INHOUDSOPGAVE. Kenniskring Toerisme en Cultuur

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "INHOUDSOPGAVE. Kenniskring Toerisme en Cultuur"

Transcriptie

1 Kenniskring Toerisme en Cultuur INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding 4 2 Missie en doelstellingen Missie Doelstellingen 5 3 Personele samenstelling Interne kenniskringleden Externe kenniskringleden 8 4 Ontwikkelingen in het kennisdomein Toerisme en Cultuur Het wetenschappelijke discours Programmalijnen 10 5 Ontwikkelingen in de externe en interne omgeving Euregionale kennispoort Expertisecentra Hogeschool Zuyd Lectoraten Hogeschool Zuyd 14 6 Activiteiten in Bijdragen aan het onderwijs Bijdragen aan bachelorcurricula Bijdragen aan mastercurricula Professionalisering van docenten Professionalisering van de docenten 16 van de kenniskring Professionalisering van docenten 20 van buiten de kenniskring 6.3 Ontwikkeling van wetenschappelijke relaties Samenwerking met binnenlandse onderwijs- 20 en onderzoeksinstellingen Samenwerking met buitenlandse onderwijs- 21 en onderzoeksinstellingen 6.4 Samenwerking met bedrijven, instellingen en 22 overheden 6.5 Kennispoort: kennisontwikkeling en 23 kennisoverdracht Projecten Publicaties Lezingen en presentaties Expertmeetings en brainstormsessies 30 7 Profilering binnen en buiten de Hogeschool Zuyd 30 8 Financieel jaaroverzicht 33 9 Evaluatie en vooruitblik 33

2 4 jrvrslg 07 Kenniskring Toerisme en Cultuur 1 Inleiding In maart 2007 liep de eerste termijn van vier jaar van Kenniskring en Lectoraat Toerisme en Cultuur (KLTC) af. Aangezien KLTC, sinds de start in 2003, het bestaansrecht intern en extern meer dan bewezen heeft, heeft het College van Bestuur van de Hogeschool Zuyd de lector verzocht een Strategisch Plan op te stellen ter onderbouwing van de aanvraag voor verlenging bij SKO. Deze aanvraag is door SKO goedgekeurd, zodat KLTC op 1 maart 2007 aan de tweede termijn begonnen is. Aldus is de continuïteit van de activiteiten van KLTC gegarandeerd voor een periode van opnieuw vier jaar. In dit jaarverslag vindt de lezer een overzicht van deze activiteiten in 2007 op het gebied van onderzoek, kennisoverdracht, onderwijsontwikkeling, professionalisering en samenwerking met het maatschappelijke werkveld. Om deze activiteiten in te kaderen wordt het overzicht voorafgegaan door een beschrijving van de missie en doelstellingen van KLTC, van de personele samenstelling van de kenniskring en van de relevante interne en externe ontwikkelingen. Reacties van lezers op het jaarverslag 2007 zijn als altijd zeer welkom. 2 Missie en doelstellingen 2.1 Missie Kenniskring en Lectoraat Toerisme en Cultuur wil een innovatief kenniscentrum zijn op het gebied van toerisme en cultuur ten behoeve van: het maatschappelijke werkveld, bestaande uit het regionale midden- en kleinbedrijf, lokale en provinciale overheden, en culturele instellingen docenten en studenten van de Hogeschool Zuyd. Richtinggevende principes bij het uitvoeren van de missie zijn: Het streven naar duurzame (cultuur)toeristische ontwikkeling Het bouwen van bruggen tussen cultuur en economie De kennisbehoefte van het maatschappelijke werkveld, opdat recht wordt gedaan aan de beoogde vraaggestuurde werking van lectoraten Resultaatgerichtheid en klanttevredenheid Objectiviteit en onafhankelijkheid: KLTC wil boven de partijen staan om een actieve rol te kunnen spelen als intermediair tussen belangengroepen.

3 Kenniskring Toerisme en Cultuur jrvrslg Doelstellingen Deze missie leidt KLTC bij haar drie hoofddoelstellingen. KLTC heeft als eerste doelstelling om de kennis van het onderzoeksdomein te ontwikkelen en deze expertise te verbreiden binnen en buiten het werkgebied van de Hogeschool Zuyd. De keuze van de projecten, of het nu onderzoek, advisering of professionalisering betreft, wordt bepaald door de behoeften van het maatschappelijke werkveld. Het HBO wordt immers geacht zich toe te leggen op onderzoek met een duidelijk praktisch karakter. Kennisontwikkeling en kennisoverdracht dienen maatschappelijk nut op te leveren. Dankzij deze doelstelling kan KLTC daadwerkelijk de rol van innovatief kenniscentrum en aanspreekpunt voor de samenleving vervullen. Het tweede doel van KLTC is het ontwikkelen van curricula en modules ten behoeve van bachelor- en masteropleidingen van de Hogeschool Zuyd. Voor de economische opleidingen gaat het om de ontwikkeling van programma-onderdelen rond cultuurtoerisme en intercultureel management. Omgekeerd worden voor de kunstopleidingen commercieel georiënteerde modules cultureel ondernemerschap opgezet. Door middel van deze faculteitsgrenzen overschrijdende aanpak willen lector en kenniskringleden een brug slaan over het spanningsveld heen, dat cultuur en economie nog maar al te vaak van elkaar scheidt. Het bevorderen van de wisselwerking tussen onderzoek en onderwijs is een van de pijlers onder de onderwijsontwikkelingsstrategie van KLTC. Lector en kenniskringleden ondersteunen de acquisitie van cultuurtoeristische afstudeerstages en afstudeerprojecten, met gebruikmaking van hun netwerk. Idealiter dient onderzoek in het verlengde te liggen van onderwijs, zodat onderwijs de vruchten kan plukken van onderzoek. Deze wisselwerking leidt tot een win-win situatie voor alle belanghebbende partijen: de onderzoeker, de docent en de student. De win-win situatie wordt maximaal uitgebuit door de resultaten van de afstudeerprojecten ook nog eens te benutten enerzijds ter actualisering en verrijking van de curricula van de bachelor- en masterprogramma s van de betrokken opleidingen van de Hogeschool Zuyd, anderzijds als grondstof voor publicaties en presentaties van hogeschooldocenten. Het derde doel is de brede professionalisering van de hogeschooldocenten. De deskundigheidsbevordering is in eerste instantie gericht op de leden van de kenniskring, maar niet exclusief. Deelonderzoeken van het programma van KLTC worden uitgevoerd als afstudeeropdrachten door studenten onder begeleiding van hogeschooldocenten. Aldus krijgen zowel docenten van buiten de kenniskring als studenten de gelegenheid actief in het onderzoeksprogramma van KLTC te participeren. Dankzij deze synergetische aanpak wordt ook de deskundigheid van de hogeschooldocenten die niet lid zijn van de kenniskring, bevorderd.

4 6 jrsvslg 07 Kenniskring Toerisme en Cultuur 3 Personele samenstelling 3.1 Interne kenniskringleden Toerisme is een multidisciplinair onderzoeksobject. Het brede palet aan faculteiten en opleidingen van de Hogeschool Zuyd biedt de mogelijkheid een interfacultaire kenniskring van ter zake deskundige hogeschooldocenten samen te stellen, die recht doet aan het interdisciplinaire karakter van het lectoraatsdomein en aan de rol van bemiddelaar tussen de culturele en de toeristische sector. Binnen KLTC benadert elk kenniskringlid het uitgestrekte kennisdomein vanuit de eigen achtergrond, bepaald door opleiding, expertise, werkomgeving en interesse. Dit garandeert een breed perspectief. In 2007 heeft de lector de externe opbrengsten van de kenniskring aangewend voor het vergroten van de aanstellingsomvang van kenniskringleden Ilja Castermans en Suzanne Zanetti, onder andere ten behoeve van de ontwikkeling van de minoren leisure management en regionaal toerisme. Met gebruikmaking van eigen middelen is de taakomvang van de lector tijdelijk uitgebreid om meer tijd te scheppen voor onderzoek en onderwijsontwikkeling. Frans Gulikers heeft besloten om per 1 september 2007 de kenniskring te verlaten.

5 Kenniskring Toerisme en Cultuur jrvrslg 07 7 De samenstelling van KLTC zag er in 2007 als volgt uit: Lid Functie en vakgebied Faculteit Omvang aanstelling Dr. Wil Munsters Lector Toerisme en Cultuur 0,7 Drs. Ilja Castermans Kenniskringlid Docent Marketing en Leisure Management Projectleider RAAK Hospitality & Toerisme Faculteit Commercieel Management Sittard 0,4 Frans Gulikers Kenniskringlid (tot ) Docent Muziek en Methodiek Conservatorium Maastricht 0,2 Drs. Ankie Hoefnagels Kenniskringlid Docent Communicatiemanagement Hoge Hotelschool Maastricht 0,2 Danny Horembach Kenniskringlid Docent Catering Management Hospitality Management Ondernemerschap Faculteit Facility Management Heerlen 0,2 Drs. Marjan Melkert Kenniskringlid Docent Architectuurgeschiedenis Faculteit Bouw Heerlen 0,2 Drs. Mirjam Ubachs Kenniskringlid Docent Marketing en Bedrijfseconomie Faculteit Internationale Communicatie Maastricht 0,2 Suzanne Zanetti - Tacken Kenniskringlid Docent Marketing Management Faculteit Facility Management Heerlen 0,3 Cécile Luijten is Sylvia Knols per 1 januari 2007 opgevolgd als projectmedewerker van KLTC.

6 8 jrvrslg 07 Kenniskring Toerisme en Cultuur 3.2 Externe kenniskringleden Lid Functie Sector Herman Bos Directeur Tourism Strategy Consultants Toeristisch Onderzoek en Consultancy Drs. Jacques Collen Hoofd Vakgroep Toerisme Hoge Hotelschool Maastricht Hoger Toeristisch Beroepsonderwijs Voorzitter Academie voor de Streekgebonden Gastronomie Toerisme en Gastronomie Drs. Hans Dassen Unitleider Toerisme Regionale Overheid Afdeling Economische Zaken Provincie Limburg (tot 1 oktober 2007) Programmamanager Vrijetijdseconomie Lokale Overheid Gemeente Maastricht (per 1 oktober 2007) Mai Jung Directeur Thermenmuseum Heerlen Cultuurtoeristische Attracties en Kasteel Hoensbroek Hoofd afdelingen Historische Lokale Overheid Musea en Sport & Recreatie Gemeente Heerlen Prof. dr. Marieke Hoogleraar Cultureel Erfgoed Wetenschappelijk Onderwijs Kuipers Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen en Onderzoek Universiteit Maastricht Senior Onderzoeker Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten Monumentenzorg Bart Mennens Directeur Burgerzaken, Economie en Toerisme Lokale Overheid Valkenburg aan de Geul Drs. Wil Nelissen Bestuurslid Stichting Zuid Limburgse Stoomtrein Maatschappij Cultuurtoeristische Attracties Onderzoeksdirecteur RandM Consultancy Camille Oostwegel Propriétaire Camille Oostwegel Hotellerie Châteauhotels & - Restaurants Esther Saris Hoofd Sponsoring, Marketing en Public Relations Musea Bonnefanten Museum Maastricht Drs. Pascal Schreurs Directeur Partner in Leisure Consultancy Toeristisch MKB Eppo Steenhuisen Directeur Askja Reizen Touroperating Ing. Ton Wanders Programmamanager Maastricht-Europa Lokale Overheid Dienst Sociale en Economische Zaken Gemeente Maastricht

7 Kenniskring Toerisme en Cultuur jrvrslg Ontwikkelingen in het kennisdomein Toerisme en Cultuur 4.1 Het wetenschappelijke discours Naast de interne leden bestaat de kenniskring uit externe leden die de maatschappelijke sectoren vertegenwoordigen, waarmee het kennisdomein in relatie staat: bedrijfsleven, overheid, kunst en cultuur, onderwijs en wetenschap. In 2007 zijn de heren Mai Jung en Wil Nelissen tot de externe kenniskring toegetreden, waarmee ook de sector van de cultuurtoeristische attracties is vertegenwoordigd. Het wetenschappelijke discours binnen het kennisdomein Toerisme en Cultuur ontwikkelt zich in een aantal hoofdrichtingen, die doorwerken in het onderzoeksprogramma van KLTC. Het betreft met name: de beleving van het (cultuur)toeristisch product en de gastvrijheid door de consument in het kader van het onderzoek naar de mechanismen van de experience economy de toenemende aandacht voor de immateriële cultuur als toeristische attractie- en belevingsfactor de implementatie van maatschappelijk verantwoord ondernemen binnen de context van de duurzame ontwikkeling van (cultuur)toerisme de erkenning en de sanctionering van cultureel ondernemerschap als volwaardig onderwerp van wetenschappelijk onderzoek de stimulering van de creatieve industrie door de nationale en regionale politiek en bedrijven als middel om de kruisbestuiving tussen cultuur en economie een nieuwe impuls te verschaffen de opkomst van creatief toerisme als cultuurtoeristische nichemarkt de toepassing van nieuwe media, zoals de digitale culturele biografie, binnen cultuurtoeristische bestemmingsmarketing KLTC heeft bijgedragen aan dit discours door het ontwikkelen van innovatieve concepten en onderzoeksinstrumenten en door het verrichten van praktisch onderzoek.

