TUSSENTIJDS RAPPORT LEREN WERKT! acht maanden zoeken

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "TUSSENTIJDS RAPPORT LEREN WERKT! acht maanden zoeken"

Transcriptie

1 TUSSENTIJDS RAPPORT LEREN WERKT! acht maanden zoeken

2 LerenWerkt! is de samenwerking tussen L4-Volwassenenonderwijs en de VDAB. Deze publicatie vindt zijn oorsprong in de samenwerking tussen de VDAB en L4- Volwassenenonderwijs in de regio Leuven-Hageland. Samen hebben we een nieuwe tweedekansleerweg gecreëerd voor ongekwalificeerde werkzoekenden. In deze publicatie willen we onze onze expertise en ervaringen delen met het brede werkveld. LerenWerkt! wil ook een referentiepunt voor samenwerking zijn de tussen VDAB en het volwassenenonderwijs. We zijn overtuigd dat samenwerking tussen onderwijs en arbeidsmarkt nieuwe kansen creëert èn een win-win creëert voor beiden. Leren Werkt! wil dan ook inspireren, motiveren en informeren rond competentie- en talentontwikkeling door volwassenen met perspectief op de arbeidsmarkt. Dit door informatie en kennis over concrete initiatieven van onderuit te delen en netwerkmogelijkheden te bieden. Leuven, Juni 2012 Tekst: Kurt Peeters, Pieter Tratsaert, Geert Pauwels en Katja Scheel Met dank aan iedereen die bijdroeg tot het welslagen van Leren Werkt! L4-Volwassenenonderwijs vzw Provincieplein Leuven info@leereenlevenlang.be tel VDAB CC Heverlee Interleuvenlaan Heverlee ccheverlee@vdab.be tel Pagina 1 van 66

3 INHOUDSOPGAVE Voorwoord 4 Beleidscontext 5 Loopbaanakkoord 5 Vlaamse kwalificatiestructuur 6 Diploma = certificaat + certificaat 7 Civiel effect 8 Drie keer winst 9 Acht maanden zoeken 11 Proces 1: De beroepsopleiding: vergelijken, selecteren en afstemmen Vooraf: opleidingsprofiel versus motoflow Stap 1: deskresearch Stap 2: overleg Stap 3: certificeerbare en diplomeerbare opleidingen kiezen Stap 4: afstemming van de opleidingen Stap 5: vastleggen van de door het CVO te organiseren module 27 Proces 2: Algemene vorming AV en AAV Instapweek en niveaubepalingen Looptijd van het TKO-traject Leerondersteuning Het lessenrooster De examens Opvolging van de cursisten 37 Proces 3: Onderwijsbevoegdheden van de CVO Vraagbehandeling De consortiumgestuurde oproep tot kandidaatstelling De kandidaatstelling door de CVO Toetsingscriteria Advies van het consortium 43 Proces 4: Instapvoorwaarden en profiel van de cursisten Afbakening van de doelgroep Promotie en informatie Individuele gesprekken met de klantenconsulent Assessment bediendeopleiding Psychotechnisch onderzoek (PTO) 49 De cursisten VDAB-contract en ingeschreven in het CVO Administratieve afspraken De cursisten 54 Wat brengt de toekomst? 58 Contactgegevens projectpartners 60 Pagina 2 van 66

4 Lijst van figuren Figuur 1: Leerweg om een diploma SO te behalen via het Volwassenenonderwijs 7 Figuur 2: Tweedekansleerweg Leren Werkt! 8 Figuur 3: Stroomdiagram 1: opleidingen vergelijken, vergelijken en afstemmen 14 Figuur 4: Leertraject Algemene Vorming TSO3 31 Figuur 5: Leertraject Aanvullende Algemene Vorming 32 Figuur 6: Consortiumgestuurde programmatie 40 Lijst van tabellen Tabel1: Opleidingstraject CNC-draaier en leertraject Productieoperator Verspaning 16 Tabel 2: Overeenkomsten opleidingen VDAB bouw en industrie met 17 opleidingsprofielen volwassenenonderwijs Tabel 3: Opleidingstraject onderhoudselektricien en leertraject Technieker 19 aandrijfsystemen Tabel 4: Delers per studiegebied 20 Tabel 5: Opleidingen Tabel 6: Opleidingen Tabel 7: (nog) niet te certificeren opleidingen Tabel 8: installateur SOHO-netwerken en Computeroperator 23 Tabel 9: competenties module Uitbreiding boekhouden 24 Tabel 10: CNC-draaier en productieoperator verspaning 25 Tabel 11: meertalig algemeen bediende en secretariaatsmedewerker 26 Tabel 12: overzicht modules lasopleidingen 28 Tabel 13: Consortiumgestuurde programmatie 44 Bijlagen Bijlage 1 : Samenwerkingsovereenkomst L4-Volwassenenonderwijs en VDAB 62 Bijlage 2 : Lijst diplomeerbare opleidingen 64 Pagina 3 van 66

5 VOORWOORD Ik heb één steen en jij hebt er ook één. Als we ruilen, hebben we aan het einde van de rit elke één steen. Ik heb één idee en jij hebt er ook één. Als we ruilen, hebben we aan het einde van de rit elk twee ideeën (oud Chinees gezegd) Een jaar geleden brachten we een groep mensen van het volwassenenonderwijs en de VDAB samen in een grote vergaderzaal. Links zat de VDAB, rechts zat het volwassenenonderwijs. "Hoe kunnen we laaggeschoolde werkzoekenden in een jaar tijd de mogelijkheid bieden een diploma secundair onderwijs te halen?" was de vraag die we aan die groep voorlegden. Zes maanden later, brachten we dezelfde groep terug rond tafel en iedereen zat gezellig door en naast elkaar. In die zes maanden is er dan ook veel gebeurd, er werd veel gepraat, gediscussieerd, geluisterd, gezocht... en vooral er waren 30 cursisten gestart met het combineren van een VDAB-beroepsopleiding met Algemene Vorming uit het volwassenenonderwijs. Deze nieuwe tweedekansleerweg heeft veel teweeg gebracht, zowel binnen VDAB als binnen het volwassenenonderwijs. We hadden ook niet verwacht dat dit project zoveel interesse zou opwekken bij de collega's uit de andere regio's. Maar dat stemt ons hoopvol... dat het niet het zoveelste goedbedoelde pilootproject is maar dat heel misschien we hiermee de weg geëffend hebben voor een structurele verandering in het aanbod aan kwalificerende trajecten. Via dit tussentijds rapport willen we dan onze ervaring en expertise delen. Het is het relaas geworden van een zoektocht die we met een grote groep mensen hebben afgelegd. We hopen dat het voor jullie een werkdocument mag zijn en we willen vooral jullie uitnodigen om jullie ervaringen ook te delen via onze website Daar zal je op de voet het vervolg kunnen volgen en zullen we onze ervaringen verder delen. Wellicht, maar dat kan je niet in een proces of stappenplan neerschrijven, is het enthousiasme en de overtuiging van iedereen die er aan meegewerkt heeft, de grootste succesfactor van LerenWerkt! De overtuiging dat deze samenwerking een win-win creëert voor VDAB en voor het volwassenenonderwijs. Het enthousiasme dat we hiermee mensen een kans kunnen bieden op een betere en meer duurzame tewerkstelling. Pieter Tratsaert Afgevaardigd Bestuurder L4-Volwassenenonderwijs Geert Pauwels Campusmanager VDAB CC Heverlee Pagina 4 van 66

6 BELEIDSCONTEXT Binnen de Vlaamse beleidscontext zijn voor Leren Werkt! vooral het Loopbaanakkoord van het Vlaams Economisch Sociaal Overlegcomité (VESOC), de Vlaamse Kwalificatiestructuur (VKS) en de regelgeving van VDAB en het volwassenenonderwijs van belang. Loopbaanakkoord 1 In februari 2012 sloten de Vlaamse Regering en de sociale partners een loopbaanakkoord voor de komende twee jaar. De werkgevers, vakbonden en regering geven hiermee samen een antwoord op de uitdagingen van de arbeidsmarkt. Twee kwetsbare doelgroepen - de jongeren en de 50-plussers met onvoldoende kwalificaties - krijgen daarbij bijzondere aandacht. Het akkoord legt een focus op drie scharniermomenten in de leer- en werkloopbaan van mensen: de overgang van leren naar werken de overgang van werkloos zijn naar werken de overgang van de ene job naar de andere Leren Werkt! draagt actief bij tot de eerste twee scharniermomenten. In de overgang van leren naar werken zijn het voorkomen en remediëren van ongekwalificeerde uitstroom 2 belangrijke strategische actielijnen. Het terugdringen van de ongekwalificeerde uitstroom en het inzetten op het verwerven van startkwalificaties zijn doelstellingen die reeds in het Pact 2020, het Vlaams Hervormingsprogramma EU 2020 en de Competentieagenda 2010 werden geformuleerd. Talent laten verloren gaan, heeft immers een te grote maatschappelijke kost. Behalve het voorkomen van ongekwalificeerde uitstroom, stelt het loopbaanakkoord dat het beleid ook moet remediëren. Jongeren die ongekwalificeerd of vroegtijdig uitstromen, moeten zich alsnog kunnen kwalificeren om zo hun weg te vinden naar een succesvolle loopbaan. Dit onder andere via een Werken en Leren leerweg en/of het tweedekansonderwijs. Om de ongekwalificeerde uitstroom te remediëren moet maximaal ingezet worden op kwalificerende acties zoals tweedekansonderwijs en leerladders waar ook ongekwalificeerde werkzoekenden mee kunnen starten. Inzetten op competentieversterking is een strategische actielijn in de overgang van werkloos zijn naar werken. De regering en sociale partners stellen dat periodes van inactiviteit in het kader van werkloosheid (inclusief economische werkloosheid) gebruikt moeten worden in functie van toekomstige tewerkstelling. Opleiding, werkplekleren en werkervaring worden gezien als instrumenten om eventuele drempels op het vlak van kennis en vaardigheden die tewerkstelling bemoeilijken, te remediëren. Leren Werkt! richt zich op ongekwalificeerde werkzoekenden. Het wil de ongekwalificeerde uitstroom remediëren en de overgang van werkloos zijn naar werk bevorderen. VDAB en het volwassenenonderwijs organiseren samen het aantal schoolverlaters die het secundair onderwijs zonder voldoende startkwalificaties verlaten Pagina 5 van 66

7 tweedekansonderwijs in een competentiecentrum van de VDAB, gericht op werkzoekenden zonder diploma secundair onderwijs. Vlaamse kwalificatiestructuur 3 De aandacht voor en het belang van de valorisatie van competenties en het levenslangleren is de laatste jaren sterk gegroeid. Hierdoor is de nood ontstaan voor een duidelijke structuur die alle kwalificaties ordent, ongeacht waar iemand ze verwerft. Aansluitend op Europese ontwikkelingen (European Qualifications Framework, EQF), startte de Vlaamse overheid met het opstellen van de Vlaamse Kwalificatiestructuur (VKS). Dit raamwerk reikt een gemeenschappelijke terminologie aan om kwalificaties te beschrijven en aan elke kwalificatie een niveau toe te kennen. Hierdoor wordt het mogelijk om kwalificaties uit verschillende onderwijs- en opleidingssystemen in Vlaanderen en in de Europese Unie met elkaar te vergelijken. Het Europese en Vlaamse raamwerk omvatten acht niveaus waarnaar alle certificaten en diploma s verwijzen, onderverdeeld in onderwijs- en beroepskwalificaties (zie verder). Door de Vlaamse Kwalificatiestructuur worden leerresultaten of 'learning outcomes' centraal gesteld in plaats van de leerdoelen en het proces om ze te verwerven (duur van de leerervaring of opleiding, soort instelling...). In het raamwerk worden kwalificaties eenduidig beschreven en geordend aan de hand van vijf descriptorelementen : kennis, vaardigheden, context, autonomie en verantwoordelijkheid. De Vlaamse kwalificatiestructuur leidt niet rechtstreeks tot het certificeren van kwalificaties verworven door individuen. Opleidingsverstrekkers en anderen die door de Vlaamse overheid zijn erkend, blijven bevoegd om de bewijzen, attesten, certificaten, getuigschriften, titels en diploma s af te leveren. De kwalificatiestructuur verhoogt de zichtbaarheid van de erkende kwalificatiebewijzen die iemand in het onderwijs of op de arbeidsmarkt behaalt en maakt het eenvoudiger om van het ene naar het andere over te stappen. Een betere communicatie over kwalificaties tussen de arbeidsmarkt en het onderwijs is dan ook een concrete doelstelling van de Vlaamse kwalificatiestructuur. Hiervoor wordt een onderscheid gemaakt tussen erkende beroepskwalificaties en onderwijskwalificaties: een beroepskwalificatie is een afgerond en ingeschaald geheel van competenties waarmee een beroep kan worden uitgeoefend. Met andere woorden, een beroepskwalificatie bundelt de competenties die mensen in staat stellen om in het kader van een beroep effectieve, kwaliteitsvolle prestaties te leveren. Beroepskwalificaties worden gedefinieerd op basis van de beroepscompetentieprofielen van de SERV. een onderwijskwalificatie is een afgerond en ingeschaald geheel van competenties die noodzakelijk zijn om maatschappelijk te functioneren en te participeren, waarmee verdere studies in het secundair of in het hoger onderwijs kunnen worden aangevat of waarmee beroepsactiviteiten kunnen worden uitgeoefend. Onderwijskwalificaties zijn kwalificaties die alleen binnen onderwijs kunnen worden verworven en waarvoor alleen een door de overheid erkende instelling een bewijs kan afleveren. Dat betekent niet dat de bijhorende competenties alleen via onderwijsopleidingen kunnen worden verworven maar ze 33 Pagina 6 van 66

