Volgende fase gebiedsontwikkeling de Woerd

Transcriptie

1 Volgende fase gebiedsontwikkeling de Woerd Inleiding De sluiting van het composteerterrein naast de Woerd in Driebergen-Rijsenburg is aanleiding geweest om een plan voor een gebiedsontwikkeling te maken. Naast een nieuwe bestemming voor het composteerterrein heeft een initiatiefgroep 1 ook de gelegenheid aangegrepen om ideeën te ontwikkelen om landgoed de Woerd te versterken door gronden toe te voegen en een beheerderwoning te verwezenlijken en tevens uitbreiding van recreatieve mogelijkheden voor de wijkbewoners bij de Meerkoet te creëren. Momenteel ligt het composteerterrein ongebruikt midden in de natuur, en is alle verharding nog aanwezig. Op landgoed de Woerd (Natuur Schoon Wet) staat een schaapskooi. Deze is aangewezen als gemeentelijk monument. Voor de wijk bij de Meerkoet is een speelveldje met een speeltoestel aanwezig. Voor hondenbezitters geldt daar een opruimplicht. Het plan Het is de bedoeling dat het composteerterrein wordt ontdaan van alle verharding en toegevoegd aan landgoed de Woerd. De bestemming wordt gedeeltelijk gewijzigd van bedrijf naar natuur, en gedeeltelijk naar wonen. Er wordt namelijk een beheerderwoning voor het landgoed gebouwd. De aanwezige 10 hectare gemeentelijk bos (en weideland) wordt eventueel verkocht en toegevoegd aan landgoed de Woerd. Hiermee zou het landgoed versterkt (en subsidies verkregen) worden, en vindt verbinding van EHS-gebieden plaats. Aan de zijde van de wijk van de Meerkoet wordt 2 hectare bos van het landgoed opengesteld en ingericht als speelbos. De initiatiefnemers zijn op zoek naar een geschikte plaats om aangelijnde honden uit te kunnen laten. Vanaf café-restaurant Het Wapen van Rijsenburg start een nieuw klompenpad dat via de Rijsenburgselaan naar landgoed de Woerd loopt. Stand van zaken Tijdens de behandeling van het voorontwerp bestemmingsplan in de commissie Ruimte op 12 februari 2014 bleek de commissie nog vragen te hebben ten aanzien van de mate van participatie, betere waarborgen voor een toekomstig beheer en onderhoud van de ca. 10 ha. natuurgebied en over de onderbouwing van de noodzaak voor een beheerderswoning. Ook in de inspraakreacties staan nog vragen vermeld. Besloten is om een notitie op te stellen die als ondergrond kan dienen voor het gesprek dat georganiseerd wordt met een vertegenwoordiging van voor- en tegenstanders uit de buurt. Doel van deze bijeenkomst is om gezamenlijk tot een gedragen stuk te komen dat vervolgens aan college en raad kan worden voorgelegd ter vaststelling. Afhankelijk daarvan kan de verdere procedure van het bestemmingsplan doorgang kan vinden. 1 Buurtbewoonster, landschapsarchitect, landgoedeigenaar, zijn raadsman, eigenaar buurperceel, voormalig wethouder

2 Op welke wijze worden belanghebbenden betrokken bij dit plan? De gemeente Utrechtse Heuvelrug hecht veel waarde aan het betrekken van inwoners bij haar plannen. Dit plan is door de initiatiefgroep samen met de gemeente uitgewerkt en op haalbaarheid getoetst. Na de presentatie daarvan op 22 januari jl is gebleken dat er naast steun ook weerstand vanuit de buurt bestaat, m.n. vanuit de Faunalaan en Scholekster. De Commissie Ruimte heeft het college gevraagd een grotere kring omwonenden bij het plan te betrekken, voordat er door de gemeenteraad over besloten wordt. We kiezen hierbij voor een aanpak die zoveel mogelijk aansluit bij het stappenplan dat is opgenomen in de Nota burgerparticipatie die de gemeenteraad in december 