout (CDA), Jager (CDA), Van Heteren (PvdA), Arib (PvdA), Buijs (CDA), Sterk (CDA), Varela (LPF), Joldersma (CDA), Ormel (CDA), Van Dijken (PvdA), Örgü (VVD), Lambrechts (D66), Rijpstra (VVD), Karimi (GroenLinks), Vergeer (SP) en Hermans (LPF). KST tkkst29800XIV-82 ISSN Sdu Uitgevers s-gravenhage 2005 Tweede Kamer, vergaderjaar , XIV, nr. 82 1

2 minister dan alleen maar rept van niet-bestaande verbanden met drugshandel? Klopt het dat na drugshandel de smokkel van exotische dieren de meest lucratieve criminele activiteit is geworden? Dan moet het opsporingsapparaat dat zich nu concentreert op hobbyisten of toeristen, aangepast worden om deze criminele organisaties aan te pakken. Exotische dieren schijnen in Nederland zeer gemakkelijk verkrijgbaar te zijn op beurzen en via internet. Dat kan de minister toch niet accepteren? Beroepshandelaren worden onderworpen aan invoercontroles bij de douane. Daarmee worden de bazen van de exotenhandel niet gevangen, maar alleen de katvangers. De minister was enthousiast over het door mevrouw Van Velzen ingediende amendement met het oog op het uittrekken van financiële middelen voor de oprichting van een dierenrecherche. Hij heeft de aanneming van het amendement later echter ontraden en de Kamer heeft het toen ook niet aangenomen. Het is heel kwalijk dat er zo wordt omgegaan met dierensmokkel. Hierdoor ontstaat bij mevrouw Van Velzen de indruk dat de minister eerder opkomt voor de economische belangen van de handelaren dan die van dieren en het dierenwelzijn. Uit de cijfers over de vervolging van verdachten blijkt niet of zij onnozele toeristen waren of schofterige criminelen. En waartoe zijn zij veroordeeld? Welke transacties zijn hen aangeboden? De pakkans is nog steeds laag. Zijn de sancties hoog genoeg om de criminelen af te schrikken? In het Cites-rapport staat dat het onmogelijk is om een efficiënt registratiesysteem op te tuigen. Wat heeft de minister hieraan gedaan? Europa is verantwoordelijk voor 90% van de wereldhandel van in het wild gevangen vogels. Dat zijn meer dan een miljoen vogels per jaar, waarvan er in Nederland terechtkomen. Deze handel veroorzaakt ziektes, uitstervende vogelsoorten, faunavervalsing en dierenleed en dat, terwijl zij volstrekt overbodig is, omdat deze dieren in Nederland kunnen worden gefokt. De minister zegt dat een importverbod niet effectief is, maar in de VS, waar wel een importverbod bestaat, is de nestroof van papagaaiachtigen met 20% gedaald. Het importverbod is dus wel degelijk effectief, te meer daar de illegale en legale handel met elkaar verweven zijn. België heeft tijdens de laatste Milieuraad gepleit voor de invoering van een Europees importverbod, maar Nederland is België niet bijgevallen. Neemt de staatssecretaris van Milieu het ook op voor handelaren in plaats van voor dieren? Is de minister bereid tot het afkondigen van een nationaal importverbod van zeehonden of tot het opzetten van een vergunningstelsel zoals in België bestaat? Nederland zou daarmee een goed voorbeeld kunnen geven en de druk op de Europese Commissie kunnen opvoeren. De heer Ormel (CDA) maakt de minister een compliment voor het feit dat de Cites-conferentie in Bangkok dankzij het optreden van een ambtenaar van de minister als onderhandelaar namens de EU, een groot succes is geworden. Kan de minister verduidelijken wat hij met de minister voor Ontwikkelingssamenwerking heeft besproken tijdens zijn overleg over het wildbeheer in Afrika en de bestrijding van illegale ivoorhandel en stroperij van olifanten? Kan hij er bij haar op aandringen dat zij alternatieven voor wildvang biedt aan de lokale bevolking? Is het niet tijd dat de het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit intensiever gebruik maakt van zijn grote expertise bij de samenwerking met de minister voor Ontwikkelingssamenwerking? Heeft het OM sinds 1 januari jongstleden 447 dagvaardingen opgesteld en 734 transacties aangeboden aan toeristen die via Schiphol een stukje koraal hebben ingevoerd of aan handelaars in beschermde, levende dieren? De Kamer krijgt geen inzage in de criminaliteitsbeeldanalyse omdat die vertrouwelijk is en omdat anders de opsporing in gevaar komt. Wel is Tweede Kamer, vergaderjaar , XIV, nr. 82 2