8 10 jrvrslg 07 Kenniskring Toerisme en Cultuur 4.2 Programmalijnen De keuze voor programmalijnen van KLTC wordt in hoge mate bepaald door de kennisbehoefte van het maatschappelijke werkveld. Deze behoefte is manifest en breed aanwezig. Het feit dat toerisme behoort tot de beleidsspeerpunten van de Provincie Limburg en de lokale overheden, is hieraan niet vreemd. Er vallen in totaal vijf thematische programmalijnen te onderscheiden. De eerste programmalijn is de uit praktijkgericht onderzoek voortkomende kennis in te brengen als bijdrage aan de ontwikkeling van hoogwaardig cultuurtoerisme in Limburg en de Euregio. Als leidraad daarbij dient het streven naar duurzaamheid door het zoeken naar een balans tussen het aantrekken van toerisme als bron van werk en inkomen enerzijds, en het beschermen van cultuur, natuur, leefklimaat en woonomgeving van de regionale bevolking anderzijds. In 2007 heeft KLTC wellness als thema aan deze programmalijn toegevoegd, met een speciale focus op de relatie tussen wellness en cultuur. Wellness is namelijk een van de nieuwe markten waarop het Zuid-Limburgse Heuvelland zich richt, een marktontwikkeling die heeft geleid tot kennisvragen vanuit de toeristische sector aan het adres van KLTC. De tweede programmalijn, afgeleid van de voorgaande, is seniorentoerisme, met nadruk op de combinatie van cultuur als toeristisch productelement en de senioren als groeimarktsegment voor de kleinschalige en de zorghotellerie. De derde programmalijn is het vervullen van de rol van kennismakelaar tussen de culturele en de toeristische sector, waarbij de interdisciplinaire samenstelling van de kenniskring het mogelijk maakt het spanningsveld tussen beide sectoren te overbruggen. Een van de instrumenten hierbij is de stimulering van cultureel ondernemerschap door: het opzetten van een onderwijsprogramma cultureel ondernemerschap voor de kunstenfaculteiten van de Hogeschool Zuyd het verstrekken van beleidsadviezen aan de museum- en erfgoedsector. Andersom worden de kennis van cultuur en het creatief denkvermogen in de toeristische sector bevorderd door: het inbrengen van cultuureducatie in de vorm van competenties op het gebied van cultuur en toerisme in de curricula van de economische faculteiten van de Hogeschool Zuyd het stimuleren van creatief ondernemerschap in het (toeristische) MKB middels kenniscirculatie tussen culturele ondernemers en MKB-ondernemers. De vierde programmalijn, verwant aan de voorgaande, is de creatieve industrie en de creatieve stad. Deze lijn speelt in op actuele ontwikkelingen in de regio, waar Provincie en steden de creatieve industrie steeds meer zien als een motor voor de economie en een stimulans voor het toerisme. De vijfde programmalijn is toerisme, cultuur en de nieuwe media. Ook de keuze voor deze programmalijn is ingegeven door recente regionale ontwikkelingen inzake de toepassing van informatie- en communicatietechnologie ten behoeve van het toerisme. Binnen deze programmalijn wordt intensief samengewerkt met het Lectoraat Infonomie en Nieuwe media van de Hogeschool Zuyd.

9

10 12 jrvrslg 07 Kenniskring Toerisme en Cultuur 5 Ontwikkelingen in de externe en interne omgeving 5.1 Euregionale kennispoort Aan de (Eu)regionale kennispoortfunctie van de Hogeschool Zuyd heeft KLTC bijgedragen door gerichte kennisoverdracht ten dienste van bedrijven, overheden en instellingen, getuige het overzicht van projecten, lezingen en presentaties (zie 6.5). In 2007 heeft de Euregionale kennispoortfunctie van KLTC zich zodanig geconcretiseerd dat er een aantal onderzoeksthema s naar kenniskringleden kunnen worden onderscheiden. Euregionaal onderzoeksthema Wellness in de Euregio Euregionale gastronomie en toerisme Ondernemen in de Euregio Grensschap Albertkanaal Euregionale ticketing en marketing Kenniskringlid Ilja Castermans Jacques Collen Danny Horembach Marjan Melkert Suzanne Zanetti 5.2 Expertisecentra Hogeschool Zuyd De Hogeschool Zuyd heeft in 2005 een begin gemaakt met de oprichting van expertisecentra die lectoraten en faculteiten rond een thema bijeenbrengen en die dienen als kennisloket voor externe partijen. Vanwege het sterke interdisciplinaire karakter van het kennisdomein Toerisme en Cultuur is KLTC samenwerkingsverbanden aangegaan binnen meerdere expertisecentra. Het keuzecriterium bij samenwerking is inhoudelijke verwantschap. Nu wellness als onderzoeksthema is toegevoegd aan het programma van KLTC, wordt er ook binnen het expertisecentrum Quality of Life samengewerkt, met name op het gebied van projectacquisitie. KLTC is in de expertisecentra vertegenwoordigd door kenniskringleden wier specialisme, c.q. projectactiviteiten aansluiten bij het expertisedomein. De lector draagt zorg voor de supervisie. Er wordt gestreefd naar win-win situaties die zich met name voordoen bij majeure projecten, uit te voeren door KLTC samen met de faculteiten die participeren in de expertisecentra. Het betreft projecten waarvoor KLTC onvoldoende capaciteit en/of deskundigheid in huis heeft, dan wel projecten waarvan contractonderwijs deel uitmaakt.

11 Kenniskring Toerisme en Cultuur jrvrslg Programmalijn KLTC duurzaam cultuurtoerisme seniorentoerisme cultureel ondernemerschap creatieve industrie en creatieve stad toerisme, cultuur en de nieuwe media Expertisecentrum Gebouwde Omgeving Ondernemen Quality of Life Ondernemen Creative City Creative City ICT Kenniskringlid Marjan Melkert Danny Horembach Ilja Castermans Ilja Castermans Danny Horembach Ankie Hoefnagels Mirjam Ubachs Ankie Hoefnagels Mirjam Ubachs Frans Gulikers (tot ) Suzanne Zanetti (tot )

12 14 jrvrslg 07 Kenniskring Toerisme en Cultuur 6 Activiteiten in Lectoraten Hogeschool Zuyd KLTC heeft op verschillende manieren samengewerkt met de andere lectoraten van de Hogeschool Zuyd. De samenwerking tussen KLTC en het Lectoraat Infonomie en Nieuwe media heeft geresulteerd in een gezamenlijk adviesrapport over toerisme en ICT-beleid ten behoeve van de gemeente Landgraaf. De lector heeft de lectoraten CESRT en Innovatief Ondernemen en Risicomanagement betrokken bij het strategische samenwerkingsverband van KLTC met de gemeente Landgraaf, het eerste voor onderzoek naar leefbaarheid in de wijken, het tweede voor de invulling van het innovatiehuis in Landgraaf. De lector heeft deelgenomen aan de voorbereidende besprekingen over onderzoekszwaartepunten voor lectoraten van de Hogeschool Zuyd, als trekker de basis gelegd voor het onderzoekszwaartepunt Duurzame Innovatieve Samenleving en een inhoudelijke bijdrage geleverd aan het onderzoekszwaartepunt Ouderen en veroudering. De lector heeft de directie van de Faculteit Internationale Communicatie geadviseerd inzake de inrichting van een lectoraat en kenniskring Internationale Business en Communicatie en is opgetreden als reviewer van de SKO-aanvraag, die medio 2007 is gehonoreerd. In vervolg hierop heeft de lector adviezen verstrekt voor de werving van kandidaten. 6.1 Bijdragen aan het onderwijs Door een actieve en substantiële bijdrage van KLTC aan de onderwijsontwikkeling van diverse faculteiten is er sprake van een sterke interne inbedding in de onderwijsprogramma s van de Hogeschool Zuyd. Studenten hebben afstudeeronderzoek verricht binnen het KLTC-onderzoeksprogramma onder begeleiding van docenten van binnen en buiten de kenniskring. Studenten dragen zo in belangrijke mate bij aan de kennisontwikkeling. Uitgaande van het missiebeginsel van KLTC om bruggen te slaan tussen cultuur en economie is geopteerd voor een faculteitsgrenzen overschrijdende, interdisciplinaire aanpak. Voor de economische en technische opleidingen wordt ingezet op de ontwikkeling van culturele en cultuurtoeristische programmaonderdelen, zoals architectuurgeschiedenis en herbestemming bij de Faculteit Bouw, en voor de kunstopleidingen op die van modules cultureel ondernemerschap, zoals aan het Conservatorium Maastricht. Aangetekend moet worden dat het slaan van bruggen niet altijd even gemakkelijk verloopt, noch bij de kunstenfaculteiten noch bij de economische faculteiten. De cultuursector en het bedrijfsleven zijn nog steeds twee grotendeels gescheiden werelden met een eigen interessesfeer en manier van denken, doen en communiceren.

13 Kenniskring Toerisme en Cultuur jrvrslg Bijdragen aan bachelorcurricula Hoge Hotelschool Maastricht Module 3 Hotel Internationaal: actualisering van het onderdeel interculturele communicatie (Ankie Hoefnagels) Module 3 Hotel Internationaal: inhoudelijke ondersteuning bij de ontwikkeling van de onderdelen (cultuur)toerisme (Wil Munsters) Module 11 Managementprojecten: acquisitie van (cultuur)-toeristisch gerichte projectopdrachten (Wil Munsters) Module Managementstages: acquisitie van (cultuur)toeristische afstudeerstages (Wil Munsters) Faculteit Commercieel Management Sittard Acquisitie van onderzoeksprojecten voor het tweede leerjaar thema marketinginformatiemanager (Ilja Castermans) Faculteit Internationale Communicatie, Maastricht Opleidingen International Business and Languages (IBL) en Hogere Europese Beroepen Opleiding (HEBO) Acquisitie (cultuur)toeristische projecten voor diverse leerjaren (Mirjam Ubachs) Kunstenfaculteiten, Maastricht Evaluatiebijeenkomsten en eindaanbevelingen naar aanleiding van het communicatieplan Moving music outdoors. Dit plan heeft als doel podiumbemiddeling voor naar buiten tredende conservatoriumstudenten in de vorm van begeleiding, scholing en ondersteuning (Frans Gulikers) Met ingang van september 2006 krijgen studenten van de kunstenfaculteiten van de Hogeschool Zuyd in de eindfase van hun opleiding de kans om projecten uit te voeren samen met docenten in multidisciplinaire groepen, Creative Art Teams (CAT) geheten. De projecten moeten leiden tot een openbare presentatie (concert, tentoonstelling, performance, e.d.) en moeten de studenten ondersteunen bij het verwerven van een zelfstandige positie op de arbeidsmarkt. De coördinatie van de CAT-projecten was in handen van kenniskringlid Frans Gulikers.Tijdens de COUP Maastricht zijn de eerste vier CAT-projecten gepresenteerd. Faculteit Bouw, Heerlen Acquisitie van (cultuur)toeristische stages en projecten voor het derde- en vierde leerjaar Bouwkunde en Bouwtechnische bedrijfskunde, waarbij de nadruk ligt op de ontwikkeling en herbestemming van historische gebouwen tot horeca-accommodatie (Marjan Melkert) Ontwikkeling van een module Herbestemming als onderwijsaanbod van Algemene Bouwkunde en/of Bouwtechnische bedrijfskunde en/of Architectonische Vormgeving (Marjan Melkert) Minoren Toerisme & Leisure Hoge Hotelschool Maastricht Ontwikkeling van minor Toerisme (advisering en ondersteuning door Wil Munsters) Faculteit Facility Management, Heerlen Ontwikkeling van de minor Experience & Co-creation in Leisure (Ilja Castermans en Suzanne Zanetti met advisering en ondersteuning door Wil Munsters) Hogeschool Zuyd-overstijgende bijdrage aan HBO en WO (Nederland en Vlaanderen) Publicatie van het boek Cultuurtoerisme door lector Wil Munsters

