Het Groene Adviesbureau

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het Groene Adviesbureau"

Transcriptie

1 Het Groene Adviesbureau advisering en kennisoverdracht vanuit het agrarisch onderwijs; leerlingen en studenten als adviseurs en kennismakelaars over actuele LNV-beleidsthema s Projectbeschrijving Regionaal Project in het kader van de subsidieregeling Innovatie Agrarisch Onderwijs DWK.2004/794 Partners AOC Friesland MBO Leeuwarden, penvoerder H. Aartsen; Postbus 878, 8901 BR Leeuwarden tel , h.aartsen@mbo.aocfriesland.nl Van Hall Instituut Leeuwarden in samenwerking met PTC+ Vele bedrijven uit de Noordelijke Provincies Bureau voor Educatief Ontwerpen Gouda/Groningen Telefoon. Educatief makelaar Marielle Jansen (4 e jaars student van Van Hall Instituut) noteert tevreden dat akkerbouwer Sietse van der Wal een opdracht heeft voor het Groene Adviesbureau. Hij wil weten wat het voor zijn bedrijf betekent als hij zou omschakelen op biologische landbouw. s Middags voert Marielle de opdracht in het digitale systeem in. De opdracht is zo uitdagend dat enkele groepen leerlingen erop inschrijven. Dit is voor Stefan Berghoek een jaargenoot van Marielle en een van de inhoudelijk projectleiders) het sein om in actie te komen. Hij organiseert een ontwerpsessie met drie tweedejaars HBO-studenten, die de meest recente vakkennis verzamelen. Ze publiceren en ontsluiten die kennis in een aantrekkelijk vormgegeven digitale kennisruimte. De MBO-leerlingen sturen intussen een offerte naar van der Wal, die via de mail snel reageert. Ze raadplegen eerst nog even enkele vierde jaars HBO-studenten die aan het werk zijn met een opdracht in dezelfde sector. Enige weken later. Telefoon. Sietse van der Wal wil graag zijn adviseurs spreken. Ze zijn niet in huis, maar Marielle Jansen noteert graag een boodschap. Of ze hem nog vier exemplaren van het rapport kunnen sturen voor enkele collega s? Leerlingen en studenten als kennismakelaar, zo stellen we ons dat voor.

2 1. Aanleidingen Dit projectplan is gebaseerd op een samenwerkingsverband tussen AOC Friesland, het Van Hall Instituut, het Bureau voor Educatief Ontwerpen en bedrijven in de regio Friesland. Gezamenlijke aanleiding is de wens om een structurele voorziening voor uitdagend, realistisch, competentiegericht agrarisch onderwijs te ontwikkelen. Deze voorziening zorgt er tegelijkertijd voor dat innovatieve kennis wordt gegenereerd die aansluit bij actuele beleidsthema s en die actief wordt doorgegeven naar het bedrijfsleven. De samenwerkende partners hebben elk ook hun eigen aanleidingen: AOC Friesland MBO is dit schooljaar in het eerste leerjaar van niveau 3 en 4 gestart met de realisering van een schoolbreed competentiegericht onderwijsconcept. Dit concept, beschreven in het beleidsdocument Verleiden tot Leren II, wordt met deze lichting leerlingen mee verder geïmplementeerd. Voor het op de beroepspraktijk georiënteerde projectmatig werken dat in leerjaar 3 en 4 is voorzien zijn uitdagende, goed gedidactiseerde projecten nodig. Dat laatste wil zeggen dat het werk van de leerlingen wordt verantwoord in termen van de groene standaarden. Zo wil de school tegelijk de inhoudelijke relatie met het bedrijfsleven als het competentiegericht onderwijs versterken. Ook het Van Hall Instituut is bezig met de realisering van competentiegericht onderwijs, waarbij de praktijk als oefensituatie al een grote rol speelt. Het Groene Adviesbureau biedt de mogelijkheid om studenten structureel en systematisch in de praktijk van het bedrijfsleven te laten functioneren in de voor hen belangwekkende nieuwe rollen van adviseur en kennismakelaar t.a.v. actuele LNV-beleidsthema s. Verder ontwikkelen studenten als educatief makelaar en projectleider belangrijke leidinggevende competenties. Bureau voor Educatief Ontwerpen ontwikkelde Het Adviesbureau als digitale voorziening voor leerlingen in de bovenbouw van Havo en Atheneum ( De toepassing van het Adviesbureau is hier beperkt tot het maken van profielwerkstukken. Het onderwijskundig rendement en de gretigheid van bedrijfsleven om als opdrachtgevers op te treden is in dit project zonder meer gebleken. De uitdaging is deze voorziening geschikt te maken voor vernieuwing van het curriculum in het agrarisch onderwijs (MBO en HBO). Bedrijven (en mogelijk ook lokale overheden) hebben vele vragen en praktijkkwesties die met inzet van leerlingen en studenten opgelost of verbeterd zouden kunnen worden. Ondernemers profiteren op deze manier van actuele kennis die direct aansluit bij hun vragen en behoeften. Om een indruk te krijgen van de manier waarop de aansluiting op actuele beleidsthema's binnen het Groene Adviesbureau vorm krijgt, nemen we een kijkje in de eerste vergadering van de educatieve makelaars. AOC Friesland, maandag 6 december 2004, 8.30 uur. De als makelaar optredende HBO studenten en enkele docenten van het AOC en het Van Hall Instituut zijn juist bezig met een eerste verkenning over mogelijke opdrachten. Marielle Jansen begint: Laten we eerst eens kijken met welke bedrijven de scholen al contacten hebben, dat zijn goede ingangen. Stefan Berghoek vult aan: Ik vind het minstens zo belangrijk om nieuwe bedrijven te benaderen. Docent Adrie Stevens hoort het even aan en benadrukt dan: We moeten in elk geval zorgen dat we opdrachten binnenhalen die aansluiten bij actuele beleidsthema s, omdat met name daar nieuwe kennis gegenereerd moet worden. Ik stel voor eerst te proberen of we 50 goede voorbeeld opdrachten kunnen bedenken, om onze gedachten te richten. Hieronder de oogst van een productieve bijeenkomst. Het Groene Adviesbureau biedt wat partners gezamenlijk en ieder voor zich zoeken. 2

3 2. Doelen en doelgroepen onderwijsvernieuwing - ontwikkelen, bouwen, vullen en in gebruik nemen van een structurele voorziening voor uitdagend, realistisch, competentiegericht agrarisch onderwijs - op basis van een adaptief curriculum (een curriculum dat zich aanpast aan de kennelijke kennisbehoefte van zowel opdrachtgevers als leerlingen doorgeven agrarische expertise - leerlingen en studenten nemen de nieuwe rollen van adviseur en kennismakelaar op zich - en geven innovatieve kennis door naar het bedrijfsleven opschaling mogelijk maken - ontwikkelen en overdragen van benodigde methodische en didactische expertise - toegankelijk maken van deze expertise voor nieuwe opleidingen en scholen - vraag naar opschaling genereren Tijdens de projectperiode wordt Het Groene Adviesbureau gebruikt door de volgende doelgroepen: - MBO BOL leerjaar 3 en 4 - HBO leerjaar 1 t/m 4 - bedrijfsleven uit de regio (tientallen bedrijven, gevarieerd van aard) (Zie onder bereik voor nadere precisering.) Intentie is om daarna ook andere HBO-opleidingen, andere AOC s en meer bedrijven in het Het Groene Adviesbureau te laten participeren. 3. Kenmerken van het Adviesbureau Het Groene Adviesbureau heeft de volgende kenmerken: 1. Educatieve makelaars zorgen voor echte opdrachten die een directe relatie hebben met de belangrijke LNV-beleidsthema s en de vraag naar kennis en expertise van het regionale bedrijfsleven. 2. De scholen krijgen met het Groene Adviesbureau een structurele voorziening, waar alle leerlingen en studenten gedurende hun schoolloopbaan gedurende enige tijd medewerker zijn. Dit waarborgt systematische en structurele inhoudelijke contacten met het werkveld en levert een bijdrage aan de doorlopende leerlijn MBO- HBO. 3. Als feitelijke voorziening maakt het Groene Adviesbureau een competentiegerichte leeromgeving mogelijk waarin leerlingen en studenten zelf en samen actief kennis genereren bij levensechte, aantrekkelijke, spannende taken. 4. Het Groene Adviesbureau dwingt de docenten tot een adaptief curriculum. 1. transitie Groep melkveehouders is op zoek naar tweede bedrijfsactiviteit, bijvoorbeeld ijsboerderij, zorgboerderij of kleine camping; welke bedrijfsactiviteit biedt het meeste perspectief? 2. landbouw-zorg Zorgverzekeraar wil boeren interesseren voor en grondig informeren over mogelijkheden van zorg op de boerderij. 3. stad-platteland Vereniging van boeren vraagt: hoe kan een agrarisch ondernemer inspelen op wensen van de stedeling? 4. internationaal Door AOC opgericht Agrarisch Trainingscentrum in Baltische landen wil ondersteuning bij materiaal ontwikkeling en fondswerving. 5. natuurbeheer Provincie wil boeren informeren over aanplant van en optimaal onderhoud van houtwallen en vlechtheggen. 6. voedselveiligheid Producent van diervoeders wil adequaat ketengarantiesysteem ontwikkelen. 7. transitie NLTO wil vraag van consumenten naar biologische en streekproducten doorvertalen naar boeren; hoe kunnen ze dat het beste aanpakken? 8. duurzaamheid Glastuinbouwbedrijf wil suggesties voor maatregelen ter beperking van strooilicht. 3

