Dossier : Workplace design. Pro-FM. Pro-Building. Pro-Services

Transcriptie

1 Beheer van het vastgoed van een onderneming, van de inrichting en de ondersteunende diensten BELGIQUE-BELGIE P.P - P.B EUPEN 1 BC MMM Business Media - Profacility Magazine Nr 19 Driemaandelijkse publicatie juli - augustus - september 2008 Nederlandstalige uitgave 6,50 EUR Kantoor : Eupen 1 P Pro-FM Facility Awards 2008 : de 8 genomineerde bedrijven Pro-Building Workplace design : Unchained working Pro-Services Veiligheid opnemen in operationele systemen Dossier : Workplace design Justitiehuis in Brugge in gerestaureerd kloosterpand De blije kleuren van Securex Unchained working : het instrument aanpassen aan de taak Kunst uitnodigen in het kantor

2

3 MMM BUSINESS MEDIA nv Tel.: (0) Fax: (0) Lid van en wordt gesteund door REDACTIE Editieverantwoordelijke : Patrick Bartholomé Algemeen redactiesecretariaat : Pierre Ambinet Medewerkers : Edward Adriaensens, Eduard Coddé, Thomas Eloy, Roger Senhet, Arnaud Siquet (Fotograaf), Alain Spilner, Philip Willaert, Jérôme Wyn, Erik Duckers (Fotograaf). Stuur uw persberichten naar pbartholome@mmml.lu UITGEVER Gedelegeerd Bestuurder / Directeur van de uitgave : Jean-Marie Becker Algemeen Directeur : Thierry Degives (tdegives@mmm.be) Directeur Redactie : Caroline Thonnon (cthonnon@mmm.be) Het nuttige voedt zich ook met het nutteloze PRODUCTIE Verantwoordelijke vakbladen : Sonia Counet Layout : Stéphane Andry, Stéphane Boland, Laurent Goor, Vincent Neissen, Nathalie Wiertz Druk : Van der Poorten PUBLICITEIT & MARKETING Key Account Manager : Laurence Foor Assistente : Patricia Lavergne Marketing : Didier Van den Eynde (Prego) Tarieven voor publiciteit vindt u op ABONNEMENTEN Contact : Ingrid Schütz (ischutz@mmm.be) 1 jaar: (3 nummers + 1 gids) : 33 EUR Betaling per overschrijving op nr Verspreiding via abonnement en gerichte mailing ex (één editie in het Frans + één editie in het Nederlands) Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers Overname van artikelen en afbeeldingen, zelfs gedeeltelijk gebeurt enkel na schriftelijke toestemming van de uitgever. Verantwoordelijke uitgever: Jean-Marie Becker, Parc Artisanal BE 4671 BLEGNY-Barchon Het gereedschap aanpassen aan de taak lijkt het volkomen elementair element dat elke menselijke activiteit voorafgaat. Zegt men trouwens ook niet dat de functie het orgaan creëert? En toch moet je vaststellen dat zeer veel kantoorruimtes maar blijven werken zonder te evolueren, met een inrichting die uitgedacht is voor de taken en de organisatie uit een andere tijd. Maar het kan nog erger: nieuwe kantoren worden ingericht met voorbijgestreefde concepten, die louter berusten op gewoontes, onwetendheid of onkunde van de noden van de werknemers van vandaag. Al moet je die noden dan nog kennen natuurlijk. Samenwerking of concentratie? Mobiliteit? Communicatie? Het concept unchained working, dat aan bod komt in ons dossier workplace design, reikt een paar antwoorden aan. En volgens een onderzoek van Mewaf zijn twee derden van de Belgische werknemers geïnteresseerd in het concept, waarin verschillende werkposten gebruikt worden in functie van de taak. Buiten die pragmatische noden koestert een aantal verlichte leiders hogere doelen, zij brengen kunst in de werkruimtes. Zij komen daarmee tegemoet aan een vaak onuitgesproken behoefte, die nochtans reëel is: het verlangen naar schoonheid en dus naar een vorm van verhevenheid van de geest. Net of al die nuttige taken die wij in groten getale uitvoeren de aanwezigheid van het Nutteloze nodig hadden om echt zinvol te worden... door Patrick Bartholomé Kunst: een hoger doel kan geestverheffend zijn op het werk. Complexe Arrobas - Parc Artisanal BE 4671 BLEGNY-Barchon (België) Tel. +32 (0) Fax. +32 (0) info@mmm.be Profacility Magazine september

4 41 38 Pro-FM September 2008 Pro-Building 07 Dossier Facility Awards De 8 genomineerde bedrijven 30 Vastgoed Nieuws uit de sector 28 Agenda Niet te missen voor alle facility managers 33 Dossier Workplace design O tempora o mores 46 Uitrusting Het recente nieuws Dossier Facility Awards De 8 genomineerde bedrijven 07 Breng uw stem uit voor het Facility project van het jaar 09 De beste facilitaire projecten van het jaar 10 Zoersel integreert alle gemeentediensten 12 Wasserij van en voor gehandicapten 14 De ideale werkplek dicteert de architectuur 18 Facilitaire dienst regisseert vernieuwing 20 Facilitaire voorzieningen op medische campus 22 Bewezen efficiëntie versterkt zelfmotivatie 24 Interne facturering van de FM-diensten van De Post 26 Een uitdaging naar personeel en techniek Dossier Workplace design O tempora o mores 34 Justitiehuis in Brugge in gerestaureerd kloosterpand 38 Kunst uitnodigen in het kantoor 41 De blije kleuren van Securex 44 Unchained working : het instrument aanpassen aan de taak Profacility Magazine september 2008

