Jaarverslag 2014 Vereniging van Financieringsondernemingen in Nederland

Transcriptie

1 j a a r v e r s l a g 2014

2

3 Jaarverslag 2014 Vereniging van Financieringsondernemingen in Nederland 1

4 2

5 Vereniging van Financieringsondernemingen in Nederland Jaarverslag 2014 s-gravenhage, april

6 voorwoord De vfn staat voor een verantwoord leenaanbod voor een bewust lenende consument en vindt dat bestaande en nieuwe producten daaraan moeten voldoen 4

7 De algemeen macro-economische cijfers, de signalen vanuit de leden en de VFN Financieringsbarometer duiden op een stabilisatie van de markt in Het is tijd om vooruit te denken en ons te richten op verder herstel. De VFN wil zich hiervoor inzetten als de belangenbehartiger van de Consumptief Kredietmarkt in Nederland. Net als in andere sectoren, is op het gebied van kredietverstrekking een duidelijke veranderende consumentenbehoeften waar te nemen. Ook dienen nieuwe vormen als crowdfunding en private lease zich aan als alternatieven voor consumenten. De VFN staat voor een verantwoord leenaanbod voor een bewust lenende consument en vindt dat bestaande en nieuwe producten daaraan moeten voldoen. Uiteraard is hierbij wel een gelijk speelveld van belang. De VFN zet daarom in op dialoog en afstemming binnen en buiten de vereniging. Zo heeft de VFN wederom aandacht gevraagd voor de problematiek rond structurele roodstanden en hebben we ons bij de toezichthouder sterk gemaakt voor transparante kosten en keuzevrijheid voor de consument. Met de invoering van begrijpelijke taal hebben de VFN leden dit jaar actief werk gemaakt van heldere informatieverstrekking, om zo de consument beter in staat te laten zijn een bewuste leenkeuze te maken. De VFN heeft het afgelopen jaar op veel verschillende dossiers haar visies en ideeën gedeeld met ministeries, parlement en andere overheidsorganen. Hierbij werd samengewerkt tussen verschillende commissies en met andere branche organisaties, terwijl de VFN op Europees niveau de overkoepelende brancheorganisatie Eurofinas heeft ondersteund. Ook is middels de website, Twitter en persoonlijke communicatie met beleidsbepalers verdere invulling gegeven aan de positie van de VFN in media en politiek. Waar eerder al gezamenlijk marktinformatie werd aangekocht, is de vereniging het afgelopen jaar met succes een samenwerking aangegaan met opleidingsinstituut Lindenhaeghe. VFN-leden kunnen hun adviseurs nu middels een aantrekkelijk VFN-aanbod voorbereiden op hun Wft diploma. Voor de niet adviserende werknemers zijn speciale opleidingen ontwikkeld, waarmee ook zij voldoende invulling kunnen geven aan hun vakbekwaamheid. Opvallend is ook de groei van de vereniging. Het aantal leden breidt de laatste jaren gestaag uit en met de belangrijke wijziging in de statuten kunnen platforms voor crowdfunding en peer-to-peer lending nu ook toetreden tot de VFN. Inmiddels hebben de eerste crowdfunders het VFN-lidmaatschap ontvangen. Bovendien zijn veel geassocieerde leden toegetreden tot de vereniging; bij het sluiten van dit jaar telde de VFN een recordaantal van 34 geassocieerden. Voor het eerst nemen ook geassocieerden deel aan werkgroepen en het groeiende aantal events wordt beter bezocht. Ook aan de jongere werknemers biedt de VFN sinds dit jaar middels VFN Young Talent een platform waarbinnen ze van elkaar en professionals kunnen leren. Met de groei en voor de samenwerking kijk ik met vertrouwen vooruit naar een gezonde vereniging in een herstellende markt. Kortom, ik dank u allen voor de samenwerking, de sector staat aan de vooravond van vele veranderingen. Disruptie klopt op de deur en alleen die spelers die verandering omarmen en Klantbelang Centraal echt inhoud geven, zullen een mooie toekomst tegemoet kunnen zien. Ik ga dit niet alleen volgen met belangstelling, integendeel, actief daar blijvend bij betrokken zijn is een lonkend perspectief. Het gaat u en de VFN goed! kees droppert Voorzitter Ik mocht de afgelopen vier jaar uw voorzitter zijn en zal op de algemene ledenvergadering in april 2015 deze functie neerleggen. Een blik over mijn schouder laat zien dat de VFN er beter en sterker voor staat en daar dank ik mijn mede bestuursleden en het secretariaat voor. Denk bijvoorbeeld aan de versterkte platformfunctie van de vereniging. 5

