Vereniging van Financieringsondernemingen in Nederland. Jaarverslag 2017

Transcriptie

1 Jaarverslag

2 2

3 Vereniging van Financieringsondernemingen in Nederland Jaarverslag 2017 s Gravenhage, april

4 De Vereniging voor Financieringsondernemingen in Nederland opgericht in 1928 is de belangenvereniging van kredietaanbieders in Nederland. Wij behartigen de gemeenschappelijke belangen van onze leden-kredietaanbieders en bevorderen een gezonde ontwikkeling van de Nederlandse financieringsmarkt in het algemeen. Daarnaast zien we het als belangrijke taak ons in te zetten voor veilig, verantwoord en bewust lenen in Nederland. Dat betekent dat we niet alleen onze leden, maar zeker ook de consument goed willen informeren over consumptief krediet. De VFN-gedragscode, die door alle leden wordt onderschreven, biedt de consument de garantie van heldere informatie en een verantwoord kredietaanbod. Sinds 1997 kunnen organisaties die raakvlakken hebben met consumptief krediet zich aansluiten als geassocieerd lid. Op 31 december 2017 telde de VFN 30 leden en 31 geassocieerde leden. Vereniging van Financieringsondernemingen in Nederland Benoordenhoutseweg BA Den Haag telefoon Colofon Tekst: Fotografie: Ontwerp Bert Reitsma, Gijs Moonen en Marie-Louise Tazelaar Paul Starink TEAM communicatie, Drachten 4

5 Inhoud Voorwoord 7 Ontwikkelingen in Nederland 8 Ontwikkelingen in Europa 13 Leden 14 Secretariaat 15 Bestuur 15 VFN evenementen 16 Commissies en werkgroepen 20 Vertegenwoordigingen 22 Externe Contacten 23 Marktcijfers 25 5

6 De VFN heeft het afgelopen jaar veelvuldig samengewerkt met diverse externe stakeholders, waarbij de gesprekken zich kenmerkten door een goede sfeer, constructieve bijdragen en breed gedragen resultaten. Guus Alfrink, voorzitter 6

7 Voorwoord Verantwoordelijkheid Beste leden, geassocieerde leden en lezers van het VFN jaarverslag Vorig jaar was het thema van het jaarverslag groei. Ik gaf toen aan dat het juist in tijden dat het goed gaat van belang is dat de VFN haar verantwoordelijkheid blijft nemen. Het afgelopen jaar heeft de VFN dit dan ook in volle overtuiging gedaan. De nieuwe communicatiestrategie, die ik op 24 januari mocht presenteren tijdens de aftrap van het jaar met de VFNjanuariborrel, geeft uiting aan deze verantwoordelijkheid. Het nieuwe communicatiethema kredietinzicht ziet zowel toe op het verantwoord verstrekken van krediet, als op het verschaffen van inzicht (informatie en transparantie). In dit verband is de VFN in 2017 begonnen met de uitgifte van kwartaalberichten, waarmee we in- en externe relaties in één oogopslag een beeld geven van de laatste stand van de markt. Ook op het gebied van vakbekwaamheid heeft de VFN het afgelopen jaar haar verantwoordelijkheid genomen. In 2017 heeft de VFN in samenwerking met Lindenhaeghe nieuwe e-learnings en PE-modules voor niet adviserende verkoopmedewerkers samengesteld, waarmee de betreffende medewerkers weer volledig op de hoogte worden gebracht van de laatste wet- en regelgeving. In het kader van verantwoorde kredietverlening zijn op 1 juni, na afstemming met de NVB en de AFM de nieuwe leennormen ingegaan. Daarnaast is de VFN met de AFM in gesprek getreden over de lock-up problematiek en de wijze waarop hier in de gedragscode aandacht voor kan worden gevraagd. Tevens wordt met verschillende partijen nog steeds hard gewerkt aan een integrale gedragscode Consumptief Krediet/ Hypothecair Krediet. De VFN heeft het afgelopen jaar veelvuldig samengewerkt met diverse externe stakeholders, waarbij de gesprekken zich kenmerkten door een goede sfeer, constructieve bijdragen en breed gedragen resultaten. Met onze leden werd veelvuldig samengewerkt in de diverse werkgroepen en werden verschillende evenementen georganiseerd zoals de werklunches, het fraudepreventie-event, de YoungTalent events, de golfdag en de toogdag. Als vereniging blijven we voor onze kennis en mogelijkheden afhankelijk van onze leden. We danken een ieder dan ook voor de goede samenwerking en alle hulp, adviezen, en bijdragen in welke vorm dan ook. Ikzelf heb het afgelopen jaar als bijzonder enerverend ervaren. Het was een bewogen jaar met een markt in beweging en veel veranderingen. Als ik de balans opmaak denk ik dat we er als sector goed voor staan. De kredietverstrekking trekt aan en de sector heeft het klantbelang hoog in het vaandel. Met relatief nieuwe en snel groeiende producten als private lease wordt bovendien voorzien in nieuwe behoeften en wensen van consumenten. Het komende jaar biedt ook weer de nodige uitdagingen, zoals de implementatie van de GDPR, PSDII en de weg naar een goede gedragscode klantbeheer. U kunt er van op aan dat de VFN ook in 2018, als de VFN haar 90 jarig bestaan als autoriteit op het gebied van consumptief krediet viert, weer haar verantwoordelijkheid zal nemen! Guus Alfrink Voorzitter Met betrekking tot wet- en regelgeving vonden dit jaar ook weer de nodige ontwikkelingen plaats. Incassobureaus die bemiddelen in krediet of aanbieder zijn van krediet moesten een vergunning aanvragen en de AFM is gaan toezien op naleving van de Wft ten aanzien van mobiele telefoons op afbetaling (telefoonkredieten). De VFN reageerde daarnaast weer op diverse consultaties ten aanzien van weten regelgeving, zoals de Uitvoeringswet Algemene verordening gegevensbescherming en de wet en het besluit implementatie richtlijn verzekeringsdistributie. 7