5 [In het kort] ISS Industrial Services neemt Webdie over ISS Industrial Services heeft de Antwerpse onderneming Webdie, gespecialiseerd in technisch onderhoud en actief in Vlaanderen (werkt veel voor BASF en Aleris Aluminium), overgenomen. Webdie hoopt dit jaar een omzet van 1,5 miljoen euro te draaien. De 20 medewerkers stappen over naar ISS Industrial Services, wat de continuïteit van de service waarborgt en de integratie in de groep ISS vergemakkelijkt Pro-Diensten 48 Leveranciers Nieuws van de dienstverleners 49 Dossier veiligheid Veiligheid opnemen in operationele systemen 59 Green building & facilities Grondig groen (Bijlage) Nieuwe directeur bij Catella Property Luxembourg Benoît Szternberg (55 jaar), vroeger Head of Letting & Sales van Atisreal Luxembourg, is de nieuwe directeur van Catella Property Luxembourg. Hij heeft als opdracht de afdelingen investeringen en Letting & Sales te leiden en hen te ontwikkelen op de Luxemburgse markt. Wilhelm & Co wordt CO 2 -neutraal Wilhelm & Co heeft beslist CO 2 -neutraal te worden. De specialist in inrichting en vastgoedontwikkeling heeft CO 2 Logic gevraagd een koolstofbalans van zijn huidige kantoren in Elsene op te maken en hen te vergelijken met zijn toekomstige maatschappelijke zetel in Brussel. Dat gebouw zal in het kader van een vernieuwing voor het eerst in Brussel alle principes van gebouwen met lage energie huldigen. Het zal alle EPG-normen (Energieprestaties van Gebouwen) respecteren. Daarnaast zal het zgn. low-tech installaties gebruiken ("niet technologische" methodes, gebaseerd op oude natuurlijke principes). Wilhelm & Co heeft ook beslist de rest van zijn CO 2 -uitstoot te compenseren met behulp van een project dat erkend is door de UNFCCC (United Nations Framework Convention on Climate Change). Dossier Veiligheid Grondig groen (Bijlage Green) 59 Ernst & Young: groen als rode draad 62 CTG: transparantie en communicatie zijn een must 64 Niet te verwaarlozen hoeveelheid Veiligheid opnemen in operationele systemen 50 Comfort en veiligheid voor Antwerpen-Centraal 52 Camerawet : hoe de regels na te leven 54 Veiligheid, beveiliging en FM onder één dak Juridische verantwoordelijkheid van de Facility Manager IFMA lanceert een werkgroep over de juridische verantwoordelijkheid van de Facility Manager bij arbeidsongevallen. Er werd een oproep gelanceerd aan vaklui die dit thema willen helpen uitwerken. Een werkgroep zal een informatiebrochure samenstellen over onder meer het juridische kader, de werking van de arbeidsinspectie, de beschikbare verzekeringen, de wettelijke procedures, Tijdens de sessies zullen externe vaklui hun kennis kunnen delen en zal onder de groepsleden een redactioneel werk per thema verdeeld worden. De expert van de eerste sessie, Luc Van Hamme, adviseur-generaal van de Arbeidsinspectie, zal spreken over de verantwoordelijkheden, de gerechtelijke organisatie en de voorziene sancties op het gebied van veiligheid en gezondheid op het werk. Yves Van Hooland, Facility Management Directeur bij De Post, staat in voor de organisatie en de begeleiding. Deelnemers moeten passief tweetalig zijn en minimaal beschikbaar zijn (enkele sessies in 2008). Geïnteresseerden kunnen zich richten tot secretary@ifma.be. Alle actualiteit vindt u op

6

7 Dossier Facility Awards Stem om het facilitair project van het jaar te kiezen! Het Facility Management in België beter bekendmaken, het beroep en zijn goede praktijken opwaarderen, dat is het doel van de Facility Awards 2008, georganiseerd door het IFMA. Na een oproep voor kandidaturen in de lente van 2008 heeft de jury uit alle ingediende dossiers van kandidaten acht projecten gekozen voor de finale van de verkiezing van het Facility Management Project of the Year De winnaars van die verkiezing zullen officieel aangekondigd worden tijdens de avond van de uitreiking van de trofeeën in de Kelders van Kuregem (Brussel) op 17 december Los van de door de jury uitgereikte prijs kan ook het publiek stemmen voor de verkiezing van de kandidaat van zijn keuze. De Prijs van het Publiek zal één van de acht finalisten bekronen. Maak kennis met de finalisten op de volgende bladzijden en stem online op wwww.facility-awards.be Overzicht Een organisatie van Met de steun van de IFMA corporate sponsors Associated partners Best starters project of the Year Organisé avec le support de Media Partner [Vanhout nv] PPS Van Hout Facilities/OCMW Zoersel voor de Betaniehuis [Dominiek Savio Instituut vzw] 't waskotje 14 [Telenet nv] Het beste denkbare kantoorgebouw [FOD Sociale Zekerheid] Novo Record - Dynamisch Archiefbeheer [UZ Leuven/KU Leuven] H2O Project Health Sciences Campus [OCMW Waregem] Gebouwenbeheer met hulp van FMIS [De Post] Interne facturering van de FM-diensten [FOD Economie] Business process reegineering

8

9 Dossier Facility Awards De beste facilitaire projecten van het jaar De vierde editie van de Facility Awards plaatst de beste facilitaire projecten in de kijker. Die kunnen slaan op de facilitaire organisatie, het strikt beheer van de gebouwen of de werkomgeving, de diensten aan personen, de mobiliteit enz. Alle sectoren kunnen meedoen aan deze wedstrijd: openbare sector, privé, onderwijs, gezondheidszorgen, hotel, zolang zij maar een zetel in België hebben en het project is ingevoerd tussen 1 januari 2007 en 31 december Twee prijscategorieën De prijs Facility Management Project of the Year bekroont een persoon of een ploeg, die hebben bijgedragen tot het succes van het organisme waar zij werken, door de uitwerking van een project voor de optimalisering van het beheer van de gebouwen, de werkomgeving en facilitaire diensten. De jury onderzoekt de toegevoegde waarde van het project t.o.v. de aard van de activiteiten. De projecten van KMO s hebben dus evenveel kans als de grote organisaties om een prijs in de wacht te slepen. De prijs Best Starter s Project of the Year bekroont een student voor de kwaliteit en de originaliteit van zijn thesis in het postgraduaat in Facility Management. Online verkiezing Na een oproep tot de kandidaten in de lente van dit jaar, zijn uit alle dossiers acht finalisten gekozen. Iedere kandidaat zal de kans krijgen zijn project te verdedigen tijdens een onderhoud met de jury in november a.s. De geconsolideerde stemming van alle leden van de jury zal de drie winnaars (1 e, 2 e en 3 e plaats) bepalen. Op 17 december worden de trofeeën uitgereikt tijdens een gala-avond. Daarvoor zal iedere kandidaat de kans krijgen zijn project een kwartier lang te verdedigen voor het publiek. Dat publiek zal ook de mogelijkheid hebben rechtstreeks te stemmen. Het eindresultaat van de verkiezing van de Speciale Prijs van het Publiek wordt bepaald door de online stemmen (aandeel van 40% in de berekening van het resultaat) en de rechtstreekse stemmen (voor 60%). De Speciale Prijs van het Publiek zal los van de prijs van de jury toegekend worden. De jury Stem online op Om iedere belangstellende de kans te geven een doordachte stem uit te brengen, zal aan elk project van de acht finalisten een reportage gewijd worden (zie de volgende bladzijden). De lezers kunnen nu al stemmen voor de kandidaat van hun keuze, door de stembrief online in te vullen opwww.facility-awards.be. Patrick BARTHOLOMÉ Samengesteld uit 14 leden, representatief voor de wereld van het facility management in België. De algemene samenstelling waarborgt de onpartijdigheid van de verkiezing.facility managers: Facility Managers: an De Kesel (Alccatel-Lucent), winner Facility Awards 2006; Ghislain Vanfraechem (Ernst & Young); Kurt Heuten (HP); Ann Troch (Sara Lee); Kathleen Overmeer (stad Antwerpen); Hilde Dermez (FOD organisatie van het personeel). Leden van beroepsorganisaties: Gert Potoms (IFMA en ministerie van de Vlaamse Gemeenschap), Jos Marinus (VIB & Danone), Arlette Verleyen (HFDV en UZ Brussel). Academische wereld: Johan Ryckx (Kaho St. Lieven), Alain Delahaut (Haute Ecole de la Province de Liège), Liliane Pintelon (Centre for Industrial Management). Vakpers: Patrick Bartholomé (Profacility magazine), Didier Van Den Eynde (MMM Business Media). De selectiecriteria van de jury toegevoegde waarde van het project als steunpunt in de globale activiteit van het bedrijf toegevoegde waarde van het project voor de facilitaire organisatie: vereenvoudiging en doeltreffendheid van de procedures professionalisme in de uitwerking van het project: benadering, methodes en grondigheid van de analyse keuze van de meetelementen voor de daadkracht van het project als het ingevoerd werd interne en externe communicatie innovatie expertise van het facility management van het bedrijf efficiëntie in de uitwerking: timing, oplossingen, communicatie financiële resultaten : return on investment (ROI) kwalitatieve resultaten: tevredenheid van het personeel van het bedrijf, bijdrage tot het milieu en de samenleving voorbeeldwaarde van het project: goede praktijken van het facility management Profacility Magazine september

