Regeneratie van steden door middel van sport

Transcriptie

1 58 // VLAAMS TIJDSCHRIFT VOOR SPORTBEHEER / 2016 / N 252 Regeneratie van steden door middel van sport Sport in the Community Tour Manchester Cindy Winters directeur sport Leuven ondervoorzitter ISB cindy.winters@leuven.be Een groep van 72 deelnemers uit 12 landen reisde begin maart naar Manchester voor een tweedaagse Sport in the Community Tour. Het centrale thema van deze mix van congres en studiereis was regeneratie van een stad of regio door innovatie in sport en communitywerking. Interessante sprekers en boeiende bezoeken waren de rode draad van dit initiatief. Donderdagnacht 3 maart 3u00, de wekker gaat af. Je moet er wat voor over hebben om aan de Sport in the Community Tour in Manchester deel te nemen. We congresseren in het Etihad Stadion. Dit stadion met zitplaatsen is een PPSconstructie tussen de stad, de nationale overheid (lees: lottogelden), een privé-partner en de voetbalclub. De investeringen ( 90 miljoen) worden gecoverd door de stad en nationale overheid. De exploitatie is nu 14 jaar in handen van Etihad. Deze privé-partner staat in voor 70 jaar gegarandeerde inkomsten aan de stad Manchester en neemt zo ook het volledige exploitatiebudget van het stadion voor zijn rekening. De stad Manchester geeft het stadion sinds 2012 voor 250 jaar te huur aan Manchester City FC, dat dankzij de bouw van het stadion promoveerde van 3de naar 1ste nationale. De voetbalclub betaalt huur aan de stad voor het gebruik van het stadion. Het huurgeld van de voetbalclub en minstens 50% van de opbrengst van de ticketverkoop van zitjes - de capaciteit van het oude stadion - wordt integraal gebruikt voor de communityprojecten van de stad en dienen voor de regeneratie van de stad door middel van sport, niet voor niets het thema van deze tweedaagse. Regeneratie door sport en communitywerking Lee Preston (Head of Sport and Community Activity Manchester City Council), bijt de spits af en situeert zijn stad. Manchester telt inwoners en is een van

2 SPORTBELEID // 59 National BMX Centre Manchester Het huurgeld van de voetbalclub en minstens 50% van de opbrengst van de ticketverkoop van zitjes de capaciteit van het oude stadion wordt integraal gebruikt voor de communityprojecten van de stad snelst groeiende Engelse steden. Het is een industriestad die leefde van de katoenindustrie, tot deze in de late jaren 80 een enorme terugval kende. Manchester werd een verlaten industriestad met veel economische en sociale problemen. Om deze problemen aan te pakken werd er geïnvesteerd in regeneratie van de stad door middel van sport. Hiervoor zijn er drie modellen voorhanden. Dr. Larissa Davies (Sport Industry Research Centre Sheffield Hallam University) deed ze uit de doeken: 1 // Sport als katalysator van economische groei en regeneratie 2 // Sport als geïntegreerd deel van strategische ontwikkeling van een gebied 3 // Sport als bolt-on programma (zie verder) Deze verschillende modellen kennen zowel succes als falen via de drivers evenementen, infrastructuur en sportprogramma s. De sleutel tot succes is integratie op lange termijn. Sportevenementen zijn tijdelijk en dienen in een meerjarenplan/toekomstvisie te worden geplaatst. Een stad heeft nood aan post-events om de impact van sport op regeneratie en economisch succes in de stad te kunnen bestendigen. Er is steeds een communityengagement noodzakelijk om tot welslagen te leiden. Ook de financiële support moet in de eerste jaren gecontinueerd worden zodat er voldoende tijd is om dit verder in te kantelen in reguliere werking met reguliere middelen. Sport als bolt-on programma werd geïllustreerd door Dr. Joseph Bradley (Sports and Academics University of Stirling). Gaelic Footballprogramma s worden in scholen en in de community geïntroduceerd om de sociale waarden van de sport uit te dragen naar de gehele gemeenschap. Om dit te introduceren is de ontwikkeling van deze sport noodzakelijk. Er wordt onderzoek gedaan naar trainingsmethodieken en een competitie in Schotland wordt opgezet. Het is echter hard ijveren om binnen deze sport verder onderzoek en competitie op te zetten om de waarden ervan te kunnen uitdragen. Hiervoor en om de sport verder te laten ontwikkelen is het is zoeken naar financiële middelen, onder andere via crowdfunding.

