Masterproefbrochure Master in de meertalige communicatie Master in het tolken Master in het vertalen

Transcriptie

1 Universiteit Gent Faculteit Letteren en Wijsbegeerte Masterproefbrochure Master in de meertalige communicatie Master in het tolken Master in het vertalen Opleiding Toegepaste Taalkunde Vakgroep Vertalen, Tolken en Communicatie Academiejaar

2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Decretale en reglementaire bepalingen Definitie Intellectuele eigendomsrechten Bekendmaking, archivering en reproductie Inschrijven en flexibel studeren 6 3 Procedures en verloop Begeleiding Nieuw: tussentijdse presentatie Op het einde: evaluatiegesprek Beoordeling 8 4 Vormvereisten en plagiaat Volgorde van de onderdelen Verschillende boekdelen Plagiaat 10 5 Hoe kies ik een onderwerp? Onderzoeksdomein Andere factoren die je keuze zullen bepalen Zelf kiezen of kiezen uit een lijst? Onderzoeksdomeinen, masterproefbegeleiders en themata 13 EQTIS Empirical and Quantitative Translation and Interpreting Studies 13 GOLLD Ghent On Language Learning and Didactics 18 INTERCOMM Research Centre for Multilingual and Intercultural Communication 23 LT3 Language and Translation Technology Team 30 TRACE Translation and Culture 35 6 Tijdschema en communicatie Belangrijke data E-valven Minerva Tot slot 41 7 Enkele nuttige bronnen 42

3 1 Inleiding De masterproef 1 is het sluitstuk van de opleiding tot een van de drie masters binnen het studiegebied Toegepaste Taalkunde: de Master in het vertalen, de Master in het tolken en de Master in de meertalige communicatie. Je bewijst met de masterproef dat je op grond van de kennis, de inzichten en de vaardigheden die je tijdens de opleiding hebt verworven, zelfstandig een wetenschappelijk project tot een goed einde kan brengen. Je kan niet alleen op een adequate manier vertalen, tolken of meertalig communiceren, maar je bent daarnaast ook in staat om onderzoek uit te voeren in het brede onderzoeksdomein van de Toegepaste Taalkunde. Met je masterproef bewijs je dat je academisch gevormd bent en dat je, binnen een door jou afgebakend domein, een onderzoeksvraag op een wetenschappelijk verantwoorde manier kan formuleren en via de meest geschikte methode tot genuanceerde en weloverwogen antwoorden kan komen. Je bewijst bovendien dat je daarover op een adequate manier een academisch werkstuk kan concipiëren en uitschrijven in een van de vreemde talen van de talencombinatie die je hebt gekozen. De masterproef is een belangrijk onderdeel van het eindexamen: hij telt mee voor 15 van de 60 studiepunten. Het werk aan je masterproef heeft tot doel je in staat te stellen om je in een aantal onderzoeksvaardigheden te bekwamen. Bij het schrijven van je masterproef moet je onder meer: een originele onderzoeksvraag formuleren en die doelgericht beantwoorden; het eigen onderzoek binnen de verworvenheden en nieuwste ontwikkelingen van je discipline situeren; met kennis van zaken de beste methode of techniek bepalen om de oplossing op je onderzoeksvraag te vinden; je moet de methode ook adequaat kunnen toepassen; relevant materiaal van uiteenlopende aard op de meest optimale manier verzamelen; een kritische houding tegenover het materiaal aannemen; een grote verscheidenheid van materiaal selecteren, ordenen, analyseren en synthetiseren; je eigen nieuwe gegevens koppelen aan de stand van zaken binnen de onderzoeksliteratuur en daaruit conclusies trekken; een uitgebreide tekst redigeren. Je masterproefbegeleider verwacht dat de eigen tekst in je masterproef ongeveer woorden lang is. Met "eigen tekst" bedoelen we alles wat je over het onderwerp schrijft, dus niet de inhoudsopgave, de citaten, de bibliografie, de bijlagen, de eventuele index, e.d. 1 De studiefiches voor het opleidingsonderdeel Masterproef zijn consulteerbaar via de studiegids van de UGent (zie 3

4 2 Decretale en reglementaire bepalingen De organisatie van een masterproef wordt geregeld op verschillende niveaus: Vlaamse wet- en decreetgeving; de onderwijs- en examenregeling van de Universiteit Gent; de facultaire aanvullingen op de onderwijs- en examenregeling; de respectieve studiefiches; deze brochure. In wat volgt, worden de belangrijkste decretale en reglementaire bepalingen samengevat. 2.1 Definitie Het decreet hanteert de volgende definitie van een masterproef: De masterproef is het werkstuk waarmee een masteropleiding wordt voltooid. Daardoor geeft een student blijk van een analytisch en synthetisch vermogen of van een zelfstandig probleemoplossend vermogen op academisch niveau ( ). Het werkstuk weerspiegelt de algemeen kritisch-reflecterende ingesteldheid of de onderzoeksingesteldheid van de student. (11 oktober 2013 Codex Hoger Onderwijs, Art. I.3, 41 ) 2.2 Intellectuele eigendomsrechten Voor een goed begrip zetten we eerst even de belangrijkste definities op een rij: Met intellectuele eigendomsrechten wordt bedoeld: vermogensrechten op onderzoeksresultaten; auteursrechten op de ingediende masterproef. De vermogensrechten hebben betrekking op de mogelijkheid om de masterproef op om het even welke wijze of in welke vorm ook geheel of gedeeltelijk te (laten) reproduceren: reproductie- en mededelingsrecht, adaptatie- en vertalingsrecht, recht tot verhuring en uitlening. De onderzoeksresultaten zijn de resultaten van onderzoek of ontwikkeling die worden gerealiseerd in het kader van de masterproef. De auteursrechten betreffen de uitsluitende morele en vermogensrechten die toekomen aan de maker van de masterproef. De morele rechten, ten slotte, zijn de rechten die de intieme band tussen de auteur en zijn masterproef beschermen, onder meer het recht tot bekendmaking. 4