3 bekend dat Interpol de mondiale, illegale handel in reptielen en amfibieën in kaart heeft gebracht. Drie Nederlandse handelaars bleken daarin de spin in het web te zijn. Wanneer krijgen de opsporingsdiensten toegang tot de Twix-database van de Europese Unie? Kan de minister een multidisciplinair Cites-team oprichten zoals van 1994 tot 1998 heeft bestaan? Hij heeft in het vorige algemeen overleg toegezegd, dit te doen. Er is niet genoeg geld om een blik AID ers open te trekken, maar er kan wel zo veel mogelijk gebruik worden gemaakt van de experts op dit gebied. Dit is mede van belang omdat de volgende Cites-conferentie in Nederland wordt gehouden. Wildvang vormt een gevaar voor de volksgezondheid en het dierenwelzijn. Zij leidt ook tot illegale dierenhandel. Een verkorte positieflijst moet dus dringend worden opgesteld. Hoe kan het dat de minister nu zegt dat het moeilijk is om die op te stellen, terwijl hij er in het vorige algemeen overleg nog zo enthousiast over was? Doordat bepaalde in het wild gevangen diersoorten niet op de Cites-lijst staan, kan er illegaal in worden gehandeld. De illegale handel verloopt via legale kanalen. Zij moet worden bestreden. Kan de minister pleiten voor een nulquotum op Europees niveau naar het voorbeeld van de Amerikaanse Wild Bird Conservation Act? Mevrouw Vos (GroenLinks) heeft de indruk dat de minister niet bereid is om hard op te treden tegen de handel in dieren die uit hun natuurlijke omgeving worden gehaald, onder andere omdat hij niet bereid is tot het afkondigen van een importverbod op nationaal niveau. Waarom twijfelt de minister aan het nut daarvan? Probeert de minister überhaupt om aan precieze gegevens over de illegale invoer van exotische diersoorten te komen? Hoe denkt hij de gezelschapsdieren op de Europese agenda te krijgen? En wat doet hij om de handhaving op onderdelen te verbeteren? Hoe is het mogelijk dat winkels papagaaien kunnen verkopen zonder te hoeven vermelden waar die vandaan komen? Wanneer stuurt de minister eens aan op een systeem ter regulering van de handel in exotische dieren, een certificeringssysteem? Nederland speelt volgens een aantal AID ers een steeds kleinere rol in de Cites, terwijl vele andere landen steeds meer expertise met opsporing opdoen en uitwisselen. Bij de AID loopt de expertise terug; er zijn zelfs plannen om helemaal geen experts in de organisatie te houden. Waarom roept de minister niet opnieuw een multidisciplinair team in het leven? Dat van de AID functioneerde uitstekend. Het is verbijsterend dat de Kamer geen inzage heeft gekregen in de criminaliteitsbeeldanalyse, want die bevat geen informatie die om opsporingstechnische redenen niet bekend mag worden. Kan de minister die analyse alsnog aan de Kamer toesturen? Kan hij haar anders een rapport met gegevens doen toekomen dat inzicht biedt in de aard en omvang van de illegale dierenhandel? De cijfers die de minister heeft gestuurd, tonen namelijk niet aan voor de handel in welke dieren- of plantensoort mensen zijn gedagvaard of een transactie aangeboden hebben gekregen. Uit de criminaliteitsbeeldanalyse blijkt dat in sommige politieregio s hoegenaamd geen belang wordt gehecht aan de bestrijding van die handel. Dat is kwalijk, zeker met het oog op de volgende Citesconferentie die in 2007 in Nederland zal plaatsvinden. Het is ook ontoelaatbaar als Nederland niet optreedt tegen de Nederlanders die volgens het rapport van Interpol de spil vormen in de illegale dierenhandel. Omdat de Raad voor Dierenaangelegenheden (RDA) het moeilijk zou vinden om een verkorte positieflijst op te stellen, heeft de minister die niet aan de Kamer gestuurd ondanks zijn toezegging om dat in december 2004 te doen. Dit is een kwestie van politieke wil. In België en andere landen bestaat ook een verkorte positieflijst. Wanneer kan de Kamer de verkorte positieflijst verwachten? Tweede Kamer, vergaderjaar , XIV, nr. 82 3

