THEMA DOEL INTRODUCTIE. Invloed

Transcriptie

1 THEMA voor de Rooms-Katholieke Kerk Invloed DOEL Tieners ontdekken wie of wat invloed heeft op hun leven en op wie of wat zij invloed hebben. Tieners worden gestimuleerd om God s invloed ruimte te geven in hun leven. INHOUD TOTAAL 78. Online Opener Kleuradvies 6 min. Spel 1 Influenza 7 min. Spel 2 Dobbele invloed 8 min. Aankondigingen Balletje balletje 7 min. Starter Verkeerde invloed 5 min. Weerwoord Jij en de ander 6 min. Praatje SPR! 5 min. Doe Make the change 7 min. Preek van de week Invloeden 6 min. Megabite Invloed doseren 5 min. Re:flect P(l)ay it forward 7 min. Uitsmijter Dress up 9 min. Chill Out INTRODUCTIE Zo meteen stappen er een aantal onzekere pubers binnen. Zie jij je tieners zo? Of kijk je naar ze als mensen met invloed? Want dat hebben ze! Vanavond mag jij ze vertellen dat ze invloed hebben en hoe ze die het beste kunnen gebruiken. Degenen die de tieners op dit moment het meest beïnvloeden zijn hun vrienden. Groepsdruk en onzekerheid zijn belangrijke factoren bij beïnvloeding. Houd daar rekening mee. Tieners kunnen anderen beïnvloeden, maar ook onder invloed zijn van verkeerde invloeden. Tijdens de preek ontdekken de tieners dat koning Rechabeam zich laat beïnvloeden door leeftijdgenoten en ze horen wat de gevolgen zijn. Mensen die je op een goede manier beïnvloeden zijn mensen die echt om je geven. Helaas doen niet alle vrienden dat. Ook reclame en films zijn niet de beste invloeden want uiteindelijk geven zij niet om je. Ze zijn uit op je geld. We kunnen ons dan ook het beste laten adviseren door God. Hij heeft het goede met ons voor en geeft in de Bijbel ook aan wat te ver gaat. Je invloed uitoefenen door te liegen gaat bijvoorbeeld te ver. Tot slot, in de praktijk blijkt invloed en macht wel eens door elkaar gehaald te worden. Wie machtig is, kan het gedrag van mensen direct sturen. Invloed is minder direct. Wie invloed heeft op iemand, 1

2 kan niet direct iemands gedrag sturen, maar wel iemands mening beïnvloeden. En omdat je mening grotendeels je gedrag bepaalt, betekent invloed vaak ook macht. Maar, wie iets doet omdat het moet, steekt daar als snel minder energie en liefde in dan wie iets doet, omdat hij dat zelf wil. Daarnaar kijkend heeft invloed dus meer impact. Leiderstip: Ga als leiders in gesprek over invloed uitoefenen. Hoe doe jij dat en wat vind je lastig? ONLINE 8 Nodig de tieners uit voor de volgende bijeenkomst. Vraag ze om je te mailen over iets wat ze onlangs hebben gekocht en wat echt een koopje was. OPENER KLEURADVIES 6 Bedenk een aantal opdrachten of in ieder geval een aantal voorbeelden om de tieners op gang te helpen, zodat de opdracht duidelijk is. Tieners ontdekken of ze de leiding kunnen beïnvloeden. Activiteit Tieners krijgen bij binnenkomst een kleur toegewezen. Op deze manier worden de tieners in teams ingedeeld. Maak net zoveel teams als dat er leiding is. In de ruimte hangen de verschillende kleuren waar de teams verzamelen. Hier krijgt elk team een andere opdracht. Bijv: Zorg ervoor dat (naam leiding) voor het einde van de avond 3x de veters van iemand uit jullie team heeft gestrikt. Of: laat ( ) twee keer drinken halen. Geef ieder team een paar minuten de tijd om te overleggen en om technieken te bespreken. Daarna gaat de avond gewoon verder en hebben ze de hele avond de tijd om de opdracht te volbrengen. Het team dat als eerst de opdracht voor elkaar heeft gekregen, heeft gewonnen. SPEL 1 INFLUENZA 7 Tieners worden beïnvloed zonder dat ze er erg in hebben. Activiteit Laat alle tieners op de grond zitten. dat je zo verschillende stellingen gaat voorlezen. Elke keer als het op de tieners van toepassing is, gaan ze staan. 2

