Innovatieprogramma Amersfoort

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Innovatieprogramma Amersfoort 2008-2011"

Transcriptie

1 Innovatieprogramma Amersfoort Gemeente Amersfoort Sector Stedelijke Ontwikkeling en Beheer, afdeling Economsche Zaken September 2007 Docs

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. De noodzaak van actief innovatiebeleid in Amersfoort 3. Strategie, doelstellingen en voorwaarden voor succes 4. Programmalijnen en acties 5. Financiële investeringen 1

3 1. Inleiding Achtergrond en totstandkoming programma Uitgangspunt van het economisch beleid van de gemeente Amersfoort is het verder versterken van de kennis- en diensteneconomie. De integrale beleidsvisie voor het versterken van onze economische structuur is vastgesteld in de nota Amersfoort Werkt Plan van Aanpak Economie (2004). Binnen dat kader is het voorliggende innovatieprogramma een van de bouwstenen om de economische structuur van Amersfoort verder te versterken. In de medio 2006 vastgestelde voortgangsnota Economische acties tot 2008 hebben we aangegeven dit innovatieprogramma met onze partners op te stellen. Het dient als inhoudelijk kader en geeft richting aan onze inzet in projecten en andere werkzaamheden in de komende jaren. De centrale ligging, bereikbaarheid en goede kwaliteit voor wonen, werken en verblijven van Amersfoort bieden de stad een sterke economische positie die we met het innovatiebeleid verder willen versterken. In ons innovatiebeleid maken we inhoudelijke keuzes voor de thema s waarop we onze inzet willen concentreren. Qua kennis en innovatie onderscheidt de Amersfoortse economie zich op het creatieve profiel, op de ICT-bedrijvigheid (inclusief de beschikbare breedbandinfrastructuur) en het aanwezige kennispotentieel bij bedrijven, instellingen en op de arbeidsmarkt 1. Bij de totstandkoming van dit programma zijn het bedrijfsleven en andere partners nauw betrokken. We hebben ons in eerste instantie gericht op de vraag wat de Amersfoortse economie bijzonder maakt en waar het innovatiepotentieel in de stad ligt. Daarbij hebben we ook gevraagd welke rol verschillende partijen waaronder de gemeente kan (moet) vervullen om innovatie in het bedrijfsleven te stimuleren. Het beeld uit de gesprekken en bijeenkomsten is de basis van dit innovatieprogramma en heeft veel draagvlak. Verder hebben we ons mede laten inspireren door vergelijkbare projecten en programma s in andere steden. In bijlage 2 is een overzicht opgenomen van onze gesprekspartners. Lysias Advies BV heeft ons begeleid en geadviseerd bij de totstandkoming. Aard van het programma Het innovatieprogramma is ontwikkelingsgericht: vanuit een momentopname schetsen we een toekomstige richting die we met onze partners verder kleuring gaan geven. Het is een mix van concrete acties op korte termijn en ambities op langere termijn waarmee we duidelijk maken waar onze prioriteiten liggen. Zo gaan we verder met lopende projecten als Amersfoort Creatieve Stad, BreedNet Amersfoort, onze participatie in de Taskforce Innovatie regio Utrecht (TFI) en de idee- en planvorming voor broedplaatsen in onder andere het Oliemolenkwartier, Wagenwerkplaats en Amersfoort Vernieuwt. We gaan binnen de Noordvleugel van de Randstad (de regio Schiphol-Amsterdam-Almere- Amersfoort-Utrecht) regionaal samenwerken in projecten als Creative Cities, Dutch Game Factory, BreedNet Noordvleugel en Groeilink. Verder gaan we nieuwe kansen verkennen en staan open voor initiatieven vanuit de markt en onze partners. In hoofdstuk 4 Programmalijnen en acties worden de projecten en activiteiten nader toegelicht. De komende vier jaar ( ) is dit innovatieprogramma het beleidskader voor onze activiteiten. Het is afgestemd met onze partners en heeft draagvlak. Voor de uitvoering maken we met hen jaarlijks een concrete innovatieagenda waarin we de doelen en activiteiten van dat jaar bepalen, mede op basis van voortgang en resultaten tot dan toe. In 2011 evalueren we de uitvoering van het programma en de mate waarin we onze doelen hebben bereikt. In paragraaf 3.3 Doelen innovatieprogramma zijn de doelen en de wijze waarop we meten en evalueren nader beschreven. Mede op basis daarvan zullen we dan het innovatieprogramma actualiseren. 1 Zie onder meer Cross Media Monitor

4 Opbouw van het programma In hoofdstuk 2 van dit innovatieprogramma staan we kort stil bij de noodzaak om te investeren in innovatie en vernieuwing. Dat doen we aan de hand van een beschrijving van enkele relevante trends en ontwikkelingen voor Amersfoort. Vervolgens beschrijven we in hoofdstuk 3 onze strategie, uitgangspunten en doelstellingen met dit programma. De inhoudelijke uitwerking naar programmalijnen en acties presenteren we in hoofdstuk 4. Het innovatieprogramma ronden we in hoofdstuk 5 af met onze investeringsstrategie. 3

5 2. De noodzaak van actief innovatiebeleid in Amersfoort Noodzaak 1: Amersfoortse ambities Amersfoort is een motor met kracht en dynamiek. De economie groeit, de bevolking groeit, de ruimte wint aan kwaliteit. De ambitie is vooruitgang. Meer innovatie. Profilering op unieke kwaliteiten, zoals het creatieve profiel. Stedelijke allure. Ongedeelde stad. Sociale samenhang. Landschappelijke aantrekkingskracht. Stad en regio hand in hand. Kansen voor iedereen. In het collegeprogramma staat dat Amersfoort een ondernemende en innovatieve stad is, waar het bedrijfsleven kan bloeien. Er wordt gewerkt aan de voorwaarden voor een goed vestigingsklimaat, zoals passende ontwikkelingsmogelijkheden, een goede bereikbaarheid en een stimulerend ondernemingsklimaat. De Amersfoortse motor vraagt meer brandstof om op volle toeren te kunnen draaien. Ambities worden niet vanzelf gehaald. Daarom is dit innovatieprogramma van groot belang. Het is een van de (economische) bouwstenen die in samenhang met andere beleidsterreinen de ambities mede vorm en invulling geeft. Onze ambities sluiten aan bij de ambities van hogere overheden. In de Lissabon- en Göteborgstrategie heeft Europa uitgesproken zich te willen ontwikkelen tot de meest krachtige economie van de wereld. Investeren in kennis en innovatie is als sleutel benoemd. Ook het Rijk en de provincie Utrecht zetten sterk in op kennis en innovatie. Aan de steden wordt een cruciale rol toebedeeld als plaatsen waar kennis, bedrijven en talent zich concentreren. Steden als Amersfoort vormen de motoren van de economie. Samen met andere overheden en private partners werken we dan ook aan de versterking van onze stad. Noodzaak 2: Stedelijke ontwikkeling: van uitbreiding naar inbreiding Het karakter van de stedelijke ontwikkeling verandert. Amersfoort is de afgelopen decennia sterk in omvang gegroeid. De stadsgrenzen zijn verlegd en nieuwe woningen, bedrijven en voorzieningen zijn verwelkomd. Dit zorgde voor groei van de economie en werkgelegenheid. Na de afronding van Vathorst (2015/2020) komt hier verandering in. De stad zal op een andere manier groeien: van uitbreiding naar inbreiding. Vooruitgang blijft de ambitie, maar hiertoe zal het verbeteren van de kwaliteit van de stad verder in belang toenemen 2. Voor de ontwikkeling van de stad en haar samenleving moet Amersfoort bedrijven aan zich binden die binnen de toekomstige stadsgrenzen productiviteitsgroei en (op zijn minst) behoud van werkgelegenheid garanderen. Dit betreft (kennisintensieve) bedrijven met een groeistrategie die vooral uitgaat van innovatie en investeren in kwaliteit en in de regel minder afhankelijk zijn van extra ruimte (of op zijn minst in hun groei een efficiënt ruimtebeslag kennen). Noodzaak 3: Positionering in en met de regio De (internationale) concurrentie tussen steden en regio s neemt toe. Steden als Amsterdam, Utrecht en Almere investeren grootschalig in hun economische kwaliteiten. Amersfoort zal binnen haar eigen regio (Noordvleugel van de Randstad / Midden-Nederland) haar positie moeten verstevigen en tegelijkertijd met de regio de gezamenlijke positie ten opzichte van andere regio s moeten verstevigen. In bijlage 1 is een schematische weergave van de economische positionering van Amersfoort opgenomen. Op het gebied van kennis en innovatie is er vooral functionele samenhang binnen de Noordvleugel van de Randstad (deel van West-Nederland en Midden-Nederland). 2 Zie ook de concept-versie van Een ruimtelijke financieringsagenda voor Amersfoort. 4