10 Zoersel integreert alle gemeen Het Geelse bouwbedrijf Vanhout heeft het voormalige klooster Bethaniënhuis in Zoersel omgebouwd tot gemeentehuis en administratief centrum. Het unieke aan het project is de volledige integratie van alle gemeentelijke diensten, inclusief het OCMW: ruimtelijk, organisatorisch maar ook beleidsmatig. In 2004 kocht de Antwerpse gemeente Zoersel het leegstaande nonnenklooster Bethaniënhuis dat ook tientallen jaren als kraamkliniek had gediend. Het gemeentebestuur wou het gezichtsbepalende gebouw van een zekere ondergang redden door het een nieuwe bestemming als gemeentehuis te geven. Maar de gemeente wou niet zomaar een nieuw gemeentehuis. Ze wou af van de geografische, organisatorische en financiële versnippering van haar diensten. De aankoop van het Betha - niënhuis moest het vertrekpunt worden van een verregaande integratie en reorganisatie. Er ging een aanbesteding de deur uit en de combinatie rond de firma Vanhout bleek de aantrekkelijkste bieder te zijn. De verbouwing én de exploitatie van het complex moesten een PPS worden, een samenwerking tussen particulier en overheid. Michael Joris van Vanhout vat de overeenkomst als volgt samen. Het contract tussen Vanhout en Zoersel loopt over twintig jaar. In die periode least de gemeente het gebouw en zorgen wij voor de facilitaire diensten zoals onderhoud, klimaatcontrole, enz. Deze formule dwingt beide partijen ertoe om in gezamenlijk overleg telkens te kiezen voor oplossingen die voordelig zijn op de lange en niet op de korte termijn. Zo heeft het gebouw geen airconditioning, maar is met andere technieken eenzelfde comfortniveau bereikt. Het is een typisch voorbeeld van een inspanning die in enkele jaren tijd terugverdiend kan worden. Een nieuw gemeentehuis, een nieuwe organisatie Maar bij de aanpassing van het Bethaniënhuis moest ook rekening worden gehouden met de voorgenomen integratie en reorganisatie van de gemeentelijke diensten. Kostenbesparing moest hand in hand gaan met betere dienstverlening. Een traditionele overheidsinstelling moest de stap zetten naar een modern bedrijf dat zich volledig op zijn kerntaken kon toeleggen, vat Joris samen. Vanhout stelde de gemeente voor om ook de Michael Joris, bouwbedrijf Vanhout: Vanhout werd de private partner in het PPS-project Bethaniënhuisgemeentehuis Zoersel. Zoersel greep de verbouwing van het Bethaniënhuis tot nieuw gemeentehuis aan voor de integratie van alle gemeentediensten. 10 Profacility Magazine september 2008

11 Dossier Facility Awards tediensten bevolking bij het project te betrekken. Wat verwachtten de inwoners eigenlijk van hun gemeente? Het antwoord was simpel: de inwoners van Zoersel stonden weliswaar volledig achter het behoud van het klooster/moederhuis, maar verwachtten voor het overige vooral korte wachttijden en zo min mogelijk doorverwijzing naar andere loketten. Om te voorkomen dat mensen van het kastje naar de muur worden gestuurd moesten de frontbalies dus worden bemand met gespecialiseerde generalisten. Een baanbrekend initiatief Al deze elementen samen resulteerden in een baanbrekend project waarin Zoersel als allereerste gemeente haar administratieve diensten en de lokale politie samenvoegde met het OCMW, iets waarvoor in feite geen wettelijke basis bestaat. Sterker nog, de gemeente en het OCMW zijn twee aparte besturen met hun eigen rechtsstructuur. Zoersel nam het gedurfde besluit om de twee diensten fysiek, organisatorisch én beleidsmatig samen te brengen. Michael Joris benadrukt het belang van een gemeenschappelijk computernetwerk in dat geheel. Eenzelfde ICT-platform voor alle diensten is een noodzakelijke voorwaarde om de werkmethoden op elkaar af te stemmen, om alle informatie met elkaar te kunnen delen, alles onder één financiële dienst te brengen en toch met een aparte boekhouding te werken. Vergeleken met de menselijke factor waren al deze praktische problemen echter klein bier. Men is daar dan ook zeer zorvuldig mee omgesprongen, zegt Michael Joris. Om de argwaan van het personeel weg te nemen en iedereen mee te krijgen met de vele veranderingen hebben organisatiedeskundigen van Deloitte, samen met afdelingshoofden van de diverse diensten, het hele reorganisatieproces in Zoersel twee jaar lang begeleid. Midden juni werd het nieuwe gemeentehuis van Zoersel in gebruik genomen. Vlaams minister-president Kris Peeters toonde zich bij de gelegenheid bewust van het unieke karakter van het project. Wat hier gebeurt in het Bethaniënhuis in Zoersel is een uitzonderlijk experiment omdat de beleidsmatige, organisatorische én de geografische integratie van gemeente en OCMW nog nergens in Vlaanderen is beproefd. Voor echte conclusies is het volgens Michael Joris nog te vroeg. Maar we kunnen rustig zeggen dat het resultaat geheel beantwoordt aan de verwachtingen. Alles wijst erop dat de samenvoeging van de gemeentediensten en het OCMW in één gebouw een betere service aan de bevolking én een aanzienlijke kostenbesparing zal opleveren, ook omdat het gebouw functioneert volgens de nieuwste inzichten over doelmatig ruimte-, licht-, lucht- en energiegebruik. En dat is andere gemeenten niet ontgaan. Wekelijks krijgt Zoersel één of meer delegaties over de vloer die meestal huiswaarts keren met het voornemen om in hun gemeente een soortgelijke operatie op touw te zetten. Edward ADRIAENSENS Sterke punten Het project streeft naar een administratieve vereenvoudiging en een betere dienstverlening aan de bevolking van Zoersel. Daartoe werden de muren tussen de verschillende beleidsdomeinen neergehaald. Alle werkprocessen, informatiestromen, functies en competenties werden zorgvuldig tegen het licht gehouden. Een centraal ICT-platform zorgt ervoor dat alle diensten nu over dezelfde basisgegevens beschikken en vrijelijk kennis en informatie kunnen uitwisselen. Administratieve procedures zijn gestandaardiseerd en zo simpel mogelijk gemaakt. Specialisten kunnen zich nu toeleggen op hun domein, terwijl de generalisten de eerste vragen kunnen opvangen en misschien zelfs kunnen afhandelen. Het valt moeilijk te becijferen welke tijdsbesparing of financieel voordeel dat zal opleveren, maar de gemeente Zoersel heeft er alle vertrouwen in dat het goed zal uitpakken en vooral dat de dienstverlening er in alle opzichten op vooruit zal gaan. Bedrijfsportret Vanhout is een dochter van Besix, het grootste bouwbedrijf van België. Het telt 300 werknemers en is gespecialiseerd in complexe bouwprojecten. Maar het richt zich ook op de markt van het duurzaam bouwen, waarbij gestreefd wordt naar intensief overleg met de bouwheer. De jarenlange ervaring die het daarmee heeft, kwam goed van pas bij de publiek-private samenwerkingsovereenkomsten (PPS) waarbij het bedrijf sinds enige jaren is betrokken. Het laatste project in de rij is het gemeentehuis van Zoersel, waarbij Vanhout nu ook twintig jaar lang het onderhoud van het gebouw op zich zal nemen. Die ontwikkeling zette het bedrijf ertoe aan om begin dit jaar een aparte poot, Vanhout Facilities, op te richten. Profacility Magazine september