8 leiden enkel via een door de onderwijsoverheid erkende instelling naar een onderwijskwalificatie en bijhorende certificering. Bij de verdere uitrol van de Vlaamse Kwalificatiestructuur zullen een aantal opleidingen georganiseerd door de Competentiecentra van de VDAB naar een erkende beroepskwalificatie leiden. De opleidingen georganiseerd door het volwassenenonderwijs zullen naar erkende beroeps- of onderwijskwalificaties leiden. 'Leren Werkt!' wil de beroepskwalificaties van een aantal VDAB-opleidingen verbinden met de overeenstemmende onderwijskwalificaties uit het volwassenenonderwijs. Diploma = certificaat + certificaat Werkzoekenden kunnen voor een beroepsopleiding terecht bij de VDAB en in het volwassenenonderwijs. Volwassenen zonder diploma secundair onderwijs kunnen onder andere via het tweedekansonderwijs in het volwassenenonderwijs een volwaardig diploma behalen. Er zijn verschillende leerwegen om via het volwassenenonderwijs een diploma SO te behalen. Een eerste mogelijk is door Algemene Vorming ASO te volgen. Dit is mogelijk in verschillende richtingen zoals humane wetenschappen, moderne talen, wetenschappen, wiskunde... Een tweede mogelijkheid is door Algemene Vorming te combineren met een diplomagerichte beroepsopleiding in het volwassenenonderwijs. Beide opleidingen leiden tot een certificaat. Samen leiden deze tot een diploma secundair onderwijs (zie figuur 1). Als cursist ben je niet verplicht om beide delen in een zelfde CVO te volgen. Het zijn de certificaten, waar ook behaald, die recht geven op het diploma secundair onderwijs. Figuur 1: Leerweg om een diploma SO te behalen via het Volwassenenonderwijs Algemene Vorming AAV (TSO/BSO) Diplomeerbare Beroepsopleiding Certificaat Certificaat Diploma Secundair Onderwijs Leren Werkt! betreft deze tweede mogelijkheid, het combineren van een diplomeerbare beroepsopleiding met Aanvullende Algemene Vorming (zie figuur 2). Door een VDABberoepsopleiding te erkennen als een beroepsopleiding uit het volwassenenonderwijs op basis van EVC/EVK, verwerven cursisten een getuigschrift van de VDAB èn een certificaat van onderwijs. Door dit certificaat uit het volwassenenonderwijs in een intensief traject te combineren met algemene vorming uit het volwassenenonderwijs, kunnen laaggeschoolde werkzoekenden een diploma secundair onderwijs behalen. Pagina 7 van 66

9 Figuur 2: Tweedekansleerweg Leren Werkt! Algemene Vorming AAV (TSO/BSO) Diplomeerbare Beroepsopleiding CVO 1 CVO 2 en VDAB Diploma Secundair Onderwijs Certificaat Onderwijs Getuigschrift VDAB Civiel effect VDAB-opleidingen en opleidingen in het volwassenenonderwijs leiden tot respectievelijk getuigschriften en certificaten/diploma s. Er is een verschil in civiel effect tussen het getuigschrift dat je bij de VDAB kan behalen en het certificaat/diploma uit het volwassenenonderwijs. Onder civiel effect wordt het maatschappelijk effect verstaan dat toegekend wordt aan een kwalificatie. Binnen Leren Werkt! gaat het over de rechten die aan een kwalificatie ontleend worden op de arbeidsmarktpositie (bijvoorbeeld toelating tot beroepsgroepen of promotie, of inschaling binnen een CAO) of die toegang geven tot bijkomende of aanvullende vormen van leren, onderwijs en opleiding. Eén van de manieren om de positie van laaggeschoolde werkzoekenden te versterken is dan ook er voor zorgen dat zij attesten of studiebewijzen halen met een maximaal civiel effect. 'Leren Werkt!' wil dan ook een aantal beroepsopleidingen van de VDAB vanuit onderwijs erkennen als evenwaardig. Met als resultaat voor de cursisten: een getuigschrift van de VDAB èn een certificaat van onderwijs. Daarmee hebben we reeds een eerste civiel effect. In verschillende onderzoeken wordt aangetoond dat er een verband bestaat tussen iemand zijn opleiding en zijn positie op de arbeidsmarkt. Dat geldt in het bijzonder voor een diploma secundair onderwijs: zonder dat diploma worden iemands kansen op de arbeidsmarkt drastisch beperkt: minder goede toegang tot de arbeidsmarkt, een grotere kans om van werk terug in de werkloosheid terecht te komen en kwalitatief minder goede en conjunctureel gevoelige arbeid. Werkzoekenden zonder een diploma secundair onderwijs, die een intensief traject willen volgen door een beroepsopleiding te combineren met algemene vorming kunnen via Leren Werkt! alsnog een diploma secundair onderwijs behalen. Pagina 8 van 66

10 Drie keer winst In de regio Leuven-Hageland bestaat reeds een lange(re) traditie van samenwerking tussen het volwassenenonderwijs en VDAB. Deze traditie was een solide basis voor het opstellen van een samenwerkingsovereenkomst tussen VDAB en L4- Volwassenenonderwijs, het consortium 4 volwassenenonderwijs in deze regio (zie bijlage 1). In november 2009 werd deze overeenkomst ondertekend. Centraal in deze samenwerkingsovereenkomst staan: de opleidingskansen en -noden in functie van de loopbaan van de inwoners van het arrondissement Leuven de samenwerking en de afstemming tussen het consortium volwassenenonderwijs L4 vzw en VDAB waarbij beide partners zich engageren om via een open en constructieve dialoog: o samen te werken met betrekking tot trajecten naar werk o samen vorm te geven aan geïntegreerde en kwalificerende trajecten o de beroepsopleidingen van de VDAB en het aanbod volwassenenonderwijs in het werkingsgebied op elkaar af te stemmen o samen optimaal gebruik te maken van de beschikbare infrastructuur en middelen Het creëren van de nieuwe tweedekansleerweg 'Leren Werkt!' vindt zijn oorsprong zowel bij L4-Volwassenenonderwijs en zijn centra als bij de VDAB. Uit de interne evaluatie van het aanbod tweedekansonderwijs in de regio door L4-Volwassenenonderwijs, bleek dat het bestaande aanbod minder technische opleidingen bevat, vooral zeer jongvolwassenen aantrekt aansluitend op de leerplicht en hoofdzakelijk een langer traject is (2-3 jaar). Eén derde van cursisten Algemene Vorming in was werkzoekend. In het regionaal overleg tussen L4-Volwassenenonderwijs en VDAB ontstond het plan om samen te werken rond nieuwe tweedekansleerwegen voor laaggeschoolde werkzoekenden. Uit dit overleg werd de doelstelling geformuleerd om laaggeschoolde werkzoekenden de kans op een diploma te bieden, in het competentiecentrum van de VDAB in Heverlee in samenwerking met L4-Volwassenenonderwijs en dit in een leertraject van maximum 1 jaar. Het geïntegreerd aanbieden van dit leertraject op één locatie is een bewuste keuze. Hierdoor moet een cursist niet voor de meeste beroepsmodules naar het competentiecentrum, voor één of een beperkt aantal beroepsmodules naar de gebouwen van het ene CVO en voor de algemene vakken naar de gebouwen van een ander CVO. 4 Een consortium is volgens het decreet het gesubsidieerde samenwerkingsverband tussen Centra voor Volwassenenonderwijs en Centra voor Basiseducatie binnen één welomschreven werkingsgebied. Het consortium volwassenenonderwijs heeft zes doelstellingen die vooral gericht zijn op samenwerking, kwaliteitsverbetering en professionalisering: 1. het aanbod van opleidingen die door de centra georganiseerd worden, optimaliseren en op elkaar afstemmen; 2. de samenwerking en afstemming met andere publieke verstrekkers van opleidingen voor volwassenen nastreven; 3. knelpunten, behoeften en oplossingen inzake opleidingen voor volwassenen signaleren aan de overheid; 4. als intermediair aanspreekpunt fungeren tussen de centra en andere opleidingsverstrekkers en socioculturele en sociaaleconomische actoren; 5. de dienstverlening optimaliseren voor de cursisten in de centra; en 6. alle mogelijke vormen van samenwerking tussen de centra stimuleren en ondersteunen. Pagina 9 van 66

11 Leren Werkt! creëert een win/win voor alle betrokkenen: 1. Voor de VDAB wordt hiermee een (gedeeltelijk) antwoord geformuleerd op de uitdagingen van het Vlaams Loopbaanakkoord: de remediëring van ongekwalificeerde uitstroom en competentieversterking van werkzoekenden. Dit leidt tot een verhoging van de uitstroomkansen van werkzoekenden en een uitbreiding van het aanbod knelpuntgerichte opleidingen. Dit door samen te werken met betrouwbare en competente partners. 2. Via Leren Werkt! realiseert het volwassenenonderwijs een groter bereik van laaggeschoolde werkzoekenden. Bijkomend genereert de samenwerking een diverser aanbod, bijkomende ruimte, lesuren en middelen. Dit door samen te werken met een betrouwbare en competente partner. 3. Laaggeschoolde werkzoekenden kunnen in een kort traject een diploma (hoger) secundair onderwijs halen voor een beroep waarvoor dit diploma een duidelijke meerwaarde is op de arbeidsmarkt. Hierdoor krijgen ze meer kansen op tewerkstelling en op een duurzame loopbaan. Door een VDAB-contract wordt deze opleiding bovendien gefinancierd. Pagina 10 van 66