2013 heeft vastgesteld. Welke vraag ligt voor? De gemeente heeft samen met een initiatiefgroep een plan ontwikkeld voor het landgoed De Woerd. Voor belanghebbenden is ruimte om mee te denken over: a. Eigendom/beheer 10 ha bos. b. Tracé klompenpad. c. Inrichting/beheer kindernatuurgebied. d. Locatie hondenuitlaatpad. Tijdens de avond is er ook gelegenheid om van gedachten te wisselen over de locatie van de woning en de natuureffecten van het plan. Welke randvoorwaarden zijn er? De kern is dat de gemeentelijke én particuliere belangen tot een samenhangende ruimtelijk aanvaardbare ontwikkeling leiden. De recreatieve voorzieningen worden uitgebreid met een klompenpad, een speelbos en een hondenuitlaatwandelpad. Het verkopen van 10 hectare bos/weiland onderdeel is van de bezuiningsoperatie (kerntakendiscussie). Realisatie woning op voormalig composteerterrein een gegeven is. Dit wordt vastgelegd in een vastgestelde partiële herziening van het bestemmingsplan Buitengebied Driebergen. Een en ander gerealiseerd moet worden binnen de financiële kaders. Hoe ziet het participatieproces eruit? 1. Een rondwandeling in het gebied op 29 maart 14 vanaf uur. 2. Er komt een overleg op donderdag 10 april met een representatieve vertegenwoordiging (aantal voor en tegenstanders) van de verschillende denkrichtingen om te komen tot een genuanceerd beeld van datgene wat er leeft bij de buurtbewoners. Dit overleg wordt voorgezeten door een neutrale, onpartijdige voorzitter, mevrouw Jenneke Blanken, communicatieadviseur. Via deze vertegenwoordigers krijgen omwonenden de mogelijkheid tot inbreng in het plan binnen de randvoorwaarden. Ook kunnen zij hun

3 bezwaren toelichten. Aanwezigen overleg: voorzitter, vertegenwoordigers uit de buurt, projectleider, communicatie adviseur en een afvaardiging van de initiatiefgroep. Onderwerpen van dit overleg zijn: a. Eigendom/beheer 10 ha bos. b. Locatie woning. c. Tracé klompenpad. d. Inrichting/beheer kindernatuurgebied. e. Locatie hondenuitlaatpad. f. Natuureffecten plan 3. Wandeling met raadsfracties 4. De uitkomsten van deze overleggen worden verwerkt in het stuk Volgende fase gebiedsontwikkeling de Woerd. Dit stuk wordt naar verwachting in mei voorgelegd aan het college en komt in juni in de commissie Ruimte en in juli in de raad ter vaststelling, 6. Na het collegebesluit worden omwonenden op de hoogte gesteld van de verdere procedure: het raadsvoorstel met een verwijzing naar de link op de gemeentelijke website. Alle informatie over het project is ook te vinden op onder actueel, projecten, onder overige projecten. Waarom ondersteunt de gemeente dit initiatief? De gemeente zet in op het creëren van een robuuste ecologische hoofdstructuur (EHS). De EHS op en rondom het landgoed wordt versterkt. Het composteerterrein is nog grotendeels verhard en de natuurwaarde ter plaatse is laag. De voorgestelde plannen resulteren in verwijdering van de verharding en aanleg van natuur. Bovendien krijgt de landgoedeigenaar de verplichting om een aantal beheersmaatregelen te nemen om de EHS te versterken. De gemeente heeft niet de financiën om zelf over te gaan tot het verwijderen van de verharding en het nemen van de beheersmaatregelen. Die financiering moet op andere wijze verkregen worden. De gemeente wenst verder het cultuurhistorisch erfgoed dat de gemeente rijk is te behouden en er betekenis aan te geven. De schaapskooi is een gemeentelijke monument. Behoud van gemeentelijke monumenten is alleen mogelijk door een goede invulling