12 t Waskotje, wasserij van en vo De Westvlaamse instelling voor gehandicapten. Dominiek Savio heeft uit het niets een eigen wasserij uit de grond gestampt. t Waskotje biedt werk aan tientallen gehandicapten. Het resultaat overtreft alle verwachtingen. De was is beter gedaan en de kosten daalden spectaculair. Dominiek Savio is in de West - vlaamse gemeente Hooglede een begrip. Op een terrein van 40 hectare bevinden zich een school voor bijzonder onderwijs, een kinderdagverblijf, een internaat, een centrum voor begeleid wonen, een hoeve, een beschutte werkplaats, enz. De instelling begeleidt meer dan 400 gehandicapten, van jong tot oud. De gemeenschap besteedde haar was altijd uit aan een commerciële wasserij. Maar de wasserijkosten liepen op en de klachten over de geleverde service namen toe. De was kwam pas na twee weken terug en elke keer waren er kledingstukken verdwenen. Na lang wikken en wegen richtte Dominiek Savio begin 2006 een eigen wasserij op: t Waskotje. Volgens projectverantwoordelijke Heidi Vandaele was de aarzeling tweeërlei: berekeningen wezen uit dat wassen in eigen beheer duurder zou uitvallen en bovendien had men daar geen enkele ervaring mee. Tot men bedacht dat de gehandicapten bij wijze van arbeidstherapie misschien als vrijwilligers konden worden ingezet. Het andere probleem kon worden opgelost met opleiding en training. Het bijzondere aan deze wasserij is inderdaad dat ze gezamenlijk gerund wordt door betaald personeel en gehandicapten, die zelfs niet in een beschutte werkplaats terechtkunnen. De wasserij werkt voor alle geledingen van Dominiek Savio en voor enkele sociale instellingen uit de omgeving. Eind 2007 is aan de wasserij een strijkatelier toegevoegd. Daar kunnen ook particulieren met dienstencheques terecht. t Waskotje telt vijf bezoldigde medewerkers met een FTE van 3,2. Daarnaast werken er een 30-tal gehandicapten volgens een dagelijkse beurtrol. De vrijwilligers nemen 40 van de 86,5 werkelijk gepresteerde uren in de wasserij voor hun rekening. Het strijkatelier wordt bemand door 1 FTE en één werknemer van een beschutte werkplaats. De logistieke ondersteuning (vervoer, administratie, onderhoud, bevoorrading) gebeurt door andere afdelingen binnen Dominiek Savio. Alleen de her- Het unieke aan t Waskotje in Domniek Savio is dat het gezamenlijk gerund wordt door gehandicapten en betaald personeel. Projectverantwoordelijke Heidi Vandaele: t Waskotje is een voorbeeld van een geslaagd project in de sociale economie. 12 Profacility Magazine september 2008

13 Dossier Facility Awards or gehandicapten stellingen en het onderhoud van de wasmachines worden uitbesteed. Zelf wassen: goedkoper, beter en goed voor degehandicapten De financiële cijfers van het project zijn sprekend. In 2005, het laatste jaar dat Dominiek Savio de was volledig uitbesteedde, gaf de instelling euro uit aan wassen en strijken. Nu gebeurt dat alleen nog tijdens de vier weken dat het bezoldigd personeel vakantie neemt. In 2007 zagen de cijfers er dan ook heel anders uit. De uitbestede was kostte nog slechts 6500 euro en voor de exploïtatie van de eigen wasserij was euro uitgegeven. Een bescheiden bedrag kan als onkostenvergoeding gerecupereerd worden van instellingen die klant zijn bij 't Waskotje. De waarde van het wasserijproject zit natuurlijk vooral in het feit dat de bewoners van Dominiek Savio nu zelf hun was kunnen doen. Dat is wat de instelling ook nastreeft, zegt Heidi Vandaele. Gehandicapten integreren in de maatschappij houdt in dat de maatschappij hen daartoe de gelegenheid geeft. t Waskotje en het strijkatelier bieden zo n kans en die grijpen ze met beide handen. Volgens haar zijn ze zich scherp bewust van de betekenis van het project. Geregeld tekent ze de volgende uitspraak op uit hun mond: vroeger moest het personeel ons altijd helpen en nu kunnen wij het personeel eens een keer helpen. Als projectverantwoordelijke merkt Vandaele die gunstige uitwerking: het feit dat ze in contact komen met de gewone maatschappij en het besef dat ze zich nuttig kunnen maken voor de maatschappij doet wonderen voor hun zelfvertrouwen. Maar het enthousiasme beperkt zich niet tot de vrijwillige medewerkers. De dienstverlening is dermate verbeterd dat ook de klanten vol lof zijn over het project. Binnen twee dagen ligt het wasgoed weer in de kleerkast, er verdwijnt bijna geen was meer en iedereen is ook opgetogen over de kwaliteit van het geleverde werk. De tevredenheid is zo algemeen dat nog weinig ouders de was van hun gehandicapte kinderen zelf doen. Heidi Vandaele wordt bovendien geregeld bestookt met de vraag om t Waskotje ook in de vakantieperiode te laten draaien. Vanaf volgend jaar gebeurt dat ook, want deze zomer liep het weer helemaal mis met de uitbestede was, zegt ze. Voor Vandaele is de conclusie gauw gemaakt. t Waskotje is een schoolvoorbeeld van een geslaagd project in de sociale economie. Mensen met fysieke beperkingen krijgen er een unieke kans om zich nuttig te maken voor de maatsschappij. En het is mooi meegenomen dat het financieel een stuk voordeliger uitvalt. Edward ADRIAENSENS Sterke punten t Waskotje is een innovatief project omdat Dominiek Savio alle was tot nu toe uitbesteedde. De arbeidsorganisatie in de wasserij is zodanig opgevat dat gehandicapten er volop meedraaien. Waar ze kunnen drogen, strijken en vouwen ze het wasgoed. Indien nodig krijgen ze hulpstukken of worden ze getraind om bepaalde handelingen onder de knie te krijgen. Arbeidstherapie uit het boekje, waarmee de sociale economie haar bestaansrecht aantoont. Gehandicapten werken zij aan zij met gewone mensen. Ze verwerven kennis en vaardigheden waarmee hun zelfvertrouwen groeit en ze zich beter staande kunnen houden in de samenleving. Dit experiment gaat niet ten koste van de kwaliteit. Er gaat minder was verloren, de was komt sneller terug en de klanten vinden ook dat het linnen schoon is. Het succes van de wasserij valt af te meten aan het toenemend volume. Ouders die voorheen zelf wasten, laten dat nu aan t Waskotje over. Het financiële voordeel voor de VZW is aanzienlijk. De uitgaven voor wassen en strijken zijn drastisch afgenomen. Bedrijfsportret De VZW Dominiek Savio is een Westvlaamse voorziening voor fysiek gehandicapten. De instelling is gevestigd in de gemeente Hooglede en is een van de vijf afdelingen van het dienstencentrum GID(t)S die elk hun eigen opdracht hebben in de zorg voor gehandicapten. Daaronder bevinden zich een beschutte werkplaats, een arbeidsdienst voor mensen met een beperking en een adviesdienst voor de inrichting van woningen van gehandicapten. Dominiek Savio organiseert een brede waaier aan initiatieven: informatie, advies, onderzoek, therapie, revalidatie, begeleiding, opvoeding en zorg. Het verschaft onder andere onderwijs, wonen en dagbesteding voor gehandicapten. Recent is de wasserij t Waskotje aan dit aanbod toegevoegd. Daarvoor wordt samengewerkt met de beschutte werkplaats van het dienstencentrum. Profacility Magazine september