5 De auteursrechten op de ingediende masterproef komen toe aan de student indien hij/zij het werk zelfstandig heeft gecreëerd. Indien meerdere personen hebben bijgedragen tot het ingediende werk is het auteursrecht verdeeld en moet de student de schriftelijke toestemming hebben van alle medeauteurs alvorens hij het werk publiek bekend kan maken (bv. bij deelname aan symposia, manifestaties, festivals, wedstrijden e.d.). In deze toestemming wordt geregeld in hoeverre en onder welke voorwaarden het werk bekendgemaakt kan worden. Wat de vermogensrechten op de onderzoeksresultaten van een masterproef betreft, wordt rekening gehouden met het feit of de student al dan niet een beroep heeft gedaan op middelen van de Universiteit Gent en/of een externe partner. Indien een student bij de creatie van onderzoeksresultaten gebruikmaakt van of een beroep doet op middelen of uitrusting van de Universiteit Gent, komen de vermogensrechten op de onderzoeksresultaten toe aan de Universiteit Gent. Op het ogenblik dat vastgesteld wordt dat de onderzoeksresultaten vatbaar zijn voor commercialisering en/of maatschappelijke implementatie zal in een schriftelijke overeenkomst tussen de Universiteit Gent en de student bevestigd worden dat de vermogensrechten op de onderzoeksresultaten toekomen aan de Universiteit Gent en zullen in deze overeenkomst bepalingen worden opgenomen betreffende het verloop van de valorisatieprocedure. Indien een student bij de creatie van onderzoeksresultaten geen gebruik maakt van of geen beroep doet op middelen of uitrusting van de Universiteit Gent, komen de vermogensrechten op de onderzoeksresultaten toe aan de student. De vermogensrechten op die onderzoeksresultaten kunnen door middel van een schriftelijke overeenkomst worden overgedragen aan de Universiteit Gent. Voor de onderzoeksresultaten ontstaan in het kader van de masterproef uitgevoerd bij een externe organisatie wordt de toewijzing van de vermogensrechten geregeld via een schriftelijke overeenkomst tussen de student, de Universiteit Gent en de externe organisatie. 2.3 Bekendmaking, archivering en reproductie Wanneer de ingediende masterproef verslag doet van onderzoeksresultaten waarvan de vermogensrechten toekomen aan de Universiteit Gent, kan de student het werk enkel publiek bekend maken mits de decaan daartoe schriftelijke toestemming verleent. In deze toestemming wordt geregeld in hoeverre en onder welke voorwaarden het werk bekend kan worden gemaakt. Iedere belanghebbende heeft het recht zich te verzetten tegen de reproductie van (bepaalde delen) van een masterproef wanneer deze vertrouwelijke informatie van of over derden bevat of indien dit noodzakelijk is voor de intellectuele bescherming en/of valorisatie van de onderzoeksresultaten. 5

6 De Universiteit Gent heeft het recht de ingediende masterproef te archiveren. Zowel een papieren versie als een elektronische versie (via het intranet) wordt beschikbaar gesteld voor de docenten en studenten. De docenten hebben het recht de ingediende masterproef te citeren in het kader van onderwijsactiviteiten of wetenschappelijke werkzaamheden, steeds met vermelding van de bron en de naam van de auteur(s). Verder hebben docenten en studenten het recht de ingediende masterproef geheel of gedeeltelijk te kopiëren wanneer deze reproductie bestemd is voor privégebruik of voor educatieve of wetenschappelijke doeleinden. 2.4 Inschrijven en flexibel studeren De masterproef maakt deel uit van het programma van de masteropleiding. Alvorens met de masterproef te kunnen starten, moet de student ingeschreven zijn aan de faculteit. De masterproef is bovendien opgenomen in de regels omtrent de volgtijdelijkheid. Een student kan de masterproef maar aanvatten op het moment dat hij/zij Bachelor in de toegepaste taalkunde is of in het jaar dat hij/zij Bachelor in de toegepaste taalkunde kan worden. Dit betekent dat de student minstens voor alle resterende opleidingsonderdelen van de bacheloropleiding is ingeschreven. Voor studenten in een schakel- of voorbereidingsprogramma geldt dat ze het getuigschrift van het programma moeten hebben gehaald of minstens voor alle resterende opleidingsonderdelen van het programma zijn ingeschreven. Om de masterproef te kunnen indienen en te kunnen verdedigen moet de student ingeschreven zijn voor het opleidingsonderdeel masterproef. Dit gebeurt bij de algemene (her)inschrijving aan het begin van het academiejaar. Wie de deadline voor het indienen van de masterproef niet haalt in de tweede zittijd (augustus), kan de masterproef in een volgend jaar indienen. De student dient zich daarvoor opnieuw in te schrijven. Wie zich inschrijft met een diplomacontract en nog slechts de masterproef, de stage en/of opleidingsonderdelen van het eerste semester moet afwerken, kan gedelibereerd en geproclameerd worden na de eerste examenperiode van het academiejaar (februari). 6

7 3 Procedures en verloop Alle te volgen procedures en te respecteren data vind je op de website van de faculteit: en in de studiefiche van de masterproef (zie Volg nauwkeurig de daar vermelde procedures en werkwijzen. 3.1 Begeleiding Je masterproef is een proeve van je eigen wetenschappelijk kunnen. Het onderzoek dat je in het kader van je masterproef uitvoert, is in wezen niets meer dan een gefundeerd antwoord op een door jezelf gedefinieerde onderzoeksvraag. Je masterproefbegeleider begeleidt je tijdens dit wetenschappelijk proces. Hij/zij zal je ook begeleiden bij je (academisch) taalgebruik. In sommige gevallen wordt de taalbegeleiding toevertrouwd aan een zogenaamde taalbegeleider. Begeleiding betekent uiteraard niet dat wij het werk voor jou doen: we verwachten van de studenten dat ze voldoende taalvaardig zijn, kennis hebben van en inzicht hebben in wat doorheen de opleiding aan bod kwam, en in staat zijn om deze vaardigheden, kennis en inzichten te gebruiken bij de totstandkoming van hun masterproef. 3.2 Nieuw: tussentijdse presentatie Vanaf het academiejaar zullen de studenten op het einde van het eerste semester een tussentijdse presentatie geven over hun onderzoeksopzet (onderzoeksvraag, bibliografie, methode). Na deze presentatie krijgen zij feedback van hun masterproefbegeleider, mogelijke toekomstige medelezers, onderzoekers uit de vakgroep en medestudenten. Deze presentatie is verplicht: een afwezigheid wordt in rekening gebracht in de eindevaluatie van de masterproefbegeleider. Deze regeling geldt enkel voor de studenten die zich in voor het eerst inschrijven voor de masterproef. 3.3 Op het einde: evaluatiegesprek Wie zijn masterproef tijdig en conform de regels indient, wordt uitgenodigd voor een evaluatiegesprek over de masterproef. Via de site van de vakgroep ( > evalven) word je op de hoogte gebracht van de uurregeling daarvan. In dat gesprek geef je een korte overtuigende presentatie van niet langer dan vijf minuten over de masterproef waarin je kernachtig het onderwerp, de methode, de eventuele moeilijkheden en de resultaten bespreekt. Dit gesprek verloopt in het Nederlands. Daarna geven de masterproefbegeleider en de commissaris hun commentaar; ze stellen vragen over de inhoud, de methode, enz. Hoe zij hun gedeelte invullen, kan variëren. De ene zal misschien alleen het rapport voorlezen, de ander 7

8 zal je in een interactief gesprek willen betrekken. Hierover zal je masterproefbegeleider je steeds graag meer uitleg willen geven. Na dit commentaargedeelte krijg jij als student het laatste woord. Op dat ogenblik krijg je nog de kans iets recht te zetten of op tactische manier te wijzen op een van de beste aspecten van je masterproef. Na deze bespreking verlaat je het lokaal, beraadslagen de twee masterproeflezers over de waarde van het werk. Je verneemt ten slotte welke graad aan je masterproef wordt toegekend. 3.4 Beoordeling De beoordeling van de masterproef gebeurt conform de studiefiche van het opleidingsonderdeel Masterproef van het jaar waarin de student de masterproef indient en verdedigt (zie Om een geldig cijfer te krijgen voor je masterproef moet je dus je masterproef tijdig indienen én deelnemen aan het evaluatiegesprek. 8

