2 Het nieuwe werken gedefinieerd

Transcriptie

1 2 Het nieuwe werken gedefinieerd Waar komt de trend van het nieuwe werken vandaan? De vele publicaties die er zijn over het nieuwe werken voeren vaak een white paper van Microsoft oprichter Bill Gates aan. Deze paper van 2005 is de The New World of Work genaamd, en gaat in op de noodzaak en mogelijkheden van digitaal werken. Vanuit het perspectief dat technologische innovatie vaak de kracht is achter veranderingen in de wereld. Aansprekende voorbeelden zijn internet en sociale media. Door de techniek komt informatie op een andere manier tot stand en beschikbaar. Gates geeft aan dat deze informatietechnologie in belangrijke mate heeft bijgedragen aan het verbeteren van bedrijfsresultaten en de productiviteit van medewerkers. Vrij vertaald van hoe Gates het omschrijft: Meer dan ooit hangt de winst van een onderneming af in hoeverre men in staat is om een goed idee om te zetten naar iets van waarde. Ook benadrukt hij de globalisering van de wereld, waarbij mensen van verschillende werelddelen zaken met elkaar doen. De paper gaat ook in op de voorwaarde dat ondernemingen in hun strategie medewerkers dienen te begeleiden om met deze informatietechniek en de meer digitale manier van werken om te kunnen gaan. Om de informatie te kunnen structureren, te begrijpen en toe te passen binnen hun expertise. Maar ook om om te kunnen gaan met nieuwe uitdagingen. De digitale manier van werken kan een overvloed aan informatie geven, kan er toe leiden dat iemand het gevoel heeft non stop 9

2 or en het nieuwe werken beschikbaar te moeten zijn omdat de binnenkomende informatie volcontinue aandacht verdient. In Nederland zijn diverse definities van het nieuwe werken, of afgekort HNW, in omloop. Met verschillende gradaties, van af en toe thuiswerken, het gebruiken van innovatieve telecommunicatie-instrumenten, het zelf bepalen waar je werkt tot en met werken onder andere verhoudingen, in een veranderende bedrijfscontext en rekening houdend met maatschappelijke ontwikkelingen. We gaan in op de volgende vier: 1. plaats- en tijdonafhankelijk werken; 2. informatietechnologie als aanjager; 3. sociale innovatie; 4. slimmer werken met economisch voordeel. 2.1 Plaats- en tijdonafhankelijk werken Het nieuwe werken (HNW of Werken 2.0) kan omschreven worden als het plaats- en tijdonafhankelijk uitvoeren van kantoorwerkzaamheden. Hierbij wordt gebruik gemaakt van mobiele technologie zoals laptop, smartphone, uitgebreid GSM systeem (GPRS, General Packet Radio Service) en Web 2.0. Bij HNW heeft de medewerker de mogelijkheid om op andere plekken (bijvoorbeeld thuis of onderweg) te werken dan op het traditionele kantoor. Voor de werkgever betekent dit dat er minder werkplekken nodig zijn waardoor HNW voor de werkgever besparingen oplevert. (Bron: Wikipedia, Overleg gebruiker:mmeetz/het nieuwe werken april 2010) 10

