eureka! Eureka! IK ONDERNEEM

Transcriptie

1 eureka! IK ONDERNEEM Eureka! Ik onderneem Vak Project Algemene Vakken In samenwerking met Centrum voor Ondernemen Huisstijlhandboek 06 Het Centrum voor Ondernemen heeft een eigen logo en kleur. Dit kleur is enkel van toepassing voor het Centrum voor Ondernemen. project algemene vakken CENTRUM VOOR ONDERNEMEN

2 Inhoudstafel Inleiding Inleiding Eureka! Ik heb een idee Doel van de opdracht Eureka! Ik weet wat het betekent Eureka! Oefening baart In deze inleiding ga je achterhalen wat de begrippen ondernemen, ondernemende houding betekenen. Eureka! Wat levert het op? Waar denk je aan bij de uitspraak Eureka! Ik onderneem? Eureka! Eureka! Symbolen Denk je aan het opstarten van een bedrijf? Misschien link je het wel aan geld en big business. Roept het bij jou beelden op van mannen in maatpakken? Geen probleem, natuurlijk kunnen we dit allemaal linken aan ondernemen. Maar we willen laten zien dat ondernemen veel meer is! Ondernemen brengt ons verrassend genoeg vrij snel bij vaardigheden, competenties, attitudes die noodzakelijk zijn voor de ontwikkeling van elke mens. individuele opdracht groepsopdracht oriëntatie voorbereiding Een ondernemende houding helpt IEDEREEN in het dagelijkse leven, thuis en in de maatschappij, het helpt mensen zich bewust te worden van hun arbeidsomgeving en kansen te grijpen citaat uit de definitie van ondernemerschap van de Europese Commissie klassikale opdracht uitvoering Geïnteresseerd? Nieuwsgierig? We lichten al een tipje van de sluier. ICT-opdracht reflectie activiteit buiten de klas 2 3

3 lees deze 2 teksten en beantwoord de vragen Playtime is over! Want zo meteen start het echte leven. En dan gaan er deuren voor je open. Wat zeg ik? Alle deuren! Je kan alle kanten op, en de keuze is aan jou. Voor je ligt een braakliggend terrein, en jij mag ermee aan de slag. Hou je van rechte perkjes en nette paadjes? Begin maar te harken! Droom je al altijd van een bos? Planten maar! Of zie je graag rozen? Of tulpen? Orchideeën? Je kan er ook gewoon een fontein in zetten! Met verlichting! En een standbeeld! Met andere woorden: het is de ideale kans om jezelf te bewijzen. Toon dat je ambitieus bent, neem je eigen leven in handen, en maak er wat van. Want geloof me, het is nu of nooit. Hier plant je de zaden van je toekomst, en jij bepaalt in welke richting het zal groeien. Tijd om daarover na te denken, want nu is het aan jou om de wereld te kneden. Hier start één groot avontuur. Durf jij het aan? Wat is het centrale thema in beide teksten? Wat wil de auteur dat je doet? Ga ervoor! Waarom wil hij dat je dit doet? Ja, het is crisis. En die zal morgen niet voorbij zijn. Het heeft geen zin om aan de kant te staan wachten tot zij voorbij is gewaaid. Nu mee op de kar springen, is de boodschap! En al weet je nog niet op welke kar je wil springen, laat je niet ontmoedigen. Dat je nog op zoek bent, wil niet zeggen dat je niet weet wat je wil. Blijf vechten tot je jouw kar hebt gevonden. Maar als je ze gevonden hebt, twijfel niet en spring er op. Laat jouw kar niet aan jouw neus voorbijgaan. Sta niet wezenloos te kijken hoe jouw kar de hoek omrijdt. Sta niet toe dat jouw de kar de horizon - de toekomst - tegemoet gaat en jij blijft staan waar je staat. En eens je op je kar zit, moet je blijven rijden. De teugels strak houden, niet van je weg afwijken en durven galopperen. Geen draf, maar galop. Je zal hindernissen tegenkomen en plassen water en balen stro. Maar niets of niemand zal jou uit jouw kar krijgen! Vergeet niet dat het uiteindelijk allemaal hier op neer komt: wat je ook kiest, wat je ook doet, ga er voor! Wil je, kan je doen wat hij vraagt? Waarom wel/niet? Altijd? Soms? Welke kernwoorden onthoud je? tekstfragmenten uit het toneelstuk Eureka! Ik onderneem 4 5

4 Eureka! Ik heb een idee STAP 1: WARMING UP WE BRENGEN ONZE HERSENEN IN DE WAR Doel van de opdrachten lees de onderstaande tekst hardop Deze opdrachtenreeks leert je argumenteren en creatief zijn. De meeste opdrachten worden in groep gemaakt zodat in team kunnen werken heel centraal staat. Jullie gaan als groep een gemeenschappelijk doel trachten te realiseren. Een goede samenwerking betekent een planning opmaken en deadlines naleven. Je leert om belangrijke informatie goed te gebruiken en deze kritisch te beoordelen. Tot slot maak je kennis met maatschappelijk verantwoord ondernemen. Er zijn verschillende reflectiemomenten voorzien. Vlgones een dsiute aan ene Elgsese unvirestiet mkaat het neit uit in wlke vlgrodoe de lttrees in een wrood satan, het eigne dat blangrijek is, is dat de ersete en de ltaatse ltteer op de gdoee palats satan. Wat leer je uit deze opdracht? INLEIDING Bij ondernemen wordt vaak gedacht aan ideeën, aan creativiteit. Aan de hand van een aantal opdrachten komen jullie te weten hoe dat precies werkt. Er wordt natuurlijk verwacht dat jullie zelf creatief zijn, dat jullie de ondernemer in jullie wakker maken! Jullie gaan een goed idee omzetten in een schitterend product of dienst. Om er zeker van te zijn dat er een markt is voor jullie product of dienst, gaan jullie een aantal mensen bevragen. Het resultaat van al dat noeste werk tonen jullie aan de hand van een presentatie. Doe-opdracht Til je rechtervoet een paar centimeter van de vloer op en draai het in de richting van de klok. Terwijl je dit aan het doen bent moet je met je vinger nummer 6 in de lucht tekenen. Je zal merken dat je voet automatisch anti-klokwaarts gaat en daar kan je niets tegen doen! Boodschap: HET STAPPENPLAN: Stap 1 : Stap 2 : Stap 3 : Stap 4 : Stap 5 : Stap 6 : Stap 7 : Warming up we brengen onze hersenen in de war Probleemstelling hoe eraan te beginnen? Brainstormen Ideeën selecteren Uitwerking van een idee Wat vinden anderen van ons idee? Presentatie 6 7