4 5. Als digitale voorziening biedt het Groene Adviesbureau een medium voor het kiezen van opdrachten, het communiceren met de opdrachtgever en het openbaar maken van de resultaten van het werk. Met dit laatste wordt het Groene Adviesbureau het medium voor kennismakelaardij tussen onderwijs en beroepsveld. 6. Opdrachten uitgevoerd binnen het Groene Adviesbureau voldoen aan gelegitimeerde kwaliteitseisen (van het KCE c.q. van het bedrijfsleven). 7. Groene adviseurs doen hun werk in het kader van een onderwijsactiviteit, en worden daarvoor niet betaald. Educatieve makelaars Ze worden gekscherend de schotelantenne van de school genoemd, maar zelf noemen ze zich de educatieve makelaars van het adviesbureau. Het is een kleine maar actieve groep HBO-studenten en enkele docenten. De groep heeft een heel specifieke taak: opdrachten werven voor leerlingen en studenten. Echte opdrachten moeten het zijn, passend bij de actuele beleidsthema s van het Ministerie, en gebaseerd op reële, actuele wensen van agrarische ondernemers, bedrijfsleven en overheden. De leden van de groep opereren actief in de maatschappelijke, sociale en de specifiek agrarische netwerken die vanuit de school bestaan en bouwen die verder uit, steeds zoekend naar problemen en opgaven in de beroepspraktijk die actueel, relevant, spannend, levensecht en activerend kunnen onderwijs opleveren. Heeft men een opdracht binnen gehaald, dan wordt eerst bezien voor wie deze het meest geschikt is: het MBO, het HBO of de combinatie van beide. In alle gevallen gaat de opdracht deel uitmaken van het Groene Adviesbureau. Structurele voorziening Het Groene Adviesbureau is een structurele voorziening binnen het onderwijs. Studenten en leerlingen worden tijdelijk werknemers van het Groene Adviesbureau. Ze kiezen overwogen voor het werken aan een opdracht, brengen offerte uit aan de opdrachtgever, doen onderzoek of maken een ontwerp en brengen uiteindelijk advies uit. Ook publiceren zij de resultaten van hun werk, zowel digitaal als via de pers. Als structurele voorziening ontwikkelt het Groene Adviesbureau ook eigen werkprocedures. Begeleiding, beoordeling vinden plaats zoals dat in een bedrijf ook gaat, middels coaching en functioneringsgesprekken. Maar ook voor het handig aanpakken van opdrachten worden procedures ontwikkeld. HBO-studenten spelen hier een belangrijk rol in, en werken daarmee aan leidinggevende competenties. De resultaten van het werk maken deel uit van het openbare, snel groeiende en ook voor opdrachtgevers belangwekkende kennissysteem van het Groene Adviesbureau. De werknemers slagen er steeds beter in hun advieswerk te combineren met het aanbieden van aantrekkelijke digitale kennisomgevingen. Het Groene Adviesbureau is voor leerlingen en studenten in alle opzichten echt, al worden de medewerkers van het Groene Adviesbureau voor hun werk niet door de opdrachtgevers betaald. Zelf en samen actief kennis genereren en competenties ontwikkelen Tal van gewenste aspecten van onderwijsvernieuwing worden in een Adviesbureau vanzelfsprekend, en zijn binnen zo n omgeving zelfs nauwelijks innovatief te noemen. Werknemers van een Adviesbureau krijgen over het algemeen geen hoorcolleges van hun (senior)collega s, laat staan dat zij er dagelijks les krijgen: de medewerkers doen het werk, en als daar scholing voor nodig is, wordt er een scholingsplan opgesteld. Binnen het Adviesbureau 9. energie Agrofood bedrijf wil doorlichting op energiegebied en adviezen op gebied van energiebesparing. 10. dierenwelzijn Fabrikant van hokken wil optimaal communiceren met afnemers over nieuwe methodieken. 11. streekproducten Bakker uit klein dorp wil streekbrood gaan produceren; marktverkenning en in later stadium mogelijk ondernemingsplan. 12. biodiversiteit Stichting Bijzonder Huisdier wil vernieuwde informatiestand die gebruikt wordt op tentoonstellingen en manifestaties. 13. natuurbeheer Natuurbeheerorganisatie wil onderzoek naar bereidheid boeren in bepaalde streek om mee te werken aan het agrarisch natuurbeheer in kader van EHS. 14. toegankelijkheid Producent van regioproducten wil graag wandel- en fietsroutes langs de boerderij; onderzoek naar de mogelijkheden hiervan. 15. water Akkerbouwer in toekomstig waterberginggebied wil zicht op consequenties en compensatieregelingen. 16. voedselveiligheid Pluimveebedrijf wil advies over veilig luchten van kippen ivm besmetting door overvliegende vogels. 17. Wadden Kokkelvisser wil advies over omschakeling. 4

5 wordt dat is voor zo n schoolbedrijf ook wel vanzelfsprekend aan de scholingsplannen bij een bepaalde opdracht zelfs veel waarde gehecht. Bovendien gelooft men in collegiale scholing, vooral als HBO en MBO studenten in het Adviesbureau samenwerken. Wat dit betreft levert het project een bijdrage aan het beleid voor doorlopende leerlijnen MBO-HBO. Adaptief curriculum De school wordt door het Groene Adviesbureau gedwongen tot een adaptief curriculum. Dat wil zeggen, tot een curriculum dat zich aanpast aan de kennelijke kennisbehoefte van zowel opdrachtgevers als leerlingen. Elk jaar wordt opnieuw bezien welke specifieke kennisbehoefte er uit de opdrachten blijkt, en wat daarvan zonder meer door leerlingen en studenten kan worden geleverd. HBO-studenten zullen soms worden ingezet als kennismakelaars voor MBO-leerlingen, onder meer door hen te vragen digitale kennisomgevingen rond een bepaalde opdracht te maken. Digitale voorziening Het Groene Adviesbureau is ook een geavanceerde digitale voorziening. Als digitale voorziening heeft het een openbaar en een besloten gedeelte. In het besloten gedeelte kan men opdrachten kiezen en de status van opdrachten nagaan. Ook zijn er forums voor iedereen die bij een bepaalde opdracht betrokken is. Specifieke inhoudelijke digitale leeromgevingen kunnen er bliksemsnel en online worden ingericht. Het openbaar gedeelte maakt voor opdrachtgevers, andere scholen en belangstellenden zichtbaar wat het Groene Adviesbureau is, hoe het werkt en hoe je er als school of bedrijf gebruik van kunt maken. Maar vooral is het openbaar gedeelte de kennisetalage van het Groene Adviesbureau: mooi vormgegeven zoekruimtes rond inhoudelijke thema s, en goed geordende presentaties van gerealiseerde opdrachten. 4. Vernieuwing van het groene onderwijs Het Groene Adviesbureau biedt een uitdagende, realistische invulling van het gewenste competentiegerichte onderwijsconcept. Grote meerwaarde is de nieuwe rol van leerlingen en studenten als adviseurs van het werkveld t.a.v. actuele LNV-beleidsthema s. Dit maakt het onderwijs echter, actueler en minder schools, met als gevolg toenemende motivatie en betrokkenheid. Binnen het MBO wordt verder het werken met een adaptief curriculum gerealiseerd. Een dergelijk curriculum maakt het mogelijk snel en adequaat op de verschillende keuzen van leerlingen te anticiperen en tegelijk verantwoording af te leggen volgens de groene standaarden. Binnen het HBO gaan studenten gericht innovatieve kennis ontsluiten en toegankelijk maken voor MBO-leerlingen en bedrijfsleven. Ook ontwikkelen zij als educatief makelaar en projectleider belangrijke leidinggevende competenties. 18. natuurontwikkeling Melkveehouder vraagt zich af wat de gevolgen voor het bedrijf zullen zijn van geplande ontwikkeling van natte natuur in nabij gelegen natuurgebied. 19. transitie Agrarische bedrijven in bepaalde streek willen gezamenlijk recreatieve culinaire arrangementen aanbieden; marketingonderzoek en ondernemingsplan. 20. landbouw-zorg Agrarisch ondernemer wil opvang van geestelijk gehandicapten starten. Aan welke eisen moet zijn bedrijf voldoen? 21. stad-platteland Aantal boeren nabij nieuwbouwwijk heeft plannen voor voetpad dat woonwijk met platteland verbindt; onderzoek naar financiering door bedrijf uit de stad. 22. internationaal Directie AOC zou eigen internationale infrastructuur willen inzetten om ondernemers uit de regio toegang te geven tot internationale markten; hoe zou dat het beste kunnen? 23. energie Grote tomatenkwekerij wil mogelijkheden van energiebesparing via warmte opslag onderzocht zien. 24. dierenwelzijn Pluimveehouder wil onderzoek naar bereidheid consument om meer te betalen voor diervriendelijk geproduceerde eieren. Zowel inhoudelijk als t.a.v. competenties wordt gezorgd voor kwaliteitswaarborging waarbij de groene standaarden maatgevend zijn. 5