3 Ga staan als. - Je de nieuwste versie van Fifa thuis hebt liggen. - Je vandaag naar school bent geweest. - Je toestemming van je ouders nodig had om de eerste keer naar Rock Solid te gaan. - Je zelf nog nooit auto hebt gereden. - Je kleren van de laatste mode hebt. - Je naar (de nieuwste bioscoophit) geweest bent. - Je wel eens soaps kijkt. - Etc. Veel van jullie zijn wel vaker dan één keer gaan staan. Dat laat zien dat je je soms door anderen laat beïnvloeden. Soms zijn het je vrienden die je meenemen naar een film, of je ouders die zeggen wat je moet doen. Ook wat we op televisie zien in reclames en in series kan ons leven beïnvloeden. Of het nu leuk is of niet andere mensen hebben invloed op hoe we ons geld uitgeven en onze tijd besteden! SPEL 2 DOBBELE INVLOED 8 Zorg voor dobbelstenen en een groot vel papier. Schrijf daarop welke stap bij welk nummer hoort. Tieners ervaren hoe het is om ergens totaal geen invloed op te hebben. Activiteit Maak teams van drie tieners en zet ze in verticale rijen achter de startstreep. Het doel van het spel is om zo snel mogelijk de overkant te halen. In dit spel bepalen de dobbelstenen welke kant de spelers opgaan. Op het startsein gooien de nummers één met de dobbelsteen. Als ze een stap hebben gezet, gooit nummer twee, enz. Wanneer zet je welke stap? - 1 = kwartslag draaien naar links. - 2 = kwartslag draaien naar rechts. - 3 = stap naar keuze. - 4 = stap naar achter. - 5 = stap naar voren. - 6 = stap naar keuze. Het team dat als eerste aan de overkant is, heeft gewonnen. AANKONDIGINGEN BALLETJE BALLETJE 7 Zorg voor balletjes (of spekjes) en emmers. Bedenk een aantal kreten als leider, zodat je voortdurend andere instructies kunt roepen. Verdeel de aankondigingen onder de teams. Tieners ervaren hoe het is om beïnvloed te worden. 3

4 Activiteit Begin met het vertellen van de belangrijkste regel van dit spel, namelijk: Wat de leiding zegt, moet je doen. Verdeel de tieners in drie teams en zorg dat elk team een eigen leider heeft. Zet de tieners in verticale rijen neer en zet tegenover elk team een emmer met balletjes (plaats deze aan de andere kant van de zaal). Leg uit dat het doel van het spel is om met je team zoveel mogelijk balletjes te verzamelen, maar dat de leider bepaalt hoe je dat gaat doen. Op het startsein gaan de eerste tieners richting de overkant, maar bij elke stap die ze zetten krijgen ze andere instructies. Denk aan: hinkelen nu, geen stap meer verzetten, je bent de aankondiging vergeten voor te lezen dat moet eerst, ga terug in de rij, toch liever iemand met een rood shirt die de balletjes haalt enz. Hierdoor kan het zijn dat de tiener nooit aan de overkant komt en het team geen balletje te pakken krijgt. Kijk hoe de tieners reageren op deze verwarrende instructies die haaks staan op het willen winnen. : Dit spel was redelijk chaotisch en lang niet iedereen heeft balletjes verzameld en dat zorgde ervoor dat je niet meer kon winnen. Invloed is niet altijd positief. Soms kom je daardoor niet uit waar je wilt! Vraag alle tieners die een aankondiging hebben gekregen deze voor te lezen. STARTER VERKEERDE INVLOED 5 Zorg dat er voor alle tieners een waterpistool is en zet bakjes met water klaar. Maak een quiz met vragen over Rock Solid(leiders) en meer algemene vragen zoals: - Wie was vandaag als eerste binnen bij Rock Solid? - Hoeveel mensen van onze groep zijn er deze maand jarig? - Hoe heet de burgemeester van onze gemeente? - Wat is de kleur van (leiders naam) zijn voordeur? - Wat is een dictator? - Wie kan je het beste laten weten als je andere Chill Out hapjes wenst? - Wie heeft er invloed op het weer? Tieners ontdekken of ze hun mensenkennis inzetten als ze iemand willen beïnvloeden. Activiteit Verdeel de tieners in teams. Zorg dat bij elk team een leider staat. Er wordt nu een quiz gespeeld. De leider van elk team is hun adviseur. Ze mogen zijn advies inwinnen, maar weten niet of hij een goed of een slecht advies geeft. Om de beurt krijgt ieder team een vraag. Fout antwoord? Dan mogen de andere teams jullie 15 seconden natspuiten met waterpistolen. Daarna krijgt het andere team een vraag. Het winnende team heeft het meest aantal goede antwoorden genoemd. Vraag de andere teams hoe het kan dat zij niet hebben gewonnen. Hadden zij geen goede adviseurs of wisten ze gewoon weinig? 4