6 3. Strategie, doelstellingen en voorwaarden voor succes 3.1 Strategische keuze: vernieuwing vanuit kracht Onze ambities om de kennis en diensteneconomie verder te versterken, de toekomstige omslag in de stedelijke ontwikkeling van uitbreiding naar inbreiding en de noodzaak van een sterke positionering in en met de regio vergen lokale inspanningen en regionale samenwerking: in de breedte en op specifieke prioriteiten. In de uitvoering van ons Plan van Aanpak Economie werken we in de breedte aan de versterking van onze economische structuur. Zo werken we bijvoorbeeld met de herstructurering van Isselt en de realisatie van nieuwe locaties als Bedrijvenpark Vathorst en De Wieken aan een divers vestigingsmilieu voor verschillende vormen van bedrijvigheid. Ons innovatiebeleid is een van de bouwstenen van het Plan van Aanpak Economie. Actief innovatiebeleid is niet alleen van belang voor het voortbestaan van individuele bedrijven, maar ook voor de kwaliteit van de stad en de regio. We gaan onze specifieke vestigingsvoordelen nog sterker dan voorheen benutten en nemen een actieve rol in het benutten en vergroten van het innovatief vermogen van het bedrijfsleven. Projecten voor innovatie betreffen maatwerk voor specifieke doelgroepen. Met ons innovatieprogramma richten we ons primair op de meest innovatieve, kennisintensieve en kansrijke doelgroepen in Amersfoort. Sterke clusters als de zakelijke diensten en ICT willen we verder versterken en opkomende bedrijvigheid als de creatieve industrie willen we verder stimuleren. Vanuit deze primaire focus ontstaan tevens nieuwe verbindingen en nieuwe combinaties met andere vormen van bedrijvigheid (bijvoorbeeld maakindustrie, bouw, handel) of maatschappelijke sectoren of thema s (bijvoorbeeld zorg, onderwijs, veiligheid, duurzaamheid). Onze strategie is erop gericht dat kennis bij ICT, creatieve en dienstverlenende bedrijven meer in onderlinge samenhang wordt benut en meer in andere clusters en sectoren wordt benut. Kenmerkend voor ICT, creatieve en dienstverlenende bedrijven is hun facilitaire rol: elk bedrijf heeft er mee te maken en kan profiteren van de ontwikkelingen en innovaties in dergelijke bedrijven. ICTdienstverleners, adviesbureaus, vormgevers en dergelijke werken in meerdere sectoren, ontwikkelen hun kennis bij verschillende typen opdrachtgevers en in hun dienstverlening combineren en verbinden zij kennis tussen clusters. Onderstaande figuur geeft dit weer: MVO Zorg Onderwijs Ruimte ICT Gaming Creatieve industrie, ICT, zakelijke diensten Jeugd Zakelijk toerisme Cultuur Multimedia Industrie Duurzaamheid Dit innovatieprogramma heeft de volgende drie inhoudelijke speerpunten: 1. Stimuleren van de creatieve bedrijvigheid, met name via ons profiel Ontwerp- en Adviesstad; 2. Stimuleren van ICT-innovaties en benutten van de aanwezige breedbandinfrastructuur met BreedNet Amersfoort; 3. Benutten van kennis en groeipotentie in de stad door het faciliteren van ambitieuze, vernieuwende bedrijven en kennisinstellingen. In hoofdstuk 4 Programmalijnen en acties worden de projecten en activiteiten nader toegelicht. 5

7 3.2 Vier operationele lijnen Het onderstaande figuur schetst de vertaling van de strategie naar operationele uitvoering: meer ontmoeting, meer verbinding, meer ontplooiing, meer profilering. Vernieuwing vanuit kracht Ontmoeting Verbinding Ontplooiing Profilering Onderstaand lichten wij de operationele lijnen toe. 1. Ontmoeting (van mensen, organisaties en ideeën) Bedrijven hebben behoefte aan netwerken voor ontmoeting, om van elkaar te leren en voor samenwerking met andere bedrijven en met kennisinstellingen. Onze inzet is erop gericht dat partijen elkaar ontmoeten en er kruisbestuiving ontstaat tussen bedrijven uit verschillende sectoren en clusters. Met bijeenkomsten - fysiek en virtueel - die inspiratie en energie opwekken bij partijen ontstaan nieuwe verbindingen en combinaties. 2. Verbinding (van kennis en uitvoeringskracht) Bij verbinding staat het begrip kennis centraal. Het gaat om het benutten van nieuwe en bestaande kennis, en het faciliteren van de verspreiding van kennis. De verbinding van het bedrijfsleven in Amersfoort met onderwijs- en kennisinstellingen speelt hier een belangrijke rol. 3. Ontplooiing (van kansen en talent) Ontplooiing richt zich primair op facilitering van de gevestigde ondernemers in de stad. Bedrijven hebben behoefte aan faciliteiten die hun (innovatief) ondernemerschap bevorderen, zoals bijvoorbeeld individuele begeleiding (coaching, training, innovatievouchers), financieringsmogelijkheden (risicokapitaal), huisvesting op maat (broedplaatsen) en breedbandinfrastructuur. 4. Profilering (van kracht en succes) Profilering is erop gericht innovatie en vernieuwing zichtbaar te maken binnen en buiten de stad. De constatering is dat Amersfoort zich nog onvoldoende profileert met zijn eigen kracht en mogelijkheden. Bedrijven zijn gebaat bij een positief en inspirerend klimaat: een stad waar het gebeurt, is een stad met een sfeer en identiteit waarmee een bedrijf zich graag associeert. Het zichtbaar maken van de kwaliteit en potentie van de stad en haar bedrijven en instellingen vormt een belangrijk instrument om partijen aan de stad te binden en vernieuwing en creativiteit uit te lokken. Met bijvoorbeeld stadspromotie, communicatie, prijsvragen en aansprekende bijeenkomsten kan dit vorm worden gegeven. Deze vier operationele lijnen vormen de rode draad in het soort activiteiten dat we in verschillende projecten met onze partners uitvoeren. Het duidt tevens de rol die wij als gemeente voor onszelf zien: het (helpen) creëren van goede randvoorwaarden. 3.3 Doelen innovatieprogramma Met dit innovatieprogramma beogen we het innovatief vermogen van het Amersfoortse bedrijfsleven te stimuleren en te faciliteren. Wij gaan het succes van dit programma op twee niveaus meten: 1. de mate waarin extra activiteiten bij het bedrijfsleven ontstaan; 6