6 5. Aansluiting bij LNV beleidsthema s De structuur van het kenniscentrum van het Groene Adviesbureau is die van de beleidsthema s van Vitaal en Samen, LNV-beleidsprogramma ; dat zijn: vitale, duurzame landbouw; natuur en landschap; ruimte op het platteland en voedselkwaliteit. Dankzij deze structuur is de groei van de kennisontwikkeling rond deze thema s direct zichtbaar. Ook met uitwerkingen van dossiers als bijvoorbeeld de Wadden, biodiversiteit, plattelandsontwikkeling en natuurontwikkeling wordt duidelijk dat in het Groene Adviesbureau zonder bezwaar buiten de traditionele opleidingsstructuur wordt gedacht. Aansluiting bij veel van de LNV beleidsthema s zoals verwoord in Vitaal en Samen zal daarbij op een heel natuurlijke wijze plaatsvinden. Ondernemers zullen als opdrachtgevers vragen inbrengen die voor hen actueel zijn. De vele soorten bedrijven die als opdrachtgevers benaderd worden zullen heel verschillende opdrachten verstrekken. Zo krijgt Het Groene Adviesbureau een breed scala aan agrarische thema s als werkterrein. De educatieve makelaars treden op als poortwachters en bewaken de actualiteit, variatie en beleidsmatige relevantie van de opdrachten. De generieke beleidswinst die het Groene Adviesbureau in de regio oplevert wordt vergroot door het openbaar maken van de gegenereerde kennis via Groen Kennisnet en de website van het Groene Adviesbureau. 25. transitie NLTO wil een campagne gaan voeren om de waardering van diensten die agrarische ondernemers leveren aan de samenleving te verhogen. 26. streekproducten Stichting die regioproducten ontwikkelt wil analyse van succesverhalen met als doel opschaling. 27. biodiversiteit Akkerbouwbedrijf wil rol spelen in behoud zeldzame graanrassen wat zijn de mogelijkheden, voorwaarden, kosten en baten? 28. natuurbeheer Fruitkweker wil advies over botanisch elzensingelbeheer. 6. Kennis makelen Het Groene Adviesbureau regelt een aantal vormen van kennismakelen: - MBO-leerlingen geven als adviseurs persoonlijk kennis door naar de bedrijven die als hun opdrachtgevers fungeren - jongere jaars HBO-studenten ontsluiten de specifieke vakinhoudelijke kennis die MBO-studenten nodig hebben. Hiervoor vullen zij een voorgestructureerde besloten digitale kennisruimte - oudere jaars HBO-studenten geven als adviseurs persoonlijk kennis door naar het bedrijfsleven. Als onderbouwing van hun advies structureren en vullen zij een openbaar toegankelijke digitale kennisruimte - leerlingen en studenten publiceren in diverse bladen (zie onder bereik) - op een eigen landelijk congres verzorgen zij workshops en presentaties van hun werk 29. toegankelijkheid Melkveehouder met ijsboerderij wil graag aanlegsteigers en terras bouwen voor vaarrecreanten; kosten/baten analyse. 30. voedselveiligheid Agro-industrieel bedrijf wil resistentie van bacteriën voorkomen door minimaal maar verantwoord gebruik van desinfectiemiddelen. 31. natuurbeheer Melkveebedrijf met kippen wil advies over compensatieregelingen gedogen van ganzen en bescherming van weidevogels. 32. transitie Fruitkweker met pluktuin voor wilde bloemen wil grotere bekendheid bij recreanten; graag een marktonderzoek en publiciteitscampagne. 6

7 7. Bereik Binnen de projectperiode: AOC-Friesland: 50 leerlingen niveau 3 en 4; 200 uur Van Hall Instituut: 20 studenten jongerejaars; 200 uur; twee opleidingen 20 studenten ouderejaars; 200 uur; twee opleidingen Bedrijfsleven: ongeveer 10 bedrijven uit de regio andere AOC s: vanuit bestaande contacten van AOC Friesland agrarisch onderwijs: via publicatie in Agrarisch Onderwijs agrarische wereld: via publicatie van voortgangsverslagen, evaluaties, praktijkexpertise en kennis in Groen Kennisnet lezers van landelijke bladen (zoals Agrarisch Dagblad, Boerderij, Oogst, Agrarisch Onderwijs), regionale bladen en sectorale bladen dmv publicaties door de groene adviseurs Voor het vervolg van het werk, na de projectperiode, wordt een continueringplan opgesteld, met daarin verantwoorde streefgetallen voor verbreding; op dit moment wordt daarbij gedacht aan de volgende streefgetallen: AOC-Friesland: 350 leerlingen niveau 3 en 4; 400 uur; Van Hall Instituut: 50 studenten jongerejaars; 200 uur; 50 studenten ouderejaars; 400 uur; bedrijfsleven: ongeveer 40 bedrijven uit de regio lezers van agrarische bladen overige AOC s: op vraag 8. Benutting groene ICT-infrastructuur In het zichtbaar en toegankelijk maken van de resultaten van het project speelt Groen Kennisnet een belangrijke rol. Ervaringen en resultaten van het project (voortgangsverslagen, evaluaties, praktijkexpertise) worden direct gepubliceerd op Groen Kennisnet. De etalages en kennisruimten van het Groene Adviesbureau zijn via links vanuit het Groen Kennisnet openbaar en direct raadpleegbaar. Tijdens de projectperiode zullen verdere mogelijkheden voor aansluiting op en benutting van de groene ICT-infrastructuur worden onderzocht en gerealiseerd. 9. Samenwerkingsrelaties Samenwerking met bedrijfsleven: AOC Friesland en Van Hall Instituut intensiveren de contacten met het bedrijfsleven tot op het niveau van thematische invulling van het curriculum; omgekeerd profiteren de bedrijven van de adviezen en kennis op maat. Samenwerking in de beroepskolom: Het Groene Adviesbureau wordt een gezamenlijke voorziening van AOC Friesland en Van Hall Instituut; om dit te realiseren werken de betrokken opleidingen inhoudelijk en methodisch nauw samen. 33. biodiversiteit Stichting Bijzonder Huisdier wil onderzoek naar en nieuwe opzet van jaarlijkse begunstigersdag. 34. water Melkveehouder met helofytenfilter wil weten hoe lang dit nog effectief gebruikt kan worden. 35. voedselveiligheid NLTO wil belang van openheid en transparantie over voedselproductie bij boeren benadrukken. 36. Wadden Gemeente Schiermonnikoog wil badgasten informeren over de plannen om het Waddengas te exploiteren in relatie tot de kokkelvisserij. 37. natuurontwikkeling Agrarische natuurvereniging wil onderzoek naar de meerwaarde van agrarisch natuurbeheer. 38. transitie Biologisch Dynamische veehouderij met zuivelwinkel zoekt nieuwe manieren om klanten te trekken. 39. natuurbeheer Natuurbeheerorganisatie wil advies over de meest duurzame manier om stormschade in een loofbos aan te pakken. 40. voedselveiligheid Biologisch bedrijf met melkvee, kippen, kinderboerderij en ponyrijden wil aanscherping hygiëneplan om risico van besmetting door bezoekers te minimaliseren. 7

8 Betrekken relevante expertise: Van Hall Instituut en AOC Friesland betrekken PTC+ Oenkerk bij de uitvoering. Bureau Educatief Ontwerpen levert onderwijskundige, didactische en methodische expertise. Rollen van de partners AOC Friesland: penvoerder; uitvoeren pilot; acquisitie opdrachten; bijdrage aan vullen van benodigde kennisruimten; publiceren; rapporteren aan andere AOC s; organiseren congres Van Hall Instituut: uitvoeren pilot; acquisitie opdrachten; vullen kennisruimten; publiceren; organiseren congres Bureau Educatief Ontwerpen: concept ontwikkelen incl. adaptief curriculum; ontwerpsessies begeleiden; bouwen digitale voorziening; scholing educatief makelaars en docenten; opgedane praktijkexpertise ontsluiten t.b.v. overdracht; publiceren 10. Eindproduct Het project levert een structurele voorziening voor het agrarisch onderwijs op, uitgeprobeerd in AOC Friesland en het Van Hall Instituut. Voor het tot stand brengen van het Groene Adviesbureau moet expertise worden ontwikkeld met betrekking tot: - educatieve makelaardij (kosten, inzet, procedures) - de wijze waarop een adaptief curriculum kan worden gerealiseerd; - het snel en effectief bouwen van digitale (leer- en kennis)omgevingen; - de samenwerking van HBO en MBO bij het uitvoeren van opdrachten en het bouwen van leer- en kennisomgevingen; - leerlingen en studenten als kennismakelaars; - legitimering aan externe kwaliteitseisen. Over de ontwikkeling van deze expertise wordt aan het eind van het project verslag gedaan via Groen Kennisnet en de website van het Groene Adviesbureau. Bovendien levert het project voor andere scholen een gerealiseerd voorbeeld van het Groene Adviesbureau op. Voor de deelnemende scholen zijn deze producten van het project (de expertise en het werkende voorbeeld) geen eindproducten. Aan het van het project wordt een continueringplan opgesteld. Ook dit plan wordt op Groen Kennisnet en de website van het Groene Adviesbureau gepubliceerd. 41. landbouw-zorg Boer wil kostenbatenanalyse laten maken over mogelijkheden voor kinderopvang. 42. water Waterschap wil kwaliteit oppervlaktewater in agrarische omgeving beoordeeld zien inclusief adviezen voor verbetering. 43. natuurontwikkeling Natuurorganisatie wil onderzoek naar de begrazingseffecten van koeien in natuurgebieden. 44. transitie Vleesveebedrijf is huisverkoop van vleespakketten gestart; hoe kan het bedrijf de vraag hiernaar stimuleren? Graag een marketing advies en publiciteitcampagne. 45. voedselveiligheid Bedrijf wil graag advies over het verbeteren en veiliger maken van de drinkwaterketen voor het vee. 46. landbouw-zorg Boer wil markt voor ouderenzorg op de boerderij in kaart laten brengen. 47. transitie Melkveehouder wil zich toeleggen op de productie van bijzondere kazen voor de verkoop aan restaurants; graag advies over het opstellen van een ondernemingsplan. 48. dierenwelzijn Pluimveebedrijf wil nieuwe nachthuisvesting voor de kippen en vraagt om een vergelijking (economisch, dierenwelzijn, duurzaamheid) van de verschillende systemen die op de markt zijn. 8

