Presentatie pastoraal beleidsplan februari 2015

Transcriptie

1 Presentatie pastoraal beleidsplan februari Opening Pastoor Nijland heet de aanwezigen van harte welkom tijdens deze informatie avond die is georganiseerd om het pastoraal beleidsplan toe te lichten. Veel parochianen hebben van de gelegenheid gebruik gemaakt om aanwezig te zijn tijdens deze parochie avond. Pastoor Nijland richt een bijzonder woord van welkom aan Harry Bisseling die namens het bisdom aanwezig is en vanavond de rol van gespreksleider op zich neemt. Het pastoraal beleidsplan is onder leiding van Harry Bisseling tot stand gekomen. Het programma van de avond ziet er als volgt uit: * Pastor Timmermans: presentatie beleidsplan * Harry Bisseling: kanttekeningen vanuit het bisdom bij het beleidsplan * Uitleg 4 verschillende kerntaken door pastoor Nijland, pastor Meupelenberg en pastor Wiggers (liturgie, diaconie, catechese en gemeenschapsopbouw) * Ruimte voor vragen/opmerkingen 2. Parochie onderweg, presentatie pastor Timmermans Parochie onderweg Beleidsplan H. Pancratiusparochie Meer dan wij De parochie is groter dan de gemeenschappen samen. We zijn geroepen om samen onderweg te gaan in de voetsporen van Jezus. En met Hem onderweg, naar Hem onderweg. Vroeger en nu Veel is gebleven Veel is veranderd, niets meer vanzelfsprekend Dat vraagt om een nieuwe parochie De toekomst is ongewis Hoop ondanks krimp Gemeenschappen - visie We zijn als gemeenschappen ontmoetingsplaatsen mensen die in de geest van Jezus betrokken zijn op elkaar en dienstbaar aan elkaar en de samenleving Beleid maken is kiezen Niet alles kan - we kunnen niet zonder het vertrouwde - we zouden langzaam in mist vervagen zonder vernieuwing We willen NU stappen zetten om STRAKS kerk te zijn Over nieuw Wel vieren, maar niet meer altijd en overal, kiezen voor goede vieringen Meer nadruk op dienstbaar zijn Ontwikkelen van nieuwe vormen. Tijd om meer Verhaal op te doen om door te geven We gaan meer samen werken en samen doen 1

2 Samen doen Vieringen die we op één plaats doen, af en toe is onze kerk dicht Sacramenten samen voorbereiden en samen op één plaats vieren De gezamenlijke diaconale acties Samen proberen om meer te leren over ons geloof Mensen belangrijker dan stenen Met nieuwe activiteiten proberen we mensen samen te brengen en hun geloof te versterken Activiteiten die niet altijd vragen om een kerkgebouw Als er ooit gesloten moet worden, zijn we dan kerk genoeg om thuis te kunnen komen bij elkaar? 3. Kanttekeningen vanuit Aartsbisdom Utrecht pastoraal beleidsplan Waar komt de behoefte aan een pastoraal beleidsplan vandaan? Indien er op zoveel plekken aan het pastoraat vormgegeven wordt dan zijn er kapstokken nodig om dit in goede banen te leiden. Vanuit de traditie zijn er 3 kapstokken waarlangs we pastoraat ontmoeten: * weg van liturgie * weg van catechese * Weg van de diaconie Zo is van oudsher het pastoraat georganiseerd. Dezelfde kapstokken zijn ook in 2010 gebruikt ten tijde van de fusie. De huidige ontwikkelingen zorgen ervoor dat we met elkaar nieuwe wegen moeten vinden. De uitkomst hiervan is ongewis maar we moeten gewoon iets proberen met elkaar. Hiervoor kunnen we het beste onze krachten bundelen en moeten we als geloofsgemeenschappen samenwerken. Bij dit samenwerken, is het belangrijk om niet iedereen hetzelfde te laten doen maar ieder met een eigen deskundigheid. Zo is er ook een verdeling van taken gemaakt binnen het pastoresteam. In 2010 en daarvoor zijn stappen gezet om gemeenschappen samen te voegen in een nieuwe parochie. Beleidsplannen van destijds voldoen in de huidige tijd niet meer. Er zijn teveel verschillende manieren ontstaan om pastoraat e.d. te organiseren, echter zij vormen allemaal eilandjes op zich. De één wist niet waar de ander mee bezig was. Dit heeft er toe geleid dat de kapstokken waarlangs we