12 ACHT MAANDEN ZOEKEN Op 9 september 2011 startten de eerste cursisten in dit nieuwe leertraject. In de maanden die hieraan voorafgingen, werd veel voorbereidend werk verricht en gezocht naar vergelijkbare opleidingen, cursisten, pragmatische oplossingen voor kleine en grote problemen, centra voor volwassenenonderwijs die mee in het project wilden stappen,... Ook de acht maanden sinds de start kunnen ook omschreven worden als een zoektocht. Doorlopend, en nu nog steeds, zoeken we naar manieren om de opleidingen beter te vergelijken en scenario's om ze verder op elkaar af te stemmen, naar mogelijkheden om Leren Werkt! te verankeren en verder uit te breiden (meer opleidingen, andere competentiecentra, meer cursisten...), naar de meest optimale instapvoorwaarden, screeningsmethodes en ondersteuning... De stappen die Leren Werkt! heeft doorlopen, kunnen opgedeeld worden in een viertal processen: 1. het vergelijken, selecteren en afstemmen van beroepsopleidingen die in aanmerking komen, 2. de stappen en beslissingen die nodig zijn om Algemene Vorming te kunnen aanbieden in het competentiecentrum en de afspraken die samenhangen met het individueel programma en de opvolging van de cursisten, 3. het overleg tussen de centra voor volwassenenonderwijs, en 4. de promotie en het informeren van kandidaat-cursisten en hun screening In dit grootste deel van het tussentijds rapport worden deze processen in een ideaal scenario beschreven. Ze werden ook doorlopen in het project Leren Werkt!, maar vaak liepen ze door en naast elkaar. Tijdens de voorbereidingen om het opleidingsaanbod uit te breiden en te verruimen naar het VDAB competentiecentrum van Diest, werden de beschreven stappen consequenter gevolgd. Elk proces heeft zijn logica, zijn actoren, zijn gevoeligheden Te snel starten met het lanceren van deze leerweg (proces vier) heeft als groot risico dat bepaalde zaken onvoldoende uitgeklaard zijn, dat bepaalde wederzijdse gevoeligheden niet werden uitgesproken of dat individuele belangen de bovenhand nemen op het belang van de finale doelgroep. Pagina 11 van 66

13 Proces 1: De beroepsopleiding: vergelijken, selecteren en afstemmen Om een diploma secundair onderwijs te kunnen halen via het volwassenenonderwijs, moeten de cursisten een certificaat hebben van een diplomagerichte beroepsopleiding uit het secundair volwassenenonderwijs, gecombineerd met het certificaat algemene vorming. Immers de combinatie van beide certificaten leidt tot een diploma secundair onderwijs. In bijlage vier van de omzendbrief VWO/2011/02 worden de opleidingen of combinaties van opleidingen van het secundair volwassenenonderwijs opgesomd die in combinatie met het certificaat van de opleiding Algemene vorming leiden tot een diploma secundair onderwijs (zie bijlage 2). Om als diplomagerichte opleiding in het volwassenenonderwijs erkend te worden moet een opleidingsprofiel: 1. minimale 480 lestijden omvatten 2. een brede maatschappelijke participatie beogen 3. in combinatie met algemene vorming voldoende toegang bieden tot het hoger onderwijs 4. in combinatie met algemene vorming voldoende toegang bieden tot de arbeidsmarkt. Deze lijst is een belangrijk referentiepunt voor Leren Werkt!. Deze bijlage wordt via de jaarlijkse omzendbrief geactualiseerd. Met de invoering van Aanvullende Algemene Vorming (zie verder) zal de lijst in bijlage wellicht ingrijpend geactualiseerd worden! In deze samenwerking tussen het volwassenenonderwijs en de VDAB, is het noodzakelijk dat wanneer de VDAB de beroepsopleiding verzorgt, er minstens één module ingericht moet worden door een CVO om dit via onderwijs te kunnen certificeren (zie verder). Samen met het certificaat algemene vorming, dat alleen door een bevoegd CVO ingericht kan worden, leidt dit tot een diploma secundair onderwijs. De VDAB-cursisten die een onderwijscertificaat voor de beroepsopleiding willen behalen moeten minimaal de basisvaardigheden en technieken beheersen die beschreven zijn in het opleidingsprofiel van de betreffende opleiding uit onderwijs 5. Daartoe moeten de verschillende modules van beide opleidingsverstrekkers nader bekeken worden en afgestemd, anders kan er niet gecertificeerd worden. Een maximale vergelijkbaarheid van de betreffende VDAB-opleidingen met opleidingen uit het volwassenenonderwijs is uit praktische overwegingen wenselijk. Wanneer de bestaande VDAB-opleiding niet alle voor het volwassenenonderwijs noodzakelijke vaardigheden en technieken aanleert of indien de bestaande VDAB-opleiding meer vaardigheden en technieken aanleert, moet het leertraject aangepast worden, zonder de sterktes ervan te verliezen. De opleidingsprofielen van het onderwijs zijn immers veel statischer en moeilijker aan te passen dan de opleidingstrajecten van VDAB. Met zorg gekozen beroepsopleidingen leiden met andere woorden tot minder afstemmingsproblemen in de volgende stappen. Het mag ook niet de bedoeling zijn dat de diplomagerichte opleidingstrajecten in samenwerking met de VDAB te sterk verschillen van de opleidingen die door VDAB gegeven worden aan niet-tko-cursisten. 5 In het decreet betreffende het volwassenenonderwijs van 15 juni 2007 wordt bepaald dat het de directeur van het centrum is, die oordeelt of een cursist beschikt over een diploma, certificaat of getuigschrift uit het onderwijs of een attest of certificaat uit een andere opleidings- of vormingsinstelling waaruit blijkt dat hij over voldoende kennis, vaardigheden en attitudes beschikt om bepaalde modules aan te vangen of om ervoor vrijgesteld te worden. Pagina 12 van 66

14 Binnen Leren Werkt! werd de keuze van de te diplomeren en certificeren beroepsopleidingen gemaakt op basis van een arbeidsmarktanalyse en eerste algemene vergelijking van opleidingen. Vertrekpunt was de vaststelling dat veel werkgevers ondanks het competentiedenken nog steeds vasthouden aan diplomavereisten. Dit geldt voor alle overheden, maar ook voor de sterk geregulariseerde quartaire sector (met o.a. social profit) en misschien verrassend ook voor vele bedrijven uit de privésector. In het Competentiecentrum van Heverlee wees de praktijk uit dat cursisten zonder secundair diploma uit de bediende-, industrie en ICT-opleidingen het veel moeilijker hebben om een job te vinden in het verlengde van hun opleiding dan cursisten met een secundair diploma. Werkgevers uit de industrie blijven hameren op een A2 -diploma voor onderhoudsfuncties en (CNC-)operatoren, bedienden zonder secundair diploma kunnen zelfs niet eens solliciteren voor functies op niveau C bij de overheden en in de social profit. In de regio Leuven vertegenwoordigt de quartaire sector een zeer groot aandeel van de tewerkstelling door de concentratie van ziekenhuizen, onderwijsinstellingen, de universiteit en provinciale, Vlaamse en regionale overheden. Op basis van de vergelijking van het opleidingsaanbod en de arbeidsmarktanalyse werd de shortlist van mogelijke opleidingen verder uitgediept. Deze oefening gebeurde door de VDAB en geïnteresseerde CVO samen, gecoördineerd door L4-Volwassenenonderwijs. Daarbij werd binnen het volwassenenonderwijs (nog) geen rekening gehouden met bevoegdheden, vestigingsplaatsen, centrumbelangen... De cursist en het mogelijke leertraject stonden centraal. De uiteindelijke keuze van de opleidingen werd aangestuurd door het competentiecentrum van de VDAB. Dit met oog op een maximale afstemming met de noden van de arbeidsmarkt. Na de definitieve keuze van de opleidingen en welk CVO de verantwoordelijkheid opnam (zie verder), kunnen de opleidingen verder op elkaar afgestemd worden. De te verwerven competenties uit het opleidingsprofiel van het volwassenenonderwijs gelden hier als minimumvoorwaarden. Pagina 13 van 66

15 Pagina 14 van 66

16 Vooraf: opleidingsprofiel versus motoflow In het volwassenenonderwijs is een opleidingsprofiel het geheel van eindtermen, specifieke eindtermen, erkende beroepskwalificaties en basiscompetenties waartoe een opleiding (op)leidt. In een opleidingsprofiel wordt onder andere het minimale aantal lestijden van een opleiding en het aantal modules binnen een opleiding aangegeven. De eindtermen, de specifieke eindtermen en basiscompetenties worden onderverdeeld in modules. De organisatie van het opleidingsaanbod in de Centra voor Volwassenenonderwijs gebeurt aan de hand van deze door de Vlaamse Regering goedgekeurde opleidingsprofielen 6. Op de website van het departement Onderwijs en Vorming van de Vlaamse overheid 7 zijn alle bestaande opleidingsprofielen te raadplegen. In Leren Werkt! betreft het altijd opleidingen waarvoor dergelijk profiel is goedgekeurd. Elke opleiding behoort tot een bepaald studiegebied, wat een belangrijke invloed heeft op de gewenste groepsgrootte (zie verder). De basis van de VDAB-opleidingen is het opleidingstraject, ook gekend als 'motoflow' of modulaire opleidingsflow. Deze flow geeft ook het aantal modules, de lesuren en de te verwerven competenties weer. De verschillende opleidingstrajecten van de VDAB zijn terug te vinden via de website, bij het onderdeel opleidingen 8. In het organiseren van opleiding is de VDAB iets meer wendbaar. Op basis van de arbeidsmarktanalyses van de VDAB-regie wordt gekeken welke loopbaandienstverlening burgers en bedrijven nodig hebben en niet of te weinig kunnen vinden. Wat betreft opleidingen wil de VDAB vooral het sluitstuk zijn op de markt. Als de bestaande dienstverlening bij partners of bij VDAB niet voldoet, zal de VDAB de leemte invullen. Bij de opmaak van de opleidingen wordt op dit moment vertrokken van de beroepscompetentieprofielen van de SERV. De te verwerven competenties worden in modules gegoten die de "motoflow" vormen. VDAB werkt vaak in nauw partnerschap met sectoren of bedrijven. Zij kunnen advies uitbrengen over de inhoud van de opleiding. Indien nodig worden opleidingen op hun maat ingericht. Deze voorstelling van beide opleidingstrajecten bevordert de eerste vergelijkbaarheid van opleidingen. Ideaal voor de voorbereidende deskresearch. Een voorbeeld vind je hieronder. 6 Het decreet volwassenenonderwijs bepaalt dat de centra uitsluitend de opleidingsprofielen hanteren voor de organisatie van het opleidingsaanbod. Een CVO krijgt dan ook enkel voor de modules van goedgekeurde opleidingsprofielen leraarsuren voor de uitoefening van de onderwijsopdracht. CVO kunnen echter ook vormingstrajecten organiseren die niet geregeld worden in een opleidingsprofiel. In dit geval kan je niet spreken van een opleiding volgens de onderwijswetgeving en leidt het succesvol doorlopen van dergelijk traject ook niet tot een onderwijscertificaat. Wanneer het bovendien gaat over modules die tot geen enkel goedgekeurd opleidingsprofiel behoren, kan de financiering ook niet gebeuren op basis van het decreet volwassenenonderwijs selecteer op de startpagina van 'opleidingen' en vervolgens 'vind een opleiding' Via deze pagina kan je makkelijk aan het opleidingstraject raken door 'werkzoekende' als doelgroep te selecteren en een passend trefwoord in te vullen. Dan de juiste opleiding selecteren en kijken naar de map 'opleidingstraject'. Om meer informatie te krijgen over de inhoud van een module, moet je op de module klikken. Pagina 15 van 66

17 Tabel 1: Opleidingstraject CNC-draaier en leertraject Productieoperator Verspaning Opleidingstraject (motoflow) VDAB Leertraject volwassenenonderwijs In bovenstaand leertraject worden de instapvrije modules voorgesteld met een rechthoek. Een pijl geeft een verplichte volgorde in het traject aan. Zo kan in bovenstaand leertraject de module 'Frezen' enkel gevolgd worden wanneer eerst de competenties uit de modules 'Basis Metaal' en 'Initiatie Frezen' verworven werden. We spreken in dit geval over sequentiële modules. Door middel van een beperkte deskresearch krijg je snel zicht op de vergelijkbaarheid van beide opleidingen: 'Basistechnieken mechanica' kunnen verbonden worden met 'Basis metaal', de verschillende technieken van 'Draaien' met de modules rond 'Draaien', en 'CNC-draaien' (Computer Numerical Control) met 'Numeriek Gestuurde Productiemachines'. Stap 1: deskresearch Het startpunt van de vergelijking gebeurde op basis van de naam en sector van de opleidingen. Door opleidingsprofiel en motoflow te via deskresearch te vergelijken werd nagegaan of een 75-tal VDAB-opleidingen uit de regio een zekere overeenstemming vertonen met diplomeerbare beroepsopleidingen van het volwassenenonderwijs. In deze fase werd geen rekening gehouden met bevoegdheden en vestigingsplaatsen van de CVO van L4-Volwassenenonderwijs. De deskresearch gebeurde dan ook hoofdzakelijk door L4- Volwassenenonderwijs. Deze eerste oplijsting resulteerde in een exhaustieve lijst van mogelijke overeenstemmingen. Deze vergelijkbaarheid werd verfijnd tijdens een overleg tussen VDAB en het volwassenenonderwijs (zie verder). Het doorslaggevend criterium voor de keuze was uiteindelijk bij de relevantie voor de invulling van knelpunten op de regionale arbeidsmarkt. Bij de verderzetting en uitbreiding van Leren Werkt!, was de deskresearch uitgebreider door telkens, zoals in het voorbeeld hierboven, de verschillende opleidingstrajecten naast de leertrajecten te plaatsen. Een voorbeeld van een aantal opleidingen binnen Bouw en industrieel onderhoud en Productietechnieken, aangeboden in het competentiecentrum van Heverlee, staat in onderstaande tabel. Een kruisje geeft aan wanneer er een vergelijkbaarheid is tussen beide opleidingen. Pagina 16 van 66