9 11. Tijdplanning / fasering december 2004 december 2004 jan/feb maart 2005 voorjaar 2005 september 2005 november 2005 operationalisering projectplan (curriculum afspraken; oprichten educatieve makelaardij; oprichten ontwerpteam) proef ontwerpsessies inrichten van een kennisomgeving scholing educatief makelaars; start werving opdrachten publicatie voortgangsresultaten ontwerpsessies inrichten kennisomgeving op basis van enkele binnenkomende opdrachten publicatie voortgangsresultaten opleveren digitale systeem opdrachten invoeren publicatie voortgangsresultaten proefronde met twee kleine groepen leerlingen/studenten rond beperkt aantal opdrachten; fine-tunen van systeem publicatie voortgangsresultaten feestelijke opening; groene adviseurs aan het werk publicatie voortgangsresultaten congres publicatie resultaten start opschaling 49. streekproducten Bedrijfsleven Terschelling wil advies over productontwikkeling nieuwe streekproducten. 50. natuurbeheer Agrarisch bedrijf wil beheersplan voor een weidegebied in een kwetsbaar coulissenlandschap met houtwallen De jonge educatieve makelaars van Van Hall zijn bijna niet te stuiten. Docent Piet Verbeet van AOC Friesland heeft enthousiast meegedaan. Nu kijkt hij op zijn horloge. Laten we nog even afspreken wie waar op af gaat rondt hij de bijeenkomst af. Het echte werk kan beginnen... 9

10 10

Terugzine. Samen kennis maken. Samenwerking in de groene kolom is uniek. Lezen en laten lezen! Win-win voor onderwijs en bedrijfsleven

Terugzine. Samen kennis maken. Samenwerking in de groene kolom is uniek. Lezen en laten lezen! Win-win voor onderwijs en bedrijfsleven Terugblik Meerjarenafspraak 2006-2010 Terugzine Magazine van de Groene Kennis Coöperatie met succesprojecten van de afgelopen vijf jaar Lezen en laten lezen! Gooi mij niet weg maar geef me door! Of kijk

Nadere informatie

Naar een flexibel en meervoudig bruikbaar en gebruikt virtueel groen advies- en projectbureau

Naar een flexibel en meervoudig bruikbaar en gebruikt virtueel groen advies- en projectbureau Opschaling_groenadviesbureau juni_2006 Naar een flexibel en meervoudig bruikbaar en gebruikt virtueel groen advies- en projectbureau Verslag van vooronderzoek naar draagvlak en haalbaarheid Projectteam

Nadere informatie

1. Programmaonderdeel: Dierenwelzijn in het Voortgezet Onderwijs

1. Programmaonderdeel: Dierenwelzijn in het Voortgezet Onderwijs Uitvoeringsplan 1. Programmaonderdeel: Dierenwelzijn in het Voortgezet Onderwijs Programma: Welzijn van dieren 2. Samenvatting programmaonderdeel: Dierenwelzijn krijgt vanuit de maatschappij steeds meer

Nadere informatie

Duurzaam toerusten voor arbeidsmarkt en

Duurzaam toerusten voor arbeidsmarkt en Duurzaam toerusten voor arbeidsmarkt en samenleving Stel hogere eisen aan het arbeidsmarktperspectief Handhaaf het startkwalificatieniveau met extra aandacht aan studiekeuze mbo niveau 2 studenten. Biedt

Nadere informatie

DESKUNDIGEN. - profielschetsen deskundigen - Project Stimuleren huisverkoop & boerderijwinkels in Groningen

DESKUNDIGEN. - profielschetsen deskundigen - Project Stimuleren huisverkoop & boerderijwinkels in Groningen DESKUNDIGEN - profielschetsen deskundigen - Project Stimuleren huisverkoop & boerderijwinkels in Groningen Maria van Boxtel Graag werk ik samen met boeren en boerinnen aan directe verkoop van hun producten.

Nadere informatie

Cluster Agro en Food Regio Zwolle

Cluster Agro en Food Regio Zwolle Cluster Agro en Food Regio Zwolle Dé proeftuin voor duurzame, innovatieve systemen en nieuwe verdienmodellen: een living lab voor Agro en Food Cluster Agro en Food Regio Zwolle Werk en innovatie Sterk

Nadere informatie

Terugzine. Samen kennis maken. Samenwerking in de groene kolom is uniek. Lezen en laten lezen! Win-win voor onderwijs en bedrijfsleven

Terugzine. Samen kennis maken. Samenwerking in de groene kolom is uniek. Lezen en laten lezen! Win-win voor onderwijs en bedrijfsleven Terugblik Meerjarenafspraak 2006-2010 Terugzine Magazine van de Groene Kennis Coöperatie met succesprojecten van de afgelopen vijf jaar Lezen en laten lezen! Gooi mij niet weg maar geef me door! Of kijk

Nadere informatie

Eindrapportage. Project Verbreding augustus 2008 juli 2012

Eindrapportage. Project Verbreding augustus 2008 juli 2012 Vereniging voor verbrede landbouw De Frisse Wind Eindrapportage Project Verbreding augustus 2008 juli 2012 POP/ILG projectnummer: 2008-41517-32609 Contact: Westfriesedijk 164 1767 CV Kolhorn info@defrissewind.nl

Nadere informatie

Kleinschalige voedselinitiatieven in Nederland. Almanak

Kleinschalige voedselinitiatieven in Nederland. Almanak Kleinschalige voedselinitiatieven in Nederland Almanak Almanak kleinschalige initiatieven Van en voor iedereen die zich sterk maakt voor duurzaam voedsel Dit is een dummy met een paar pagina s van de

Nadere informatie

Aantal bijlagen: 1 Agendapunt: 10. Onderwerp Vervolg kleinschalige recreatieknooppunten op het boerenerf

Aantal bijlagen: 1 Agendapunt: 10. Onderwerp Vervolg kleinschalige recreatieknooppunten op het boerenerf Adviescommissie 30 maart 2010 Dagelijks bestuur 8 april 2010 / 10 juni 2010 (mondeling) Algemeen bestuur 1 juli 2010 Aantal bijlagen: 1 Agendapunt: 10 Onderwerp Vervolg kleinschalige recreatieknooppunten

Nadere informatie

Terugzine. Samen kennis maken. Samenwerking in de groene kolom is uniek. Lezen en laten lezen! Win-win voor onderwijs en bedrijfsleven

Terugzine. Samen kennis maken. Samenwerking in de groene kolom is uniek. Lezen en laten lezen! Win-win voor onderwijs en bedrijfsleven Terugblik Meerjarenafspraak 2006-2010 Terugzine Magazine van de Groene Kennis Coöperatie met succesprojecten van de afgelopen vijf jaar Lezen en laten lezen! Gooi mij niet weg maar geef me door! Of kijk

Nadere informatie

Uitvoeringsprogramma Deltapoort

Uitvoeringsprogramma Deltapoort Stuurgroep DP/LT 10 juli 2014 Bijlage 6.2 Bestuurlijke trekker: A. Kamsteeg Ambtelijke trekker: Myra Zeldenrust Uitvoeringsprogramma Deltapoort Aansluiting Onderwijs Arbeidsmarkt Conceptversie Myra Zeldenrust

Nadere informatie

COMPETENTIEPROFIEL ONDERSTEUNER PASSEND ONDERWIJS. Resultaatgebieden 1. Ondersteuning en advisering aan IB en leraren

COMPETENTIEPROFIEL ONDERSTEUNER PASSEND ONDERWIJS. Resultaatgebieden 1. Ondersteuning en advisering aan IB en leraren COMPETENTIEPROFIEL ONDERSTEUNER PASSEND ONDERWIJS De ondersteuner passend onderwijs is werkzaam in een team van professionals dat wordt aangestuurd door een ondersteuningsmanager. De ondersteuner passend

Nadere informatie

De Groene Kennispoort Twente Regionale voedselketen Twente. Woensdag 25 april Dagmar Essing

De Groene Kennispoort Twente Regionale voedselketen Twente. Woensdag 25 april Dagmar Essing De Groene Kennispoort Twente Regionale voedselketen Twente Woensdag 25 april Dagmar Essing Programma vandaag Verwachtingen kenniswerkplaats? Voorstel ronde (5 min) Presentatie Groene Kennispoort Twente

Nadere informatie

Erkend leerbedrijf. dáár wordt het vak geleerd. horeca bakkerij reizen recreatie facilitaire dienstverlening

Erkend leerbedrijf. dáár wordt het vak geleerd. horeca bakkerij reizen recreatie facilitaire dienstverlening Erkend leerbedrijf dáár wordt het vak geleerd horeca bakkerij reizen recreatie facilitaire dienstverlening Waarom erkend leerbedrijf? Jonge mensen wegwijs maken in de sector: dat is de taak van een leerbedrijf.