8 ontwikkelingen IN NEDERLAND kosten toezicht Het ministerie van Financiën heeft met het Wijzigingsvoorstel Wet bekostiging financieel toezicht (Wbft) voorgesteld om de overheidsbijdrage voor de kosten van het toezicht door de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en de Nederlandsche Bank (DNB) op de financiële markten af te schaffen en om boetes terug te laten vloeien naar de schatkist van het Rijk, in plaats van naar de financiële sector. De VFN betreurt het lastenverzwarende effect voor de financiële sector. Het beëindigen van de overheidsbijdrage in de bekostiging van het toezicht leidt vanaf 2015 jaarlijks tot 39,2 mio extra lasten. Deze lastenverzwaring kan impact hebben op de tarieven die aan de consument in rekening worden gebracht voor financiële diensten. De VFN heeft in januari gezamenlijk met de NVF een aantal suggesties gedaan voor verbetering, welke direct gericht zijn op het inperken van het lasten verzwarende effect voor de consument. Verder heeft de VFN aandacht gevraagd voor een kostenbeheersend mechanisme. Het begrotingsproces dient nadrukkelijker te worden gebaseerd op de wettelijke taak van de toezichthouders. Ook de Raad van State heeft kritische kanttekeningen geplaatst bij het voorstel om de overheidsbijdrage aan het toezicht van AFM en DNB te schrappen. Voorstel met wijzigingen aangenomen door het parlement Het voorstel is op 7 oktober door de Tweede Kamer aangenomen, met een amendement om te waarborgen dat kosten voor financieel toezicht niet onevenredig stijgen. De totale toezichtkosten van DNB en AFM mogen in principe alleen met inflatiecorrectie stijgen. In bijzondere omstandigheden heeft de regering de benodigde vrijheid om het toezicht op een adequate wijze aan te passen en een kostenstijging goed te keuren die hoger is dan de inflatiecorrectie. In dat geval wordt het besluit van de ministers nader gemotiveerd en toegestuurd aan de Tweede Kamer via het «pas toe of leg uit» principe. Op 9 december heeft ook de Eerste Kamer het voorstel aangenomen. Vakbekwaamheid Op 1 januari 2014 zijn de wijzigingen wet- en regelgeving op het gebied van vakbekwaamheid van kracht geworden. Dit betekent dat alle adviserende medewerkers zullen moeten beschikken over Wft-diploma s. Ook niet-adviserende medewerkers dienen vakbekwaam te zijn, maar niet op Wft-opleidingen niveau. Dijsselbloem informeert Kamer over slagingspercentages Minister Dijsselbloem (Financiën) heeft in november de Tweede Kamer per brief geïnformeerd over de slagingspercentages van de nieuwe Wft opleidingen en Permanente Educatie (PE). Hij reageerde hiermee op verzoeken van de Kamer. 6

9 De cijfers met betrekking tot de nieuwe Wft opleiding en PE Plus Consumptief Krediet laten zien dat de examens met wisselend succes worden afgelegd. In 2014 zijn bovendien nog maar weinig examens afgelegd. Tot en met december 2014 zijn er in totaal examens afgenomen, met een algeheel slagingspercentage van 55,5%. Hiervan zijn initiële Wft-examens, waarvoor het slagingspercentage 52,4% bedraagt. Voor de PE plus-examens is het slagingspercentage 60,8%. De slagingspercentages verschillen per module. Voor het Wft Basis examen is het totale slagingspercentage 68,9%, terwijl het PE plus Basis examen een slagingspercentage van 89,3% kent. Voor Consumptief Krediet bedraagt het slagingspercentage 47,7% voor het initiële Wft examen en voor het PE plus-examen 47,5%. De verscherpte Wft-wetgeving heeft ook gevolgen voor (nieuwe) niet adviserende medewerkers. Voor hen is het van groot belang dat zij deskundig zijn op hun vakgebied. Om deze reden hebben de VFN en opleidingsinstituut Lindenhaeghe in juni drie opleidingen voor niet-adviserende medewerkers gelanceerd. VFN en Lindenhaeghe lanceren opleidingen voor niet-adviserende medewerkers Voor medewerkers die niet in het bezit hoeven te zijn van het Wft-diploma Consumptief Krediet, bijvoorbeeld backoffice-medewerkers, is de e-learning Medewerker Consumptief Krediet ontwikkeld. Samen met de Stichting Captive Finance Development (SCDF) zijn twee speciale opleidingen ontwikkeld voor medewerkers in de autobranche met een bemiddelende rol voor financieringen of verzekeringen, maar die hier niet over adviseren. De automotive medewerkers en hun behaalde diploma s worden bijgehouden in een hiervoor speciaal ingericht register. Op 18 november hebben de VFN en opleidingspartner Lindenhaeghe een webinar georganiseerd rond de actuele ontwikkelingen en de wijze waarop invulling kan worden gegeven aan een goede voorbereiding op de Wft examens. Webinar VFN en Lindenhaeghe roodstanden In juni 2014 heeft de Autoriteit Consument & Markt (ACM) haar visie inzake roodstanden bekend gemaakt. Deze visie is gebaseerd op het onderzoek Rood staan op particuliere betaalrekeningen dat onderzoeksbureau CEG voor de ACM heeft uitgevoerd. De minister van Financiën had in 2013 op verzoek van de Kamer opdracht gegeven om onderzoek uit te laten voeren naar de maximale effectieve kredietvergoeding bij roodstanden. De ACM vond het niet nodig om de bestaande regels voor de maximumtarieven voor rood staan verder aan te scherpen. Dit kan namelijk zelfs ongewenste effecten hebben. Zo kan verlaging van de maximale rente op rood staan ertoe leiden dat banken consumenten die vaak rood staan uitsluiten. Die consumenten vinden dan mogelijk hun weg in ongewenste en nog duurdere alternatieven. Daarnaast kan verlaging van de maximale rente op rood staan ertoe leiden dat consumenten meer gaan betalen voor andere onderdelen van het betaalpakket. 7