voor deze monumenten te vinden. Het plan voorziet in deze functie, namelijk opslag. Het (recreatieve) woongebruik van de schaapskooi zal gestaakt moeten worden. Dit wordt door de gemeente niet passend geacht in de schaapskooi. Daarnaast bewerkstelligen de plannen dat de schaapskooi beter tot zijn recht komt, doordat enkele storende elementen worden verwijderd (houten hokken). Het is de bedoeling om een klompenpad langs de schaapskooi te leiden zodat deze voor wandelaars zichtbaar wordt. De gemeente wil natuurgerichte vormen van dagrecreatie versterken. Het mooie landschap en de natuur in dit gebied is moet ook beleefd kunnen worden. Door de aanleg van het klompenpad wordt het gebied recreatief ontsloten. De landgoedeigenaar heeft belang bij het initiatief, omdat hij de mogelijkheid krijgt om zijn landgoed uit te breiden en een beheerwoning en beheerschuur op te richten. Een

4 woonfunctie heeft voor de natuur nadelen, maar zeker in dit geval zijn er ook voordelen. Naast een controlefunctie op ongeoorloofd gebruik van het landgoed na de gedeeltelijke openstelling kan ook het beheer beter plaatsvinden. De buurt heeft belang bij het initiatief, omdat een oplossing gevonden wordt voor de overlast die honden opleveren op het bestaande speelveld en er voor de jonge kinderen een mogelijkheid wordt gecreëerd om in het bos te spelen, te genieten en te leren van de natuur. Geldend beleid Het ruimtelijke beleid van de gemeente staat in de structuurvisie 2030 Groen dus vitaal. Hierin wordt een keuze gemaakt voor een groene gemeente. Er moet volgens de structuurvisie ruimte en aandacht zijn voor recreatie en de cultuurhistorische waardevolle plekken die de gemeente rijk is. Landgoed De Woerd en de aangrenzende gronden zijn op de Structuurvisiekaart aangemerkt als gemengde zones met landbouw. Volgens de structuurvisie is binnen het gebied plaats voor natuur, landbouw, cultuurhistorie, wonen, recreatie en zorg. Waarom en waar komt (er) een beheerderswoning? Een beheerderswoning op het landgoed zorgt er voor dat het landgoed meer gaat leven. En omdat het landgoed uitgebreid gaat worden, worden ook de beheerderstaken uitgebreider. Daarnaast is er ook meer toezicht nodig als een deel van het landgoed wordt opengesteld. In een eerder principeverzoek (2013) heeft het college besloten medewerking te willen verlenen aan bewoning van de schaapskooi. Onder voorwaarde dat er een uitgebreid ecologisch onderzoek zou worden uitgevoerd dat zou aantonen dat de voorgestelde ontwikkelingen mogelijk zijn in de EHS en zelfs een plus voor de natuur kunnen opleveren. Op basis van diverse onderzoeken bleek dat het niet wenselijk is om bewoning van de schaapskooi toe te staan of te gedogen. Bewoning gaat namelijk gepaard met voorzieningen, zoals een berging of parkpeerplaatsen, in de buurt van de schaapskooi. De schaapskooi mag straks alleen ten behoeve van opslag gebruikt worden. Dit gebruik is volgens onze Nota schaapskooien in cultuurhistorisch opzicht passend. Ook uit het ecologische onderzoek is gebleken dat intensievere bewoning van de schaapskooi niet ten goede komt aan de omliggende natuur. Geconstateerd is dat de locatie rond en direct nabij de schaapskooi door twee soorten vleermuizen in de periode mei september intensief gebruikt wordt (verblijfslocatie). De aanwezige oude eiken met holten rond de schaapskooi zijn zeer geschikt als verblijfplaats voor vleermuizen. Intensiever gebruik van de schaapskooi, met toename van lichtuitstraling, komt deze functie