Nadere informatie

Optimaal benutten, ontwikkelen en binden van aanwezig talent

Optimaal benutten, ontwikkelen en binden van aanwezig talent Management Development is een effectieve manier om managementpotentieel optimaal te benutten en te ontwikkelen in een stimulerende en lerende omgeving. De manager van vandaag moet immers adequaat kunnen

Nadere informatie

Werkdocument Montessori voor een nieuwe tijd

Werkdocument Montessori voor een nieuwe tijd Werkdocument Montessori voor een nieuwe tijd 1 oktober 2013 (revisie) Versie 2.3 1e Amstelveense Montessorischool Michelina Hoogeveen, Irene Simonis, Frank Versloot Inhoudsopgave Inleiding, doelen en uitgangspunten

Nadere informatie

PLAN VAN AANPAK CONVENANT LOONWERK-ONDERWIJS AOC S

PLAN VAN AANPAK CONVENANT LOONWERK-ONDERWIJS AOC S PLAN VAN AANPAK CONVENANT LOONWERK-ONDERWIJS AOC S 1. Inleiding Dit plan van aanpak vormt een onlosmakelijk onderdeel van het convenant loonwerkonderwijs AOC s. In dit plan van aanpak zijn de uit te voeren

Nadere informatie

Regioleren. Op weg naar de duurzame student? Carla Oonk, 8 december 2015

Regioleren. Op weg naar de duurzame student? Carla Oonk, 8 december 2015 Regioleren Op weg naar de duurzame student? Carla Oonk, 8 december 2015 Regioleren de Wat s 1.Wat is regioleren? 2.Wat levert regioleren op? 3.Wat vraagt de implementatie van regioleren? 2 Regioleren in

Nadere informatie

Centre of Expertise Healthy Ageing: Innovatie in zorg en welzijn en in onderwijs mbo en hbo

Centre of Expertise Healthy Ageing: Innovatie in zorg en welzijn en in onderwijs mbo en hbo www.healthyageing.net Centre of Expertise Healthy Ageing: Innovatie in zorg en welzijn en in onderwijs mbo en hbo Symposium CoE HA Docenten mbo en hbo Assen, 3 februari 2016 Healthy Ageing Active and Healthy

Nadere informatie

TeleTrainer: training in de e van het leren

TeleTrainer: training in de e van het leren TeleTrainer: training in de e van het leren TeleTrainer voor elke docent die betrokken is bij ICT in het onderwijs geschikt voor beginner, gevorderde en specialist geschikt voor verschillende rollen rondom

Nadere informatie

MAATWERK VERBINDEN OPMAAT NAAR DE TOEKOMST DRAAGVLAK 1

MAATWERK VERBINDEN OPMAAT NAAR DE TOEKOMST DRAAGVLAK 1 MAATWERK VERBINDEN OPMAAT NAAR DE TOEKOMST BRUG DRAAGVLAK 1 VOORSTELLEN AGENDA EVEN VOORSTELLEN Meta t Lam, Lid Raad van Bestuur Rick van Dam, manager Strategie & Innovatie René Bosman, manager Informatie

Nadere informatie

Toekomst van uw biologische boerderijwinkel.

Toekomst van uw biologische boerderijwinkel. Toekomst van uw biologische boerderijwinkel. Naam: William Ton (1604410) Docent: Rob van den Idsert Specialisatie: Concept Periode: 2015-D Datum: 27-05-2015 Toekomst van uw biologische boerderijwinkel.

Nadere informatie

Piter Jelles Strategisch Perspectief

Piter Jelles Strategisch Perspectief Piter Jelles Strategisch Perspectief Strategisch Perspectief Inhoudsopgave Vooraf 05 Piter Jelles Onze missie 07 Onze ambities 07 Kernthema s Verbinden 09 Verbeteren 15 Vernieuwen 19 Ten slotte 23 02 03

Nadere informatie

E V E R B I N D I N G, N I E

E V E R B I N D I N G, N I E innovatie Syntens N I E U W E V E R B I N D I N G, N I E U W E B U S I N E S S Het veld waarin bedrijven opereren is voortdurend in beweging. Om een bedrijf gezond en succesvol te houden, is het belangrijk

Nadere informatie

Ondernemend onderwijs voor een groene toekomst. Groen is overal en voor iedereen

Ondernemend onderwijs voor een groene toekomst. Groen is overal en voor iedereen Ondernemend onderwijs voor een groene toekomst Groen is overal en voor iedereen AOC s geven een breed scala aan opleidingen op het gebied van voedsel, natuur en leefomgeving. Zij verzorgen vmbo, mbo en

Nadere informatie

Maatschappelijke waardecreatie in de praktijk

Maatschappelijke waardecreatie in de praktijk Maatschappelijke waardecreatie in de praktijk Jaarrapport 2016 Wageningen University & Research, Wetenschapswinkel Maatschappelijke waarde van onderzoek ontstaat bij het gebruik of de toepassing van de

Nadere informatie

Projectplan. Cultuur als middel om onderwijs en omgeving te verbinden Mw. N. Remerie, P. Holland, M. Jakubowski en dhr. C. van Herkhuizen(penvoerder)

Projectplan. Cultuur als middel om onderwijs en omgeving te verbinden Mw. N. Remerie, P. Holland, M. Jakubowski en dhr. C. van Herkhuizen(penvoerder) Projectplan Titel van het project: Naam van de lokale projectleiders: Betrokken partijen binnen het project: Cultuur als middel om onderwijs en omgeving te verbinden Mw. N. Remerie, P. Holland, M. Jakubowski

Nadere informatie

PO-VO EN HET WAT EN HOE VAN TAAL EN REKENEN

PO-VO EN HET WAT EN HOE VAN TAAL EN REKENEN PROCESBESCHRIJVING AANSLUITING PO-VO PO-VO EN HET WAT EN HOE VAN TAAL EN REKENEN SAMEN LEREN OVER REFERENTIENIVEAUS EN DIDACTIEK OM DE INHOUDELIJKE AANSLUITING TUSSEN PO EN VO IN GORINCHEM EN OMSTREKEN

Nadere informatie

Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector

Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector Wie wij zijn Het Retail Innovation Platform helpt de innovatie- en concurrentiekracht van de retailsector te versterken. Samen met retailers en andere

Nadere informatie

Innovatiebudget Sociaal Domein regio Arnhem

Innovatiebudget Sociaal Domein regio Arnhem Innovatiebudget Sociaal Domein regio Arnhem Eind juli is de eerste ronde afgerond voor de besteding van het regionale Innovatiebudget Sociaal Domein. In deze ronde is niet het volledige beschikbare budget

Nadere informatie

Roest Advies ontwikkelt ondernemerschap

Roest Advies ontwikkelt ondernemerschap Roest Advies ontwikkelt ondernemerschap voor zelfstandig ondernemers en maatschappelijke organisaties Voor meer informatie: info@roestadvies.nl telefoon 030-2640480 www.roestadvies.nl Wie zijn wij Roest

Nadere informatie

Excellente Leerkracht SBO, SO/VSO. Stichting Meerkring LC 11 Onderwijsproces -> Leraren 44343 43334 43 43 Marieke Kalisvaart

Excellente Leerkracht SBO, SO/VSO. Stichting Meerkring LC 11 Onderwijsproces -> Leraren 44343 43334 43 43 Marieke Kalisvaart Functie-informatie Functienaam Organisatie Letterschaal CAO Salarisschaal Werkterrein Kenmerkscores SPO-gecertificeerde Stichting Meerkring LC 11 Onderwijsproces -> Leraren 44343 43334 43 43 Marieke Kalisvaart

Nadere informatie

Bachelor of Business Administration (MER opleiding)

Bachelor of Business Administration (MER opleiding) Bachelor of Business Administration (MER opleiding) voor decentrale overheden Het Onderwijs De Bachelor of Business Administration voor decentrale overheden (Management, Economie & Recht, MER) wordt aangeboden