10 Wel zag de ACM mogelijkheden voor bescherming van consumenten die vaak rood staan. Banken zouden consumenten beter moeten informeren over de totale kosten die zij jaarlijks maken voor hun betaalpakket, waaronder de kosten van rood staan. Politiek ziet geen reden tot aanpassing regelgeving In september heeft de Tweede Kamer het rapport van de ACM over Roodstanden besproken. De minister van Financiën concludeerde uit de onderzoeksresultaten dat er vanuit mededingingsperspectief geen aanleiding is om de regelgeving rondom roodstanden aan te passen. De informatieverstrekking zou wel verder kunnen worden verbeterd. De minister heeft aangegeven hierover in gesprek te gaan met de banken. Ook de Tweede Kamer zag geen reden tot aanpassing van regelgeving. Dit betekent dat de politiek geen verdere verlaging van de kredietvergoeding wenst. Uiteraard is in Nederland de rente al wettelijk gemaximaliseerd; zo wordt de maximale kredietvergoeding per 1 januari 2015 verlaagd van 15% naar 14%, wat in Europees perspectief zeer laag is. VFN vraagt aandacht voor maatregelen tegen langdurig roodstaan De VFN heeft de behandeling aangegrepen om aandacht te vragen voor maatregelen welke de daadwerkelijke problematiek bij roodstanden kunnen voorkomen. Bij roodstanden ontbreekt de gewenste relatie tussen de looptijd van de lening en de gefinancierde goederen. Een kwetsbare groep consumenten blijft in de praktijk vaak structureel rood staan, terwijl de gefinancierde goederen al lang weer zijn afgeschreven. Bovendien wordt voor een roodstand vaak meer rente gevraagd dat bij doorlopende kredieten en persoonlijke leningen. Roodstanden zijn daarom niet geschikt voor het vervullen van een structurele kredietbehoefte. De VFN heeft samen met de NVF aan de Kamer onder meer voorgesteld om de verstrekking van roodstanden te beperken tot één netto maandsalaris van de consument. variabele rente Op 31 januari heeft de Commissie van Beroep van het Kifid bepaald dat kredietaanbieders verschillende factoren kunnen betrekken bij het doorvoeren van rentewijzigingen. De eerder door de Ombudsman en de Geschillencommissie van Kifid veronderstelde verplichte koppeling aan een externe rentevoet, zoals het driemaands Euribortarief, is losgelaten. De Commissie van Beroep stelt dat een kredietaanbieder ook andere omstandigheden kan betrekken bij het bepalen van de rente, zoals ontwikkelingen in de fundingkosten, in de kosten van haar bedrijfsvoering en concurrentieoverwegingen. Wel moet worden voldaan aan de eisen van redelijkheid en billijkheid en moet de kredietaanbieder voldoende transparantie verschaffen over de componenten waaruit de variabele rente is opgebouwd en het rentebeleid van de kredietaanbieder. Nieuwe wetgeving Het ministerie van Justitie werkt al enige tijd aan nieuwe wetgeving ten aanzien van dit onderwerp. In een eerdere consultatie heeft de VFN gewezen op mogelijke onduidelijkheden ten aanzien van (lopende) contracten met een variabele rente. Inmiddels heeft het ministerie kenbaar gemaakt dat men streeft naar een bepaling welke aansluit bij de uitspraak van de Commissie van Beroep. 8

