De opgaven op de volgende pagina s leiden je stap-voor-stap door het ontwerpproces

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De opgaven op de volgende pagina s leiden je stap-voor-stap door het ontwerpproces"

Transcriptie

1 Opdracht 4; Ampelmann Deze opdracht telt mee als deelcijfer voor het vak Regeltechniek, ADPT; De opdracht bestaat uit 4 vragen. In totaal zijn er 100 ptn te verdelen ( ); De opdracht dient individueel te worden gemaakt en ingeleverd; De opdracht dient voor maandag 16 januari, 10:30 uur, ingeleverd te zijn door de uitwerking te mailen naar b.schotsman@hhs.nl; Niet leesbare uitwerkingen worden niet beoordeeld. Ampelmann produceert al enige jaren onderhouds- en werkplatforms welke worden toegepast voor onderhoud aan boorplatforms, off-shore windmolens en ter vervanging van personeeltransport per helicopter. In de bijlage bij deze opdracht is een krantenartikel over Ampelmann bijgevoegd. Ook op youtube zijn verschillende films beschikbaar. Bijv. De opdracht Deze opdracht heeft betrekking op verschillende aspecten van het werkplatform. Doel van de opdracht is om zelf een deel van de regeling van de installatie te ontwerpen. Bij ontwerp van de regeling en van het systeem dien je rekening te houden met de omstandigheden waaronder de installatie operationeel is. Ontwerp een eerste testopstelling van het Ampelmann systeem. Met deze testopstelling wil Ampelmann twee zaken aantonen: 1. De opnemers en regelaar zijn in staat de verticale beweging van het schip te meten en weg te regelen; 2. Dat de gebruikte componenten aantoonbaar geschikt zijn voor de omstandigheden op zee. Denk hierbij aan: a. Klimaat; b. Op zee; c. Afwezigheid van 24/7-servicediensten De opgaven op de volgende pagina s leiden je stap-voor-stap door het ontwerpproces Pagina 1/7

2 Opgave 1: Onderhoudbaarheid (10 ptn) De omstandigheden waarin een installatie moet functioneren zijn bepalend voor de ontwerpkeuzes in het systeem. Denk bijvoorbeeld aan de gebruikte materialen maar ook eenvoud van reparatie. Onder welke klimatologische omstandigheden moet het Ampelmann platform functioneren en wat betekent dit voor de: a. Materiaalkeuze en onderdeelkeuze b. Duurzaamheid c. Onderhoudbaarheid en d. Beschikbaarheid Lees de relevante delen in het Handboek na. Laat in je antwoord duidelijk blijken dat je dat gedaan hebt en de consequenties daarvan voor een ontwerp overziet. De klimatologische omstandigheden waaronder het platform moet functioneren zijn: (Hoofdstuk van het Handboek) Zonnestraling: Globale-, neerwaartse directe-, diffuse-, directe straling [W/m 2 ]; Temperatuur [ o C]; Absolute vochtigheid [g waterdamp / kg lucht ]; Windsnelheid en richting [m/s]; a. Materiaalkeuze en onderdeelkeuze (Hoofdstuk 1.16 en 1.17 van het Handboek) Als materiaal: Staal, lage prijs en goede verwerkbaarheid. Bij ongelegeerde toepassing altijd corrosiebescherming toepassen. Een metallische deklaag zoals zink. Dit heeft een goede slijtage bestendigheid. Staal is taai en hard en heeft een glad oppervlak Koper is een edel metaal en heeft bij ongunstige atmosferische omstandigheden een goede corrosiebestendigheid. Als onderdeelkeuze: Staal is geschikt voor de hydraulische zuigers en de constructie die bevestigd is aan het dek en loopplank. Koper is geschikt als leidingen, fittingen en plaatmateriaal. b. Duurzaamheid (Hoofdstuk van het Handboek) Milieubewust ontwerpen betekend bewust rekening houden met de effecten van het product op het milieu, veroorzaakt door: Grondstoffengebruik; Energiegebruik; Emissies naar water, bodem en lucht; Geluid; Ontstaan van reststromen. c. Onderhoudbaarheid en (Hoofdstuk van het Handboek) Let op onderhoudsarm en onderhoudsvriendelijk. Bij onderhoudsarm is materiaalkeuze belangrijk, i.v.m. bedrijfszekerheid en verminderde hoeveelheid preventief onderhoud. Bij onderhoudsvriendelijkheid speelt bereikbaarheid, veiligheid en vervangbaarheid een rol. (je moet er tenslotte veilig bij kunnen komen en repareren of vervangen dat wat nodig is zonder alles te moeten demonteren) Pagina 2/7

3 d. Beschikbaarheid De materialen dienen generiek te zijn i.v.m. beschikbaarheid. Indien iets specialistisch of op maat gemaakt is, wordt de doorlooptijd van herstel en vervanging aanzienlijk. Opgave 2: Opnemers (20 ptn: ) Een van de meest uitdagende onderdelen van het systeem is het goed meten van de bewegingen van het schip waarop het platform geplaatst is. Deze verplaatsing in de 3 dimensionale ruimte wordt gemeten met GPS of met behulp van een inertiaalmeting. Deze inertiaalmeting wordt veelal uitgevoerd m.b.v. een IMU, een Inertial Measurment Unit. Deze bevatten een gyroscoop voor oriëntatie en versnellingsopnemers om beweging te registreren. Snelheid en positie kunnen vervolgens worden afgeleid van de versnelling. Inmiddels worden deze IMU s ook toegepast in bijvoorbeeld navigatiesystemen. Hierdoor kan het systeem bij GPS-signaalverlies toch de route nog nauwkeurig aangeven. Maar ook in landbouwsystemen om bijvoorbeeld maai- en zaaibewegingen efficiënter te maken. De opnemer die Ampelmann gebruikt om de deining van het schip vast te stellen is een IMU. Onderzoek hoe een IMU werkt, wat de functie is en hoe deze kan worden toegepast. De webpagina: kan als start dienen. 2a. Beschrijf hoe een IMU werkt en welke bewegingen deze kan registreren en omzetten in een elektrisch signaal. Een IMU is een elektronische apparaat dat meet en terugkoppelt de kracht en draaiing door een combinatie van gyroscopen en snelheidsmeters. De IMU registreert de volgende bewegingen pitch, roll and yaw. Dat zijn draaiingen om de x,y en z as, omhoog/omlaag, link/recht leunen en links/rechts draaien. 2b. In veel systemen worden GPS en de inertiaalmeting gecombineerd, bijvoorbeeld in een geavanceerd navigatiesysteem in de auto. Beschrijf van de volgende situaties of voor navigatie het GPS-signaal of het IMU-signaal wordt gebruikt: Navigeren op de snelweg hiervoor wordt een GPS-signaal gebruikt. Wegrijden uit stilstand hier is een combinatie, de GPS geeft de start locatie aan en de IMU de initiële richting en voortgang tot de GPS het weer overneemt. Navigeren in een tunnel. Hiervoor wordt het IMU-signaal gebruikt. 2c. Beschrijf nu in eigen woorden hoe Ampelmann de IMU kan inzetten om de beweging van het schip om te zetten in een signaal dat door de regelaar kan worden verwerkt. De deining van het schip heeft invloed op de x-y-z as. Door de verschuiving van de assen te meten en dit terug te koppelen aan de regelaar kan deze op zijn beurt het corrigeerde orgaan, de hydraulische zuigers, erop aansturen om te bewegen naar de gewenste stand. Pagina 3/7