4 Mevrouw Kruijsen (PvdA) maakt zich zorgen over het feit dat sommige commissieleden wel over vertrouwelijke informatie beschikken en andere niet. Kon de criminaliteitsbeeldanalyse niet geanonimiseerd aan de Kamer worden gezonden? Nederland moet over twee jaar als gastland van de Cites-conferentie duidelijk kunnen maken wat het doet ter bestrijding van de illegale handel in uitheemse diersoorten. Er moet dus een actieplan op tafel komen. Daarin moeten vier punten worden opgenomen. Allereerst moet er een heldere analyse komen van de handel in uitheemse diersoorten, gespecificeerd naar soort en aantal en naar sanctie die daarop staat én is opgelegd. Cijfers over overtredingen zeggen niets. De AID zet regionaal slechts 4,5 FTE in voor de opsporing van illegale handel in uitheemse diersoorten. Is dat voldoende? Is het niet beter om een team op nationaal of zelfs Europees niveau in te zetten, gezien het feit dat die handel natuurlijk grensoverschrijdend is? Nederland moet niet alleen controleren wat zich op zijn grondgebied voltrekt, maar ook in de overige werelddelen actief optreden. Hiertoe zou de expertise van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit moeten worden ingezet en zou een alternatieve wildvang moeten plaatsvinden. De minister stelt dat de minister voor Ontwikkelingssamenwerking positief staat tegenover acties die lokaal worden ondernomen. Kan de regering niet ter plekke in Afrika en Indonesië de handel in aldaar inheemse diersoorten bestrijden? Hoe kunnen de vervoerders van uitheemse diersoorten worden aangepakt? De verkorte positieflijst moet snel komen, anders stelt de Kamer er wellicht zelf een op. Kan de minister niet bij België te rade gaan voor hij de verkorte positieflijst opstelt? Wat gaat de Nederlandse regering over de walvisjacht zeggen? Wordt de Kamer hierover nog ingelicht? De heer Slob (ChristenUnie) meent dat hetzij het ministerie van Justitie, hetzij het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit zich schuldig heeft gemaakt aan het laten uitlekken van vertrouwelijke informatie. Is de minister het met hem eens dat dit niet meer mag voorkomen? De minister heeft op de vragen van mevrouw Van Velzen geantwoord dat er dankzij de bestaande wet- en regelgeving en op basis van een risicoanalyse flexibel en effectief kan worden opgetreden tegen de import van in het wild gevangen vogels. Daarom is hij niet genegen tot het uitvaardigen van een totaalverbod op de invoer daarvan overeenkomstig de Wild Bird Conservation Act van de VS. Een totaalverbod zou niet aan de doelstellingen van de Europese soortbeschermingswetgeving bijdragen, maar wel aan de vermeerdering van illegale handelsstromen. Dat wringt. Wat houdt een afgewogen case-by-casebenadering in? Wordt het traject tussen de vangst en het transport uit de landen van herkomst hierbij betrokken? Wat vindt de minister van de «nee, tenzij»-benadering van de VS? Zijn hiervan resultaten bekend? Bieden die een werkzaam alternatief voor Nederland? Hoe verhoudt dit zich met de Cites-afspraken waaraan ook Nederland zich dient te houden? Hoe staat het met de inspanningen van de minister om het onderwerp gezelschapsdieren op de Europese agenda te zetten? Hij zou zich die getroosten omdat onderdelen van de handhaving kunnen worden verbeterd. Welke onderdelen zijn dat? De heer Van den Brink (LPF) vindt het ongelooflijk dat minister Donner ooit zo laconiek heeft gereageerd op het feit dat steeds meer vertrouwelijke rapporten uitlekken. Ook laakt hij het feit dat Kamerleden vertrouwelijke informatie lezen in plaats van te melden dat ze die hebben gekregen en te vragen of ze die via de gewone weg kunnen ontvangen. Als een Kamerlid zaken als crimineel bestempelt, moet hij of zij er zelf niet aan meedoen. Tweede Kamer, vergaderjaar , XIV, nr. 82 4