11 Vrijstellingsbesluit schuldbemiddelaars Het ministerie van Economische Zaken heeft een concept Vrijstellingsbesluit Schuldbemiddelaars geconsulteerd. Kern van het voorgelegde besluit is dat private schuldbemiddelaars, onder voorwaarden, tegen betaling hun diensten kunnen gaan aanbieden. Dit is nu verboden op basis van de Wet op het Consumenten Krediet (WCK). De VFN constateerde dat het voorstel een risico met zich mee brengt dat malafide partijen hun aandacht in nog sterkere mate zullen richten op de kwetsbare groep van problematische schuldenaren. Bovendien zag de VFN in het voorliggende besluit geen kwalitatief hoogstaand, betrouwbaar, en wenselijk alternatief voor de huidige minnelijke schuldhulpverlening en het wettelijke (Wsnp) traject. Op 4 juli 2014 heeft de minister van Economische Zaken het ontwerp Vrijstellingsbesluit aangeboden aan de Tweede Kamer. De VFN zag nog onvoldoende waarborgen voor een effectief toezicht in het ontwerp en heeft samen met andere brancheorganisaties NVI, VVCM en VCMB enkele wijzigingen voorgesteld. Zo werd ingezet op een registratieplicht, bijbehorend effectief toezicht en het creëren van meer maatwerk door het herzien van de beoogde limitering van schuldregelingen tot maximaal 36 maanden. De Tweede Kamer heeft kanttekeningen geplaatst bij het ontwerpbesluit en heeft de minister van Economische Zaken opgeroepen om geen onomkeerbare stappen te nemen ten aanzien van het ontwerp van het Besluit zolang de schriftelijke vragen van de Kamer niet zijn beantwoord. Afsluitkosten De VFN heeft in het kader van de Energiebespaarleningen, welke worden aangeboden vanuit het Nationaal Energiebespaarfonds (NEF), aandacht gevraagd voor het waarborgen van het level playing field. De door VFN aangedragen verbeterpunten met betrekking tot het jaarlijks kostenpercentage en leennormen zijn aangepast. Wel werden er eind 2014 nog afsluitkosten in rekening gebracht. De VFN is van mening dat de huidige wet- en regelgeving afsluitkosten niet toestaat en is voorstander van een model waarbij alle kosten zijn opgenomen in de maandelijkse kredietvergoeding. De VFN heeft de AFM opgeroepen om snel duidelijkheid te bieden aan de markt over haar interpretatie van de wet en de vervolgstappen. private lease Private Lease maakt een sterke ontwikkeling door op de Nederlandse markt. De VFN stelt dat Private Lease een goede aanvulling kan zijn op bestaande producten, voor zover het aanbod plaats vindt op een verantwoorde manier en de consument een bewuste keuze kan maken. Voor een verantwoorde verstrekking en een gelijk speelveld moeten in elk geval twee belangrijke zaken worden gerealiseerd. 9

12 Ten eerste is het gewenst dat alle aanbieders van Private Lease aansluiten bij het BKR. Ten tweede is het wenselijk dat aanvragen voor Private Lease worden getoetst op basis van de leennormen uit de VFN Gedragscode. Maatschappelijke aandacht Met het opkomen van verschillende Private Lease producten is ook de maatschappelijke aandacht voor het onderwerp op gang gekomen. Verschillende media hebben de voor- en nadelen besproken en de Consumentenbond heeft een onderzoek gewijd aan Private Lease. Ook de AFM heeft aandacht voor het onderwerp. In de zomer constateerde ze in wetgevingsbrief risico s ten aanzien van overkreditering, gebrekkige informatieverstrekking en een verstoring van het level playing field ten opzichte van reguliere Consumptief Krediet aanbieders. De minister van Financiën heeft hierop aangegeven onderzoek te zullen doen naar het product. De AFM heeft vervolgens verschillende informatieverzoeken verzonden naar aanbieders. vfn voert overleg met verschillende partijen De VFN is in overleg getreden met verschillende partijen om vast te stellen hoe invulling kan worden gegeven aan een gelijk speelveld en een verantwoord en transparant aanbod voor consumenten. crowdfunding In december heeft de AFM naar aanleiding van haar onderzoek naar (toezicht op) de crowdfundingsector een aantal conclusies en aanbevelingen gepubliceerd. Dit onderzoek is op verzoek van de Minister van Financiën uitgevoerd en de toezichthouder heeft marktpartijen verzocht op haar aanbevelingen te reageren. De toezichthouder zag een kleine, maar snel ontwikkelende markt voor crowdfunding. In 2014 zijn er negentien nieuwe crowdfundingplatforms geregistreerd in Nederland en de AFM schatte dat in 2014 ongeveer 37 miljoen euro via de geregistreerde crowdfundingplatforms werd verstrekt, 100 procent meer dan in De AFM stelde het belangrijk te vinden dat de crowdfundingsector de ruimte krijgt om op een duurzame en verantwoorde manier te groeien. Dat betekent dat ze voldoet aan een aantal randvoorwaarden, zoals professionele platforms, een minimumniveau aan transparantie, en een bepaalde mate van bescherming van de geldgever en geldvrager. De AFM zag een belangrijke verantwoordelijkheid voor de sector, maar stelde dat er ook een aantal wettelijke aanpassingen nodig zijn. De AFM adviseerde om (de intensiteit van) de wet- en regelgeving en het toezicht mee te laten groeien met de ontwikkeling van de markt. De AFM heeft aangegeven in de toekomst graag twee wettelijke regimes te zien, namelijk een loan based regime en een equity based regime, waarvan de regels specifiek zijn toegeschreven op crowdfunding. 10