8 2. de mate waarin wij met onze partners meer projecten en activiteiten genereren. 1) Resultaten in het bedrijfsleven Het succes bij het bedrijfsleven gaan we meten aan de hand van de Amersfoorste ontwikkeling van een aantal innovatie-indicatoren in de komende jaren. Deze indicatoren zijn in onderstaande tabel weergegeven en ingevuld voor de landelijke situatie. Onder de Amersfoortse doelgroep gaan we nog dit jaar een nulmeting uitvoeren die we periodiek herhalen. Tabel 3.1: Percentage bedrijven met innovatiekenmerken in Nederland in 2006 Architecten, Computer Innovatiekenmerken ontwerpers, service en IT ingenieurs Economische diensten MKB Innovatieve resultaten (in afgelopen drie jaar): Bedrijven met nieuwe producten / diensten 62% 80% 49% 28% Bedrijven met nieuwe producten / diensten voor 42% 56% 30% 10% de bedrijfstak Bedrijven met innovatie in interne processen 69% 71% 60% 71% Innovatieve inspanningen: Bedrijven die externe kennisnetwerken gebruiken 76% 69% 80% 29% Bedrijven die samenwerken om te vernieuwen 75% 74% 70% 34% Bedrijven met gespecialiseerde innovatiemedewerkers 82% 87% 74% 64% Bron: EIM, Innovatie in het MKB (2006) en EIM, Determinanten bedrijfsprestaties 2006 (2006). De EIM-rapportages waarop de tabel is gebaseerd, laten de afgelopen jaren landelijk een afname zien van het percentage bedrijven dat innoveert. Het percentage bedrijven dat zich bezighoudt met uitwisseling van kennis ten behoeve van innovatie is in de afgelopen jaren ongeveer gelijk gebleven. Gegeven deze ontwikkelingen streven wij met dit programma de komende vier jaar naar een positieve trendbreuk in Amersfoort: toename van het aantal bedrijven met innovatieve resultaten en toename van het aantal bedrijven met innovatieve inspanningen (zie tabel). De concrete invulling van de na te streven toename kunnen we pas doen als de nulmeting beschikbaar is. Om de relatie tussen de inspanningen die we doen en de uiteindelijke effecten in het bedijfsleven zo goed mogelijk te kunnen meten, zullen we de metingen specifiek richten op bedrijven die tot onze primaire doelgroep behoren: ICT, creatieve en dienstverlenende bedrijven. 2) Resultaten in projecten met onze partners Samen met onze partners maken we elk jaar een innovatieagenda. Daarin spreken we onder meer af welke acties we willen uitvoeren. Daaraan verbinden we concrete resultaten, bijvoorbeeld het aantal georganiseerde bijeenkomsten, het aantal ondersteunde bedrijven, het aantal website-bezoekers, de realisatie van een gebouw (broedplaats). 3.4 Voorwaarden voor succes Samenwerking voor ondernemerschap en kennis Innovatie is een kwestie van ondernemen. Voor ondernemers is innoveren een strategische keuze om de concurrentie aan te kunnen of die een stap voor te blijven. Daarbij wordt kennis een steeds belangrijkere concurrentiefactor. Vanwege de kennis die nodig is om te vernieuwen en innovaties tot een succes te maken, hechten bedrijven eraan om van elkaar te leren en samen te werken met andere bedrijven en onderwijs- en kennisinstellingen. Samenwerking leidt tot nieuwe combinaties en toepassingen. Het succes van dit innovatieprogramma is daarom afhankelijk van een gezamenlijke inzet van bedrijfsleven, onderwijs- en kennisinstellingen, intermediaire organisaties en de overheid. Samen met onze partners werken we aan onze ambities. 7

9 Verbinding met andere gemeentelijke beleidsprogramma s Dit innovatieprogramma staat niet op zichzelf. Het heeft nadrukkelijk raakvlakken met andere beleidsprogramma s binnen de gemeente. In de eerste plaats vormt het innovatieprogramma een van de bouwstennen van het Plan van Aanpak Economie en is er samenhang met de andere onderdelen hiervan. Er is een sterke relatie en verwevenheid tussen de activiteiten in het kader van dit innovatieprogramma en thema city marketing. Vanuit beide invalshoeken willen we de kracht en kwaliteit van de stad meer aandacht geven. Daarnaast kan het innovatieprogramma bouwstenen aanreiken voor stadsbrede visies, programma s of (strategische) activiteiten. Te denken valt aan Amersfoort 2030, AmersfoortPlus-Vergezichten, de ruimtelijke financieringsagenda, de gemeentelijke lobby en externe positionering. Voor het welslagen van de ambities van dit innovatieprogramma is een brede inzet vereist. De wisselwerking met dergelijke trajecten en andere beleidsvelden, zoals ruimtelijke ordening, zorg, onderwijs, milieu en cultuur, is dan ook onderdeel van de uitvoering. De gemeente als innovatief opdrachtgever De gemeente kan ook zelf innovatief opdrachtgever zijn. In de gemeentelijke inkoop, aanbesteding en serviceovereenkomsten kunnen innovaties worden bevorderd. Zo investeren we veel in de publieke ruimte (verlichting, afvalsystemen, (camera)beveiliging, parkeervoorzieningen etc.) waarbij technologische vernieuwing en duurzaamheid kan worden afgedwongen. We leveren tal van diensten (vergunningverlening, paspoorten, website, informatiewinkel) waarbij we voorop kunnen lopen in de toepassing van nieuwe mogelijkheden. Op tal van terreinen binnen de gemeentelijke organisatie lopen we al voorop en het reikt buiten het kader van dit innovatieprogramma om daar dieper op in te gaan, maar verdere bewustwording en verbeteringen in het innovatief opdrachtgeverschap van de gemeentelijke organisatie dragen bij aan het innovatief vermogen van de stad. 8

