18 JULI provinsje fryslân provincie fryskn. Provinciale Staten van de Provincie Fryslân. Leeuwarden, 18juli 2017 Verzonden,

Transcriptie

1 provinsje fryslân provincie fryskn postbus hm leeuwarden tweebaksmarkt 52 telefoon: (58) telefax: (58) iiiiil Provinciale Staten van de Provincie Fryslân P OSLL)US _ 2 89 HM LEEUWARDEN provsnciefryslan.nl Leeuwarden, 18juli 217 Verzonden, 18 JULI 217 Ons kenmerk : Afd./Opgave : Grutsk op Fryslân Behandeld door Femke van Akker /(58) of f.g.vanakker fryslan.frl Uw kenmerk Bijlage(n) : Monitoringsrapportage Economie van de Gastvrijheid meetronde 216 Onderwerp Monitoringsrapportage Economie van de Gastvrijheid meetronde 216 Geachte Statenleden, Hierbij bieden wij u onze jaarlijkse monitoringsrapportage Economie van de Gastvrijheid meetronde 216 aan. Aan de nota Economie van de Gastvrij (vastgesteld juni 216) is een jaarlijkse monitorings inzet gekoppeld. Centraal staat de informatieverzameling over de volgende hoofdindicatoren: De omzet in de Gastvrijheidseconomie; Het aantal banen in de gastvrijheidsbranche; De ranking van de provincie in de nationale top 12 van de gekozen bestemmingen; De waardering van de bezoekers PS worden jaarlijks door GS op de hoogte gesteld van de verzamelde cijfermatige informatie. Via de BERAP rapporteren we op onze activiteiten Op dit moment liggen de resultaten van de cijfermatige meetronde 216 voor. De informatie wordt ook op de Provinciale website ge zet, kan door derden opgevraagd worden en is input voor de deelnemers aan de Kennis agenda! Ynbusiness. Wij zijn verheugd dat de cijfers een positief beeld laten zien. De totale bestedingen in de Friese vrijetijdssector zijn jaarlijks ongeveer 1,2 miljard euro. In 216 werd 476 miljoen euro besteed door verblijfstoeristen in Fryslân. Dit was bijna 1% meer dan het jaar daarvoor. Buitenlandse bezoekers dragen voor 4% bij aan deze verblijfs recreatieve bestedingen. De bestedingen in de dagrecreatie waren in 215 ruim 71 miljoen euro. Vergeleken met de vorige meting in 212 was dit een forse toename van bijna 2%.

2 provinsje fryslân provincie fryslân b 1 rj) Het totaal aantal banen in 216 in de sector recreatie en toerisme bedroeg Ten op zichte van 215 was er een groei van 2,7%. In de jaren van de economische crisis ging het niet zo goed in deze sector, er gingen relatief veel banen verloren. Sinds 214 is er een kentering en groeit het aantal banen weer. Deze groei is nu hoger dan het Friese gemiddelde en het totaal aantal banen is weer even groot als in 21. Het aandeel van deze sector in de totale werkgelegenheid van Fryslân is 6,9%. Dat is iets hoger dan het landelijke gemiddelde van 6,6%. De horeca is de grootste deelsector met een aandeel van 43%, gevolgd door de logiesverstrekking met 2%. De laatste twee jaar groeit het aantal banen in de horeca weer fors en met een totaal van 845 banen zit de horeca nu wer boven het niveau van 21. In de logiesverstrekking gaat het ook goed, sinds 21 is het aantal banen daar met 9% toege nomen. j Het rapport geeft ook cijfers weer over de ranking van de Provincie in de top 12 van geko zen bestemmingen maar omdat het hier om het vergelijken van absolute aantallen vakanties gaat, scoort Fryslan hier niet in de hoogste regionen. Interessanter is daarom de waarde ring: vakanties in Fryslân werden in 216 door Nederlandse vakantiegangers beoordeeld met het cijfer 8,4. Dat is hetzelfde cijfer als het jaar daarvoor en iets hoger dan 5 jaar gele den. Dit cijfer is hoger dan het Nederlandse gemiddelde van 8,2. De accommodaties en de dienstverlening krijgen het cijfer 8,. Het prijsniveau van de accommodaties en de horeca wordt met een 7,4 iets lager beoordeeld, maar ook op deze aspecten scoort Fryslân hoger dan het landelijke gemiddelde. Fryslân scoort als fiets- en wandel provincie (Doel Caolitieakkoord: Fryslan behoort tot top 3 wandel- en fietsprovincies ) ook goed. In de kwaliteitsmonitorfietsregio s 217 van het Landelijk Fietsplatform heeft Fryslân de hoogste score behaald. Samen met vier andere pro vincies krijgt Fryslân het hoogste aantal van 5 sterren. De Stichting Wandelnet heeft in 216 voor het eerst de uitkomsten gepresenteerd van een nieuwe Nationale Wandelmonitor. Fryslân krijgt daarin een hoge waardering. Als wandelpro vincie krijgt Fryslân het cijfer 7,9 en dat is na Zeeland de hoogste beoordeling. Bij de Lange Afstandsroutes (LAW) is in 216 het Groot-Frieslandpad in gebruik genomen. Fryslân heeft nu in totaal 875 km aan gemarkeerde wandelroutes, dat is ruim 8% van het totaal in Neder land. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende geïnformeerd te hebben. Gedeputeerde Staten van Fryslân, di van Elsacker, secretaris