Nadere informatie

Innovatiebudget Sociaal Domein gemeente Arnhem

Innovatiebudget Sociaal Domein gemeente Arnhem Innovatiebudget Sociaal Domein gemeente Arnhem Eind juli is de eerste ronde afgerond voor de besteding van het regionale Innovatiebudget Sociaal Domein. In deze ronde is niet het volledige beschikbare

Nadere informatie

Van idee naar subsidiabel projectplan

Van idee naar subsidiabel projectplan FINALEDAG 3-2-1-CO! ZORGT VOOR VERRIJKTE INNOVATIEVE IDEEËN Van idee naar subsidiabel projectplan Door: Martine van Dijk A+O fonds Gemeenten / Fotografie: Kees Winkelman Op 26 maart 2015 vond voor de tweede

Nadere informatie

Voordat begonnen kan worden met de praktische voorbereiding voor de lessen moet er eerst een schoolvisie op het nieuwe programma zijn

Voordat begonnen kan worden met de praktische voorbereiding voor de lessen moet er eerst een schoolvisie op het nieuwe programma zijn Stappenplan invoering vernieuwing beroepsgerichte programma s vmbo Recentelijk werd de vraag gesteld door docenten of er een stappenplan is van zaken die geregeld moeten zijn voor je van start kunt gaan

Nadere informatie

Functie Unitleider Salarisschaal Werkterrein Activiteiten Context

Functie Unitleider Salarisschaal Werkterrein Activiteiten Context Functie Salarisschaal Werkterrein Activiteiten Unitleider LD en evt. arbeidsmarkttoelage Management -> Overig management Beleid mede voorbereiden, ontwikkelen, implementeren en evalueren Coördinatie van

Nadere informatie

Terugzine. Samen kennis maken. Samenwerking in de groene kolom is uniek. Lezen en laten lezen! Win-win voor onderwijs en bedrijfsleven

Terugzine. Samen kennis maken. Samenwerking in de groene kolom is uniek. Lezen en laten lezen! Win-win voor onderwijs en bedrijfsleven Terugblik Meerjarenafspraak 2006-2010 Terugzine Magazine van de Groene Kennis Coöperatie met succesprojecten van de afgelopen vijf jaar Lezen en laten lezen! Gooi mij niet weg maar geef me door! Of kijk

Nadere informatie

Woerdens Techniek Talent

Woerdens Techniek Talent Woerdens Techniek Talent Werkgroep Promotie en werving Concept Activiteitenplan 2013/2014 versie 3.0, Woerden, 23-08- 2013 Aanleiding Het Woerdens Techniek Talent is een initiatief van onderwijsinstellingen,

Nadere informatie

Eindrapportage Interactieve Leerlijnen. www.dnsleerroutes.net. Auteur(s) : Annemarieke Schepers Versienummer : januari 2010. Kennisnet.

Eindrapportage Interactieve Leerlijnen. www.dnsleerroutes.net. Auteur(s) : Annemarieke Schepers Versienummer : januari 2010. Kennisnet. Eindrapportage Interactieve Leerlijnen versie datum 1 / 7 Eindrapportage Interactieve Leerlijnen www.dnsleerroutes.net Auteur(s) : Annemarieke Schepers Versienummer : januari 2010 Kennisnet.nl www.dnsleerroutes.net

Nadere informatie

Productencatalogus. www.ondernemrslabtwente.nl

Productencatalogus. www.ondernemrslabtwente.nl 1 Productencatalogus www.ondernemrslabtwente.nl 2 Voorwoord Ondernemerslab Het Ondernemerslab Twente is een samenwerking van het ROC van Twente en ROZ (Regionale Organisatie Zelfstandigen). Het Ondernemerslab

Nadere informatie

Opleidingsprogramma DoenDenken

Opleidingsprogramma DoenDenken 15-10-2015 Opleidingsprogramma DoenDenken Inleiding Het opleidingsprogramma DoenDenken is gericht op medewerkers die leren en innoveren in hun organisatie belangrijk vinden en zich daar zelf actief voor

Nadere informatie

PROFIEL. Adviseur Onderwijs HAS Hogeschool

PROFIEL. Adviseur Onderwijs HAS Hogeschool PROFIEL Adviseur Onderwijs HAS Hogeschool 1. De organisatie Dit profiel wordt gebruikt om potentiële kandidaten in het kort te informeren over de functie Adviseur Onderwijs, HAS Hogeschool en haar context.

Nadere informatie

VOORAANKONDIGING. Najaarsconferentie. Europese Eemland Conferentie EUROPESE EEMLAND CONFERENTIE VEELZIJDIG PLATTELAND! Het platteland leeft!

VOORAANKONDIGING. Najaarsconferentie. Europese Eemland Conferentie EUROPESE EEMLAND CONFERENTIE VEELZIJDIG PLATTELAND! Het platteland leeft! VOORAANKONDIGING Het platteland leeft! De Europese Eemland Conferentie en het Netwerk Platteland hebben de handen ineengeslagen om in het najaar een bruisende driedaagse plattelandsconferentie te organiseren.

Nadere informatie

Bruggen Bouwen tussen onderwijs en ICT

Bruggen Bouwen tussen onderwijs en ICT Bruggen Bouwen tussen onderwijs en ICT Bruggen bouwen Aanleiding Onderzoek Succesfactoren Publicatie Pilots Masterclass Peergang Aanleiding Dik op orde Voorzieningen Connectiviteit Centrale ict-service

Nadere informatie

Associate degree Deeltijd

Associate degree Deeltijd Associate degree Deeltijd 2018-2019 Bloemsierkunst Vakmanschap, effectief communiceren en managen op hbo-niveau in de bloemsierkunst U bent werkzaam in de bloemenbranche, als zelfstandig ondernemer of

Nadere informatie

Pedagogisch Didactisch Getuigschrift

Pedagogisch Didactisch Getuigschrift HOGESCHOOL ROTTERDAM Pedagogisch didactisch getuigschrift Pedagogisch Didactisch Getuigschrift Handleiding voor de coach Instituut voor Lerarenopleidingen Versie 24.11.16 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3

Nadere informatie

Kracht Lokaal. Versterking van vrijwilligersorganisaties

Kracht Lokaal. Versterking van vrijwilligersorganisaties Kracht Lokaal Versterking van vrijwilligersorganisaties Versterking van vrijwilligersorganisaties Krachtige vrijwilligersorganisaties zijn onmisbaar in de lokale samenleving. Om deze rol nu én in de toekomst

Nadere informatie

Terugzine. Samen kennis maken. Samenwerking in de groene kolom is uniek. Lezen en laten lezen! Win-win voor onderwijs en bedrijfsleven

Terugzine. Samen kennis maken. Samenwerking in de groene kolom is uniek. Lezen en laten lezen! Win-win voor onderwijs en bedrijfsleven Terugblik Meerjarenafspraak 2006-2010 Terugzine Magazine van de Groene Kennis Coöperatie met succesprojecten van de afgelopen vijf jaar Lezen en laten lezen! Gooi mij niet weg maar geef me door! Of kijk

Nadere informatie

Werkend leren in de jeugdhulpverlening

Werkend leren in de jeugdhulpverlening Werkend leren in de jeugdhulpverlening en welzijnssector Nulmeting Samenvatting Een onderzoek in opdracht van Sectorfonds Welzijn Bernadette Holmes-Wijnker Jaap Bouwmeester B2796 Leiden, 1 oktober 2003

Nadere informatie

Onderzoeksprogramma 2018 en Jaarverslag van de Rekenkamer Breda

Onderzoeksprogramma 2018 en Jaarverslag van de Rekenkamer Breda Onderzoeksprogramma 2018 en Jaarverslag 2017 van de Rekenkamer Breda Jan. 2018 Het Onderzoeksprogramma 2018 en Jaarverslag 2017 van de Rekenkamer Breda Inleiding Met ingang van 1 juli 2017 is een nieuw

Nadere informatie

2004-2007 Leerlingen doen ervaringen op op diverse werkplekken

2004-2007 Leerlingen doen ervaringen op op diverse werkplekken Zorg en Welzijn Zorg en Welzijn 2004-2007 Leerlingen doen ervaringen op op diverse werkplekken binnen en buiten de school de Rentmeesterhof, Nannies, woonzorgcentrum, de bistro, de maaltijdservice, de

Nadere informatie

Generieke studievaardigheden voor doorstroom havo-hbo. Jelle Nauta Coördinator vo-ho Netwerk Noord

Generieke studievaardigheden voor doorstroom havo-hbo. Jelle Nauta Coördinator vo-ho Netwerk Noord Generieke studievaardigheden voor doorstroom havo-hbo Jelle Nauta Coördinator vo-ho Netwerk Noord Even voorstellen Jelle Nauta Docent Research management en procestechnologie Opleidingen Life Sciences

Nadere informatie

Innovatieagenda Melkveehouderij

Innovatieagenda Melkveehouderij Innovatieagenda Melkveehouderij stappen naar een nieuwe melkweg samen met ketenpartijen in de melkveehouderij INLEIDING NL 20 Waarom een innovatieagenda? Innovatie is een belangrijke voorwaarde voor de