9 4 Vormvereisten en plagiaat Wat de vorm van je masterproef betreft, raadpleeg je de richtlijnen die gelden voor de bachelorproeven in de derde Bachelor. Die vind je op de website van de vakgroep ( > evalven > > masterproef) in het document Huisstijl. Besteed vooral aandacht aan de manier van verwijzen: woorden of ideeën gebruiken van een ander die je niet vermeldt, is plagiëren (zie 4.3). Je moet de masterproef zelf uitprinten en indienen in drie exemplaren, bij voorkeur rectoverso afgewerkt (denk aan je ecologische voetafdruk!). Tegelijk moet de masterproef elektronisch opgeladen worden via de Minerva-map Masterproef (AX00001A). Alle instructies hiervoor vind je op Volgorde van de onderdelen Plaats de onderdelen van je masterproef in de onderstaande volgorde: a. Het voorkaft en de titelpagina. b. Het voorwoord. Dat onderdeel beslaat niet meer dan één bladzijde. Het bevat een dankbetuiging aan personen en instellingen die je geholpen hebben. Dit voorwoord is geen hoofdstuk, het krijgt dus geen nummer. c. In de inhoudsopgave neem je de inleiding en de titels van de andere hoofdstukken en hun paragrafen met de bijbehorende paginanummers op. Deze titels worden niet onderstreept. De inhoudsopgave zelf vermeld je er niet in. Je telt de bladzijden van je masterproef vanaf de titelpagina, maar in de gedrukte versie nummer je ze pas vanaf de pagina met de inhoudsopgave. De inhoudsopgave is geen hoofdstuk van je masterproef en krijgt dus ook geen hoofdstuknummer. d. Eventueel een lijst van figuren en tabellen. Je kunt zo n lijst opnemen als de figuren en tabellen in de tekst talrijk zijn en een doorlopende nummering hebben. e. Eventueel een lijst van afkortingen en symbolen. Die lijst is bestemd voor afkortingen en symbolen die je zelf invoert en die de lezer dus niet in een naslagwerk kan vinden. Als je bijvoorbeeld de documenten in je bronnenmateriaal met symbolen aanduidt, neem je een alfabetische lijst daarvan op. f. De hoofdtekst. Je deelt de hoofdtekst eerst in een reeks hoofdstukken in en die vervolgens in alinea s. De hoofdtekst bestaat uit drie delen: een inleiding (die hoofdstuk 1 zal zijn), waarin het onderwerp gesitueerd wordt binnen het onderzoeksdomein en eventueel ook binnen de onderzoekslijn van de masteropleiding, een reeks hoofdstukken, 9

10 en een conclusie. g. De bronnenlijst(en). Deze lijst dient opgesteld te worden volgens het APA-systeem (zie Bachelorproef ). Daarbij horen: de literatuuropgave met de geraadpleegde documenten; de informantenlijst met de geraadpleegde personen; de bouwstoffenlijst met de onderdelen van het gebruikte tekstbestand (als je voor je onderzoek een corpus samengesteld hebt). h. Eventuele bijlagen. Gegevens die je als bijlage kunt opnemen, zijn o.a.: een terminografisch glossarium, kopieën van vragenlijsten of andere documenten, uitgebreide tabellen en illustraties, het volledige corpus. Neem contact op met je begeleider om te overleggen op welke manier alle data het best gepresenteerd worden. 4.2 Verschillende boekdelen Sommige masterproeven (dat is o.m. het geval voor bepaalde terminologische scripties) moeten uit meer dan één boekdeel bestaan. Masterproeven met reguliere bijlagen van niet meer dan 150 pagina s worden in één boekdeel afgedrukt. In het tweede boekdeel herhaal je best het voorblad en de inhoudsopgave en kan je een korte inleiding geven bij wat je de lezer in dat deel biedt. 4.3 Plagiaat Alle ingeleverde teksten worden systematisch getest op plagiaat. In toepassing van het Onderwijs- en Examenreglement definieert de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte plagiaat als volgt: Het overnemen, al dan niet in vertaling, van andermans woorden of het parafraseren van iemands gedachtegang zonder de vindplaats te vermelden of zonder aan te geven wiens ideeën worden overgenomen, wordt gezien als plagiaat. Alle stukken tekst (zinnen of zinsneden) die men overneemt uit om het even welke andere publicatie en om het even welke taal, zelfs uit webpagina's op het internet of uit een manuscript, moeten dus een bronvermelding krijgen en - wanneer letterlijk overgenomen - als citaat gekenmerkt zijn. Een globale bronvermelding, bijv. bij het begin van een hoofdstuk, verschoont het plagiaat t.o.v. afzonderlijke passages niet. Het vermelden van een bron in de bibliografie of bronnenoverzicht verschoont het plagiaat niet. De definitie houdt ook in dat er sprake is van plagiaat als je je er niet bewust van bent, als je zegt geen bedrog te hebben willen plegen of als het geplagieerde stuk een niet-essentieel onderdeel van de masterproef betreft. Je vermijdt plagiaat te plegen door de aanwijzingen voor de huisstijl en verwijzingen zorgvuldig op te volgen. Die vind je in je syllabus Bachelorproef of in het document 10

11 Huisstijl ( > evalven). Je kan ook voldoende volledig afgewerkte stukken tekst vooraf aan je begeleider voorleggen, die de taak heeft je op mogelijke fouten of geplagieerde passages te wijzen. Worden dergelijke passages aangetroffen nadat de masterproef op formele manier is afgegeven, dan valt plagiaat onder het artikel 79, $2 (fraude of onregelmatigheden) van het Onderwijs- en Examenreglement. 11