14 De ideale werkplek dicteert de Een kader scheppen waarbinnen de medewerkers zich goed voelen en gemotiveerd aan de slag gaan, was de uitgangsbasis voor dit project, dat kwalitatief facility management een sleutelrol toebedeelt voor het functioneren van de onderneming. Het nieuwe Telenet-gebouw moest meer worden dan een standaard kantoorgebouw. Het project heeft betrekking op de uitbreiding van de bestaande Telenet-site te Mechelen met m² bovengronds en parkeergelegenheid voor werknemers en bezoekers (1100 wagens). Telenet greep deze gelegenheid aan om een ambitieus project uit te werken met een nieuwe benadering van het begrip werkplek als doel. In de bestaande gebouwen was er een nijpend gebrek aan kantoorruimte en de werkplekken waren ook erg krap. Medewerkers ervoeren hun werkomgeving als stresserend. Voor de realisatie werd vertrokken vanuit de noden van de werknemers, bepaald aan de hand van een analyse van hun werkwijze, de vereiste mobiliteit en de benodigde faciliteiten. Telenet streefde het best denkbare kantoorgebouw na, een optimale synergie tussen de noden voor het personeel en de bedrijfsambities. De werkomgeving moest werknemers stimuleren en hun kwaliteiten laten ontplooien. Het verenigen van flexibiliteit, privacy en ruimte om ge-concentreerd te kunnen werken, vormde de uitdaging voor het vernieuwende kantoorconcept. Tevens moest de interne communicatie verbeteren door het creëren van ontmoetingsplaatsen en laagdrempelige koffiehoeken. De werkplek heruitgevonden Van bij het opzet van dit project werden alle gangbare concepten over kantoorinrichting los-gelaten om vanaf het spreekwoordelijke blanco blad papier te vertrekken. Heel veel tijd en middelen gingen naar het bestuderen van een aantal best practices bij recente, hoogstaande kantoorrealisaties. De nieuwe definitie van de werkplek stelt ergonomisch en comfortabel werken centraal. Medewerkers, vakbonden, directie en specialisten stuurden het ontwerp van de nieuwe werkplak, dat vervolgens het raster bepaalde voor de kantoorvloer. Zo groeide de eigenlijke vorm van de buitenkant vanuit de indeling van de binnenkant. Na de behoefteanalyse zocht Telenet via de formule van een architectuurwedstrijd naar de geschikte partner voor het ontwerpen van een operationeel en flexibel gebouw, dat zacht moest inte- De vroegere koffierondes warden afgeschaft. Koffieautomaten staan nu overal verspreid. Alle vergaderfaciliteiten liggen rond het Atrium geconcentreerd, zodat bezoekers niet lan-ger in het gebouw moeten. 14 Profacility Magazine september 2008