8 Ontwikkelingen in Nederland Richtlijn verzekeringsdistributie De Wet implementatie richtlijn verzekeringsdistributie is op 23 december 2016 ter consultatie voorgelegd door het Ministerie van Financiën. De IDD (Insurance Distribution Directive) werd op 2 februari 2016 gepubliceerd. De EU-lidstaten moeten uiterlijk 23 februari 2018 aan de richtlijn voldoen. Op 30 januari 2017 heeft de VFN gereageerd op de Consultatie Wet implementatie richtlijn verzekeringsdistributie. Volgens de VFN wordt met de implementatie een hybride vorm (tussen execution only en advisering in) van dienstverlening gecreëerd. De VFN bepleit daarnaast dat in de memorie van toelichting (MvT) wordt vastgelegd dat geen wijzigingen worden beoogd in de Nederlandse adviesregels. Voor wat betreft de vrijstellingsregeling benadrukt de VFN het belang van het beperken van aanvullende verplichtingen voor activiteiten die eerder waren vrijgesteld. Ook vraagt de VFN aandacht voor het Productontwikkelingsproces (Artikel 25 Richtlijn) en het afzien van een hertoetsing en nadere verplichtingen hieromtrent. Tot slot gaat de VFN in haar reactie in op de eisen ten aanzien van vakbekwaamheid, die worden geïmplementeerd d.m.v. wijzigingen in het BGfo. De VFN zou de huidige vakbekwaamheidseisen graag ongewijzigd laten. Op 4 september 2017 is het wetsvoorstel implementatie richtlijn verzekeringsdistributie bij de Tweede Kamer ingediend. In de MvT bij het wetsvoorstel is o.a. opgenomen dat: In de artikelsgewijze toelichting is verduidelijkt dat de financiële dienstverlener kan afgaan op de informatie die door de cliënt zelf is verstrekt en geen aanvullende vragen hoeft te stellen. Bij advies dient de financiële dienstverlener wel actief informatie in te winnen bij de cliënt. Ook wordt in de Mvt aangegeven: Adfiz, OvFD en de VFN merken verder terecht op dat de richtlijn verzekeringsdistributie niet voorschrijft dat de bemiddelaar de doelgroep dient te bepalen, dient te evalueren of de verzekering passend is voor de doelgroep en relevante informatie voor het productontwikkelingsproces dient te delen met de bemiddelaar of verzekeraar die de verzekering heeft ontwikkeld. De Europese Commissie zal gedelegeerde handelingen vaststellen met betrekking tot het productontwikkelingsproces maar op dit moment is niet duidelijk wat daarin zal worden geregeld. De algemene toelichting is op dit punt aangepast. Het wetsvoorstel is op 6 februari 2018 aangenomen door de Tweede Kamer. Op 29 maart 2018 werd de Wet gepubliceerd in het Staatsblad. Op 17 november 2017 heeft de VFN gereageerd op de consultatie Besluit implementatie richtlijn verzekeringsdistributie. Met het Besluit wordt de implementatie uitgewerkt in nadere regelgeving zoals het Bgfo. De VFN heeft in haar reactie aangegeven de inwerkingtreding van de Richtlijn op uiterlijk 23 februari 2018 niet meer realistisch te achten en bepleit daarom uitstel. Daarnaast is het naar de mening van de VFN wenselijk om enkele beoogde bepalingen in het Besluit aan te passen. Zo kan de nota van toelichting naar de mening van de VFN tot verwarring leiden ten aanzien van vakbekwaamheidseisen die worden gesteld aan feitelijk leidinggevenden van personen die zich rechtstreeks bezig houden met het verlenen van financiële diensten met betrekking tot verzekeringen of herverzekeringen aan cliënten. Een andere punt dat de VFN naar voren brengt is een (onnodige) verzwaring van de eisen die worden gesteld aan aanbieders en bemiddelaars in het kader van verzekeringsdistributie. AFM: Incassobureaus vergunningplichtig Incassobureaus die bemiddelen in krediet of aanbieder zijn van krediet moesten voor 7 april 2017 een vergunningaanvraag hebben ingediend bij de AFM. Bij het uitblijven van een aanvraag moeten werkzaamheden worden aanpast zodat geen sprake meer is van bemiddelen of aanbieden. Als de vergunningaanvraag voor 7 april is gedaan mogen incassobureaus hun vergunningplichtige activiteiten voortzetten totdat door de AFM een beslissing is genomen. Het maken van een nieuwe betalingsregeling met geldleners door incassobureaus voldoet aan de kwalificatie bemiddeling en is dus ook een vergunningplichtige activiteit. Deze vergunningplicht komt voort uit de leidraad Consumenten en Incassotrajecten, die op 14 november 2016 door de AFM werd gepubliceerd. De belangrijkste elementen uit de leidraad zijn: - Duidelijkheid over verantwoordelijkheden kredietaanbieders - Voorkomen van betalingsachterstanden prioriteit - Geen incassokosten in rekening bij betalingsachterstand - Verantwoordelijkheid houdt niet op met inschakelen incassobureau - Doorverkopen van vorderingen en kredieten is de uitzondering Op 13 februari 2017 was de VFN aanwezig bij een informatiesessie van de AFM over de leidraad 8

9 Consumenten en Incassotrajecten, waarin de nieuwe vergunningplicht werd toegelicht. Uitvoeringswet Algemene verordening gegevensbescherming De uitvoeringswet Algemene verordening gegevensbescherming is op 9 december 2016 ter consultatie voorgelegd door het Ministerie van Veiligheid en Justitie. De GDPR (General Data Protection Regulation) werd gepubliceerd op 4 mei 2016 en treedt in werking op 25 mei Op 19 januari 2017 heeft de VFN gereageerd op de Internetconsultatie Uitvoeringswet Algemene verordening gegevensbescherming. De VFN spreekt zich in haar reactie uit voor het wettelijk faciliteren van een breed gebruik van het BSN door financiële ondernemingen. Ook pleit de VFN voor aanvullende duidelijkheid ten aanzien van de mogelijke continuering van credit scoring en behavioural scoring in Artikel 38 en/of in de memorie van toelichting. Daarnaast benadrukt de VFN het belang van consistentie van activiteiten op het gebied van verwerking van persoonsgegevens die (formeel en informeel) worden gevraagd op grond van het financiële toezicht en de verordening. Tot slot pleit de VFN voor het opnemen van een bepaling die de verwerking van biometrische gegevens mogelijk maakt. Op 13 december is de Uitvoeringswet naar de Kamer gestuurd. Aan het breed gebruik van het BSN wordt in het wetsvoorstel geen invulling gegeven. Ten aanzien van behavioural scoring wordt in de memorie van toelichting (MvT) aanvullende duidelijkheid geboden en zijn er mogelijkheden voor kredietverstrekkers. Zo is behavioural scoring voor de behandeling bij achterstallige betalingen, [ ] op grond van de verordening toegestaan, mits de betrokkene hiermee heeft ingestemd bij het aangaan van de overeenkomst. Ook is het voor de private sector, indien daadwerkelijk noodzakelijk, mogelijk om bij de vervulling van wettelijke verplichtingen (zoals de zorgplicht), gebruik te maken van geautomatiseerde besluitvorming zonder menselijke tussenkomst. Voor wat betreft de coördinatie van toezichtactiviteiten van verschillende toezichthouders wordt in de MvT het belang van het afstemmen van toezichtactiviteiten benadrukt. Tot slot wordt in artikel 29 van de Uitvoeringswet een uitzondering gemaakt op het verbod op de verwerking van biometrische gegevens indien de verwerking noodzakelijk is voor authenticatie of beveiligingsdoeleinden. Op 22 januari 2018 is de Handleiding AVG door het Ministerie van Justitie en Veiligheid gepubliceerd. Door de VFN is het afgelopen jaar op diverse wijzen aandacht besteed aan de AVG. Zo zijn er tijdens 2 werklunches presentaties gewijd aan de AVG en worden de gevolgen van de AVG nader bekeken in de relatie aanbieder-intermediair in het kader van de zorgplicht. AFM ziet toe op reclame-uitingen bij mobiele telefoons op afbetaling Mobiele telefoons op afbetaling worden gezien als een vorm van krediet en worden door de AFM overeenkomstig beoordeeld. Vanaf 1 januari 2017 ziet de AFM er op toe dat de waarschuwingszin Let op! Geld lenen kost geld in reclame-uitingen van de telecomaanbieders wordt vermeld. Ook de krediettabel en de kosten van het krediet moeten vanaf dat moment apart worden vermeld. Vanaf 1 mei worden telefoonkredieten tevens geregistreerd bij het BKR. De AFM is er sindsdien op gaan toezien dat voor telefoonkredieten een leentoets wordt afgenomen (incl. BKR toetsing). BKR Aanpassing Algemeen Reglement CKI Op 1 februari 2017 heeft het BKR zijn algemeen reglement aangepast met als doel: te voorkomen dat kredietregistraties onterecht verwijderd kunnen worden. De aanpassing volgde op de opkomst van bedrijven die consumenten tegen betaling verwijdering van hun BKR-registratie in het vooruitzicht stelden en de vele verwijderingsverzoeken die het gevolg hiervan waren. Een van de maatregelen behelsde o.a. dat kredietverstrekkers een uitgebreide schriftelijke verklaring moeten aanleveren indien zij een registratie willen aanpassen of verwijderen. Naar aanleiding van het bericht Helaas, geen nieuw huis dankzij BKR (NRC, 11 augustus 2017) volgden op 22 augustus Kamervragen die onder andere betrekking hadden op het (nieuwe) beleid van BKR. In antwoord hierop is door de minister van Financiën op 14 september 2017 aangegeven: Ik verwacht van het BKR dat zij voor het einde van het jaar tot een pragmatische werkwijze komt waarbij onterechte registraties (al dan niet op grond van een nieuwe belangenafweging) op een eenvoudige wijze (zonder dat tussenkomst van een rechter nodig is), kunnen worden verwijderd zonder dat hierdoor de deur voor grootschalig misbruik wordt opengezet. 9