3 Monitoringsrapportage Gastvrijheidseconomie Fryslân 216 Vastgesteld door Deputearre Steaten fan Fryslân op

4 1. Inleiding In de beleidsbrief Gastvrijheidseconomie, die op 29 juni 216 door Provinciale Staten vastgesteld, is aangegeven dat we jaarlijks een monitoringsrapportage zullen opstellen. Hierin laten we zien hoe we er kwantitatief voorstaan in Fryslân, wat betreft de relevante ontwikkelingen in de Friese Gastvrijheidseconomie. Deze monitoringsrapportage wordt ter kennisname aangeboden aan Provinciale Staten en geplaatst op de provinciale website. We rapporteren in voorliggende monitoringsrapportage over de volgende 4 hoofdindicatoren: 1. de omzet in de Gastvrijheidseconomie; 2. het aantal banen in de gastvrijheidsbranche; 3. de ranking van de provincie in de nationale top 12 van de gekozen bestemmingen; 4. de waardering van de bezoekers. De monitoringsrapportage bevat een bijlage: Stand van zaken van de Friese Gastvrijheidseconomie. waarin aanvullende en verdiepende informatie wordt gegeven. Relatie met Monitoringskader economie Op 19 april 217 is het Monitoringskader Economie in Provinciale Staten vastgesteld. Hierin is aangegeven dat de beleidsbrief Gastvrijheidseconomie haar eigen monitoringssystematiek zal blijven houden. Ditzelfde geldt voor Uitvoeringsagenda Agrofood, het Uitvoeringskader Watertechnologie, het uitvoeringsprogramma Zorgeconomie en de Beleidsbrief Duurzame Energie. In het Monitoringskader Economie wordt wel de situatie van deze programma s beschreven en wordt de bijdrage die ze leveren aan de ambities en doelen van Wurkje mei Fryslân belicht. Relatie met de legacy opgave van KH18 In het kader van LF218 vindt er een zelfstandig monitoringstraject plaats, ook om de legacy te kunnen meten. Voor de onderdelen die betrekking hebben op de gastvrijheidseconomie komen de daar te meten indicatoren grotendeels overeen met de hier gepresenteerde indicatoren. Dit omdat er in de LF218 monitoringssystematiek voor gekozen is vooral bestaande, al te verzamelen cijfers te gebruiken. Definities, gegevensbronnen, aannamen en onzekerheid Om de ontwikkeling van de doelwaarden en de maatschappelijke context te volgen, werken we met indicatoren, zoals bijvoorbeeld de aantallen overnachtingen, bezoeken en bestedingen per jaar. Het is goed om te realiseren dat de waarden van deze indicatoren niet exact kunnen worden bepaald. Daarvoor zou immers het vakantie- en recreatiegedrag van alle Nederlanders en buitenlanders continu moeten worden gemonitoord, wat in de praktijk onmogelijk is. Om toch een uitspraak over de de waarde van de indicatoren te kunnen doen wordt daarom gebruik gemaakt van (meestal steeksproefsgewijs) onderzoek. Belangrijke keuzen die moeten worden gemaakt zijn de definitie van de indicatoren, de databronnen die worden gebruikt, en de aannamen die gedaan worden. Deze keuzen lichten we zoveel mogelijk toe bij de presentatie van de indicatoren. De keuzen gaan ook gepaard met onzekerheden over de gevonden waarden. Een voorbeeld hiervan zijn de cijfers over aantallen toeristische overnachtingen. Deze cijfers worden gebaseerd op een landelijk onderzoek onder ca 65 Nederlanders. Op landelijk niveau is de onzerheid van de cijfers in de orde van een paar procenten. Op Friese schaal moet echter rekening worden gehouden met een onzekerheid van rond de 1%. En bij elke verdere opsplitsing (bijvoorbeeld Wadden vasteland) wordt deze onzekerheid groter. Het is goed om hier bij het interpreteren van de cijfers rekening mee te houden. Wanneer rapporteren we waarover? Niet elk jaar kan over elke indicator worden gerapporteerd, omdat de brongegevens niet ieder jaar beschikbaar zijn. We rapporteren altijd over de meest recente gegevens Monitoringsrapportage Gastvrij Fryslân 216 2