pastoraat ontmoeten zijn herzien: * Kerntaken * Nabijheid *Nieuw pastoraat Het gaat hierbij niet alleen om de parochie als geheel maar ook om onze afzonderlijke gemeenschappen. Kerntaken: Dit is onze core business, binnen een rooms katholieke parochie dient nu eenmaal eucharistie gevierd te worden, sacramenten toegediend, dienen gelovigen daarop voorbereid te worden en moeten we er met elkaar zijn voor mensen in nood. De deelname aan de voorbereiding op sacramenten is helaas behoorlijk terug gelopen. Alle reden om dit dus met gemeenschappen steeds meer samen te gaan doen. Het pastoraal team probeert waar mogelijk krachten te bundelen. We blijven vieren maar her en der wat minder helaas. Waar wel gevierd wordt zal geprobeerd worden de kwaliteit en inhoud te vergroten. Nabijheid: Lokale geloofsgemeenschap. Wijze waarop we lokaal in de eigen geloofsgemeenschap op elkaar betrokken zijn, kijken we naar elkaar om? Laten we van ons horen? Betrokken bij dorpsgemeenschap als geloofsgemeenschap? Ontwikkelingen in de zorg maken dit meer dan ooit nodig! Stiekem wordt daarbij gekeken naar geloofsgemeenschappen om een stuk onderlinge zorg over te nemen. Het bisdom vraagt zeer nadrukkelijk om aandacht voor de lokale gemeenschap! Wel van uit het besef dat daar niet meer kan wat in het verleden kon. Nieuwe ontwikkelingen zijn nodig om echt verder te kunnen. Hebben wij als gelovige mensen binnen de parochie iets met elkaar is dan wel de vraag. Kunnen we eenvoudig dingen samen delen? Het antwoord op deze vraag is hetzelfde dezelfde als die op de vraag waarmee pastor Timmermans eindigde in zijn toelichting op het pastoraal beleidsplan als er ooit gesloten moet worden, zijn we dan kerk genoeg om thuis te kunnen komen bij elkaar? Indien het zover komt dat een kerk gesloten moet worden, hebben we dan voldoende vitaliteit om als gelovigen binnen de parochie samen verder te gaan? Het pastoraat kent 2 polen, aan de ene kant de parochie en aan de andere kant de geloofsgemeenschappen. Deze moeten zich in een gezonde balans verhouden. 2

3 Nieuw pastoraat: Omdat meer mensen mee te laten doen is innovatief pastoraat vereist. Zonder vernieuwing doen we er op termijn niet meer toe. Pastoraat vraagt om te koesteren wat we uit het verleden hebben maar ook dat we durven te gaan voor vernieuwing. Wellicht trekt de Passion in Enschede veel mensen, dit zullen niet alleen maar RKmensen zijn. Mensen worden echter toch geraakt door het evangelie. Bij bijzondere gebeurtenissen in de samenleving zoeken mensen troost bij elkaar, wij (als kerk) hebben rituelen die kunnen helpen hierbij. Het is belangrijk te zoeken naar nieuwe vormen die mensen van vandaag aanraken en uitnodigen. Ook voor pastores is vernieuwing best een lastige opgave. Mensen zijn nou eenmaal geneigd om vast te houden aan het vertrouwde. 4. Uitleg 4 kerntaken * Liturgie * Diaconie * Catechese * Gemeenschapsopbouw Door pastoor Nijland, pastor Meupelenberg en pastor Wiggers 4.1 Liturgie door pastoor NIjland Voor wat betreft het vieren ondanks krimp kan gemeld worden dat de weekendvieringen zoveel mogelijk doorgang zullen vinden. Het zelfde geldt voor de doordeweekse vieringen. Bij verhindering van betreffende voorganger vervalt echter de viering. Geen overname ervan. Met hulp van emeriti komen we een heel eind, assistentie emeriti is niet structureel, incidenteel een beroep op te doen. Blijft een kwetsbare situatie. Bij teruggang van het aantal priesters is een verandering hierin te verwachten. Het vieren is niet afhankelijk van het aantal gelovigen dat er op af komt. Ook de doordeweekse vieringen hebben eigenstandige waarde. Met het Centraal Liturgisch Beraad zal de planning van de vieringen rondom Pasen bekeken worden. De voorbereiding op sacramenten zal samenwerking vragen waar het kan. 4.2 Diaconie door pastor Meupelenberg Betekent zorg voor