10 4. Programmalijnen en acties 4.1 Van strategie naar actie In dit hoofdstuk beschrijven we onze inhoudelijke prioriteiten waarmee we de in het vorige hoofdstuk beschreven strategie concreet gaan invullen. We richten ons primair op de meest innovatieve, kennisintensieve en kansrijke doelgroepen in Amersfoort en zoeken van daaruit tevens naar verbindingen met andere doelgroepen en thema s. Dit vertaalt zich in de volgende drie programmalijnen: 1. Amersfoort Creatieve Stad 2. ICT en Breedband 3. Kennis en Groei Elke programmalijn kent meerdere activiteiten. De in het vorige hoofdstuk beschreven operationele lijnen ontmoeting, verbinding, ontplooiing en profilering vormen de rode draad in onze activiteiten. Een belangrijk onderscheid (ook voor de financiering, zie hoofdstuk 5) is dat tussen fysieke en niet-fysieke projecten: - Niet-fysiek: dit betreft het stimuleren van ondernemerschap. We geven hier invulling aan met projecten of de participatie in organisaties waarmee diverse faciliteiten voor ondernemers beschikbaar komen (netwerkvorming, innovatievouchers, scholing en training, projectondersteuning, promotie etc.). Daarvoor is tevens extra menskracht nodig voor ondersteuning, regie en verbinding van verschillende projecten en organisaties. Dit betreft bijvoorbeeld de innovatiemanager (vanaf september 2007), externe specialisten en uitvoerende mensen voor bijvoorbeeld de organisatie van bijeenkomsten. - Fysiek: dit betreft de ontwikkeling van broedplaatsen. Een broedplaats is een gebouw of een gebied en meer dan een stapel stenen : het voorziet in een specifieke behoefte of creëert nieuwe kansen die in reguliere huisvesting niet zouden ontstaan. Meerwaarde kan op verschillende manieren ontstaan: - Als wordt voorzien in specifieke huisvestingswensen van doelgroepen (bijvoorbeeld betaalbaarheid voor starters; uitstraling / imago voor creatieve ondernemers; flexibiliteit en doorgroei faciliteiten voor snelle groeiers). - In het verlengde hiervan ontstaat meerwaarde door clustering van bedrijven met gelijksoortige behoeften (samenwerking, kruisbestuiving) of de verbinding met culturele, kennis- en onderwijsinstellingen en evenementen. - De meerwaarde van een broedplaats kan verder worden versterkt als bedrijven gebruik kunnen maken van specifieke niet-fysieke faciliteiten. In de volgende paragrafen zijn de activiteiten per programmalijn aangegeven. We beschrijven het belang, onze ambities en de acties op korte en lange termijn die wij willen oppakken. De korte termijn acties betreffen lopende activiteiten en kansrijke nieuwe initiatieven voor 2007/2008. Op langere termijn vragen onderdelen van onze ambities nog een nadere concretisering en zijn de activiteiten nu nog veelal verkenningen met onze partners voor kansrijke projecten. 4.2 Programmalijn 1: Amersfoort Creatieve Stad Belang van creatieve economie Creatieve economie gaat over de menselijke creativiteit als bron van innovatie en economische groei. Er is een nieuwe sector aan het ontstaan waarin economische waarde ontstaat door creativiteit : ontwerpers, vormgevers, consultants, architecten, mediamensen, ICT-ers, wetenschappers, onderzoekers, innovatieve ondernemers, kunstenaars, podiumartiesten en dergelijke. Steden met een hoog aandeel creatieven vertonen een bovengemiddelde economische groei, waaronder Amersfoort. 9

11 Vele actoren dragen vanuit verschillende invalshoeken bij aan de creatieve economie. Het werken aan de creatieve economie staat niet op zichzelf. Zo gaat creatieve economie over het innovatievermogen van bedrijven, in het bijzonder de creatieve industrie. Het gaat over de verbindingen tussen cultuur, economie en onderwijs. Het gaat over profilering en promotie van de stad, met name economisch en cultureel. Het gaat over investeren in mensen, in gebieden, in gebouwen, in organisaties, in netwerken, in samenwerking. Het gaat over nieuwe denk- en werkwijzen van commerciële en noncommerciële partijen waarbij de creativiteit van mensen centraal staat. Deze creativiteit leidt tot vernieuwing en daarmee tot economische, culturele en maatschappelijke vooruitgang. Amersfoort heeft een stevige positie waar het gaat om de creatieve industrie. De creatieve industrie bestaat uit creatieve en adviserende zakelijke dienstverlening; media, uitgeverijen en entertainment en de kunst- en erfgoedsector. Met name de creatieve en adviserende zakelijke dienstverlening is in Amersfoort sterk vertegenwoordigd. Met een gemiddelde groei van meer dan 5% scoort Amersfoort ook op het gebied van cultureel ondernemerschap hoog. Een aantrekkelijk cultureel klimaat heeft een aantrekkende werking op mensen werkzaam in de creatieve sector. Ambities met creatieve economie Vanuit de programmalijn Amersfoort Creatieve Stad (ACS) is onze inzet er op gericht dat Amersfoort een toonaangevende positie bekleedt op het gebied van creatieve bedrijvigheid, met name het sterk vertegenwoordigde cluster van ontwerp- en adviesbureaus. Amersfoort kan zich nationaal onderscheiden als Ontwerp- en Adviesstad. Verder gaat creatieve economie om sfeer en identiteit als dragers van stedelijke en economische dynamiek. De relatie met cultuur is hierin prominent, evenals ruimtelijke ordening (gebruik en vormgeving van de stad) en stadspromotie (zichtbaarheid en profilering van de stad). We hebben de volgende doelstellingen: Het versterken van het imago van Amersfoort als toonaangevende stad op het gebied van creatieve bedrijvigheid binnen het ontwerp- en adviescluster (Ontwerp- en Adviesstad). Het versterken van de huidige creatieve bedrijvigheid in Amersfoort. Het aantrekkelijk maken van de ondernemersomgeving om zodoende nieuwe creatieve bedrijvigheid aan te trekken. Doelstelling is om de creatieve industrie in Amersfoort sneller te laten groeien dan de gemiddelde groei in de Noordvleugel. Het versterken van de keten rondom creatieve bedrijvigheid, waaronder kennisinstellingen, onderwijs en onderzoek. Lopende activiteiten: Met de werktitel ACS (Amersfoort Creatieve Stad) is een stimuleringsprogramma voor creatieve economie uitgewerkt. Het thema Ontwerp- en Adviesstad is de primaire focus. Daarnaast werkt de gemeente met partners aan de ontwikkeling van broedplaatsen waar creatieve economie de ruimte krijgt: o Het Oliemolenkwartier is de komende 15 jaar vrijgemaakt voor creatieve economie; het project herbergt ook de broedplaats Rohm & Haas en de komst van de Hogeschool Utrecht Amersfoort. De gemeente heeft hier een initiërende en kaderstellende rol. o De Wagenwerkplaats (25 ha) is net als het Oliemolenkwartier een gebied dat op lange termijn ontwikkeld wordt voor onder meer creatieve economie. Verschillende organisaties werken met de gemeente aan de toekomstvisie en diverse deelprojecten. Het gebied heeft zijn eigen dynamiek. Het zelforganiserend vermogen van de samenwerkende partijen vraagt nu geen sturing door de gemeente. In de ideeën is ruimte voor creatieve bedrijvigheid, starters, cultuur, vrije tijd, onderwijs en op lange termijn ook wonen. o In het kader van Amersfoort Vernieuwt zijn ideeën voor het stimuleren van wijkeconomie. Het realiseren van broedplaatsen in (tijdelijk) vrijkomende panden is daar onderdeel van. Nieuwe activiteiten: Vanuit het ACS stimuleringsprogramma worden concrete faciliteiten voor de creatieve industrie opgezet, zoals bijeenkomsten (najaar 2007 is de eerste op Oliemolenkwartier), ontwikkeling van 10