5 STAP 2: PROBLEEMSTELLING HOE ERAAN TE BEGINNEN? doel: tot een goed idee te komen Maar wat voor een idee? Noteer hier de tips die je krijgt van je leerkracht: Kijkopdracht Wat zie je? Deze tips gaan jullie gebruiken bij het verder uittekenen van jullie idee. Boodschap: Met een brainstorm gaan jullie veel ideeën verzamelen. Na de brainstorm gaan jullie het beste idee selecteren. Het is dan ook belangrijk om de evaluatiecriteria op voorhand vast te leggen. Besluit Noteer hieronder de selectiecriteria. Wat is het voordeel om onze hersenen in de war te brengen? Kun je creatief denken leren? Ja, door 8 9

6 STAP 3: BRAINSTORMEN doel: zoveel mogelijk ideeën genereren Kwantiteit is belangrijker dan kwaliteit. Elk idee telt! Evaluatie gebeurt pas achteraf! Elk idee dat voortkomt uit de brainstorm wordt genoteerd op een kaartje. De techniek die jullie gaan gebruiken om te selecteren is het paarsgewijs vergelijken: er worden twee willekeurige ideeën vergeleken. Het beste idee wordt weerhouden. Er worden opnieuw twee willekeurige ideeën vergeleken en opnieuw volgt een selectie. Jullie gaan zo verder totdat alle ideeën de eerste selectieronde zijn gepasseerd. Jullie gaan verder met paarsgewijs vergelijken totdat er uiteindelijk vier ideeën overblijven. De overgebleven vier ideeën worden grondig gescreend op basis de evaluatiecriteria. evaluatie & het beste idee doel: even terugblikken - Hoe gemakkelijk/moeilijk ging het brainstormen jou af? - Hoe reageerden jouw groepsleden op jouw ideeën? - Wat heb je geleerd uit deze opdracht? Je gaat nu elk idee per evaluatiecriteria evalueren aan de hand van volgende schaal: 4 (zeer goed), 3 (ruim voldoende), 2 (voldoende), 1 (onvoldoende) en 0 (ontbreekt volledig). De scores noteer je in de tabel en je berekent de totaalscore van elk idee afzonderlijk. Vervolgens worden alle individuele totaalscores opgeteld per idee om te weten te komen welk idee het beste idee is. Evaluatiecriteria Idee 1 Idee 2 Idee 3 Idee 4 Omschrijving idee Evaluatiecriterium 1 STAP 4: IDEEËN SELECTEREN Evaluatiecriterium 2 doel: de beste ideeën selecteren Evaluatiecriterium 3 Evaluatiecriterium 4 Nu gaan jullie over tot het selecteren van de beste ideeën. Dit betekent keuzes maken. Keuzes maken gebeurt aan de hand van de evaluatiecriteria die jullie eerder hebben genoteerd. Schik alle ideeën rond de evaluatiecriteria, Jouw totaalscore genoteerd op de spelfiche. Totaalscore groep 10 11

7 STAP 5: UITWERKING VAN EEN IDEE maatschappelijke verantwoord ondernemen?!!! een onderzoeksrapport... c. Jullie idee, een voorbeeld van maatschappelijk verantwoord ondernemen? Alle volgende taken worden opgenomen in jullie onderzoeksrapport. Dit onderzoeksrapport is een digitaal document waar jullie als groep gaan aan werken. De leerkracht bezorgt jullie het sjabloon van het onderzoeksrapport. Jullie gaan aan de slag met het geselecteerde idee. Het idee wordt verder uitgewerkt. Deze uitwerking bestaat uit verschillende opdrachten, die jullie als groep gaan uitvoeren. Er wordt een takenlijst, takenverdeling en werkschema opgesteld. Deze documenten worden als bijlage opgenomen in het onderzoeksrapport. Maatschappelijk verantwoord ondernemen, misschien hebben jullie er al ooit van gehoord. Ga op zoek naar een goede beschrijving van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Jullie gebruiken hiervoor ten minste twee verschillende bronnen. Vergeet jullie bron niet te controleren en te noteren! Jullie stellen zelf een korte tekst op, geen knip- en plakwerk dus. Op welke manier(en) kunnen jullie ervoor zorgen dat jullie idee een voorbeeld wordt van maatschappelijk verantwoord ondernemen? Doe minstens drie realistische voorstellen. a. Maak het idee visueel! d. Tijd voor reflectie Als je een idee visueel voorstelt, maak je het veel sterker! Enkele mogelijkheden: Bekijk opnieuw de selectiecriteria. De selectiecriteria vind je terug bij stap 2: Probleemstelling hoe eraan te beginnen?. # maak een schets # knutsel het idee in elkaar met allerlei kosteloos materiaal # maak foto s # maak een filmpje # Wees volledig in je voorstelling. Deze visuele voorstelling wordt ingediend, indien mogelijk in het onderzoeksrapport. b. Wie is jouw doelgroep? Voldoet jullie idee nog steeds aan de criteria? Welke wijzigingen stellen jullie voor? Hoe zou je de samenwerking binnen de groep op dit moment omschrijven? Kun je jezelf zijn? Doet iedereen zijn werk? Werd elke taak (tijdig) afgerond? Hoe kwam dit? Welke moeilijkheden hebben jullie ervaren? Hoe kunnen jullie die moeilijkheden de volgende keer vermijden? Maak een beschrijving van de toekomstige gebruikers: wie zal jouw product kopen? Wie zal van jouw dienst willen/kunnen gebruikmaken? 12 13

8 STAP 6: WAT VINDEN ANDEREN VAN ONS IDEE? c. Opstellen besluit Alle volgende taken worden opgenomen in jullie onderzoeksrapport. Ook de takenlijst, takenverdeling en werkschema worden toegevoegd aan het onderzoeksrapport. Centraal staat de onderzoeksvraag Is er een markt voor ons product, onze dienst?. Jullie gaan het resultaat van de enquêtes vergelijken met het resultaat van de interviews op basis van volgende vragen: Wat leren de enquêtes jullie? Moet jullie idee bijgestuurd worden? Op welke manier? De resultaten van het onderzoek worden opgenomen in een onderzoeksrapport. enquête... STAP 7: PRESENTATIE presentatie... a. Bevragen van mogelijke klanten aan de hand van een enquête # Jullie trachten te achterhalen of mensen geïnteresseerd zijn in jullie product, dienst aan de hand van een enquête. Jullie stellen als groep een vragenlijst op. # Na goedkeuring van de leerkracht bevraagt elk groepslid minstens 2 potentiële klanten. # Vervolgens gaan jullie het resultaat van de enquêtes verwerken op basis van volgende vragen: Wat leren de enquêtes jullie? Moet jullie idee bijgestuurd worden? Op welke manier? De resultaten van het onderzoek worden opgenomen in een onderzoeksrapport. b. Bevragen van concurrenten aan de hand van een interview # Een goed interview betekent in de eerste plaats een goede voorbereiding. Deze voorbereiding bestaat uit verschillende onderdelen: doelstellingen interview opstellen (wat willen we graag te weten komen?) en opstellen van vragen # Na goedkeuring van de leerkracht bevragen jullie 2 concurrenten. Jullie gaan dus op zoek naar geschikte concurrenten. Jullie maken afspraken wie welke concurrent gaat interviewen. # Vervolgens gaan jullie het resultaat van de interviews verwerken op basis van volgende vragen: Wat leren de interviews jullie? Moet jullie idee bijgestuurd worden? Op welke manier? De resultaten van het onderzoek worden opgenomen in een onderzoeksrapport. De presentatie gebeurt aan de hand van een diavoorstelling. De presentatie bestaat uit volgende onderdelen: # Verwelkoming # Presentatie van product/dienst # Resultaat van de omgevingsbevraging (stap 6: wat vinden anderen van ons idee?) # Voorstellen tot bijsturen van product/dienst # Mogelijkheid tot vragen stellen Deze opdracht maken jullie aan de hand van het OVUR-schema: # Wat moeten we doen? # Wat is het doel van de opdracht? # Welke info moeten we geven? # Welke info willen we geven? # Gegevens verzamelen # Werkschema opstellen # Taakverdeling maken # De verschillende stappen opgeven # Checklist maken 14 15