10 Om invulling te geven aan de oproep van de minister heeft het BKR, in overleg met de VFN en andere deelnemers van BKR, een handreiking opgesteld en het Algemeen reglement CKI opnieuw aangepast. De Handreiking Belangenafweging werd op 22 januari 2018 gepubliceerd. Met de Handreiking kunnen verzoeken van consumenten tot verwijdering van hun gegevens uit het CKI (Centraal Krediet Informatiesysteem) door kredietverstrekkers aan de hand van een eenduidige belangenafweging worden beoordeeld. Hiermee kan, naast het verzoek tot verwijdering van een feitelijk onjuiste registratie, in uitzonderlijke gevallen ook een verzoek worden ingediend tot verwijdering van een feitelijk juiste registratie, waarbij kredietverstrekkers op basis van bijzondere individuele omstandigheden een afweging zullen maken om de registratie in het CKI al dan niet aan te passen. Evaluatie provisieverbod Het provisieverbod is in 2017 geëvalueerd. Het verbod, dat sinds 1 januari 2013 van kracht is, moet bijdragen aan een cultuurverandering in de financiële sector, waarbij de nadruk op klantgerichte advisering komt te liggen. Bij de invoering van het provisieverbod waren er zorgen over de gevolgen voor de toegankelijkheid van advies voor consumenten. Een ander aandachtspunt was het gelijke speelveld tussen bemiddelaars en aanbieders. Om dit te waarborgen, werd flankerend beleid ingevoerd, waaronder de introductie van het standaard dienstverleningsdocument. Consumptief krediet is uitgezonderd van het provisieverbod. Deze uitzondering volgde op het verbod om de consument rechtstreeks een vergoeding in rekening te brengen om hit-and-run praktijken in de consumptief krediet markt te bestrijden. Voor consumptief krediet geldt juist een provisiegebod, dat enkel een doorlopende provisie toestaat van aanbieder naar intermediair en alleen in die situaties waarin de consument voldoet aan zijn betalingsverplichtingen. Op 23 januari 2018 zijn de resultaten van de evaluatie van het provisieverbod naar de Kamer gestuurd. De belangrijkste bevindingen zijn: 1. Het provisieverbod is effectief. De kwaliteit van het advies is verbeterd en adviseurs worden niet meer gestuurd door financiële prikkels vanuit de aanbieder. 2. Advies blijft toegankelijk onder het provisieverbod, alhoewel de kosten voor advies worden onderschat. Consumenten blijken eerder bereid de kosten te betalen als de adviseurs de kans krijgen hun toegevoegde waarde uit te leggen. 3. Consumenten laten zich bij het kiezen van een dienstverlener vooral leiden door advies van vrienden en bekenden en door informatie via internet. Dienstverleners en de verschillende vormen van dienstverlening worden vaak nauwelijks met elkaar vergeleken en consumenten zijn vaak niet goed op de hoogte van de kwaliteit van de dienstverlening. Het dienstverleningsdocument speelt slechts een beperkte rol. In de evaluatie wordt niet gewezen op wenselijkheid van heroverweging van de uitzondering voor consumptief krediet van het verbod. Minister van Financiën Hoekstra ziet in de evaluatie geen reden om het provisieverbod ter discussie te stellen. Wel lenen een aantal onderwerpen, zoals het faciliteren van vergelijking/passende keuzes door consumenten en de postcontractuele zorgplicht zich volgens hem voor mogelijke vervolgstappen. Deze onderwerpen zullen met betrokken partijen worden besproken. De Minister heeft aangekondigd de Kamer voor de zomer van 2018 middels een brief te informeren over de uitkomsten van deze overleggen en eventuele concrete vervolgstappen. Consultatie Reclameregels inzake risicovolle financiële producten Op 17 maart 2017 heeft de VFN gereageerd op de Consultatie Reclameregels inzake risicovolle financiële producten. De beoogde wijziging van het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen Wft (BGfo) introduceert de mogelijkheid voor de AFM om financiële producten (bijv. flitskredieten) aan te wijzen waarvoor geen reclame-uitingen mogen worden gedaan die zijn gericht op consumenten in Nederland. De beoogde bevoegdheid voor de AFM is met name ingegeven door de vaststelling van de Europese toezichthouders en enkele nationale toezichthouders dat bepaalde risicovolle producten, waaronder binaire opties en financiële contracten ter verrekening van verschillen (cfd s), op grote schaal worden aangeboden aan consumenten. Hierbij bestaan twijfels omtrent het voldoen aan de relevante wet- en regelgeving. De betreffende financiële producten worden bovendien veelal ongeschikt geacht voor consumenten. Omdat in de consultatie wordt aangegeven dat de aanwijzing van de producten ook toe kan zien op consumptief krediet, achtte de VFN het van belang om te reageren op de consultatie. De VFN is in de basis positief over het voorgelegde Besluit. Gegeven de internationale setting waarin financiële producten worden aangeboden aan consumenten, en de beperkte Europese consistentie bij de bescherming van het consumentenbelang, kan het verbieden van reclame-uitingen voor bepaalde financiële producten bijdragen aan een betere bescherming van Nederlandse consumenten. De VFN heeft wel kanttekeningen geplaatst bij de mogelijkheden om op korte termijn een breed toepassingsgebied van het reclameverbod te realiseren. 10