18 Tabel 2: Overeenkomsten opleidingen VDAB bouw en industrie met opleidingsprofielen volwassenenonderwijs Basisopleidingen bouw en industrieel onderhoud en productietechnieken CC Heverlee Opleidingen Volwassenenonderwijs Metselaar Metselaar X Installateu r centrale verwarmin g Sanitair installateu r Residentie el elektrotechnisch installateur Industrie el elektrotechnisch installate ur Onderhoud selektricien Monteur centrale verwarming X Technieker centrale verwarming Installateur centrale verwarming Loodgieter X X X Sanitair installateur X Residentieel elektrotechnisch installateur Industrieel elektrotechnisch X X X X installateur Technieker aandrijfsystemen X X Dit voorbeeld maakt duidelijk dat VDAB-opleidingen vaak overeenkomsten vertonen met meerdere opleidingsprofielen uit het volwassenenonderwijs. Het is dan ook nodig dat deze opleidingen meer in detail worden bekeken, bijvoorbeeld in een werkgroep, waarbij de grootst mogelijke vergelijkbaarheid wordt gezocht. Soms blijkt hieruit dat er geen of een zeer kleine vergelijkbaarheid tussen VDAB-opleidingen en opleidingen uit het volwassenenonderwijs. Dit geldt bijvoorbeeld voor sommige opleidingen uit de logistieke sector. Belangrijk is dat er rekening wordt gehouden met de ontwikkeling van nieuwe opleidingsprofielen in het volwassenenonderwijs. Voor Leren Werkt! op CC Heverlee, ging het bijvoorbeeld over de opleidingen Secretariaatsmedewerker en Boekhoudkundig Pagina 17 van 66

19 bediende. Deze opleidingsprofielen werden reeds ontwikkeld volgens de geest van de Vlaamse Kwalificatiestructuur en na vergelijking van de verschillende opleidingsprofielen bleek dat deze nieuwe profielen beter aansloten bij de basisopleidingen van de VDAB dan de oude opleidingsprofielen Kantooradministratie en Gegevensbeheer of Boekhouden- Informatica. Deze nieuwe opleidingen bleken dan ook geschikter om een TKO-traject op te enten. Stap 2: overleg Op 18 maart 2011 werd een werkdag georganiseerd met medewerkers van L4- Volwassenenonderwijs, de CVO, het CBE en de VDAB. Op deze werkdag werd gezocht naar welke diplomagerichte opleidingen uit het volwassenenonderwijs het beste aansluiten bij de VDAB-opleidingen. De centrale focus was het aanbod van VDAB in de competentiecentra van Vlaams-Brabant. Met de input van de voorafgaandelijk deskresearch, werden 4 thematische groepen samengesteld: 1. Bediende en verkoop 2. Bouw en industrie 3. ICT 4. Social Profit De werkgroep Social Profit legde de focus niet op de ontwikkeling van een TKO-traject in het competentiecentrum, maar op de reeds bestaande samenwerking tussen volwassenenonderwijs en VDAB en de optimalisering hiervan. Verschillende opleidingen worden namelijk al ingericht door Centra voor Volwassenenonderwijs van L4- Volwassenenonderwijs, al dan niet in combinatie met Algemene Vorming en hebben een hoog bereik van cursisten met VDAB-contract. Het principe van dergelijke gezamenlijke denkdagen en werkgroepen is niet alleen waardevol, maar zelfs noodzakelijk. Om een goed zicht te krijgen op de leerinhouden van de modules, zowel van VDAB als onderwijs als om beide culturen samen te brengen. Vanuit deskresearch is dit moeilijk te realiseren door de verschillende opbouw, benamingen en samenstellingen. Volgend op de denkdag werden bijkomende overlegmomenten georganiseerd tussen VDAB, CVO en L4-Volwassenenonderwijs. Tijdens deze bijeenkomsten werd vooral de inhoudelijke vergelijking op punt gezet en nagegaan of er een voldoende potentieel aan cursisten was. Inhoudelijke vergelijking In het voorbeeld van tabel 2 (overeenkomsten opleidingen VDAB bouw en industrie met opleidingsprofielen volwassenenonderwijs) zagen we de vergelijkbaarheid tussen de VDAB-opleiding Onderhoudsmecanicien en de opleidingsprofielen Technieker aandrijfsystemen en Industrieel Elektrotechnisch Installateur. Om uiteindelijk een keuze te maken of deze VDAB-opleiding al dan niet in aanmerking komt voor certificering, worden de respectieve opleidings- en leertrajecten omgezet naar een vergelijkingstabel. In deze vergelijkingstabel worden de modules van VDAB die leiden tot dezelfde of gelijkaardige vaardigheden als de modules uit het opleidingsprofiel op dezelfde lijn gezet. Pagina 18 van 66

20 Het zijn de instructeurs en opleidingsverantwoordelijken van het competentiecentrum die deze vergelijkbaarheid vastleggen samen met de leerkrachten en directie van de betrokken CVO. In deze fase wordt nog niet vastgelegd op welke manier de vrijstellingen worden gegeven, of welke aanpassingen aan de VDAB-opleidingen nodig zijn. De tabellen laten wel toe om de te certificeren beroepsopleidingen vast te leggen, waarna de keuze van het bevoegde CVO kan gebeuren. Tabel 3: Opleidingstraject onderhoudselektricien en leertraject Technieker aandrijfsystemen VDAB: onderhoudselektricien Preventief en correctief onderhoud Sectorspecialisatie + stage Onderhoudselektricien CVO: technieker aandrijfsystemen Basis elektriciteit + Industriële installaties + Elektrische opbouwinstallaties (1 + 2) Aandrijftechnieken 1-4 Basis metaal CVO: industrieel elektrotechnisch installateur Basis elektriciteit + Industriële installaties + Elektrische opbouwinstallaties (1 + 2) + Industriële elektriciteit Aansluiting elektrische borden (1 + 2) Basis metaal Basis lassen Het verschil in de opleidingsprofielen Technieker aandrijfsystemen en Industrieel elektrotechnisch installateurs van het volwassenenonderwijs zit in de specifieke modules 'Aandrijftechnieken' enerzijds en 'Industriële elektriciteit', 'Aansluiting elektrische borden' en 'Basis lassen' anderzijds. Op basis van de bespreking van beide vergelijkingstabellen werd beslist om de VDABopleiding Onderhoudselektricien te certificeren als Technieker aandrijfsystemen. De concrete afstemming moet gebeuren in samenspraak met het CVO dat de opleiding ook effectief zal certificeren. De manier waarop VDAB en CVO dan oplossingen kunnen vinden voor de moeilijker vergelijkbare modules wordt verder in het rapport beschreven. In bovenstaand voorbeeld gaat het bijvoorbeeld over de mate waarin de nodige competenties voor 'Elektrische opbouwinstallaties' ook effectief verworven worden in de VDAB-module 'Correctief onderhoud'. Potentieel aan cursisten Naast de inhoudelijke vergelijkbaarheid werd op de werkdag ook een inschatting gemaakt van het potentieel aan cursisten: 35% van de VDAB-cursisten in de industrieopleidingen, 19% van bediendecursisten en 7% van de ICT-cursisten in het competentiecentrum van Heverlee beschikt niet over een secundair diploma. Dit is voor het volwassenenonderwijs een belangrijk element, gelet op de gehanteerde delers in de studiegebieden. Elk CVO heeft immers recht op leraarsuren voor de inrichting van lessen. Het aantal leraarsuren waarop een CVO recht heeft, wordt berekend volgens een specifieke formule. Bepalende factor in deze formule is de 'deler'. De deler geeft aan hoeveel cursisten minimaal de lessen moeten volgen. Bij de keuze van de opleidingen werd dan ook geëvalueerd of er voldoende interesse is bij werkzoekenden zodat de groepen voldoende groot zouden zijn en de deler gehaald wordt. Een goede analyse van het profiel van de werkzoekenden die momenteel een gewone opleiding bij de VDAB volgen, is dan ook belangrijk. Zo bleek dat binnen de administratieve Pagina 19 van 66

21 opleidingen er slechts weinig cursisten geen diploma secundair hadden. Bij het uittekenen van en werven voor de trajecten is het belangrijk hiermee rekening te houden. Tabel 4: Delers per studiegebied Studiegebied Deler Diamantbewerking, koeling en warmte, mechanica-elektriciteit en textiel 7 Auto, boekbinden en juwelen 8 Hout, maritieme opleidingen, mode, muziekinstrumentenbouw, smeden 9 Algemene vorming, bouw, chemie, decoratieve technieken, grafische technieken, 10 voeding, industriële wetenschappen en technologie, gezondheidszorg en biotechniek Informatie- en communicatietechnologie, kant en toerisme 11 Lederbewerking, Nederlands tweede taal en personenzorg 12 Land- en tuinbouw, lichaamsverzorging, talen richtgraad 3 en 4 en 13 handelswetenschappen en bedrijfskunde Handel, huishoudelijk onderwijs 14 Bijzondere educatieve noden Stap 3: certificeerbare en diplomeerbare opleidingen kiezen De uiteindelijke keuze van de ingerichte opleidingen werd met oog op de noden van de arbeidsmarkt hoofdzakelijk aangestuurd door arbeidsmarktinformatie van de VDAB. De keuze werd gebaseerd op volgende criteria: 1. het belang van een diploma secundair onderwijs voor bepaalde beroepsgroepen, 2. de lijst van knelpuntberoepen, 3. het relatief succes van de aangeboden beroepsopleiding om voldoende kandidaatcursisten te hebben (deler), 4. het profiel van de werkzoekenden in de verschillende opleidingen, namelijk zijn ze al dan niet laaggeschoold 5. het aanbod beroepsopleidingen in CC Heverlee en de maximale inhoudelijke overeenstemming hiervan met een onderwijsprofiel van het secundair volwassenenonderwijs, en, 6. de diplomagerichtheid van de opleidingen in het volwassenenonderwijs, Het eerste criterium bepaalde de keuze of de opleiding paste in het opzet van Leren Werkt! Indien dit niet het geval was, werd een certificering vanuit het volwassenenonderwijs overwogen, met oog op het vergroten van het civiel effect. Beroepen waar een diploma wel belangrijk is, maar waar VDAB-cursisten na de VDABopleiding vlot naar de arbeidsmarkt doorstromen, werden in en eerste fase niet in een TKO-traject geplaatst. Voor deze opleidingen werd wel gekozen om een certificering van de beroepsopleiding door het volwassenenonderwijs verder te bekijken. De manier waarop deze cursisten toegeleid worden naar de reguliere VDAB-opleiding dan wel naar een eventueel aangepaste en certificeerbare VDAB-opleiding moet nog vastgelegd worden. Ook de mogelijkheid om bepaalde opleidingen structureel te certificeren, zodat elke cursist die deze opleiding volgt een certificaat krijgt, wordt verder onderzocht. Met 9 Vrachtwagenchauffeur en nascholing vrachtwagenchauffeur, Opleidingen Vlaamse gebarentaal richtgraad 1 en Vlaamse gebarentaal richtgraad 2, Opleiding ervaringsdeskundige in de armoede en sociale uitsluiting Pagina 20 van 66