9 Aandachtspunten zijn: # Woordkeuze # Zinsbouw # Tekstopbouw # Opbouw diavoorstelling Op het product: Was de presentatie overtuigend, aantrekkelijk genoeg? Was de informatie overzichtelijk geordend? Was de lay-out overal dezelfde? Zaten er taalfouten in de diavoorstelling? reflectie... Op het proces: Wat hebben we goed gedaan? Waren we goed voorbereid? Welke moeilijkheden hebben we ondervonden bij het uitvoeren? Waar gaan we een volgende keer beter opletten? 16 17

10 Eureka! Ik weet wat het betekent Beschrijving foto Doel van de opdrachten Je leert verder nadenken over ondernemen. Je gaat nadenken over je vooroordelen rond ondernemers en ondernemend gedrag. Ondernemen en ondernemers roepen waarschijnlijk direct een aantal beelden en uitspraken bij je op. Maar ben je er zeker van dat deze ook kloppen met de realiteit? Check en dubbelcheck! Ondernemer? Argumentatie: Beschrijving foto wie is de ondernemer? Ondernemer? JA / NEEN JA / NEEN Bekijk volgende afbeeldingen. Noteer kort wat je ziet. Wie is volgens jou de ondernemer? Noteer kort je argumentatie. Argumentatie: 18 19