4 Opgave 3: Hydraulische systemen (30 ptn: ) Het platform zal in het prototype door middel van een hydraulische cilinder op de juiste hoogte worden gebracht en middels een regeling op die hoogte worden gehouden. Gezien de klimatologische omstandigheden is verwarming van hydraulische olie noodzakelijk. De viscositeit van de hydraulische olie is namelijk afhankelijk van de temperatuur van de olie. Wanneer deze te koud is is de olie te dik en wanneer de olie te warm wordt is er kans op lekkage en brand. Zowel bij te koude olie als bij te warme olie kan er onvoldoende druk worden opgebouwd in het systeem. De gegevens van het buffervat dat verwarmd dient te worden: Het buffervat bevat 1000 liter hydraulische olie; De minimum ontwerp temperatuur is -60 graden Celsius; De olie moet altijd op een temperatuur van 25 graden Celsius worden gehouden; Bij -60 graden Celsius moet het vat in 6 uur op bedrijfstemperatuur zijn; De soortelijke massa ρ van de olie is 866 kg/m3, de soortelijke warmte c bedraagt 1.65 kj/kgk Thermische geleidbaarheid van het vat met isolatie λ=0,023 W/m*K; Waarbij R = d/ λ (m2k/w) De dikte d van de isolatie is 15 cm. Het vat is rond en heeft een hoogte van 2 mtr. En verliest geen warmte door boven en onderzijde. 3a. Stel de formule op voor bepaling van de responsiekromme. T v = T + PR PR e o t cmr o t cmr = T + PR( 1 e ) 3b. Bereken met behulp van de gegevens het benodigde verwarmingsvermogen P in kw. T = 25 [ o C] T = T 0 + P * R (1 e t/ c*m* R ) T 0 = -60[ o C] P =?[W] 25 = P * 6,5 (1 e /(1650*866 * 6,5) ) R = d/ λ = 0,15/0,023 = +/- 6,5 [m 2 K/W] 85 = P * 6,5 (1 e /( ) ) d = 15 [cm] = 0,15 [m] 85 = P * 6,5 (1 e 2,33*10^-3 ) λ = 0,023 [W/m*K] 85 = P * 6,5 ( )) t = 6 [uur] => 6*60*60 = [sec] 85 = P * 6,5 (2,33*10^-3 ) c = 1.65 [kj/kgk] = 1650 J/kgK 85 = P * 0,015 M = ρ * inhoud 85 / 0,015 = P = 5.629,53 [W] 1000 [ltr] = 1 m 3 ρ = 866 [kg/m 3 ] P = 5,6 [kw] 3c. Teken de responsiekromme T 25 o C -60 o C t Pagina 4/7

5 Gedurende de levensduur van het vat wordt de thermische geleidbaarheid hoger. Bijvoorbeeld doordat een deel van de isolatie beschadigd is geraakt. Wanneer er niet meer aan de functionele eisen van een installatie kan worden voldaan dan spreken we van functioneel falen. Wanneer totaal niet meer aan de eis kan worden voldaan, dan van compleet falen. 3d. Bij welk percentage verlies van de isolatie van het vat kan de hydraulische olie nog net tot 40(=25) graden Celsius worden verwarmd. En hoe lang duurt het dan. t = T = T 0 + P * R 25 = ,53 * R 85 = 5.629,53 * R 85 / 5.629,53 = R R = 0,015[m 2 K/W] λ = 0,023 [W/m*K] R = d/ λ => d = R* λ d = 0,015 * 0,023 = 3,47 * 10^-4 [m] 0, / 0,15 * 100% = 0,23 % Dus bij een verlies van 0,23% isolatie lukt het verwarmen nog T = T 0 + P * R (1 e t/ c*m* R ) 25 = ,53 * 0,015 (1 e t/(1650*866* 0,015) ) 85 = 5.629,53 * 0,015 (1 e t/(1650*866* 0,015) ) 85 = 5.629,53 * 0,015 (1 e t/ (21,433,5) ) 85 = 84,44 (1 e t/ (21,433,5) ) 85 / 84,44 = (1 e t/ (21,433,5) ) t/ 21,433,5 1,0002 = 1 e t/ 21,433,5 0,0002 = e t/ 21,433,5-0,0002 = e Ln (-0,0002) = ln(e t/ 21,433,5 ) Ln (-0,0002) = t/ 21,433,5 * ln(e) Ln (-0,0002) * 21,433,5 = t*1 -(Ln(-0,0002) * 21,433,5 ) = t Kom er verder niet uit Pagina 5/7

6 Opgave 4: Systeembeschrijving van het prototype (40 ptn: ) Om de werking van het systeem aan te tonen wordt een vereenvoudigd prototype gebouwd. In dit prototype wordt een IMU toegepast als opnemer om de beweging van het schip op te nemen en om te zetten in een elektrisch signaal. registreren en aan de regelaar terug te koppelen. Het prototype bestaat uit slechts 1 hydraulische cilinder die alleen de hoogte van het platform constant hoeft te houden. Hiervoor wordt de hydraulische cilinder verticaal op het achterdek van een boot gemonteerd. De gebruikte hydraulische cilinder is voorzien van een inwendig systeem dat de positie van de zuiger meet. Hydraulische olie is niet samendrukbaar dus voor verplaatsing van de zuiger hoeft alleen het volume verpompt te worden. Hiervoor is een dubbelwerkende regelbare driewegklep aangesloten die wordt bediend door een stappenmotor. Het hydraulisch systeem wordt gevoed vanuit het 1000liter back-up vat. 4a. Maak een schets van het complete systeem dat bestaat uit de boot, cilinder, werkplatform en hydraulisch systeem, leidingen, opnemers etc. Back-up vat Opnemers (IMU) (TE) werkplatform liter Cilinder met hydraulische zuiger (TC) boot 4b. Maak het blokschema van het geregelde systeem. stappenmotor Dubbelwerkende regelbare driewegklep Ingang = stand van platform Aanwijzing 1: Gebruik de standaard blokken in het blokschema; Aanwijzing 2: Geef onder het blokschema een aparte toelichting per blok; Aanwijzing 3: Wanneer je niet alle in 3a getekende componenten opneemt in het blokschema geef dan in de schets van 3a aan welke delen je opneemt in het blokdiagram en verklaar je keuze. Regelorgaan = cylinder met hydraulische zuiger Corrigerend orgaan = stappen moter Systeem = hydraulisch systeem uitgang Afwijking (TC) Opnemer = IMU (TE) ingreep Er wordt een bepaalde stand van het platform verlangd, dit is de ingang. Wanneer er een afwijking wordt geconstateerd stuurt het regelorgaan (de hydraulische cilinder met inwendigsysteem) de stappen motor aan. De stappen motor is het corrigeerde orgaan, omdat door de werking van de motor er hydraulische olie verplaatst wordt die de zuiger doet bewegen. Het systeem is het leidingwerk van het back-up vat naar de zuiger en langs de moter. De opnemer is de IMU die zich bevind bovenop de cilinder, deze neemt waar Pagina 6/7