12 5 Hoe kies ik een onderwerp? 5.1 Onderzoeksdomein Het is belangrijk dat je voor je masterproef een onderzoeksdomein kiest dat aansluit bij je interesseveld. Daarom maak je best eerst een keuze voor een bepaald onderzoeksdomein. De vakgroep Vertalen, Tolken en Communicatie heeft vijf onderzoeksgroepen die elk verschillende delen van het brede studiedomein Toegepaste Taalkunde ontsluiten: EQTIS Empirical and Quantitative Translation and Interpreting Studies GOLLD Ghent On Language Learning and Didactics INTERCOMM Research Centre for Multilingual and Intercultural Communication LT3 Language and Translation Technology Team TRACE Translation and Culture 5.2 Andere factoren die je keuze zullen bepalen Daarnaast zijn uiteraard de door jou gekozen richting en talen belangrijk voor de keuze van je onderwerp. Sommige onderwerpen zijn bijvoorbeeld beter geschikt voor de master in het tolken, andere voor de master in het vertalen of voor de master in de meertalige communicatie. Bij sommige masterproeven speelt de richting geen rol. Ook de taal is belangrijk. Je schrijft de scriptie in een van je twee vreemde talen. Of jij voor een bepaald thema of onderwerp en dus ook voor een bepaalde masterproefbegeleider in aanmerking komt, hangt mee af van de talen die jij en de mogelijke masterproefbegeleiders machtig zijn. Bij elk thema of onderwerp wordt vermeld voor welke masters en welke talen het kan aangeboden worden. 5.3 Zelf kiezen of kiezen uit een lijst? Verderop vind je per onderzoeksdomein een lijst van mogelijke themata waarop je kan werken voor je masterproef. Je zal merken dat de lijst heel divers is. Sommige themata zijn zeer specifiek en concreet, andere themata zijn breder en bieden meer mogelijkheden om binnen het thema zelf keuzes te maken. Uiteraard kan je binnen elk onderzoeksdomein ook zelf een thema aanbrengen. Aan de hand van dit thema leg je contact met een masterproefbegeleider die binnen dat onderzoeksdomein actief is. Samen wordt dan gekeken wat mogelijk is. 12

13 5.4 Onderzoeksdomeinen, masterproefbegeleiders en themata EQTIS EMPIRICAL AND QUANTITATIVE TRANSLATION AND INTERPRETING STUDIES EQTIS - Onderzoeksdomein en soorten masterproeven Net als alle andere professionele taalgebruikers, zoals journalisten en politici, zijn vertalers en tolken dagelijks beroepshalve in de weer met taal en taalgebruik. Aangezien er voor elke betekenis, voor elk idee verschillende mogelijkheden zijn om ze talig uit te drukken (fiets of velo, actieve of passieve structuur...), ligt de vraag voor de hand hoe vertalers en tolken als tweetalige professionele taalgebruikers omgaan met taalvariatie en taalverschillen. Welke taalkeuzes maken zij, en in welke mate zijn die afhankelijk van de brontaal, de tekstsoort, de productiedruk, het opleidingsniveau, contextuele beperkingen, gender etc.? En maken vertalers en tolken verschillende taalkeuzes? Wijken die taalkeuzes dan weer af van die van niet-vertalers, zoals journalisten en politici? Indien ja, hoe komt dat dan? Om die cruciale vragen te kunnen beantwoorden, maakt EQTIS gebruik van empirische methodes, meer bepaald corpusonderzoek en procesonderzoek. Voor het corpusonderzoek wordt vaak het 10- miljoen-woorden Dutch Parallel Corpus (Nederlands-Engels-Frans) gebruikt, het EPICGcorpus met simultane vertolkingen Frans-Nederlands-Engels-Duits of het bidirectionele fictieen non-fictiecorpus Nederlands-Duits. Je kunt ook zelf een corpus compileren (bv. een brontekst en zijn vertaling of de dialooglijst en de ondertitels van een of meer films die je zelf transcribeert). Voor het procesonderzoek worden de acties die een vertaler onderneemt tijdens het vertaalproces geregistreerd: wanneer beginnen ze met schrijven? Welke woorden en constructies corrigeren ze? Wanneer maken ze gebruik van een vertaalgeheugen? Wat zoeken ze op? Enzovoort. (1) Corpusonderzoek naar vertalingen of vertolkingen in vergelijking met de bronteksten Vertalers en tolken moeten tijdens de uitoefening van hun job voortdurend talige keuzes maken. Dat gaat soms snel en routinematig, soms traag en weloverwogen. Vooral gevallen waar bron- en doeltaal van elkaar verschillen (bv. cognaten met een verschillende betekenis, syntactische structuren met een verschillende gebruiksfrequentie, woorden met een andere pragmatische waarde...) zijn interessant voor vertaalonderzoekers, omdat die ons iets meer leren over de gehanteerde vertaalstrategieën en op een indirecte manier ook over de sociale en cognitieve mechanismen die aan het vertaal- en tolkproces ten grondslag liggen. Een voorbeeld: het Nederlands en het Duits worden allebei gekenmerkt door de zgn. tangconstructie. Hoewel de beide talen de mogelijkheid voorzien om een constituent buiten de tang, in het naveld te plaatsen, maakt het Nederlands daar vaker gebruik van dan het Duits. De voor de hand liggende vraag is dan natuurlijk hoe vertalers en tolken daarmee omgaan. Laten ze zich heel erg beïnvloeden door de positie in de brontaal of net niet? 13

14 Een ander voorbeeld: simultaan tolken werken onder een hoge tijdsdruk en een uitzonderlijke cognitieve belasting (luisteren en spreken tegelijk). Hoe beïnvloeden die tijdsdruk en de belasting de tolkprestaties? Laten tolken daardoor elementen vallen? Welke zijn dat? Voegen ze, tegen alle verwachtingen, ook elementen toe? En hoe vergelijkbaar zijn hun vertaalkeuzes met die van vertalers die een bijna identieke brontekst krijgen? Hoe begin je eraan? In samenspraak met je promotor selecteer je een woord, een syntactische structuur... waarvan bekend is dat ze verschillen tussen taal X en taal Y. Op basis van vertaalwetenschappelijke en andere literatuur stel je hypotheses op, die je vervolgens test aan de hand van een corpus (een van de beschikbare corpora of een zelf gecompileerd corpus). Tot slot bespreek je in welke mate jouw onderzoek de bestaande inzichten ondersteunt of tegenspreekt. (2) Corpusonderzoek naar vertalingen en vertolkingen in vergelijking met niet-vertalingen in dezelfde taal Aangezien vertalers en tolken voortdurend blootstaan aan anderstalige invloeden uit de brontekst, is de kans niet onbestaande dat er woorden en constructies in de vertaling terechtkomen die in mindere of meerdere mate afwijken van wat gebruikelijk is in de doeltaal. In dit type onderzoek gaat het dan niet zozeer over de vertaalstrategieën van vertalers en tolken, maar over het talige verschil tussen een vertaling en een niet-vertaalde tekst in dezelfde taal. Ook dit type onderzoek kan ons iets leren over over de sociale en cognitieve mechanismen die aan het vertaal- en tolkproces ten grondslag liggen. Een voorbeeld: het Nederlands en het Duits worden allebei gekenmerkt door de zgn. tangconstructie. Hoewel de beide talen de mogelijkheid voorzien om een constituent buiten de tang, in het naveld te plaatsen, maakt het Nederlands daar vaker gebruik van dan het Duits. De voor de hand liggende vraag is dan natuurlijk of er in vertalingen anuit het Duits nara het Nederlands vaker gebruik gemaakt wordt van de 'Duitse' structuur in vergelijking met nietvertaalde teksten. Tangstructuren zijn bovendien een uitdaging in het tolken, aangezien het geheugen extra wordt belast: veel informatie moet tot het eind van de zin worden bijgehouden. Betekent dat dat tolken tangconstructies vermijden? Hoe begin je eraan? In samenspraak met je promotor selecteer je een woord, een syntactische structuur... waarvan bekend is dat ze verschillen tussen taal X en taal Y. Op basis van vertaalwetenschappelijke en andere literatuur stel je hypotheses op, die je vervolgens test aan de hand van een corpus (een van de beschikbare corpora of een zelf gecompileerd corpus). Tot slot bespreek je in welke mate jouw onderzoek de bestaande inzichten ondersteunt of tegenspreekt. Dit type masterproefonderzoek kan ook gecombineerd worden met het voorgaande type. 14