11 zaterdag 17 november 2012 DE MORGEN DE MORGEN zaterdag 17 november 2012 DOSSIER ONDERNEMEN 27 sen van vreemde origine ondernemersdroom waar te maken n g melt oude compup en stuurt ze naar hoolkinderen. Een mputerszouditjaar vertrekken naar lgend jaar is Congo il het ICT-bedrijfje lsinformaticadienst ganiseert het comn voor kansarmen et oude computers t prijsje aan werkloc-synergy viel deze zen. Erisechtnood n zoals Microstart. enhebbengeentoet, zegt Cissé. reaten krijgen een.000euroenkunnen tra begeleiding bij der meer chocolarcolini en Nicolas an restaurantketen n omhun expertise g te stellen. erd tart vorig jaar in tart ging, kende de 320 microkredieten n, die lopen via BNP gaanvanenkeleduiot maximaal emiddeld krediet 0 euro. Belg zijn is rde om in aanmer-, wel hebben kandioffamilienodigdie staan. ocent van ons clienn van vreemde oriallemaal werkloos de armoedegrens en geen geld en hebenkele kans om een n bij een bank, zegt cteur Patrick Sapy t. ten die Microstart eenkredietzijnzeer Mensen mogen dan ben, ze hebben wel ie.en95procentvan ordt probleemloos aldus Sapy. de microkredieten ekochte groei daarl sexy. En dus workandidaten zijn vaak concurt (te) goed doen, emingen met een or een goede prijs is koop en dus wordt seerd en overgenoorisch lage intrest activiteit, want ze emingen toe aan vooral niet te lang g te laten staan. rd je nu toch niet ame geeft altijd e scenario. Na de g van de fusie dat ter dan overname el gesneden in het stand. Het principe rdige partners is este banen verdwijbij de overgenomen j de overnemer. En s een grotere organ die beter zou moet bestand tegen alle Beschrijving foto André Panzu versnijdt vlees, dat hij verkoopt aan winkels met Afrikaanse specialiteiten. Ik ben vleesversnijder, transporteur, marketeer en boekhouder. Ik doe momenteel alles alleen. Tim Dirven isovergewaaiduitbangladesh.om de armoede in zijn land te bestrijden, richtte Mohammed Yunus in 1976 de Grameen Bank op, die zich specialiseerde in kleine leningen. Zijn initiatief werd een groot succes. In 2006 werden Yunus en de Grameen Bank beloond met de Nobelprijs voor de Vrede. Microstart werd opgericht met steun van onder meer de Franse organisatie Association pour le Droitàl InitiativeEconomique,die Yunus aanpak in Europa propageert. grillen van de economie, efficiënter, en kapitaalkrachtiger. Maar als dat zo is, waarom is de klantenservice bij grotere ondernemingen dan vaak veel slechter dan bij kleinere firma s? Na 17 uur kun je er zelden Je kunt kleine ondernemingen zelden betrappen op ondermaatse kwaliteit. Dat komt doordat ze vaak opteren voor duurzame groei OmdatdesocialesituatieinBrussel nijpend is, opende Microstart zijn eerste twee kantoren in de hoofdstad, meer bepaald in Schaarbeek eninsint-gillis.voorheteindevan het jaar komen er ook kantoren in LuikenGent.In2014wilMicrostart ookvoetaanwalzettenincharleroi en Antwerpen. Een eigen zaak opstarten is vaak de enige uitweg om een baan tevindenenuitdearmoedetegeraken. Mensen hebben vaak geen anderekeuze,zelfsalhebbenzeeen diploma op zak. Een microkrediet terecht. En als je voor 17 uur belt, zal men je graag een kwartier aan de lijn houden, waarna een antwoord volgt maar geen oplossing. Het personeel van een mastodont lijkt zich zelden betrokken te voelen bij wat goed en fout gaat in de firma. Men heeft er toch geen vat op, het beslissingscentrum is te ver weg. De invloed op het beleid is daardoor klein of onbestaande, en dus dalen motivatie, inzet en trots. Er zullen ongetwijfeld nog wel schaalvoordelen zijn, maar daarmee zijn productiviteit, rendement en kwaliteit van een grote onderneming niet noodzakelijk beter dan die van een kleine of middelgrote onderneming. Is dat de reden waarom heel wat mensen er tegenwoordig bewust voor kiezen om bij een kleinere firma aan de slag te gaan, zelfs als het salaris wat lager is? Misschien is dat ook de reden waarom Bruno Segers, tot vorige maand CEO bij RealDolmen, zegt dat hij zeker geen multinational wil leiden, zelfs geen beursgenoteerde onderneming of een firma waar de vakbonden te sterk aanwezig zijn. Hij wil meer dan ooit ondernemer zijn. Het zoveelste plei- is voor hen van wezenlijk belang, zegt Sapy. Dathetgrosvanhetclièntelevan vreemdeorigineis,wildedirecteur van Microstart niet linken aan discriminatieopdebelgischearbeidsmarkt.ookdelaureatenpratenliever over de kansen op werk die ze krijgen,danteklagenoverracisme, alwordtdaarwelindirectnaarverwezen. Ach, iedereen denkt dat mijn vleesproducten door Europeanen op de markt worden gebracht.zogoedzijnze,knipoogt Panzu. dooi voor ondernemerschap! Ondernemers vind je vandaag zelden in multinationals of in grote, beursgenoteerde ondernemingen. Ze laten s avonds vaak zelf de rolluiken van hun zaak neer en zetten ook zelf de vuilnisbak buiten. Keuterboeren. Maar onderschat ze niet. Het product van hun arbeid mag meestal gezien worden. Je kunt ze zelden betrappen op ondermaatse kwaliteit. Dat komt doordat ze vaak opteren voor duurzame groei. Dan gaat het allemaal wel wat trager, maar snelheid is geen prioriteit. Zelfs de meest succesvolle zelfstandige ondernemer start klein. Maar vaak creëert de nieuwe zaak al snel werk voor heel wat anderen. Voor de economische heropleving en de werkgelegenheid zouden we ons dan ook wat meer moeten focussen op kleinere ondernemingen, in plaats van ons blind te staren op onbetrouwbare en onvoorspelbare mastodonten. Christian Rousseaux: Sommige mensen verklaarden me gek. Maar nu zegt niemand nog dat ik de verkeerde richting ingeslagen ben. Tanguy Rousseaux: We hebben zes, zeven jaar verlies geleden. Daarna was er een groei van 14 à 15 procent per jaar. Immoweb richtte zich volledig op het internet, terwijl dichtste concurrent Vlan (Rossel/Roularta) zijn kracht verdeelde tussen print en online. Dankzij die focus werd Immoweb de onbetwiste heerser op het internet. De overname door Axel Springer is de kroon op het werk. Het was de internetdivisie van de Duitse mediagroep die het initiatief nam voor de deal. Elk mediabedrijf zou een gat in de lucht springen als een reus als Axel Springer, de uitgever van Bild en Die Welt, met miljoenen komt zwaaien. Maar bij Immoweb zijn ze één en ander gewoon. De Rousseaux weten ook al enkele jaren dat ze op een goudmijn zitten. Voor Christian Rousseaux is het duidelijk waarom de Duitsers zo geïnteresseerd zijn. Omdat we de nummer één zijn in België. We zijn zo een interessante aanvulling op hun andere Europese vastgoedsites. Dat Axel Springer geen Belgische maar een Duitse groep is, heeft geen rol gespeeld. We appreciëren wel de duidelijkheid van de Duitsers, zegt Tanguy Rousseaux. Het is ja of nee. In Zuid-Europa is dat wel eens anders. In de zomer van 2008 circuleerde al de prijs van 100 miljoen euro voor Immoweb. Dat was fantasie, zegt Tanguy. Wijzelf hebben nooit een bedrag genoemd. Ik weet niet hoe dat bedrag in de markt gekomen is. Maar we beslisten om niet te verkopen. Eén week later crashte Fortis en barstte de Interview Gilles Vandorpe (Unizo) Crisis zet rem op startende ondernemingen Brussel - In de eerste negen maanden van dit jaar werden in ons land bedrijven opgestart. Dat zijn er 6,4 procent minder dan in dezelfde periode van 2011, zo blijkt uit gegevens van kmoorganisatie Unizo. De daling is het meest uitgesproken in Vlaanderen. Van januari tot en met september werden nieuwe bedrijven geopend, een daling met 7,7 procent. De crisis doet zich fel gevoelen bij de starters, zegt Gilles Vandorpe van de studiedienst van Unizo. In Wallonië en Brussel gingen de cijfers ook achteruit, maar was de daling minder uitgesproken. In Wallonië werden bedrijven opgestart, een achteruitgang met 4 procent. In de hoofdstad zagen bedrijven het levenslicht, een daling met 4,4 procent. hoe lang is het geleden dat we nog een daling hadden? Vandorpe: We moeten teruggaan naar 2008 en In het begin van de crisis liep het aantal starters terug met respectievelijk 3,8 en 3,4 procent. De daling die we nu zien, is dus meer uitgesproken. Dat is het effect van de crisis. Zolang de economie groeit en consumenten en ondernemers vertrouwen hebben, is er een positief klimaat voor starters. Moeten we ons zorgen maken over het verlies aan starters? In de voorbije jaren was er een forse toename van het aantal starters. In België waren er in nieuwe bedrijven. Vorig jaar liep dat op tot Als we het groeipotentieel van de economie ten volle willen benutten, kunnen we alle starters gebruiken. De Immoweb in cijfers 2,4 miljoen unieke bezoekers per dag circa zoekertjes 1,8 miljoen foto s nieuwe panden per dag 17 procent van alle verkeer via smartphone of tablet 55 personeelsleden 159 miljoen euro bedrijfswaarde financiële crisis los. Waarom toen nee en nu ja? Om twee redenen, antwoordt Christophe Rousseaux. De prijs én de mogelijkheid om samen te werken met Axel Springer, de Europese nummer één in internetzoekertjes. Dat biedt kansen voor onze werknemers om bij te leren. Tanguy Rousseaux: De Belgische nummer twee is vijf tot zes keer kleiner. Het is niet van die concurrentie dat we zullen leren. Maar het Franse Se Loger of het Duitse Immonet, die ook tot Axel Springer behoren, zijn veel groter dan Immoweb. De Rousseaux schrokken zich wel een hoedje toen Axel Springer het overnamebedrag van 127,5 miljoen euro bekendmaakte aan pers en beleggers. Het was niet onze beslissing om de prijs te publiceren, verklapt Tanguy Rousseaux. In het Frans zeggen we: Vivons cachés, vivons heureux. Personeel gezocht Het grote geld zorgt wel vaker voor spanningen binnen zakenfamilies. overheid kan nog veel meer doen om het ondernemingsklimaat voor startende bedrijven te verbeteren. Op het vlak van financiering en vergunningen moet ze een tandje bijsteken. hoe komt het dat de daling sterker is in Vlaanderen? Vlaanderen is meer gevoelig voor de crisis. Het telt meer bedrijven die exporteren en bijgevolg meer bloot staan aan internationale concurrentie. Als de conjunctuur tegenzit, dan heeft dat een grotere impact in Vlaanderen. Ondernemer? JA / NEEN JA / NEEN Argumentatie: Door de toename van het aantal starters zijn er ook meer faillissementen Welke sectoren worden het hardst getroffen? De bouwnijverheid en de sector van vervoer en logistiek. Zij gaan er in de eerste negen maanden respectievelijk met 11 procent en 19 procent op achteruit. Het zijn twee sectoren die ook in de faillissementscijfers sterk vertegenwoordigd zijn. is er een relatie tussen het aantal starters en het aantal faillissementen? Door de toename van het aantal starters de voorbije jaren zijn er ook meer faillissementen. Niet alle nieuwe ondernemingen zijn financieel gezond. Tien à 15 procent zit op het randje. Zolang de economie in goede doen is, kunnen ze mee. Maar als het maar even tegenzit, moeten ze de rol lossen. Een daling van de omzet of een hogere inflatie, die via de automatische loonindex de loonkosten de hoogte in drijft, betekent vaak het einde. (JCS) Immoweb was een ongezien succesverhaal voor de Rousseaux. We hebben zes, zeven jaar verlies geleden. Daarna was er een groei van 14 à 15 procent per jaar. Tim Dirven Maar daar hebben ze bij de Rousseaux geen last van. Christophe Rousseaux: Mijn vader als adviseur, wat wil je nog meer? Tanguy Rousseaux: We zijn complementair. Ik ben een nul op tien op het vlak van IT en informatica. Mijn broer een tien op tien. De taken zijn goed afgebakend. Christophe is de baas over Immoweb, terwijl zijn oudere broer Tanguy alle andere activiteiten leidt. Immoweb is goed voor een slordige 60 procent van de omzet, tegenover zowat 40 procent voor de magazines en aanverwante sites. Hoe zien ze bij Produpress de toekomst van de gedrukte media? Tanguy Rousseaux: We zien dat onze automagazines al bij al goed standhouden. Er is een terugval met 1 procent in de verkoop. Maar daar kunnen we in deze crisistijden mee leven, te meer omdat onze autosites met 10 procent groeien qua bezoekers. Alleen de Als er te veel panden op de site blijven staan, dan zijn de verkopers ontgoocheld. Als er te weinig panden aangeboden worden, zijn de kopers ontevreden Christophe rousseaux aanbod. Als er te veel panden op de site blijven staan, dan zijn er verkopers Hoe zit het ontgoocheld. nu Als er precies te weinig met jullie vooroordelen? Je krijgt bijkomende informatie panden aangeboden worden, zijn de kandidaat-kopers ontevreden. van de leerkracht. De prioriteit voor de komendewelke zaken ga je onthouden? advertenties vallen tegen. Maar dat geldt voor alle media in de wereld. Waarom niet rentenieren of stoppen met werken? De drie Rousseaux wuiven die gedachte resoluut weg, want dat is niet eens bij hen opgekomen. Tanguy Rousseaux: We zijn ondernemers, we gaan door. We zijn ook een van de weinige bedrijven die ook in 2013 willen aanwerven. Dat kan vreemd klinken in deze crisistijden, maar we vinden maar geen geschikt personeel, zegt Christophe Rousseaux. We zoeken minstens veertien mensen, maar wel met hoge specialisatie. Internationale ambities zijn er niet. Daar is het te laat voor. Elk land heeft intussen een website zoals Immoweb, zegt Tanguy Rousseaux. Immoweb.vl misschien. Dat komt er misschien ooit van, grapt zijn broer Christophe. Er worden overigens meer Nederlandstalige dan Frans- of Engelstalige pagina s aangeklikt op Immoweb. De markt is nu eenmaal groter in Vlaanderen. De meeste panden en bezoekers komen uit Vlaanderen, zegt hij. Bij Immoweb bevestigen ze dat het aantal transacties op de Belgische vastgoedmarkt afneemt. Het aantal verkopen valt terug, omdat de banken strenger zijn geworden bij het toekennen van een krediet. We hebben nog nooit zoveel panden op de website gehad, zegt Christophe Rousseaux. Voor ons is het belangrijk dat er een goed evenwicht ontstaat tussen vraag en jaren wordt de verdere uitbouw van mobiele toepassingen, via smartphone en tablet. We hebben vandaag al bezoeken per dag via mobiel. Dat is 17 procent van alle bezoeken. Maar dat wordt nog belangrijker. Bij vergelijkbare Amerikaanse sites is er inmiddels 35 tot 40 procent mobiel verkeer. Het is niet de bedoeling dat Axel Springer zich met de nieuwe applicaties gaat bemoeien. We blijven autonoom, klinkt het bij de Rousseaux, die de onafhankelijkheid ook contractueel hebben gebetonneerd. Dat was geen punt van discussie, omdat mede-investeerder General Atlantic de onafhankelijkheid van de verschillende internationale websites ook heel belangrijk vindt, zegt Christophe Rousseaux. De ontwikkeling gaan we dus zelf blijven doen. Maar we kunnen de goede ideeën van Axel Springer pikken als we dat wensen. Weet u, omgekeerd kan ook, merkt vader Christian fijntjes op. Bij Axel Springer vinden ze dat we niet slecht bezig zijn. check en dubbelcheck! iedereen ondernemer! In bijlage vind je de tekst Autisten zijn prima werknemers. Waarover zal de tekst Autisten zijn prima werknemers gaan? Wat weet je zelf al over dit onderwerp? Lees onderstaande opdrachten en vervolgens de tekst. Bespreek de titel Autisten zijn prima werknemers op basis van de inhoud van het artikel. Wat betekent ondernemend zijn binnen de context van autisme? 20 21