mensen, hulp en dienstbaarheid binnen parochie maar ook daarbuiten, zelfs wereldwijd. We werken doelgericht en relatiegericht. We proberen problemen op te lossen en willen onrecht laten wegblijven. Zie voor een overzicht van de activiteiten de bijlage. Er worden contacten onderhouden met maatschappelijke instanties en andere kerken bijv. de protestantse kerk. Waar mogelijk wordt samengewerkt. Er zijn goede contacten met het gemeentebestuur. Voor de coördinatoren bezoekwerk worden cursussen georganiseerd Alles wat parochieel wordt opgepakt heeft ook zijn uitwerking op lokaal niveau. We willen nadruk leggen op aandacht en zorg voor anderen, als parochie hebben we die taak. Nieuw pastoraat: Pastorale nabijheid project. Er wordt geprobeerd om ontmoetingsplekken binnen de geloofsgemeenschappen te creëren waar mensen er kunnen zijn voor elkaar. Iemand van het pastoresteam zal ook aanschuiven. Het kan zijn dat we als kerk aansluiten bij plekken die er al zijn binnen dorpen, bijv. Eschhoes in Vasse. Omgekeerd bezoekwerk. Vooral bij oudere parochianen is er behoefte aan gesprek m et iemand van het pastoresteam. Pastores gaan niet zelf op bezoek maar zijn op vaste tijden beschikbaar in de geloofsgemeenschap, na bijv. een viering of bijeenkomst, om samen in gesprek te gaan. Samen met locatieraden en pastoraatsgroepen zal dit verder vormgegeven worden. 4.3 Catechese en gemeenschapsopbouw door pastor Timmermans: Catechese leren voor je leven De (klein)kinderen van nu, de dorpsgenoten van straks, vragen waarom je gelooft of naar de kerk gaat of De kans is groot dat je het jezelf af gaat vragen Meer dan ooit wordt het nodig om over het geloof te leren. Je geloof verdiepen geeft betekenis en zin aan je leven. Sacramentencatechese Bewuster kiezen om mee te doen. Groepen worden kleiner. We gaan meer samen doen. Het worden onderdelen, schakels van een ketting, waarin kinderen en hun gezinnen bij de kerk betrokken worden. 3

4 Volwassenen en catechese Deze catechese wordt urgenter. Het wordt een bouwsteen voor de (kleine) groepen die in de volgende decennia samen kerk zijn. Maar het moet nog beginnen Gemeenschapsopbouw Het gaat om de inhoud van ons geloof. Om serieuze (authentieke) christelijke diaconie. We gaan samen de uitdaging van de toekomst 5. Vragen/opmerkingen vanuit de zaal a. Een beleidsplan voor maar 3 jaar, is deze periode niet te kort? Een periode van 3 jaar is al lang. Indien gekeken wordt naar ontwikkelingen zowel kerkelijk als maatschappelijk, dan blijkt een dergelijke periode al lang te zijn en vaak niet stabiel. Een periode van 3 jaar is nog te overzien. Ieder jaar wordt er een werkplan (voor de periode september t/m juni) gemaakt door het pastoresteam. Het werkplan helpt om nieuwe ontwikkelingen mee te kunnen nemen. Indien de gekozen periode te lang wordt dan kom je halverwege tot de ontdekking dat je door ontwikkelingen zaken moet herzien. Onder andere de personele inzet zou zomaar kunnen veranderen, er is een structureel tekort aan beroepskrachten. b. Nieuw pastoraat vraagt ook om nieuwe hulpmiddelen, digitalisering wordt gemist. Hoe overige parochianen geïnformeerd over inhoud van deze avond? De presentaties van vanavond zullen digitaal beschikbaar gesteld worden voor alle parochianen. c. In presentatie de inzet van vrijwilligers in woord- en communievieringen gemist. In het verleden zijn veel mensen toegerust om binnen de geloofsgemeenschappen taken te vervullen, waaronder het voorgaan in woord- en communievieringen. In de presentatie werd gesproken over het laten vervallen van een viering igv bijv. ziekte van de voorganger. De keuze om viering niet over te laten nemen is een bewuste keuze om andere taken niet te hoeven laten vallen op dat moment omdat een viering door moet gaan. Vieringen onder leiding van parochianen zijn er echter nog steeds en mogen er zijn. d. Het