14 16 jrvrslg 07 Kenniskring Toerisme en Cultuur Bijdragen aan mastercurricula Master Artistic Research Als lid van de stuurgroep heeft Frans Gulikers bijgedragen aan de ontwikkeling van een Master Artistic Research, een gezamenlijke master van de kunstenfaculteiten van de Hogeschool Zuyd en de Universiteit Maastricht. 6.2 Professionalisering van docenten Professionalisering van de docenten van de kenniskring Interne kennisdisseminatie Kenniskringdocenten zijn door de lector in het bezit gesteld van geselecteerde vakliteratuur als middel tot gerichte deskundigheidsbevordering. Synergie in de deskundigheidsbevordering wordt bewerkstelligd door het benutten van de complementariteit in competenties. Vanuit deze optiek heeft onderlinge peer review van conceptpublicaties (onder meer het boek Cultuurtoerisme van lector Wil Munsters) en conceptpresentaties plaatsgevonden. Met dezelfde gedachte wordt in het kader van projecten interdisciplinaire samenstelling van de uitvoeringsteams nagestreefd. Zodoende kan onderlinge peer coaching leiden tot vermeerdering, c.q. toepassing van de vakoverschrijdende kennis, die noodzakelijk is gezien het multidisciplinaire karakter van het kennisdomein Toerisme en Cultuur. In 2007 hebben drie kenniskringateliers plaatsgevonden. In de oorspronkelijke opzet van deze studiedagen diepen de lector en interne kenniskringleden lopende en voorgenomen projecten van KLTC inhoudelijk uit. In 2007 is deze opzet verrijkt met een brainstormsessie over de omgang met opdrachtgevers op 1 juni en met studiereizen naar Venlo op 2 maart, met een bezoek aan het Limburgs Museum en cultuurwijk Q4, en naar Heerlen op 5 oktober, met een bezoek aan het Parkstad Limburg Theater, Kunstencentrum Signe, de Stadsgalerij in het Bezoek van KLTC aan Bureau Koekoek in de Venlose cultuurwijk Q4 op 2 maart 2007 Glaspaleis en een exposé door ambtenaren van de gemeente Heerlen over de vernieuwing van het stadcentrum. De culturele excursie naar Heerlen werd georganiseerd door Mirjam Ubachs en Suzanne Zanetti. Aangezien beide kenniskringleden een commercieel-economische achtergrond bezitten, illustreert deze activiteit bij uitstek dat de kenniskring er ook intern in slaagt om, conform haar missie, bruggen te bouwen tussen cultuur en economie.

15 Kenniskring Toerisme en Cultuur jrvrslg De deelnemers aan de ronde tafel-conferentie over cultuurtoerisme op 30 november 2007 in Maastricht Op de bovenste rij van links naar rechts: Mirjam Ubachs (Hogeschool Zuyd), Marjan Melkert (Hogeschool Zuyd), Danny Horembach (Hogeschool Zuyd), Herman Bos (Tourism Strategy Consultants), Hans Dassen (Gemeente Maastricht), Mai Jung (Gemeente Heerlen), Wil Munsters (Hogeschool Zuyd), Suzanne Zanetti (Hogeschool Zuyd), Bart Mennens (Gemeente Valkenburg aan de Geul) en Ankie Hoefnagels (Hogeschool Zuyd) Op de onderste rij van links naar rechts: Michiel Flooren (Saxion Hogeschool Deventer), Ton Wanders (Gemeente Maastricht), Annette van Welie (Hogeschool Zuyd), Ilja Castermans (Hogeschool Zuyd), Eppo Steenhuisen (Askja Reizen), Esther Saris (Bonnefanten Museum Maastricht) en Frans van Dok (Hogeschool Rotterdam)

16 18 jrvrslg 07 Kenniskring Toerisme en Cultuur Kenniskringseminars De kenniskring bestaat uit enerzijds interne leden, zijnde de hogeschooldocenten, en anderzijds externe leden die de maatschappelijke sectoren vertegenwoordigen, waarmee het kennisdomein in relatie staat: bedrijfsleven, overheid, kunst en cultuur, onderwijs en wetenschap. De externe leden van de kenniskring dienen als klankbord voor de interne leden, opdat kruisbestuiving met het maatschappelijke werkveld wordt bewerkstelligd. Praktisch wordt deze doelstelling gerealiseerd door tweemaal per jaar een kenniskringseminar te organiseren. De keuze, opzet en uitkomsten van onderzoeks- en onderwijsprojecten van KLTC worden besproken en getoetst op inhoudelijke relevantie voor het werkveld. Dit gebeurt aan de hand van zowel presentaties door interne kenniskringleden en studenten als de bespreking van het jaarverslag van het voorbije jaar en het jaarplan van het komende jaar. Daarnaast houdt een extern kenniskringlid telkens een referaat over een cultuurtoeristisch onderwerp, dat verband houdt met diens dagelijkse werkzaamheden. Het afsluitende dîner pensant biedt de gelegenheid tot verdieping van de aangesneden thema s in rechtstreekse dialogen tussen interne en externe kenniskringleden. Het zesde in de reeks kenniskringseminars op 1 juni 2007 met als locatie de Hoge Hotelschool Maastricht had als thema Toerisme, cultuur en de nieuwe media en was een coproductie van KLTC en de kenniskring Infonomie en Nieuwe Media. Het programma zag er als volgt uit: Maastricht: een cultuurtoeristische schatkist. Reflecties bij de ontwikkeling van de digitale culturele biografie van Maastricht door Marjan Melkert Landmarksproject van het Grensschap Albertkanaal door Marjan Melkert ICT-applicaties in toerisme: gadgets of onderdeel van een strategie? door Frans Gulikers en Pascal Slaats, lid van de kenniskring Infonomie en Nieuwe Media Het zevende kenniskringseminar op 30 november 2007, eveneens op de Hoge Hotelschool Maastricht, had de opzet van een ronde tafel-conferentie naar aanleiding van het verschijnen van het boek Cultuurtoerisme van lector Wil Munsters. De conferentie - onder voorzitterschap van kenniskringlid Ankie Hoefnagels - nodigde de deelnemers uit tot een debat over diverse aspecten van cultuurtoerisme, die werden belicht door Wil Munsters als inleider en door externe kenniskringleden als coreferent. Projectuitvoering Elk kenniskringlid is op basis van zijn of haar expertise en/of professionaliseringsbehoefte bij een of meer programmalijnen van KLTC ingedeeld. Professionalisering van de leden van de kenniskring krijgt zijn beslag door deelname aan projecten, waarbij kennis wordt getoetst aan de praktijk, gevalideerd en verdiept. Cursussen en trainingen Lector en kenniskringleden hebben elkaar de mogelijkheid geboden gastcolleges bij te wonen door deskundigen uit het bedrijfsleven op de faculteiten waar zij werkzaam zijn Vakinhoudelijke externe bijeenkomsten Deelname aan deze bijeenkomsten heeft als doelen: deskundigheidsbevordering kennisoverdracht aan derden door middel van lezingen en workshops profilering van de Hogeschool Zuyd en KLTC netwerkuitbreiding. In het eerste jaar van het kenniskringlidmaatschap ligt de nadruk op deskundigheidsbevordering. In een later stadium wordt er gezocht naar een balans tussen dit primaire doel en dat van kennisoverdracht.

17 Kenniskring Toerisme en Cultuur jrvrslg Lector en docenten van de kenniskring hebben deelgenomen aan de volgende bijeenkomsten: Eindbijeenkomst Raak Hospitality & Toerisme op 29 januari 2007 in Hotel Ons Krijtland te Epen (Ilja Castermans, Ankie Hoefnagels en Wil Munsters) Presentatie afstudeerproject Wellness Boulevard Valkenburg op 31 januari 2007 op de Hoge Hotelschool te Maastricht (Ilja Castermans) Euregionale Cultuurmeeting WIR/NOUS/WIJ op 31 januari 2007 in het Glaspaleis te Heerlen (Ankie Hoefnagels, Mirjam Ubachs) Design Experience, MKB-evenement georganiseerd door de Provincie Limburg en de Limburgse Design Associatie op 1 februari 2007 te Maastricht (Mirjam Ubachs) Innovatie kent geen grenzen, symposium van de Euregio Benelux Middengebied in samenwerking met de Provincie Limburg op 1 februari 2007 te Maastricht (Wil Munsters) Industrion Kerkrade: presentatie van nieuwbouwplannen en strategie op 8 februari 2007 te Kerkrade (Mirjam Ubachs) Ontdek wellness in de Euregio!, Euregionale wellness-excursie georganiseerd door de Provincie Limburg op 26 februari 2007 (Ilja Castermans) Culturele ticketing en marketing in de Euregio, werkgroepbijeenkomst georganiseerd dor de Euregio Maas-Rijn op 28 februari 2007 te Eupen, België (Suzanne Zanetti) Seminar Revitalisering militair onroerend erfgoed, georganiseerd door projectbureau Belvedere op 9 maart 2007 in het Kunstfort Vijfhuizen (Marjan Melkert, Wil Munsters) Symposium Trends in the Music Profession in Europe; Lifelong Learning & Employability georganiseerd door de Hanzehogeschool van 9 tot 11 maart 2007 te Groningen (Frans Gulikers) Colloquium Musées et Marketing... ou comment élargir ses publics?, georganiseerd door de Universiteit van Namen en de Fondation Marketing op 19 maart 2007 in het Arsenal van Namen, België (Wil Munsters) Conferentie Toerisme 2007 Inspiratie voor Innovatie! georganiseerd door de Provincie Limburg op 27 maart 2007 te Herkenbosch (Ilja Castermans, Wil Munsters, Suzanne Zanetti) Silver Economy Meeting georganiseerd door de Provincie Limburg op 26 april 2007 te Maastricht (Wil Munsters) Pinkstertreffen van de Zuid-Oost Limburgse heemkundekringen op 30 mei 2007 te Veldwezelt-Lanaken, België (Marjan Melkert) Themabijeenkomst Vertrouwen tussen overheid en burgers en installatie van Frans Wilms tot burgemeester van de gemeente Maasgouw op 8 juni 2007 te Heel (Wil Munsters) First Croatian National Tourism Day georganiseerd door het Kroatische Nationaal Bureau voor Toerisme op 12 juni 2007 te Rijeka, Kroatië (Ilja Castermans) Korte nacht van de creatieve industrie georganiseerd door het Expertisecentrum Creative City van de Hogeschool Zuyd op 29 juni 2007 te Maastricht (Ankie Hoefnagels) First Conference on Hospitality and Leisure: Business Advances and Applied Research georganiseerd door de Ecole Hôtelière van Lausanne op 6 en 7 juli 2007 te Lausanne, Zwitserland (Ilja Castermans) ATLAS Annual Conference Destinations revisited - perspectives on developing and managing tourist areas gehouden van 5 tot 8 september 2007 in Viana do Castelo, Portugal (Ankie Hoefnagels, Marjan Melkert, Wil Munsters) Advances in Tourism Marketing Conference 2007 georganiseerd door de Universiteit van Valencia in Spanje van 9 tot 14 september 2007 (Mirjam Ubachs, Suzanne Zanetti) Kick-off bijeenkomst van het Citaverde College Maastricht op 18 september 2007 te Maastricht (Wil Munsters) ExPats Night georganiseerd door het Expertisecentrum Creative City van de Hogeschool Zuyd op 27 september 2007 in AINSI te Maastricht (Ankie Hoefnagels) Congres Immaterieel Erfgoed georganiseerd door het Nederlands Centrum voor Volkscultuur op 4 oktober 2007 te Ravenstein (Marjan Melkert, Wil Munsters) Showcasing Innovation in Education, Training and Research through Tourism, Hospitality and Events, 25e EuroChrie congres van 25 tot 28 oktober 2007 in Leeds, Groot-Brittannië (Ankie Hoefnagels) Congres Tijd voor antropologie! Versnelling-Jeugd-Toekomst georganiseerd door de Nederlandse Antropologen Beroeps-