15 (3) Procesonderzoek naar vertalingen Net als het corpusonderzoek naar vertalingen of vertolkingen in vergelijking met de bronteksten zijn we in het vertaalprocesonderzoek vooral geboeid door die gevallen waar bron- en doeltaal van elkaar verschillen: het zijn immers de taal- en cultuurverschillen die het de vertalers onmogelijk maken letterlijk te vertalen en hen verplichten naar andere vertaaloplossingen te zoeken. Die zoektocht kunnen we ontdekken in de data die we experimenteel of tijdens de les verzamelen met toetsregistratie en/of oogbewegingen. Hoe begin je eraan? In samenspraak met je promotor selecteer je een woord, een syntactische structuur... waarvan bekend is dat ze verschillen tussen taal X en taal Y. Op basis van vertaalwetenschappelijke en andere literatuur stel je hypotheses op over tikpauzes, scherm- of websitebezoeken of oogbewegingen. Met je promotor stel je het design van een experiment op, en neemt van een aantal student- of professionele vertalers enkele proeven af. Vervolgens verwerk je de verkregen data tot tabellen waaraan je je hypothesen kan toetsen. Bij sommige onderwerpen kan je de procesgegevens ook nog vergelijken met de vertaalproductgegevens (de vertalingen zelf) of percepties van de deelnemers. Tot slot bespreek je in welke mate jouw onderzoek de bestaande inzichten ondersteunt of tegenspreekt. (4) Een ander type empirisch onderzoek naar vertalingen en tolken, steeds met een link naar het taalgebruik: etnografisch onderzoek, attitudeonderzoek. Ben je hierin geïnteresseerd? Bespreek de mogelijkheden met je promotor. EQTIS - Mogelijke masterproefbegeleiders (en talen) Bernard De Clerck (Engels) Bart Defrancq (Engels, Frans, Italiaans, Spaans) Hinde De Metsenaere (Duits) Gert De Sutter (Duits, Engels) Patrick Goethals (Spaans) Sonia Michiels (Frans) Carola Strobl (Duits) Geert Stuyckens (Duits) Patricia Vanden Bulcke (Spaans) Sonia Vandepitte (Engels) Johan Vandewalle (Turks) Anna Vermeulen (Spaans) EQTIS - Themata Die Übersetzung deutscher und niederländischer idiomatischer Komposita. Begeleider: Hinde De Metsenaere Max. aantal studenten: 1 15

16 Mogelijke talen: Duits Niederländische Übersetzungen deutscher Nominalkomposita in literarischen und Sachtexten: Ähnlichkeiten und Unterschiede. Begeleider: Hinde De Metsenaere Max. aantal studenten: 1 Mogelijke talen: Duits Deutsche Übersetzungen niederländischer Nominalkomposita in literarischen und Sachtexten: Ähnlichkeiten und Unterschiede. Begeleider: Hinde De Metsenaere Max. aantal studenten: 1 Mogelijke talen: Duits Merkmale der Kohäsionsbildung im Deutschen und im Niederländischen. Literaturstudie. Begeleider: Carola Strobl Max. aantal studenten: 1, vertalen Mogelijke talen: Duits Merkmale der Kohäsionsbildung in gedolmetschten Texten vom Deutschen ins Niederländische und umgekehrt. Eine Korpusbasierte Analyse auf Basis von Redebeiträgen des Europaparlaments. Begeleider: Carola Strobl Max. aantal studenten: 1 Bedoeld voor: tolken Mogelijke talen: Duits Sollte' und 'mochte' bzw. 'moest' und 'mocht' in Verberststellung. Begeleider: Geert Stuyckens Max. aantal studenten: 1 Mogelijke talen: Duits Ersatzinfinitiv 'lassen' vs. Partizip II 'gelassen' in originalem und übersetztem Deutsch. Begeleider: Geert Stuyckens Max. aantal studenten: 1 Mogelijke talen: Duits Inversion bei Koordination in nicht-fiktionalen Texten. Begeleider: Geert Stuyckens Max. aantal studenten: 1 Mogelijke talen: Duits Taalgebruik in ondertitels: een perceptie- en attitudeonderzoek bij kijkers. Begeleider: Gert De Sutter Max. aantal studenten: 2, vertalen Mogelijke talen: Duits, Engels Welk Nederlands voor ondertitelaars: een etnografisch onderzoek. Begeleider: Gert De Sutter Max. aantal studenten: 1, vertalen Mogelijke talen: Duits, Engels Hoe gaan tolken om met syntactische variatie: een corpusstudie naar de plaatsing van voorzetselconstituenten in getolkt en niet-getolkt Nederlands. Begeleider: Gert De Sutter Max. aantal studenten: 1 Bedoeld voor: tolken, vertalen Mogelijke talen: Duits, Engels Een schrijf- of vertaalexperiment naar de plaatsing van voorzetselconstituenten in het Nederlands. Begeleider: Gert De Sutter Max. aantal studenten: 1, vertalen Mogelijke talen: Duits, Engels Language change vs. conservatism in translated and non-translated English. A closer look at less vs. fewer. Begeleider: Bernard De Clerck Max. aantal studenten: 1, vertalen Experimenteel en corpusonderzoek van vertalingen: - vergelijking van twee vertalingen van eenzelfde tekst; 16