12 website en promotiemateriaal (najaar 2007). Ook de verbinding met de programmalijnen ICT en Breedband en Kennis en Groei is hier onderdeel van. Binnenkort is het plan van uitvoering voor Oliemolenkwartier gereed, waarin ook de ontwikkeling van broedplaatsen is betrokken. Dit is nauw verbonden met het ACS stimuleringsprogramma. We participeren in het samenwerkingsverband Creatieve As Noordvleugel (Amersfoort, Amsterdam, Haarlem, Hilversum, Utrecht, Zaanstad). We werken daarin samen aan de planvorming voor het Pieken in de Delta project Creative Cities (planvorming is zomer 2007 gestart). Vanuit dit project komen diverse faciliteiten voor ondernemers beschikbaar en wordt regionaal gewerkt aan de profilering, promotie en samenwerking. Dit sluit aan op het ACS stimuleringsprogramma waarbij vooral lokale partijen actief zijn. Daarnaast worden vanuit de Creatieve As Noordvleugel de mogelijkheden voor samenwerking op broedplaatsen verkend. Tabel 4.1: Acties programmalijn 1: Amersfoort Creatieve Stad 1.1 Stimulering creatieve industrie Korte termijn: Ontwikkeling website ACS Organisatie netwerkbijeenkomsten / kenniscafés / prijsvragen voor creatieve economie Promotie en profilering van Ontwerp- en Adviesstad (op basis van uit te werken communicatieplan) Acties voor verdere professionalisering van ondernemerschap bij creatieve bedrijven, o.a. met TFI en Creative Cities Langere termijn: Verbeteren relatie tussen creatieve bedrijven en andere clusters, zoals zakelijke dienstverlening, gaming, multimedia en inzet van ICT/breedband Verbeteren relatie tussen bedrijven en kennis- en onderwijsinstellingen 1.2 Regionale versterking Noordvleugel Korte termijn: Voortzetting participatie in samenwerkingsverband Creatieve As Noordvleugel Uitvoering project Creative Cities Langere termijn: Verkennen kansen rondom fysieke transformaties, in aanvulling op ontwikkeling broedplaatsen 1.3 Ontwikkeling creatieve broedplaatsen Korte termijn: Plan van uitvoering voor ontwikkeling Oliemolenkwartier Inspelen op kansen die zich aandienen op bijvoorbeeld Wagenwerkplaats en Amersfoort Vernieuwt Langere termijn: Doorgroei / beheer van broedplaatsen. Vestiging van facilitaire / intermediaire organisaties in Amersfoort, zoals Dutch Game Factory en TFI 4.3 Programmalijn 2: ICT en Breedband Belang van ICT en breedband Het belang van ICT in onze huidige kenniseconomie is groot. Informatie in allerlei vormen wordt gedigitaliseerd opgeslagen, verwerkt, verspreid en benut voor nieuwe toepassingen. Breedband (glasvezel) faciliteert dit. Onze economie wordt in belangrijke mate een e-economie. Daarnaast maakt ICT in het maatschappelijk domein kwaliteitsgroei mogelijk, bijvoorbeeld zorg, welzijn, veiligheid, onderwijs, duurzaamheid. Door ICT verandert de Nederlandse maatschappij sociaal en economisch snel. De Noordvleugel kenmerkt zich als brandpunt van ICT-ontwikkelingen in Nederland. Van alle steden binnen de Noordvleugel heeft Amersfoort het hoogste aandeel ICT-bedrijven en dat aandeel groeit. In Amersfoort zijn bijna 600 ICT-bedrijven te vinden met meer dan 8000 banen (12% van de totale werkgelegenheid). De grootste groep ICT-bedrijven in Amersfoort zijn softwarebureaus 11

13 (ontwikkeling en productie van maatwerk software en software consultancy), gevolgd door telecommunicatie bedrijven. Jaarlijks groeit de sector gemiddeld met ruim 7%. En met BreedNet Amersfoort lopen we voorop in de ontwikkeling van open (voor iedereen toegankelijke) breedbandinfrastructuur. Amersfoort kan deze sterke basis benutten om de ontwikkelingen in de informatiesamenleving en e- economie, samen met haar partners in de Noordvleugel, verder aan te jagen. Ambities met ICT en breedband De technologische mogelijkheden die ICT biedt, is voor veel bedrijven en instellingen een belangrijke drijfveer voor innovatie en groei. Wij willen het hoge aandeel ICT-bedrijven en de goede breedbandinfrastructuur in Amersfoort benutten om ICT-innovaties te bevorderen. Daarbij zoeken we ook naar de relatie met andere sectoren en maatschappelijke thema s. Onder andere zien wij kansen in de relatie tussen creatieve industrie en ICT en in breedbandtechnologie voor maatschappelijke sectoren als zorg, onderwijs en veiligheid. Momenteel ontbreekt voldoende gedetailleerd inzicht in de samenstelling en samenhang van de ICTsector in Amersfoort en de specifieke kansen die zich binnen het ICT-domein, mede in relatie tot andere sectoren, voordoen. Vanuit onze lopende, meer generieke activiteiten willen we in 2008 op basis van marktonderzoek een verdiepingsslag maken. Daarbij kijken we ook naar de kansen voor regionale samenwerking. In de driehoek Amersfoort-Hilversum-Utrecht zijn ICT, media en gaming kansrijke doelgroepen. Lopende activiteiten: BreedNet Amersfoort: BreedNet Amersfoort is onderdeel van het programma voor GSB Economie. Het project heeft breedband (glasvezel) toegankelijk en betaalbaar gemaakt voor alle Amersfoortse bedrijven en instellingen. Breedband biedt de zakelijke markt een hoogwaardige communicatie-infrastructuur waarmee tal van innovaties mogelijk worden. In de doorontwikkeling willen we de infrastructuur verder verbinden met andere netwerken (binnen en buiten de stad) en de ontwikkeling van breedbanddiensten verder stimuleren. Een voorbeeld is camerabeveiliging via BreedNet Amersfoort voor de binnenstad. Nieuwe activiteiten: BreedNet Noordvleugel (digitale marktplaatsen): BreedNet Amersfoort maakt onderdeel uit van het regionale samenwerkingsproject BreedNet Noordvleugel. De voorbereidingen voor uitvoering van dit Pieken in de Delta project zijn gestart. Met onze partners willen we door vraagbundeling lokale netwerken als BreedNet Amersfoort onderling verbinden en de ontwikkeling van breedbanddiensten stimuleren. De investeringen in de infrastructuur verzorgen marktpartijen. Deze schaalvergroting stimuleert innovatie en samenwerking. Extra aandacht is er voor specifieke doelgroepen als creatieve industrie, ICT en nieuwe media. Dutch Game Factory: momenteel worden de plannen voor het Pieken in de Delta project Dutch Game Factory uitgewerkt. Dutch Game Factory is een stimuleringsprogramma om de gaming industrie in Amersfoort en Utrecht verder te versterken. De ontwikkelingen op het gebied van gaming worden aangejaagd door de ontwikkelingen in ICT (technologie) en creatieve industrie (inhoud en vormgeving). Het ACS stimuleringsprogramma en BreedNet Amersfoort staan er mee in relatie. Mediaplaza: momenteel wordt het plan voor de realisatie van Mediaplaza verder uitgewerkt. Mediaplaza is een leerbedrijf en broedplaats voor onderwijs en mediabedrijven. Mediaplaza is een initiatief van ROC Midden Nederland. In eerste instantie richt de planvorming zich op mogelijke vestiging op Oliemolenkwartier. Participatie in stichting immovator: de stichting immovator Cross Media Network is een netwerkorganisatie en expertisecentrum gericht op versterking van de mediasector in de Noordvleugel. Media, ICT en creatieve industrie vormen hun belangrijkste doelgroepen. immovator heeft zich in de afgelopen jaren stevig gepositioneerd in het bedrijfsleven, de overheid en kennis- en onderwijsinstellingen. Met ons voornemen om te participeren willen we gebruik maken van de faciliteiten en projecten die worden ontplooid om zo de relaties ICT-media en creatieve industrie-media te versterken. Verder willen we de ervaring van immovator met de 12