5 Het is glashelder dat niemand baat heeft bij het handelen in met uitsterven bedreigde diersoorten, want zodra die er niet meer zijn, is er ook geen handel meer. De overheid is verplicht om te voorkomen dat diersoorten uitsterven. Zij moet de handel erin dus stoppen. Is de minister daartoe in staat? Zo niet, waarom zegt hij dat niet eerlijk tegen de Kamer? Wat hij nodig heeft om die handel wel te kunnen stoppen, kost waarschijnlijk meer geld dan ervoor kan worden uitgetrokken. Er moeten dus keuzes worden gemaakt. De Kamer moet dat accepteren. Handel in bedreigde diersoorten moet worden uitgebannen, maar de vraag is hoeveel geld de Kamer wil dat daarvoor wordt uitgetrokken. Zijn de armen van de minister lang genoeg om het probleem van de handel in met uitsterven bedreigde diersoorten te keren? Mevrouw Snijder-Hazelhoff (VVD) vindt de stelling van de minister te gemakkelijk dat nooit volledig is uit te sluiten dat gesmokkelde vogels de douane passeren of illegaal via buitengrenzen worden ingevoerd, zeker omdat hij niet eens over precieze gegevens beschikt over de omvang van illegale invoer. Wat gaat de minister hieraan doen? Hoe is het mogelijk dat via de buitengrenzen zoveel smokkelwaar in Nederland terechtkomt? Eerder heeft de minister gesteld dat de handel via andere Europese luchthavens dan Schiphol verloopt, omdat het op Schiphol onmogelijk is om uit het wild afkomstige vogels in te klaren. Is dat echt zo? Kan de minister aandacht besteden aan een kamerbreed verzoek tot oprichting van een goed controlepunt op Schiphol om invoer in Nederland over de weg te voorkomen en om meer greep te krijgen op wat er in Nederland terechtkomt? Een aantal landen waaronder de VS, heeft afspraken gemaakt over in het wild gevangen vogels. De minister lijkt het «nee, tenzij»-regime van de VS niet slecht te vinden. Is de minister bereid om een actief beleid te voeren om de vangst van vogels in het wild daadwerkelijk tegen te gaan, hiermee tegemoetkomend aan het verzoek van de Kamer? Mevrouw Snijder is teleurgesteld dat de minister vanwege signalen van de RDA nog geen verkorte positieflijst heeft opgesteld. Wanneer doet hij dat? Het antwoord van de minister De minister gaat op zijn ministerie na hoe het kan dat voor de tweede keer vertrouwelijke informatie is uitgelekt, want hij is daar verbijsterd over. De criminaliteitsbeeldanalyse wordt gemaakt ten behoeve van de opsporing. Dat is duidelijk. Hetzelfde geldt voor het KLPD-rapport over veevoer dat eerder is uitgelekt. Het is schadelijk als informatie daaruit bekend wordt, omdat mensen die zich niet aan de wet willen houden, er dan achter komen hoe wordt getaxeerd op welke terreinen risico s bestaan. Zij kunnen zodoende de opsporingsactiviteiten ontwijken. De minister wenst niet in te gaan op de aantijging dat hij eerder de belangen van criminele dierhandelaren behartigt dan die van dieren zelf. Hij is net als iedereen in de Kamer verontwaardigd over misstanden ten aanzien van vogels uit het wild en vogels die onder het Cites-verdrag vallen. Derhalve wenst hij zich samen met de Kamer te buigen over de vraag hoe aan deze ongewenste praktijken een einde kan worden gemaakt. De voorgestelde oplossingen om de handel in uitheemse diersoorten te verbieden of intensiever te controleren, zijn te eenvoudig. Een totaalverbod op die handel leidt tot illegale handel en de handel die reeds illegaal is, wordt er nog illegaler door. Op de vraag hoe het met het illegale circuit zit, kan de minister geen antwoord geven, want een kenmerk van illegaliteit is juist dat er zo min mogelijk over bekend is. Hij heeft er wel vermoedens van. Die heeft hij in zijn brieven aan de Kamer kenbaar gemaakt. Uit het onderzoek naar de handel in uitheemse diersoorten in de Tweede Kamer, vergaderjaar , XIV, nr. 82 5