11 Herziening Wft Om te verkennen hoe de Wft toegankelijker en toekomstbestendiger kan worden gemaakt is in november 2016 een beleidsnota geconsulteerd met verschillende opties tot herziening. In reactie heeft de VFN aangegeven voorstander te zijn van optie 4 (een sectoraal model aangevuld met een beperkt algemeen gedeelte) en heeft ze gepleit voor een big bang scenario (ter voorkoming van het tijdelijk naast elkaar blijven bestaan van oude en nieuwe wetgeving). De huidige met name cross-sectorale Wft opzet, in combinatie met overige relevante wetgeving, creëert geen duidelijk inzicht voor kredietaanbieders en leidt daarnaast tot knelpunten bij de implementatie van veelal sectoraal ingevulde Europese wetgeving. Het Ministerie van Financiën heeft in een plenaire sessie op 12 april 2017 de vervolgstappen gepresenteerd. Uit de consultatiereacties bleek dat de sector in grote meerderheid heeft gepleit voor een meer sectorale invulling van de Wft (optie 4). Het Ministerie van Financiën gaat deze optie verder uitwerken in een contourennota, die ook ter consultatie zal worden voorgelegd. Een nieuw wettelijk stelsel zal gefaseerd (per sector) worden ingevoerd (en dus niet door middel van een big-bang scenario). De verwachte doorlooptijd van het nieuwe wettelijk stelsel is 6 tot 8 jaar. Situaties die vragen om extra branche aandacht In 2017 heeft veelvuldig overleg met de AFM plaatsgehad over de lock up problematiek en de mogelijkheden om bepalingen hierover op te nemen in de VFN-gedragscode. Op 26 juni nam de VFN deel aan een rondetafelbijeenkomst met de AFM over de lock up problematiek. Naast de VFN waren hierbij ook de NVB en diverse banken en financieringsaanbieders aanwezig. Wetsvoorstel ter implementatie van de 4e Europese anti-witwasrichtlijn Op 13 oktober 2017 is het wetsvoorstel ter implementatie van de 4e Europese anti-witwasrichtlijn, door de Ministeries van Financiën en Veiligheid en Justitie bij de Tweede Kamer ingediend. Op basis van de nieuwe wet blijven financiële instellingen verplicht om cliëntenonderzoek te verrichten en ongebruikelijke transacties te melden bij de FIU. Nieuw is dat cliëntenonderzoek meer moet worden afgestemd op de risico s van de cliënt. In 2016 reageerde de VFN op de consultatie die betrekking had op deze wet. In haar reactie onderschreef de VFN het belang van het tegengaan van witwassen en financiering van terrorisme en de belangrijke rol die daarbij is weggelegd voor financiële dienstverleners. De VFN gaf toen tevens aan de noodzaak om middels een risicobeoordeling vast te stellen of sprake is van een laag risico (op basis waarvan het vereenvoudigd regime mag worden toegepast) niet te onderkennen en wees op de verhoging van de administratieve lasten en nalevingskosten die dit met zich meebrengt. Ten aanzien van dit punt van kritiek benadrukken de ministers in de memorie van toelichting van het wetsvoorstel de effectiviteit van de risicogebaseerde aanpak en wijzen zij op het behoud van een internationaal gelijk speelveld. Zij concluderen: De vierde anti-witwasrichtlijn laat dan ook geen ruimte om hier nationaal van af te wijken. Dat de risicogebaseerde aanpak tot administratieve lasten en nalevingskosten leidt, met name ten aanzien van de analyse van de risico s van een instelling of een specifieke cliënt, wordt erkend. [ ] Tegelijkertijd biedt de risicogebaseerde aanpak ook de ruimte om in geval van lager risico met minder vergaande maatregelen te kunnen volstaan. Daarmee levert deze aanpak voor instellingen ook besparingen en efficiëntie op. Omwille hiervan en in aansluiting op de vierde anti-witwasrichtlijn, zijn er geen wijzigingen aangebracht in de risicogebaseerde aanpak van het wetsvoorstel. Wetsvoorstel transparant toezicht financiële markten Op 4 september 2017 is het wetsvoorstel transparant toezicht financiële markten door de minister van Financiën naar de Tweede Kamer gestuurd. De wet breidt o.a. de mogelijkheden van de toezichthouders AFM en DNB uit om een openbare waarschuwing uit te vaardigen. In reactie op de consultatie in 2016 heeft de VFN aangegeven zich te kunnen vinden in het algemene uitgangspunt (transparanter toezicht) van het wetsvoorstel. Volgens de VFN dreigen financiële instellingen met het wetsvoorstel voor openbare waarschuwingen echter afhankelijk te worden van een belangenafweging van de AFM. In de memorie van toelichting van het wetsvoorstel zet de minister uiteen hoe hij aan deze kritiek tegemoet is gekomen: Een aantal partijen heeft geuit dat zij liever zouden zien dat de bevoegdheden om waarschuwingen en verklaringen uit te vaardigen in de wet verder geconcretiseerd zouden worden. Suggesties waren bijvoorbeeld [ ], om objectieve criteria vast te stellen op grond waarvan de toezichthouders beslissen om al dan niet te publiceren (DUFAS, Vfn). Deze reacties hebben ertoe geleid dat in wettekst en toelichting is verduidelijkt in welke gevallen de AFM en DNB de bevoegdheden kunnen inzetten. De huidige formulering beoogt tegemoet te komen aan de wens om nadere normering van de mogelijkheden om informatie over het toezicht openbaar te maken, zonder dat dit de flexibiliteit van de inzet van de bevoegdheden tot openbaarmaking teveel inperkt. 11