7 of er een verschuiving is van het platform ten opzichte van de gewenste stand. Bij een afwijking wordt de hydraulische cilinder geactiveerd om de stappen motor te beïnvloeden voor meer of minder vloeistof. 4c. Welke eisen worden er gesteld aan de regelaar en welk type zou jij toepassen. Geen of een kleine statische afwijking; Sprongresponsie zo snel mogelijk opvolgen, met max 25% doorschot; Een grote versterking voor de locatie waar de storing ingrijpt. Van de regelaar wordt verwacht dat deze snel reageert op de deining van de golven. De mensen op het platform moeten geen hinder ondervinden hierdoor. Een Differentiërende regelaar (PD) is hiervoor geschikt. Deze heeft een snelle gewenste respons en voldoende demping Pagina 7/7

MEET- EN REGELTECHNIEK ir. Bart Schotsman

MEET- EN REGELTECHNIEK ir. Bart Schotsman Week 1: Introductie regeltechniek ArcelorMital, walsen van staal https://www.youtube.com/watch?v=xao1zsvo8pc https://www.youtube.com/watch?v=zhi--waaxy0 MEET- EN REGELTECHNIEK ir. Bart Schotsman Week 1:

Nadere informatie

Tentamen Warmte-overdracht

Tentamen Warmte-overdracht Tentamen Warmte-overdracht vakcode: 4B680 datum: 21 juni 2010 tijd: 14.00-17.00 uur LET OP Er zijn in totaal 4 opgaven waarvan de eerste opgave bestaat uit losse vragen. Alle opgaven tellen even zwaar

Nadere informatie

Tentamen Warmte-overdracht

Tentamen Warmte-overdracht Tentamen Warmte-overdracht vakcode: 4B680 datum: 25 juni 07 tijd: 9.00-12.00 uur LET OP Er zijn in totaal 4 opgaven waarvan de eerste opgave bestaat uit losse vragen. Ieder onderdeel wordt (indien nodig)

Nadere informatie

Tentamen Warmte-overdracht

Tentamen Warmte-overdracht Tentamen Warmte-overdracht vakcode: 4B680 datum: 11 november 08 tijd: 14.00-17.00 uur LET OP Er zijn in totaal 4 opgaven waarvan de eerste opgave bestaat uit losse vragen. Alle opgaven tellen even zwaar

Nadere informatie

MINISTERIE VAN ONDERWIJS, WETENSCHAP EN CULTUUR UNIFORM EXAMEN HAVO 2015

MINISTERIE VAN ONDERWIJS, WETENSCHAP EN CULTUUR UNIFORM EXAMEN HAVO 2015 MINISTERIE VAN ONDERWIJS, WETENSCHAP EN CULTUUR UNIFORM EXAMEN HAVO 2015 VAK : NATUURKUNDE DATUM : DINSDAG 23 JUNI 2015 TIJD : 07.45 10.45 Aantal opgaven: 5 Aantal pagina s: 6 Controleer zorgvuldig of

Nadere informatie

Tentamen Warmte-overdracht

Tentamen Warmte-overdracht Tentamen Warmte-overdracht vakcode: 4B680 datum: 7 april 2014 tijd: 9.00-12.00 uur LET OP Er zijn in totaal 4 opgaven waarvan de eerste opgave bestaat uit losse vragen. Alle opgaven tellen even zwaar mee.

Nadere informatie

10 Materie en warmte. Onderwerpen. 3.2 Temperatuur en warmte.

10 Materie en warmte. Onderwerpen. 3.2 Temperatuur en warmte. 1 Materie en warmte Onderwerpen - Temperatuur en warmte. - Verschillende temperatuurschalen - Berekening hoeveelheid warmte t.o.v. bepaalde temperatuur. - Thermische geleidbaarheid van een stof. - Warmteweerstand

Nadere informatie

Naam: examennummer:.

Naam: examennummer:. Naam: examennummer:. Geef de uitwerking van de opgaven steeds op de lege zijde rechts naast de opgave. Geef duidelijk de onderdelen aan. De vragen moeten op de stencils beantwoord worden. Lever geen andere

Nadere informatie

LEO AGRO. Verwarming en ventilatie voor de landbouw in barre omstandigheden in stallen of gebouwen.

LEO AGRO. Verwarming en ventilatie voor de landbouw in barre omstandigheden in stallen of gebouwen. Efficiënte verwarming voor in de landtuinbouw bij extreme lage temperaturen en agressieve ruimtelijke dampen LEO AGRO Verwarming en ventilatie voor de landbouw in barre omstandigheden in stallen of gebouwen

Nadere informatie

Voorbeeld EXAMEN Thermodynamica OPEP Niveau 4. Vraag 1: Van een ideaal gas is gegeven dat de dichtheid bij 0 C en 1 bara, 1,5 kg/m 3 bedraagt.

Voorbeeld EXAMEN Thermodynamica OPEP Niveau 4. Vraag 1: Van een ideaal gas is gegeven dat de dichtheid bij 0 C en 1 bara, 1,5 kg/m 3 bedraagt. Voorbeeld EXAMEN Thermodynamica OPEP Niveau 4 Vraag : Van een ideaal gas is gegeven dat de dichtheid bij 0 C en bara,,5 kg/m bedraagt. Bereken: (0) a. De specifieke gasconstante R s. (0) b. De druk die

Nadere informatie

Itho Daalderop Zonneboilers en zonnecollectoren. product-

Itho Daalderop Zonneboilers en zonnecollectoren. product- Itho Daalderop Zonneboilers en zonnecollectoren product- 2 De zonneboilers van Itho Daalderop Itho Daalderop heeft twee verschillende soorten zonneboilers; de Solior en de Voorverwarmer. De Solior is een

Nadere informatie

1ste ronde van de 19de Vlaamse Fysica Olympiade 1. = kx. = mgh. E k F A. l A. ρ water = 1,00.10 3 kg/m 3 ( θ = 4 C ) c water = 4,19.10 3 J/(kg.

1ste ronde van de 19de Vlaamse Fysica Olympiade 1. = kx. = mgh. E k F A. l A. ρ water = 1,00.10 3 kg/m 3 ( θ = 4 C ) c water = 4,19.10 3 J/(kg. ste ronde van de 9de Vlaamse Fysica Olympiade Formules ste onde Vlaamse Fysica Olympiade 7 9de Vlaamse Fysica Olympiade Eerste ronde De eerste ronde van deze Vlaamse Fysica Olympiade bestaat uit 5 vragen

Nadere informatie

Eindexamen natuurkunde / scheikunde 1 compex vmbo gl/tl I

Eindexamen natuurkunde / scheikunde 1 compex vmbo gl/tl I Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één punt toegekend. Zoals de waard is maakt ie zijn tenten 1 maximumscore 1 Het antwoord moet het inzicht bevatten dat de eenheid van

Nadere informatie

Bereken de luchtdruk in bar op 3000 m hoogte in de Franse Alpen. De soortelijke massa van lucht is 1,2 kg/m³. De druk op zeeniveau bedraagt 1 bar.

Bereken de luchtdruk in bar op 3000 m hoogte in de Franse Alpen. De soortelijke massa van lucht is 1,2 kg/m³. De druk op zeeniveau bedraagt 1 bar. 7. Gaswetten Opgave 1 Opgave 2 Opgave 3 Opgave 4 Opgave 5 Opgave 6 Opgave 7 Bereken de luchtdruk in bar op 3000 m hoogte in de Franse Alpen. De soortelijke massa van lucht is 1,2 kg/m³. De druk op zeeniveau

Nadere informatie

Vraag 1 Vraag 2 Vraag 3 Vraag 4 Vraag 5

Vraag 1 Vraag 2 Vraag 3 Vraag 4 Vraag 5 Vraag 1 Een hoeveelheid ideaal gas is opgesloten in een vat van 1 liter bij 10 C en bij een druk van 3 bar. We vergroten het volume tot 10 liter bij 100 C. De einddruk van het gas is dan gelijk aan: a.