15 Dossier Facility Awards architectuur greren in de woonomgeving. De uiteindelijke keuze viel op het Antwerpse bureau Poponcini & Lootens ir. arch. bvba. Het resultaat werpt zich op als één van de meest innovatieve werkomgevingen in België. De traditionele werkplek werd omgebouwd tot een flexibel platform met ruimte voor ontspanning. De kandidaat aan het woord Joris Walraet, Vice President Purchasing, Logistics & Facilities, treedt op als woordvoerder voor het team dat dit project in 13 maanden voltooide. Hij formuleert de toegevoegde waarde van het project t.o.v. de kernactiviteit van Telenet als volgt: Het ganse concept is gestart vanuit de mensen. Wij hebben hun noden opgevraagd zowel naar gebouw als naar facilitaire diensten opdat ze goed zouden kunnen functioneren. Daarrond is het gebouw gegroeid, een kader waarbinnen de medewerkers zich goed voelen. Als toegevoegde waarde geldt tevens de totale integratie van het gebouw in de buurt. We veroorzaken geen overlast voor de buurtbewoners en stellen zelfs een deel van onze facilitaire diensten open naar de bewoners vermeldt Joris Walraet. Zo is er het gebruik van onze parkeerfaciliteiten, fitnessruimte of het gebruik van zaaltjes voor buurtvergaderingen. Het architecturale ontwerp wordt aangehaald als belangrijkste verbetering van het facility management. Poponcini & Lootens ir. arch. bvba slaagde erin het intern ontkiemde concept uit te werken tot een functioneel en operationeel geheel argumenteert Joris Walraet. Ook het oude gebouw werd volgens hetzelfde concept omgebouwd, zodat alle mensen over de ganse site over dezelfde faciliteiten beschikken. Niemand heeft nog een eigen vaste werkplek en het clean desk -principe is algemeen inge-voerd. Werknemers nemen plaats waar dat best schikt t.o.v. de te vervullen taak verduidelijkt Joris Walraet. Dat kan een geïsoleerde bubble zijn, of een bench voor groepswerk of de gezelligheid van de koffiehoek. Draadloze netwerktoegang werkt dat in de hand. Nog een troef is de scheiding tussen klanten en bezoekers. De vergaderfaciliteiten liggen rond het Atrium geconcentreerd, zodat bezoekers niet langer in het gebouw moeten en daar het werk kunnen verstoren. Joris Walraet over best practice en een voorbeeldfunctie naar andere collega s: Inspraak geven aan de gebruikers van het gebouw was een gedurfde benadering en genereerde een brede input aan meningen, waaronder de bezorgdheid om het milieuaspect. Zij definieerden hun ideale werkplek, die we uniform uitrolden over het gebouw. Daarnaast kwamen er ontspanningsruimten een fitness, douches, een speciale plek waar fietsers het nodige comfort vinden, wat stimuleert om met de fiets naar het werk te komen. Eduard CODDÉ Sterke punt en De gebruiker werd gevraagd naar de voorstelling van de ideale plek i.p.v. een werksituatie op te leggen. De werkplekken met clean desk -principe verhogen de wisselwerking en samenwerking. Voor geconcentreerd werken zijn er de bubbles ingericht. Talkpoints zijn voorbestemd voor korte meetings, maar laten zich evenzeer als werkpost gebruiken. Groepswerk krijgt de nodige ruimte aan de benches. Buiten de eeturen wordt de cafetaria omgevormd tot een veelzijdige vergaderruimte. Elektronische archivering houdt de informatie voor collega s vlot toegankelijk en helpt om kastruimte te beperken. Het project leverde nie t alleen meer kwaliteit op voor de werknemers, de doordachte opbouw van het concept resulteerde tevens in aanzienlijke besparingen op de lopende kosten. Cijfergegevens: Grootte project : m² nieuwbouw kantoren 2.000m² computerbunker m² bestaand gerenoveerd gebouw Bouwkost : EUR 30 miljoen totaal budget EUR 2 miljoen voor de inrichting EUR 1,5 miljoen renovatiekost bestaand gebouw Bedrijfsportret Telenet werd in september 1996 opgericht als publiekprivate onderneming. Vandaag is Telenet uitgegroeid tot het grootste kabelbedrijf van België. Telenet is een belangrijke leverancier van media- en telecommunicatiediensten. Het spitst zich toe op het leveren van kabeltelevisie, hogesnelheidsinternet en vaste en mobiele telefoniediensten aan hoofdzakelijk residentiële klanten in Vlaanderen en Brussel. Onder de merknaam Telenet Solutions levert het bovendien diensten aan bedrijven in België. Telenet is genoteerd op de Euronextbeurs van Brussel. Eind 2006 telde Telenet 1671 medewerkers met een opmerkelijk jonge gemiddelde leeftijd van 31 jaar. In 2007 realiseerde het een omzet van 932 miljoen euro, waarvan 35% via de Internetklanten. Het telefonieaanbod was goed voor 21% van de totale omzet en telde klanten. Profacility Magazine september

16

17

18 Facilitaire dienst regisseert vern In 2008 stelde de FOD Sociale Zekerheid zich de ambitieuze doelstelling te evolueren tot een aantrekkelijke organisatie voor mensen op zoek naar een boeiende job. De FOD wil evolueren naar een resultaatgerichte cultuur, waar collega s in team samenwerken en waar initiatief en verantwoordelijkheid gestimuleerd worden. NoVo is de verzamelnaam van een omvangrijk veranderingstraject, gedragen door de eigen medewerkers. Onder de koepel van NoVo lopen momenteel 50 projecten, elk ervan aangestuurd door interne projectverantwoordelijken. Algemeen NoVo coördinator Tom Auwers licht toe: NoVo is momenteel één van de meest innovatieve initiatieven in de federale overheid. We hopen hiermee een attractieve, zelfs sexy werkgever te worden om goede mensen aan te trekken, maar vooral ook aan actief retention management te kunnen doen. De beoogde cultuuromslag bij de FOD lijkt ons daarbij het middel bij uitstek. Zo maakt een dynamische werkomgeving ( dynamic office ) de nieuwe, open en teamgerichte organisatiecultuur zichtbaar en mogelijk. Begin 2009 verhuist de FOD naar de Finance Tower waar dit concept voor 1000 medewerkers wordt toegepast. Het grondplan houdt rekening met 80% bezetting; 70% toegewezen per dienst en 10% flexibel te gebruiken. Naast het vernieuwde kantoorconcept maakt ook thuiswerken voor alle niveaus en leiderschaps-ontwikkeling deel uit van de strategie om een sexy werkgever te zijn. Dynamisch archiefbeheer Het project voor dynamisch archiefbeheer (NoVoRecord) sluit helemaal aan bij de dynamic office -filosofie. Een goede organisatie van het archief is zeer belangrijk in een dynamische werkomgeving waar niemand nog een eigen plek heeft, er geen persoonlijke kasten meer zijn en clean desk de regel is. Een grondige analyse van de bestaande situatie bracht aan het licht dat heel wat documenten in meervoud bewaard werden. Alvorens het archiefbeleid te concretiseren werden de bestaande dossiers geventileerd, wat resulteerde in een reductie tot zelfs 66% van het volume aan archieven. Een gedetailleerd archiefbeheersplan bepaalt per team wie voor welke documenten verantwoor-delijk is. De papieren documenten worden in archiefdozen verzameld en voorzien van een barcode voor identificatie, waarna ze naar het semi-dynamisch archief verhuizen. Hendrik Deroo, Programm Manager Dynamic Office en NoVo Record bij de FOD Sociale Ze-kerheid; Sophie Vandepontseele, Recordmanager van de FOD Sociale Zekerheid. In de Domino -testomgeving wordt al sinds mei 2007 volgens het Dynamic Office -principe gewerkt. 18 Profacility Magazine september 2008