13 Dashboard afm Klant-belang Centraal en Lock up De VFN heeft gereageerd op de AFM Dashboardmodule Klantbelang Centraal Consumptief Krediet. De VFN heeft hierbij gewezen op het belang van begrijpelijke informatie en keuzevrijheid voor de consument. De AFM had ook aandacht voor het onderwerp Lock up. De VFN heeft zich al sinds 2011 ingezet voor consumenten die door de steeds strengere leennormen niet meer konden overstappen naar een andere aanbieder. Zo is de VFN-brochure Het Hotel California Model uitgebracht en is per in de Gedragscode opgenomen dat aanbieders een aanvraag (buiten de leennormen) mogen accepteren van een consument die wil overstappen, als dat aantoonbaar in het belang van de consument is. Leennormen De aandacht van de AFM richtte zich op alle consumenten die op basis van de huidige leennormen een te hoog consumptief krediet aanhouden. De VFN heeft met de toezichthouder de verschillende definiëring van Lock Up besproken. De VFN-leennormen spelen een belangrijke rol ter voorkoming van overkreditering. De leennormen zijn gebaseerd op de minimum voorbeeldbegrotingen zoals die jaarlijks worden vastgesteld door het Nibud. Door verschillende ontwikkelingen bleek een evaluatie van de methodiek wenselijk. Zo is de huidige berekening zeer complex en sluit deze niet meer helemaal bij de gezinstypen. Ook is het overheidsstelsel van toeslagen aan wijziging onderhevig. De VFN heeft daarom met het Nibud overleg gevoerd over betere methodiek. Wijzigingswet Financiële Markten 2015 Een belangrijk onderdeel van de Wijzigingswet Financiële Markten 2015 is de uitbreiding van de bankierseed. In een eerdere consultatie heeft de VFN voorgesteld om de eed slechts uit te breiden naar de groep medewerkers van financiële ondernemingen van wie de werkzaamheden het risicoprofiel van de onderneming wezenlijk kunnen beïnvloeden. Een verdere uitbreiding zou niet proportioneel zijn en niet aansluiten bij de geschiktheidsvereisten voor medewerkers. Het brengt een aanzienlijke directe extra last voor de sector mee, terwijl het resultaat niet gemeten kan worden. In onder andere de Eerste Kamer werden vergelijkbare zorgen geuit. Het kabinet deelde deze bezwaren echter niet. Op 19 november 2014 is de Wijzigingswet aangenomen. Daarmee wordt de bankierseed verplicht voor een zeer grote groep medewerkers van financiële instellingen. Onder deze groep vallen naast beleidsbepalers, toezichthouders (commissarissen) en medewerkers die het risicoprofiel van de onderneming wezenlijk kunnen beïnvloeden, ook alle medewerkers met inhoudelijk klantcontact. Dit betreft zowel adviserende als informerende medewerkers. Bankierseed verplicht voor grote groep medewerkers 11

14 Uitspraak Hoge Raad abonnementen met gratis telefoon Op 13 juni 2014 heeft de Hoge Raad in een uitspraak beslist dat consumenten die een telefoonabonnement afsluiten waarbij door de provider een gratis mobiele telefoon ter beschikking wordt gesteld, beschermd worden door de wettelijke regels met betrekking tot koop op afbetaling en consumentenkrediet. Naar verwachting zal dit arrest leiden tot belangrijke implicaties bij telefoonabonnementen en andere abonnementsvormen waarbij een goed wordt geleverd. ONTWIKKELINGEN IN EUROPA Richtlijn consumentenkrediet (CCD) De Europese Commissie presenteerde in mei haar onderzoek naar de implementatie van Richtlijn 2008/48/EG inzake kredietovereenkomsten voor consumenten (de CCD ). De CCD beoogde de consumentenbescherming te verbeteren en de interne markt te versterken. De Commissie stelde vast dat er geen aanleiding is om het toepassingsgebied, drempels of percentages te wijzigingen. Wel achtte ze het van belang om te blijven toezien op de handhaving van de CCD in de lidstaten en heeft ze aangekondigd de toezichthoudende praktijken van de lidstaten te beoordelen. Bovendien zal de Commissie mogelijk verdere activiteiten op het gebied van financiële bewustwording overwegen. herziening Richtlijn IMD-2 Al enige jaren wordt aan herziening van de Richtlijn Verzekeringsbemiddeling (IMD-2) gewerkt. Onderdeel hiervan is harmonisatie van minimale opleidingsvereisten voor adviseurs. Het Europees Parlement heeft kwantitatieve opleidingseis van 500 uren voorgesteld. Dit zou voor Nederland leiden tot een ongewenste dubbele eis, omdat er in ons land middels de Wft juist kwalitatieve vakbekwaamheidseisen worden gesteld. De VFN, BOVAG en de Vereniging van Nederlandse Autoleasemaatschappijen (VNA) hebben gezamenlijk bij het ministerie van Financiën hun zorgen geuit omtrent aanvullende eisen op grond van de Richtlijn. De financiële dienstverleners in ons land leveren veel inspanningen om tijdig te voldoen aan de eisen van het nieuwe Nederlandse vakbekwaamheidsbouwwerk. De introductie van nieuwe eisen vanuit de Richtlijn zou dan ook zeer ongewenst zijn. Het Ministerie Financiën heeft kenbaar gemaakt dat de Nederlandse inbreng is gericht op aansluiting bij de huidige Wft vereisten. Over de uiteindelijke richtlijn wordt onderhandeld door de verschillende instellingen van de Europese Unie. 12