5 Jullie wilden een spel spelen, maar werden continu beïnvloed door de adviseurs. Soms kan het positief zijn als iemand je probeert te beïnvloeden, maar soms kan het ook heel fout zijn. De leiding gaf nu regelmatig het verkeerde antwoord, waardoor het hele team gestraft werd! Leiderstip: Waterpistolen zijn heel goedkoop te krijgen de Action, Zeeman, of via internet. WEERWOORD JIJ EN DE ANDER 6 Tieners komen erachter hoe zij anderen beïnvloeden. Activiteit Ga in kleine groepjes uiteen en zorg dat elk groepje een leider heeft. Bespreek de volgende vragen met de tieners. Als ze daarvan houden, kun je het ze ook uit laten beelden. Je wilt heel graag dat je vriendin mee gaat naar de nieuwste film; hoe beïnvloed je haar zodat ze mee gaat? Je wilt mee naar Stargames maar je ouders vinden het geen goed plan. Hoe zorg je ervoor dat je toch mee mag? Je hebt echt geen tijd gehad om je huiswerk te maken. Hoe beïnvloed jij je leraar om geen straf te krijgen? PRAATJE SPR! 5 Tieners krijgen tools hoe ze hun invloed kunnen vergroten. Activiteit Beeld uit: - Situatie 1: Twee klasgenoten (Joep en Mieke) zitten achter een laptop en zijn bezig met een werkstuk voor school. Joep typt iets en Mieke is het er helemaal niet mee eens. Dit laat Mieke duidelijk merken en op een hele negatieve manier probeert ze Joep zo te beïnvloeden dat hij het verandert. Ze schreeuwt erbij. Vraag de tieners wat ze hiervan vonden. Herkennen ze dit? Denken ze dat het effect heeft? - Situatie 2: Laat Mieke en Joep weer plaats nemen achter de laptop. Deze keer is Mieke aan het typen. Joep ziet dat Mieke niet helemaal doet wat de opdracht vanuit school is en probeert Mieke te helpen. Hij doet dit op een rustige, sociale en positieve manier. Vraag de tieners of ze zich eerder door Mieke of door Joep zouden laten beïnvloeden. Wat valt op aan Joep? Hoe probeert hij Mieke te beïnvloeden? Vanavond heeft alles te maken met invloeden. Door wie laat jij je beïnvloeden, hoe beïnvloed jij iemand anders en hoe is het als je ergens helemaal geen invloed op hebt? Hoe kun je iemand positief beïnvloeden? 5

6 Hiervoor gebruiken we het woord: SuPeR S = Sociaal In het stukje van Mieke en Joep zagen we twee verschillende persoonlijkheden. Vonden jullie Mieke sociaal naar Joep? Sociaal zijn is begrip en gevoel hebben voor anderen. Mieke toonde helemaal geen begrip voor Joep, maar Joep wel voor Mieke. Door sociaal te zijn en elkaar te helpen en begrip te tonen, kan je meer bereiken dan door asociaal gedrag. P = Positief Wat we zagen in het stukje van Mieke en Joep is dat het niet leuk is als iemand op een negatieve manier probeert te helpen. Toen Joep Mieke probeerde te beïnvloeden, deed hij dat op een positieve manier. Als iemand jou positief benadert ben je ook sneller geneigd om met hem of haar mee te gaan. Positief zijn is dus heel belangrijk! R = Respect Vanuit het christelijk geloof zou je respect moeten hebben voor iedereen. Het heeft natuurlijk wel invloed als je iemand aardig, stoer of leuk vindt. Het is makkelijk om voor zo iemand respect te tonen. Het is alleen geen goede reden om voor iemand respect te hebben omdat hij of zij aardig stoer of leuk is. Ook voor mensen die misschien niet op het eerste gezicht stoer of aardig zijn moet je respect kunnen tonen. Behandel de ander net zoals jij zelf behandeld wilt worden. Als je dat doet, dan toon je pas echt respect! DOE MAKE THE CHANGE 7 Tieners doen hun uiterste best om hun invloed te vergroten op Rock Solid. Activiteit Verdeel de tieners in vijf teams. Geef de tieners de tijd om na te denken over een verandering voor Rock Solid die zij graag doorgevoerd zouden zien. Bijvoorbeeld: We willen zelf bepalen bij wie we in de groepjes komen. Laat de tieners een korte presentatie voorbereiden waarin ze de leiding en de andere tieners overtuigen dat hun verandering echt moet worden toegepast. Als alle teams de presentatie hebben voorbereid, kunnen ze die een voor een aan de groep laten zien. Beslis met de leiders en de tieners welk team gewonnen heeft. Dit kan door het hardste applaus of door te stemmen. Zorg ervoor dat deze verandering ook echt ingevoerd gaat worden. PREEK VAN DE WEEK INVLOEDEN 6 Zorg voor een flap-over en stift. Zorg voor een Bijbel en lees 1 Koningen 12. Tieners stimuleren God in hun leven een plaats te geven en Zijn invloed ruimte te geven in hun leven. 6