14 ontwikkeling van leerbedrijven inzetten voor de realisatie van Mediaplaza. We werken onze voorgenomen participatie verder uit in overleg met immovator. Marktonderzoek: om beter inzicht te verwerven in de Amersfoortse ICT-sector en daaraan gerelateerde bedrijvigheid is verdiepend marktonderzoek nodig. Dit werken we de komende maanden verder uit. Op basis van de resultaten kunnen we onze ambities verder concretiseren, zijn we beter in staat mogelijke partners vanuit het bedrijfsleven te identificeren en met hen kansrijke activiteiten op te zetten. Tabel 4.2: Acties programmalijn 2: ICT en Breedband 2.1 Doorontwikkeling BreedNet Amersfoort Korte termijn: Toezicht / beheerrol BreedNet Amersfoort Stimuleren van dienstenontwikkeling in combinatie met andere projecten als BreedNet Noordvleugel, Dutch Game Factory en Creative Cities Langere termijn: Verkennen van mogelijke dienstenontwikkeling in maatschappelijke sectoren. Dit wordt mede bekeken vanuit de ontwikkeling van (toekomstige) glasvezelnetwerken voor consumenten en de mogelijke verbinding van deze netwerken met BreedNet Amersfoort. 2.2 BreedNet Noordvleugel Korte termijn: Vraagbundeling voor interlokale verbindingen ten behoeve van de koppeling van BreedNet Amersfoort aan andere glasvezelnetwerken in de Noordvleugel Dienstenontwikkeling 2.3 ICT-innovaties Korte termijn: Realisatie Dutch Game Factory. Uitwerking resultaten werkatelier Gaming in samenwerking met Worldvision Gesprekken voor Mediaplaza Participatie in immovator voor de versterking van de relatie ICT en creatieve industrie Marktonderzoek Gesprek organiseren hoe de aansluiting tussen behoeften ICT-bedrijven en aanbod onderwijsinstellingen in de stad verbeterd kan worden Langere termijn: Benutting kansen voor verbinding BreedNet met andere glasvezelnetwerken binnen en buiten de Noordvleugel Langere termijn: Verkennen van mogelijkheden om de ICT-sector te versterken, bijvoorbeeld door grote ICTbedrijven te benaderen voor samenwerking of inventariseren behoefte bij kleinere ICTbedrijven aan netwerkbijeenkomsten gericht op kennisdeling Verkennen van de mogelijkheden om relatie tussen ICT en onderwijs / arbeidsmarkt te versterken, bijvoorbeeld door organisatie van Amersfoortse ICT-bedrijvenmarkt om ICTstudenten / -afgestudeerden te verbinden aan ICT-bedrijven in de stad Inspelen op kansen voor benutting ICTinnovaties en ICT-toepassing in relatie tot maatschappelijke thema s als zorg, veiligheid, onderwijs en duurzaamheid. Versterken samenwerking in de regio voor crosssectorale innovaties, bijvoorbeeld met Utrecht (ICT en life science/zorg), Almere (ICT en zakelijke diensten) of Hilversum (ICT en media). 4.4 Kennis en Groei Belang van kennis en groei Groei kent diverse ingrediënten. Zo is de aanwezigheid van kennis en ambitie van belang voor innovaties die leiden tot groei. Concurrentie van nieuwkomers dwingt bestaande bedrijven om te 13

15 (blijven) vernieuwen. Internationalisering biedt nieuwe kansen voor Amersfoortse bedrijven, maar betekent ook toenemende concurrentie van buiten. Een vitale economie kenmerkt zich door een continue dynamiek van vernieuwing en groei: nieuwe bedrijvigheid (starters of nieuwkomers uit binnen- en buitenland), groeiende bedrijven, investerende bedrijven of bedrijven die nieuwe markten aanboren (bijvoorbeeld door export of crosssectorale innovaties). Uit verschillende studies blijkt het economisch belang van snelgroeiende bedrijven. Snelle groeiers zijn bedrijven die in een aantal jaren, relatief en absoluut, een grote toename van de werkgelegenheid realiseren. Dat kan door omzetgroei op de binnenlandse markt, maar ook internationalisering kan bijdragen aan groei van het bedrijf. Snelgroeiende bedrijven kenmerken zich verder door een ambitieuze houding van de ondernemer. Die is gedreven om het bedrijf door te ontwikkelen, zoekt naar kansen en weet deze veelal te benutten. Het blijkt dat snelle groeiers innovatiever zijn dan bedrijven die niet snel groeien. Ze introduceren vaker nieuwe producten of diensten en ze hebben veelal een duidelijke innovatiestrategie. Snelle groeiers beschouwen innovatie als een belangrijke factor die bijdraagt aan de groei van het bedrijf. Andersom geldt dat door innovaties snelle groeiers kunnen ontstaan. De inschatting is dat in Amersfoort zo n 80 snelgroeiende bedrijven zijn gevestigd. De groei die snelle groeiers realiseren heeft ook spin-off voor de lokale en regionale economie. Toeleveranciers en afnemers kunnen ook profiteren van de ontwikkeling van snelgroeiende bedrijven. Ambities met kennis en groei Met de programmalijn Kennis en Groei willen we faciliteiten (helpen) creëren om snelgroeiende bedrijven aan de stad te binden, om internationalisering te bevorderen, om starters te stimuleren en om de relatie tussen bedrijven en kennis- en onderwijsinstellingen te verbeteren. Hierbij zoeken we naar verbinding met de doelgroepen uit de andere twee programmalijnen van dit innovatieprogramma, maar we maken op voorhand geen onderscheid naar speerpuntsectoren. Ook bedrijven in bijvoorbeeld de (reguliere) zakelijke diensten, handel, bouw of industrie kunnen de potentie hebben om snel te groeien. Het gaat erom dat groeikansen in de stad worden benut, dat ambitieuze ondernemers kunnen professionaliseren en groeien en dat daarmee extra economische spin-off ontstaat. De activiteiten vertonen dan ook deels overlap met andere activiteiten vanuit ons Plan van Aanpak Economie (2004) die in brede zin ondernemerschap stimuleren en niet alleen over innovatie gaan. Lopende activiteiten: Op Bedrijvenpark Vathorst zijn vergevorderde plannen voor de realisatie van een broedplaats voor snelle groeiers. In het concept-business plan van de ontwikkelaar zijn diverse partijen betrokken om ondernemers naast huisvesting ook diverse faciliteiten te bieden In samenwerking met de projectontwikkelaar gaan we verder met de uitwerking en realisering van de plannen. In samenwerking met een projectontwikkelaar gaan we verder met de uitwerking van plannen voor een broedplaats voor starters aan Stadsring 181. Nieuwe activiteiten: Groeilink: medio 2007 is in Amersfoort Groeilink gestart. In dit project werken meerdere steden binnen de Noordvleugel, de Taskforce Innovatie regio Utrecht en de Amsterdamse Innovatie Motor samen. Groeilink is een platform dat snelle groeiers in de Noordvleugel bij elkaar brengt. Het platform regelt dat talentvolle groeiondernemers elkaar ontmoeten en dat zij met ervaren (ex)snelle groeiers in contact kunnen komen om kennis en ervaringen uit te wisselen. Het netwerk moet op termijn zelfstandig gaan functioneren. Groeilink wordt betrokken bij de realisering van de broedplaats voor snelle groeiers op Bedrijvenpark Vathorst. Participatie in World Trade Center (WTC): we hebben het voornemen om in samenwerking met Almere te participeren in de WTC organisatie voor het gebied Almere-Amersfoort. WTC is een 14