15 Witwassen De Europese instellingen hebben onderhandeld over de regelgeving ten aanzien van witwassen (4th Anti-Money Laundering Directive, AML). Belangrijk punt van zorg is dat Consumptief Krediet in het compromis van de Commissie en de Raad niet meer expliciet wordt genoemd als product met een laag risico. Hierdoor wordt de mogelijkheid van een verlicht regime minder vanzelfsprekend. Dit zou kunnen leiden tot extra verplichtingen voor veel kredietverstrekkers. Het Europees Parlement had eerder juist, mede op aandringen Eurofinas, een uitzonderingspositie voor Consumptief Krediet aangedragen. Crowdfunding De Europese Commissie heeft haar communicatie over crowdfunding vastgesteld als onderdeel van het stappenplan voor de lange termijn financiering voor behoeften van de Europese economie. Hoewel crowdfunding vaak wordt geassocieerd met beleggingen in nieuwe innovatieve bedrijven, verwijst het begrip in brede zin ook naar peer-to-peer (P2P) leningen. De Commissie is nog niet van plan wetgevende maatregelen op dit vlak te introduceren. In plaats daarvan zijn een aantal andere maatregelen gepland, zoals: Een studie om de marktontwikkelingen te verkennen en de mogelijkheid om openbare projecten, onderzoek en innovatie via crowdfunding te financieren. Bewustmaking en het geven van trainingen voor project eigenaren. Het stimuleren van uitwisseling van best practices en gemeenschappelijke normen door de sector. Ondersteuning van het faciliteren van een Europees kwaliteitslabel, bedoeld voor beleggers in crowd funding projecten. EXTERNE CONTACTEN STICHTING BUREAU KREDIET REGISTRATIe (BKR) Het Bureau Krediet Registratie (BKR) heeft als doel om overkreditering en problematische schuldsituaties te voorkomen en beheert sinds 1965 het Centraal Krediet Informatiesysteem (CKI). Door middel van de Kredietbarometer en Hypotheekbarometer maakt BKR betalingsachterstanden bij leningen inzichtelijk. Het BKR signaleerde in 2014, net als in eerdere jaren, een stijgend aantal consumenten met een betalingsachterstand op hun lening. De problematiek is echter veel breder. De meeste schulden hebben niet op kredieten, maar op andere betalingsachterstanden betrekking. Daarom heeft het BKR het afgelopen jaar met een aantal gemeenten afspraken gemaakt om hen middels pilotprojecten te ondersteunen bij de signalering van schuldenproblemen. Op deze manier kunnen gemeenten en schuldhulpverleningsinstanties in een vroeg stadium hulp bieden bij financiële problemen. 13

16 Centraal Krediet Informatiesysteem (CKI) Alle aanbieders van kredieten, creditcards en dergelijke zijn aangesloten bij het cki. In 2014 werden er toetsingen uitgevoerd. Ten opzichte van het aantal raadplegingen in 2013 is dit een daling van 4,7%. CIJFERS Cki Cijfers x Aantal geregistreerde personen Totaal aantal kredieten Aantal beëindigde kredieten Aantal lopende kredieten Aantal raadplegingen in CKI NEDERLANDSE VERENIGING VOOR VOLKSKREDIET De Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (NVVK) is de brancheorganisatie voor financiële dienstverleners die schuldhulpverlening en sociale kredietverlening bieden. Doel van de NVVK is om mensen te ondersteunen om weer actief deel te nemen aan het maatschappelijke leven, zodanig dat schulden voorkómen of opgelost kunnen worden. In het voorjaar maakte de NVVK bekend dat het aantal mensen met problematische schulden opnieuw gestegen is. Ze constateerde hierbij dat de overheid als wetgever, uitvoerder én schuldeiser een belangrijke rol speelt in de schuldenproblematiek. Het ontstaan van schulden komt mede voort uit complexe wet- en regelgeving met eigen bijdragen, boetes, verrekeningen en terugvorderingen. De NVVK heeft de overheid opgeroepen concrete maatregelen te treffen om een verdere groei schuldenproblematiek op korte termijn te voorkomen. Ook heeft de NVVK haar zorgen uitgesproken over het Vrijstellingsbesluit schuldbemiddelaars. Ze zag nog onvoldoende waarborgen voor goede uitvoering en zette vraagtekens bij het no cure no pay principe. De brancheorganisatie pleitte hierbij voor een vergunningenstelsel, een openbaar register en een betere regeling van het toezicht.. Ned. Ver. Financieringsadviseurs en bemiddelaars (NVF) De Nederlandse Vereniging van Financieringsadviseurs (NVF) behartigt de belangen van de aangesloten kredietintermediairs. De VFN en NVF hebben in januari gezamenlijk gereageerd op de Consultatie Wijzigingsvoorstel Wet bekostiging financieel toezicht. In september hebben de twee brancheorganisaties hun gedeelde opinie gegeven naar aanleiding van de onderzoeksrapport en de visie van de ACM inzake roodstanden. Hierbij werd aan de leden van de Tweede Kamer voorgesteld om de verstrekking van roodstanden te beperken tot in totaal één netto maandsalaris van de consument. 14