12 Herziening Wet bekostiging financieel toezicht (Wbft) Op 14 augustus 2017 heeft de VFN gereageerd op de Consultatie Herziening Wet bekostiging financieel toezicht (Wbft). De Wbft regelt de financiering en de begroting en verantwoording van de AFM en DNB. Ten aanzien van de financiering is sprake van een volledige doorberekening aan de sector. Om de Wbft flexibeler te maken wordt in de nieuwe opzet de uitwerking van de kostenvergoeding bij lagere regelgeving vastgesteld. Voor de VFN is het van belang dat de methodiek een bijdrage dient te leveren aan het bevorderen van efficiency. De VFN is voorts van mening dat -gezien de volledige doorberekening-, ook opbrengsten uit boetes boven 2,5 mln. aan de sector en niet aan de Staat ten goede zouden moeten komen. Consultatie Crowdfunding Op 24 november heeft de VFN gereageerd op de consultatie crowdfunding. Sinds 2014 is het voor peer-to-peer platforms en crowdfunders mogelijk om lid te worden van de VFN. De VFN vindt het van belang om een actieve rol te spelen bij de ontwikkeling van nieuwe financieringsvormen, en de bijbehorende wet- en regelgeving. In haar reactie gaat de VFN o.a. in op het ex ante opstellen van een exitplan. Volgens de VFN zouden afspraken kunnen worden gemaakt met een back-up servicer, die de uitvoerende werkzaamheden van het platform overneemt in geval van het staken van activiteiten (faillissement). Het doel van een exitplan zou daarnaast ook moeten zijn dat het platform zorgt voor een gezonde financiële huishouding tijdens het exit-proces, zodat er voldoende fondsen aanwezig zijn tijdens de afwikkeling met alle stakeholders. Voor het tegengaan van de risico s op witwassen en financiering van terrorisme verwijst de VFN in haar reactie naar de KYC en CDD eisen uit de vierde anti-witwasrichtlijn. Als informatie over crowdfundingplatformen die minimaal beschikbaar zou moeten zijn voor geldgevers en geldvragers, noemt de VFN: kosten die een platform in rekening brengt, werkzaamheden die een platform uitvoert, de gevolgen voor de lening als een platform zijn werkzaamheden staakt en informatie over wanbetalingen. Op de vraag of consumenten die via crowdfunding geld lenen dezelfde beschermingen zouden moeten hebben als consumenten die via traditionele kanalen geld lenen, antwoordt de VFN bevestigend. Voor het bieden van deze bescherming verwijst de VFN naar de VFN-gedragscode. De VFN is bovendien van mening dat als de platformen zich aan de gedragscode houden de risico s voor zowel de geldvrager als de geldgever niet groter hoeven te zijn dan bij kredietverstrekking door banken of financieringsmaatschappijen. AFM Klantbelang Dashboard De score voor consumptief krediet op het Klanbelang Dashboard van de AFM bedraagt dit jaar een 2,4 (op een 5-puntsschaal). Dit is 0,2 punt lager dan vorig jaar. Het algemene beeld is volgens de AFM dan ook Dat er nog steeds verbetering mogelijk is. De score is gebaseerd op 11 onderzochte ondernemingen. 12

13 Ontwikkelingen in Europa Eurofinas De Europese belangen van gespecialiseerde consumptief kredietaanbieders worden behartigd door Eurofinas. Bij Eurofinas zijn brancheorganisaties uit 17 landen aangesloten. Mede vanwege het toenemende belang van Europese wet- en regelgeving is de VFN nauw betrokken bij de activiteiten van Eurofinas, zowel op bestuursniveau als in de werkgroepen en commissies van Eurofinas die de Europese lobby voor de sector vormgeven. Het jaarlijkse Eurofinas congres vond dit jaar plaats op 5 en 6 oktober op Malta. Met meer dan 400 deelnemers uit meer dan 30 landen was het congres een groot succes. Er werden o.a. sessies gehouden over de stand van de markt, verzekeringsdistributie en de (implicaties van de) algemene verordening gegevensbescherming. Naast het inhoudelijk gedeelte boden het programma en het mooie weer ook ruimte voor ontspanning. Actieplan Europese Commissie inzake financiële diensten voor de consument: Op 23 maart 2017 heeft de Europese Commissie het Actieplan inzake financiële diensten voor de consument: Betere producten, meer keuze gepubliceerd. Het Actieplan beschrijft verdere stappen naar een echte van technologie gebruik makende eengemaakte markt voor financiële retaildiensten waar consumenten de beste deals krijgen en goed beschermd zijn. Voor de VFN zijn met name actiepunt 7 en 10 uit het actieplan van belang. Actiepunt 7: De Commissie zal bestuderen op welke manieren de grensoverschrijdende toegang tot leningen kan worden gefaciliteerd en daarbij voor een hoog niveau van consumentenbescherming zorgen. In deze context zal de Commissie ook bekijken op welke manieren op een efficiëntere wijze overmatige schuldenlast van consumenten in verband met kredietactiviteiten kan worden aangepakt. Actiepunt 10: Op basis van de werkzaamheden van de taskforce fintech en de openbare raadpleging zal de Commissie bepalen welke acties vereist zijn voor de ondersteuning van de ontwikkeling van fintech en een technologiegedreven eengemaakte markt voor financiële diensten. De Kabinetsreactie van 2 mei 2017 op het actieplan is in de basis positief, maar het Kabinet laat duidelijk het huidige niveau van bescherming van consumenten in Nederland prevaleren boven de verdieping van de interne markt. Voor Eurofinas is het Actieplan een belangrijk dossier. Binnen de andere EU-lidstaten bestaan ernstige zorgen over het harmoniseren van kredietwaardigheidsbeoordelingen. 13

14 Leden De belangrijkste financieringsmaatschappijen zijn aangesloten bij de VFN. De VFN-leden zijn dochterondernemingen van (internationale) algemene banken, merk gebonden autofinanciers, crowdfunders en zelfstandige financieringsmaatschappijen. Toegetreden leden in 2017 BNP Paribas Personal Finance B.V., Rotterdam SVn, Amersfoort Leden waarvan het lidmaatschap is beëindigd in 2017 Monefy B.V., Schiphol-Rijk Leden per december 2017 Alcredis Finance B.V., Vianen ALFAM Consumer Credit, Bunnik BMW Group Financial Services, Rijswijk BNP Paribas Personal Finance B.V., Rotterdam Bovemij Financieringsmaatschappij B.V., Nijmegen CrossLend GmbH, Berlijn FCA Capital Nederland B.V., Lijnden FCE Bank plc Netherlands, Amstelveen Fenerantis B.V., Amsterdam InterBank N.V., Amsterdam Intermediaire Voorschotbank B.V., Amsterdam Klarna AB, Amsterdam (a)* KPN Finance B.V., Den Haag Landelijke Disconterings Maatschappij N.V., Nijkerk Lendex Nederland B.V., Almere Lendico Netherlands B.V., Amsterdam Mercedes-Benz Financial Services Nederland B.V., Utrecht Nationale-Nederlanden Bank N.V., Den Haag Opel Finance N.V., Breda PSA Financial Services Nederland B.V., Rotterdam Qander Consumer Finance B.V., `s-hertogenbosch Qredits, Almelo Rabo Direct Financiering B.V., Eindhoven RCI Financial Services B.V., Schiphol-Rijk Ribank N.V., Amsterdam Santander Consumer Finance Benelux B.V., Utrecht Spotcap Netherlands B.V., Amsterdam SVn, Amersfoort Vesting Finance Servicing B.V., Amersfoort Volkswagen Bank, Amersfoort *) Aspirant lid Ereleden De heer G.L.J. (Frits) van Gorp De heer A. (Lex) Goudswaard De heer J. (Jan) Speksnijder Geassocieerde leden Sinds 1997 kunnen ondernemingen die raakvlakken hebben met consumptief krediet zich aansluiten als geassocieerd lid. Toegetreden geassocieerde leden in 2017 DirectPay Services B.V., Rotterdam Geassocieerden waarvan het lidmaatschap is beëindigd in 2017 Financial Insurance Company Ltd., Arnhem 14