22 de verdere uitrol van de Vlaamse Kwalificatiestructuur zullen de beroepsopleidingen van beide partijen afgestemd worden op dezelfde ingeschaalde beroepskwalificaties en dus een (nog) grotere vergelijkbaarheid/inwisselbaarheid hebben. Uiteindelijk werden voor de eerst fase van Leren Werkt! ( ) zeven opleidingen geselecteerd die in aanmerking kwamen voor een TKO-traject. Voor drie opleidingen waren er te weinig cursisten die de combinatie Algemene vorming met beroepsopleiding wilden maken. Voor ICT werd de opleiding PC-technicus geselecteerd. Alle TKO-cursisten volgen echter de uitgebreidere VDAB-opleiding van Installateur SOHO-netwerken. Tabel 5: Opleidingen Diplomeerbare VDAB-opleiding in TKOproject Onderhoudsmecanicien PC-technicus / Installateur SOHOnetwerken Meertalig algemeen bediende Bediende in de boekhouding Diplomeerbare VDAB-opleiding, aangeboden als TKO-traject maar met onvoldoende cursisten Productieoperator CNC Onderhoudselektricien Webserverbeheerder / Systeembeheerder Diplomagericht certificaat CVO Onderhoudsmecanicien Computeroperator Secretariaatsmedewerker Boekhoudkundig bediende Diplomagericht certificaat CVO Productieoperator Verspaning Technieker aandrijfsystemen Webserverbeheerder Na een eerste positieve tussentijdse evaluatie, werd met oog op de tweede fase ( ) en op basis van dezelfde criteria, bekeken of dezelfde en eventueel andere opleidingen gecombineerd kunnen worden met Algemene vorming. Dit voor de VDAB competentiecentra van Heverlee en Diest. Vanaf september 2012 worden in het competentiecentrum van Heverlee 1 ICT-opleiding, 1 bediendeopleiding en 5 technische opleidingen in een TKO-traject opgenomen. Voor de start van een TKO-traject in het competentiecentrum van Diest vanaf september 2012 werden dezelfde criteria gehanteerd. Bijkomend werd rekening gehouden met de de regionale specialisatie van dit competentiecentrum op vlak van horeca-opleidingen en logistieke opleidingen: 1. Om logistieke opleidingen certificeerbaar te maken, zijn er echter geen opleidingsprofielen die voldoende overeenstemmen. In de nabije toekomst zullen we evalueren in welke mate VDAB, CVO en derden kunnen samenwerken om kwalificeerbare trajecten Logistiek te ontwikkelen. Hier wordt bijvoorbeeld gedacht aan een certificeerbaar traject als Secretariaatsmedewerker met een grondige specialisatie in logistiek. 2. Voor de horeca-opleidingen werd gekozen voor de opleiding Hulpkok. Deze opleiding is niet diplomeerbaar in het volwassenenonderwijs, maar past wel in het zogenaamde baboesjkamodel van de koksopleiding. Alle modules van de opleiding Hulpkok komen ook terug in de opleiding tot Kok en leiden dus tot vrijstellingen. Het traject maakt het voor de cursist mogelijk om in een eerste semester de opleiding Hulpkok en in een tweede semester de stage Hulpkok te combineren met Algemene vorming. Wanneer deze opleiding is afgesloten en de cursist beschikt over een Pagina 21 van 66

23 certificaat Hulpkok en certificaat Algemene vorming, kan hij op een later tijdstip zich vervolmaken tot kok in het reguliere volwassenenonderwijs om op die manier zijn diploma SO te behalen. Samengevat worden in het schooljaar volgende trajecten aangeboden in het kader van LerenWerkt!: Tabel 6: Opleidingen Diplomeerbare VDAB-opleiding in TKOtraject Installateur SOHO-netwerken Meertalig algemeen bediende Productieoperator CNC Onderhoudselektricien Elektrotechnisch installateur Onderhoudsmecanicien Lasser Certificeerbare VDAB-opleiding in TKOtraject Hulpkok Diplomagericht certificaat CVO Computeroperator Secretariaatsmedewerker Productieoperator Verspaning Technieker aandrijfsystemen Industrieel elektrotechnisch installateur Onderhoudsmecanicien MIG/MAG en BMBE-lasser TIG en BMBE-lasser TIG en MIG/MAG-lasser Niet-diplomagericht certificaat CVO Hulpkok Bijkomend werd de vergelijkbaarheid en de mogelijkheid om zowel vanuit VDAB als vanuit onderwijs te certificeren onderzocht voor een aantal bijkomende opleidingen. Certificeerbaarheid is voor deze opleidingen effectief mogelijk, maar wordt in de nabije toekomst (september 2012) niet nagestreefd in Heverlee. Belangrijkste redenen hiervoor zijn een te beperkt potentieel aan cursisten, de geplande interne evaluatie van de opleiding of omdat er onvoldoende garanties zijn dat alle hiermee samenhangende afspraken gerealiseerd kunnen worden. Tabel 7: (nog) niet te certificeren opleidingen Certificeerbare VDAB-opleiding Conventioneel draaier en frezer Metselaar Bediende in de boekhouding Webserverbeheerder / Systeembeheerder Installateur centrale verwarming en sanitair Diplomagericht certificaat CVO Draaier-Frezer Metselaar Boekhoudkundig bediende Webserverbeheerder Monteur centrale verwarming en loodgieter Zodra beslist is welke opleidingen gecertificeerd kunnen worden, kan de procedure starten om een CVO te selecteren dat hiervoor bevoegd is en dat wil meewerken. Stap 4: afstemming van de opleidingen Deze stap kan pas gezet worden als beslist is welk CVO hiervoor de verantwoordelijkheid opneemt (zie verder). Het is immers de directeur van het CVO die bevoegd is om te oordelen of de cursisten van de VDAB-opleidingen voldoende competenties verworven hebben om vrijgesteld te worden voor bepaalde modules uit het opleidingsprofiel. Ook Pagina 22 van 66

5.1. HET CERTIFICEREN VAN BEROEPSOPLEIDINGEN EN HET DIPLOMA

5.1. HET CERTIFICEREN VAN BEROEPSOPLEIDINGEN EN HET DIPLOMA 5.1. HET CERTIFICEREN VAN BEROEPSOPLEIDINGEN EN HET DIPLOMA Productidentificatie Type product: Procesbeschrijving voor het certificeren van VDAB-opleidingen vanuit onderwijs. Op http://www.lerenwerkt.org/professionelen/esf-project

Nadere informatie

Begeleidende informatie bij het structuurschema onderwijs aan gedetineerden

Begeleidende informatie bij het structuurschema onderwijs aan gedetineerden Begeleidende informatie bij het structuurschema onderwijs aan gedetineerden Het volwassenenonderwijs in Vlaanderen De centra Het volwassenenonderwijs in Vlaanderen (en Brussel) wordt ingericht door centra

Nadere informatie

Programmatiecriteria CVO - onderwijsbevoegdheid 2010 2011

Programmatiecriteria CVO - onderwijsbevoegdheid 2010 2011 Vlaamse Onderwijsraad Raad Levenslang en Levensbreed Leren Kunstlaan 6 bus 6 27 oktober 2009 1210 Brussel RLLL/MDR/DOC/021 Programmatiecriteria CVO - onderwijsbevoegdheid 2010 2011 1 Situering Het decreet

Nadere informatie

Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen volwassenenonderwijs voordrachten januari, februari en maart 2016

Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen volwassenenonderwijs voordrachten januari, februari en maart 2016 Raad Levenslang en Levensbreed Leren 19 april 2016 RLLL-RLLL-ADV-1516-006 Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen volwassenenonderwijs voordrachten januari, februari en maart 2016 Vlaamse Onderwijsraad

Nadere informatie

EXAMENCOMMISSIE SECUNDAIR VOLWASSENONDERWIJS

EXAMENCOMMISSIE SECUNDAIR VOLWASSENONDERWIJS In deze lijst kan je zien welke opleidingen altijd terugbetaald worden door de coördinatie. Deze lijst is niet volledig, maar geeft weer welke opleidingen de voorbije jaren vaak gekozen werden door startbaners.

Nadere informatie

Relevante regelgeving. 1. Europese en Vlaamse doelstellingen inzake levenslang leren 1 2

Relevante regelgeving. 1. Europese en Vlaamse doelstellingen inzake levenslang leren 1 2 Relevante regelgeving 1. Europese en Vlaamse doelstellingen inzake levenslang leren 1 2 In 2001 werd in Vlaanderen het Pact van Vilvoorde ondertekend, dat vernieuwd werd in 2005. In navolging van het Europese

Nadere informatie

De Vlaamse kwalificatiestructuur

De Vlaamse kwalificatiestructuur De Vlaamse kwalificatiestructuur 3 februari 2009 Rita Dunon Strategisch Onderwijs- en Vormingsbeleid Wat is een kwalificatie? Afgerond en ingeschaald geheel van competenties Competenties: geheel van kennis,

Nadere informatie

OnderwijsKwalificerende OpleidingsTrajecten (OKOT)

OnderwijsKwalificerende OpleidingsTrajecten (OKOT) Infosessie 9 OnderwijsKwalificerende OpleidingsTrajecten (OKOT) Provinciale netwerkdag Vlaams-Brabant L4-volwassenenonderwijs en Consortium In In vogelvlucht 1. Algemeen over OKOT Wat? Instapvoorwaarden?

Nadere informatie

PROJECTFICHE AFSTEMMING BEROEPSOPLEIDINGEN IN DE GEVANGENISSEN. Samenwerking centra voor volwassenenonderwijs en VDAB. Stand van zaken op 03 mei 2013

PROJECTFICHE AFSTEMMING BEROEPSOPLEIDINGEN IN DE GEVANGENISSEN. Samenwerking centra voor volwassenenonderwijs en VDAB. Stand van zaken op 03 mei 2013 PROJECTFICHE AFSTEMMING BEROEPSOPLEIDINGEN IN DE GEVANGENISSEN Samenwerking centra voor volwassenenonderwijs en VDAB Stand van zaken op 03 mei 2013 Betrokken partners VDAB Stuurgroep volwassenenonderwijs

Nadere informatie

De Vlaamse kwalificatiestructuur

De Vlaamse kwalificatiestructuur De Vlaamse kwalificatiestructuur Onderwijskwalificaties niveau 1-5 11 mei 2009 Rita Dunon en Kaat Huylebroeck Strategisch Onderwijs- en Vormingsbeleid Onderwijskwalificaties Een onderwijskwalificatie is:

Nadere informatie

De Vlaamse kwalificatiestructuur

De Vlaamse kwalificatiestructuur De Vlaamse kwalificatiestructuur 3 november 2008 Rita Dunon Strategisch Onderwijs- en Vormingsbeleid Wat is een kwalificatie? Afgerond geheel van competenties Competenties: geheel van kennis, vaardigheden

Nadere informatie

BASISONDERWIJS Leerlingen. VOLWASSENENONDERWIJS Schoolbevolking. 1 Aantal inschrijvingen secundair volwassenenonderwijs en basiseducatie (1)

BASISONDERWIJS Leerlingen. VOLWASSENENONDERWIJS Schoolbevolking. 1 Aantal inschrijvingen secundair volwassenenonderwijs en basiseducatie (1) VOLWASSENENONDERWIJS Schoolbevolking 1 inschrijvingen secundair volwassenenonderwijs en basiseducatie (1) Secundair volwassenenonderwijs go vgo ogo Totaal 43.762 60.903 104.665 52.451 82.448 134.899 36.277

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van de indeling van studiegebieden in opleidingen van het secundair volwassenenonderwijs

Nadere informatie

Aanvraag tot vrijstelling van een of meerdere modules

Aanvraag tot vrijstelling van een of meerdere modules Aanvraag tot vrijstelling van een of meerdere modules Algemene informatie De directie van het centrum kan je vrijstellingen verlenen van opleidingsonderdelen (modules). Dat betekent dat je bepaalde modules