Nadere informatie

Eindexamen natuurkunde 1-2 havo 2000-II

Eindexamen natuurkunde 1-2 havo 2000-II Eindexamen natuurkunde -2 havo 2000-II 4 Antwoordmodel Opgave Slijtage bovenleiding uitkomst: m =,87 0 6 kg Het afgesleten volume is: V = (98,8 78,7) 0-6 5200 0 3 2 = 2,090 0 2 m 3. Hieruit volgt dat m

Nadere informatie

Eindexamen natuurkunde 1 havo 2000-II

Eindexamen natuurkunde 1 havo 2000-II Eindexamen natuurkunde havo 2000-II 4 Antwoordmodel Opgave Slijtage bovenleiding uitkomst: m =,87 0 6 kg Het afgesleten volume is: V = (98,8 78,7) 0-6 5200 0 3 2 = 2,090 0 2 m 3. Hieruit volgt dat m =

Nadere informatie

Opgave 1. Voor de grootte van de magnetische veldsterkte in de spoel geldt: = l

Opgave 1. Voor de grootte van de magnetische veldsterkte in de spoel geldt: = l Opgave 1 Een kompasnaald staat horizontaal opgesteld en geeft de richting aan van de horizontale r component Bh van de magnetische veldsterkte van het aardmagnetische veld. Een spoel wordt r evenwijdig

Nadere informatie

TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb april :00-12:00

TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb april :00-12:00 TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb 4100 13 april 2011 9:00-12:00 Linksboven op elk blad vermelden: naam, studienummer en studierichting. Puntentelling: het tentamen bestaat uit 14 meerkeuzevragen en twee open

Nadere informatie

koper hout water Als de bovenkant van het blokje hout zich net aan het wateroppervlak bevindt, is de massa van het blokje koper gelijk aan:

koper hout water Als de bovenkant van het blokje hout zich net aan het wateroppervlak bevindt, is de massa van het blokje koper gelijk aan: Fysica Vraag 1 Een blokje koper ligt bovenop een blokje hout (massa mhout = 0,60 kg ; dichtheid ρhout = 0,60 10³ kg.m -3 ). Het blokje hout drijft in water. koper hout water Als de bovenkant van het blokje

Nadere informatie

VT-HYBRIDE DE EERSTE HYBRIDE LICHTMAST TER WERELD

VT-HYBRIDE DE EERSTE HYBRIDE LICHTMAST TER WERELD VT-HYBRIDE DE EERSTE HYBRIDE LICHTMAST TER WERELD VT-HYBRIDE REVOLUTIONAIR De eerste hybride lichtmast Overal toepasbaar en milieuvriendelijk Towerlight is al jarenlang zeer actief in het verminderen van

Nadere informatie

SolarFreezer. Comfort zonder aardgas. Maart 2018

SolarFreezer. Comfort zonder aardgas. Maart 2018 SolarFreezer Comfort zonder aardgas Maart 2018 Wie zijn we? Geschiedenis: 2013 SolarFreezer BV opgericht 2015 Investeringsronde 2016 SolarFreezer systeem volledig functionerend 2017 7 systemen operationeel

Nadere informatie

Samenvatting Natuurkunde Verwarmen en isoleren (Newton)

Samenvatting Natuurkunde Verwarmen en isoleren (Newton) Samenvatting Natuurkunde Verwarmen en isoleren (Newton) Samenvatting door een scholier 1404 woorden 25 augustus 2003 5,4 75 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Verwarmen en isoleren Warmte en energie 2.1 Energievraag

Nadere informatie

1 Inleiding proportionaal-hydrauliek

1 Inleiding proportionaal-hydrauliek 1 Inleiding proportionaal-hydrauliek 1.1 Wat is proportionaal-hydrauliek? In de proportionaal-hydrauliek worden de hydraulische componenten zoals pompen, stuurschuiven, overdrukkleppen, reduceerkleppen,

Nadere informatie

Wat gaan we doen? Koken van water: wat gebeurt er ( temperatuur, energie, druk) Leren opzoeken in stoomtabellen. Diagrammen van water en stoom

Wat gaan we doen? Koken van water: wat gebeurt er ( temperatuur, energie, druk) Leren opzoeken in stoomtabellen. Diagrammen van water en stoom Si klas 1 Pagina 1 Wat gaan we doen? dinsdag 30 januari 2018 12:43 Koken van water: wat gebeurt er ( temperatuur, energie, druk) Leren opzoeken in stoomtabellen Diagrammen van water en stoom Een stoominstallatie

Nadere informatie

Oefentoets warmte. 2. Welk materiaal zou erg geschikt zijn om een pan van te maken?

Oefentoets warmte. 2. Welk materiaal zou erg geschikt zijn om een pan van te maken? Oefentoets warmte 1. Bij het koken van een ei wordt warmte overgedragen. Geef in een tekening aan hoe de warmte stroomt. Neem in je tekening de volgende dingen op: gasfornuis, pan, water, ei, handvat van

Nadere informatie

toelatingsexamen-geneeskunde.be

toelatingsexamen-geneeskunde.be Fysica juli 2009 Laatste update: 31/07/2009. Vragen gebaseerd op het ingangsexamen juli 2009. Vraag 1 Een landingsbaan is 500 lang. Een vliegtuig heeft de volledige lengte van de startbaan nodig om op

Nadere informatie

TWEEDE RONDE NATUURKUNDE OLYMPIADE 2013 TOETS APRIL :00 12:45 uur

TWEEDE RONDE NATUURKUNDE OLYMPIADE 2013 TOETS APRIL :00 12:45 uur TWEEDE RONDE NATUURKUNDE OLYMPIADE 2013 TOETS 1 24 APRIL 2013 11:00 12:45 uur MECHANICA 1 Blok en veer. (5 punten) Een blok van 3,0 kg glijdt over een wrijvingsloos tafelblad met een snelheid van 8,0 m/s

Nadere informatie

Thermodynamica. Daniël Slenders Faculteit Ingenieurswetenschappen Katholieke Universiteit Leuven

Thermodynamica. Daniël Slenders Faculteit Ingenieurswetenschappen Katholieke Universiteit Leuven Thermodynamica Daniël Slenders Faculteit Ingenieurswetenschappen Katholieke Universiteit Leuven Academiejaar 2009-2010 Inhoudsopgave Eerste hoofdwet - deel 1 3 Oefening 1.1......................................

Nadere informatie

Student: René Welter Studentnummer: Bedrijfsonderdeel: Gem. Den Haag Pagina 1/8

Student: René Welter Studentnummer: Bedrijfsonderdeel: Gem. Den Haag Pagina 1/8 Opdracht 1a: Blokschema en beschrijving Na de staalbereiding wordt het staal in een continu gietproces uitgegoten tot plakken. Meestal 2 meter breed en 225 mm dik. In verschillende stappen wordt dit staal

Nadere informatie

ALGEMEEN 1. De luchtdruk op aarde is ongeveer gelijk aan. A 1mbar. B 1 N/m 2. C 13,6 cm kwikdruk. D 100 kpa.