18 20 jrvrslg 07 Kenniskring Toerisme en Cultuur vereniging op 2 november 2007 in het Nederlands Openluchtmuseum te Arnhem (Wil Munsters) Studiedag Toerisme en Erfgoed-Een geslaagd huwelijk? georganiseerd door Toerisme Vlaanderen op 5 november 2007 in het Groeningemuseum te Brugge, België (Ankie Hoefnagels, Danny Horembach, Wil Munsters) Landgraaf recreatief hoogtepunt van Nederland, bijeenkomst georganiseerd door de Stichting Landgraaf 25 op 14 november 2007 te Landgraaf (Mirjam Ubachs) Docentenbijeenkomst Experience Economy georganiseerd door Experience Academy op 16 november 2007 te Bilthoven (Ilja Castermans) Themabijeenkomst Bed & Breakfast georganiseerd door de Kamer van Koophandel Zuid-Limburg op 20 november 2007 in de Biesenhof te Geleen (Ilja Castermans) Ondernemersdag 2007 georganiseerd door de gemeente Landgraaf op 20 november 2007 te Landgraaf (Wil Munsters) Congres Erfgoed & Citymarketing op 22 november 2007 in Museum De Sterrenwacht Sonnenborgh te Utrecht (Marjan Melkert) Presentatie marketingactiviteitenplan van de VVV Maastricht op 26 november 2007 te Maastricht (Danny Horembach, Wil Munsters) Jaarcongres Publieksevenementen georganiseerd door NRIT Media, NHTV Breda e.a. op 29 november 2007 te Breda (Danny Horembach) Joint Fact Finding Transforum op 5 december 2007 in Kasteel Vaeshartelt te Maastricht (Ilja Castermans) Maastricht: ondernemen en life style, Skål-bijeenkomst op 12 december 2007 te Maastricht (Wil Munsters) Symposium Back to the future: 25 jaar vrijetijd, georganiseerd door het Vrijetijdsnetwerk op 13 december 2007 in Kasteel Groeneveld te Baarn (Wil Munsters) Vergaderingen Platform Cultuur & Wetenschap Maastricht, zeswekelijks, georganiseerd door VVV Maastricht (Wil Munsters, Frans Gulikers) Bijeenkomsten van het Nationale Platform Cultuur en Toerisme te Rotterdam, Deventer en Maastricht (Wil Munsters) Professionalisering van docenten van buiten de kenniskring Docenten van verschillende faculteiten hebben meegewerkt aan het uitvoeren van KLTC-projecten. De lector heeft een bijdrage geleverd aan de scholing van een nieuwe docent van de Hoge Hotelschool Maastricht op het gebied van toerisme. Docenten van buiten de kenniskring zijn bij toerbeurt uitgenodigd voor deelname aan de kenniskringseminars van KLTC op grond van de door hen getoonde belangstelling voor de activiteiten van KLTC. Op de jaarlijkse Kennis in Bedrijf-dag van de Hogeschool Zuyd (29 november 2007) zijn voor hogeschooldocenten presentaties gehouden over de onderzoeksprojecten van KLTC (zie 6.5.3). 6.3 Ontwikkeling van wetenschappelijke relaties Samenwerking met binnenlandse onderwijs- en onderzoeksinstellingen Platform voor Cultuur en Toerisme Het Platform voor Cultuur en Toerisme, waarvan KLTC deel uitmaakt, is opgenomen als lid van het Forum voor praktijkgericht onderzoek en ontwikkeling, het nieuwe lectorenplatform dat de HBO-Raad in 2007 heeft ingesteld. Binnen het Platform is een onderzoeksalliantie tussen KLTC en Saxion Hogescholen tot stand gekomen als onderdeel van het nationale Hoger Onderwijsnetwerk Belvedere. Kwaliteitszorg lectoraten De lector werkt namens de Hogeschool Zuyd samen met lectoren van Avans Hogeschool om te komen tot een kwaliteitsbeoordelingssysteem van publicaties van lectoraten (zie 6.5.1).

19 Kenniskring Toerisme en Cultuur jrvrslg MBO De alliantie tussen het regionale MBO en KLTC heeft in 2007 vorm gekregen in: het arbeidsmarktonderzoek door KLTC voor het regionale (V)MBO ter verbetering van de aansluiting van het opleidingsprofiel op de vraag van de creatieve industrie de samenwerking tussen KLTC en Citaverde College in projecten, zoals De Kaptein vaan Köpenick de advisering door de lector inzake een nieuwe MBO TOPvestiging van Citaverde College in Maastricht het opzetten van een Limburg Leisure & Wellness Academy samen met de Limburgse ROC s. Naast het onderhouden van de bestaande relaties, is het netwerk uitgebreid met: Antropologen Beroepsvereniging, Leiden Avans Hogeschool, s- Hertogenbosch en Breda Lectoraat City Marketing & Leisure Management, Hogeschool INHOLLAND, Diemen Telos, Brabants Centrum voor Duurzaamheidsvraagstukken, Tilburg Samenwerking met buitenlandse onderwijs- en onderzoeksinstellingen Lector en kenniskringdocenten zijn lid van de Special Interest Groups (SIG) van ATLAS (Association of Tourism and Leisure Education). Deze onderzoeksgroepen komen bijeen tijdens de jaarlijkse ATLAS-congressen en organiseren aparte studiedagen met als doel diepgaande inhoudelijke gedachtenwisseling over onderzoeksprojecten. KLTC participeert actief in de volgende SIG s: Cultural Tourism Research Group: inpassing van nieuwe onderzoeksmethodes in het Cultural Tourism Research Project (Marjan Melkert, Wil Munsters) Spa and Wellness Tourism: voorbereiding van een internationaal symposium in samenwerking met de universiteiten van Leuven, Brussel en Hasselt in maart 2008 te Spa, België (Ilja Marjan Melkert en Wil Munsters als deelnemers aan het jaarlijkse ATLAS-congres van 5 tot 8 september 2007 in Viana do Castelo, Portugal Castermans). Dit symposium is de eerste stap op weg naar een gezamenlijke onderzoeksagenda op het gebied van spa en wellness-toerisme. Als lid van ATLAS heeft KLTC bijgedragen aan het jaarlijkse congres in Viana do Castelo, Portugal met een lezing van Marjan Melkert (zie 6.5.3) en het voorzitten van workshops door Ankie Hoefnagels en Wil Munsters. Als lid van de Scientific Board van IDO-Movement for Culture (Rzeszów, Polen) is Wil Munsters als reviewer van artikelen opgetreden. Naast het onderhouden van de bestaande relaties, is het internationale netwerk uitgebreid met: CeRCLe, Centre de Recherche sur la Consommation et les Loisirs, Facultés Universitaires Notre- Dame de la Paix, Namen, België Universidade de Tras-os Montes e Alto Douro, Portugal

20 22 jrvrslg 07 Kenniskring Toerisme en Cultuur 6.4 Samenwerking met bedrijven, instellingen en overheden De samenwerking met het maatschappelijke werkveld is verder geïntensiveerd. Het groeiende netwerk vormt de perfecte schakel om de maatschappelijke kennisbehoefte te koppelen aan het kennisaanbod van KLTC en zo de kenniscirculatie en de externe dialoog te stimuleren en te onderhouden. Lidmaatschappen Biesenhof-overleg Marjan Melkert is lid van de stuurgroep voor de ontwikkeling van het horeca- en het erfgoedlogiesgedeelte van de historische boerderij Biesenhof in Sweijkhuizen. Grensschap Albertkanaal Marjan Melkert is lid van het Grensschap Albertkanaal. Burgers uit nabuurgemeentes in Nederland (Maastricht) en België (Lanaken en Riemst) hebben het initiatief genomen om samen met de lokale overheden de waardevolle elementen van het gebied te inventariseren, zodat die als uitgangspunt kunnen dienen voor een geïntegreerd, grensoverschrijdend en duurzaam ontwikkelings- en ontsluitingsplan. Stichting Margraten Memorial Center Wil Munsters is adviseur van het bestuur van de Stichting Margraten Memorial Center, die als doelstelling heeft het realiseren van financieel draagvlak voor de ontwikkeling van een herdenkingscentrum in de nabijheid van de Amerikaanse Begraafplaats Margraten. Stichting Open Monumentendag Wil Munsters is per 1 januari 2007 benoemd tot bestuurslid van de Stichting Open Monumentendag, gevestigd te Amsterdam. Binnen het bestuur vertegenwoordigt hij de sector toerisme & recreatie vanuit de wetenschappelijke hoek. Deze benoeming vormt een nieuwe bevestiging - ditmaal door de culturele sector op nationaal niveau - van bestaansrecht en status van KLTC en van haar brugfunctie. Stichting Parkstad Attractief Wil Munsters is adviseur van het bestuur van de Stichting Parkstad Attractief, een samenwerkingsverband van de grote toeristische dagattracties van Parkstad aangestuurd door de Ontwikkelingsmaatschappij Parkstad Limburg. Stichting Zuid-Limburgse Heuvelland-hotels In aansluiting op het RAAK Project Hospitality & Toerisme blijft Ilja Castermans als adviseur de Stichting Zuid-Limburgse Heuvelland Hotels bijstaan. Stiechting Kaptein vaan Köpenick Marjan Melkert is secretaris geworden van de Stiechting Kaptein vaan Köpenick. Doelstelling van de stichting is om door uitvoering van deze komische opera uit het Maastrichtse repertoire te komen tot cultuuroverdracht naar jongere generaties. Culturele ticketing en marketing in de Euregio Suzanne Zanetti is lid geworden van de werkgroep Culturele ticketing en marketing in de Euregio, opgezet door de Euregio Maas-Rijn. Relaties Naast het onderhouden van de bestaande relaties, is het binnenen buitenlandse netwerk in de maatschappelijke werkveldsectoren uitgebreid met: Toeristische bedrijven en dienstverleners: Askja Reizen, Arnhem Complete Mobile Care, Maastricht Euro Space Center, Transinne (België) Huize Damiaan, Simpelveld Landal Park Hoog Vaals, Vaals Mini-Europe, Brussel (België) Sundio Group, Rotterdam TMC Tourism Marketing Concepts, Amsterdam Toerisme Vlaanderen, Brussel (België) Veluws Bureau voor Toerisme, Ugchelen

21 Kenniskring Toerisme en Cultuur jrvrslg Adviesbureaus: Arculeis, art, culture & leisure solutions, Heerlen Co-creations, Barcelona (Spanje) Heemst advies, relatiemanagement, culturele marketing, sponsoring, loyaliteitsprogramma s, Heemstede Hub Meijers Consultancy Ignition marketing services, Maastricht J2K Edudesign, onderwijsadviesbureau, Arnhem-Maastricht Next Generation 4 all, Heerlen Option Culture, Ingénierie culturelle et touristique, Choisy-le-Roi (Frankrijk) R & M Matrix, onderzoek en advies, Maastricht Van Hattem Support, project management advies en ondersteuning, Baexem Van Lieshout bestuursmanagement, Beek Vermeulen-Total Identity, brand identity bureau, Landgraaf WES, onderzoeks- en adviesbureau, Brugge (België) Culturele bedrijven, instellingen en organisaties: Europalia International, Brussel (België) Nederlandse Museumvereniging, Amsterdam Nederlands Openluchtmuseum, Arnhem Watermill Foundation, Baalsbruggermolen, Kerkrade Overheden en gelieerde instellingen: -Gemeentes Culemborg, Burgemeester Heerlen, Wethouder Cultuur en Financiën Programmadirecteur sociale infrastructuur en leefomgeving Afdeling Sport en Recreatie s-hertogenbosch, Projectmanager Vestingwerken Gulpen-Wittem, Wethouder toerisme Afdeling Beleid en Projecten Maasgouw, Burgemeester Maastricht, Programmamanager Vrijetijdseconomie Zeist, Burgemeester -Euregio Euregio Benelux Middengebied, programmasecretariaat, Turnhout (België) Euregionale werkgroep ticketing en marketing - Ministerie van Economische Zaken Syntens, innovatienetwerk voor MKB-ondernemingen 6.5 Kennispoort: kennisontwikkeling en kennisoverdracht Er bestaat een hechte relatie tussen KLTC en de maatschappelijke omgeving dankzij het uitgebreide regionale netwerk. In 2007 is de regionale kennispoortfunctie van KLTC verder uitgebouwd met marktgerichtheid en vraaggestuurde werking als leidende beginselen. Bedrijven, instellingen en overheden blijven, merendeels op eigen initiatief, hun weg vinden naar het innovatief kenniscentrum dat KLTC beoogt te zijn. De sterke regionale kennisvraag valt te verklaren uit het feit dat (cultuur)toerisme behoort tot de economische pijlers van Limburg. Het toegenomen beroep op KLTC mag worden beschouwd als blijken van erkenning van de expertise door zowel de wereld van onderwijs en onderzoek als het maatschappelijke werkveld.