17 Nationaal instituut budgetvoorlichting De VFN gebruikt bij het vaststellen van haar leennormen de voorbeeldbegrotingen zoals die jaarlijks worden vastgesteld door het NIBUD. Op deze manier wordt er voor gezorgd dat consumenten ook na het afsluiten van een lening voldoende financiële ruimte overhouden om te kunnen voorzien in kosten van levensonderhoud. De VFN heeft in 2014 met het NIBUD overlegd over een verbetering van de methodiek voor de vaststelling van de VFN-leennormen. Waar het NIBUD belangrijke input levert voor de leennormen bij consumptief krediet, dienen haar berekeningen ook als basis voor de hypotheeknormen, welke door de minister van Financiën worden vastgesteld. Het NIBUD heeft voor de berekening in 2015 de systematiek aangepast, om zo beter rekening te kunnen houden met persoonlijk onvermijdbare uitgaven. Om meer inzicht te krijgen in de wijze waarop mensen economische keuzes maken heeft het Nibud samen met de Universiteit Leiden de leerstoel Psychologische determinanten van economisch keuzegedrag ingesteld. Het Nibud heeft ook haar zorgen uitgesproken over de financiële risico s voor studenten, nu de basisbeurs wordt afgeschaft. Studenten krijgen in plaats van 15 jaar 35 jaar de tijd om de lening terug te betalen. De maandlasten worden hierdoor weliswaar lager, maar de aflossing en rente lopen wel extra lang door. Het Nibud heeft daarom gepleit voor het registreren van de studieschuld bij het BKR en gewezen op het belang van voorlichting voor aankomende studenten. NEDERLANDSE VERENIGING VAN BANKEN en thuiswinkel.org Bijna alle aanbieders van consumptief krediet zijn aangesloten bij de VFN, De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) of Thuiswinkel.org. Omdat veel belangen en dossiers aansluiten, werkt de VFN zo veel mogelijk samen met deze brancheorganisaties. De VFN vindt hierbij een gelijk speelveld voor verantwoorde kredietverstrekking en een bewust lenende consument belangrijk. Zo is er overleg gevoerd over mogelijke gezamenlijke leennormen en wenselijke verificatievereisten. Ook wordt er met de banken steeds meer samengewerkt op gebied van fraude. Naast de reeds bestaande deelname van VFN vertegenwoordiging in het Bancair Incidenten Overleg (BIO), hebben er in 2014 ook verkennende gesprekken plaatsgevonden over het gezamenlijk in kaart brengen van fraudecijfers. OVERHEDEN EN TOEZICHTHOUDERS De VFN heeft ook in 2014 veel overleg gevoerd met ministeries en toezichthouders. Met de Autoriteit Financiële Markten (AFM) is onder andere gesproken over leennormen, verificatievereisten, private lease, het AFM Dashboard klantbelang centraal, crowdfunding en afsluitkosten. Verder heeft de VFN overlegd met de ministeries van Financiën, Veiligheid en Justitie, Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en met leden van de Tweede Kamer. 15