17 - toetsregistratie-onderzoek; - oogbewegingsonderzoek; - focus op één bepaald vertaalprobleem (i.h.b. metonymie, metafoor, gekloofde zinnen, non-finite constructions, passive, object raising, niet-standaardtaal, cultuurspecifieke items,...). Studenten die experimenten willen afnemen, melden dat in hun eerste contactmail. Begeleider: Sonia Vandepitte Max. aantal studenten: 5 Grief and tension return to historic city of slavery' en 'Zwitsers gerecht zet Blatter in zijn blootje' - in welke mate vinden Engels- en Nederlandstalige sprekers metonymische uitdrukkingen als deze aanvaardbaar? Begeleider: Sonia Vandepitte Max. aantal studenten: 1, tolken, vertalen La cabine néerlandais au Parlement européen: convergence/divergence des variétés linguistiques du néerlandais. Begeleider: Bart Defrancq Max. aantal studenten: 1 Bedoeld voor: tolken, Frans Topic shifting in translation and simultaneous interpreting: a corpus study. Begeleider: Bart Defrancq Max. aantal studenten: 1 Bedoeld voor: tolken, vertalen, Frans, Italiaans, Spaans Rhetorical structure theory applied to simultaneous interpreting: do source and target rhetorical structure match? Begeleider: Bart Defrancq Max. aantal studenten: 1 Bedoeld voor: tolken, Frans, Spaans Comparaison de l'interprétation simultanée effectuée à l'intérieur d'une famille de langues (FR > ES ou IT) ou entre deux familles de langues différentes (FR > EN ou NL): les noms d'action. Begeleider: Bart Defrancq Max. aantal studenten: 2 Bedoeld voor: tolken Mogelijke talen: Frans Le nom d'action en interprétation simultanée et en traduction: une étude de corpus. Begeleider: Bart Defrancq Max. aantal studenten: 2 Bedoeld voor: tolken, vertalen Mogelijke talen: Frans Audiobeschrijiving van Franse films voor blinden en slechtzienden: studie naar het gebruik van bijvoeglijke naamwoorden en van vergelijkingen. Begeleider: Sonia Michiels Max. aantal studenten: 1 (met K4AV of K4AT) Bedoeld voor: tolken, vertalen Mogelijke talen: Frans Audiobeschrijiving van Franse films voor blinden en slechtzienden: (hoe) worden lichtcontrasten / wordt de belichting beschreven en welke narratieve functies vervullen deze beschrijvingen; is er een overeenkomst tussen het belang van de lichtcontrasten / de belichting in de film en de beschrijving ervan (of het uitblijven ervan) in de audiobeschrijiving. Begeleider: Sonia Michiels Max. aantal studenten: 2 (met K4AV of K4AT) Bedoeld voor: tolken, vertalen Mogelijke talen: Frans Audiobeschrijiving van Franse films voor blinden en slechtzienden: bestaat er een langage de l audiodescription ; komen bepaalde woordsoorten / uitdrukkingen ongebruikelijk veel voor in specifieke aspecten van de beschreven film (bv. personages, focus personages, interactie personages, verandering van plaats, emoties). Begeleider: Sonia Michiels Max. aantal studenten: 2 (met K4AV of K4AT) Bedoeld voor: tolken, vertalen Mogelijke talen: Frans 17

18 Ondertiteling en dubbing Engels --> Frans/Nederlands: de invloed van het filmgenre op het (al dan niet) vertalen van aansprekingen. Begeleider: Sonia Michiels Max. aantal studenten: 2 (met K4AV) Mogelijke talen: Frans La traducción de los vocativos en la película de animación 'Buscando a Nemo'. Begeleider: Anna Vermeulen Max. aantal studenten: 1 Mogelijke talen: Spaans La traducción de los vocativos en las traducciones audiovisuales de la película 'Ovídate de mí'. Begeleider: Anna Vermeulen Max. aantal studenten: 1 Mogelijke talen: Spaans Medische terminologie in een ziekenhuisserie (ER, House, Grey s Anatomy). Onderzoek de verschillen in informatieoverdracht en in toegankelijkheid tussen de oorspronkelijke versie (EN) en de ondertitelde/gedubde versies (NL, ES). Begeleider: Patricia Vanden Bulcke Max. aantal studenten: 3, tolken, vertalen Mogelijke talen: Spaans Corpusgebaseerd onderzoek naar lexicale of grammaticale kenmerken van een gespecialiseerd geschreven of gesproken tekstgenre. Vrij thema verder specifiek in te vullen. Begeleider: Patrick Goethals Max. aantal studenten: 1, tolken, vertalen Mogelijke talen: Spaans Spaanse toeristische teksten en hun Engelse of Franse vertaling. Hoe worden specifieke eigenschappen van het toeristische discours vertaald? (keuze maken uit bijvoorbeeld gebruik van metaforen en vergelijkingen, figuratief taalgebruik, presupposities, etc.). Begeleider: Patrick Goethals Max. aantal studenten: 1, vertalen Mogelijke talen: Spaans Een corpusonderzoek naar de vertaling van zelfstandige naamwoordgroepen, ingeleid door een bepaald lidwoord of een aanwijzend voornaamwoord. Wat is gekend, wat is dichtbij, wat is veraf? Een taxonomie en interpretatie van de vertaalverschuivingen in essayistische teksten (Nederlands-Spaans). Begeleider: Patrick Goethals Max. aantal studenten: 1 Mogelijke talen: Spaans Vergelijking van een vijftal verschillende intralinguale vertalingen van een fragment uit Nutuk ("De speech") van Mustafa Kemal Atatürk. Begeleider: Johan Vandewalle Max. aantal studenten: 1, tolken, vertalen Mogelijke talen: Turks Vergelijking van de taal en structuur van overlijdensberichten in Turkije en in Vlaanderen. Begeleider: Johan Vandewalle Max. aantal studenten: 1, tolken, vertalen Mogelijke talen: Turks GOLLD GHENT ON LANGUAGE LEARNING AND DIDACTICS GOLLD - Onderzoeksdomein en soorten masterproeven De onderzoeksgroep GOLLD is actief in het onderzoeksdomein Vreemdetaalverwerving en (ver)taaldidactiek en spitst zich toe op twee grote thema s: (1) onderzoek naar allerlei aspecten van het verwerven en onderwijzen van vreemde talen en van het Nederlands als 18

19 moedertaal; (2) onderzoek naar aspecten van vertaal- en tolkdidactiek (inclusief vertaal- en tolkevaluatie). Het onderzoek kan zowel theoretisch als empirisch-descriptief van aard zijn. (1) Onderzoek naar (vreemde)taalverwerving Een masterproef op het gebied van (vreemde)taalverwerving kan betrekking hebben op allerlei aspecten van het taalleerproces: zowel receptieve vaardigheden (lezen en luisteren) als productieve vaardigheden (spreken en schrijven), zowel grammaticale kennis als woordenschatkennis, zowel attitudes als vaardigheden, enzoverder. Je kan kiezen voor een literatuurstudie waarin je recente publicaties zal consulteren over je onderzoeksonderwerp en hierover zal rapporteren in je masterproef. Je kan ook opteren voor een empirische werkwijze waarbij je een onderzoeksvraag bedenkt die je uitwerkt door een groep informanten (taalleerders, leraars, ) te bevragen of door hen te laten deelnemen aan een leerexperiment dat je ontwikkelt. Ten slotte kan je ook nagaan wat de invloed is van verschillende attitudes of individuele kenmerken (persoonlijkheid, cognitieve stijl, enz.) op het verwerven van (een) taal. (2) Onderzoek naar (vreemde)talendidactiek (inclusief evaluatie) Een masterproef op het gebied van de (vreemde)talendidactiek richt zich op de evaluatie en ontwikkeling van bestaande of nieuwe taalleermethodes, of op de beschrijving en/of ontwikkeling van taaltoetsen. Hierbij kan je kiezen voor een literatuurstudie waarin je je onderzoeksonderwerp kritisch beschrijft aan de hand van de geraadpleegde literatuur, of je opteert voor een empirisch onderzoek waarin je nieuwe gegevens verzamelt aan de hand van een gecontroleerd leerexperiment. Het is ook mogelijk om nieuw leermateriaal aan te maken op basis van literatuurinzichten en de evaluatie van bestaand leermateriaal. De academische component van je werk bestaat er dan in je praktische toepassing te plaatsen binnen het onderzoeksdomein en een welbepaalde visie op (vreemde)taalverwerving te formuleren. (3) Onderzoek naar meertaligheid vanuit een taalverwervingscontext of een didactische context Taalverwerving in een meertalige context is een interessant en zeer actueel onderzoeksgebied. Als je hierover een masterproef wil schrijven, dan kan je onderzoeken wat de voor- en nadelen van diverse didactische methodes in het meertalig taalonderwijs zijn of je kan je richten op de invloed van een meertalige omgeving op het taalleerproces en de taalattitudes van het individu. Ook tal van factoren die een invloed kunnen uitoefenen op de taalverwerving van kinderen (het sociale statuut van de ouders, de taal die gericht is op het kind zelf, ) kunnen worden onderzocht. Je kan je onderwerp belichten vanuit de literatuur hierover of je kan proefpersonen gaan bevragen aan de hand van (online) enquêtes, videoopnames of door middel van interviews. Binnen dit kader kan je ook onderzoek voeren naar 19