3 60 // VLAAMS TIJDSCHRIFT VOOR SPORTBEHEER / 2016 / N 252 National Cycling Centre Manchester Crowdfunding De theoretische setting van crowdfunding werd weergegeven door Tom Godfrey (Spacehive). Steden en gemeenten beschikken over meer budget. Tegelijk moet er ook meer verdeeld worden naar de gemeenschap. Een oefening die steeds moeilijker wordt. Er zijn twee modellen van crowdfunding voorgesteld: eenvoudige crowdfunding (één-op-éénrelatie) en civic crowdfunding. Bij civic crowdfunding bied je een platform aan de burgers en stimuleer je burgerparticipatie. Het doel van de crowdfunding moet duidelijk worden weergegeven, net als de reden waarom burgers hieraan participeren. Via crowdfunding kan er op zeer korte termijn geld worden ingezameld. Zo zijn er projecten waarbij op zes weken tijd voldoende financiële middelen waren binnengehaald. Om crowdfunding toe te passen in functie van vrije tijd en sportbesteding van de community is engagement een kernwoord. Beweegparken mee laten onderhouden door burgers vraagt verantwoordelijkszin en engagement. Eenvoudige initiatieven die in het verleden uit zichzelf ontstonden, kunnen via crowdfunding een push krijgen om verder te groeien. Is er een coördinator nodig die het crowdfundingproject trekt of kan dit uit zichzelf via apps of andere globale ondersteuning? Wanneer het over lokale en kleinschalige projecten gaat, kan dit nog spontaan ontstaan en/of is een ontwikkeling van een app voldoende om het nodige engagement en terugkoppeling naar de community te bekomen. Bij grotere projecten is een coördinator noodzakelijk. Cruyff Court Heroes We bekijken ook graag het voorbeeld van de Cruyff Foundation. Ilja van Holsteijn (Johan Cruyff Foundation) licht toe. De Cruyff Foundation heeft drie projecten: Schoolyards14 (ombouwen van pleintjes in scholen tot heuse speel- en beweegterreinen), sportprojecten voor kinderen