5 miljoen euro 2. Ontwikkeling van de hoofdindicatoren Hieronder wordt de ontwikkeling van de 4 hoofdindicatoren van de beleidsbrief Gastvrijheidseconomie gepresenteerd. De effectmeting start in 21 zodat ook de trend in beeld is. In de bijlage Stand van zaken Friese Gastvrijheidseconomie zijn per hoofdindicator ook aanvullende en verdiepende cijfers weergegeven. 1. Omzet in de Gastvrijheidseconomie Bestedingen Recreatie en Toerisme Als indicator voor de omzet van de Friese Gastvrijheidssector maken we gebruik van de cijfers over de bestedingen van verblijfsrecreatie en dagreactie. Voor de verblijfsrecratie zijn ieder jaar cijfers beschikbaar. Voor de dagrecreatie is dit slechts eens per 2 of 3 jaar. De totale bestedingen in de vrijetijdssector zijn jaarlijks ongeveer 1,2 miljard euro. In 216 werd 476 miljoen euro besteed door verblijfstoeristen in Fryslân. Dit was bijna 1% meer dan het jaar daarvoor. Buitenlandse bezoekers dragen voor 4% bij aan deze verblijfsrecreatieve bestedingen. De bestedingen in de dagrecreatie waren in 215 ruim 71 miljoen euro. Vergeleken met de vorige meting in 212 was dit een forse toename van bijna 2%. Bronnen: CVO, CVTO en CBS. Totaal bestedingen Recreatie en Toerisme Verblijfsrecreatie Dagrecreatie Totaal 2. Banen in de gastvrijheidsbranche Banen in de sector Recreatie en Toerisme Deze indicator geeft het aantal banen in Fryslân in de sector Recreatie en Toerisme (per 1 april). Dit zijn zowel fulltime banen als parttime banen. De berekening is gebaseerd op de landelijke standaard recreatie en toerisme. Hierin is een afbakening gedefinieerd van bedrijfsklassen die geheel of deels tot de sector R&T worden gerekend. Deze landelijke standaard is tot stand gekomen op initiatief van de gezamenlijke provincies. Het totaal aantal banen in 216 in de sector recreatie en toerisme bedroeg Ten opzichte van 215 was er een groei van 2,7%. In de jaren van de economische crisis ging het niet zo goed in deze sector, er gingen relatief veel banen verloren. Sinds 214 is er een kentering en groeit het aantal banen weer. Deze groei is nu hoger dan het Friese gemiddelde en het totaal aantal banen is weer even groot als in 21. Het aandeel van deze sector in de totale werkgelegenheid van Fryslân is 6,9%. Dat is iets hoger dan het landelijke gemiddelde van 6,6%. De horeca is de grootste deelsector met een aandeel van 43%, gevolgd door de logiesverstrekking met 2%. De laatste twee jaar groeit het aantal banen in de horeca weer fors en met een totaal van 845 banen zit de horeca nu weer boven het niveau van 21. In de logiesverstrekking gaat het ook goed, sinds 21 is het aantal banen daar met 9% toegenomen. Bron: Werkgelegenheidsregister Provincie Fryslân Totaal banen Recreatie en Toerisme Monitoringsrapportage Gastvrij Fryslân 216 3