6 jaren 1998 tot 2000 is de minister in ieder geval niet gebleken van enige samenhang met andere vormen van criminaliteit. De vogels in Europa worden beschermd door de Vogelrichtlijn. Vogels uit andere delen van de wereld worden beschermd via internationale afspraken inzake de regulering of het verbod van handel in vogelsoorten. Die afspraken worden gemaakt op grond van het Cites-verdrag. Het voordeel van een vergunningsysteem is dat het land van oorsprong wordt aangezet tot het nemen van verantwoordelijkheid. Bovendien blijven dankzij dat stelsel gesprekken met die landen mogelijk; via een invoerverbod niet. Internationale overeenkomsten over export en import genieten dan ook de voorkeur van de minister en de Europese Commissie. Stappen moeten op Europees niveau en niet op nationaal niveau worden gezet. België heeft besloten om stappen te zetten in de richting van een invoerverbod tegen de Europese regelgeving in. België moet dit aan de Europese Commissie notificeren en de Europese Commissie vermurwen alvorens een dergelijk verbod uit te kunnen vaardigen. Als blijkt dat het verbod tot goede resultaten leidt, volgt Nederland wellicht het voorbeeld van België, zeker als het verbod in België tot een verplaatsing van de handelsstromen naar Nederland leidt. In ieder geval is het nu nog niet mogelijk om een invoerverbod uit te vaardigen vanwege het Europese keurslijf waarin Nederland zit. De suggestie is gedaan om te komen tot een drooglegging van in het wild gevangen dieren volgens het Amerikaanse «nee, tenzij»-beginsel. Dit kan alleen op Europees niveau worden bewerkstelligd. Er is alleen een wezenlijk verschil tussen de structuur van de Verenigde Staten en die van de Europese Unie. Bovendien is de Europese Commissie niet van zins om hiervoor ruimte te bieden. De minister is bereid om in Europees verband te pleiten voor een nulquotum, maar is niet van plan om op nationaal niveau stappen te zetten in die richting. Hij weet namelijk dat dat geen enkele zin heeft. Met het uitvaardigen van een verbod hangt handhaving samen. Naar verwachting wordt in de loop van het jaar de Twix-databank van de Europese Unie operationeel waarin vertrouwelijke informatie wordt opgeslagen over nalevingstrends, smokkelroutes, inbeslagnames en dergelijke. De AID heeft gevraagd om toegang tot die databank te krijgen. Ook de douane en het KLPD zouden er toegang toe moeten krijgen. De minister zal zijn collega s van de daarvoor verantwoordelijke ministeries hierop wijzen. Projecten om Cites-regels gestalte te geven, hebben geleid tot een betere samenwerking tussen opsporingsdiensten. Zo zijn de cultuurverschillen tussen de diensten afgenomen, is de informatievoorziening gestructureerd en wordt er inzicht verschaft in netwerken en nalevingsniveaus. Ook is de expertise vergroot. Op de landelijke Cites-dag in 2003 hebben de handhavingsorganisaties te kennen gegeven behoefte te hebben aan afspraken omtrent het uitwisselen van ervaringen. Naar aanleiding daarvan is een landelijke werkgroep opgericht waarin alle betrokken handhavingsorganisaties vertegenwoordigd zijn. Er zijn twee acties gestart. Op dit moment wordt gewerkt aan de afronding van de bijlage bij de Flora- en faunawet krachtens de kaderovereenkomst tussen de ministeries van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en van Financiën. Verder zijn er gesprekken gaande over de mogelijkheid tot het maken van vergelijkbare, structurele afspraken tussen het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en het KLPD. Die afspraken betreffen handhavingsprioriteiten, het bevorderen van deskundigheid van douaneambtenaren en de wijze van afhandeling van geconstateerde overtredingen. Dit alles wordt gedaan om de mogelijkheden tot handhaving te versterken. Er is niet minder expertise voorhanden; de handhaving is juist versterkt door de grotere samenwerking tussen de AID, de politie en de douane. De capaciteit wordt anders ingezet dan toen het multidisciplinaire team bestond. Nu wordt de expertise Tweede Kamer, vergaderjaar , XIV, nr. 82 6