3 het nieuwe werken gedefinieerd Web 2.0 Deze term is een verzamelnaam voor interactieve digitale platforms, waarbij gebruikers zelf digitale informatie kunnen toevoegen. Het betreft zogenaamde user generated content. Voorbeelden van web 2.0 applicaties zijn WIKI s (wikipedia, online encyclopedie over verschillende onderwerpen), YouTube (online filmpjes) en sociale netwerksites zoals LinkedIn, Hyves, Facebook. Werken waar en wanneer je wilt, met minder regels en meer ondernemerschap, met als doel het beste resultaat voor de klant, zo omschrijven sommige bedrijven het nieuwe werken. Andere organisaties benadrukken de integrale benadering van de fysieke, virtuele en mentale (werk)omgeving waarbij de medewerker binnen grenzen zelf beslist hoe hij werkt, waar hij werkt, wanneer hij werkt, waarmee hij werkt en met wie hij werkt. (Bron: Handreiking het nieuwe werken: hoe blijf je er gezond bij?, 2010) Het verschil tussen HNW, thuiswerken en telewerken Thuiswerken betreft werk dat thuis gedaan wordt, zoals het voorbereiden van folderwerk, het samenstellen van pakketen (inpakwerk), of zoals ook meer gebruikelijker wordt, helpdeskfuncties. En wellicht wel het meest tot de verbeelding aansprekende voorbeeld, het garnalen pellen thuis, hoewel dat nu steeds meer in een huis over de grens plaatsvindt. Bij thuiswerken kan de werknemer gebruik maken van apparatuur om te communiceren op afstand, zoals een gsm, laptop (telecommunicatie). De term telewerken duidt op het gebruik van deze communicatieapparatuur, zodat men op afstand kan werken. Thuiswerkers zijn vanuit de wet en fiscaal gezien niet vergelijkbaar met werknemers die in dienst zijn en die af en toe thuis werken: een thuiswerker werkt permanent vanuit huis. 11

4 or en het nieuwe werken 2.2 Informatietechnologie als aanjager In een andere definitie staat de informatietechnologie centraal. Het nieuwe werken is een manier van werken waarbij ontwikkelingen in de informatietechnologie als aanjager fungeren om vooral kenniswerk beter, efficiënter en flexibeler in te richten. Tijd en plaats zijn daarbij van ondergeschikt belang. Dankzij allerhande nieuwe communicatiemiddelen kan er op verschillende locaties en tijdstippen worden gewerkt. Vertrouwen in medewerkers en collega s, het nemen van eigen verantwoordelijkheid en focus op de resultaten zijn hiervoor noodzakelijke voorwaarden. (Bron: Kluwer, Special Over het nieuwe werken, september /oktober 2009) 2.3 Sociale innovatie Het nieuwe werken kan ook vallen onder de noemer sociale innovatie. Het Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie (NCSI) heeft het kortweg over plaatsen tijdonafhankelijk werken dat breed ingevuld wordt. Of over slimmer werken : Slimmer werken is het systematisch verbeteren van de manier van werken in een organisatie door de kracht van het personeel volledig te benutten (Bron: NSCI, april 2010) 2.4 Slimmer werken met economisch voordeel Ook de Sociaal Economische Raad omschrijft slimmer werken/nieuwe werken in lijn van sociale inno- 12

5 het nieuwe werken gedefinieerd vatie en hanteert daarbij de definitie van TNO: Het economisch efficiënt produceren van goederen of diensten én het duurzaam omgaan met de belangen van de organisatie en de medewerkers. Op deze wijze integreert slimmer werken economische en sociale aspecten. Bij slimmer werken worden verbeteringen of vernieuwingen toegepast die gelijktijdig de kwaliteit van de producten (goederen en diensten) ten goede komen, de kosten beheersbaar houden en de werkstress en fysieke belasting van werknemers verminderen. Voor TNO houdt slimmer werken dus meer in dan een hogere arbeidsproductiviteit. Met slimmer werken streeft men tegelijk naar een afstemming tussen het organisatiebelang en het belang van medewerkers. Het gaat erom in een dynamische, veeleisende omgeving verbeteringen op het gebied van technologie, organisatie en personeel tot stand te brengen. Het stelt hoge eisen aan de vaardigheden van het management om deze verbeteringen op evenwichtige wijze te realiseren. Door de werkprocessen slimmer te organiseren kan met dezelfde input (mensen, middelen en materialen) een beter resultaat worden bereikt: een betere kwaliteit van het product, een hogere productiviteit per gewerkt uur, een betere kwaliteit van de arbeid, minder milieubelasting en energieverbruik en een grotere klanttevredenheid. (Bron: SER, Themadocument Sociale Innnovatie Advies 2006/08 I 20 oktober 2006) 13