16 bedrijvenkring voor internationaal opererende bedrijven en biedt diverse faciliteiten ter stimulering van internationale handel en ondernemerschap. We ambiëren op termijn de vestiging van een WTC gebouw in Amersfoort. We werken onze voorgenomen participatie verder uit in overleg met de WTC organisatie. Tabel 4.3: Acties programmalijn 3: Kennis en Groei 3.1 Facilitering ambitieuze ondernemers (snelle groeiers) Korte termijn: Groeilink: netwerk en faciliteiten voor snelle groeiers in de Noordvleugel Broedplaats voor snelle groeiers op Vathorst Langere termijn: Verbreding activiteiten vanuit Groeilink (benutten van het gecreëerde netwerk voor bijeenkomsten, faciliteiten etc.) 3.2 Bevorderen internationalisering Korte termijn: In gesprek met WTC over participatie in business club World Trade Center Almere Amersfoort (regio Flevoland, Gooi en Vechtstreek, Eemland) Langere termijn: Realisatie van WTC gebouw Samenwerking met intermediaire organisaties voor internationale ondernemers (exportbevordering, internationale acquisitie etc.) 3.3 Startersbeleid Korte termijn: Uitwerken startersbeleid Participatie in Stichting Nieuwe Bedrijvigheid Broedplaats voor starters: o.a. aan Stadsring 181 en Amersfoort Vernieuwt Langere termijn: Uitvoering startersbeleid Verkennen van mogelijkheden om relatie onderwijs starters bedrijfsleven te versterken, bijvoorbeeld ondersteuning opleiding Small Business als proeftuin voor innovatieve starters 3.4 Kennis en Onderwijs Korte termijn: Ondersteuning Dienstendesk Hogeschool Utrecht Amersfoort In gesprek met Centrum voor Ondernemerschap en Innovatie (CVOI) op het Science Park in Utrecht om kansen te verkennen voor samenwerking en netwerkvorming tussen Amersfoortse bedrijven en kennisinstellingen op het Science Park Verkennen meerwaarde activiteiten Universiteit Utrecht op het gebied van kennisvalorisatie ten gunste van Amersfoortse bedrijfsleven Langere termijn: Samenwerking met kennis- en onderwijsinstellingen 4.5 Uitvoeringsagenda Een belangrijk uitgangspunt van dit innovatieprogramma is dat we samen met onze partners binnen en buiten de stad werken aan de uitvoering. Iedere partij zet zich in vanuit zijn eigen kracht en gebruikmakend van de eigen netwerken en contacten. Dit betreft organisaties als de Taskforce Innovatie, Syntens, de Kamer van Koophandel, de VAB, de Hogeschool Utrecht Amersfoort, ROC Midden Nederland, ROC ASA, de Universiteit Utrecht, het Ministerie van EZ, de provincie Utrecht en de gemeenten in de Noordvleugel. In deze paragraaf benoemen we de organisatorische en generieke acties die bijdragen aan het versterken van de lokale organisatiekracht en (regionale) samenwerking. 15

17 Bekrachtigen van ambities en samenwerking in een coalitie en innovatieagenda We investeren in de samenwerking met onze partners. Dit willen wij bekrachtigen door een coalitie te vormen met belangrijke spelers in de stad vanuit het bedrijfsleven, intermediaire organisaties en kennis- en onderwijsinstellingen. De ambities uit het innovatieprogramma vormen het vertrekpunt voor de coalitie en kunnen verder worden verbreed tot andere ambities die hier ondersteunend aan zijn. Van deelnemende partijen wordt hun inzet in de uitvoering gevraagd. In de komende maanden werken wij met onze partners aan vorming van deze coalitie. Vanuit de coalitie stellen we jaarlijks een innovatieagenda op. Hierin maken we met onze partners afspraken over wat we in dat jaar willen bereiken, hoe we de taken en verantwoordelijkheden verdelen en wat er nodig is in capaciteit en investeringen om de jaardoelen te halen. De eerste innovatieagenda voor 2008 stellen we eind 2007 op. Innovatiemanager Uitvoering van dit innovatieprogramma vraagt om personele capaciteit. Voor 2007 hebben wij extern een innovatiemanager aangetrokken. De innovatiemanager is aanjager en procesbewaker. De innovatiemanager activeert partijen in de stad en brengt partijen bij elkaar die hun inzet willen leveren voor de actielijnen en concrete projecten realiseren. De aandacht gaat in 2007 primair uit naar de programmalijn Amersfoort Creatieve Stad en waar mogelijk zal de innovatiemanager ook op de andere twee programmalijnen worden ingezet. De rol, financiering en inzet van de innovatiemanager betrekken we bij de vorming van de coalitie en het opstellen van de innovatieagenda Taskforce Innovatie regio Utrecht Sinds de oprichting in 2005 participeert de gemeente Amersfoort in de Taskforce Innovatie regio Utrecht (TFI). In de TFI participeren ook de provincie en gemeente Utrecht, Kamer van Koophandel, hoger onderwijs, kennisinstellingen en het bedrijfsleven. De TFI werkt als intermediair tussen bedrijven en kennisinstellingen, en fungeert als aanjager van nieuwe initiatieven. De speerpuntsectoren van de TFI, waaronder de creatieve sector, ICT en zakelijke dienstverlening, sluiten aan op de Amersfoortse ambities. Doel is om in de komende jaren de TFI meer zichtbaar te maken voor de stad door meer activiteiten en projecten in Amersfoort uit te voeren. De TFI heeft een belangrijke rol in de realisatie van diverse onderdelen uit de drie programmalijnen. De huidige programma- en financieringsperiode van de TFI loopt tot en met We zijn in gesprek over onze betrokkenheid bij de doorontwikkeling van de TFI vanaf De ambities in dit innovatieprogramma vormen hierbij onze inzet. Wij denken mee over de rol, focus en werkwijze van de nieuwe regionale organisatie. Het is van belang dat de nieuwe organisatie ook herkenbaar is en aantoonbare meerwaarde heeft voor de ontwikkeling van het innovatief vermogen van het Amersfoortse bedrijfsleven. 4.6 Communicatie Met dit innovatieprogramma zetten we onze inzet neer voor samenwerking met partners in de stad en de regio. Een brede bekendheid van onze ambities is gewenst. Bij de vaststelling van dit innovatieprogramma zal een persbericht worden opgesteld. Het innovatieprogramma komt digitaal beschikbaar op de website. We vragen onze partners in hun nieuwsuitingen (nieuwsbrieven, website e.d.) te berichten over dit innovatieprogramma. In de uitvoering zal de komende jaren regelmatig communicatie plaatsvinden over de voortgang. Daartoe werken we een communicatieplan uit om consequent en samenhangend te communiceren. Dit communicatieplan is tevens richtinggevend voor de communicatie en bredere boodschap die vanuit de verschillende projecten wordt verzorgd. 16