niet ten goede. Rust- of verblijfplaatsen van vleermuizen zijn ook strikt beschermd op grond van de Flora en Faunawet. De uitkomsten van deze twee onderzoeken leiden naar een alternatief: namelijk een beheerderswoning plaatsen op het voormalig composteerterrein. Dit is zowel om planologische als ook om ecologische redenen een betere locatie. Planologisch omdat de bestemming Bedrijventerrein wijzigt in voor de natuur mildere bestemmingen Wonen en Natuur. Ecologisch, omdat het composteerterrein vanwege de nu aanwezige verharding nu

5 weinig waarde heeft voor de natuur, en na verwijdering van de verharding een deel wordt omgevormd naar natuur. Waarom 10 hectare bosgebied overdragen aan een particuliere eigenaar? Vanuit de bezuinigingsopgave is de gemeente bezig haar eigendommen af te stoten, zo ook de bospercelen en natuurterreinen. Het bosperceel dat overgedragen gaat worden aan de eigenaar van landgoed de Woerd maakt hier deel van uit. Voor de gemeente levert dit inkomsten op, en wordt er zodoende bezuinigd op de jaarlijkse beheerskosten. De overdracht van bos- en natuurterreinen aan terreinbeherende organisaties als Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en de Provinciale Landschappen is de laatste jaren geen automatisme meer. Dit komt omdat de Vereniging Gelijkberechtiging Grondeigenaren met succes bezwaar gemaakt heeft tegen de inhoudelijke en financiële voorkeurspositie van voornoemde terreinbeherende organisaties bij de verwerving en in het beheer krijgen van vastgoed met een bos- of natuurbestemming. In deze vereniging is de directeur van de Stichting Het Nationale Park Hoge Veluwe, samen met enkele grote particuliere landgoedeigenaren een belangrijke voortrekker. Deze ontwikkeling heeft ertoe geleid dat in alle provincies momenteel nieuw beleid is of wordt vastgesteld voor de overdracht in eigendom en beheer van gronden in de ecologische hoofdstructuur. In dat beleid is niet langer sprake van een voorkeurspositie voor de terreinbeherende organisaties. De gemeente ziet in de overdracht aan de landgoedeigenaar een win-win situatie voor beide partijen. Bij de koopovereenkomst komt ook een beheersovereenkomst waarin precies wordt vastgelegd welk onderhoud gepleegd moet worden en met welke frequentie. In het bestemmingsplan wijzigt niets aan de bestemming Natuur. Daarmee is het voor de nieuwe eigenaar niet mogelijk om deze grond anders te gaan gebruiken. Taxaties De 10 hectare natuurgebied die de gemeente wil overdragen aan de eigenaar van de Woerd zijn in opdracht van de gemeente getaxeerd door een beëdigd makelaar op een marktwaarde van euro. Het composteerterrein, ontdaan van de verharding en vervuiling, en planologisch geschikt gemaakt voor de bouw van een beheerderswoning en omvorming naar natuur, is getaxeerd op euro. De onderhandelingen over de overdracht zijn nog gaande. Waar komt het Klompenpad tracé en hoe zit het met de afscheiding van bosgebied Het tracé van het nieuw aan te leggen klompenpad staat nog niet vast. Hierover kan dus nog worden overlegd. Er moet extra aandacht worden besteed aan maatregelen die nodig zijn om te voorkomen dat het klompenpad wordt gebruikt als fietspad (korte route), hondenuitlaatplek, of om een open verbinding met het bosgebied te creëren. Randvoorwaarde hierbij is dat de route geen grote verstoring van de natuurwaarden te weeg mag brengen. Bij de definitieve vaststelling zal ook een ecoloog worden betrokken. Hoe gaat de hondenuitlaatroute er uitzien en wat zijn de voorwaarden?