12 Eureka! Oefening baart # element 1 Doel van de opdrachten Deze opdrachtenreeks leert je je eigen sterktes en zwaktes te ontdekken. Je leert werken aan je zwaktes aan de hand van een aantal activiteiten. Vaardigheden en attitudes die centraal staan bij ondernemen worden aan de hand van groepsactiviteiten geoefend. # element 2 # element 3 # element 4 een videoreportage maken... Zonder te beseffen ga je werken aan belangrijke vaardigheden aan de hand van een aantal actieve opdrachten. De leerkracht zal deze opdrachten evalueren en nadien bespreken. Op die manier weet je precies waar je staat! Je maakt in groepjes een korte videoreportage rond het thema ondernemen. Mogelijke thema s zijn: mijn jeugdbeweging, mijn gezin, mijn school, het buitenland, De videoreportage bestaat uit volgende onderdelen: je gaat je eigen vaardigheden in kaart brengen... Aan de hand van een digitaal document vul je een test in. Het resultaat van deze test noteer je hieronder. Je noteert de vier overgebleven vaardigheden. # vaardigheid 1 # vaardigheid 2 # vaardigheid 3 # Presentatie van het gekozen onderwerp # Eigenlijke reportage met achtergrondmuziek of tekst # Korte toelichting bij de reportage Jullie maken opnieuw gebruik van het OVUR-schema. # Wat zijn de kenmerken van een leuk Youtube filmpje? # De duur van het filmpje? # Wat mag? Wat kan? # Wie heeft ooit al een filmpje gemaakt? # Gebruik je kennis die je ondertussen al hebt rond ondernemen. # vaardigheid 4 # De keuze van het thema bepalen # De inhoud bepalen # De rolverdeling opstellen Na een klassikale bespreking noteer je hieronder vier elementen die je hebt # De taakverdeling opstellen onthouden uit de bespreking. # Het werkschema opstellen # De bijkomende informatie verzamelen 22 23