Nadere informatie

Nieuw loopbaanakkoord zet de stap naar maatwerk

Nieuw loopbaanakkoord zet de stap naar maatwerk PERSBERICHT VLAAMS MINISTER-PRESIDENT KRIS PEETERS VLAAMS VICE-MINISTER-PRESIDENT INGRID LIETEN VLAAMS MINISTER VAN WERK PHILIPPE MUYTERS SERV-voorzitter KAREL VAN EETVELT SERV-ondervoorzitter ANN VERMORGEN

Nadere informatie

ONTWERP VAN DECREET. betreffende de kwalificatiestructuur AMENDEMENTEN

ONTWERP VAN DECREET. betreffende de kwalificatiestructuur AMENDEMENTEN Zitting 2008-2009 25 maart 2009 ONTWERP VAN DECREET betreffende de kwalificatiestructuur AMENDEMENTEN Zie: 2158 (2008-2009) Nr. 1: Ontwerp van decreet 5571 OND 2 AMENDEMENT Nr. 1 Artikel 7 In a), tweede

Nadere informatie

Aanvraag tot vrijstelling van een of meerdere modules

Aanvraag tot vrijstelling van een of meerdere modules Aanvraag tot vrijstelling van een of meerdere modules Algemene informatie De directie van het centrum kan je vrijstellingen verlenen van opleidingsonderdelen (modules). Dat betekent dat je bepaalde modules

Nadere informatie

BASISONDERWIJS Leerlingen VOLWASSENENONDERWIJS SCHOOLBEVOLKING

BASISONDERWIJS Leerlingen VOLWASSENENONDERWIJS SCHOOLBEVOLKING BASISONDERWIJS Leerlingen VOLWASSENENONDERWIJS SCHOOLBEVOLKING 1 inschrijvingen secundair volwassenenonderwijs per onderwijsnet en basiseducatie (1) Secundair volwassenenonderwijs 45.261 63.431 108.692

Nadere informatie

Op Stapel januari Onderwijsorganisatie en -personeel Huis van het GO! Willebroekkaai Brussel

Op Stapel januari Onderwijsorganisatie en -personeel Huis van het GO! Willebroekkaai Brussel Op Stapel 2016-01 25 januari 2016 25-01-2016 Onderwijsorganisatie en -personeel Huis van het GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel In de rubriek Op Stapel geven de collega's van de afdeling Onderwijsorganisatie

Nadere informatie

De Vlaamse kwalificatiestructuur

De Vlaamse kwalificatiestructuur De Vlaamse kwalificatiestructuur Onderwijskwalificaties 3 februari 2008 Rita Dunon en Kaat Huylebroeck Strategisch Onderwijs- en Vormingsbeleid Hoe worden kwalificaties gemaakt? Drie aspecten: Beschrijven

Nadere informatie

Advies ten gronde over certificaatsupplementen

Advies ten gronde over certificaatsupplementen ADVIES Algemene Raad 27 november 2008 AR/KST/ADV/012 Advies ten gronde over certificaatsupplementen VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, KUNSTLAAN 6 BUS 6, 1210 BRUSSEL www.vlor.be Advies ten gronde over certificaatsupplementen

Nadere informatie

Bijlage IX bij het besluit van de Vlaamse Regering van 19 juli 2007 betreffende de studiebekrachtiging in het volwassenenonderwijs

Bijlage IX bij het besluit van de Vlaamse Regering van 19 juli 2007 betreffende de studiebekrachtiging in het volwassenenonderwijs Bijlage 2 bij het besluit van de Vlaamse Regering van.../.../... tot wijziging van de indeling van studiegebieden in opleidingen van het secundair volwassenenonderwijs en van de regelgeving betreffende

Nadere informatie

Diplomagericht onderwijs in de gevangenis

Diplomagericht onderwijs in de gevangenis Diplomagericht onderwijs in de gevangenis Colloquium Koning Boudewijnstichting Vorming en opleiding in de gevangenis Best Practices Brussel, 6 mei 2009 Diplomagericht onderwijs Onderwijsdiploma? Organisatie

Nadere informatie

SECUNDAIR VOLWASSENONDERWIJS

SECUNDAIR VOLWASSENONDERWIJS Welke opleidingen worden terugbetaald? In deze lijst kan je zien welke examens en opleidingen altijd terugbetaald worden door de coördinatie: 1. Het inschrijvingsgeld voor de examens van alle aangeboden

Nadere informatie

AANBOD ALGEMENE VORMING EN DIPLOMAGERICHTE OPLEIDINGEN IN HET VOLWASSENENONDERWIJS WEST-VLAANDEREN. CVO De Avondschool. CVO 3 Hofsteden CVO CREO

AANBOD ALGEMENE VORMING EN DIPLOMAGERICHTE OPLEIDINGEN IN HET VOLWASSENENONDERWIJS WEST-VLAANDEREN. CVO De Avondschool. CVO 3 Hofsteden CVO CREO Het Centrum voor Volwassenenonderwijs (CVO) organiseert alle modules Het CVO organiseert een aantal, maar niet alle modules van deze opleiding. Studiegebied: Algemene Vorming Economie-moderne talen ASO3

Nadere informatie

De Vlaamse kwalificatiestructuur

De Vlaamse kwalificatiestructuur De Vlaamse kwalificatiestructuur Onderwijskwalificaties 3 november 2008 Rita Dunon en Kaat Huylebroeck Strategisch Onderwijs- en Vormingsbeleid Hoe worden erkende kwalificaties gemaakt? Drie aspecten:

Nadere informatie

Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen voor het secundair volwassenenonderwijs

Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen voor het secundair volwassenenonderwijs Raad Levenslang en Levensbreed Leren 28 april 2015 RLLL-RLLL-ADV-14-15-005 Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen voor het secundair volwassenenonderwijs Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus

Nadere informatie

Advies over het voorstel van onderwijskwalificatie graduaat in het winkelmanagement

Advies over het voorstel van onderwijskwalificatie graduaat in het winkelmanagement Algemene Raad 20 december 2012 AR-AR-ADV-010 Advies over het voorstel van onderwijskwalificatie graduaat in het winkelmanagement Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219 42 99

Nadere informatie

Advies over de modulaire opleiding NT2 alfa R1, traject 1.2 voor de basiseducatie

Advies over de modulaire opleiding NT2 alfa R1, traject 1.2 voor de basiseducatie 4 ADVIES Raad Levenslang en Levensbreed Leren 21 maart 2006 RLLL/PCA/ADV/007 Advies over de modulaire opleiding NT2 alfa R1, traject 1.2 voor de basiseducatie VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, LEUVENSEPLEIN 4, 1000

Nadere informatie

AANBOD ALGEMENE VORMING EN DIPLOMAGERICHTE OPLEIDINGEN IN HET VOLWASSENENONDERWIJS WEST-VLAANDEREN. CVO De Avondschool. CVO 3 Hofsteden CVO CREO

AANBOD ALGEMENE VORMING EN DIPLOMAGERICHTE OPLEIDINGEN IN HET VOLWASSENENONDERWIJS WEST-VLAANDEREN. CVO De Avondschool. CVO 3 Hofsteden CVO CREO Studiegebied: Algemene Vorming Economie-moderne talen ASO3 Economie-wiskunde ASO3 Humane wetenschappen ASO3 Moderne talen-wiskunde ASO3 Wetenschappen-wiskunde ASO3 Aanvullende Algemene Vorming (AAV) Studiegebied:

Nadere informatie

De Vlaamse kwalificatiestructuur

De Vlaamse kwalificatiestructuur De Vlaamse kwalificatiestructuur Beroepskwalificaties: procedure en toepassingen 11 mei 2009 Inleiding Thema workshop Beroepskwalificaties Procedure Toepassingen Structuur uiteenzetting: Wat is een beroepskwalificatie

Nadere informatie

1. Per provincie wordt een arbeidsmarktanalyse uitgevoerd om een OKOT-VDAB-traject op te zetten.

1. Per provincie wordt een arbeidsmarktanalyse uitgevoerd om een OKOT-VDAB-traject op te zetten. SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 221 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 11 januari 2017 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT OKOT-trajecten - Stand van zaken Een onderwijskwalificerend

Nadere informatie

De Vlaamse kwalificatiestructuur

De Vlaamse kwalificatiestructuur De Vlaamse kwalificatiestructuur Naar een coherent EVC-beleid Debby Peeters Strategisch Onderwijs- en Vormingsbeleid Beleidskader: Competentieagenda Situatie: vele bestaande EVC-initiatieven Fiche 4 Competentieagenda:

Nadere informatie

JAARACTIEPLAN Sept 2015 Aug 2016 RTC Vlaams-Brabant VZW

JAARACTIEPLAN Sept 2015 Aug 2016 RTC Vlaams-Brabant VZW JAARACTIEPLAN Sept 2015 Aug 2016 RTC Vlaams-Brabant VZW Periode 1 september 2015-31 augustus 2016 Goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 17/06/2015 1 Inleiding RTC Vlaams-Brabant vzw wil, net als zijn

Nadere informatie

Het Vlaamse kwalificatieraamwerk. Internationaal seminarie 30 november 2009 Rita Dunon

Het Vlaamse kwalificatieraamwerk. Internationaal seminarie 30 november 2009 Rita Dunon Het Vlaamse kwalificatieraamwerk Internationaal seminarie 30 november 2009 Rita Dunon Inhoud Doelstellingen Raamwerk Niveaudescriptoren Kwalificaties Ontwikkelproces Ervaringen Uitdagingen Doelstellingen

Nadere informatie

Secundair volwassenenonderwijs

Secundair volwassenenonderwijs Secundair volwassenenonderwijs Opgelet: Enkel de opleidingen uit het VWO die voorkomen op deze lijst komen in aanmerking voor het verhoogde max. van 180u omdat ze voorbereiden op een knelpuntberoep. Voor

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van de indeling van studiegebieden in opleidingen van het secundair volwassenenonderwijs

Nadere informatie

Advies over de keuzemodule 'armoede en sociale uitsluiting' in enkele opleidingsprofielen basiseducatie

Advies over de keuzemodule 'armoede en sociale uitsluiting' in enkele opleidingsprofielen basiseducatie Raad Levenslang en Levensbreed Leren 24 februari 2015 RLLL-RLLL-ADV-1415-003 Advies over de keuzemodule 'armoede en sociale uitsluiting' in enkele opleidingsprofielen basiseducatie Vlaamse Onderwijsraad

Nadere informatie

Advies over externe certificering in onderwijs

Advies over externe certificering in onderwijs ADVIES Algemene Raad 25 juni 2009 AR/KST/ADV/028 Advies over externe certificering in onderwijs VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, KUNSTLAAN 6 BUS 6, 1210 BRUSSEL www.vlor.be Advies over externe certificering in onderwijs

Nadere informatie

Onderwijs en vorming. 1 73.609 leerlingen. Streekpact 2013-2018 Cijferanalyse

Onderwijs en vorming. 1 73.609 leerlingen. Streekpact 2013-2018 Cijferanalyse Streekpact 2013-2018 Cijferanalyse Publicatiedatum: 30 september 2013 Contactpersoon: Kim Nevelsteen Onderwijs en vorming Samenvatting 73.609 leerlingen (2012) 16.981 kleuters 26.537 kinderen in het lager

Nadere informatie

Functieprofiel projectmedewerker

Functieprofiel projectmedewerker Functieprofiel projectmedewerker Situering L4-volwassenenonderwijs vzw is het netwerk van de centra voor volwassenenonderwijs en het centrum voor basiseducatie in de regio Leuven-Hageland-Tervuren. Door

Nadere informatie

Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen voor het secundair volwassenenonderwijs

Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen voor het secundair volwassenenonderwijs Raad Levenslang en Levensbreed Leren 22 oktober 2013 RLLL-RLLL-ADV-001 Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen voor het secundair volwassenenonderwijs Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6

Nadere informatie

Studiegebied Mechanica-elektriciteit Secundair volwassenenonderwijs

Studiegebied Mechanica-elektriciteit Secundair volwassenenonderwijs 1 van 10 Studiegebied Mechanica-elektriciteit Secundair volwassenenonderwijs 07-08/1814/N BSO 2 Bordenbouwer (240 Lt) modulair Basis Elektriciteit Basis Lassen Bedrading Elektrische Borden Montage Elektrische