6 De honden uitlaatplaats is nu gekozen in het deel van het natuurgebied dat vanwege de kartbaan en de nabijgelegen woningen al het meest verstoord is. De honden uitlaatplaats levert ook dan nog een verstoring van de aanwezige natuur op. Zowel de gemeente als provincie is van mening dat binnen de EHS ook ruimte moet kunnen zijn voor recreatief medegebruik. Dit was anders geweest als er sprake was van een stiltegebied of als het gebied als natuurgebied op grond van de Natuurbeschermingswet was aangewezen. Dit is echter niet het geval. Hondenuitlaat kan hier alleen met aangelijnde honden. Wij willen hierover in overleg gaan met de buurtbewoners. Wat is de bedoeling met het Kinderspeelbos? Het kinderspeelbos biedt de kans voor buurtkinderen om onder begeleiding te spelen, bouwen en leren in de natuur. Het bos wordt afgeschermd en is gesloten tussen eind van de middag en begin van de ochtend, om de rust in de natuur te waarborgen. Er komen geen speeltoestellen, maar wat omgevallen bomen e.d. Voor dit speelbos moet nog van alles worden geregeld: beheer, sleutelfiguren, toezicht. Hier zullen in overleg met de gebruikers en landgoedeigenaar afspraken over worden gemaakt. Optimalisatie natuurwaarden: beheer- en inrichtingsmaatregelen Het initiatief brengt geen verandering in de bestemming van de gronden buiten het composteerterrein. Deze gronden behouden de bestemming Natuur. Die bestemming is opgenomen in het bestemmingsplan Driebergen Buitengebied. Dit bestemmingsplan blijft ook gelden als de grond is overgedragen. Gebruik anders dan natuur is hierdoor niet mogelijk. Voor het waarborgen van de aanwezige en de nog te creëren natuurwaarden in het gebied is het noodzakelijk dat dit schriftelijk wordt vastgelegd. Er moeten ook duidelijke voorwaarden gesteld worden aan het gebruik (o.a. geluid en licht). De nog te verwezenlijken optimalisatie van de natuurwaarden zal worden vastgelegd in een inrichtingsplan, en er zal een beheerplan worden opgesteld. Het belangrijkste kader waarbinnen inrichting en beheer plaatsvinden zijn de zogeheten natuurdoeltypen die landelijk gehanteerd worden. Ook door de provincie Utrecht worden deze gebruikt, met name bij de inrichting van de ecologische hoofdstructuur. Momenteel bestaan er voor de beboste delen van de Woerd doeltypen, maar deze gaan niet verder dan hoofdtypen zoals bijvoorbeeld droog bos. De bestaande open stroken door de verder beboste Woerd zullen voor een groot deel worden omgevormd tot kruidenrijk schraal grasland. Ook op een deel van het composteerterrein zal dit graslandtype worden gecreëerd. Daarmee ontstaat er aansluiting tussen de ten noorden en ten zuiden van de Woerd gelegen graslanden. Deze graslandtypen, die veel meer dan de huidige productiegraslanden ruimte geven aan een grote verscheidenheid aan flora en fauna, moeten worden onderhouden. Daarbij zijn maaien en begrazen belangrijke instrumenten. Maairegiem en de intensiteit van de begrazing worden vastgelegd in een beheerplan. Naast droge delen kent de Woerd, samen met de gronden van de gemeente, ook natte elementen: sloten, poelen en terreindelen waar door hoge grondwaterstand of stagnatie van neerslag de bovenlaag delen van het jaar vochtig tot zeer nat is. Op het voormalige composteerterrein zullen enkele sloten en poelen worden gecreëerd. Deze afwisseling tussen (droog) bos en vochtige weilanden, poelen en sloten vormt uitstekend leefgebied voor

7 bijzondere soorten amfibieën en de ringslang. Ook poelen en sloten hebben periodiek onderhoud nodig. Het beheer van deze gronden dat nu door de gemeente wordt uitgevoerd zal overgenomen worden in het beheerplan en waar nodig worden bijgesteld of verfijnd. Daarbij worden ook de te creëren natte delen van het composteerterrein en elders aanwezige vochtige delen op de Woerd gevoegd. Tot slot zullen de doeltypen binnen het bosgebied van de Woerd worden verfijnd waarbij eveneens de bijpassende beheermaatregelen worden opgenomen in een beheerplan. Het gaat hierbij om percelen waar houtproductie een belangrijke functie heeft en natuurlijk bosgebied. Speciale aandacht zal er zijn voor het oude en zeer waardevolle deel eikenhakhout. Al deze inrichting- en beheermaatregelen worden gevoegd bij de koopovereenkomst voor overdracht van de gronden, waarmee doelen en beheer verifieerbaar en daarmee ook controleerbaar worden voor gemeente en provincie. Verdere procedure Stap Datum Rondleiding de Woerd 29 maart 2014 Werkbijeenkomst buurtbewoners 10 april 2014 B&W vaststelling stuk Volgende fase 13 mei 2014 gebiedsontwikkeling de Woerd Overleg met natuurorganisaties Commissie Ruimte idem 24 juni 2014 Raadsvergadering 6 juli 2014 Daarna bestemmingsplanprocedure inzetten met voorontwerp