7 Activiteit Vraag (en schrijf op): door wat voor soort mensen kunnen we ons het beste laten beïnvloeden? We zullen altijd beïnvloed worden door mensen en dingen om ons heen. Belangrijk is wel door wie we ons laten beïnvloeden. Spreuken 13:20 Wie met wijzen omgaat, wordt zelf wijs, wie met dwazen verkeert, is er ellendig aan toe. Met andere woorden als je met mensen optrekt die domme dingen doen (laat de tieners zelf een voorbeeld geven) dan kan dat er best voor zorgen dat jij er na een tijdje in mee gaat. Aan de andere kant, zijn er mensen die een goede invloed op ons leven hebben. Ze kunnen je helpen om niet in de problemen te komen en goede beslissingen te nemen. Belangrijk om te onthouden is, is dat de mensen die je op een goede manier beïnvloeden, mensen zijn die echt om je geven. Helaas doen sommige vrienden dat niet. Ook reclame, films en muziek zijn niet de beste invloeden, omdat ze niet echt om je geven. Ze zijn uit op je geld. Iemand in de Bijbel die veel macht had was koning Rechabeam, maar hij liet zich ook beïnvloeden. Hij had net zijn vader, koning Salomo, opgevolgd. Als hij nog maar net koning is, vraagt het volk Israël wat hij gaat doen met de belasting die ze moeten afdragen aan hem. Lees 1 Koningen 12: 4-5. Het is slim dat Rechabeam er even over nadenkt en het volk vraagt om terug te komen. Tijd geeft je de gelegenheid om een goede keuze te maken. Maar wat doet hij? Nadat het volk is weggegaan, gaat hij naar de oudsten van het volk die zijn vader, toen hij nog leefde, altijd met raad en daad hebben bijgestaan. Zij geven hem het advies dat als hij (de koning) het volk nu dient (dus toegeeflijk is) het volk hem voor altijd zal dienen. Rechabeam gaat ook naar zijn leeftijdgenoten en vraagt hen ook om advies. Zij zeggen dat hij de lasten van het volk moet verzwaren! Leerde je vader gehoorzaamheid met de zweep, zeg het volk dat jij dat doet met schorpioenen. Vraag de tieners wat een verstandig advies is en waarom? Rechabeam luistert naar zijn vrienden en niet naar de mannen die jarenlang zijn vader geholpen hebben bij het besturen van het land. Het gevolg is dat de Israelieten een hardvochtig antwoord van hem ontvangen. Dat heeft hij geweten! De Israëlieten zeiden tegen elkaar: Wat hebben wij eigenlijk met die koning te maken? Rechabeam was alle invloed kwijt. Een kleine stam (Juda) bleef hem trouw en de andere Israëlieten maakten iemand anders koning! Weg invloed, door één foute keuze! Het was beter geweest als Rechabeam aan God had gevraagd wat hij moest doen. Zijn opa, koning David, vroeg God ook vaak om wijsheid (zie 2 Sam. 5:17-25). Maar, God zet ook mensen in om Zijn woord bekend te maken. In dit verhaal zijn het de oudsten die het advies geven dat God zelf zou geven. Het was slim geweest als Rechabeam naar de ervaren raadgevers had geluisterd. Zij hadden eerder ook zijn 7