13 # Het scenario uitschrijven # De videobeelden filmen # Het filmpje monteren # Het filmpje online plaatsen tangram... Productevaluatie # Wat zijn de pluspunten van onze videoreportage? # Wat is er minder geslaagd aan onze videoreportage? Je krijgt een envelop met zeven puzzelstukjes. De bedoeling is om met deze puzzelstukjes een figuur te maken. De leerkracht toont om welke figuur het gaat. Je krijgt hiervoor slechts beperkte tijd. Procesevaluatie Welke vaardigheden/attitudes spelen hierbij een belangrijke rol? # Welke problemen hebben we ondervonden bij het voorbereiden? # Welke problemen hebben we ondervonden bij het uitvoeren? # Waar moeten we onze aanpak verbeteren? # Op welke manier hebben jullie rekening gehouden met de eerdere reflecties? Als jullie filmpje online staat, kun je hier de link noteren: ruimte-oefening... Welke vaardigheden/attitudes spelen hierbij een belangrijke rol? Jullie behoren tot een groep van astronauten en je hebt de opdracht om in contact te komen met het moederschip op de zonverlichte maanoppervlakte. Wegens technische moeilijkheden moest jullie capsule op 300 km afstand van het moederschip landen. Tijdens de landing is veel van de uitrusting vernietigd. Jullie overleving hangt af van het te voet bereiken van het moederschip. Jullie mogen alleen het allernoodzakelijkste meenemen om deze afstand te kunnen overbruggen. Hieronder staat een lijst van 15 onbeschadigd gebleven voorwerpen. Het is jullie taak om voor elk voorwerp na te gaan hoe belangrijk het is dat de bemanning dit op zijn tocht meeneemt en om deze voorwerpen in volgorde van belangrijkheid te plaatsen. Geef het belangrijkste voorwerp nummer 1, het op één na belangrijkste voorwerp nummer 2, enzovoort, totdat jullie bij het nummer 15, het minst belangrijke voorwerp, zijn aangekomen

14 Voorwerpen Score klas Oplossing Eindscore evaluatie... 1 doosje lucifers 1 doos geconcentreerde levensmiddelen in blik 20 meter nylontouw Was het moeilijk om in groep tot eenzelfde oplossing te komen? 30 m² parachutezijde 1 draagbaar kooktoestel 2 geweren 1 doos melkpoeder Wie was/waren in jullie groep de trekker(s) van de discussie? 2 zuurstoftanks van 50 liter 1 sterrenkaart 1 rubberboot 1 magnetisch kompas 20 liter water Wie waren de volgers? 1 doos vuurpijlen die ook in vacuüm kunnen branden 1 EHBO-koffer met injectienaalden Wat was jouw rol tijdens de discussie? 1 FM-ontvanger en zender, die werkt op zonne-energie Jullie moeten in groep enkel de kolom met score klas invullen. De leerkracht bezorgt jullie de oplossing en de eindscore

15 SWOT-analyse... Vragen aan jezelf Vragen aan een ander Sterkte Wat kan ik van nature goed? Wat waardeer jij in mij? Hoe jij jezelf ziet en benoemt is één ding. Hoe andere mensen je zien kan hetzelfde maar ook heel anders zijn. Soms kunnen mensen heel positief verrast zijn door het beeld dat andere mensen van hen hebben. Soms kun je ook punten van kritiek ontvangen over eigenschappen van jezelf waarvan je je niet bewust was. Jouw beeld over jezelf kan overeenstemmen met het beeld dat anderen van je hebben. Wat vind ik vanzelfsprekend aan mezelf? Wat vind jij typerend aan mij in positieve zin? Zwakte Welk gedrag vind ik niet erg Wat zijn mijn tekorten? bij anderen? In voorgaande oefeningen kwam je al veel te weten over jezelf, hoe ondernemend je zelf bent en de vaardigheden waarin je goed bent. Het is de bedoeling dat je de voorgaande resultaten meeneemt en verwerkt in deze SWOT-analyse. Je vult het schema in, met hulp van de besproken resultaten op de voorgaande opdrachten. Wat praat ik voor mezelf goed? Wat verwijt jij mij wel eens? Welk gedrag van mezelf weiger ik volgens jou in te zien? Jullie gaan elkaar interviewen om op die manier de kolom met vragen aan een ander te kunnen invullen. Kans In welke situatie voel ik me Welke werkomgeving past volgens als een vis in het water? jou bij mij? De antwoorden noteer je in het digitaal sjabloon. Werk bij voorkeur met kernwoorden. De gelijkenissen duid je aan in het groen, de verschillen in het rood. Op basis van de tabel maak je een analyse op waarin sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen aan bod komen. Uit deze analyse moet naar voor komen hoe ondernemend jezelf bent en hoe ondernemend anderen je vinden. Wat is mijn droombaan? En waarom? Met welke soort mensen kan ik het volgens jou goed vinden? Bedreiging Welke situaties vermijd ik actief? Aan welke taken heb ik volgens jou een hekel? Wat haat ik echt? Aan welke situaties erger ik mij volgens jou? Wat haalt volgens jou het slechtste in me naar boven? 28 29