15 Geassocieerde leden per december 2017 BarentsKrans N.V., Den Haag Bureau Krediet Registratie (BKR), Tiel Business Lease Nederland B.V., Zeist CMS, Utrecht Credit Life AG, Amsterdam Davinci Advies B.V., Amsterdam Digideur Incasso & Gerechtsdeurwaardersdiensten, Tiel DirectPay Services B.V., Rotterdam Dirkzwager Advocaten en Notarissen N.V., Arnhem Dommerholt Advocaten N.V., Heerenveen EuroSystems Automatisering B.V., Nieuwegein Experian Nederland B.V., Den Haag FIZ advocaten B.V., Rotterdam GGN Mastering Credit N.V., Utrecht Hoist Finance, Amsterdam Houthoff, Rotterdam InFinance Krediet Services B.V., Gendt Intrum Justitia Nederland B.V., Den Haag Janssen & Janssen Incasso & Gerechtsdeurwaarders, Eindhoven Jongejan Wisseborn Gerechtsdeurwaarders, Harderwijk Lindenhaeghe, Bilthoven Lindorff B.V., Amersfoort NDA Incasso B.V., Amersfoort Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (NVVK), Utrecht Next Finance B.V., Ede Penders Advocatuur, Beek-Ubbergen Schuman Incasso & Gerechtsdeurwaarders B.V., Ede Syncasso, Amsterdam Tekstmodel, Ottersum Ultimoo Capital Group B.V., Woerden Vesting Finance Holding B.V., Hilversum Secretariaat Het secretariaat van de VFN is gevestigd in Den Haag. Bert Reitsma is secretaris van de VFN en wordt hierin ondersteund door Gijs Moonen (beleidsmedewerker) en Marie-Louise Tazelaar (secretaresse). Bestuur Het bestuur heeft vanaf de Algemene Leden Vergadering op 20 april in de volgende samenstelling gefunctioneerd, v.l.n.r: - Bert Bijsterbosch, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V. - John Zwijgers, penningmeester, PSA Financial Services Nederland B.V. - Guus Alfrink, voorzitter, ALFAM Consumer Credit - Michel Blom, Qander Consumer Finance B.V. - Albert van Selst, Alcredis Finance B.V. - Bert Reitsma, Secretaris 15

16 VFN evenementen Januariborrel Tijdens de VFN-januariborrel op 24 januari presenteerde voorzitter Guus Alfrink de nieuwe communicatiestrategie in Koetshuis Dengh te Utrecht. Hij ging o.a. in op de corporate merkwaarden, de doelgroepen van de VFN, het nieuwe beeldmerk, het nieuwe communicatiethema en de nieuwe website. Na de presentatie maakten de koffie en petitfours (met nieuw VFN-logo) plaats voor wijn, bier, bierviltjes (met nieuw VFN-logo) en borrelhappe en. Met een mooie locatie, een hoge opkomst en een goede sfeer was sprake van een zeer geslaagde introductie. 16

17 Algemene Ledenvergadering (ALV) Op 20 april vond de ALV plaats in Kasteel de Schaffelaar te Barneveld. De Vergadering verleende na het vaststellen van het Jaarverslag en de Jaarrekening 2016 decharge aan het Bestuur voor het gevoerde beleid in De Vergadering stemde in met de begroting 2017 en met de herbenoeming van de heren van Selst en Blom als Bestuurslid. Ook werd de heer Alfrink voor de periode van 1 jaar herbenoemd als Voorzitter. Aan de hand van stellingen werd van gedachten gewisseld over de strategische ontwikkeling van de VFN en traditiegetrouw overhandigde de heer Van den Bosch de eerste versie van het jaarverslag van het BKR aan de Voorzitter van de VFN. Tijdens het openbare gedeelte vond een presentatie plaats van illusionist Jan Reinder die deelnemers een illusie armer, maar een ervaring rijker wist te maken. De vergadering werd afgesloten met een borrel en een walking-dinner. 17

18 Toogdag Op 19 mei vond de VFN-toogdag plaats in Gent, die dit jaar werd georganiseerd in samenwerking met Opel Financial Services. Het programma bestond o.a. uit een stadswandeling, een boottocht en een diner in het oudste gebouw van de stad. Werklunches De VFN-werklunches vonden in 2017 plaats op 21 maart, 13 juni, 12 september en 14 november. Op 21 maart ging Jurre Reus (CMS) in op de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG), de nieuwe Europese privacywet die in mei 2018 de huidige Wet bescherming persoonsgegevens zal vervangen. Het onderwerp van zijn presentatie was: De rechten van de betrokkene in de AVG. Op 13 juni was het de beurt aan Patrick van den Bos (GfK) die tijdens zijn presentatie inging op algemene trends in Nederland, inzoomde op aankopen en lenen en een blik wierp op de toekomst. Op 12 september gaven Fokko Dijkstra en Johannes van Dijk (KPN Finance B.V.) een presentatie met als thema: Van abonnement naar kredietverlening. Zij namen ons mee in de transformatie van het verstrekken van handsets als onderdeel van de mobiele commerciële dienstverlening naar volwaardige kredietverlening vanuit een financiële instelling. Op 14 november was Jan Baas (BarentsKrans) de gastspreker. De titel van zijn presentatie was: AVG: nog een half jaar!. Jan ging in op de laatste stand van zaken van de AVG en de voorbereidingen die bedrijven dienen te treffen als de AVG op 25 mei 2018 de Wet bescherming persoonsgegevens vervangt. VFN-YoungTalent Op 14 juni organiseerden VFN-YoungTalent en YoungInsurance een gezamenlijk evenement met als thema: Automotive: Van bezit naar gebruik. Het evenement vond plaats bij CMS in Utrecht. De deelnemers werden welkom geheten door Bas Baks (CMS), die als dagvoorzitter optrad. Presentaties werden gegeven door Renate Hemerik (directeur van de VNA en bestuurslid bij de Stichting Keurmerk Private Lease) en Hans Gerritsen (oprichter van Fairverzekering). Renate ging tijdens haar presentatie in op ontwikkelingen in de autoleasemarkt en de opkomst van private lease. Hans ging in op de toekomst van autoverzekeringen. Het geheel werd afgesloten met een borrel. 18