19 Dossier Facility Awards ieuwing Het beheersysteem voorziet zowel in de identificatie (barcode) als de rapportering over het aantal opvragingen. Een dynamisch archiefbeheer betekent ook dat de dossiers niet automatisch door-schuiven van het levend archief op de eigen verdiepingen, naar het semi-dynamisch archief in de kelder of uiteindelijk naar het eeuwige archief (Rijksarchief). De rapportering door de Facilitaire Organisatie laat aan de diensten toe om na te gaan of de informatie niet terug naar de werkplek moeten verhuizen als ze vaak geconsulteerd worden, en of ze nog wel nuttig zijn bij langdurig niet-gebruik. De periodieke rapportering vermijdt dat de archiefruimte gaat escaleren. Voor de nieuw gecreëerde documenten wordt in overleg met ICT een DMS opgezet, NoVoRecord werd inhoudelijk begeleid door Sophie Vandepontseele (Record manager van de FOD Sociale Zekerheid). De kandidaat aan het woord Op de vraag naar de toegevoegde waarde van het project t.o.v. de kernactiviteit van de FOD Sociale Zekerheid antwoordt Hendrik Deroo (Programma Manager): Vooreerst speelt de Facilitaire Organisatie, ofwel de dienst Logistiek, nu een actieve rol in het informatiebeheer van de diensten. Bovendien werd deze dienst opgewaardeerd en speelt ze nu een waardevolle rol in de dagelijkse werking. Ten slotte onderging de functie van de bodes eveneens een opwaardering en kreeg hun takenpakket meer inhoud. Hoewel het globale project niet op besparing focuste, is die er wel gekomen als aangename bijwerking liefst 5 miljoen euro per jaar! gaat Hendrik Deroo verder. Het belang van het project in het kader van het verbeteren van het facility management omschrijft Hendrik Deroo als volgt: Informatie als resource wordt nog vaak onderschat. De eenvoudige ontsluiting van informatie en archief is een kerntaak van de Facilitaire dienst. Dit project toont aan dat de standaard FMIS-pakketten nóg creatiever kunnen worden ingezet.. Het samengaan van de verschillende doelstellingen binnen het project de cultuurwissel, de dynamische werkplek en het archiefbeheer geldt voor mij als toonbeeld van best practice waarbij gewerkt wordt met bestaande instrumenten zoals de inventarissoftware op facilitair niveau (FMISsysteem) verklaart Hendrik Deroo. Bestaande instrumenten hebben we over het muurtje ingezet om daar spectaculair te vereenvoudigen. Met nadenken over de processen en de durf te ver-anderen kan de facilitaire dienst zich onderscheiden en hebben we veel bereikt met heel eenvoudige instrumenten besluit Hendrik Deroo. Eduard CODDÉ Sterke punten 1. Het project realiseert in één beweging verschillende doelstellingen: een cultuurwissel binnen de FOD Sociale Zekerheid, de nieuwe werkomgeving met dynamische werkplek, het dynamisch archief- en documentbeheer, telewerken voor alle functieniveaus (1 dag/week). 2. Er waren geen bijkomende investeringen vereist voor dit project. De FOD Sociale Zekerheid maakte gebruik van het FMIS systeem van de Facilitaire Organisatie om het dynamische archiefbeheer te ondersteunen. 3. Het NoVo Record archiefbeleid wil de papierberg drastisch verkleinen, zonder ongecontroleerd te gaan digitaliseren. Het dynamisch archiefbeheer is een permanente opdracht en verantwoordelijkheid voor elke dienst en medewerker. Cijfergegevens: Mede dankzij NoVo Record wordt m² kantoorruimte bespaard, of jaarlijks ongeveer 5 mil-joen euro. Het 1 e jaar bedraagt de Return on Investment 1278% Vanaf het 2 e jaar is er een jaarlijkse netto-besparing van EUR. Bedrijfsportret De FOD Sociale Zekerheid (Federale Overheidsdienst) is een federale overheidsinstelling die in 2002 werd opgericht na de opsplitsing van het vroegere Ministerie van Sociale Zaken, Volksgezondheid en Leefmilieu. De FOD Sociale Zekerheid staat ten dienste van de werknemers, zelfstandige ondernemers, burgerlijke oorlogsslachtoffers en personen met een handicap. Er werken 1400 mensen. Het operationele budget bedraagt 82,7 miljoen euro. De FOD Sociale Zekerheid kadert in een veel ruimer netwerk van de Sociale Zekerheid, met een jaarlijks budget van 50 miljard euro. Sinds haar ontstaan hecht de FOD Sociale Zekerheid veel belang aan haar positionering binnen het complexe landschap van de sociale zekerheid. Destrategie luidt dan ook: Niet de FOD is belangrijk maar de Sociale Zekerheid. Profacility Magazine september

20 Facilitaire voorzieningen op me De Universitaire Ziekenhuizen Leuven en de Katholieke Universiteit hebben een masterplan opgesteld om het ziekenhuis Gasthuisberg tegen 2020 te ontwikkelen tot een health sciences campus van Europees formaat. Een groot deel van het plan is gewijd aan de facilitaire activiteiten die deze ontwikkeling moeten ondersteunen. De health sciences campus moet zich van de huidige medische campus onderscheiden door zijn omvang en door de concentratie van activiteiten. Maar hij moet vooral een interactie tot stand brengen tussen de verschillende functies op de campus. Geneeskunde, zorg, onderzoek, onderwijs en medische instellingen moeten elkaar versterken zodat de campus als centrum van kennisontwikkeling een magneetfunctie krijgt. Aan het woord is Wim Tambeur, klinisch directeur van de UZ Leuven. De concentratie van zoveel activiteiten op één beperkte ruimte vergt echter veel aandacht voor ondersteunende functies die bijdragen aan de vitaliteit van de campus. Het masterplan onderscheidt de volgende facilitaire functies: de ringweg rond het centrale deel van de campus; parkeergelegenheid; catering; logistiek; winkels en diensten; een zorghotel en spin-off bedrijven. Ze vormen de randvoorwaarden om de health sciences campus tot bloei te laten komen, maar mogen ook weer geen eigen leven gaan leiden. Daarom is met zorg gekeken naar de financiering en de exploitatie ervan. Dit onderdeel van het masterplan is zo omvangrijk en complex dat het is ondergebracht in een apart project, dat H2O is gedoopt, healthcare t(w)o organise. De verkeersproblemen op en rond de campus vragen spoedeisende oplossingen Naarmate de campus meer mensen aantrekt zal het verkeer op de ringweg rond het centrale deel van het complex toenemen. De ringweg vormt in feite de verbinding van de campus met de buitenwereld, zegt Tambeur. Hij moet worden gedeeld door bezoekers, zieken, personeel, openbaar vervoer, logistieke bedrijven en hulpdiensten. In overleg met de Leuvense en Vlaamse overheid is een nieuw verkeersplan voor de omgeving van de campus opgesteld, waarbij vooral is gekeken naar de aansluiting van de ringweg op de E 314 en op de Brusselse en Tervuursesteenweg. Op die manier kan ook het traject van een aantal buslijnen worden verlegd en zal de campus nog beter bereikbaar worden met het openbaar vervoer. Nu al is de bushalte aan de ingang van het De campus zal de komende jaren verder worden volgebouwd en de beschikbare ruimte zal schaars worden. De facilitaire projecten vormen een essentieel onderdeel van het masterplan health sciences campus UZ Leuven. 20 Profacility Magazine september 2008