6 3. Ranking van de provincie in de nationale top 12 van de gekozen bestemmingen Ranking provincie Fryslân in nationale top 12 nederlandse provincies De tabel hiernaast laat de ranking en het marktaandeel van Fryslân zien voor dagrecreatie en overnachtingen ten opzichte van de andere 11 provincies. De ranking van Fryslân in deze lijstjes is de afgelopen jaren (sinds 21) zo goed als stabiel. Voor dagrecreatie, het aantal binnenlandse overnachtingen en het aantal overnachtingen door Duitsers is deze zelfs volledig onveranderd. Bij de overnachtingen door Belgen pendelt de Friese ranking tussen de 1 en 11 plaats. Voor de overnachtingen uit overig Europa tussen 1 en 12. En voor de overnachtingen van buiten Europa is de ranking vanaf 216 licht verbeterd van 1 naar 9. Categorie Ranking Marktaandeel (%) Dagrecreatie, aantal 8 3,8% bezoeken Verblijfsrecreatie, aantal 8 7,9% binnenlandse overnachtingen Verblijfsrecreatie 5 6,2% buitenland: Duitsland (overnachtingen) Verblijfsrecreatie 11 2,% buitenland: België (overnachtingen) Verblijfsrecreatie 11 1,3% buitenland: overig Europa (overnachtingen) Verblijfsrecreatie buitenland: buiten Europa (overnachtingen) 9,5% 4. Waardering van de bezoekers Ontwikkeling waardering prijs en kwaliteit In het CVO wordt ook aan de Nederlandse gasten gevraagd naar waarderingscijfers van een aantal aspecten van hun vakantie in Fryslân. Vakanties in Fryslân werden in 216 door Nederlandse vakantiegangers beoordeeld met het cijfer 8,4. Dat is hetzelfde cijfer als het jaar daarvoor en iets hoger dan 5 jaar geleden. Dit cijfer is hoger dan het Nederlandse gemiddelde van 8,2. De accommodaties en de dienstverlening krijgen het cijfer 8,. Het prijsniveau van de accommodaties en de horeca wordt met een 7,4 iets lager beoordeeld, maar ook op deze aspecten scoort Fryslân hoger dan het landelijke gemiddelde. Fryslân scoort als fiets- en wandelprovincie ook goed. In de kwaliteitsmonitor fietsregio s 217 van het Landelijk Fietsplatform heeft Fryslân de hoogste score behaald. Samen met vier andere provincies krijgt Fryslân het hoogste aantal van 5 sterren met daarbij wel wat de puntentelling op onderdelen betreft het hoogste aantal punten van alle provincies. En in de Nationale Wandelmonitor, die de Stichting Wandelnet in 216 voor het eerst heeft uitgebracht, staat Fryslân met het rapportcijfer 7,9 op de tweede plaats net achter Zeeland.., Kwaliteitsmonitor fietsregio s, Nationale Wandelmonitor Waardering prijs en kwaliteit Prijsniveau accommodaties Prijsniveau horeca Accommodatie Dienstverlening/service Algemeen oordeel 6,5 7, 7,5 8, 8, Monitoringsrapportage Gastvrij Fryslân 216 4

7 BIJLAGE Stand van zaken Friese Gastvrijheidseconomie 216

8 Inleiding Deze bevat een compilatie van recente cijfers over de ontwikelingen in de Friese sector recreatie en toerisme. Het geeft daarmee een verbreding en verdieping van de cijfers in de Monitoringsrapportage Gastvrij Fryslân 216. Waar beschikbaar worden de ontwikkelingen getoond vanaf het jaar 21. De cijfers zijn gegroepeerd in de volgende thema s: 1. bestedingen 2. banen 3. gasten 4. waardering Definities, gegevensbronnen, aannamen en onzekerheid Om de ontwikkeling van de doelwaarden en de maatschappelijke context te volgen werken we met indicatoren, zoals bijvoorbeeld de aantallen overnachtingen, bezoeken en bestedingen per jaar. Het is goed om te realiseren dat de waarden van deze indicatoren niet exact kunnen worden bepaald. Daarvoor zou immers het vakantie- en recreatiegedrag van alle Nederlanders en buitenlanders continu moeten worden gemonitoord, wat in de praktijk onmogelijk is. Om toch een uitspraak over de de waarde van de indicatoren te kunnen doen wordt daarom gebruik gemaakt van (meestal steeksproefsgewijs) onderzoek. Belangrijke keuzen die moeten worden gemaakt zijn de definitie van de indicatoren, de databronnen die worden gebruikt, en de aannamen die gedaan worden. Deze keuzen lichten we zoveel mogelijk toe bij de presentatie van de indicatoren. De keuzen gaan ook gepaard met onzekerheden over de gevonden waarden. Een voorbeeld hiervan zijn de cijfers over aantallen toeristische overnachtingen. Deze cijfers worden gebaseerd op een landelijk onderzoek onder ca 65 Nederlanders. Op landelijk niveau is de onzerheid van de cijfers in de orde van een paar procenten. Op Friese schaal moet echter rekening worden gehouden met een onzekerheid van rond de 1%. En bij elke verdere opsplitsing (bijvoorbeeld Wadden vasteland) wordt deze onzekerheid groter. Het is goed om hier bij het interpreteren van de cijfers rekening mee te houden. Wanneer rapporteren we waarover? Niet elk jaar kan over elke indicator worden gerapporteerd, omdat de brongegevens niet ieder jaar beschikbaar zijn. We rapporteren altijd over de meest recente gegevens