20 de invloed van uitwisselingsprogramma s, zoals Erasmus, op de talige en interculturele competentie van studenten. (4) Onderzoek naar vertaal- en tolkdidactiek (inclusief evaluatie) Een masterproef binnen de stroom vertaal- en tolkdidactiek zal zich richten op een onderzoek naar vertaal- of tolkcompetentie (wat zijn de vaardigheden waarover een vertaler of tolk dient te beschikken?), de didactische methoden om te leren vertalen of tolken, of de manier waarop tolk- en vertaalvaardigheden worden geëvalueerd. Je masterproef kan beschrijvend zijn en een synthese weergeven van hedendaagse inzichten uit de vertaal- en tolkliteratuur, of er kan authentiek vertaal- of tolkmateriaal worden verzameld (vertalingen of tolkprestaties bijvoorbeeld), dat de basis zal vormen van een grondige analyse. Je kan ook nagaan wat de invloed is van individuele kenmerken (zoals het werkgeheugen) op de vertaal- en tolkprestaties. GOLLD - Mogelijke masterproefbegeleiders (en talen) Feyza Altinkamis (Turks) David Chan (Engels) Bernard De Clerck (Engels) Bart Defrancq (Frans) Filip Devos (Duits, Engels, Frans) June Eyckmans (Engels) Giuliano Izzo (Italiaans) Alexandra Rosiers (Engels) Désirée Schyns (Duits, Engels, Frans) Carola Strobl (Duits) GOLLD - Themata Merkmale der Kohäsionsbildung im Deutschen. Eine vergleichende korpusbasierte Analyse von Texten von Muttersprachlern und Deutschlernern. Begeleider: Carola Strobl Max. aantal studenten: 1, vertalen Mogelijke talen: Duits Die Entwicklung der Schreibfähigkeit bei Deutschstudenten im ersten Studienjahr im Studiengang Toegepaste taalkunde. Eine Analyse auf Basis von "Chunks". Begeleider: Carola Strobl Max. aantal studenten: 1 Mogelijke talen: Duits Die Entwicklung der Schreibfähigkeit bei Deutschstudenten im ersten Studienjahr im Studiengang Toegepaste taalkunde. Eine Analyse auf Basis der Syntax. Begeleider: Carola Strobl Max. aantal studenten: 1 Mogelijke talen: Duits 20

21 Aspecten van kennis- en attitude-onderzoek leerlingen/studenten/leerkrachten rond spelling en/of grammatica: interviews / enquêtes met (laatstejaars)leerlingen / (eerstejaars)studenten universiteit / leerkrachten. Begeleider: Filip Devos Max. aantal studenten: 2 Mogelijke talen: Duits, Engels, Frans Een analyse van schrijfproducten van leerlingen 6de jaar ASO gekoppeld aan (aspecten van) attitude, en aan kennis van spelling, grammatica en woordenschat. Begeleider: Filip Devos Max. aantal studenten: 1 Mogelijke talen: Duits, Engels, Frans Het facultatieve karakter van om ter inleiding van de beknopte bijzin in het Nederlands: correlatie tussen gebruik bindwoord en zinslengte: literatuur- en corpusonderzoek. Begeleider: Filip Devos Max. aantal studenten: 1 Mogelijke talen: Duits, Engels, Frans Een onderzoek naar leesattitudes bij jongeren, gekoppeld aan een leesattitudetest. Begeleider: Filip Devos Max. aantal studenten: 1 Mogelijke talen: Duits, Engels, Frans Een typologie van nieuwe woorden in Nederlandse woordenboeken: het aandeel van leenwoorden, letterwoorden, samenstellingen, afleidingen, betekenisveranderingen, enz. Begeleider: Filip Devos Max. aantal studenten: 1 Mogelijke talen: Duits, Engels, Frans Geografische en andere labels in het nieuwe Van Dale Groot Woordenboek der Nederlandse Taal. Begeleider: Filip Devos Max. aantal studenten: 1 Mogelijke talen: Duits, Engels, Frans De taal van (het tekstgenre) boodschappenlijstjes. Begeleider: Filip Devos Max. aantal studenten: 1 Mogelijke talen: Duits, Engels, Frans Onderzoek naar vertaaldidactiek. Begeleider: Désirée Schyns Max. aantal studenten: 1 Mogelijke talen: Duits, Engels, Frans A project that focuses on (a) specific aspect(s) of language textbooks (English) written in Belgium for 2nd or 3rd level students. Findings might be compared to equivalent textbooks produced within and for the UK market. Begeleider: David Chan Max. aantal studenten: 1 Analysis of one aspect (or more) of student speaking/writing performances. Study will be based on a selfcompiled corpus of written and/or spoken texts. Begeleider: David Chan Max. aantal studenten: 2 Woordenschatverwerving in de vreemde taal. Begeleider: June Eyckmans Max. aantal studenten: 1, tolken, vertalen Evaluatie van vertaalvaardigheid. Begeleider: June Eyckmans Max. aantal studenten: 1 De invloed van een Erasmusverblijf op de interculturele competentie van studenten. 21