22 24 jrvrslg 07 Kenniskring Toerisme en Cultuur Projecten Kenniskringprojecten Creatieve industrie (Mirjam Ubachs, Ankie Hoefnagels, Danny Horembach) In opdracht van de gemeentes Heerlen en Sittard-Geleen is een adviesrapport opgesteld om in deze gemeentes de doorstroming van het (V)MBO naar de creatieve industrie daadwerkelijk te verbeteren, het aantal stageplaatsen en banen op (V)MBOniveau in de creatieve industrie te verhogen en het creatieve ondernemerschap te stimuleren. In lijn met de adviezen is op 3 oktober 2007 een netwerkbijeenkomst georganiseerd door kenniskringleden Mirjam Ubachs en Ankie Hoefnagels op Kasteel Doenrade om de onderzoeksresultaten te presenteren aan een gehoor van vertegenwoordigers van gemeentes, ROC s, kunstinstellingen en het creatieve bedrijfsleven. In het kader van het project Strike Up the Band zijn een ondernemingsplan en subsidieplan ten behoeve van de creatieve industrie opgesteld in samenwerking met vierdejaars studenten van de opleiding IBL. Voor Bureau Koekoek in cultuurwijk Q4 Venlo hebben studenten van de opleiding IBL een plan uitgewerkt ten behoeve van netwerkvorming in Nederland en in de Duitse Euregio rondom Venlo. GaiaPark Kerkrade (Mirjam Ubachs) In opdracht van de directie van GaiaPark Kerkrade Zoo is in samenwerking met studenten van de opleiding IBL marktonderzoek verricht als basis voor toekomstig investeringsbeleid en is een marketingplan geschreven voor de Duitse, Belgische en Nederlandse markt. Gulpen-VVV Zuid-Limburg (Ilja Castermans, Mirjam Ubachs) In opdracht van de gemeente Gulpen-Wittem wordt voor het VVVkantoor in Gulpen een innovatief en rendabel concept ontwikkeld, waarbij, inspelend op de behoeftes in de markt, de nadruk zal komen te liggen op kunst en cultuur en leer-werk combinaties. Huize Damiaan Simpelveld (Mirjam Ubachs) Voor Huize Damiaan in Simpelveld hebben studenten van de opleidingen IBL en HEBO communicatieplannen voor de horeca en de groepsaccommodaties opgesteld en een marketingplan geschreven voor de ontwikkeling van een hotel. Industrion Kerkrade (Mirjam Ubachs, Ilja Castermans, Suzanne Zanetti) In opdracht van de directie van Industrion Kerkrade zijn de volgende projecten uitgevoerd: communicatieplan voor de Belgische en Duitse consumentenmarkt door studenten van de opleiding IBL communicatieplan voor de Duitse scholenmarkt door studenten van de opleiding HEBO totaal communicatieplan voor de Duitse markt als afstudeerstage van de opleiding HEBO onderzoek naar de merkassociatie Discovery Centre Industrion: Experience life, science & industry Landgraaf toeristische strategie (Frans Gulikers, Wil Munsters) De gemeente Landgraaf heeft KLTC verkozen als kennispartner bij de strategische ontwikkeling van toerisme en recreatie. In 2007 zijn in dit verband de volgende projecten uitgevoerd: een onderzoek naar de toepassing van ICT in de toeristische sector in Landgraaf en Parkstad, in samenwerking met de kenniskring Infonomie en Nieuwe Media. een onderzoek naar de economische effecten, spin-off en potenties van popfestival Pinkpop, in samenwerking met studenten van de Hoge Hotelschool Maastricht De tevredenheid van de gemeente Landgraaf over de kwaliteit van het Pinkpop-onderzoek heeft inmiddels geleid tot een volgende afstudeeropdracht voor hotelschoolstudenten: de ontwikkeling van een evenementenbeleid. Maastricht evenementenbeleid (Danny Horembach) Ontwikkeling van een methodiek om evenementen efficiënt te plannen en te monitoren, in samenwerking met een stagiair van de Faculteit Facility Management, in opdracht van VVV Maastricht

23 Kenniskring Toerisme en Cultuur jrvrslg Margraten Memorial Center (Wil Munsters, Ilja Castermans, Ankie Hoefnagels) In de gemeente Margraten is het initiatief genomen tot het ontwikkelen van een Memorial Center in de nabijheid van de Amerikaanse militaire begraafplaats. In opdracht van de Stichting Margraten Memorial Center heeft kenniskringlid Ilja Castermans een doelgroepenonderzoek uitgevoerd. Meerssen toeristische beleidsontwikkeling (Suzanne Zanetti, Wil Munsters) In opdracht van de Gemeente Meerssen heeft kenniskringlid Suzanne Zanetti een toeristisch-recreatief beleidsplan opgesteld, behelzend een visie, doelstellingen, groeistrategie, doelgroepenkeuze en positionering. Dit beleidsplan is vervolgens getoetst aan de marktvraag door middel van een onderzoek door een afstudeergroep van de Hoge Hotelschool Maastricht onder begeleiding van lector Wil Munsters. Aan de hand van het marktonderzoek hebben de studenten product-markt combinaties uitgewerkt. Parkstad Attractief (Wil Munsters) Opstellen van een strategisch innovatieprogramma, tezamen met de Provincie Limburg en Syntens, ter versterking van de bedrijfsvoering en de interne en externe samenwerking van de dagattracties verenigd in de Stichting Parkstad Attractief RAAK-project Hospitality & Toerisme (Ilja Castermans, Wil Munsters) Het project RAAK Hospitality & Toerisme had als doel innovatieve concepten te ontwikkelen voor de Zuid-Limburgse Heuvelland Hotels. Op maandag 29 januari 2007 is het project succesvol afgesloten in Hotel Ons Krijtland te Epen. Projectleider en kenniskringlid Ilja Castermans, een afstudeerprojectgroep van de Hoge Hotelschool Maastricht en studenten van de opleiding Communicatie & Multimedia Design hebben innovatieve concepten gepresenteerd en de nieuwe website van de Heuvelland Hotels gelanceerd. "Pimp my nordic walking stick": een innovatief concept voor de Zuid-Limburgse Heuvelland Hotels gepresenteerd door een afstudeerprojectgroep van de Hoge Hotelschool Maastricht als ludieke afsluiting van het project RAAK Hospitality & Toerisme op 29 januari 2007 in Epen.

INHOUDSOPGAVE. Kenniskring Toerisme en Cultuur

INHOUDSOPGAVE. Kenniskring Toerisme en Cultuur Kenniskring Toerisme en Cultuur INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding 4 2 Missie en doelstellingen 4 2.1 Missie 4 2.2 Doelstellingen 5 3 Personele samenstelling 6 3.1 Interne kenniskringleden 6 3.2 Externe kenniskringleden

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. Kenniskring Toerisme en Cultuur

INHOUDSOPGAVE. Kenniskring Toerisme en Cultuur Kenniskring Toerisme en Cultuur INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding 4 2 Missie en doelstellingen 4 2.1 Missie 4 2.2 Doelstellingen 5 3 Personele samenstelling 6 3.1 Interne kenniskringleden 6 3.2 Externe kenniskringleden

Nadere informatie

Toerisme en. Cultuur. Kenniskring

Toerisme en. Cultuur. Kenniskring HOGESCHOOL ZUYD jrvrslg 05 Kenniskring Toerisme en Cultuur Hogeschool Zuyd Onderwijs Hogeschool Zuyd behoort met meer dan 50 opleidingen, 13.500 studenten en 1.500 medewerkers tot de grote hogescholen

Nadere informatie

jrvrslg 04 Kenniskring Toerisme en Cultuur ZUYD HOGESCHOOL

jrvrslg 04 Kenniskring Toerisme en Cultuur ZUYD HOGESCHOOL HOGESCHOOL ZUYD Kenniskring Toerisme en Cultuur jrvrslg 04 Kenniskring Toerisme en Cultuur Inhoud 1 Inleiding 4 2 Doelstellingen 5 3 Personele samenstelling 6 3.1 Interne kenniskringleden 6 3.2 Externe

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. Kenniskring Toerisme en Cultuur

INHOUDSOPGAVE. Kenniskring Toerisme en Cultuur Kenniskring Toerisme en Cultuur INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding 4 2 Missie en doelstellingen 4 2.1 Missie 4 2.2 Doelstellingen 5 3 Personele samenstelling 6 3.1 Interne kenniskringleden 6 3.2 Externe kenniskringleden

Nadere informatie

Wat? Hoe? Doelstelling:

Wat? Hoe? Doelstelling: Jaarplan OTP 2014 Wat? Hoe? Doelstelling: Events/activiteiten: 2x Jouw bedrijf, mijn school, onze leerling organiseren ChecktheBizz voor havo/vwo-3 leerlingen Duurzame relatie opbouwen onderwijs en ondernemers

Nadere informatie

Wat? Hoe? Doelstelling:

Wat? Hoe? Doelstelling: Jaarplan OTP 2014 Wat? Hoe? Doelstelling: Events/activiteiten: 2x Jouw bedrijf, mijn school, onze leerling organiseren ChecktheBizz voor havo/vwo-3 leerlingen Duurzame relatie opbouwen onderwijs en ondernemers

Nadere informatie

ENTANGLE - Nieuwsbrief

ENTANGLE - Nieuwsbrief INHOUD Projectachtergrond 1 Projectomschrijving 2 Partners 3 Kick ck-off meeting in Brussel 4 Rethinking Education 4 Contactgegevens en LLP 5 ENTANGLE vindt zijn oorsprong in de dagelijkse praktijk binnen

Nadere informatie

Beleid Horizontale dialoog Hogeschool Viaa

Beleid Horizontale dialoog Hogeschool Viaa Beleid Horizontale dialoog Hogeschool Viaa Vastgesteld door het college van bestuur op 4 januari 2016 Positief advies beleidsoverleg 13 oktober 2015 Goedgekeurd door de raad van toezicht 18 december 2015

Nadere informatie

JOBspot Werving & Selectie en arbeidsmarktcommunicatie. Zuidspuistraat 6, 3231 AW Brielle, tel.: +31(0)181-413466, info@jobspot.nu www.jobspot.

JOBspot Werving & Selectie en arbeidsmarktcommunicatie. Zuidspuistraat 6, 3231 AW Brielle, tel.: +31(0)181-413466, info@jobspot.nu www.jobspot. Naam: Robbert Geboortejaar: 1987 Woonplaats: Capelle aan den IJssel Opleidingen: 09/2005 05/2010 Bachelor of Business Administration (BBA), Facility management NHTV Breda University of Applied Sciences

Nadere informatie

Van Kennisbrug naar KennisDC

Van Kennisbrug naar KennisDC Van Kennisbrug naar KennisDC Laat kennis stromen Dick van Damme Lector Logistiek Hogeschool van Amsterdam HAN, Arnhem, 31 januari 2013 Kennis DC Breda Kennis DC Nijmegen Kennis DC Rotterdam Kennis DC Venlo

Nadere informatie

Overzicht opleidingen

Overzicht opleidingen Overzicht opleidingen Stand van zaken oktober 2013 Opleiding Onderwijsinstelling Deeltijd Voltijd Duur Kosten Overig Leegstand Post-MA NRP Academie (transformatie) NRP, ism TU Delft, Nyenrode en Hogeschool

Nadere informatie

Tilburg University 2020 Toekomstbeeld. College van Bestuur, april 2013

Tilburg University 2020 Toekomstbeeld. College van Bestuur, april 2013 Tilburg University 2020 Toekomstbeeld College van Bestuur, april 2013 Strategie in dialoog met stakeholders Open voor iedere inbreng die de strategie sterker maakt Proces met respect en waardering voor

Nadere informatie

OPLEIDINGSMANAGER MARKETING, SALES & TRADE

OPLEIDINGSMANAGER MARKETING, SALES & TRADE FUNCTIEPROFIEL OPLEIDINGSMANAGER MARKETING, SALES & TRADE HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM FACULTEIT BUSINESS EN ECONOMIE Inhoudsopgave 1.Hogeschool van Amsterdam 3 De organisatie 3 De missie 3 Faculteit Business