uitdelen van askruisjes is alleen nog voorbehouden aan een pastoor. In het verleden was het wel toegestaan dat vrijwilligers hierin assisteerden. Pastoor Nijland geeft aan dat ook hij moeite heeft met dit beleid, echter dient hij wel de kerkelijke voorschriften te respecteren. e. Het Bezield Verband Utrecht wil graag in gesprek met de kardinaal om mogelijkheden tot vitalisering geloofsgemeenschappen te bespreken. Nog geen mogelijkheden voor gesprek geboden. Wel heeft er overleg plaatsgevonden met monseigneur de Korte. Aangegeven wordt dat er geluisterd moet worden naar datgene wat er in geloofsgemeenschappen aan de hand is. Bij bisdom dringt dit niet door en dat is jammer. Harry Bisseling geeft aan dat lange tijd veel energie zich geconcentreerd heeft rondom de liturgie en minder naar de andere kerntaken is uitgegaan. Steeds minder mensen nemen deel aan de liturgie, hiervoor dus minder menskracht nodig. Gevraagd wordt hoe we mensen opnieuw lokken/verleiden om ze daar waar ze hun gelovigheid nog niet hebben verloren er weer bij te betrekken. Dit vraagt om een andere verdeling van energie binnen het pastoresteam. In alle discussies valt het woord vitaliteit. Als we kijken wat we nu feitelijk doen, ook vanuit bisdom, dan is het kijken hoe we vitaliteit niet alleen uitdrukken in cijfers maar ook in kwaliteit. Dit is namelijk veel belangrijker. Wat heeft de geloofsgemeenschap in zich als kracht? Van belang hierbij is vieren onder leiding van eigen mensen. Hoe spreken mensen dan over God, hoe zijn overwegingen gekozen, liederen gekozen? Hoe spreken mensen aan tafel over hun geloof. Op 9 plekken in het bisdom Utrecht wordt hier onderzoek naar gedaan. De uitkomsten zullen aangeboden worden aan de pastorale teams om dit te gebruiken om in hun parochie te werken aan vergroting van de vitaliteit. Er wordt dus zeker binnen ons bisdom geluisterd naar wat er in geloofsgemeenschappen leeft. Ons bisdom doet niet veel anders dan monseigneur Korte in Groningen doet legt Harry Bisseling uit. Energie zit hem in de manier die we zoeken om plaatselijke geloofsgemeenschappen te vitaliseren in hun gelovige vitaliteit. Indien er op zondag geen viering kan plaatsvinden dan kan er ook een woorden communieviering gehouden worden of een gebedsviering. Dit is ook opgenomen in het beleid van het bisdom. 4

5 Hierbuiten moeten we ook naar andere vormen zoeken om te vieren, bijv. een Thomasviering, jongerenviering. De kennis en kunde in ooit opgeleide mensen is gewoon in te zetten dus. Af en toe zijn er keuzes nodig om niet alle energie in het vieren te steken. Het voorbereiden van een viering kost veel energie, voor sommigen wel 6 uur. Het is vruchtbaarder en efficiënter om bij voorgaan de viering 2 keer in een zelfde weekend in verschillende locaties te doen. Dit kost slechts één en dezelfde voorbereiding. f. De uitleg onder punt 5 e wordt gezien door een aanwezige als het afbreken van de kerk. Deze parochiaan vindt het vervelend dat er gesproken wordt over verspilde tijd voor de voorbereiding van een viering. Harry Bisseling geeft aan dat hij onder 5 e spreekt over de voorbereiding van een professional niet over de voorbereiding van een vrijwilliger. g. Waarom worden geen leken gevraagd bij uitval van een viering? Waarom de betreffende viering niet omgezet in een woord- en communieviering.? Bij uitval van een viering in het weekend kan deze gewoon omgezet worden in een woord- en communieviering. Bij uitval van een doordeweekse viering is besloten deze niet te vervangen. Nogmaals benadrukken aanwezigen om vrijwilligers daar waar mogelijk wat te laten opvangen, scheelt energie van de pastores. Dit neemt het pastoresteam mee, goede suggestie. h. Er worden soms teksten afgekeurd uit boekjes van een jongerenviering. Eén van de aanwezigen vraagt waarom? Dit geeft namelijk frustratie bij vrijwilligers. Aangegeven