19 VFN-golfdag Op maandag 18 september vond de 19e editie van de VFN Golfdag plaats, hét golfevent voor VFN leden en geassocieerde leden. Dit jaar werd de dag georganiseerd in samenwerking met Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V. op Golfpark Groendael in Wassenaar. Deelnemers konden zich opgeven voor een clinic en voor de wedstrijd. Nadat de dag begon met regen klaarde het gelukkig snel op, en bleef het de rest van de dag droog. De deelnemers aan de clinic werden, na in de ochtend een introductie in de golfsport te hebben gekregen, tijdens de lunch getrakteerd op een heuse Wine & Taste. s Middags kon het geleerde in de praktijk worden gebracht. Toen de deelnemers aan de wedstijd binnen waren en de clinic was afgelopen, was het tijd voor een aperitief. De avond werd afgesloten met een seated dinner in het sfeervolle clubhuis. Winnaars van de clinic waren Lennard Sigling en Jessica van der Laan. Bert Bijsterbosch won de prijs voor beste chipper onder de deelnemers aan de clinic. Roderick Weerman ging er onder de deelnemers aan de wedstrijd met de prijs voor de longest drive vandoor. Youri Tonino won de prijs voor de neary en Martijn le Congé bleek het beste te kunnen putten van het wedstrijdgezelschap. Tot winnaars van de wedstrijd werden uitgeroepen: Willem Bommeljé, vanwege zijn stijlvolle swing en Paul Kalis, die een hele lange put maakte. VFN-Fraudepreventie event Op 10 oktober vond het 6e VFN-Fraudepreventie event plaats. Het thema van het fraudepreventie event was dit jaar identificatie. Het evenement werd geopend door dagvoorzitter Vincent van Dortmont (voorzitter van de VFN-fraudewerkgroep). Henk van Zanten (expert op het gebied van ID-documenten) gaf vervolgens een presentatie over echtheidskenmerken in ID documenten en technische profiling. De presentatie had een interactief karakter doordat de deelnemers meermaals 2 foto s kregen voorgehouden en door middel van het gebruik van rode en groene kaarten een keuze moesten maken of sprake was van dezelfde persoon of van een false positive. Na de pauze hielden Pieter van Tienen (Experian) en Ynske Betlem (DaVinci) presentaties over geautomatiseerde fraudepreventie en identificatie. De middag werd afgesloten met een borrel. 19

20 Commissies en werkgroepen Het Bestuur werd in 2017 terzijde gestaan door onderstaande commissies en werkgroepen. De volgende personen zijn actief geweest in de commissies en werkgroepen. Commissie Juridische Zaken Marco van Beek, ALFAM Consumer Credit Liesbeth van Woensel, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V. Jeffrey Sinoo, Santander Consumer Finance Benelux B.V. Erwin Dijkema, Vesting Finance Servicing B.V. George ten Hagen, Vesting Finance Servicing B.V. Chantal van den Borne, Dirkzwager Advocaten en Notarissen N.V. Jaap Penders, Penders Advocatuur Michiel Claassen, FIZ advocaten B.V. Tessa Penninks, CMS Laurens Pronk, CMS Wouter Peeters, Nationale-Nederlanden Bank N.V. Marieke van Delft, Qander Consumer Finance B.V. Lotte Houtman, Qander Consumer Finance B.V. Tamara Chafchaf - Wallast, BMW Group Financial Services Caroline Lebens, BMW Group Financial Services Eline Ketelaars, Opel Financial N.V. Camiel van der Veldt, FCE Bank plc Netherlands Gijs Moonen, VFN Bert Reitsma, VFN Ilse van den Hurk, Alcredis Finance Werkgroep Fraude Martijn Koren, Alcredis Finance B.V. Diana Wolvenne, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V. Jean-Paul Haack, Equens SE Heidi van Hulten, Rabo Direct Financiering B.V. Wim van de Groep, Qredits Koen Dobbelsteen, Qander Consumer Finance B.V. Louk Smeets, Santander Consumer Finance Benelux B.V. Vincent van Dortmont, ALFAM Consumer Credit Bert Gouw, Nationale-Nederlanden Bank N.V. Michiel Kruijmer, Volkswagen Bank Gertwin Wubs, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V. Gijs Moonen, VFN Herman Peeters, Experian Nederland B.V. Nanette Bernadina, Alfam Consumer Credit René Voortman, BMW Group Financial Services Simon Staadegaard, Rabo Direct Financiering B.V. Technische Commissie Marcel de Hoogt, ALFAM Consumer Credit Joram Ledegang, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V. Bart de Boer, Qander Consumer Finance B.V. Joost van de Put, FCA Capital Nederland B.V. Jamal Hammoud, Santander Consumer Finance Benelux B.V. Mike Verbeek, BNP Paribas Personal Finance B.V. Bert Reitsma, VFN Werkgroep Communicatie Bianca de Brouwer, ALFAM Consumer Credit Anita Nouwens, Qander Consumer Finance B.V. Astrid Hekkens, Santander Consumer Finance Benelux B.V. Paula van Gemen, Tekstmodel Minke Duiven, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V. Marie-Louise Tazelaar, VFN Gijs Moonen, VFN Henk-Jan Meijer, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V. 20

21 Commerciële Commissie Sophieke Verhoeven, PSA Financial Services Nederland B.V. Guido Reijnen, Santander Consumer Finance Benelux B.V. Robert Bueninck, Klarna AB Mark van der Geer, Fenerantis B.V. Leendert de Jong, Qander Consumer Finance B.V. Bert Reitsma, VFN Young Talent Tessa Penninks, CMS Laurens Pronk, CMS Michael Vink, Davinci Advies B.V. Tessa Scheick, Alfam Consumer Credit Gijs Moonen, VFN Kascommissie boekjaar 2017 Kirsten Dielemans, Bovemij Financieringsmaatschappij B.V. Fabian Nellestijn, Opel Finance N.V. Begeleidingscommissie EVA Wibout de Klijne, Rabobank Nederland Bob Louwman, ABN AMRO Bank N.V. Ad Willebrands, BKR Gerard Busman, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V. Conny Dumanaw, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V. Jose Sierra Perez, Volksbank Muriel Kok, NVB Bert Reitsma, VFN Gebruikerswerkgroep EVA Elke de Wilde, ABN AMRO Bank N.V. Els Lutterman, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V. Adinda Lammens, Rabobank Nederland Jantien van Dongen, ALFAM Consumer Credit Ad Willebrands, BKR Muriel Kok, NVB Perry Kemmeren, Volksbank Wendy Kok, Nationale Nederlanden Bank Karin Schurer, ING 21

22 Vertegenwoordigingen In het verslagjaar was de VFN vertegenwoordigd in de volgende organisaties: Bureau Krediet Registratie (BKR) Jan Speksnijder, ALFAM Consumer Credit, Strategische Beleidsadviescommissie CKI Bert Bijsterbosch, Crédit Agricole Consumer Finance Nederland B.V., Strategische Beleidsadviescommissie CKI Wim van Oosten, ALFAM Consumer Credit, Technische Commissie CKI Harm Hoebergen, Rabo Direct Financiering B.V., Technische Commissie CKI Raad van Advies NVVK Bert Reitsma Adviserend panel AFM Bert Reitsma Bestuur Stichting Keurmerk Private Lease Bert Reitsma Eurofinas Board: Guus Alfrink, Bert Reitsma General Assembly: Guus Alfrink, Bert Reitsma Legal and Policy Committee: Bert Reitsma 22