7 namelijk in de breedte gedeeld. Politie, douane en AID werken volgens een onderling overeengekomen methode en maken gebruik van de specifieke vaardigheden die nodig zijn voor de opsporing. Een politieagent kan een specialist inschakelen die tot zijn beschikking staat omdat er afspraken over zijn gemaakt. Hij heeft dus rechtstreeks toegang tot de voorhanden zijnde expertise en kan vervolgens optreden. Door die samenwerking is de efficiency verhoogd. Dat sommige AID ers van mening zijn dat de handhaving beter verliep toen het multidisciplinaire team bestond, is de minister niet bekend. Hij vindt het ongehoord dat zij dit te kennen geven aan Kamerleden in plaats van rechtstreeks aan hem. Aan de andere kant keurt hij het af dat Kamerleden informatie in de openbaarheid brengen die vertrouwelijk is vanwege het belang dat dit soort activiteiten effectief wordt opgespoord. Het doet er niet toe of zij die informatie met of zonder toestemming van de minister heeft verkregen van zijn ambtenaren. De minister kan de cijfers van het OM niet nader verklaren, omdat dat tot de bevoegdheid van het OM behoort en het OM onder de minister van Justitie ressorteert. Hij kan vertellen dat het OM geen nader onderscheid maakt in de Cites-categorieën. Hem is niet bekend of de overtredingen zijn begaan door overwegend naïeve toeristen of juist notoire handelaars met criminele antecedenten. Noch de politie, noch de AID hebben kennis van de actuele analyse van de handel in reptielen en amfibieën. In de jaren negentig heeft Interpol daar een mondiale analyse van gemaakt. Ook hebben er concrete opsporingsonderzoeken plaatsgevonden. Meer is niet bekend. De minister is bereid om aan het OM toestemming te vragen voor het verstrekken van informatie aan de Kamer over de soorten planten en dieren die in beslag zijn genomen. Voor de opstelling van de positieflijst heeft de minister advies gevraagd aan de RDA. Die is daar druk mee bezig. Enkele weken na dit algemeen overleg verschijnt de lijst. De illegale handel in ivoor is even verwerpelijk als de illegale handel in andere diersoorten. De minister heeft met de minister voor Ontwikkelingssamenwerking overlegd over de manier waarop gestalte kan worden gegeven aan de gezamenlijke wens om de handel in ivoor te bestrijden. In dat overleg is gesproken over alternatieven voor de olifantenjacht. De minister voor Ontwikkelingssamenwerking heeft beloofd om na te gaan hoe die kunnen worden ingepast in haar armoedebestrijdingsprogramma s. De minister zal aan de minister voor Ontwikkelingssamenwerking nog eens vragen of er geen concretere stappen kunnen worden gezet om de handel in ivoor aan banden te leggen. Voor eind maart 2005 is een technische werkgroepvergadering gepland over de internationale walvisvaart. Daarin worden technische onderwerpen besproken die verband houden met de herziening van het beheersregime. Een brief over de stand van zaken is onderweg naar de Kamer. Verdere besluiten zullen in juni 2005 worden genomen tijdens de International Whale Conference in Korea. De minister zal de Kamer daarover informeren. Omdat de controle op Schiphol buitengewoon streng is, wijken handelaars uit naar andere luchthavens met minder strenge controles. De KLM is regelmatig negatief in het nieuws geweest en wil niet langer worden geassocieerd met de handel in wilde dieren. De KLM heeft dus besloten om geen uit het wild afkomstige dieren of planten meer te vervoeren. De armen van de minister zijn niet lang genoeg om de handel in uitheemse dieren- en plantensoorten te stoppen en zullen daar ook nooit lang genoeg voor zijn. Hij kan er alleen maar zorgen dat de huidige capaciteit zo efficiënt mogelijk wordt ingezet, niet alleen op dit terrein, maar ook op de tientallen andere terreinen waar die voor nodig is. Verder doet hij zijn best om de expertise te vergroten en om de samenwerking met andere opsporingsorganisaties gestalte te geven. De minister zal alles in het werk stellen om de handel in alle soorten Tweede Kamer, vergaderjaar , XIV, nr. 82 7