wordt dat regels door leden van het pastoresteam wel eens verschillend gehanteerd worden. Het is goed om als voorganger in gesprek te zijn met werkgroepen, meestal wordt hier goed uit gekomen. Vaak is er veel vertrouwen bij werkgroepen, we moeten vertrouwen in elkaar blijven houden en er samen iets moois van maken. Niet alles is echter hetzelfde als bijv. 10 jaar geleden. We moeten proberen elkaar daar ruimte in te geven. Zal een kwestie van geven en nemen zijn. i. Eén van de aanwezigen vindt dat we met handen en voeten gebonden zijn aan de regels van het bisdom. Waar zijn deze goed voor? De regels stoten mensen af Regels zijn er niet voor niets, kunnen we met elkaar niets aan veranderen. Met elkaar moeten we proberen op een goede manier kerk te blijven. Onze energie moeten we steken in goede oplossingen. Ook bij pastores zit weleens een stukje frustratie. In Utrecht moet de mening van onze eigen parochianen doorgegeven worden door het pastoresteam wordt opgemerkt door een aanwezige. Harry Bisseling kan dit alleen maar beamen. Communicatie is en blijft zeer belangrijk. j. Een belangrijke taak van het pastoresteam is het bezoek aan onze basisscholen. Hoe staat het daarmee? Kinderen moeten weer enthousiast gemaakt worden Bezoek aan de scholen wordt door het team als zeer belangrijk gezien. De pastores proberen dit zoveel mogelijk te doen, binnen de scholen hebben zij hiervoor echter geen eigen uurtjes meer. Waar pastores welkom zijn binnen scholen steken zij hier ook echt energie in! k. In de toelichting op het pastoraal beleidsplan is niet één keer gesproken over vrijwilligers. Al die vrijwilligers die hier vanavond zijn, als die morgen stoppen dan ontstaat er een groot probleem en kan het pastoresteam de biezen wel pakken. Harry Bisseling geeft aan dat hij huiswerk meekrijgt deze avond.. Hij geeft echter de aanwezigen ook huiswerk mee. Hij vraagt de aanwezigen het pastoraal beleidsplan door te lezen, niet alles wat erin staat is vanavond genoemd of toegelicht. Harry Bisseling spreekt de wens uit dat leden van locatieraden en pastoraatsgroepen het op een volgend moment eens ter hand nemen en zich afvragen wat de inhoud voor hen betekent. Hij vraagt ze om de pastores te vragen om eens een keer langs te komen om dit samen te bespreken. Zo krijgt het vorm in de praktijk! Vrijwilligers zijn er niet voor de pastoor. Vrijwilligers zetten zich ook in voor de eigen gemeenschap en zichzelf, vrijwilligers maken werk van hun eigen geloof! Je doet het uiteindelijk omdat je er iets mee hebt. Harry Bisseling geeft aan dat hij onder de aanwezigen heel wat grijze hoofden ziet, dit betekent dat veel vrijwilligers zich al jaren voor hetzelfde inzetten. We willen deze vrijwilligers niet kwijt! Zij zijn zeer waardevol. Met elkaar moeten we het doen. 5

6 Harry Bisseling spreekt de hoop uit dat door het beleidsplan geloofsgemeenschappen van vitaal leven/geloof kunnen zijn waardoor jongeren geïnteresseerd kunnen raken. Als dit plan hieraan bijdraagt zitten we op de goede weg!! l. Tip: bezoekwerk omzetten naar de jongeren, pastores spontaan contact zoeken met jongeren bijv. bij voetbalwedstrijd enz. m. Jonge ouders betrekken, kinderen willen wel maar hun ouders houden het tegen. Bijv. lidmaatschap koren, actief zijn als misdienaar. Kinderen zijn de belangrijkste groep onder onze parochianen. Dit punt heeft alle aandacht van het pastoresteam. 6. Sluiting Pastoor Nijland bedankt Harry Bisseling voor zijn bijzondere bijdrage tijdens de avond. Hij spreekt de wens uit dat aanwezigen antwoord hebben gekregen op vragen die bij hen leven. Samen zullen we de schouders eronder moeten zetten om op goede wijze samen parochie te zijn, op weg naar de toekomst! Alle aanwezigen worden hartelijk bedankt voor hun komst. Iedereen kan een exemplaar van het pastoraal beleidsplan meenemen naar huis. 6