Nadere informatie

Instellingsbeleid doelstellingen en profiel

Instellingsbeleid doelstellingen en profiel Instellingsbeleid doelstellingen en profiel 1 Inleiding 2 Beleid 3 Onderwijs 4 Onderzoek 5 Beroepspraktijk en regio 6 Kwaliteit is mensenwerk 7 Operational Excellence 8 Bestuur 9 Raad van Toezicht 10 Financiën

Nadere informatie

Stichting Ieder mbo een practoraat. Elvira Coffetti, Flora van Eck, Jorick Scheerens Woensdag 23 november 2016 BTG ZWS, Ede

Stichting Ieder mbo een practoraat. Elvira Coffetti, Flora van Eck, Jorick Scheerens Woensdag 23 november 2016 BTG ZWS, Ede Stichting Ieder mbo een practoraat Elvira Coffetti, Flora van Eck, Jorick Scheerens Woensdag 23 november 2016 BTG ZWS, Ede Wat is het Practoraat Sociale Media? Drie deelprojecten (Amsterdamse Mbo-agenda):

Nadere informatie

Project Initiatie Document Leerwerkbedrijf KOMPAS

Project Initiatie Document Leerwerkbedrijf KOMPAS De geaccrediteerde Stichting Kompas Nederland en ROC Leeuwenborgh Opleidingen hebben samen het initiatief genbomen om te komen tot een gemeenschappelijk leerwerkbedrijf concept. Dit leerwerkbedrijf wil

Nadere informatie

LECTOR WERELDBURGERSCHAP DE HAAGSE HOGESCHOOL

LECTOR WERELDBURGERSCHAP DE HAAGSE HOGESCHOOL LECTOR WERELDBURGERSCHAP DE HAAGSE HOGESCHOOL Inhoudsopgave 1 De Haagse Hogeschool 3 De organisatie 3 Strategische opdracht 3 De missie 3 Facts & figures 4 Lectoraat Wereldburgerschap 4 2 Lector Wereldburgerschap

Nadere informatie

Herbestemming in het onderwijs

Herbestemming in het onderwijs Herbestemming in het onderwijs Overzicht opleidingen e s- f een sch 'Logo omgeving derden' op witte achtergrond 'Logo omgeving derden' op gekleurde of fotografisch achtergrond r oed alleen Uitzondering;

Nadere informatie

VOORSTEL VOOR HET AB. Datum vergadering: 7 november Agendapunt: 8. Portefeuillehouder: De heer Bolsius

VOORSTEL VOOR HET AB. Datum vergadering: 7 november Agendapunt: 8. Portefeuillehouder: De heer Bolsius VOORSTEL VOOR HET AB Datum vergadering: 7 november 2011 Agendapunt: 8 Datum: 21 oktober 2011 Contactpersoon:GJAM Krijnen Telefoon: 2404505 E-mail: g.krijnen@vru.nl Portefeuillehouder: De heer Bolsius Onderwerp:

Nadere informatie

Innovatief ondernemerschap in recreatie en toerisme

Innovatief ondernemerschap in recreatie en toerisme Innovatief ondernemerschap in recreatie en toerisme Van idee tot realisatie van innovatie 100,- korting bij inschrijving vóór 1 mei Leergang September - December 2010 Locatie: KvK Eindhoven Innovatief

Nadere informatie

Onderwerp: evaluatie Stuurgroep Toerisme en Recreatie en planvorming 2009

Onderwerp: evaluatie Stuurgroep Toerisme en Recreatie en planvorming 2009 Agendapunt : Voorstelnummer : Raadsvergadering : 25 november 2008 Naam opsteller : Thea Olivier Informatie op te vragen bij : Thea Olivier Portefeuillehouders : Jan Mesu Onderwerp: evaluatie Stuurgroep

Nadere informatie

Lid Raad van Toezicht Met een achtergrond in het agrarisch bedrijfsleven en afkomstig uit Noord-Nederland

Lid Raad van Toezicht Met een achtergrond in het agrarisch bedrijfsleven en afkomstig uit Noord-Nederland Profiel Lid Raad van Toezicht Met een achtergrond in het agrarisch bedrijfsleven en afkomstig uit Noord-Nederland 9 november 2016 Opdrachtgever Van Hall Larenstein University of Applied Sciences Voor meer

Nadere informatie

oprichting oprichting C.o.i.2014 3.4 kaart #1/7 Breda, city of imagineers de tijd is rijp. een initiatief van de vereniging voor de beeldindustrie

oprichting oprichting C.o.i.2014 3.4 kaart #1/7 Breda, city of imagineers de tijd is rijp. een initiatief van de vereniging voor de beeldindustrie oprichting oprichting C.o.i.2014 3.4 kaart #1/7 Breda, city of imagineers de tijd is rijp. een initiatief van de vereniging voor de beeldindustrie belofte belofte C.o.i.2014 3.4 kaart #2/7 zonder verbeelders

Nadere informatie

Programmaleider Inclusive Economy (0,8 FTE)

Programmaleider Inclusive Economy (0,8 FTE) The Broker is op zoek naar een: Programmaleider Inclusive Economy (0,8 FTE) The Broker is een thinknet, dat staat voor een gelijkwaardige, rechtvaardige, duurzame en vreedzame wereld. The Broker beoogt

Nadere informatie

Stichting Ieder mbo een practoraat

Stichting Ieder mbo een practoraat Jaarverslag 2016 Verslag van de realisatie van de activiteiten Stichting Ieder mbo een practoraat Voor u ligt het jaarverslag 2016 van de Stichting Ieder mbo een practoraat. In dit jaarverslag staat wie

Nadere informatie

4. PRAKTIJKGERICHT ONDERZOEK

4. PRAKTIJKGERICHT ONDERZOEK 4. PRAKTIJKGERICHT ONDERZOEK Resultaten praktijkgericht onderzoek Kennisvalorisatie Jaarverslag 2010 Hanzehogeschool Groningen, University of Applied Sciences 66 4 Praktijkgericht onderzoek De Hanzehogeschool

Nadere informatie

'Maak werk van Vrije tijd in Brabant'

'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' 'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' OPROEP VANUIT DE VRIJETIJDSSECTOR Opgesteld door: Vrijetijdshuis Brabant, TOP Brabant, Erfgoed Brabant, Leisure Boulevard, NHTV, MKB, BKKC, Stichting Samenwerkende

Nadere informatie

Lectoraat natuurbeleving en ontwikkeling kind

Lectoraat natuurbeleving en ontwikkeling kind Lectoraat natuurbeleving & ontwikkeling kind 1 Aanleiding Als kinderen van vijf tot twaalf jaar hun speelplek mogen kiezen, gaat de voorkeur voornamelijk uit naar braakliggende terreinen. Daarbij kijken

Nadere informatie

WINTERBIJEENKOMST LANDSCHAPSPARK BORSELE. Diana Korteweg Maris Kenniscentrum Kusttoerisme / HZ University of Applied Sciences 28 januari 2019

WINTERBIJEENKOMST LANDSCHAPSPARK BORSELE. Diana Korteweg Maris Kenniscentrum Kusttoerisme / HZ University of Applied Sciences 28 januari 2019 WINTERBIJEENKOMST LANDSCHAPSPARK BORSELE Diana Korteweg Maris Kenniscentrum Kusttoerisme / HZ University of Applied Sciences 28 januari 2019 KENNISCENTRUM KUSTTOERISME Onderdeel van HZ University of Applied

Nadere informatie

Studiedag De Toekomst van het Platteland Anticiperen in het onderwijs op de snelle veranderingen op het Platteland en in de Krimpgebieden

Studiedag De Toekomst van het Platteland Anticiperen in het onderwijs op de snelle veranderingen op het Platteland en in de Krimpgebieden Studiedag De Toekomst van het Platteland Anticiperen in het onderwijs op de snelle veranderingen op het Platteland en in de Krimpgebieden 21 November 2018 www.alumni.uva.nl/platteland Locatie: Hogeschool

Nadere informatie

Nota inzake Economic Development Board

Nota inzake Economic Development Board Nota inzake Economic Development Board Inleiding De economische ontwikkeling van Noord-Limburg krijgt een grote impuls met de campusontwikkeling, maar daarmee zijn niet alle economische uitdagingen deze

Nadere informatie

Waarom ging de WTTC Destination Award naar Parkstad?

Waarom ging de WTTC Destination Award naar Parkstad? Parkstad Limburg Wie is de WTTC? Waarom ging de WTTC Destination Award naar Parkstad? Al vóór de prijs had Parkstad wapenfeiten: Grootste indoor skihal ter wereld Grootste outdoor klimpark van Europa

Nadere informatie

Profiel. Opleidingsmanager HBO-Rechten. 10 mei Opdrachtgever Hogeschool van Amsterdam Faculteit Maatschappij en Recht

Profiel. Opleidingsmanager HBO-Rechten. 10 mei Opdrachtgever Hogeschool van Amsterdam Faculteit Maatschappij en Recht Profiel Opleidingsmanager HBO-Rechten 10 mei 2017 Opdrachtgever Hogeschool van Amsterdam Faculteit Maatschappij en Recht Voor meer informatie over de functie Jeannette van der Vorm, adviseur Leeuwendaal

Nadere informatie

Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie

Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie Zuid-Limburg Position Paper van de 16 Zuid-Limburgse gemeenten, aangeboden door de voorzitters van het Bestuurlijk Overleg Ruimtelijke Economie en Nationaal

Nadere informatie

Was, is of komt er aandacht voor

Was, is of komt er aandacht voor Was, is of komt er aandacht voor SoftwareKwaliteit in het onderwijs? Voorjaarsevenement TestNet 2012 Leo van der Aalst Lector Software Quality and Testing at Fontys University of Applied Sciences Locaties

Nadere informatie

Inleiding pag. 3. 1. Missie pag. 4

Inleiding pag. 3. 1. Missie pag. 4 Strategisch beleidsplan 2011-2015 Inhoudsopgave Inleiding pag. 3 1. Missie pag. 4 2. Strategische doelen pag. 4 2.1 organisatie van de vereniging pag. 4 2.2 Het profileren en bereikbaar maken van ABA pag.

Nadere informatie

Onderwijs 2011-2012. Onderzoekschool Politieke Geschiedenis. Onderzoekschool Politieke Geschiedenis 1

Onderwijs 2011-2012. Onderzoekschool Politieke Geschiedenis. Onderzoekschool Politieke Geschiedenis 1 Onderwijs Onderzoekschool Politieke Geschiedenis 2011-2012 Onderzoekschool Politieke Geschiedenis 1 1. Inleiding en samenvatting De Onderzoekschool Politieke Geschiedenis (OPG) biedt in het academisch

Nadere informatie

Structuur Lokaal Toeristische Adviesraad LTA

Structuur Lokaal Toeristische Adviesraad LTA Structuur Lokaal Toeristische Adviesraad LTA Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Achtergronden 1.1 LTA 3 1.2 Evenementencommissie 3 1.3 Formalisering 3 Hoofdstuk 2 Taken en verantwoordelijkheden 2.1 Doelstellingen

Nadere informatie

Stichting NIOC en de NIOC kennisbank

Stichting NIOC en de NIOC kennisbank Stichting NIOC Stichting NIOC en de NIOC kennisbank Stichting NIOC (www.nioc.nl) stelt zich conform zijn statuten tot doel: het realiseren van congressen over informatica onderwijs en voorts al hetgeen

Nadere informatie

Regionaal Uitvoeringsprogramma Kennis, Onderwijs & Arbeidsmarkt

Regionaal Uitvoeringsprogramma Kennis, Onderwijs & Arbeidsmarkt Kennis, Onderwijs & Arbeidsmarkt 2007 2010 1. Inleiding Op 11 december jl. heeft de Parkstad Raad het meerjaren beleidsplan Perspectief voor Parkstad 2007 2010 vastgesteld. In dit beleidsplan wordt het

Nadere informatie

Congres Logistiek Slim verbinden! Tien jaar Lectoraat Logistiek: terug- en vooruitblik

Congres Logistiek Slim verbinden! Tien jaar Lectoraat Logistiek: terug- en vooruitblik Congres Logistiek Slim verbinden! Tien jaar Lectoraat Logistiek: terug- en vooruitblik Stef Weijers, Lector Logistiek en Allianties, HAN 31 januari 2013 Anno 2012 In Logistiek is 15% van de bedrijven wel