16 Eureka! Wat levert het op? op weg naar werk... Doel van de opdrachten Na deze opdrachtenreeks kun je heel goed het belang van ondernemen in het dagelijkse leven inschatten. Je komt te weten welke belangrijke rol ondernemingszin speelt op de werkvloer. Je leert om belangrijke informatie goed te gebruiken en deze informatie kritisch te beoordelen. Je leert uit tabellen, grafieken en kaarten relevante informatie halen. Je komt meer te weten over solliciteren en het belang van een goede voorbereiding. Je leert het belang van levenslang leren inschatten. Ondernemen, je weet ondertussen dat het veel meer is dan je aanvankelijk dacht. Je hebt je vaardigheden kunnen oefenen en bijsturen. Maar blijft natuurlijk nog altijd de hamvraag: waarom is ondernemen zo belangrijk? op zoek naar inspiratie... Je krijgt een aantal inspirerende filmpjes te zien. Wat is de boodschap van deze filmpjes? De kans is groot dat je binnenkort je eerste stappen in het professionele leven zal zetten. Dit betekent een grote verandering en een pak verantwoordelijkheid erbij! Een aantal aspecten van die verantwoordelijkheid ga je zelf onderzoeken. Het resultaat van je onderzoek komt in een digitaal rapport. Nadat je het onderzoek hebt afgerond, vul je het evaluatieschema in. Ga naar de site van de VDAB en zoek het antwoord op volgende vragen: a. Wat dien je te verstaan onder beroepsinschakeltijd? Hoe werkt het systeem precies? b. Waarom moet je je zo vlug mogelijk inschrijven bij de VDAB na het behalen van je diploma/getuigschrift? Ga naar Beroepeninfo op de site van de VDAB en kies een beroep waarvoor je in aanmerking komt om uit te oefenen na het behalen van je getuigschrift/ diploma. Bekijk de beroepenfiche aandachtig en beantwoord volgende vragen: c. Welke competenties en sleutelvaardigheden uit de beroepenfiche kun je koppelen aan ondernemen, ondernemingszin? d. Welke competenties zijn jou aangeleerd op school? e. Welke competenties heb je (nog) niet onder de knie? f. Bekijk de grafieken/tabellen onder het luik Arbeidsmarktinformatie over deze beroepencluster. Bespreek de verschillende grafische voorstellingen. Kies een beroep waarvoor je momenteel, op basis van getuigschrift/diploma, niet in aanmerking komt, maar graag zou willen uitoefenen. Maak een realistische keuze. Beantwoord volgende vragen: Welke bedenkingen maak je bij deze filmpjes? g. Over welke attesten/diploma s moet je beschikken om deze job uit te oefenen? h. Hoe kun je deze attesten/diploma s behalen? i. Welke competenties en sleutelvaardigheden uit de beroepenfiche kun je koppelen aan ondernemen, ondernemingszin? 30 31

17 Solliciteren wordt vaak onderschat door sollicitanten. Een goede voorbereiding is cruciaal in het vinden van een job. Tijdens het gesprek kan je bewijzen dat je de geschikte kandidaat bent. Zoek een werkaanbieding die aansluit bij jouw toekomstig getuigschrift/diploma. Bereid een gesprek voor door volgende vragen te beantwoorden. Maak hierbij gebruik van de werkaanbieding en de beroepenfiche. j. Wat zijn je sterke punten? k. Waarom kom je in aanmerking voor deze job? De opdrachten (of antwoorden op de vragen) stop je in een digitaal document. Dit digitaal document bestaat uit volgende onderdelen: # voorblad # de eigenlijke opdrachten # de werkaanbieding # ingevuld evaluatieschema Bijkomende tips: Functionele taalvaardigheid Er zitten geen spellingsfouten in mijn rapport Ik gebruik hoofdletters en leestekens waar nodig Functionele rekenvaardigheid Ik kan grafische voorstellingen lezen en interpreteren Functionele informatieverwerving en -verwerking Ik kan relevante informatie selecteren Ik kan gevonden informatie gebruiken in functie van een opdracht Ik kan gebruik maken van relevante ICT-technologie Maatschappelijk en ethisch bewustzijn Ik kan mij informeren over faciliteiten in functie van nascholing, bijscholing, omscholing Ik zie het belang in van het volgen van procedures als werkzoekende # werk verzorgd # wees volledig # zorg dat steeds duidelijk is om welke opdracht het precies gaat # vraag hulp indien iets niet duidelijk is Je gaat je eigen product evalueren aan de hand van onderstaand evaluatieschema. Evaluatieschema 1 = voorbeeldig 2 = bijna goed 3 = voor verbetering vatbaar 4 = onvoldoende tips voor op de werkvloer... Je gaat tips uitwisselen met je groepsgenoten over de manier waarop je ondernemerskwaliteiten kunt toepassen op de werkvloer. De leerkracht bezorgt je een aantal ondernemerskwaliteiten. Elke kwaliteit wordt besproken met de ganse groep. Besteed aandacht aan volgende zaken: hoe kun je de ondernemerskwaliteit in je toekomstige job gebruiken, waar moet je op letten, wanneer heeft het toepassen van de kwaliteit het meeste effect? 32 33

18 Noteer hieronder de besproken ondernemerskwaliteiten en de bruikbare tips die zijn gegeven. Is de inhoud van het artikel nog steeds actueel? Zijn Belgen nog steeds luie consumenten? Argumenteer je antwoord. Vermeld de bronnen die je gebruikt hebt voor je argumentatie. Jij voldoet echter niet aan de omschrijving van luie consument. Zoek uit of jij niks kunt besparen. Maak de oefening voor minstens twee producten uit onderstaand rijtje: draait het dan toch allemaal om de centen? Ondernemingszin heeft te maken met keuzes, juiste beslissingen nemen, Deze keuzes kunnen kleine of grote gevolgen hebben, kunnen goed of slecht zijn voor onze portemonnee. Op vrijdag 13 april 2012 verscheen in De Morgen een artikel met volgende titel: De Belg is een luie consument (maar kan er niks aan doen) # autoverzekering # bank (spaarrekening, kredietkaart, ) # mobiel telefoneren # internet # energie (gas, elektriciteit) Maak duidelijk of het gaat om maandelijkse of jaarlijkse bedragen. De nodige informatie kun je terugvinden op één van volgende sites: Welk verhaal zit volgens jou achter deze titel? Controleer of je veronderstelling correct is. Welke oorzaken en gevolgen worden opgesomd in het artikel die de titel kunnen verklaren? # # # # # Noteer kort het resultaat van je onderzoek. Noteer eveneens je bron. Oorzaken? Gevolgen? 34 35

19 Eureka! Eureka! Op basis van de verschillende evaluaties beantwoord je voor jezelf volgende vragen: Doel van de opdrachten Waar moet ik nog in groeien? Na deze opdrachtenreeks kom je te weten welke doelen je hebt bereikt. Je kunt voor jezelf aangeven wat je sterktes zijn. Hoe ga ik dit doen? Terugblikken is belangrijk, dat weet je uiteraard. Deze opdrachtenreeks kun je als het begin van een nieuwe leerroute zien, niet enkel in functie van ondernemen. het einde in zicht of toch niet helemaal? Aan het begin van elk hoofdstuk vind je het doel van de opdrachten. Overloop die nog eens. Noteer minstens drie leerdoelen die je hebt bereikt tijdens dit project. Omschrijf kort op welke manier je erin geslaagd bent om deze doelen te bereiken