Nadere informatie

LEVENSLANG LEREN RAPPORTERING FASE 1: ANALYSE VAN HET AANBOD

LEVENSLANG LEREN RAPPORTERING FASE 1: ANALYSE VAN HET AANBOD LEVENSLANG LEREN RAPPORTERING FASE 1: ANALYSE VAN HET AANBOD STUDIE UITGEVOERD IN OPDRACHT VAN HET PROVINCIEBESTUUR WEST-VLAANDEREN EN DE CONSORTIA VOLWASSENENONDERWIJS MENES EN WEBROS MEI 2010 INHOUDSTAFEL

Nadere informatie

Rapport over de screening van ontwerpcertificaatsupplementen

Rapport over de screening van ontwerpcertificaatsupplementen EINDDOCUMENT Algemene Raad 23 april 2009 AR/VB/KST/END/001 Rapport over de screening van ontwerpcertificaatsupplementen VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, KUNSTLAAN 6 BUS 6, 1210 BRUSSEL www.vlor.be Rapport over de

Nadere informatie

Op Stapel december Onderwijsorganisatie en -personeel Huis van het GO! Willebroekkaai Brussel

Op Stapel december Onderwijsorganisatie en -personeel Huis van het GO! Willebroekkaai Brussel Op Stapel 2016-16 20 december 2016 20-12-2016 Onderwijsorganisatie en -personeel Huis van het GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel In de rubriek Op Stapel geven de collega s van de afdeling Onderwijsorganisatie

Nadere informatie

Resonans geletterdheidsmodules

Resonans geletterdheidsmodules Resonans geletterdheidsmodules Provinciaal Onderwijs Vlaanderen 8 mei 2014 Inhoud 1. Wat 2. Ontwikkeling 3. Stand van zaken 4. Mogelijkheden en beperkingen 5. Organisatie 6. Vragenronde 7. Inhoudelijke

Nadere informatie

Opleiding en werkervaring aanvullende thuiszorg vzw Aksent

Opleiding en werkervaring aanvullende thuiszorg vzw Aksent BIJLAGE Bijlage nr. 1 Fiches Titel initiatief: Initiatiefnemer: Opleiding en werkervaring aanvullende thuiszorg vzw Aksent Projectomschrijving Het project wordt opgenomen binnen volgende strategische en

Nadere informatie

Advies over de voorstellen van opleidingsprofiel voor het secundair volwassenenonderwijs

Advies over de voorstellen van opleidingsprofiel voor het secundair volwassenenonderwijs Raad Levenslang en Levensbreed Leren 18 november 2014 RLLL-RLLL-ADV-1415-001 Advies over de voorstellen van opleidingsprofiel voor het secundair volwassenenonderwijs Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus

Nadere informatie

Besluit van de Vlaamse Regering tot regeling van de VDABopleiding tot verzorgende en zorgkundige

Besluit van de Vlaamse Regering tot regeling van de VDABopleiding tot verzorgende en zorgkundige Besluit van de Vlaamse Regering tot regeling van de VDABopleiding tot verzorgende en zorgkundige DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het decreet van 7 mei 2004 tot oprichting van het publiekrechtelijk vormgegeven

Nadere informatie

Ontwerp van decreet. betreffende het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid. Amendementen ( ) Nr. 7 7 mei 2013 ( )

Ontwerp van decreet. betreffende het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid. Amendementen ( ) Nr. 7 7 mei 2013 ( ) stuk ingediend op 1867 (2012-2013) Nr. 7 7 mei 2013 (2012-2013) Ontwerp van decreet betreffende het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid Amendementen Stukken in het dossier: 1867 (2012-2013) Nr. 1:

Nadere informatie

Een versterkte positie voor het hoger beroepsonderwijs in Vlaanderen

Een versterkte positie voor het hoger beroepsonderwijs in Vlaanderen Een versterkte positie voor het hoger beroepsonderwijs in Vlaanderen 24 april 2012 BRON: non-paper Vlaamse Overheid Aanleiding: Motie van aanbeveling over de hervorming van het hoger onderwijs in Vlaanderen

Nadere informatie

Leren Werkt! Een nieuwe tweedekansleerweg voor laaggeschoolde werkzoekenden. Met steun van:

Leren Werkt! Een nieuwe tweedekansleerweg voor laaggeschoolde werkzoekenden. Met steun van: Leren Werkt! Een nieuwe tweedekansleerweg voor laaggeschoolde werkzoekenden Met steun van: Deze instrumenten kwamen tot stand in het kader van een Innovatieproject met steun van het Europees Sociaal Fonds.

Nadere informatie

Volwassenenonderwijs MECHANICA-ELEKTRICITEIT

Volwassenenonderwijs MECHANICA-ELEKTRICITEIT RLLL-RLLL-ADV-002bijl19 Volwassenenonderwijs MECHANICA-ELEKTRICITEIT Modulaire opleiding BO ME 402 (Ontwerp) Versie {1.0} Ontwerp Pagina 1 van 10 Inhoud 1 Opleiding... 3 1.1 Relatie opleiding referentiekader...

Nadere informatie

Bijlage IX bij het besluit van de Vlaamse Regering van 19 juli 2007 betreffende de studiebekrachtiging in het volwassenenonderwijs

Bijlage IX bij het besluit van de Vlaamse Regering van 19 juli 2007 betreffende de studiebekrachtiging in het volwassenenonderwijs Bijlage 4 bij het besluit van de Vlaamse Regering van.../.../... tot wijziging van de indeling van studiegebieden in opleidingen van het secundair volwassenenonderwijs en van de regelgeving betreffende

Nadere informatie

De verschillende leerwegen naar een diploma secundair onderwijs

De verschillende leerwegen naar een diploma secundair onderwijs De verschillende leerwegen naar een diploma secundair onderwijs Inleiding Waarom een diploma secundair onderwijs behalen? 2 Waarom een diploma SO behalen? Jezelf ontwikkelen Goede basis voor hoger onderwijs

Nadere informatie

Advies over een voorstel van opleidingsprofiel volwassenenonderwijs Studiegebied Slagerij

Advies over een voorstel van opleidingsprofiel volwassenenonderwijs Studiegebied Slagerij Raad Levenslang en Levensbreed Leren 13 maart 2018 RLLL-RLLL-ADV-1718-004 Advies over een voorstel van opleidingsprofiel volwassenenonderwijs Studiegebied Slagerij Vlaamse Onderwijsraad Koning Albert II-laan

Nadere informatie

Op stap naarhet secundair onderwijs

Op stap naarhet secundair onderwijs Op stap naar het secundair onderwijs SO SLO Mariadal idl Hoegaarden Type 1 In de klas Thuis Keuzebegeleiding Op stap naarhet secundair onderwijs Bezoek scholen Klasgesprek Gesprekken ouders kind Brochures

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING EN VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het besluit van de

Nadere informatie

Leren Werkt! Een regionaal antwoord

Leren Werkt! Een regionaal antwoord Leren Werkt! Een regionaal antwoord Pieter Tratsaert 23 maart Provinciehuis Vlaams Brabant Ook ik zou jullie van harte welkom willen heten op deze studiedag. Ik ben Pieter Tratsaert, afgevaardigd bestuurder

Nadere informatie

Doelstelling Partners Projectinhoud en opbouw opleiding Instapvoorwaarden Wat bieden wij? Na de opleiding Contactgegevens

Doelstelling Partners Projectinhoud en opbouw opleiding Instapvoorwaarden Wat bieden wij? Na de opleiding Contactgegevens 10 VOOR KOKEN Doelstelling Partners Projectinhoud en opbouw opleiding Instapvoorwaarden Wat bieden wij? Na de opleiding Contactgegevens Clienten van het OCMW via een korte intensieve opleiding en stage

Nadere informatie

VRIJSTELLINGSAANVRAAG HBA

VRIJSTELLINGSAANVRAAG HBA CURSIST Naam &voornaam:.. Adres:. Telefoonnummer:.. Geboortedatum: Bij het secretariaat ingediend op:.... HBO Bedrijfsautomatisatie HBO Industriële wetenschappen en technologie Schooljaar Aanvraag tot

Nadere informatie

De (her)waardering van het diploma lassen.

De (her)waardering van het diploma lassen. De (her)waardering van het diploma lassen. 1 Het beroep van lasser is nog steeds een kwalitatief knelpuntberoep in Limburg. 1.1 Toekomstige onderwijskwalificaties Het voldoen aan de (toekomstige) onderwijskwalificaties

Nadere informatie

ACTIVITEITENVERSLAG ELDERS VERWORVEN

ACTIVITEITENVERSLAG ELDERS VERWORVEN ACTIVITEITENVERSLAG ELDERS VERWORVEN COMPETENTIES VOLWASSENENONDERWIJS SCHOOLJAAR 2016-2017 1 SAMENWERKENDE ORGANISATIES de Pedagogische Begeleidingsdienst van het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap

Nadere informatie

EQF Level 5 in Vlaanderen. dr. ir. Toon Martens, algemeen directeur University College Leuven-Limburg Voorzitter HBO5-platform Vlaanderen

EQF Level 5 in Vlaanderen. dr. ir. Toon Martens, algemeen directeur University College Leuven-Limburg Voorzitter HBO5-platform Vlaanderen EQF Level 5 in Vlaanderen dr. ir. Toon Martens, algemeen directeur University College Leuven-Limburg Voorzitter HBO5-platform Vlaanderen Wettelijk kader EQF level 5=HBO5 2009: Besluit Vlaamse kwalificatiestructuur

Nadere informatie

Advies over voorstellen van opleidingsprofielen en van referentiekader voor het leergebied wiskunde voor de basiseducatie

Advies over voorstellen van opleidingsprofielen en van referentiekader voor het leergebied wiskunde voor de basiseducatie ADVIES Raad Levenslang en Levensbreed Leren 4 november 2008 RLLL/MDR /ADV/003 Advies over voorstellen van opleidingsprofielen en van referentiekader voor het leergebied wiskunde voor de basiseducatie VLAAMSE

Nadere informatie

VR DOC.0885/2BIS

VR DOC.0885/2BIS VR 2016 1507 DOC.0885/2BIS Voorontwerp van decreet tot wijziging van regelgeving over de taalexamenregeling van het personeel, de studiegebieden en de programmatieprocedure voor het secundair volwassenenonderwijs,

Nadere informatie

De Vlaamse kwalificatiestructuur

De Vlaamse kwalificatiestructuur De Vlaamse kwalificatiestructuur Beroepskwalificaties 03 februari 2009 (1) Wat is een beroepskwalificatie? Een beroepskwalificatie is: een afgerond geheel van competenties waarmee mensen de handelingen

Nadere informatie

De Onthaalouderacademie: onthaalouders sterker maken

De Onthaalouderacademie: onthaalouders sterker maken 1 De Onthaalouderacademie Wat is de Onthaalouderacademie? De Onthaalouderacademie: onthaalouders sterker maken De sector van de kinderopvang is in beweging. Er worden heel wat initiatieven genomen om de

Nadere informatie

ADVIES. Raad Volwassenenonderwijs. 24 mei 2005 RVOL/MDR/ADV/015

ADVIES. Raad Volwassenenonderwijs. 24 mei 2005 RVOL/MDR/ADV/015 ADVIES Raad Volwassenenonderwijs 24 mei 2005 RVOL/MDR/ADV/015 Advies over modulaire opleidingen in het studiegebied Boekbinden van het secundair OSP, in uitvoering van artikel 15 van het decreet volwassenenonderwijs

Nadere informatie

VEREISTEN EN VOORKENNIS

VEREISTEN EN VOORKENNIS VEREISTEN EN VOORKENNIS Je zoekt informatie over cursussen. Wat moet je weten? Wat leer je in de cursus? Wat zijn de condities? Op welke manier heb je les? Wat moet je doen? 1. Lees eerst de woordenschat

Nadere informatie

HOE HAAL IK MIJN DIPLOMA SECUNDAIR ONDERWIJS? Leerwegen naar de toekomst

HOE HAAL IK MIJN DIPLOMA SECUNDAIR ONDERWIJS? Leerwegen naar de toekomst HOE HAAL IK MIJN DIPLOMA SECUNDAIR? Leerwegen naar de toekomst Je kan op meer dan 1 manier je diploma secundair onderwijs behalen. Of een andere kwalificatie die je op weg helpt naar dat diploma. Dit zijn

Nadere informatie

nr. 186 van EMMILY TALPE datum: 24 december 2014 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT

nr. 186 van EMMILY TALPE datum: 24 december 2014 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 186 van EMMILY TALPE datum: 24 december 2014 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Onderwijskwalificerende opleidingstrajecten (OKOT) Stand

Nadere informatie

EVC procedure CVO Leuven Landen Handleiding. EVC procedure

EVC procedure CVO Leuven Landen Handleiding. EVC procedure EVC procedure 1. Inleiding... 2 1.1. Wat zijn EVC = Elders Verworven Competenties?... 2 1.2. Wat is EVK = Elders Verworven Kennis?... 2 2. Welke stappen?... 2 3. Informeren... 2 4. De aanmelding... 3 4.1.