21 Dossier Facility Awards dische campus ziekenhuis na het station de drukste van Leuven. Op dit ogenblik zijn er voor personeel en bezoekers bijna 5000 parkeerplaatsen. Daar moeten er nog eens 3000 bijkomen. Hoewel ondergrondse parkeergelegenheid grote investeringen vergt, zijn er tot nu toe alleen ondergrondse parkeergarages in uitvoering. Ze worden gebouwd door de universiteit en de exploitatie wordt wellicht in handen van derden gegeven. Nu al wordt nagegaan welke groepen gebruikers in dat geval van de parkeerheffing vrijgesteld zullen worden. Catering en logistiek: de dualiteit tussen ziekenhuis en universiteit Catering en logistiek vormen minder urgente uitdagingen, zegt Tambeur. Voor beide geldt dat de behoeften van het ziekenhuis en de universiteit niet altijd samenvallen. Men kan de studenten nu eenmaal niet dezelfde maaltijden als de patiënten voorschotelen. Maar moeten die maaltijden door aparte diensten in aparte keukens worden bereid? Mede door de groei van de poliklinische activiteiten is het belang van logistiek in ziekenhuizen sterk gestegen. Een ziekenhuis heeft vooral behoefte aan grote hoeveelheden van een beperkt aantal goederen, terwijl de universiteit meestal kleine bestellingen op diverse locaties laat afleveren. Niemand heeft goed zicht op die stroom en dat vormt een bedreiging voor de interne veiligheid van het ziekenhuis. Wim Tambeur: noch voor catering noch voor logistiek willen we de zaken forceren. Zelfs voor één intern distributiesysteem is het nog te vroeg. Maar het streven is meer samenwerking, rationalisering en automatisering. Van winkels tot zorghotel: een nieuwe behoeften In binnen- en buitenlandse ziekenhuizen ontstaan de eerste zorg- en serviceboulevards. Volgens Tambeur beantwoorden ze kennelijk aan een behoefte. Ook Gasthuisberg heeft commerciële voorzieningen onder zijn dak. Sommige afdelingen bieden ook medische hulpmiddelen aan. Met het oog op de groeiende behoeften terzake heeft het masterplan duizenden bijkomende vierkante meters vloeroppervlakte bestemd voor diensten. Commerciële activiteiten mogen echter geen schade berokkenen aan het imago van het ziekenhuis. Het accent moet op dienstverlening liggen, benadrukt Tambeur. Een medisch shoppingcenter zit er voorlopig dus niet in. Wat het zorghotel betreft liggen nog verschillende opties op tafel. Ook daar ziet het plan een reële behoefte. Het aantal patiënten dat van ver buiten de regio komt neemt alsmaar toe en er ontstaat ook een zone tussen verzorgingsinstellingen en het ziekenhuis. Maar we staan voor enkele dilemma s zegt Wim Tambeur: Hoe vermijden we dat een zorghotel een ziekenhuis in het klein wordt. En is een hotelketen in staat om in een zorghotel de vereiste ambiance te creëren? Edward ADRIAENSENS Sterke punten Het masterplan is een poging om de groei van de medische campus planmatig te laten geschieden en de facilitaire diensten daarmee in de pas te laten lopen. Het is de eerste keer dat een ziekenhuis de facilitaire diensten in zo n vroeg stadium bij zijn groeiplannen betrekt. Zonder het masterplan zou de ontwikkeling chaotischer verlopen en zouden de diverse gebruikers van de campus meer langs elkaar heen werken. Het plan geeft ons meer overzicht, meer mogelijkheden om te sturen en om snel in te spelen op nieuwe kansen die zich aandienen, zegt Wim Tambeur. Het is een goede zaak dat het masterplan zo weinig mogelijk aan het toeval overlaat. Volgens Tambeur maken te weinig ziekenhuizen zich bijvoorbeeld zorgen over problemen met betrekking tot parkeergelegenheid of logistiek. Dankzij het masterplan vormen de UZ Leuven wat dat betreft een gunstige uitzondering. Het pionierswerk blijft voor de buitenwereld niet onopgemerkt. De eerste ziekenhuizen die belangstelling tonen voor de aanpak van UZ Leuven hebben zich al gemeld. Bedrijfsportret De UZ van de KU Leuven zijn ontstaan uit het middeleeuwse Sint-Pietersgasthuis. In 1836 werd naast het oude gasthuis het eerst moderne ziekenhuis gebouwd. In 1928 ontstond Sint-Rafaël, de eerste echte medische campus van de universiteit. In 1971, na de splitsing van de tweetalige universiteit, begon de bouw van een gloednieuw complex op de Gasthuisberg. Sinds enkele jaren concentreert de faculteit geneeskunde steeds meer activiteiten op Gasthuisberg, die inmiddels is uitgegroeid tot een kleine stad. Het complex heeft een vloeropppervlakte van m², telt bijna 2000 bedden en ruim 7600 personeelsleden. De kostprijs van de ontwikkeling van de health sciences campus worden op 650 miljoen euro geschat. De uitgaven voor de facilitaire diensten op 200 miljoen euro. Profacility Magazine september

22 Bewezen efficiëntie versterkt z De laatste jaren had zich bij het OCMW Waregem een nadrukkelijke professionalisering voltrokken. Een volledig systeem van preventief en periodiek onderhoud was geïnstalleerd, maar het ontbrak aan een overzichtelijk en gebruiksvriendelijk systeem voor organisatie en controle van het beheer. Het aantrekken van technisch goed opgeleide medewerkers was nodig om de verhoogde techniciteit en verjonging van de technische infrastructuur binnen de sites het hoofd te bieden. Om een langdurige goede werking te verzekeren is vakkundig onderhoud onmisbaar. Daarnaast resulteert de veelheid en verscheidenheid aan sites binnen het OCMW Waregem in een groot aantal interventieaanvragen bij de facilitair ondersteunende diensten. Bij vergelijkbare organisaties werd gepolst naar ervaringen op dit vlak, wat deed besluiten tot de implementatie van een FMIS (Facility Management Information System), een geïntegreerde softwareoplossing die alle facetten van het onderhoudsbeheer groepeert en met elkaar verbindt. Deze keuze opende nieuwe mogelijkheden zoals het koppelen van installaties en apparatuur aan de gebouwinfrastructuur én de organisatiestructuur. Dit vereenvoudigt dan weer een transparante toewijzing van de kosten. De realisatie van het project heeft in eerste instantie een grote invloed op de werking van de technische dienst, technische logistiek en de groendienst. Het systeem laat toe om op een eenvoudige en transparante wijze grondig te plannen, zodat een veel betere balans ontstaat tussen de hoeveelheid aanvragen voor interventie en het preventieve of periodieke onderhoud. Preventief onderhoud is opgenomen in de jaarplanning en verschijnt op het juiste moment in uitvoerbare hoeveelheden. Zo kan de werkplanner het evenwicht behouden tussen de werkaanvragen vanuit de organisatie (operationele continuïteit van de processen) en de operationele continuïteit van de installaties. Dankzij de koppeling aan toestellen of processen kan precies worden nagegaan hoeveel werkuren en onderhoudskosten eraan verbonden zijn, waaruit een rationeel gefundeerde vervangingsinvestering kan worden voorgesteld. Door het invoeren van ongeveer 780 modellen voor preventief en periodiek onderhoud, verzekert men het onderhoud van toestellen en installaties op regelmatige tijdstippen, wat een grote Mario Van Dorpe, directeur logistiek bij het OCMW Waregem. Ondanks meer interventieaanvragen is de totale belasting van de technische dienst niet significant gestege 22 Profacility Magazine september 2008