8 vader Salomo (en misschien zelfs nog zijn opa, koning David) van adviezen voorzien. Vraag de tieners aan wie zij wijze adviezen kunnen vragen? Sluit af dat juist als we ons door God laten leiden, we vaak zien dat Hij ons vraagt om klein te worden (te dienen). En ook al is dat niet je doel daardoor kan je invloed wel eens groter worden dan je denkt. Leiderstip: Leg eventueel duidelijk het verschil uit tussen invloed en macht. Invloed is indirecte beïnvloeding op het gedrag van de ander. Het betekent ook dat er ruimte blijft voor de ander om een andere keuze te maken. Bij invloed blijft er ruimte voor God, de ander en jezelf. Invloed geeft geen schade of hoeft geen schade te maken. Als je macht gebruikt ten koste van een ander, om er zelf beter van te worden, dan wordt macht misbruikt en is macht niet goed. Als je macht gebruikt uit bescherming; bijvoorbeeld je ouders, of zoals je bijvoorbeeld ziet bij de ME, dan is macht juist goed omdat het ons of anderen beschermd. Megabite INVLOED DOSEREN 5 Zorg voor Bijbels. Tieners ontdekken dat we met wijsheid van God ook kunnen onderscheiden wanneer we onze invloed moeten gebruiken. De vader van Rechabeam was Salomo. Koning Salomo kreeg een fantastisch aanbod van God. God vroeg Salomo in een droom wat hij zou willen. En God zegt er bij: Ik zal het je geven. Lees 1 Koningen 3:5-14. Salomo vroeg wijsheid van God. Als koning had je in die tijd veel invloed en macht. Salamo kreeg van God het vermogen om te luisteren en te onderscheiden tussen recht en onrecht. Daarbij kreeg Salomo nog meer dan hij had gedacht, omdat God het heel goed vond dat hij juist dit had gevraagd. Op een goede manier invloed hebben en uitoefenen is nog niet zo makkelijk en Salomo zocht daarbij Gods wijsheid. Dat is al enorm wijs en iets wat wij ook mogen doen! Activiteit Ga in kleine groepjes in gesprek: - Door wie wil jij je laten beïnvloeden? - Wat heeft hij/zij dat je dat wilt? - Heb je je weleens verkeerd laten beïnvloeden door iemand anders? - Zou jij je door God willen laten beïnvloeden? Hoe kan je dat doen? 8

9 als leider hoe jij je door Hem laat leiden in hoe jij je invloed op anderen uitoefent. Vraag hoe het grote gebod (Heb elkaar Lief) en de tien geboden ons kunnen helpen in het goed omgaan met invloed. RE:FLECT P(L)AY IT FORWARD 7 Zoek de trailer van de film Pay it forward en laat deze zien tot 1.51 waarbij het principe van Pay it forward wordt uitgelegd. Zorg daarnaast voor papier, stiften en voor elke tiener een cd. Tieners denken na over wie hen positief beïnvloeden. Ook denken ze na hoe ze hun eigen invloed positief kunnen inzetten. Activiteit Laat de scene (of het fragment uit de trailer) zien uit Pay it Forward. dat deze jongen een voorbeeld is van positief beïnvloeden. Vraag de tieners drie namen op te schrijven van mensen die hen positief beïnvloeden. Vraag tieners te bedenken of ze hun invloed weleens verkeerd hebben gebruikt en hoe ze die invloed vanaf nu anders willen gebruiken. Vraag ze daarna te bedenken waarmee ze iemand kunnen helpen. Ze schrijven hun antwoorden met stift op de cd P(l)ay it forward. UITSMIJTER DRESS UP 9 Zorg voor veel kledingstukken en make-up. Tieners ontdekken dat invloeden snel kunnen veranderen en sluiten de avond lekker gek af. Activiteit Verdeel de tieners in vier teams en zet ze in rijen achter de startlijn. Aan de andere kant van de zaal staat voor elk team een tafel met attributen erop. Op het startsein roept de leider bijvoorbeeld: Volgens de media moet je echt een muts op om erbij te horen. De nummers 1 rennen naar de overkant en pakken datgene wat de spelleider riep. Vervolgens rennen ze terug en geven ze (in dit geval) de muts over aan nummer 2. De leider roept daarna wat je volgens de media ook moet hebben en nummer 2 rent met muts naar de overkant om erbij te blijven horen. Zo gaat het spel door, maar soms is iets wat eerst heel erg hip was, opeens uit de mode. Als de spelleiding roept dat mutsen zó 2010 zijn, moeten de tieners zo snel mogelijk de muts terug brengen. Eindig het spel met: Het allerbeste is om je niet altijd te laten beïnvloeden en ook zelf kritisch te blijven! Het team dat als eerste weer helemaal zichzelf is, heeft gewonnen. 9

10 Leiderstip: Probeer dit spel snel te blijven spelen. Laat duidelijk zien dat de media je soms zo willen beïnvloeden dat het niet bij te houden is. Chill Out 8 10