Nadere informatie

Functieprofiel: Lector Functiecode: 0101

Functieprofiel: Lector Functiecode: 0101 Functieprofiel: Lector Functiecode: 0101 Doel Zorgdragen voor de ontwikkeling en uitvoering van praktijkgericht onderzoek, uitgaande van de strategische speerpunten van de HU en de maatschappelijke relevantie,

Nadere informatie

Leergemeenschappen Cultuureducatie

Leergemeenschappen Cultuureducatie Leergemeenschappen Cultuureducatie In deze CMK-periode willen we innovatieve samenwerkingstrajecten tussen onderwijs en het culturele veld tot stand brengen. Deze trajecten krijgen vorm binnen de Leergemeenschappen

Nadere informatie

Euregionale arbeidsmarktwerking en competentiecampus voor zorgberoepen. Future proof for cure and care

Euregionale arbeidsmarktwerking en competentiecampus voor zorgberoepen. Future proof for cure and care Euregionale arbeidsmarktwerking en competentiecampus voor zorgberoepen Future proof for cure and care Prioriteit 1: versterken van economische structuur, bevorderen van kennis en innovatie en meer en betere

Nadere informatie

Roadmap Institute for Positive Health. April 2016 Stichting IPH

Roadmap Institute for Positive Health. April 2016 Stichting IPH Roadmap Institute for Positive Health April 2016 Stichting IPH INTRODUCTIE VAN DE IPH ROADMAP De IPH roadmap schetst de resultaten die IPH de komende jaren wil realiseren. De weg naar de resultaten toe

Nadere informatie

Open voor aanvragen: Creatieve industrie Kennis Innovatie Mapping (KIEM)

Open voor aanvragen: Creatieve industrie Kennis Innovatie Mapping (KIEM) Nieuwsbrief Mei 2016 Website Contact Open voor aanvragen: Creatieve industrie Kennis Innovatie Mapping (KIEM) Open voor aanvragen: Wiskundeleraar in Onderzoek Aankomende call: Regulering, regeldruk en

Nadere informatie

Overzicht fixusopleidingen met selectie studiejaar Hogescholen. d.d. 1 december 2017

Overzicht fixusopleidingen met selectie studiejaar Hogescholen. d.d. 1 december 2017 Overzicht fixusopleidingen met selectie studiejaar 2018-2019 Hogescholen 34397 2018 B Biologie en Medisch Laboratoriumonderz Avans Hogeschool voltijd 210 3 34397 2018 B Biologie en Medisch Laboratoriumonderz

Nadere informatie

Associate degree Deeltijd

Associate degree Deeltijd Associate degree Deeltijd 2018-2019 Bloemsierkunst Vakmanschap, effectief communiceren en managen op hbo-niveau in de bloemsierkunst U bent werkzaam in de bloemenbranche, als zelfstandig ondernemer of

Nadere informatie

Jan des Bouvrie Academie, interior design & styling - hbo bachelor

Jan des Bouvrie Academie, interior design & styling - hbo bachelor Jan des Bouvrie Academie, interior design & styling - hbo bachelor De opleiding interior design & Styling - hbo bachelor Mensen zien hun omgeving steeds meer als een verlengstuk van hun persoonlijkheid.

Nadere informatie

OPEN DAG NHL STENDEN. Programma VISIT PLORE FIND. #opendagnhlstenden. nhlstenden nhlstenden nhlstenden

OPEN DAG NHL STENDEN. Programma VISIT PLORE FIND. #opendagnhlstenden. nhlstenden nhlstenden nhlstenden OPEN DAG NHL STENDEN Programma VISIT E PLORE FIND #opendag Ontdek NHL Stenden! Welkom op de Open Dag Maak kennis met de opleidingen van onze nieuwe hogeschool en ontdek de studie die bij jou past. Op de

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting 9

Samenvatting. Samenvatting 9 Samenvatting Sinds de introductie in 2001 van lectoraten in het Nederlandse hoger beroepsonderwijs wordt aan hogescholen steeds meer gezondheidsonderzoek uitgevoerd. De verwachting is dat dit niet alleen

Nadere informatie

SIA en RAAK in lopende en afgeronde RAAK-projecten. Financieringsaanvragen voor 186 projectvoorstellen. 77 gehonoreerde aanvragen

SIA en RAAK in lopende en afgeronde RAAK-projecten. Financieringsaanvragen voor 186 projectvoorstellen. 77 gehonoreerde aanvragen SIA stimuleert praktijkgericht onderzoek en financiert onderzoeksprojecten van hogescholen. Hogescholen werken in deze projecten samen met mkb-ondernemingen en professionals uit de publieke sector. SIA

Nadere informatie

Beoordelingsrapport van lectoraat Toerisme en Cultuur. Hogeschool Zuyd

Beoordelingsrapport van lectoraat Toerisme en Cultuur. Hogeschool Zuyd Beoordelingsrapport van lectoraat Toerisme en Cultuur Hogeschool Zuyd Visitatiedatum 15 september 2010 Visitatiepanel Dr. Th.B.J. Noordman (voorzitter), Dr. R. Govers, P.J.M. Michalides, Drs. G.P.M.G.

Nadere informatie

Recent is het Consortium Maatschappelijk Vastgoed (zie

Recent is het Consortium Maatschappelijk Vastgoed (zie Recent is het Consortium Maatschappelijk Vastgoed (zie www.consortiummvg.nl) gestart vanuit een RAAK aanvraag door de Hanzehogeschool. Doel van het tweejarig project is het onderwijs en bedrijfsleven kennis

Nadere informatie

Profiel leden Stichtingsbestuur, Algemeen

Profiel leden Stichtingsbestuur, Algemeen MEMO Aan: Van: Voorzitter Stichtingsbestuur Legal Affairs Datum: 28 maart 2014 Onderwerp: Profielschetsen SB, Concept 3 Voor de invulling van de toezichthoudende functie van het Stichtingsbestuur van TiU

Nadere informatie

Opleidingenoverzicht Doorstroom mbo-hbo

Opleidingenoverzicht Doorstroom mbo-hbo Opleidingenoverzicht Doorstroom mbo-hbo Hieronder staat een overzicht van de mogelijkheden om na het ROC van door te stromen naar een hbo-. Wil je meer weten? Kijk voor de meest actuele informatie over

Nadere informatie

VERSLAG STUDIEDAG DE TOEKOMST VAN HET PLATTELAND - 21 november 2018

VERSLAG STUDIEDAG DE TOEKOMST VAN HET PLATTELAND - 21 november 2018 VERSLAG STUDIEDAG DE TOEKOMST VAN HET PLATTELAND - 21 november 2018 TOEKOMST VAN HET PLATTELAND: MEER VERBINDING ONDERWIJS EN BEDRIJFSLEVEN NODIG Op 21 november vond de studiedag De toekomst van het platteland

Nadere informatie

De gereserveerde 15 miljoen euro voor Maastricht Culturele Hoofdstad wordt over de hele provincie ingezet voor culturele doeleinden.

De gereserveerde 15 miljoen euro voor Maastricht Culturele Hoofdstad wordt over de hele provincie ingezet voor culturele doeleinden. Limburg heeft een uniek en veelzijdig cultuuraanbod. Dit komt tot uitdrukking in een enorme verscheidenheid met talloze monumenten, cultureel erfgoed, musea, culturele organisaties, evenementen en een

Nadere informatie

Leergemeenschappen Cultuureducatie

Leergemeenschappen Cultuureducatie Leergemeenschappen Cultuureducatie De regeling Cultuureducatie met Kwaliteit (CMK 2017-2020) maakt het onder andere mogelijk om innovatieve samenwerkingstrajecten tussen onderwijs en het culturele veld

Nadere informatie

CommTalks. 40 Thought leaders over het communicatievak van morgen. Concept & samenstelling. Betteke van Ruler

CommTalks. 40 Thought leaders over het communicatievak van morgen. Concept & samenstelling. Betteke van Ruler CommTalks 40 Thought leaders over het communicatievak van morgen Concept & samenstelling Betteke van Ruler Spreek de taal van de bestuurskamer Piet Hein Coebergh 148 De communicatieprofessionals van vandaag

Nadere informatie

Academie voor Ondernemerschap, Marketing en Innovatie 's-hertogenbosch

Academie voor Ondernemerschap, Marketing en Innovatie 's-hertogenbosch Academie voor Ondernemerschap, Marketing en Innovatie 's-hertogenbosch datum 2014 contactpersoon Rene van der Burgt onderwerp Mogelijkheden tot samenwerken telefoon (088) 525 61 94 van Advanced Business

Nadere informatie

VAN BELEID NAAR BUSINESS Een methode om écht te gaan ondernemen

VAN BELEID NAAR BUSINESS Een methode om écht te gaan ondernemen VAN BELEID NAAR BUSINESS Een methode om écht te gaan ondernemen AANLEIDING De creatieve industrie is een sector die de economische en culturele waarde van betekenis centraal stelt en exploiteert. Deze

Nadere informatie

Meten van impact van het hbo. Frank van der Zwan

Meten van impact van het hbo. Frank van der Zwan Meten van impact van het hbo Frank van der Zwan Inhoud van de presentatie Opvallende uitkomsten congresonderzoek Valorisatie en het hbo Meten van impact in het hbo Project Valorisatie in het hbo Vormgeving

Nadere informatie

OPEN DAG NHL STENDEN. Programma VISIT E PLORE MEET. #nhlstenden. nhlstenden nhlstenden nhlstenden NHL Stenden Hogeschool

OPEN DAG NHL STENDEN. Programma VISIT E PLORE MEET. #nhlstenden. nhlstenden nhlstenden nhlstenden NHL Stenden Hogeschool OPEN DAG NHL STENDEN Programma VISIT E PLORE MEET # NHL Stenden Hogeschool Ontdek NHL Stenden! Welkom op de Open Dag Maak kennis met de opleidingen van onze hogeschool en ontdek de studie die bij jou past.

Nadere informatie

Op 7 juli 2017 wordt in Maastricht bij Zuyd Hogeschool een Confucius Instituut geopend. Het

Op 7 juli 2017 wordt in Maastricht bij Zuyd Hogeschool een Confucius Instituut geopend. Het Samenvatting Op 7 juli 2017 wordt in Maastricht bij Zuyd Hogeschool een Confucius Instituut geopend. Het Confucius Instituut is een door de Chinese overheid gefinancierde non-profit organisatie die als

Nadere informatie

OPEN DAG NHL STENDEN. Programma VISIT PLORE MEET. #opendagnhlstenden. nhlstenden nhlstenden nhlstenden

OPEN DAG NHL STENDEN. Programma VISIT PLORE MEET. #opendagnhlstenden. nhlstenden nhlstenden nhlstenden OPEN DAG NHL STENDEN Programma VISIT E PLORE MEET #opendag Ontdek NHL Stenden! Welkom op de Open Dag Maak kennis met de opleidingen van onze nieuwe hogeschool en ontdek de studie die bij jou past. Op de

Nadere informatie

ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR FEBRUARI 2014

ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR FEBRUARI 2014 ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR FEBRUARI 2014 Dit formulier is bedoeld voor afstudeeropdrachten die in een periode van ruim 4 maanden (kunnen) worden uitgevoerd. Alle afstudeeropdrachten moeten voldoen aan de

Nadere informatie

UWV/SMZ & Academische Werkplaatsen

UWV/SMZ & Academische Werkplaatsen UWV/SMZ & Academische Werkplaatsen Bouwen met beperkte middelen Achtereenvolgens Context Academisering Verzekeringsgeneeskunde KCVG 2 e fase: consolidatie Concept Academische werkplaatsen AWP UWV concreet

Nadere informatie

WETENSCHAPPELIJK DIRECTEUR WELTEN-INSTITUUT

WETENSCHAPPELIJK DIRECTEUR WELTEN-INSTITUUT FUNCTIEPROFIEL WETENSCHAPPELIJK DIRECTEUR WELTEN-INSTITUUT OPEN UNIVERSITEIT Inhoudsopgave 1 De Open Universiteit 3 De organisatie 3 De faculteit Psychologie en onderwijswetenschappen (PenOW) 3 2 Wetenschappelijk

Nadere informatie

VOORLICHTINGSAVOND HAARLEM 2e AVOND, 13 NOVEMBER 2013

VOORLICHTINGSAVOND HAARLEM 2e AVOND, 13 NOVEMBER 2013 VOORLICHTINGSAVOND HAARLEM 2e AVOND, 13 NOVEMBER 2013 Lokaal Gidsnr Voorlichting ronde 1 (18.30-19.05 uur) capaciteit Gidsnr G1-10 155 G1-14 152 G1-17 174 Taalwetenschap G2-03 108 Informatie, Multimedia