ALGEMEEN 1. De luchtdruk op aarde is ongeveer gelijk aan. A 1mbar. B 1 N/m 2. C 13,6 cm kwikdruk. D 100 kpa. LGEMEEN 1 De luchtdruk op aarde is ongeveer gelijk aan 1mbar. B 1 N/m 2. C 13,6 cm kwikdruk. D 100 kpa. 5 Van een bi-metaal maakt men een thermometer door het aan de ene kant vast te klemmen en aan de

Nadere informatie

Open vragen Technische Leergang Hydrauliek. Ing. R. van den Brink

Open vragen Technische Leergang Hydrauliek. Ing. R. van den Brink Open vragen Technische Leergang Hydrauliek Ing. R. van den Brink 2013 1 Hoofdstuk 1 1 Wat verstaat men 'technisch' gezien onder 'hydrauliek' 2 Wat wordt er bedoeld met 'elektro-hydraulische regeltechniek'?

Nadere informatie

schematische doorsnede van de wand van een oven Filmlaagjes zijn dunne (laminaire) laagjes lucht voor, direct tegen de wand

schematische doorsnede van de wand van een oven Filmlaagjes zijn dunne (laminaire) laagjes lucht voor, direct tegen de wand schematische doorsnede van de wand van een oven Filmlaagjes zijn dunne (laminaire) laagjes lucht voor, direct tegen de wand schematische doorsnede van de wand van een oven Filmlaagjes zijn dunne (laminaire)

Nadere informatie

Tentamen Warmte-overdracht

Tentamen Warmte-overdracht Tentamen Warmte-overdracht vakcode: 4B680 datum: 10 juni 09 tijd: 9.00-12.00 uur LET OP Er zijn in totaal 4 opgaven waarvan de eerste opgave bestaat uit losse vragen. Alle opgaven tellen even zwaar mee.

Nadere informatie

aluminium 2,7 0, ,024 ijzer 7,9 0, ,012

aluminium 2,7 0, ,024 ijzer 7,9 0, ,012 DEZE TAAK BESTAAT UIT 36 ITEMS. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Dichtheid Soortelijke

Nadere informatie

Sanitaire warmtepompen

Sanitaire warmtepompen 7 Nuos Een massa voordelen Hernieuwbare energie De grote vernieuwingen zitten vaak verborgen in onze dagelijkse omgeving. Zo is de lucht geladen met warmte, een kosteloze en hernieuwbare energie die rechtstreeks

Nadere informatie

Tentamen Warmte-overdracht

Tentamen Warmte-overdracht Tentamen Warmte-overdracht vakcode: 4B680 datum: 20 juni 2011 tijd: 14.00-17.00 uur LET OP Er zijn in totaal 4 opgaven waarvan de eerste opgave bestaat uit losse vragen. Alle opgaven tellen even zwaar

Nadere informatie

De massadichtheid, dichtheid of soortelijke massa van een stof is de massa die aanwezig is in een bepaald

De massadichtheid, dichtheid of soortelijke massa van een stof is de massa die aanwezig is in een bepaald Hieronder wordt uitgelegd wat massadichtheid betekent. De massadichtheid, dichtheid of soortelijke massa van een stof is de massa die aanwezig is in een bepaald volume. De massadichtheid is dus bijvoorbeeld

Nadere informatie

Klimaatbeheersing (2)

Klimaatbeheersing (2) Klimaatbeheersing (2) E. Gernaat (ISBN 978-90-808907-6-3) Uitgave 2016 1 Natuurkundige begrippen 1.1 Warmte () Warmte is een vorm van energie welke tussen twee lichamen met een verschillende temperatuur

Nadere informatie

natuurkunde 1,2 Compex

natuurkunde 1,2 Compex Examen HAVO 2007 tijdvak 1 woensdag 23 mei totale examentijd 3,5 uur natuurkunde 1,2 Compex Vragen 1 tot en met 17 In dit deel van het examen staan de vragen waarbij de computer niet wordt gebruikt. Bij

Nadere informatie

EXAMEN MIDDELBAAR ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1985 MAVO-C NATUURKUNDE. Donderdag 13 juni, uur. MAVO-C Il

EXAMEN MIDDELBAAR ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1985 MAVO-C NATUURKUNDE. Donderdag 13 juni, uur. MAVO-C Il MAVO-C Il EXAMEN MIDDELBAAR ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 985 MAVO-C Donderdag 3 juni, 9.00-.00 uur NATUURKUNDE Dit examen bestaat uit elf opgaven Bijlage: antwoordblad 49229F-4 Waar nodig mag bij de

Nadere informatie

Uitwerkingen van de opgaven in Basisboek Natuurkunde

Uitwerkingen van de opgaven in Basisboek Natuurkunde opgave (blz 4) Uitwerkingen van de opgaven in Basisboek Natuurkunde De zwaarte-energie wordt gegeven door de formule W zwaarte = m g h In de opgave is de massa m = 0(kg) en de energie W zwaarte = 270(Joule)

Nadere informatie

Examen HAVO. wiskunde B1

Examen HAVO. wiskunde B1 wiskunde B1 Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Vrijdag 19 mei 13.30 16.30 uur 0 06 Voor dit examen zijn maximaal 83 unten te behalen; het examen bestaat uit 3 vragen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

tentamen stromingsleer (wb1225), Faculteit 3mE, TU Delft, 28 juni 2011, u

tentamen stromingsleer (wb1225), Faculteit 3mE, TU Delft, 28 juni 2011, u Dit tentamen bestaat uit twee delen: deel I bestaat uit 7 meerkeuzevragen en deel II bestaat uit twee open vragen. Deel I staat voor 40% van uw eindcijfer. Deel I invullen op het bijgeleverde formulier.

Nadere informatie

Eindronde Natuurkunde Olympiade 2014 theorietoets deel 1

Eindronde Natuurkunde Olympiade 2014 theorietoets deel 1 Eindronde Natuurkunde Olympiade 2014 theorietoets deel 1 Opgave 1 Fata Morgana (3p) We hebben een planparallelle plaat met een brekingsindex n(z), die met de afstand z varieert. Zie ook de figuur. a. Toon

Nadere informatie

HYDRAULIEK MOTOREN. De M+S orbitrols worden gebruikt voor machines met een snelheid tot 60km zoals bouwmachines, heftrucks, rooimachines etc.