9 Index 21=1 euro miljoen euro 1. Bestedingen Bestedingen binnenlandse vakanties Dit zijn de bestedingen van Nederlandse vakantiegangers in Fryslân. Dit wordt ieder jaar gemeten in het Continu Vakantie Onderzoek. In 216 werd in totaal bijna 29 miljoen euro uitgegeven. Dit is een toename van 12% ten opzichte van het jaar daarvoor. Deze groei werd veroorzaakt door een forse toename van het aantal binnenlandse vakanties in Fryslân Bestedingen binnenlandse vakanties Bestedingen per persoon per dag De Nederlandse vakantieganger in Fryslân gaf gemiddeld 4 euro per persoon per dag uit. Dit was iets minder dan in 215 maar het ligt wel ruim boven het Nederlandse gemiddeld van 32 euro. In Fryslân zijn de gemiddelde bestedingen per persoon per dag altijd hoger dan landelijk. Dat komt door de hoge uitgaven van vakantiegangers op de Waddeneilanden Bestedingen per persoon per dag Fryslân Nederland Ontwikkeling van de bestedingen in vergelijking met Nederland. De totale bestedingen van Nederlandse vakantiegangers in Fryslân waren de laatste paar jaar wat achtergebleven bij heel Nederland. Dat kwam vooral door een lagere groei van het aantal vakanties in Fryslân. Door de gunstige cijfers van 216 is deze achterstand volledig ingelopen Ontwikkeling bestedingen binnenlandse vakanties Fryslân en Nederland Fryslân Nederland

10 miljoen euro miljoen euro miljoen euro Bestedingen buitenlandse toeristen De bestedingen van de buitenlandse toeristen zijn de afgelopen jaren sterk toegenomen. Enerzijds komt dat door een groei van het aantal buitenlandse toeristen, anderzijds door een toename van de gemiddelde dagelijkse bestedingen per persoon. Voor 216 is berekend dat de totale buitenlandse bestedingen 187 miljoen euro bedragen. Ten opzichte van 21 is dat meer dan een verdubbeling. Bron: CBS, NBTC-NIPO (Onderzoek Inkomend toerisme) Bestedingen buitenlandse toeristen Totaal bestedingen verblijfstoerisme De totale bestedingen van Nederlandse en buitenlandse vakantiegangers in Fryslân in 216 komen uit op 476 miljoen euro. Ten opzichte van 215 is dat een groei van bijna 1%., CBS, NBTC-NIPO Totaal bestedingen verblijfstoerisme Binnenlands Buitenlands Totaal bestedingen Recreatie en Toerisme Inclusief de dagrecreatie komen de totale bestedingen in de vrjetijdssector uit op bijna 1,2 miljard euro. De bestedingen in de dagrecreatie worden niet elk jaar gemeten maar eens in de 2-3 jaar in het Continu Vrijetijdsonderzoek. In 215 werd in de dagrecreatie 71 miljoen euro besteed. Vergeleken met de vorige meting in 212 was dit een forse toename van bijna 2%., CVTO en CBS Totaal bestedingen Recreatie en Toerisme Verblijfsrecreatie Dagrecreatie Totaal

11 Index 2. Banen Banen in de sector Recreatie en Toerisme Deze indicator geeft het aantal banen in Fryslân in de sector Recreatie en Toerisme (per 1 april). Dit zijn zowel fulltime banen als parttime banen. De berekening is gebaseerd op de landelijke standaard recreatie en toerisme. Hierin is een afbakening gedefinieerd van bedrijfsklassen die geheel of deels tot de sector R&T worden gerekend. Deze landelijke standaard is tot stand gekomen op initiatief van de gezamenlijke provincies. Het totaal aantal banen was in 216 ongeveer Ten opzichte van 215 was er een groei van ruim 4 arbeidsplaatsen. Het aandeel van deze sector in de totale werkgelegenheid is 6,9%. Dat is hoger dan het landelijke gemiddelde van 6,6%. Bron: Werkgelegenheidsregister Provincie Fryslân Totaal banen recreatie en toerisme Ontwikkeling banen R&T en Totaal In de jaren van de economische crisis ging het niet zo goed in deze sector, er gingen relatief veel banen verloren. Sinds 214 is er een kentering en groeit het aantal banen weer. Deze groei is nu groter dan het Friese gemiddelde en het totaal aantal banen zit nu weer op het niveau van 21. Bron: Werkgelegenheidsregister Provincie Fryslân Ontwikkeling banen R&T en Totaal Banen R&T Totaal banen Banen R&T naar grote en kleine banen Voorgaande cijfers hebben betrekking op zowel grote banen als kleine banen van minder dan 12 uur per week. Omdat in deze sector veel parttime banen voorkomen is het gebruikelijk om deze ook in de cijfers weer te geven. Het aandeel kleine banen in deze sector is iets minder dan 4%. Bron: Werkgelegenheidsregister Provincie Fryslân Banen R&T naar grote en kleine banen Grote banen Kleine banen