8 dieren, dus ook gezelschapsdieren, op de agenda van de Europese Commissie geplaatst te krijgen. Nadere gedachtewisseling Mevrouw Snijder-Hazelhoff (VVD) weet dat de KLM geen uit het wild afkomstige dieren en planten meer vervoert en daarom niet controleert. Daarom is er op Schiphol geen onafhankelijk keuringspunt en vliegen andere luchtvaartmaatschappijen die dieren uit de rest van de wereld vervoeren, naar andere luchthavens in Europa. De Kamer heeft zich ooit al uitgesproken voor de oprichting van een onafhankelijk keuringspunt op Schiphol om te voorkomen dat uitheemse dieren- en plantensoorten via sluiproutes Nederland binnenkomen. Is de minister bereid om dat op te richten? De heer Van den Brink (LPF) heeft geconstateerd dat de minister bevestigt dat zijn armen te kort zijn om de handel in uitheemse dieren geheel te stoppen, maar dat hij doet wat hij kan om die handel te bestrijden. De heer Slob (ChristenUnie) vindt het jammer dat dit algemeen overleg in een grimmige sfeer is verlopen. Het lijkt hem goed om hier in een procedurevergadering op terug te blikken en om na te gaan hoe er voortaan moet worden omgegaan met vertrouwelijke gegevens. Dan kan zo goed mogelijk worden gepraat over dingen die anders en beter moeten zonder dat er afbreuk wordt gedaan aan de overige processen. De minister is verbijsterd over het feit dat sommige Kamerleden van zijn ambtenaren vertrouwelijke informatie hebben gekregen. De minister zou hiervan aangifte moeten doen, want het verspreiden van vertrouwelijke gegevens waardoor opsporingsbelangen in de knel komen, vormt een strafbaar feit. De heer Slob verneemt graag welke stappen de minister zet. De minister vindt het niet realistisch om het invoeren van in het wild gevangen vogels op nationaal niveau te verbieden. De heer Slob betwijfelt niet dat dit alleen zin heeft op Europees niveau en dat de minister zich er op dat niveau voor inzet, maar vraagt zich af hoe realistisch het is om een dergelijk verbod op Europees niveau in te voeren, gezien de opmerking van de minister dat hij op Europees niveau in een keurslijf zit. Kan de minister zoeken naar andere mogelijkheden om deze handel te bestrijden dan het plaatsen van dit onderwerp op de agenda s van de Europese Raad en de werkgroepen daarvan? Anders wordt er nauwelijks vooruitgang geboekt bij de bestrijding van deze handel. Mevrouw Kruijsen (PvdA) bedankt de minister voor zijn toezegging over de positieflijst. Zij is ook blij dat de minister met de minister voor Ontwikkelingssamenwerking wil nagaan wat zij in Afrika en Indonesië, bijvoorbeeld ten aanzien van de Orang-oetang, kunnen doen. Zij kijkt uit naar de brief over de walvisvaart. Wordt de Kamer geïnformeerd over de afspraken van de minister over de samenwerking met het KLPD en de douane? Dan kan zij nagaan of de efficiëntie inderdaad toeneemt en de samenwerking het doel dient van de bestrijding van handel in uitheemse diersoorten. Mevrouw Vos (GroenLinks) kijkt uit naar de verkorte positieflijst die de minister heeft toegezegd binnen enkele weken naar de Kamer te sturen. Zij begrijpt de irritaties van de minister over het feit dat zijn ambtenaren bepaalde signalen aan Kamerleden afgeven in plaats van aan hem. Natuurlijk moet de minister wel op de hoogte zijn van wat er in zijn organisatie leeft. Wil hij dat nagaan? Is het aantal van 4,5 FTE voor directe controle en 2 FTE voor de Cites niet te klein om het grote probleem van de illegale handel in uitheemse diersoorten het hoofd te bieden? Kan de minister toelichten wat hij bedoelt Tweede Kamer, vergaderjaar , XIV, nr. 82 8