Nadere informatie

Zakendoen met België. Jurgen Moors, MA Adviseur Internationale Zaken/Euregio Centre of Excellence België

Zakendoen met België. Jurgen Moors, MA Adviseur Internationale Zaken/Euregio Centre of Excellence België Zakendoen met België Jurgen Moors, MA Adviseur Internationale Zaken/Euregio Centre of Excellence België Overzicht 1. Kamer van Koophandel 2. KvK: afdeling Internationale Zaken 3. België: kansen en ontwikkelingen

Nadere informatie

Seminar EmPowered by Innovation 20 JUNI 2019 JAARBEURS UTRECHT

Seminar EmPowered by Innovation 20 JUNI 2019 JAARBEURS UTRECHT Seminar 2019 EmPowered by Innovation 20 JUNI 2019 JAARBEURS UTRECHT Hoe voer ik kleine projecten op innovatieve wijze uit? Jaap van de Deijl, TPG Academy & Paul Nieuwenhuis, ROC Rivor Innovatie door samenwerking

Nadere informatie

FUNCTIEPROFIEL LID RAAD VAN TOEZICHT STC GROUP

FUNCTIEPROFIEL LID RAAD VAN TOEZICHT STC GROUP FUNCTIEPROFIEL LID RAAD VAN TOEZICHT STC GROUP Inhoudsopgave 1 STC Group 3 De organisatie 3 2 Lid Raad van Toezicht 4 Algemeen profiel 4 Specifieke profieleisen 4 3 Procedure 5 Planning 5 Aanvullende informatie

Nadere informatie

Strategie Zuyd 2014-2018

Strategie Zuyd 2014-2018 Strategie Zuyd 2014-2018 Inleiding De strategie van Zuyd voor de periode 2014-2018 is op hoofdlijnen een voortzetting van de strategie van de afgelopen jaren, aangescherpt vanuit een aantal belangrijke

Nadere informatie

vijf debatten over het strategische en publieke belang van kunst en cultuur als basis voor nieuwe vormen van leefbaarheid, zorg en welzijn

vijf debatten over het strategische en publieke belang van kunst en cultuur als basis voor nieuwe vormen van leefbaarheid, zorg en welzijn noteer in je agenda: 3 maart, 31 maart, 21 april, 19 mei en 16 juni 2015 vijf debatten over het strategische en publieke belang van kunst en cultuur als basis voor nieuwe vormen van leefbaarheid, zorg

Nadere informatie

Bibliotheek en mbo werken samen aan digitale geletterdheid. Van visie naar praktijk

Bibliotheek en mbo werken samen aan digitale geletterdheid. Van visie naar praktijk Bibliotheek en mbo werken samen aan digitale geletterdheid Van visie naar praktijk Van visie naar praktijk Bibliotheek en mbo werken samen aan digitale geletterdheid De Koninklijke Bibliotheek en Cubiss

Nadere informatie

Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen maandag 9 oktober 2017

Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen maandag 9 oktober 2017 Voorlichtingsavond HBO & WO Opleidingen maandag 9 oktober 2017 Voor leerlingen van: Almende college, Ludger College, Ulenhof College, Rietveld Lyceum, Christelijk College Schaersvoorde, Liemers College

Nadere informatie

Functieprofiel Directeur en Programmamanager Arbeidsdeskundig Kenniscentrum

Functieprofiel Directeur en Programmamanager Arbeidsdeskundig Kenniscentrum Functieprofiel Directeur en Programmamanager Arbeidsdeskundig Kenniscentrum Arbeidsdeskundig Kenniscentrum Directeur en programmamanager Omdat de huidige directeur per 1 januari 2020 zijn activiteiten

Nadere informatie

MARKETINGPLAN AANVRAAG BRABANT C

MARKETINGPLAN AANVRAAG BRABANT C MARKETINGPLAN AANVRAAG BRABANT C INHOUDSOPGAVE 1 Stakeholders en doelgroepen... 2 1.1 Publiek... 2 1.2 Bedrijfsleven... 3 1.3 Culturele instellingen en ondersteunende organisaties... 3 1.4 Maatschappelijke

Nadere informatie

OPEN DAG. Programma VISIT PLORE FIND. #nhlstenden. nhlstenden nhlstenden nhlstenden NHL Stenden Hogeschool

OPEN DAG. Programma VISIT PLORE FIND. #nhlstenden. nhlstenden nhlstenden nhlstenden NHL Stenden Hogeschool OPEN DAG Programma E VISIT PLORE FIND # Hogeschool Ontdek Welkom op de Open Dag Maak kennis met de opleidingen van onze hogeschool en ontdek de studie die bij jou past. Op de Informatiemarkt, tijdens een

Nadere informatie

Exportmonitor 2011. Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler

Exportmonitor 2011. Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler Exportmonitor 2011 Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler Uit de Exportmonitor 2011 blijkt dat het noordelijk bedrijfsleven steeds meer aansluiting vindt bij de wereldeconomie. De Exportmonitor

Nadere informatie

High Tech Sector Arbeidsmarkt en Onderwijs

High Tech Sector Arbeidsmarkt en Onderwijs High Tech Sector Arbeidsmarkt en Onderwijs Presentatie Raad van Advies Engineering, 14 april 2011 Jos Gunsing Lector Mechatronica Academie voor Technologie en Management Avans Hogeschool Mechatronica?!

Nadere informatie

opdracht relevante informatie of dat u als opdrachtgever de studenten voldoende tijd voor begeleiding en beoordeling kunt bieden.

opdracht relevante informatie of dat u als opdrachtgever de studenten voldoende tijd voor begeleiding en beoordeling kunt bieden. vergroot uw slagkracht Huisvesting Innovatie Projectmanagement Optimale benutting Bedrijfsprocessen Faculteit Economie en Management Bedrijfskundig management Wilt u uw bedrijfsvoering laten analyseren

Nadere informatie

Global Health: Gezondheid Zonder Grenzen

Global Health: Gezondheid Zonder Grenzen Global Health: Gezondheid Zonder Grenzen Totaaloverzicht activiteiten 2012-2016 (obv Beleidsplan) + Jaarplan 2012 NVTG Maart 2012 TOTAALOVERZICHT JAARPLANNING NVTG 2012 2016 ONDERWIJS Faciliteren onderwijs

Nadere informatie

Aan de raad AGENDAPUNT 11. Doetinchem, 4 juli 2009 ALDUS BESLOTEN 9 JULI Economische visie en actieplan Dynamisch Duurzaam Doetinchem

Aan de raad AGENDAPUNT 11. Doetinchem, 4 juli 2009 ALDUS BESLOTEN 9 JULI Economische visie en actieplan Dynamisch Duurzaam Doetinchem Aan de raad AGENDAPUNT 11 ALDUS BESLOTEN 9 JULI 2009 Economische visie en actieplan Dynamisch Duurzaam Doetinchem Doetinchem, 4 juli 2009 Voorstel: 1. de foto van de sociaal-economische situatie in Doetinchem

Nadere informatie

Business Plan. Organisatie: GIDSnetwerk Datum: 11.04.2014 Periode: 01/2014-12/2017

Business Plan. Organisatie: GIDSnetwerk Datum: 11.04.2014 Periode: 01/2014-12/2017 Business Plan Organisatie: GIDSnetwerk Datum: 11.04.2014 Periode: 01/2014-12/2017 Business Plan Agenda 1 Visie & Business Model 2 Strategie 3 Team & Organisatie 4 Implementatie 5 Financien 1. Visie & Business

Nadere informatie

STRATEGISCH PLAN 20152020. Excellent onderwijs voor een innovatieve regio

STRATEGISCH PLAN 20152020. Excellent onderwijs voor een innovatieve regio STRATEGISCH PLAN 20152020 Excellent onderwijs voor een innovatieve regio introductie Met meer dan 10.000 studenten en ruim 800 medewerkers zijn we het grootste opleidingencentrum voor beroepsonderwijs

Nadere informatie

Voorlichtingsavond hbo- en wo-opleidingen Maandag 3 oktober 2016

Voorlichtingsavond hbo- en wo-opleidingen Maandag 3 oktober 2016 Voorlichtingsavond hbo- en wo-opleidingen Maandag 3 oktober 2016 Voor leerlingen van: Almende college, Ludger College, Ulenhof College, Rietveld Lyceum, Christelijk College Schaersvoorde, Liemers College

Nadere informatie

Niets uit dit profiel mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Leeuwendaal gereproduceerd worden

Niets uit dit profiel mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Leeuwendaal gereproduceerd worden Profiel Lid Raad van Toezicht met onderwijs profiel 18 december 2015 Opdrachtgever Hogeschool Van Hall Larenstein Voor meer informatie over de functie Jeannette van der Vorm, senior adviseur Leeuwendaal

Nadere informatie

Cluster Commerciële Economie Communicatie Finance Groen en Voeding Contactpersoon Windesheim Flevoland

Cluster Commerciële Economie Communicatie Finance Groen en Voeding Contactpersoon Windesheim Flevoland Cluster Commerciële Economie Communicatie Finance Groen en Voeding Annemarie van Alphen Ancella Evers-de Boer (a.i.) Contactpersoon Windesheim Flevoland Hogescholen Christelijke HS Windesheim Avans HS

Nadere informatie

Samenvatting aanvraag

Samenvatting aanvraag Samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing Nieuwe opleiding is): Nieuw Ad programma Nieuwe hbo master Nieuwe joint degree 1 Verplaatsing bestaande opleiding Nevenvestiging

Nadere informatie

Projectplan EersteWereldoorlog.nu Samenvatting

Projectplan EersteWereldoorlog.nu Samenvatting 1 1. Inleiding In 2014 was het honderd jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog uitbrak. In 2014-2018 wordt wereldwijd stilgestaan bij de herdenking van de Eerste Wereldoorlog. Hoewel Nederland neutraal

Nadere informatie

PROGRAMMA OPEN AVOND VISIT E PLORE CHOOSE

PROGRAMMA OPEN AVOND VISIT E PLORE CHOOSE PROGRAMMA OPEN AVOND VISIT E PLORE CHOOSE Welkom op de Open Avond Maak kennis met de opleidingen van onze hogeschool en kies de studie die bij jou past. Op de informatiemarkt, tijdens een voorlichting

Nadere informatie

SAMENWERKING IN ONDERZOEKSCONSORTIA

SAMENWERKING IN ONDERZOEKSCONSORTIA SAMENWERKING IN ONDERZOEKSCONSORTIA Deventer, 19 november 2018 Jan Jurriëns, lector Expertisecentrum Sustainable Business, Avans Hogeschool WAAROM (MULTIDISCIPLINAIR) ONDERZOEK? Circulaire Economie Vragen

Nadere informatie

Voorlopige opgave lotingstudies HBO Studiejaar 2016-2017

Voorlopige opgave lotingstudies HBO Studiejaar 2016-2017 Accountancy Hogeschool Utrecht 120 voltijd 100 3x 15 maart 2016 Accountancy Hogeschool van Amsterdam 150 voltijd 100 2x 15 maart 2016 Advanced Business Creation Avans Hogeschool 160 voltijd 100 3x 1 mei

Nadere informatie

Energizing the city: Almere energy axis

Energizing the city: Almere energy axis Inhoud Energizing the city: Almere energy axis... 3 Van Noord/West naar Zuid/Ooost... 4 Energie die stroomt door de as... 5 Focus on knowledge & education... 6 Focus on innovation & experiments... 7 Focus

Nadere informatie

Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector

Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector Wie wij zijn Het Retail Innovation Platform helpt de innovatie- en concurrentiekracht van de retailsector te versterken. Samen met retailers en andere

Nadere informatie

Stand van Zaken Campagne Hart van Europa

Stand van Zaken Campagne Hart van Europa Stand van Zaken Campagne Hart van Europa September 2013 1. De Partners de solide basis van onze Euregionale samenwerking! Hart van Europa is een samenwerkingsverband tussen: Toerisme Limburg (BE) Fédération

Nadere informatie

SIG Groene ICT & Duurzaamheid jaarverslag 2013 / jaarplan 2014

SIG Groene ICT & Duurzaamheid jaarverslag 2013 / jaarplan 2014 SIG Groene ICT & Duurzaamheid jaarverslag 2013 / jaarplan 2014 Inleiding Hieronder treft u het jaarverslag 2013 en het jaarplan 2014 van de Special Interest Group Groene ICT & Duurzaamheid aan. Het jaarverslag

Nadere informatie