20 BIJLAGE Mensen met autisme op de werkvloer, het is geen evidentie. Een rinkelende telefoon of de nicotinegeur vaneen naaste collega kunnen stress veroorzaken. Maar sommige jobs zijn hen op het lijf geschreven en doen ze dubbel zo snel als normale mensen. Nico De Cleen vanpasswerk, gespecialiseerd in IT-jobs voor autisten, gaat op de Wereldautismedag de strijd aan. Autisten zijn prima werknemers Vlaanderen telt zo n autisten, van wie de helft normaal tot hoogbegaafd is. Autisten zijn vaak zeer gevoelig en nieuwe evoluties en onbekende factoren kunnen zware stress veroorzaken. Menig autist kan erg accuraat en zeer snel werken, met oog voor de kleinste details. Het Antwerpse bedrijf Passwerk leidt autisten op tot IT ers voor onder meer de banksector. De inspiratie voor Passwerk komt van een Deense vader van een autistisch kind. Nike, Axa, Verizon, de Vlaamse en federale overheid. Alle doen ze een beroep op de medewerkers vanpasswerk, een Antwerps bedrijf dat mensen met autisme opleidt tot IT ers.met 32 zijn ze, de Passwerkers met allen dezelfde handicap: autismespectrumstoornis. De drempelvrees in het bedrijfsleven blijft groot. Je zou verbaasd zijn hoeveel mensen autisme nog linken met Dustin Hoffman uit de film Rain Man. Bijna iedereen eigenlijk. Dat is jammer, vertelt Nico De Cleen. Autisme heeft echter veel gezichten. Vlaanderen telt naar schatting mensen met autisme, van wie de helft normaal tot hoogbegaafd is. Einstein en Darwin zouden een vorm van autisme gehad hebben. Net als de wiskundige die voor het tv-programma Basta na anderhalf jaar rekenwerk de code van de belspelletjes kraakte. En het hoofdpersonage uit het boek The Big Short van Michael Lewis, die furore maakte op Wall Street. Uren, dagen, weken zat hij financiële informatie uit te pluizen om uiteindelijk miljarden te verdienen door te speculeren op een instorting van de Amerikaanse huizenmarkt. Contactgestoord maar geniaal, zou je kunnen zeggen. Uit onderzoek blijkt ook dat autisme vaker voorkomt op plaatsen zoals Silicon Valley en Cambridge, waar gegoocheld wordt met technologie en data. Nauwkeurig en uiterst grondig zijn ze. Geconcentreerdenmetoogvoor de kleinste details. Een onzichtbare handicap die je pas opmerkt als je begint te communiceren. Sympathiek maar wat verlegen of juist het omgekeerde wat een spraakwaterval luidt de volkse diagnose dan. Of wat een arrogantie als de persoon in kwestie onverbloemd - wat typisch is - spreekt. Mensen met autisme leven soms in een andere wereld. Ze verwerken informatie op een heel andere manier en hebben weinig verbeelding. Zegswijzen gaan dan ook vaak aanhenvoorbij. Ze slaan alles op, stoppen alles in vakjes, heel gestructureerd. Ze zijn zeer gevoelig en onbekende elementen kunnen zware stress veroorzaken. Koning Een gesprek met een van de medewerkers laat De Cleen dan ook niet toe. Een keer hebben we daar een uitzondering op gemaakt. Vorig jaar. Voor het bezoek van de koning. Die heeft een gesprek van 40 seconden gehadmeteen Passwerker. Dat had veel voeten in de aarde. Ik kan u verzekeren dat de voorbereiding meer dan 40 seconden heeft geduurd. IT-werk zoals softwaretesting is hen precies door hun gebreken op het lijf geschreven. Banken bijvoorbeeld lanceren frequent updates voor internetbankieren. Om zeker te zijn dat de nieuwe software foutloos is en blijft, zijn permanente controles en tests nodig. Repetitief werk. Saai voor sommigen, maar mensenmet autisme voelen zich daar heel goed bij. Een computer zit zeer logisch in elkaar en ze denken een beetje als een computer, legt De Cleen uit. Neurotypicals - zoals zij gewone mensen noemen - zijn dit soort werk vaak snel beu en willen coördinator of projectmanager worden. Onze mensen weten dat dat niets voor hen is. Maar wat ze doen, doen ze goed. Zonder storende omgevingsfactoren werken ze gemiddeld twee keer sneller dan een normale softwaretester, maakt De Cleen reclame voor zijn mensen. We werken met het neusje van de zalm, zegt een jobcoach. Nee, niet iedereen krijgt een kans bij Passwerk. Velen bieden zich aan,maarvelen vallen tijdens het selectietraject af. De Passwerkers hebben een heel diverse achtergrond. Ingenieurs, magazijniers, IT-specialisten. En zelfs iemand met een doctoraat op zak. Een doctoraat schrijven ging die persoon nog goed af maar, hij is gekraakt in het bedrijfsleven en heeft nu zijn plaats bij Passwerk gevonden. Denemarken Passwerk haalde zijn inspiratie in Denemarken, waar Thorkil Sonne, de vader van een kind met autisme, vijf jaar geleden pionierde met zijn bedrijf Specialisterne. Intussen zijn al gelijkaardige initiatieven opgestart in Ierland, IJsland, Israël en sinds 2008dusook in België. Vorig jaar haalde Passwerk, met onder andere de IT-bedrijven Cronos en Ordina als aandeelhouder, 1,1 miljoen euro omzet en euro winst. Archiefkasten De grote kostenfactor zijn de jobcoaches. Die brengen geen geld in het laatje, lacht De Cleen. Maar ze zijn broodnodig. De jobcoaches gaan onder andere scouten bij de klant en kijken of de Passwerker goed zal aarden in zijn nieuwe werkomgeving. Is er een kopieermachine indebuurt vanzijn bureau? Is er veel passage? Mensen met autisme zijn zeer vatbaar voor prikkels, vandaar dat zulke details van belang zijn. Een rinkelende telefoon kan al voldoende zijn om niet meer te presteren, vertelt een jobcoach. Als een van onze mensen in een landscape terechtkomt, vragen we soms om archiefkasten rond het bureau te plaatsen. Kleine maar cruciale aanpassingen. Onlangs kon iemand amper werken door de nicotinegeur van een nieuwe collega. Iemand anders stoorde zich dan weer aan het feit dat een Waalse collega gebrekkig Engels praatte aan de telefoon. Maar voor alle duidelijkheid: slechts in 10 procent van de gevallen vraagt Passwerk aanpassingen. De jobcoaches brengen de naaste collega s op de hoogte van wat autisme is en hoe daar concreet mee om te gaan. Toch zijn communicatieproblemen onvermijdbaar, zeker in het begin. Het zit soms in heel kleine details. Het volgende voorbeeld zegt veel. Een van onze mensen werd gevraagd notities te nemen van alle bugs die ze opmerkte tijdens de softwarecontroles. Die had alles op een papiertje gekrabbeld en zo afgeleverd aan de chef. Zo nam ze vroeger ook notities op school. Niemand had haar verteld dat ze een overzicht in Excel moest oplijsten. Maar goed. Onze medewerkers kunnen in principe veel aan. Het is het neusje van de zalm, klinkt het. En ja, door hun snel werktempo verdienen ze ook meer dan het gemiddelde in de sector. We gaan uit van hun kunnen en niet van hun gebreken, benadrukt De Cleen. It s not a bug, it s a feature. DE TIJD DINSDAG 3 APRIL SERGE BAEKEN JAN DE SCHAMPHELAERE 38 39