HYDRAULIEK MOTOREN. De M+S orbitrols worden gebruikt voor machines met een snelheid tot 60km zoals bouwmachines, heftrucks, rooimachines etc. XY Orbitrol De M+S orbitrols worden gebruikt voor machines met een snelheid tot 60km zoals bouwmachines, heftrucks, rooimachines etc. De XY orbitrol heeft inwendig een axiaal verplaatsende zoekklep en

Nadere informatie

Sanitaire warmtepompen

Sanitaire warmtepompen Sanitaire warmtepompen 7 SANITAIRE WARMTEPOMPEN NUOS Een compleet gamma voor elke behoefte NUOS is een nieuw gamma sanitaire warmtepompen van Ariston in totale harmonie met het milieu. Door de energie

Nadere informatie

TWEEDE RONDE NATUURKUNDE OLYMPIADE 2019 TOETS APRIL 2019 Tijdsduur: 1h45

TWEEDE RONDE NATUURKUNDE OLYMPIADE 2019 TOETS APRIL 2019 Tijdsduur: 1h45 TWEEDE RONDE NATUURKUNDE OLYMPIADE 2019 TOETS 1 17 APRIL 2019 Tijdsduur: 1h45 Enige constanten en dergelijke MECHANICA 1 Twee prisma`s. (4 punten) Twee gelijkvormige prisma s met een hoek α van 30 hebben

Nadere informatie

TRIPLE SOLAR ENERGIEDAK 2.0 WKO balanceren met een aluminium zonthermisch dak

TRIPLE SOLAR ENERGIEDAK 2.0 WKO balanceren met een aluminium zonthermisch dak TRIPLE SOLAR ENERGIEDAK 2.0 WKO balanceren met een aluminium zonthermisch dak Introductie: Het Triple Solar zonthermisch dak (ook wel energiedak genoemd) is speciaal ontwikkeld voor het regenereren, balanceren

Nadere informatie

Opgave 1 Afdaling. Opgave 2 Fietser

Opgave 1 Afdaling. Opgave 2 Fietser Opgave 1 Afdaling Een skiër daalt een 1500 m lange helling af, het hoogteverschil is 300 m. De massa van de skiër, inclusief de uitrusting, is 86 kg. De wrijvingskracht met de sneeuw is gemiddeld 4,5%

Nadere informatie

Eindronde Natuurkunde Olympiade 2015 theorietoets deel 1

Eindronde Natuurkunde Olympiade 2015 theorietoets deel 1 Eindronde Natuurkunde Olympiade 2015 theorietoets deel 1 Opgave 1 Botsend blokje (5p) Een blok met een massa van 10 kg glijdt over een glad oppervlak. Hoek D botst tegen een klein vastzittend blokje S

Nadere informatie

6.2 Elektrische energie en vermogen; rendement

6.2 Elektrische energie en vermogen; rendement 6.2 Elektrische energie en vermogen; rendement Opgave 9 Het rendement bereken je met E nuttig en E in. E nuttig is de hoeveelheid energie die nodig is het water op te warmen. E in is de hoeveelheid energie

Nadere informatie

Klimaatbeheersing (2)

Klimaatbeheersing (2) Klimaatbeheersing (2) E. Gernaat (ISBN 978-90-808907-6-3) 1 Natuurkundige begrippen 1.1 Warmte () Warmte is een vorm van energie welke tussen twee lichamen met een verschillende temperatuur kan worden

Nadere informatie

De bepaling van de positie van een. onderwatervoertuig (inleiding)

De bepaling van de positie van een. onderwatervoertuig (inleiding) De bepaling van de positie van een onderwatervoertuig (inleiding) juli 2006 Bepaling positie van een onderwatervoertuig. Inleiding: Het volgen van onderwatervoertuigen (submersibles, ROV s etc) was in

Nadere informatie

SolarFreezer. Comfort zonder aardgas

SolarFreezer. Comfort zonder aardgas SolarFreezer Comfort zonder aardgas Jacques Mathijsen April 2017 1 Energie per woning Gemiddeld energie verbruik in Nederland woning met 2.2 personen Elektrische energie 100% = 3.500 kwh Thermische energie

Nadere informatie

MANUAL VEEBORSTEL HANGEND

MANUAL VEEBORSTEL HANGEND MANUAL VEEBORSTEL HANGEND Voorwoord De Vink roterende veeborstel bestaat uit een frame waarin een borstelwals, aangedreven door een trommelmotor, is gemonteerd. Het geheel wordt met 3 kettingen verend

Nadere informatie

EXAMEN MIDDELBAAR ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1977 MAVO4 NATUUR- EN SCHEIKUNDE I. Zie ommezijde. Vrijdag 19 augustus,

EXAMEN MIDDELBAAR ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1977 MAVO4 NATUUR- EN SCHEIKUNDE I. Zie ommezijde. Vrijdag 19 augustus, EXAMEN MIDDELBAAR ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1977 MAVO4 Vrijdag 19 augustus, 9.30-11.30 uur \,._, NATUUR- EN SCHEIKUNDE I (Natuurkunde) Zie ommezijde Deze opgaven zijn vastgesteld door de commissie

Nadere informatie

TENTAMEN NATUURKUNDE

TENTAMEN NATUURKUNDE CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN NATUURKUNDE TENTAMEN NATUURKUNDE Voorbeeldtentamen 2 tijd : 3 uur aantal opgaven : 5 aantal antwoordbladen : 3 (bij opgave 1, 4 en 5) Iedere opgave dient op een afzonderlijk

Nadere informatie

GPS-Buddy Basic. Quick reference guide

GPS-Buddy Basic. Quick reference guide GPS-Buddy Basic Quick reference guide Gefeliciteerd met de aankoop van dit voertuigvolgsysteem. In deze handleiding leggen wij u uit hoe u het systeem snel en foutloos kunt installeren en toepassen. Leest

Nadere informatie

1 Warmteleer. 3 Om m kg water T 0 C op te warmen heb je m T 4180 J nodig. 4180 4 Het symbool staat voor verandering.

1 Warmteleer. 3 Om m kg water T 0 C op te warmen heb je m T 4180 J nodig. 4180 4 Het symbool staat voor verandering. 1 Warmteleer. 1 De soortelijke warmte is de warmte die je moet toevoeren om 1 kg van een stof 1 0 C op te warmen. Deze warmte moet je ook weer afvoeren om 1 kg van die stof 1 0 C af te koelen. 2 Om 2 kg

Nadere informatie

DEZE TAAK BESTAAT UIT 36 ITEMS.

DEZE TAAK BESTAAT UIT 36 ITEMS. DEZE TAAK BESTAAT UIT 36 ITEMS. Materiaal Dichtheid g/cm 3 Soortelijke warmte J/g C Smelttemperatuur C Smeltwarmte J/g Kooktemperatuur C Lineaire uitzettingscoëfficiënt mm/m C alcohol 0,8 2,5 114 78 aluminium

Nadere informatie

FYSICA DM THEORIE SAMENVATTING

FYSICA DM THEORIE SAMENVATTING FYSICA DM THEORIE SAMENVATTING Elementen - Elementen kunnen op 3 manieren voorkomen: - Vast - Vloeibaar - Gasvormig Water & Warmte - Warmte overdracht op 3 manieren - Geleiding direct contact / toepassing

Nadere informatie

TA-COMPACT-P. Gecombineerde regel- en inregelafsluiters voor eindunits Drukgecompenseerde regel- en inregelafsluiter (PIBCV)

TA-COMPACT-P. Gecombineerde regel- en inregelafsluiters voor eindunits Drukgecompenseerde regel- en inregelafsluiter (PIBCV) Gecombineerde regel- en inregelafsluiters voor eindunits Drukgecompenseerde regel- en inregelafsluiter (PIBCV) IMI TA / Regelafsluiters / De drukgecompenseerde regel- en inregelafsluiter verzekert u van

Nadere informatie

Voortgangstoets NAT 5 VWO 45 min. Week 49 SUCCES!!!

Voortgangstoets NAT 5 VWO 45 min. Week 49 SUCCES!!! Naam: Voortgangstoets NAT 5 VWO 45 min. Week 49 SUCCES!!! Noteer niet uitsluitend de antwoorden, maar ook je redeneringen (in correct Nederlands) en de formules die je gebruikt hebt! Maak daar waar nodig

Nadere informatie

Samenvatting Natuurkunde hoofdstuk 4

Samenvatting Natuurkunde hoofdstuk 4 Samenvatting Natuurkunde hoofdstuk 4 Samenvatting door Jel 1075 woorden 17 maart 2018 8 3 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Nova 1 Warmtebronnen en brandstoffen. Warmtebronnen thuis en op school.