Nadere informatie

Nieuwe ronde Regionaal investeringsfonds mbo

Nieuwe ronde Regionaal investeringsfonds mbo Nieuwe ronde Regionaal investeringsfonds mbo Voor zowel studenten als werkgevers is het belangrijk dat een beroepsopleiding goed aansluit op de arbeidsmarkt. Daarom werken steeds meer scholen en bedrijven

Nadere informatie

Competentiemeter docent beroepsonderwijs

Competentiemeter docent beroepsonderwijs Competentiemeter docent beroepsonderwijs De beschrijving van de competenties in deze competentiemeter is gebaseerd op: - de bekwaamheidseisen uit de Algemene Maatregel van Bestuur als uitwerking van de

Nadere informatie

R E G E N B O O G A D V I E S

R E G E N B O O G A D V I E S DE MEERWAARDE VAN VROUWELIJKE ONDERNEMERS door Helena Imminga- Berends Oldambt, 21 juni 2011 R E G E N B O O G A D V I E S Prsentatie voor het Netwerk Vitaal Oldambt Een netwerk van ondernemende vrouwen

Nadere informatie

Begeleiders Handleiding

Begeleiders Handleiding Begeleiders Handleiding handleiding voor de ondernemer, praktijkbegeleider of docent Onderdeel van de Opleidingen Verkopen in de Gemengde Branche en Verkopen in de Speelgoedbranche Retail Trainingen Begeleiders

Nadere informatie

Kunstgebouw Beleidsplan 2013-2016

Kunstgebouw Beleidsplan 2013-2016 Kunstgebouw Beleidsplan 2013-2016 Kunstgebouw Broekmolenweg 16 2289 BE Rijswijk www.kunstgebouw.nl B e l e i d s p l a n 2 0 1 3-2 0 1 6 Z I C H T B A AR M AK E N W AT E R I S, S T I M U L E R E N W AT

Nadere informatie

eflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen

eflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen Redactie: Marieke Haitsma en Corrie van Dam Eindredactie: afdeling communicatie

Nadere informatie

Bibliotheek en mbo werken samen aan digitale geletterdheid. Van visie naar praktijk

Bibliotheek en mbo werken samen aan digitale geletterdheid. Van visie naar praktijk Bibliotheek en mbo werken samen aan digitale geletterdheid Van visie naar praktijk Van visie naar praktijk Bibliotheek en mbo werken samen aan digitale geletterdheid De Koninklijke Bibliotheek en Cubiss

Nadere informatie

Rapportage brainstorm

Rapportage brainstorm Rapportage brainstorm ALGEMENE INFORMATIE Datum: 16 oktober 2013 Locatie: AOC Oost, Almelo Deelnemers: Jongeren tussen 13-20 jaar van (V)MBO, HAVO, VWO en HBO en ondernemers in de Agri&Food sector Centrale

Nadere informatie

Toeleg Meedoen & Samenwerken in Breda

Toeleg Meedoen & Samenwerken in Breda Toeleg Meedoen & Samenwerken in Breda 2012-2013 Inleiding M&S Breda bestaat uit acht organisaties die er voor willen zorgen dat de kwetsbare burger in Breda mee kan doen. De deelnemers in M&S Breda delen

Nadere informatie

Position Paper. Samenwerking Noord. Samenwerken door Samen te Doen!

Position Paper. Samenwerking Noord. Samenwerken door Samen te Doen! Position Paper Samenwerking Noord Samenwerken door Samen te Doen! Mei 2015 Samenwerking Noord is een netwerkorganisatie van (semi)overheidsorganisaties gericht op een duurzame ontwikkeling van de ICT functie

Nadere informatie

uitnodiging Opening 25 november 2010 14.00 uur

uitnodiging Opening 25 november 2010 14.00 uur uitnodiging Opening 25 november 2010 14.00 uur Opening van Het House of Food Geachte heer, mevrouw, Op 25 november 2010 opent het House of Food, centrum voor de voedingsindustrie in Zaandam, haar deuren.

Nadere informatie

WINDESHEIM IN ZWOLLE: UNIEKE MASTER VOOR HET BEROEPS- ONDERWIJS. Inspirators voor de toekomst

WINDESHEIM IN ZWOLLE: UNIEKE MASTER VOOR HET BEROEPS- ONDERWIJS. Inspirators voor de toekomst WINDESHEIM IN ZWOLLE: UNIEKE MASTER VOOR HET BEROEPS- ONDERWIJS 90 Tweedegraads docenten en hbo-bachelors met een pedagogisch-didactisch getuigschrift die lesgeven in een beroepsgericht vak, kunnen bij

Nadere informatie

Review / aanvulling Beleidsplan Stichting Solutions Awareness

Review / aanvulling Beleidsplan Stichting Solutions Awareness 2 0 1 5 In deze tweede aanvulling op het kijken wij terug op de uitvoering hiervan in de periode 2013-2014 en beschrijven wij aanpassingen en toevoegingen op het, in lijn met de ontwikkeling die de Stichting

Nadere informatie

E-resultaat aanpak. Meer aanvragen en verkopen door uw online klant centraal te stellen

E-resultaat aanpak. Meer aanvragen en verkopen door uw online klant centraal te stellen E-resultaat aanpak Meer aanvragen en verkopen door uw online klant centraal te stellen 2010 ContentForces Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie,

Nadere informatie

Toptechniek in Bedrijf Programmalijn 1

Toptechniek in Bedrijf Programmalijn 1 Toptechniek in Bedrijf Programmalijn 1 Samenwerking van vijf Gelderse ROC s Organisatiestructuur Overlegstructuur Prestatie indicatoren 1 oktober 2012 Organisatiestructuur RxH Functie: Stuurgroep/klankbord

Nadere informatie

Assessment Startbekwaam

Assessment Startbekwaam Assessment Startbekwaam Rapportage Studiejaar 2014-2015 Hogeschool Rotterdam Instituut voor Lerarenopleidingen 1 Basisgegevens KANDIDAAT Voor- en achternaam: Studentnummer: Opleiding: Studentstatus: Naam

Nadere informatie

Burger. Voedselkwaliteit: Denk aan: smaak / vers / uit de regio ZW WW NN

Burger. Voedselkwaliteit: Denk aan: smaak / vers / uit de regio ZW WW NN Naam: Burger Voedselkwaliteit: Denk aan: smaak / vers / uit de regio Weet wat je eet! Kom in de stal. Laat mensen kijken en vertel je verhaal. Wat zijn de vragen van de burgers? Verantwoorden van herkomst

Nadere informatie

De verschillende soorten docentenstages Uitgangspunten Organisatie

De verschillende soorten docentenstages Uitgangspunten Organisatie Voorwoord In onze regio is het organiseren van een docentenstage nog geen gemeengoed. Scholen hebben hun ideeën hierover, gaan er verschillend mee om of zelfs geheel niet. Docentenstages echter zijn onontbeerlijk

Nadere informatie

Breidt netwerk min of meer bij toeval uit. Verneemt bij bedrijven wensen voor nieuwe

Breidt netwerk min of meer bij toeval uit. Verneemt bij bedrijven wensen voor nieuwe Accountmanager Accountmanager onderhoudt relaties met bedrijven en organisaties met het doel voor praktijkleren binnen te halen. Hij kan nagaan welke bedrijven hebben, doet voorstellen voor bij bedrijven

Nadere informatie

Financials met Meerwaarde

Financials met Meerwaarde Financials met Meerwaarde Bien Sûr Recruitment 2016 Bien Sûr Recruitment FINANCIELE KERNFUNCTIES Proactief financieel management en een alert risicomanagement is een dwingende noodzaak voor elke organisatie.

Nadere informatie

HOE VERANKERT U WERELDBURGER SCHAP OP UW SCHOOL?

HOE VERANKERT U WERELDBURGER SCHAP OP UW SCHOOL? HOE VERANKERT U WERELDBURGER SCHAP OP UW SCHOOL? WERELDBURGERSCHAP IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS Nederland is een internationaal georiënteerd land. Dat is ook terug te zien in ons onderwijs. Bijna elke school

Nadere informatie

FUNCTIEFAMILIE 4.2 Beleidsthemabeheerder

FUNCTIEFAMILIE 4.2 Beleidsthemabeheerder Doel van de functiefamilie Het beleidsthema vanuit theoretische en praktische deskundigheid implementeren en uitbouwen teneinde toepassingen omtrent het thema te initiëren, te stimuleren en te bewaken

Nadere informatie

Een profiel maken van elke opleiding

Een profiel maken van elke opleiding Irma Miedema De MBO-Radar Een profiel maken van elke opleiding In hoeverre sluit de opleiding aan bij de behoeften van studenten? Voldoet het aanbod van de opleiding aan de vragen van studenten? De MBO-Radar

Nadere informatie

Wat? Hoe? Doelstelling:

Wat? Hoe? Doelstelling: Jaarplan OTP 2014 Wat? Hoe? Doelstelling: Events/activiteiten: 2x Jouw bedrijf, mijn school, onze leerling organiseren ChecktheBizz voor havo/vwo-3 leerlingen Duurzame relatie opbouwen onderwijs en ondernemers

Nadere informatie

Wat? Hoe? Doelstelling:

Wat? Hoe? Doelstelling: Jaarplan OTP 2014 Wat? Hoe? Doelstelling: Events/activiteiten: 2x Jouw bedrijf, mijn school, onze leerling organiseren ChecktheBizz voor havo/vwo-3 leerlingen Duurzame relatie opbouwen onderwijs en ondernemers

Nadere informatie

Toelichting bij de Voortgangsrapportage Maatschappelijke Zorg

Toelichting bij de Voortgangsrapportage Maatschappelijke Zorg Naam: Klas: praktijkbegeleider: Werkplek: Toelichting bij de Voortgangsrapportage Maatschappelijke Zorg Gedurende de opleiding werken de studenten in de praktijk aan praktijkopdrachten. Een schooljaar

Nadere informatie

Cloud services: aantrekkelijk, maar implementeer zorgvuldig

Cloud services: aantrekkelijk, maar implementeer zorgvuldig Cloud services: aantrekkelijk, maar implementeer zorgvuldig Auteur: Miranda van Elswijk en Jan-Willem van Elk Dit artikel is verschenen in COS, mei 2011 Cloud services worden steeds meer gebruikelijk.