4 SPORTBELEID // 61 met een beperking (een samenwerkingsverband tussen enkele sportfederaties, Paralympics en lokale financiële partners - o.a. aanleg van Special Cruyff Courts) en Cruyff Courts. De reguliere Cruyff Courts hebben in eerste instantie tot doel om een veilige plaats voor kinderen te creëren waar ze kunnen spelen en bewegen. In tweede instantie wenst de Cruyff Foundation dat de pleintjes bijdragen tot communitywerking en dat de kinderen de nodige sociale vaardigheden leren die een impact hebben op de gemeenschap. Iedere Cruyff Court is uitgerust met de 14 regels van Johan Cruyff zaliger die de normen en waarden van de maatschappij uitdragen. Het uitdragen van deze regels en de coördinatie van de courts wordt overgelaten aan de Heroes van de Cruyff Courts. Deze heroes (jongeren tussen jaar) krijgen leren via een opleiding binnen de Cruyff Foundation de nodige verantwoordelijkheid aan de dag te leggen voor de coördinatie van een Court. Het succes van een Cruyff Court is toe te wijzen aan de lokale behoefte, het succes van het lokaal houderschap (heroes), de vrije toegang, de multisportieve omgeving en de regelmatig georganiseerde activiteiten. De Cruyff Foundation heeft tot nu toe heroes opgeleid en er zijn er 200 actief. Er zijn kinderen actief op deze Courts en dit gespreid over 170 steden en gemeenten in 20 verschillende landen. De Cruyff Foundation en de gemeente waar het veld wordt gelegd financieren de Courts. Cruyff Foundation zoekt samen met gemeente mee naar verdere funding via sponsoring of crowdfunding. hierbij niet tot enkel het doel van de club. Zie het breder en ontdek nieuwe horizonten maar wijk ook niet te ver af van je corebusiness. Diversifieer ook en lever kwaliteit en bewijs de impact van de kwaliteit die je levert. Verrijk je organisatie of club met gekwalificeerde mensen en maak anderen ervan bewust dat ze er zijn. Besef dat in een club mensen komen en gaan en zorg dat opvolging verzekerd is via een ontwikkelingscyclus voor je clubmedewerkers. Vergeet het hoofddoel sport niet, want zonder sport besta je niet. Toch moeten de mensen weten dat er meer is dan de sport zelf. Ze moeten de sociale waarde en impact van de sport erkennen. Bespeel bij funding en partnerships de lange termijn en zet in op netwerken, visibiliteit, marketing/media, je successen, je spelers/sporters Tijdens het congres werden er nog een aantal voorbeelden over funding en communitywerking uit de doeken gedaan: GoodGym, Premiership Rugby, Djurgårdens IF Fotboll, The Bohemian Foundation. Je kan de presentaties opvragen via secretariaat@isbvzw.be. We komen op deze sites topsporters én vrijetijdssporters tegen, wat een mooie combinatie is dit toch Samen sta je sterk Maar hoe zoek je nu verder funding en partnerships in de sportclub? Angus Martin (The Name of the Game, een organisatie die clubs helpt bij partnerships en funding), geeft hierover een uiteenzetting. Het principe van partnerships en funding is dat je samen sterk staat. Het gaat om mensen en cultuur verder met elkaar verbinden. Beperk je Multidisciplinair Professor Bill Baltzopoulos (Research Institute for Sport and Exercise Sciences Liverpool John Moore s University) gaf een uiteenzetting over de werking van het sportkot van Liverpool. De verschillende departementen in gezondheid en beweging werken nauw samen met uiteenlopende partners zoals sportgerelateerde partners, zieken-

5 62 // VLAAMS TIJDSCHRIFT VOOR SPORTBEHEER / 2016 / N 252 huizen en bedrijven. De universiteit ontwikkelt sportprogramma s om beweging te stimuleren. Het opstellen ervan verloopt multidisciplinair vanuit verschillende onderzoeksgroepen, waartussen er zeer veel uitwisseling is. Bovendien wordt er ook rechtstreeks teruggekoppeld met relevante stakeholders (sportdiensten, sportclubs ) door hen input en feedback te vragen voor de verschillende programma s. Designed for Health, waarbij door aanpassingen aan speelterreinen kinderen tot beweging aangezet worden, is een voorbeeld van een succesrijk project dat hieruit voortvloeide. Ook Face2Face is een ruim toepasbaar project waarbij sport- en beweegprogramma s worden gecombineerd met een museum of beurs. Je wordt uitgedaagd om in het doel te staan en komt door middel van een hartvatenscan te weten wat dit fysiek met je lichaam doet. Manchesters sport(infrastructuur)beleid De tweedaagse wordt vrijdagochtend verder gezet in de Velodroom. We trotseren de sneeuw en komen op een mooie sportsite waar vroeger fabrieken stonden. De slechte gezondheidsresultaten van de inwoners en het feit dat Manchester de minst fitte mensen van Engeland huisvest, is een van de grootste uitdagingen. De stad moet regenereren en dit wil ze doen via sport: sport als middel tot regeneratie, economische groei, sociale transformatie en citymarketing/global branding. Manchester zet in op sport en beweging en gaat volgende uitdaging aan: To establish Manchester as the world leading sport city with Manchester residents making sport and physical activity a habit for life. Vóór 1990 waren er in Manchester kleinere sportclubs die gelinkt waren met de industrie. De clubs ontstonden vanuit de fabrieken en de communities waren volledig verweven met de industrie. Toen eind jaren 80 de katoenindustrie uit Manchester verdween, verdween ook de sociale verwevenheid en het bestaan van sportclubs. Met middelen van de stadsbegroting en de Nationale Loterij wordt er geïnvesteerd in sportinfrastructuur en sportprogramma s. De industriesite maakte plaats voor een uitgebreide sportsite. Op deze site kan - wegens geen bouwkundige voorschriften - alles gebouwd worden. Wat een geweldig voordeel... Van industriesite naar sportsite