12 Banen Aandeel totaal banen Banen R&T naar deelsector Binnen de sector Recreatie en Toerisme worden 7 deelsectoren onderscheiden. De Horeca is de grootste deelsector met een aandeel van 43%, gevolgd door de Logiesverstrekking met 2%. De laatste twee jaar groeit het aantal banen in de horeca weer fors en met een totaal van 845 banen zit de horeca nu weer boven het niveau van 21. In de logiesverstrekking gaat het ook goed, sinds 21 is het aantal banen daar met 9% toegenomen. Bron: Werkgelegenheidsregister Provincie Fryslân 216. Cultuur, recr. en amusement 8% Vervoer 5% Sport 7% Banen R&T naar deelsector Overig 13% Detail- /groothandel 4% Horeca 43% Logies 2% Banen R&T naar regio De regio Zuidwest heeft met bijna 6 de meeste banen in de sector R&T. Afgezet tegen het totaal aantal banen gaat het hier om ongeveer 1%. Bij de Waddeneilanden is het relatieve belang van deze sector met ruim 4% veruit het grootst. In de drie andere regio s is het aandeel van deze sector met rond 5% relatief veel kleiner Banen R&T naar regio 45% 4% 35% 3% 25% Bron: Werkgelegenheidsregister Provincie Fryslân % 15% 1% 5% Wadden Noordoost Noordwest Zuidoost Zuidwest % Banen Aandeel

13 miljoen Index x 1 3. Gasten Binnenlandse vakanties Nederlandse vakantiegangers brachten in 216 ruim 1,3 miljoen vakanties door in Fryslân. Dit is een toename van 11% ten opzichte van 215. Na een aantal jaren van lichte afname en stabilisatie is het aantal vakanties nu weer flink toegenomen. Een klein deel (17%) vindt plaats in vaste accommodates zoals eigen stacaravans of tweede woningen. Voor het grootste deel gaat het om vakanties in gehuurde accommodaties zoals hotels, campings en bungalows Binnenlandse vakanties Toeristisch Vast Binnenlandse vakanties Fryslân in vergelijking met Nederland De laatste jaren lag de ontwikkeling van het aantal vakanties in Fryslân iets onder dat van Nederland. Door de sterke groei van het afgelopen jaar is deze achterstand weer ingelopen Binnenlandse vakanties Fryslân en Nederland (Index 21 = 1) Fryslan Nederland Binnenlandse overnachtingen De binnenlandse toeristische vakanties waren goed voor een totaal van 5,6 miljoen overnachtingen. Dit is een toename van 21% ten opzichte van 215. Deze groei is groter dan die van het aantal vakanties omdat ook de gemiddelde verblijfsduur iets is toegenomen Binnenlandse overnachtingen 2, 1,3 2,1 1,1 1,7 1,6 1,4 5,8 5,5 5,9 5,3 5,6 5, 4,6 Toeristisch Vast

14 Index x 1 Dagen Gemiddelde verblijfsduur De gemiddelde verblijfsduur in 216 van een toeristische vakantie was 6,1 dagen (dit komt overeen met 5,1 overnachtingen). Deze gemiddelde verblijfsduur was iets hoger dan het jaar daarvoor. Toch lijkt het er op dat op langere termijn de gemiddelde verblijfsduur iets afneemt. De gemiddelde verblijfsduur is in Fryslân doorgaans wel iets hoger dan het Nederlandse gemiddelde Gemiddelde verblijfsduur Fryslan Nederland Buitenlandse bezoekers Het aantal buitenlandse bezoekers in 216 was ongeveer 329 duizend. Dit was 8,5% hoger dan het jaar daarvoor. In totaal waren deze buitenlandse gasten goed voor bijna 1,3 miljoen overnachtingen in de Friese verblijfsaccommodaties Buitenlandse bezoekers Bron: CBS, Statistiek Logiesaccommodaties Bezoekers Overnachtingen Ontwikkeling buitenlandse overnachtingen Fryslân en Nederland Sinds 21 is het aantal buitenlandse overnachtingen met ruim 4% toegenomen. Fryslân loopt daarmee in de pas met heel Nederland dat een vergelijkbare groei kende. De gemiddelde verblijfsduur van buitenlandse gasten is ongeveer 5 dagen. Dat is relatief lang want in heel Nederland is dit maar 3,5 dagen. Het marktaandeel van Fryslân is beperkt. Van alle buitenlandse bezoekers in Nederland komt 2,1% naar Fryslân. Gemeten in overnachtingen is het marktaandeel van Fryslân groter, namelijk 3,3% Ontwikkeling buitenlandse overnachtingen Fryslân en Nederland Bron: CBS, Statistiek Logiesaccommodaties Fryslan Nederland