18 leden De belangrijkste financieringsmaatschappijen zijn aangesloten bij de Vereniging van Financieringsondernemingen in Nederland (VFN). De VFN-leden zijn dochterondernemingen van (internationale) algemene banken, merkgebonden autofinanciers en zelfstandige financieringsmaatschappijen. Peer-to-peer en crowdfunding platforms kunnen lid worden van de vfn Het financieringsbedrijf ontwikkelt zich met de opkomst van peer-to-peer lending en crowdfunding. De VFN vindt het van belang om een actieve rol te spelen bij de ontwikkeling van nieuwe financieringsvormen, en de bijbehorende wet- en regelgeving. Hierbij past ook de mogelijkheid voor de betreffende ondernemingen om het lidmaatschap van de vereniging aan te vragen. Tijdens de Algemene Ledenvergadering in april hebben de VFN-leden daarom ingestemd met een wijziging van de statuten van de vereniging. Met deze wijziging kunnen peer-to-peer platforms en crowdfunders in aanmerking komen voor het lidmaatschap, als bij de kredietverlening aan consumenten de VFN-Gedragscode en de bijbehorende leennormen worden nageleefd. Toegetreden leden in 2014 Lendico Netherlands b.v., Amsterdam Propertize b.v., Utrecht Qredits, Almelo Leden die hebben opgezegd in 2014 Financieringsmaatschappij Zuid-Holland c.v., Rockanje Propertize b.v., Utrecht Leden per december 2014 Alcredis Finance B.V., Vianen alfam Consumer Credit, Bunnik BMW Group Financial Services, Rijswijk Bovemij Financieringsmaatschappij B.V., Nijmegen FCE Bank plc (Ford Financial Netherlands), Amsterdam fga Capital Netherlands B.V., Lijnden gmac Nederland N.V., Breda Ikano Bank, Amsterdam InterBank N.V., Amsterdam Intermediaire Voorschotbank b.v., Amsterdam Klarna ab, Amsterdam [aspirant lid] Landelijke Disconterings Maatschappij N.V., Nijkerk De Lage Landen International B.V., Eindhoven LaSer Nederland B.V., s-hertogenbosch Lendico Netherlands b.v., Amsterdam Mercedes-Benz Financial Services B.V., Utrecht Nationale-Nederlanden Bank N.V., Den Haag Propertize b.v., Utrecht PSA Finance Nederland B.V., Rotterdam Qredits, Almelo 16

19 RCI Financial Services B.V., Schiphol-Rijk Ribank N.V., Amsterdam Santander Consumer Finance Benelux B.V., Utrecht Volkswagen Bank, Amersfoort De heer G.L.J. (Frits) van Gorp De heer A. (Lex) Goudswaard Ereleden GEASSOCIEERDE LEDEN Sinds 1997 kunnen ondernemingen die niet in aanmerking komen voor het lidmaatschap zich als geassocieerde bij de VFN aansluiten. 2BW Advocaten, Nijmegen Alektum Incasso, Amsterdam CMIS Credit Management & Investor Solutions B.V., Den Haag CreditSafe Nederland B.V., Den Haag Dommerholt Advocaten n.v., Heerenveen EuroSystems Automatisering B.V., Nieuwegein Fiz Advocaten B.V., Rotterdam Intrum Justitia Nederland B.V., Den Haag Lauxtermann Advocaten, Amsterdam Lindenhaeghe, Bilthoven Topicus Finan, Zwolle Toegetreden geassocieerde leden in 2014 Alektum Incasso, Amsterdam Credit Yard Group B.V., Eindhoven Geassocieerden lidmaatschap beëindigd in BW Advocaten, Nijmegen Alektum Incasso, Amsterdam BNP Paribas Cardif, Oosterhout Bureau Krediet Registratie (BKR), Tiel Business Lease Nederland B.V., Zeist CMIS Credit Management & Investor Solutions B.V., Den Haag CMS, Utrecht Credit Life International N.V., Venlo CreditSafe Nederland B.V., Den Haag DaVinci Advies B.V., Amsterdam Dommerholt Advocaten n.v., Heerenveen EuroSystems Automatisering B.V., Nieuwegein Experian Nederland B.V., Den Haag Fiz Advocaten B.V., Rotterdam Genworth Financial, Arnhem Groep Gerechtsdeurwaarders Nederland (GGN), Utrecht Geassocieerde leden per december

20 Hoist Finance, Den Bosch Incassade Nederland, Leeuwarden Intrum Justitia Nederland B.V., Den Haag Janssen & Janssen Incasso & Gerechtsdeurwaarders, Eindhoven Jongejan Wisseborn Gerechtsdeurwaarders, Harderwijk Lauxtermann Advocaten, Amsterdam Lindenhaeghe, Bilthoven Lindorff B.V., Zwolle Nederlandse Deurwaarders Associatie B.V., Amersfoort Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (nvvk), Den Haag Next Finance B.V., Ede Quion Groep B.V., Capelle aan den IJssel Schuman Incasso & Gerechtsdeurwaarders B.V., Ede De Tekstlounge, Oosterhout Tempelman-De Niet Gerechtsdeurwaarders, Tiel Topicus Finan, Zwolle Ultimoo Capital Group B.V., Woerden Vesting Finance Holding B.V., Hilversum The Warranty Group Europe, Amsterdam SECRETARIAAT Het secretariaat van de VFN is gevestigd aan de Benoordenhoutseweg in Den Haag. Bert Reitsma is secretaris van de VFN. Hij wordt in zijn werkzaamheden ondersteund door Timo Brinkman (beleidsmedewerker) en Marie-Louise Tazelaar (secretaresse). BESTUUR Het bestuur heeft in de volgende samenstelling gefunctioneerd: Kees Droppert, voorzitter Crédit Agricole Consumer Finance Nederland bv John Zwijgers, penningmeester PSA Finance Nederland bv Bert Reitsma, secretaris Arlinde Vletter LaSer Nederland bv [uitgetreden per 1 november 2014] Jan Speksnijder alfam Consumer Credit Bert Westerveld Volkswagen Bank 18