9 met «wij gaan de expertise in de breedte delen»? Blijven de specialismen bestaan? Is de minister bereid om de Kamer regelmatig te rapporteren over opsporingsacties, vervolgingen en inbeslagnames, zodat zij de effectiviteit van de handhaving gedegen kan bespreken? De heer Ormel (CDA) heeft het idee dat de Kamer verder is gekomen dankzij de beantwoording van de minister. Hij bedankt de minister voor diens toezegging dat hij zich in zal zetten voor een Europees nulquotum voor in het wild gevangen dieren. Wil de minister ook toezeggen dat hij de Kamer regelmatig zal rapporteren over de voortgang van de besprekingen op Europees niveau? De minister is te laat met het uitvoeren van de motie-ormel waarin wordt gevraagd of hij per 1 januari 2005 een wettelijke basis wil scheppen voor het houden van gezelschapsdieren en hun welzijn. Dat zij hem gegund, zeker als er een goede positieflijst komt. Stappen richting een Europese drooglegging in combinatie met voorwaarden voor het houden van uitheemse dieren helpen te komen tot een geoorloofde omgang met in het wild gevangen dieren. Mevrouw Van Velzen (SP) heeft geen zwaarmoedig gevoel meer, maar is oprecht geïrriteerd. Zij heeft het gevoel in dit algemeen overleg gecriminaliseerd te zijn, terwijl zij niets vertrouwelijks heeft gemeld en de ambtenaren van het departement van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit haar niet hebben meegedeeld dat zij van hen vertrouwelijke informatie had gekregen. Zij is verbijsterd dat de minister geen antwoord geeft op haar vraag of het klopt dat Nederlandse handelaren de spil vormen van een crimineel netwerk en dat hij goochelt met verhalen over verbanden met andere soorten criminaliteit. Ook bevreemdt het haar dat zij geen antwoord krijgt op de vraag welk beeld er schuil gaat achter de cijfers over overtredingen, dagvaardingen en transacties. Wat is het verschil tussen een nulquotum en een Europees importverbod? Hoe gaat de minister om met het gegeven dat de Europese Commissie er geen oren naar heeft? Wat is het standpunt van de minister over de invoering van een vergunningsplicht voor de import van zeehondenbont? De minister antwoordt dat de expertise blijft, maar breder ter beschikking wordt gesteld. De AID behoudt dus haar specialisten. Hij zal met het OM bespreken welke gegevens ervan naar buiten kunnen worden gebracht en de Kamer bij gelegenheid informeren over wat er in beslag is genomen. Hij zal ook nagaan of dit met enige regelmaat kan gebeuren. De minister zal meer mogelijkheden onderzoeken om stappen te zetten in de bestrijding van handel in uitheemse diersoorten. Hij intensiveert de naleving en maakt op nationaal niveau de controle daarop efficiënter. Op Europees niveau wenst hij te bereiken dat een nulquotum wordt ingesteld. Het bedrijfsleven wil dat de Keuringsdienst van Waren en de Voedsel- en Warenautoriteit op Schiphol beter op elkaar worden afgestemd. Het bedrijfsleven wil voorts efficiënte controles op lange termijn, afspraken met keurpunthouders en, waar mogelijk, controle op de terminal in plaats van op het keurpunt. Voorts wenst het harde serviceafspraken over wachttijden bij testuitslagen en ruimere openingstijden. Een service level agreement met Schiphol is gedeeltelijk al in uitvoering. De rest is binnenkort gereed. De minister kan, gegeven de vertrouwelijkheid, geen antwoord op een aantal vragen van mevrouw Van Velzen geven. Hij draagt geen kennis van het bestaan van een crimineel circuit. Tweede Kamer, vergaderjaar , XIV, nr. 82 9

10 Toezeggingen De Kamer wordt op de hoogte gehouden van het interne onderzoek naar de verspreiding van vertrouwelijke rapportages, in het bijzonder de criminaliteitsbeeldanalyse; De minister verzoekt het Openbaar Ministerie om informatie over de aard van de handel in planten en diersoorten; Binnen enkele weken verschijnt de verkorte positieflijst; De minister overlegt met de minister voor Ontwikkelingssamenwerking over opneming van bestrijding van handel in ivoor in programma s voor armoedebestrijding. De minister is bereid in Europa te pleiten voor nulquotum van in het wild gevangen dieren, te beginnen met papegaaien en parkieten. De voorzitter van de vaste commissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Schreijer-Pierik De voorzitter van de vaste commissie voor Justitie, De Pater-van der Meer De adjunct-griffier van de vaste commissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Van der Sman Tweede Kamer, vergaderjaar , XIV, nr