6 SPORTBELEID // 63 Tabel 1 // Investeringen in sportinfrastructuur in Manchester Gerealiseerde sportinfrastructuur Sportinfrastructuur in ontwikkeling Manchester Etihad stadion nationaal lacrossecentrum nationaal squash centrum 3 grasvoetbalterreinen voor de gemeenschap (breedtesport) nationale velodroom moderniseren van 2 vrijetijdscentra uitbreiding atletiek centrum uitbreiding nationaal squash centrum nationale BMX-indoorhal renovatie velodroom nationaal taekwondo centrum renovatie zwemcentrum nationaal basketbal centrum renovatie atletiekcentrum nationaal speedway stadion Manchester gezondheidsinstituut stadsvoetbalacademie 3 vrijetijdscentra Manchester investeert in nieuwe sportinfrastructuur (zie Tabel 1) en renoveert geen oude gebouwen omdat ze van mening is dat dit te veel kost aan exploitatie. De Nationale Loterij besteedt, via een investeringsplan van Manchester en de Nationale Loterij, jaarlijks minstens 1 miljoen aan de bouw van sportinfrastructuur. De enige voorwaarde voor de stad voor het bekomen van deze middelen is dat de sportinfrastructuur wordt opengesteld voor de community. De sportinfrastructuur dient van hoogstaande kwaliteit te zijn zodat topsporters hier terecht kunnen, maar tegenover ieder uur topsport staat een uur gemeenschapssport. Een heerlijk principe als je het mij vraagt rondleiding in het nationaal wielercentrum (velodroom) en het indoor BMX-centrum. Later bezoeken we het nationaal squashcentrum en de atletiekhal met outdoorpiste. We komen op deze sites inderdaad overal topsporters en vrijetijdssporters tegen, een mooie combinatie. Afsluiten doen we in het nationaal voetbalmuseum. We bekijken een filmpje over hoe mooi deze sport is in al haar facetten: van de drinkbusdrager bij de topsporter, tot de mama die naast het veld staat en haar zoon met een fysieke beperking bewondert tijdens zijn voetbalspel. Een mooie afsluiter van deze boeiende (doch niet zo goed georganiseerde - dat doen we als ISB veel beter) community tour. // De voorwaarden om te sporten (lees: sportinfrastructuur) worden in Manchester op zeer korte termijn verwezenlijkt en daarop aansluitend wordt het sport- en beweegbeleid geënt. Sportprogramma s worden op elk niveau ontwikkeld en worden zowel ingebed in de scholen en naschoolse activiteiten als in de vrije tijd en topsport. Het enige wat Manchester ontbreekt, is een faculteit lichamelijke opvoeding. Maar alvorens Manchester ter inspiratie naar onze Belgische sportkotten komt, bezoeken wij eerst hun mooie sportsites. We krijgen een KENN ANK i n f o r m e r e n d i n s p i r e r e n d Meer lezen over dit onderwerp? Zoek in de ISB-Kennisbank met de trefwoorden REGIONAAL EN LOKAAL SPORTBELEID, SPORTINFRASTRUCTUREN