Nadere informatie

Onderzoeken Werkplekleren

Onderzoeken Werkplekleren Onderzoeken Werkplekleren Leeromgeving Sapfabriek Competenties en professionaliseringsbehoeften Opzet presentatie Verbinding tussen de onderzoeken Aanleiding voor de onderzoeken Onderzoek Sapfabriek Respondenten

Nadere informatie

Specificaties. Medewerker maatschappelijke zorg. Verdieping doelgroepen

Specificaties. Medewerker maatschappelijke zorg. Verdieping doelgroepen Specificaties Medewerker maatschappelijke zorg Titel Soort Werksituatie Verdieping doelgroepen Cursus Medewerkers maatschappelijke zorg zijn werkzaam in instellingen voor wonen, dagbesteding en vrije tijd

Nadere informatie

Instituut voor Sociale Opleidingen

Instituut voor Sociale Opleidingen Instituut voor Sociale Opleidingen Naar een nieuwe opleiding Social Work In september 2016 start Hogeschool Rotterdam met de nieuwe opleiding Social Work. Dit betekent dat eerstejaars studenten (die in

Nadere informatie

VERSLAG STUDIEDAG DE TOEKOMST VAN HET PLATTELAND - 21 november 2018

VERSLAG STUDIEDAG DE TOEKOMST VAN HET PLATTELAND - 21 november 2018 VERSLAG STUDIEDAG DE TOEKOMST VAN HET PLATTELAND - 21 november 2018 TOEKOMST VAN HET PLATTELAND: MEER VERBINDING ONDERWIJS EN BEDRIJFSLEVEN NODIG Op 21 november vond de studiedag De toekomst van het platteland

Nadere informatie

Verantwoordingsdocument September 2014 PERSONEELSPLAN

Verantwoordingsdocument September 2014 PERSONEELSPLAN Verantwoordingsdocument September 2014 PERSONEELSPLAN Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Organisatiestructuur... 4 2.1 Rollen binnen de Netwerkschool (zie bijlage)... 4 2.2 Het kernteam... 5 2.3 De Interne flexibele

Nadere informatie

Profielschets. Voorzitter Sociaal-Economische Raad (SER) Brabant / Lid bestuur BrabantAdvies. Provincie Noord-Brabant

Profielschets. Voorzitter Sociaal-Economische Raad (SER) Brabant / Lid bestuur BrabantAdvies. Provincie Noord-Brabant Profielschets Voorzitter Sociaal-Economische Raad (SER) Brabant / Lid bestuur BrabantAdvies Provincie Noord-Brabant ERLY the consulting company Opdrachtgever: Provincie Noord-Brabant Datum: september 2015

Nadere informatie

Competenties van de educatief auteur

Competenties van de educatief auteur Competenties van de educatief auteur Het beroep educatief auteur Een educatief auteur schrijft leermateriaal. Vaak geeft hij of zij daarnaast ook les op een school. Toch is educatief schrijven een ander

Nadere informatie

Collectief leren en werken in de regio

Collectief leren en werken in de regio Voorwoord In het Westerkwartier hebben overheden, ondernemers, burgerpartijen, natuurbeherende organisaties, en kennisinstellingen in het Westerkwartier het initiatief genomen tot stru cturele samenwerking

Nadere informatie

19. Reflectie op de zeven leerfuncties

19. Reflectie op de zeven leerfuncties 19. Reflectie op de zeven leerfuncties Wat is het? Wil een organisatie kennisproductief zijn, dan heeft zij een leerplan nodig: een corporate curriculum dat de organisatie helpt kennis te genereren, te

Nadere informatie

Statistieken voor vraag 1 : Wat voor organisatie is het?

Statistieken voor vraag 1 : Wat voor organisatie is het? In totaal legden 20 respondenten deze enquête af. Statistieken voor vraag 1 : Wat voor organisatie is het? 1. Gemeente 41,67% 10. Rechtbank 8,33% 2. Provincie 0,00% 11. Bureau Jeugdzorg 0,00% 3. Deurwaarderskantoor

Nadere informatie

Beleid. Beschrijving trekkersrollen LC en LD. Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Coevorden, Hardenberg e.o. / De Nieuwe Veste

Beleid. Beschrijving trekkersrollen LC en LD. Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Coevorden, Hardenberg e.o. / De Nieuwe Veste 1. Inleiding De koers voor de komende jaren, zoals beschreven in het strategisch beleidsplan 2011-2014 heeft consequenties voor gewenste managementstijl van de school. In de managementvisie 2011-2014 heeft

Nadere informatie

Jaar in beeld Wat deed SCAN in 2014 voor de collectieven?

Jaar in beeld Wat deed SCAN in 2014 voor de collectieven? Jaar in beeld Wat deed SCAN in 2014 voor de collectieven? 2014: het was voor SCAN een vruchtbaar jaar vol dynamiek en resultaat. Er is veel werk verzet, zowel voor als achter de schermen. De professionalisering

Nadere informatie

Strategische Agenda. Concept strategische agenda Regio Midden-Holland Vast te stellen in: AB Regio Midden-Holland 6 juli 2016

Strategische Agenda. Concept strategische agenda Regio Midden-Holland Vast te stellen in: AB Regio Midden-Holland 6 juli 2016 Strategische Agenda Concept strategische agenda Regio Midden-Holland Vast te stellen in: AB Regio Midden-Holland 6 juli 2016 Versie 14 juni 2016 Kernboodschap Vitaal, duurzaam en innovatief Versterken

Nadere informatie

PARTICIPATIE: ÓÓK IN OOST-GRONINGEN!

PARTICIPATIE: ÓÓK IN OOST-GRONINGEN! PARTICIPATIE: ÓÓK IN OOST-GRONINGEN! DOELEN VAN PARTICIPATIEWET ALLEEN TE HALEN ALS RIJK, PROVINCIE, GEMEENTEN, ONDERWIJS EN SOCIALE PARTNERS GEZAMENLIJK AAN DE SLAG GAAN! DE PARTICIPATIEWET IN OOST-GRONINGEN:

Nadere informatie

Keuzedeel mbo. Voorbereiding hbo. behorend bij één of meerdere kwalificatiedossiers mbo. Geldig vanaf 1 augustus 2013. Crebonr.

Keuzedeel mbo. Voorbereiding hbo. behorend bij één of meerdere kwalificatiedossiers mbo. Geldig vanaf 1 augustus 2013. Crebonr. Keuzedeel mbo Voorbereiding hbo behorend bij één of meerdere kwalificatiedossiers mbo Geldig vanaf 1 augustus 2013 Crebonr. Vastgesteld Penvoerder: Ontwikkeld door: 2 van 7 1. Algemene informatie D1: Voorbereiding

Nadere informatie

Alfons Oldeloohuis, Huisarts. Betrekken jongeren. Verbinden stad & land en consument & producent. Stimuleren innovatie. Procesbegeleiding partijen.

Alfons Oldeloohuis, Huisarts. Betrekken jongeren. Verbinden stad & land en consument & producent. Stimuleren innovatie. Procesbegeleiding partijen. Netwerk de Peelhorst Alfons Oldeloohuis, Huisarts Geïnteresseerd in het animatiefilmpje over het Netwerk de Peelhorst of direct naar de website? Scan het plaatje hierboven via de (gratis) layar-app "De

Nadere informatie

Keuzedeel mbo. Voorbereiding hbo. behorend bij één of meerdere kwalificatiedossiers mbo. Geldig vanaf 1 augustus 2013.

Keuzedeel mbo. Voorbereiding hbo. behorend bij één of meerdere kwalificatiedossiers mbo. Geldig vanaf 1 augustus 2013. Keuzedeel mbo Voorbereiding hbo behorend bij één of meerdere kwalificatiedossiers mbo Geldig vanaf 1 augustus 2013 Crebonummer(s) Penvoerder: Ontwikkeld door: 2 van 8 Leeswijzer Dit document bevat de kwalificatie-eisen

Nadere informatie