22 Begeleider: June Eyckmans Max. aantal studenten: 1, tolken, vertalen Een vergelijkend onderzoek naar het werkgeheugen in taalstudenten en niet-taalstudenten. Begeleider: June Eyckmans Max. aantal studenten: 1 Bedoeld voor: tolken The impact of language learning on processes of verb regularization and conjugation. An experimental study. Begeleider: Bernard De Clerck Max. aantal studenten: 1, tolken, vertalen The impact of aspect on -t/-ed alternate verb forms. An experimental study. Begeleider: Bernard De Clerck Max. aantal studenten: 1, tolken, vertalen Vergelijking werkgeheugen taalstudenten versus niet-taalstudenten. Begeleider: Alexandra Rosiers Max. aantal studenten: 1, tolken, vertalen Persoonlijkheid bij studenten vertalen, tolken en meertalige communicatie. Begeleider: Alexandra Rosiers Max. aantal studenten: 1, tolken, vertalen Le juge face à l'interprète: manifestations des attentes du juge vis-à-vis de l'interprète. Begeleider: Bart Defrancq Max. aantal studenten: 1 Bedoeld voor: tolken Mogelijke talen: Frans Onderzoek naar het Frans als vreemde taal In Europa in de negentiende en begin twintigste eeuw. Begeleider: Désirée Schyns Max. aantal studenten: 1, vertalen Mogelijke talen: Frans Consapevolezza metalinguistica nell apprendimento dell italiano L2 da parte di apprendenti nederlandofoni. Begeleider: Giuliano Izzo Max. aantal studenten: 1, tolken, vertalen Mogelijke talen: Italiaans Interferenza linguistica nell italiano L2 di apprendenti nederlandofoni plurilingui. Begeleider: Giuliano Izzo Max. aantal studenten: 1, tolken, vertalen Mogelijke talen: Italiaans Lo sviluppo linguistico nel trilinguismo precoce: uno studio di caso. Begeleider: Giuliano Izzo Max. aantal studenten: 1, tolken, vertalen Mogelijke talen: Italiaans Narratieve ontwikkeling bij meertalige kinderen. Begeleider: Feyza Altinkamis Max. aantal studenten: 1 Mogelijke talen: Turks Narratieve ontwikkeling bij Turkse eentalige kinderen. Begeleider: Feyza Altinkamis Max. aantal studenten: 1 Mogelijke talen: Turks Welke taalstructuren zijn het meest onderhevig aan taalverlies (language attrition) bij Turks-Nederlandse tweetaligen? Begeleider: Feyza Altinkamis Max. aantal studenten: 1 Mogelijke talen: Turks 22

23 INTERCOMM RESEARCH CENTRE FOR MULTILINGUAL AND INTERCULTURAL COMMUNICATION INTERCOMM - Onderzoeksdomein en soorten masterproeven In het onderzoeksdomein Meertalige en interculturele communicatie wordt gefocust op het communicatieaspect van de taal in een meertalige omgeving. Naast het klassieke onderzoek rond meertalige en interculturele communicatie krijgt ook het sociologisch georiënteerd tolkonderzoek hier een plaats. Culturele/sociologische verschillen gelden als de centrale invalshoek, en dit zowel op microniveau (bedrijven, organisaties) als op macroniveau (gemeenschappen, regio s). (1) Tolkstudie Het tolkonderzoek van INTERCOMM werkt interdisciplinair en verdiept zich in diverse thema's die doorgaans de interesse wekken van sociologen. Het gaat dan om de manier waarop tolken werken in contexten waar de interactie tussen gesprekspartners gekenmerkt is door anderstaligheid, interculturele verschillen, registerverschillen, en eventueel ook technologische hulpmiddelen worden ingezet. Contexten van conferenties, asielprocedures en medische consultaties krijgen bijzondere aandacht. De gebruikte methodologie is doorsnee kwalitatief en maakt gebruik van enquête, focusgroepen, interview, observatie, discourse analysis, literatuurstudie. (2) Interculturele beeldvorming In dit luik wordt onderzoek gevoerd naar de manier waarop groepsidentiteit en cultureel verschil vorm krijgen in een journalistiek of politiek discours. Zo kan het interessant zijn om de verslaggeving over het Oekraïneconflict te bestuderen in de Russische pers, of over operatie Serval in Mali in de Franse pers, of om een analyse te maken van het opkomende eurosceptische discours van bepaalde politieke partijen in Europa (UKIP, Front national, PVV, FPÖ ). Telkens wordt uitgebreid aandacht besteed aan fenomenen als stereotypering en wij-zij -denken (Rusland vs. het westen; Frankrijk vs. de moslimterroristen; nationale identiteit vs. Europa). Zo kan bestudeerd worden hoe theoretische kaders in de semiotiek / pragmatiek / sociolinguïstiek kunnen worden toegepast op recent media-materiaal, de verbinding tussen teksten en hun sociaal-culturele context, de interactie tussen een tekst en de bijbehorende afbeelding. De methodologie berust vaak op Critical Discourse Analysis. (3) Studie van meertalige en/of interculturele bedrijfs- en publiekscommunicatie (ter vervanging van studie van tekstsoorten) Hieronder vallen studies waarin onderzoek gedaan wordt naar interne en externe B2B, B2C en C2B communicatie van bedrijven en instellingen vanuit een meertalig of intercultureel perspectief. Voorbeelden zijn het onderzoek naar elektronische klachtenbehandeling en de 23

24 realisatie van speech acts in een Franse, Duitse, Vlaamse en Engelse context of de analyse van leesbaarheid van externe bedrijfscommunicatie (jaarverslagen, duurzaamheidsrapporten) in regio s met verschillende legislatieve contexten. Onder dit luik kan ook bestudeerd worden hoe bedrijven en instellingen omgaan met lokalisatie van reclameboodschappen, persberichten of met (nieuwe) media, oa. in contexten van crisissituaties (bv. milieuramp BP, herstructureringen, terugroepacties, etc.). Ook onderzoek naar interne bedrijfscommunicatie komt aan bod: het gebruik van sociale media (vb Yammer) bij interne communicatie, verandercommunicatie bij bedrijven die een reorganisatie doormaken. (4) Studie van maatschappelijke aspecten vanuit meertalig of intercultureel perspectief Onder dit luik valt onder meer onderzoek dat zich richt op code-switching, tweedetaalverwerving en identiteitsconstructie in meertalige contexten. Verder wordt ook aandacht besteed aan taalbarrières en de zoektocht naar kwaliteitsgarantie en transparantie bij meertalige dienstverlening, bv. in contexten van dienstverlening aan anderstaligen (bv. Kind en gezin, Fedasil, OCMW Gent). Er wordt gewerkt met kwalitatieve onderzoeksmethodes (participantenobservatie, interviews, focusgroepen en veldwerk). Vaak wordt er ook gewerkt met zogenaamde mixed methods, waarbij kwantitatieve en kwalitatieve onderzoeksmethodes elkaar aanvullen. INTERCOMM - Mogelijke masterproefbegeleiders (en talen) Feyza Altinkamis (Turks) Manuela Caniato (Engels, Italiaans) David Chan (Engels) Bernard De Clerck (Engels) Sofie Decock (Duits, Engels, Frans) July De Wilde (Engels, Frans, Spaans) Patrick Goethals (Spaans) Sevdag Kaya (Turks) Ken Kennard (Engels) Demi Krystallidou (Engels) Guy Rooryck (Frans) Désirée Schyns (Frans) Anneleen Spiessens (Frans) Carola Strobl (Duits) Geert Stuyckens (Duits) Griet Theeten (Frans) Patricia Vanden Bulcke (Spaans) Johan Vandewalle (Turks) 24