23 Externe Contacten Stichting Bureau Krediet Registratie Het Bureau Krediet Registratie (BKR) heeft als doel om overkreditering en problematische schuldsituaties te voorkomen en beheert sinds 1965 het Centraal Krediet Informatiesysteem (CKI). Middels de Kredietbarometer maakt BKR de ontwikkeling van betalingsachterstanden bij kredieten inzichtelijk. De daling van het aantal betalingsachterstanden die in 2016 werd ingezet, zette in 2017 door. In 2017 nam het aantal mensen met een betalingsachterstand af van (1 januari 2017) tot (1 januari 2018). Dit komt overeen met 6,6% van de mensen met een BKR-registratie. Op 1 februari 2017 vond een aanpassing plaats van het algemeen reglement van BKR. In januari 2018 heeft opnieuw een aanpassing plaatsgevonden. Centraal Krediet Informatie Systeem (CKI) Alle kredietaanbieders zijn aangesloten bij het CKI van BKR. In 2017 werden toetsingen uitgevoerd. Ten opzichte van 2016 betekent dit een toename van 5%. Het aantal geregistreerde personen en contracten is in 2017 licht gestegen ten opzichte van Cijfers * Aantal geregistreerde personen Totaal aantal kredieten Aantal beëindigde kredieten Aantal lopende kredieten Aantal raadplegingen in CKI Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (NVVK) De Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (NVVK) is de brancheorganisatie voor financiële dienstverleners die schuldhulpverlening en sociale kredietverlening bieden. Doelstelling van de NVVK is om mensen te ondersteunen om weer actief deel te nemen aan het maatschappelijke leven, zodanig dat schulden voorkomen of opgelost kunnen worden. Op 15 mei 2017 heeft de NVVK haar jaarverslag 2016 gepresenteerd. Hieruit bleek dat in 2016 ruim mensen zich bij de schuldhulpverlening hebben gemeld met financiële problemen. De gemiddelde schuld bedroeg ,- en was verdeeld over 15 schuldeisers. In 2017 heeft de NVVK het nieuwe kabinet opgeroepen om het stelsel van inkomensvoorzieningen te vereenvoudigen en schuldeisers te verplichten mee te werken bij het regelen van schulden. Nationaal Instituut Budget Voorlichting (NIBUD) De VFN hanteert bij het vaststellen van haar leennormen de voorbeeldbegrotingen zoals die jaarlijks worden vastgesteld door het NIBUD. Daarnaast werkt de VFN samen met het NIBUD (en NVB en AFM) aan een integrale gedragscode consumptief krediet/hypothecair krediet die de nu nog sterk uiteenlopende verstrekkingscriteria voor consumptief en hypothecair krediet meer in lijn moet brengen. Doelstelling hierbij is een geïntegreerde norm die volledig aansluit bij de Wft, en die de consument beschermt tegen overkreditering. Aanvullende doelstellingen zijn het verminderen van de complexiteit en het realiseren van meer consistentie door het betrekken van elementen die nu nog niet duidelijk zijn verwerkt in de Gedragscodes, zoals de financiering van aankoopkosten en DUO-schulden. 23

24 In 2017 is ook het onderzoek naar het leengedrag van consumenten van start gegaan. Het onderzoek is tot stand gekomen door een samenwerking tussen het NIBUD, de VFN en de AFM. Het onderzoek wordt uitgevoerd door het NIBUD en Universiteit Leiden. De Universiteit Leiden heeft in samenwerking met het NIBUD een bijzondere leerstoel genaamd; Psychologische determinanten van economisch keuzegedrag. Als houder van deze leerstoel, is Prof. dr. Wilco van Dijk nauw betrokken. De AFM denkt vanuit haar expertise mee bij het onderzoek. De VFN en verschillende leden zijn ook betrokken bij het onderzoek, waarvan de resultaten tijdens het lustrum in 2018 zullen worden gepubliceerd. Nederlandse Vereniging van Financieringsadviseurs en bemiddelaars (NVF) De Nederlandse Vereniging van Financieringsadviseurs (NVF) behartigt de belangen van de bij haar aangesloten kredietintermediairs. In 2017 heeft bestuurlijk overleg plaatsgevonden tussen de VFN en de VFN over de zorgplicht i.r.t. Lock Up, de Wbp, het Dashboard KBC, de kredietwaarschuwingszin en de evaluatie van het provisieverbod/het huidig provisiemodel. Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) en Thuiswinkel.org Aanbieders van consumptief krediet zijn aangesloten bij de VFN, De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) of Thuiswinkel.org. Gegeven de gezamenlijke belangen vindt regelmatig afstemming plaats (o.a. over de gedragscode en leennormen) en wordt, waar mogelijk, gezamenlijk geopereerd. In 2017 is een vervolg gegeven aan het traject dat moet leiden tot een nieuwe integrale Gedragscode voor consumptief en hypothecair krediet. VFN, NVB, AFM en NIBUD stellen vast op welke wijze de nu nog sterk uiteenlopende verstrekkingscriteria voor consumptief en hypothecair krediet meer in lijn kunnen worden gebracht. Doelstelling hierbij is een geïntegreerde norm die volledig aansluit bij de Wft, en die de consument beschermt tegen overkreditering. Aanvullende doelstellingen zijn het verminderen van de complexiteit en het realiseren van meer consistentie door het betrekken van elementen die nu nog niet duidelijk zijn verwerkt in de gedragscodes, zoals de financiering van aankoopkosten en DUO-schulden. Overheid De VFN reageerde in 2017 op de volgende consultaties: - Wet implementatie richtlijn verzekeringsdistributie - Uitvoeringswet Algemene verordening gegevensbescherming - Reclameregels inzake risicovolle financiële producten - Herziening Wet bekostiging financieel toezicht (Wbft) - Besluit implementatie richtlijn verzekeringsdistributie - Consultatie Crowdfunding Daarnaast heeft de VFN in 2017 in verschillende bijeenkomsten gesproken met het Ministerie van Financiën. Zo sprak de VFN met het Ministerie van Financiën onder andere over de Wet bekostiging financieel toezicht (Wbft) en Wet bekostiging financiële ondernemingen (Wbfo). Toezichthouders De relatie met overheden en toezichthouders is van groot belang voor de VFN. In 2017 heeft veelvuldig contact met de toezichthouder plaatsgevonden. Naast de reguliere contacten is in 2017 meermaals met de AFM gesproken over de lock up problematiek en de mogelijkheden om bepalingen hierover op te nemen in de VFN-gedragscode. Samenwerking met de AFM vindt plaats met het onderzoek naar het leengedrag van consumenten, dat door het NIBUD wordt uitgevoerd en dat tijdens het lustrum in 2018 zal worden gepresenteerd. 24