Nadere informatie

Uitwerking examen Natuurkunde1,2 HAVO 2007 (1 e tijdvak)

Uitwerking examen Natuurkunde1,2 HAVO 2007 (1 e tijdvak) Uitwerking examen Natuurkunde, HAVO 007 ( e tijdvak) Opgave Optrekkende auto. Naarmate de grafieklijn in een (v,t)-diagram steiler loopt, zal de versnelling groter zijn. De versnelling volgt immers uit

Nadere informatie

Woensdag 24 mei, uur

Woensdag 24 mei, uur -- ~--------- -- --- -~~-~=============--- EXAMEN MIDDELBAAR ALGEMEEN OORTGEZET ONDERWIJS IN 1978 MAO4 Woensdag 24 mei, 9.30-11.30 uur NATUUR-EN SCHEIKUNDE I (Natuurkunde) Zie ommezijde Deze opgaven zijn

Nadere informatie

Tentamen Warmte-overdracht

Tentamen Warmte-overdracht Tentamen Warmte-overdracht vakcode: 4B680 datum: 19 januari 09 tijd: 14.00-17.00 uur LET OP Er zijn in totaal 4 opgaven waarvan de eerste opgave bestaat uit losse vragen. Alle opgaven tellen even zwaar

Nadere informatie

TENTAMEN NATUURKUNDE

TENTAMEN NATUURKUNDE CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN NATUURKUNDE TENTAMEN NATUURKUNDE tweede voorbeeldtentamen CCVN tijd : 3 uur aantal opgaven : 5 aantal antwoordbladen : 1 (bij opgave 2) Iedere opgave dient op een afzonderlijk

Nadere informatie

Aanvulling hoofdstuk 1 uitwerkingen

Aanvulling hoofdstuk 1 uitwerkingen Natuur-scheikunde Aanvulling hoofdstuk 1 uitwerkingen Temperatuur in C en K Metriek stelsel voorvoegsels lengtematen, oppervlaktematen, inhoudsmaten en massa Eenheden van tijd 2 Havo- VWO H. Aelmans SG

Nadere informatie

LOPUC. Een manier om problemen aan te pakken

LOPUC. Een manier om problemen aan te pakken LOPUC Een manier om problemen aan te pakken LOPUC Lees de opgave goed, zodat je precies weet wat er gevraagd wordt. Zoek naar grootheden en eenheden. Schrijf de gegevens die je nodig denkt te hebben overzichtelijk

Nadere informatie

Eindexamen havo wiskunde B pilot II

Eindexamen havo wiskunde B pilot II Het gewicht van een paard Voor mensen die paarden verzorgen figuur 1, is het belangrijk om te weten hoe zwaar hun paard is. Het gewicht van een paard kan worden geschat met behulp van twee afmetingen:

Nadere informatie

HET VRAAGSTUK WARMTAPWATER BIJ WARMTEPOMPEN

HET VRAAGSTUK WARMTAPWATER BIJ WARMTEPOMPEN HET VRAAGSTUK WARMTAPWATER BIJ WARMTEPOMPEN Uitdagingen zijn er om te overwinnen. Zo ook als het gaat om warmtapwater in combinatie met een warmtepomp in woningbouw. In de meeste gevallen wordt daarbij

Nadere informatie

Hand- out Boeing 737 vliegen. hand- out- PU.01

Hand- out Boeing 737 vliegen. hand- out- PU.01 Hand- out Boeing 737 vliegen. Pitch- Up Arendweg 37- B Lelystad Airport 085-210 60 66 pitch- up.nl 1 Deze hand- out is samengesteld door Simcenter Lelystad, Pitch- Up en wordt toegepast bij het uitvoeren

Nadere informatie

Fysica. Een voorwerp wordt op de hoofdas van een dunne bolle lens geplaatst op 30 cm van de lens. De brandpuntsafstand f van de lens is 10 cm.

Fysica. Een voorwerp wordt op de hoofdas van een dunne bolle lens geplaatst op 30 cm van de lens. De brandpuntsafstand f van de lens is 10 cm. Vraag 1 Een voorwerp wordt op de hoofdas van een dunne bolle lens geplaatst op 30 cm van de lens. De brandpuntsafstand f van de lens is 10 cm. Hulptekening: f f Het beeld van het voorwerp gevormd door

Nadere informatie

Warmtewisselaars en naverwarmers

Warmtewisselaars en naverwarmers X X testregistrierung s en naverwarmers Serie Voor elektrische naverwarming van luchtstromen in ronde luchtkanalen Ronde elektrische luchtverhitter voor naverwarming van luchtstromen, passend bij VAV-luchthoeveelheid

Nadere informatie

Schriftelijke zitting Regeltechniek (WB2207) 3 november 2011 van 9:00 tot 12:00 uur

Schriftelijke zitting Regeltechniek (WB2207) 3 november 2011 van 9:00 tot 12:00 uur Schriftelijke zitting Regeltechniek (WB2207) 3 november 2011 van 9:00 tot 12:00 uur Onderstaande aanwijzingen nauwkeurig lezen. Vul op het voorblad uw naam, voorletters, studienummer en opleiding in. Dit

Nadere informatie

natuurkunde havo 2018-I

natuurkunde havo 2018-I Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt scorepunt toegekend. Scheepsradar maximumscore uitkomst: s =,9 0 4 m Elektromagnetische golven bewegen met de lichtsnelheid. De afstand die 8 4 het signaal

Nadere informatie

y Verwarming op brandstof 87

y Verwarming op brandstof 87 Klimat 5 1 y Verwarming op brandstof 87 912-B, 912-D Op. no. 87516 01- Benzine 30618 095-1 Diesel 3730 340-1 20000 excl. automaat Benzine 30618 095-1 Er is een nieuwe generatie verwarming geïntroduceerd

Nadere informatie

Pilot vmbo TWT BAT Beroepstaken. Tweewielers; Onderhoud Remsysteem

Pilot vmbo TWT BAT Beroepstaken. Tweewielers; Onderhoud Remsysteem Pilot vmbo TWT BAT Beroepstaken Tweewielers; Onderhoud Remsysteem Naam: Klas: 2 Beroepstaak Onderhoud Remsysteem De mountainbike van Peter remt niet goed meer. Zijn mountainbike heeft hydraulische schijfremmen.

Nadere informatie

Klassieke en Kwantummechanica (EE1P11)

Klassieke en Kwantummechanica (EE1P11) Maandag 3 oktober 2016, 9.00 11.00 uur; DW-TZ 2 TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica Opleiding Elektrotechniek Aanwijzingen: Er zijn 2 opgaven in dit tentamen.