15 Herkomst binnenlandse verblijfstoeristen en dagrecreanten De meeste Nederlandse vakantiegangers in Fryslân zijn afkomstig uit de provincie Noord-Holland (17%). Daarna volgen Zuid- Holland (14%), Gelderland (13%) en Overijssel (12%). Tien procent van alle gasten komt uit de eigen provincie. Bij de dagrecreatie is het beeld heel anders. Dat is ook logisch omdat dagrecreatieve activeiten doorgaans dicht bij huis worden gezocht. 83% van alle dagrecreanten komt uit Fryslân zelf, gevolgd door Noord-Holland met 5% en Groningen met 3%. Buitenlandse gasten naar herkomst Veruit de meeste buitenlandse gasten in Fryslân komen uit Duitsland. Het aandeel Duitsers is ongeveer 7% en dat is de laatste jaren weinig veranderd. Op de tweede plaats komen de Belgen met 12% gevolgd door Engeland met 4%. Gemeten in overnachtingen is het aandeel Duitsers nog groter omdat Duitse gasten gemiddeld langer blijven dan gasten uit andere landen. Bron: CBS, Statistiek Logiesaccommodaties 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Buitenlandse gasten naar herkomst, ,2% 7,% 13,4% Duitsland België 12,9% Verenigd Koninkrijk Overig Europa 24,9% Buiten Europa 12,3% 3,5% 11,% 19,6% 3,5% Fryslan Nederland

16 Ranking van de provincie in de nationale top 12 van de gekozen bestemmingen De tabel hiernaast laat de ranking en het marktaandeel van Fryslân zien voor dagrecreatie en overnachtingen ten opzichte van de andere 11 provincies. De ranking van Fryslân in deze lijstjes is de afgelopen jaren (sinds 21) zo goed als stabiel. Voor dagrecreatie, het aantal binnenlandse overnachtingen en het aantal overnachtingen door Duitsers is deze zelfs volledig onveranderd. Bij de overnachtingen door Belgen pendelt de Friese ranking tussen de 1 en 11 plaats. Voor de overnachtingen uit overig Europa tussen 1 en 12. En voor de overnachtingen van buiten Europa is de ranking vanaf 21 licht verbeterd van 1 naar 9. Categorie Ranking Marktaandeel (%) Dagrecreatie, aantal 8 3,8% bezoeken Verblijfsrecreatie, aantal 8 7,9% binnenlandse overnachtingen Verblijfsrecreatie 5 6,2% buitenland: Duitsland (overnachtingen) Verblijfsrecreatie 11 2,% buitenland: België (overnachtingen) Verblijfsrecreatie 11 1,3% buitenland: overig Europa (overnachtingen) Verblijfsrecreatie buitenland: buiten Europa (overnachtingen) 9,5% Marktaandeel binnenlandse overnachtingen per provincie. De 5,6 miljoen binnenlandse overnachtingen in Fryslân zijn 7,9% van alle binnenlandse overnachtingen in Nederland. Fryslân staat daarmee op de achtse plek van alle provincies.een marktaandeel van 7,9% Groningen Flevoland Utrecht Zuid-Holland Fryslân Zeeland Noord-Holland Overijssel Noord-Brabant Drenthe Limburg Gelderland Marktaandeel binnenlandse overnachtingen per provincie 1,9% 2,7% 3,% 5,7% 7,9% 8,6% 9,7% 9,9% 1,3% 1,5% 12,9% 17,1% % 2% 4% 6% 8% 1% 12% 14% 16% 18%

17 Marktaandeel Duitse toeristen per provincie. Van alle Duitse toeristen die naar Nederland komen, komt 6,2% naar Fryslân. Daarmee staat Fryslân op de vijfde plaatsa achter Noord-Holland, Zeeland, Zuid-Holland en Limburg. Bron: CBS, Statistiek Logiesaccommodaties Marktaandeel Duitse toeristen per provincie Utrecht,9% Groningen 1,3% Flevoland 2,4% Overijssel 2,8% Gelderland 3,3% Drenthe 3,4% Noord-Brabant 3,7% Fryslân 6,2% Limburg 8,7% Zuid-Holland 15,% Zeeland 22,8% Noord-Holland 29,6% % 5% 1% 15% 2% 25% 3% 35% Aantal evenementen in Fryslân naar grootteklasse Grootteklasse Aantal evenementen In de tabel hiernaast wordt voor de evenementen met meer dan 1 bezoekers de verdeling over de grootteklassen getoond. Bron: Respons, Evenementenmonitor >= Evenementen 216 met meer dan 25 duizend bezoekers Hiernaast wordt voor de evenementen in 216 met meer dan 25. bezoekers het aantal bezoekers getoond. Bron: Respons, Evenementenmonitor 216 Evenement Plaats Aantal bezoekers Sneekweek Sneek 295. Skûtsjesilen SKS Fryslân 2. Harlinger Visserijdagen Harlingen 16. Skûtsjesilen IFKS Fryslân Koningsdag Leeuwarden 1. Befrijdingsfestifal Fryslân Leeuwarden 85. Lemsterweek Lemmer 85. Fries Straatfestival Leeuwarden 6. Hardzeildag/Braderie Sneek 6. Skoattermerke Oudeschoot 6. Oerol Terschelling 55. Caravana Leeuwarden 48. Jaarmarkt Leeuwarden 45.