Nadere informatie

HERVORMING LERARENOP LEIDINGEN - BASISUITGANGSPUNTE N -

HERVORMING LERARENOP LEIDINGEN - BASISUITGANGSPUNTE N - HERVORMING LERARENOP LEIDINGEN - BASISUITGANGSPUNTE N - Werkdocument 02.10.2002 1. Woord vooraf...2 2. Basiscompetenties...2 3. Karakterisering van de opleiding...2 4. Stage...3 5. Soorten opleidingen...3

Nadere informatie

Sport en tewerkstelling van jongeren. Marc Theeboom / Joris Philips

Sport en tewerkstelling van jongeren. Marc Theeboom / Joris Philips Sport en tewerkstelling van jongeren Marc Theeboom / Joris Philips studie Kan sport bijdragen tot competentie-ontwikkeling voor kortgeschoolde jongeren, waardoor hun tewerkstellingskansen toenemen? initiatieven

Nadere informatie

Beroepsopleiding Studiegebied Handel BO HA Bedrijfsbeheer. Opleidingsprofiel secundair volwassenenonderwijs

Beroepsopleiding Studiegebied Handel BO HA Bedrijfsbeheer. Opleidingsprofiel secundair volwassenenonderwijs VR 2016 0912 DOC.1344/7 Bijlage 5 bij het besluit van de Vlaamse Regering van.../.../... tot wijziging van de indeling van studiegebieden in opleidingen van het secundair volwassenenonderwijs en van de

Nadere informatie

De Vlaamse kwalificatiestructuur

De Vlaamse kwalificatiestructuur De Vlaamse kwalificatiestructuur Beroepskwalificaties 03 november 2008 Jan Fransen Strategisch Onderwijs- en Vormingsbeleid (1) Wat is een beroepskwalificatie? Een beroepskwalificatie is: een afgerond

Nadere informatie

Nieuwe kans op extra instroom

Nieuwe kans op extra instroom Nieuwe kans op extra instroom Focus op de arbeidsmarkt Naast het erkennen van leerbedrijven is Calibris verantwoordelijk voor ontwikkeling en onderhoud van kwalificaties in de sectoren zorg, welzijn en

Nadere informatie

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het decreet van 26 april 2019 betreffende een geïntegreerd beleid voor de erkenning van verworven competenties;

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het decreet van 26 april 2019 betreffende een geïntegreerd beleid voor de erkenning van verworven competenties; Besluit van de Vlaamse Regering betreffende de uitvoering van het decreet van 26 april 2019 betreffende een geïntegreerd beleid voor de erkenning van verworven competenties DE VLAAMSE REGERING, Gelet op

Nadere informatie

Bijlage bij het actieplan kennis- en expertiseontwikkeling in het volwassenenonderwijs

Bijlage bij het actieplan kennis- en expertiseontwikkeling in het volwassenenonderwijs Bijlage bij het actieplan kennis- en expertiseontwikkeling in het volwassenenonderwijs 2010-2011 Plan m.b.t. de ontwikkeling van nieuwe of de actualisering van bestaande opleidingsprofielen Secundair volwassenenonderwijs

Nadere informatie

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het decreet van (datum) betreffende een geïntegreerd beleid voor de erkenning van verworven competenties;

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het decreet van (datum) betreffende een geïntegreerd beleid voor de erkenning van verworven competenties; Besluit van de Vlaamse Regering betreffende de uitvoering van het decreet van (datum) betreffende een geïntegreerd beleid voor de erkenning van verworven competenties DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het

Nadere informatie

Overzicht te behalen diploma s, (deel)certificaten in het tweedekansonderwijs

Overzicht te behalen diploma s, (deel)certificaten in het tweedekansonderwijs 1 Overzicht te behalen diploma s, (deel)certificaten in het tweedekansonderwijs Diplomagerichte opleidingen in regio KORTRIJK juni 2017 In dit overzicht vind je opleidingen tweedekansonderwijs die je kunt

Nadere informatie

Volwassenenonderwijs MECHANICA-ELEKTRICITEIT

Volwassenenonderwijs MECHANICA-ELEKTRICITEIT RLLL-RLLL-ADV-002bijl18 Volwassenenonderwijs MECHANICA-ELEKTRICITEIT Plaatser Modulaire opleiding BO ME 401 (Ontwerp) Versie {1.0} Ontwerp Pagina 1 van 12 Inhoud 1 Opleiding... 3 1.1 Relatie opleiding

Nadere informatie

AFKORTINGEN EN BEGRIPPENKADER Ervaringsbewijs begeleider buitenschoolse kinderopvang

AFKORTINGEN EN BEGRIPPENKADER Ervaringsbewijs begeleider buitenschoolse kinderopvang AFKORTINGEN EN BEGRIPPENKADER Ervaringsbewijs begeleider buitenschoolse kinderopvang BKO BSO CVO CVS ERSV ESF EVC EVK IBO K&G PLOT POP RESOC SERR SERV VBJK VCOK VDAB VDKO VLOR VSPW VZW Buitenschoolse Kinderopvang

Nadere informatie

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED Mechanica-elektriciteit

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED Mechanica-elektriciteit RLLL-RLLL-ADV-002bijl22bis Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED Mechanica-elektriciteit Opleiding Uitvoerend CAD-tekenaar Piping BO ME 408 (Ontwerp) Versie {1.0} Ontwerp Pagina 1 van 14 Inhoud 1

Nadere informatie

2 Evaluatie door de stuurgroep onderwijs aan gedetineerden

2 Evaluatie door de stuurgroep onderwijs aan gedetineerden Evaluatie van het onderwijsaanbod in de gevangenissen in Vlaanderen en Brussel in functie van de Vlaamse leidraad voor het onderwijsaanbod in de gevangenissen Syntheserapport 22 maart 2017 1 Inleiding

Nadere informatie

1. CVO Lethas Brussel

1. CVO Lethas Brussel 1. CVO Lethas Brussel Onze onderwijsinstelling wordt gesubsidieerd door het departement onderwijs van het ministerie van de Vlaamse gemeenschap in het kader van volwassenenonderwijs en reikt officiële

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van de regelgeving betreffende de modulaire structuur van het secundair

Nadere informatie

nr. 723 van LORIN PARYS datum: 16 juni 2015 aan JO VANDEURZEN Gemeenschapsinstellingen - Onderwijsaanbod

nr. 723 van LORIN PARYS datum: 16 juni 2015 aan JO VANDEURZEN Gemeenschapsinstellingen - Onderwijsaanbod SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 723 van LORIN PARYS datum: 16 juni 2015 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Gemeenschapsinstellingen - Onderwijsaanbod Jongeren in een gemeenschapsinstelling

Nadere informatie

Netwerkdag volwassenenonderwijs: VOL-OP Levenslang Leren. Inzetbaar op de arbeidsmarkt door Levenslang Leren TITEL. subtitel. 14 juni 2011 - Antwerpen

Netwerkdag volwassenenonderwijs: VOL-OP Levenslang Leren. Inzetbaar op de arbeidsmarkt door Levenslang Leren TITEL. subtitel. 14 juni 2011 - Antwerpen Netwerkdag volwassenenonderwijs: VOL-OP Levenslang Leren Inzetbaar op de arbeidsmarkt door Levenslang Leren TITEL 14 juni 2011 - Antwerpen subtitel Het programma 09.30 10.00u 10.00 10.10u 10.10 10.45u

Nadere informatie

Volwassenenonderwijs MECHANICA-ELEKTRICITEIT

Volwassenenonderwijs MECHANICA-ELEKTRICITEIT RLLL-RLLL-ADV-002bijl20 Volwassenenonderwijs MECHANICA-ELEKTRICITEIT Modulaire opleiding Servicetechnicus Fotovoltaïsche Systemen BO ME 403 (Ontwerp) Servicetechnicus Fotovoltaïsche Systemen Versie {1.0}

Nadere informatie

KANSEN OP LEREN, INTEGREREN EN KWALIFICEREN, EEN LEVEN LANG.

KANSEN OP LEREN, INTEGREREN EN KWALIFICEREN, EEN LEVEN LANG. KANSEN OP LEREN, INTEGREREN EN KWALIFICEREN, EEN LEVEN LANG. Brussel, Vlaamse Onderwijscommissie 21 juni 2016 Focus op secundair volwassenenonderwijs en CBE, gebaseerd op doorlichtingen en thematische

Nadere informatie

WETTEN, DECRETEN, ORDONNANTIES EN VERORDENINGEN LOIS, DECRETS, ORDONNANCES ET REGLEMENTS

WETTEN, DECRETEN, ORDONNANTIES EN VERORDENINGEN LOIS, DECRETS, ORDONNANCES ET REGLEMENTS 69266 BELGISCH STAATSBLAD 22.11.2012 MONITEUR BELGE WETTEN, DECRETEN, ORDONNANTIES EN VERORDENINGEN LOIS, DECRETS, ORDONNANCES ET REGLEMENTS GEMEENSCHAPS- EN GEWESTREGERINGEN GOUVERNEMENTS DE COMMUNAUTE

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING EN VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Definitieve goedkeuring van het besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van

Nadere informatie

Van onderwijskwalificatie niveau 5 naar opleidingsprofiel hoger beroepsonderwijs

Van onderwijskwalificatie niveau 5 naar opleidingsprofiel hoger beroepsonderwijs Handleiding Van onderwijskwalificatie niveau 5 naar opleidingsprofiel hoger beroepsonderwijs September 2014 Pagina 0 Inleiding De handleiding Van onderwijskwalificatie niveau 5 naar opleidingsprofiel hoger

Nadere informatie

Advies over een voorstel van opleidingsprofiel volwassenenonderwijs (OP Bibliotheekmedewerker informatiebemiddelaar )

Advies over een voorstel van opleidingsprofiel volwassenenonderwijs (OP Bibliotheekmedewerker informatiebemiddelaar ) Raad Levenslang en Levensbreed Leren 14 maart 2017 RLLL-RLLL-ADV-1617-006 Advies over een voorstel van opleidingsprofiel volwassenenonderwijs (OP Bibliotheekmedewerker informatiebemiddelaar ) Vlaamse Onderwijsraad

Nadere informatie

Trajectbegeleiding naar een diploma secundair onderwijs

Trajectbegeleiding naar een diploma secundair onderwijs Trajectbegeleiding naar een diploma secundair onderwijs Korte situering CVO Tweedekansonderwijs Antwerpen Het project Samen-Scholing Te doen/ te mijden bij instellingsoverschrijdende trajectbegeleiding

Nadere informatie

Gedifferentieerde leertrajecten

Gedifferentieerde leertrajecten Studiedag: Het volwassenenonderwijs en levenslang leren: een krachtige synergie VERSLAG WORKSHOP PCA / 4 februari 2015 Gedifferentieerde leertrajecten Dit verslag is een beknopte weergave van de gevoerde

Nadere informatie

Erkenning sportkwalificaties in het kader van EQF in Vlaanderen

Erkenning sportkwalificaties in het kader van EQF in Vlaanderen Erkenning sportkwalificaties in het kader van EQF in Vlaanderen Evolutie EQF (Europees Kwalificatiekader) 2008 NQF (Nationaal Kwalificatiekader) 2010 VKF (Vlaamse Kwalificaties frame) 2010 VLAAMS KWALIFICATIEAGENTSCHAP

Nadere informatie