Nadere informatie

TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb juni :00-12:00

TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb juni :00-12:00 TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb 4100 24 juni 2011 9:00-12:00 Linksboven op elk blad vermelden: naam, studienummer en studierichting. Puntentelling: het tentamen bestaat uit 14 meerkeuzevragen en twee open

Nadere informatie

Hoofdstuk 2: HYDROSTATICA

Hoofdstuk 2: HYDROSTATICA ysica hoofdstuk : Hydrostatica e jaar e graad (uur) - 95 - Hoofdstuk : HYDROSTTIC. Inleiding: Bouw van een stof.. ggregatietoestanden De zuivere stoffen die we kennen kunnen in drie verschijningsvormen

Nadere informatie

Hoofdstuk 7 Stoffen en materialen. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal

Hoofdstuk 7 Stoffen en materialen. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal Hoofdstuk 7 Stoffen en materialen Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 7.1 Fasen en dichtheid Een stukje scheikunde 1. Intermoleculaire ruimte 2. Hogere temperatuur, hogere snelheid 3.

Nadere informatie

Componenten voor hydraulische uitrusting. Algemeen. Maatregelen vóór het starten van een nieuw hydraulisch systeem

Componenten voor hydraulische uitrusting. Algemeen. Maatregelen vóór het starten van een nieuw hydraulisch systeem Algemeen Algemeen De volgende componenten voor het bedienen van hydraulische uitrusting kunnen af fabriek worden besteld: De volgende componenten zijn beschikbaar: Bedieningshendel Hydraulische olietank

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Beweging in beeld. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal

Hoofdstuk 1 Beweging in beeld. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal Hoofdstuk 1 Beweging in beeld Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 1.1 Beweging vastleggen Het verschil tussen afstand en verplaatsing De verplaatsing (x) is de netto verplaatsing en de

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B havo I (oude stijl)

Eindexamen wiskunde B havo I (oude stijl) Een functie Voor 0 < = x < = 2π is gegeven de functie figuur 1 f(x) = 2sin(x + 1 6 π). In figuur 1 is de grafiek van f getekend. y 1 f 4 p 1 Los op: f(x) < 1. De lijn l raakt de grafiek van f in het punt

Nadere informatie

Meltemi. Model. Luchtgordijnen Meltemi LI

Meltemi. Model. Luchtgordijnen Meltemi LI Luchtgordijnen LI De Sabiana LI serie luchtgordijnsystemen zijn ontwikkeld voor toepassing boven entrees van kantoren en winkels en industriële entrees tot m hoogte. De systemen worden geleverd met een

Nadere informatie

Leerstof: Hoofdstukken 1, 2, 4, 9 en 10. Hulpmiddelen: Niet grafische rekenmachine, binas 6 de druk. Let op dat je alle vragen beantwoordt.

Leerstof: Hoofdstukken 1, 2, 4, 9 en 10. Hulpmiddelen: Niet grafische rekenmachine, binas 6 de druk. Let op dat je alle vragen beantwoordt. Oefentoets Schoolexamen 5 Vwo Natuurkunde Leerstof: Hoofdstukken 1, 2, 4, 9 en 10 Tijdsduur: Versie: A Vragen: Punten: Hulpmiddelen: Niet grafische rekenmachine, binas 6 de druk Opmerking: Let op dat je

Nadere informatie

Schriftelijke zitting Systeem- en regeltechniek 2 (WB2207) 31 januari 2008 van 9:00 tot 12:00 uur

Schriftelijke zitting Systeem- en regeltechniek 2 (WB2207) 31 januari 2008 van 9:00 tot 12:00 uur Schriftelijke zitting Systeem- en regeltechniek 2 (WB227) 31 januari 28 van 9: tot 12: uur Onderstaande aanwijzingen nauwkeurig lezen. Vul op het voorblad uw naam, voorletters, studienummer en opleiding

Nadere informatie

Samenvatting NaSk 1 Hoofdstuk 5

Samenvatting NaSk 1 Hoofdstuk 5 Samenvatting NaSk 1 Hoofdstuk 5 Samenvatting door R. 956 woorden 12 oktober 2015 7,4 4 keer beoordeeld Vak NaSk 1 Paragraaf 1 De belangrijkste energiebronnen in huis zijn elektriciteit en aardgas. De meeste

Nadere informatie

ENERGIE H5 par. 1 en 2 Diagnostische Toets natuurkunde uitwerkingen

ENERGIE H5 par. 1 en 2 Diagnostische Toets natuurkunde uitwerkingen ENERGIE H5 par. 1 en 2 Diagnostische Toets natuurkunde uitwerkingen OPEN VRAGEN 1. Energieomzetting Enkele jaren geleden stond in de Gelderlander de foto rechts met de volgende tekst: Trots poseren koeien

Nadere informatie

2 H-ll EXAMEN HOGER ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1974 NATUURKUNDE. Woensdag 28 augustus, uur. Zie ommezijde

2 H-ll EXAMEN HOGER ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1974 NATUURKUNDE. Woensdag 28 augustus, uur. Zie ommezijde 2 H-ll EXAMEN HOGER ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN 1974 Woensdag 28 augustus, 9.00-12.00 uur NATUURKUNDE Zie ommezijde Deze opgaven zijn vastgesteld door de commissie bedoeld in artikel 24 van het Besluit

Nadere informatie

Eindexamen havo natuurkunde pilot II

Eindexamen havo natuurkunde pilot II Eindexamen havo natuurkunde pilot 0 - II Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag worden scorepunten toegekend. Opgave Parasaurolophus maximumscore antwoord: resonantie maximumscore Voor de grondtoon

Nadere informatie

TENTAMEN DYNAMICA (140302) 29 januari 2010, 9:00-12:30

TENTAMEN DYNAMICA (140302) 29 januari 2010, 9:00-12:30 TENTAMEN DYNAMICA (14030) 9 januari 010, 9:00-1:30 Verzoek: begin de beantwoording van een nieuwe vraag op een nieuwe pagina. En schrijf duidelijk: alleen leesbaar en verzorgd werk kan worden nagekeken.

Nadere informatie

Motor- en voertuigprestatie (4)

Motor- en voertuigprestatie (4) Motor- en voertuigprestatie (4) E. Gernaat, ISBN 978-90-79302-01-7 1 Benodigd vermogen Nadat we hebben gezien hoeveel vermogen de motor levert dienen we vervolgens te bekijken hoeveel vermogen de auto

Nadere informatie

TENTAMEN NATUURKUNDE

TENTAMEN NATUURKUNDE CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN NATUURKUNDE TENTAMEN NATUURKUNDE datum : vrijdag 28 april 2017 tijd : 13.30 tot 16.30 uur aantal opgaven : 5 aantal antwoordbladen : 1 (bij opgave 1) Iedere opgave dient

Nadere informatie

ALTECH Aqua PLUS: De Aqua PLUS is een houtkachel voorzien van 2 geïntegreerde warmtewisselaars maar het principe is verder gelijk aan de overige speksteenkachels van Altech. Zo is ook deze haard voorzien

Nadere informatie

GEBRUIKERSHANDLEIDING

GEBRUIKERSHANDLEIDING GEBRUIKERSHANDLEIDING Warmwater circulatie-unit O DVU 3 kw 230 V INHOUDSOPGAVE Voorwoord pag. 4 Inleiding pag. 5 Technische specificaties pag. 5 Veiligheidsvoorzieningen en instructies pag. 6 Werking van

Nadere informatie

Drukgecompenseerde regel- en inregelafsluiter (PIBCV)

Drukgecompenseerde regel- en inregelafsluiter (PIBCV) Gecombineerde regel- en inregelafsluiters voor eindunits Drukgecompenseerde regel- en inregelafsluiter (PIBCV) Pressurisation & Water Quality Balancing & Control Thermostatic Control ENGINEERING ADVANTAGE

Nadere informatie