18 Zandsculpturen Festval Sneek 4. Agrarische Dagen Franeker 37.5 Boot Holland Leeuwarden 37. Antiek- en rommelmarkt Leeuwarden 36. Flaeijelfeest Nieuwehorne 35. Profronde Surhuisterveen 35. Simmerdeis Drachten 31. Noordelijk Film Festival Leeuwarden 3. UITfestival Leeuwarden 3. Boekenfestijn Leeuwarden 28. Intocht Sinterklaas Leeuwarden 28. Pinksterkermis Heerenveen 27.5 Uitmarkt Leeuwarden 27. Bloemenmarkt Leeuwarden 25. ISU World Cup (maart) Heerenveen 25. ISU World CUP (dec.) Heerenveen 25. KFPS Hengstenkeuring Leeuwarden 25.

19 4. Waardering Algemene waardering vakanties In het CVO wordt ook gevraagd naar waarderingscijfers van een aantal aspecten van de binnenlandse vakantie. Hieruit blijkt dat de algemene waardering voor vakanties in Fryslân vrij hoog is. In 216 was het cijfer een 8,4. Dit is hetzelfde als de jaren daarvoor. Met deze score zit Fryslân samen met Groningen en Overijssel in de top 3 van hoogste waarderingscijfers. Groningen FRYSLÂN Overijssel Utrecht Gelderland Noord-Holland Drenthe Zeeland Zuid-Holland Noord-Brabant Limburg Flevoland Algemene waardering vakanties Nederland 7,6 7,8 8, 8,2 8,4 8, Waardering prijs en kwaliteit. Ook op alle andere aspecten omtrent prijs en kwaliteit is de waardering voor Fryslân hoger dan het landelijke gemiddelde. Prijsniveau boodschappen Prijsniveau horeca Waardering prijs en kwaliteit 216 Accommodatie Dienstverlening/service Algemeen oordeel 6,5 7, 7,5 8, 8,5 Fryslân Nederland Ontwikkeling waardering prijs en kwaliteit Op de meeste aspecten is de score in 216 gelijk aan die van 215, alleen bij het prijsniveau van de accommodaties is de score iets gestegen. In vergelijking met 211 is de score iets gestegen op een drietal aspecten (algemeen oordeel, prijsniveau horeca en dienstverlening), terwijl de waardering van de accommodaties gelijk is gebleven (voor het prijsniveau horeca was er in 211 nog geen score). Waardering prijs en kwaliteit Prijsniveau accommodaties Prijsniveau horeca Accommodatie Dienstverlening/service Algemeen oordeel 6,5 7, 7,5 8, 8,

20 Kwaliteitsmonitor fietsregio s De Stichting Landelijk Fietsplatform heeft een landelijk vergelijkend kwaliteitsonderzoek opgezet naar de kwaliteit van de fietsregio s. Deze monitor bestaat uit een vakinhoudelijk oordeel en een waardering van de gebruiker. Het uiteindelijke resultaat wordt uitgedrukt in aantal sterren. In 216 had Fryslân met een 4,8 de hoogste waardering van alle provincies. Afgerond is dit het maximale aantal van 5 sterren, net als vier andere provincies. Bron: Kwaliteitsmonitor fietsregio s 217 Fryslân Overijssel Drenthe Zeeland Gelderland Groningen Noord-Brabant Totaalwaardering kwaliteit fietsregio's Utrecht Limburg Noord-Holland Zuid-Holland Aantal sterren Nationale Wandelmonitor De Stichting Wandelnet heeft in 216 voor het eerst de uitkomsten gepresenteerd van een nieuwe Nationale Wandelmonitor. Fryslân krijgt daarin een hoge beoordeling. Als wandelprovincie krijgt Fryslân het cijfer 7,9 en dat is na Zeeland de hoogste waardering. Bij de Lange Afstandsroutes (LAW) is in 216 het Groot-Frieslandpad in gebruik genomen. Fryslân heeft nu in totaal 875 km aan gemarkeerde wandelroutes, dat is ruim 8% van het totaal in Nederland. Zeeland Fryslân Overijssel Noord-Brabant Limburg Waardering kwaliteit wandelregio's Gelderland Drenthe Bron: Nationale Wandelmonitor 216 Noord-Holland Zuid-Holland Utrecht Groningen 7, 7,2 7,4 7,6 7,8 8, 8,2 8,4