18 5. Financiële investeringen 5.1 Investeringsstrategie Dit innovatieprogramma is een van de bouwstenen voor de versterking van de economische kracht van Amersfoort. De ambities van dit programma vergen financiële investeringen. In de concept-nota Een ruimtelijke financieringsagenda voor Amersfoort (juni 2007) wordt geconstateerd dat de toekomstige financiële ruimte om alle gemeentelijke ambities te realiseren onder druk komt te staan. Om dit te ondervangen is het onder andere nodig dat budgetten slimmer worden gebundeld en meer wordt ingezet op het verwerven van externe middelen. Voor het innovatieprogramma laat dit zich nu al voelen. In dit hoofdstuk geven we eerst aan hoe we strategisch omgaan met de financieringsopgave om vervolgens in paragraaf 3.2 de financiële consequenties in te vullen. In hoofdstuk 1 hebben we aangegeven dat het innovatieprogramma een ontwikkelingsgericht karakter heeft. Vanuit een momentopname schetsen we een toekomstige richting die we met onze partners verder kleuring gaan geven. Niet alle acties kunnen we nu al concreet invullen en voor een deel gaat het om het verkennen van nieuwe kansen waarbij ook de inzet door onze partners van belang is. Voor het succes van dit innovatieprogramma zal ook het aantal partners en de totale inzet die zij plegen, moeten toenemen. Dit betekent dat de financiële consequenties (op lange termijn) niet volledig inzichtelijk zijn. Met de huidige financiële mogelijkheden realiseren we een deel van de ambities die betrekking hebben op lopende activiteiten. Daarnaast is extra financiële inzet nodig. Hiervoor zullen we tezijnertijd nadere voorstellen doen. De vertaling van de ambities op langere termijn naar concrete projecten is mede afhankelijk van toekomstige besluitvorming over de financiële inzet. In 2011 vindt evaluatie en actualisatie van dit innovatieprogramma plaats waarbij de dan beschikbare middelen zullen worden betrokken. Tegen deze achtergrond is onze investeringsstrategie gebaseerd op drie pijlers: Publieke inzet als vliegwiel voor private investeringen Benutting van kansen rond subsidieprogramma s Bundeling van financiële inzet met partners Publieke inzet als vliegwiel voor private investeringen Met dit innovatieprogramma richten wij ons op facilitering, ondersteuning en promotie van kansrijke bedrijvigheid in Amersfoort. Bedrijven investeren in innovatie, waarbij de gemeente met partners kan investeren in goede randvoorwaarden. Deze randvoorwaarden kunnen in principe voor alle bedrijven profijt opleveren. Uitgangspunt bij de inzet van publiek geld is dat dit vergezeld gaat van private (vervolg)investeringen. In het verlengde hiervan is het streven dat de initiatieven waarin we nu financieel bijdragen, op termijn zoveel mogelijk zelfstandig gaan functioneren. Benutting van kansen rond subsidieprogramma s Stimulering van kennisuitwisseling en innovatie staat hoog op de politieke agenda bij hoge en lagere overheden. Er zijn diverse subsidieprogramma s om lokaal en regionaal ambitieuze projecten financieel te ondersteunen. Hiervoor is gemeentelijke (en regionale) co-financiering vereist. In de volgende paragraaf wordt uiteengezet dat een fors hogere inzet vanuit gemeentelijke middelen nodig is om de volledige potentie te benutten. 17

19 Bundeling van financiële inzet met partners Onze financiële inzet bundelen we met de inzet van onze partners als de TFI, de Kamer van Koophandel, de VAB en overheidspartners in de Noordvleugel. Door zowel bestaande als nieuwe middelen bij diverse partijen te bundelen, ontstaat de vereiste massa om kansrijke projecten in Amersfoort en de regio te realiseren. Dit vergroot tevens de kansen voor honorering van projectvoorstellen in het kader van Pieken in de Delta en het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). 5.2 Financiële consequenties Gemeentelijke middelen Dit innovatieprogramma bouwt voort op lopende activiteiten en spreekt ambities uit voor aanvullende activiteiten in de toekomst. Vanuit gemeentelijke middelen is EZ-budget (onderdeel van programma 7 Economie en Bereikbaarheid) beschikbaar. Het EZ-budget bestaat uit middelen voor het stimuleren van creatieve economie (2007 en 2008) en uit jaarlijks budget voor algemene economische stimulering (waarvan een deel voor de uitvoering van dit innovatieprogramma wordt gebruikt). Daarnaast zijn er voor enkele broedplaatsen projectgebonden middelen danwel zullen voorstellen daarvoor nog worden ingediend. Inzetten op externe middelen Het EZ-budget en projectbudgetten zetten we zoveel mogelijk in als co-financiering voor externe inkomsten zoals GSB Economie, provinciale subsidies, Pieken in de Delta en EFRO. Dergelijke inkomsten zijn nodig om het volledige ambitieniveau van dit innovatieprogramma te realiseren en om voldoende slagkracht en continuïteit te waarborgen. Onderstaand geven we eerst aan wat via externe middelen de investeringspotentie is. We geven een kort overzicht van de meest relevante subsidiebronnen van dit moment (dit is geen volledig overzicht, ook op het gebied van bijvoorbeeld ruimtelijke ordening, cultuur en onderwijs kunnen er voor bepaalde projecten subsidiemogelijkheden zijn). We maken vervolgens inzichtelijk dat deze potentie op basis van de huidige begrotingsruimte nog maar voor een klein deel wordt benut. GSB Economie Met het Rijk zijn afspraken gemaakt in het kader van het Grote Stedenbeleid (GSB). Innovatie heeft een prominente plek in het Amersfoortse programma voor GSB Economie. De middelen voor GSB Economie zijn tot en met 2009 beschikbaar, waarvan voor kennis en innovatie in 2008 en 2009 nog ruim 1 miljoen euro beschikbaar is (het totale budget in de periode is 2,3 miljoen euro). Of en hoe het Grote Stedenbeleid vanaf 2010 wordt voortgezet is nog niet duidelijk. Provinciaal beleid De provincie Utrecht zet in haar Economisch Beleidsplan sterk in op kennis en innovatie. Naast bestaande gelden voor bijvoorbeeld Cultuur & Economie, de TFI, breedband en de acquisitie van kennisintensieve bedrijven is tot en met 2011 bijna 6 miljoen euro nieuw geld beschikbaar. Pieken in de Delta Het Ministerie van Economische Zaken is in 2006 gestart met het programma Pieken in de Delta. De Noordvleugel is één van de zes prioritaire gebieden binnen Pieken in de Delta. In 2006 heeft dit geleid tot de honorering van drie projecten waarin Amersfoort participeert: Creative Cities, BreedNet Noordvleugel en Dutch Game Factory. Het programma Pieken in de Delta heeft een looptijd tot Voor de gehele Noordvleugel is in miljoen euro beschikbaar. EFRO Het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) loopt van De inhoudelijke kaders van EFRO leggen veel nadruk op stimulering van kennis, innovatie en versterking van kansrijke clusters zoals creatieve industrie, ICT en zakelijke diensten. Op basis van de afspraken binnen Landsdeel West (de vier grote steden in de Randstad en de vier provincies) is binnen de 18

20 provincie Utrecht (exclusief gemeente Utrecht) bijna 8 miljoen euro beschikbaar voor kennis en innovatie. De gemeente Amersfoort heeft eind 2006 met de provincie Utrecht een intentieovereenkomst gesloten over de gezamenlijke ambities en financiële inzet in het kader van EFRO. De provincie heeft apart middelen voor co-financiering beschikbaar. Investeringspotentie: ongeveer 20 miljoen euro Amersfoort heeft een sterke uitgangspositie om aanspraak te maken op een substantieel deel van de regionale investeringsprogramma s. Amersfoort heeft qua omvang en economische vitaliteit een belangrijke positie binnen de provincie Utrecht (EFRO en provinciale subsidies) en de Noordvleugel (Pieken in de Delta). Door vanuit gezamenlijke ambities met onze partners samen te werken en als voldoende cofinanciering beschikbaar komt, bedraagt de totale investeringspotentie in Amersfoort de komende vier jaar ongeveer 20 miljoen euro: 10 miljoen euro subsidie en 10 miljoen euro gemeentelijke cofinanciering. Om de vereiste co-financiering te verkrijgen zijn fysieke en niet-fysieke investeringen nodig, afhankelijk van de betreffende subsidieregeling. Ongeveer 8 miljoen euro van de co-financiering zal met fysieke investeringen beschikbaar kunnen komen (broedplaatsen, grondexploitaties, inbreng vastgoed of grondwaarde). Ongeveer 2 miljoen euro zal niet-fysieke investeringen betreffen. De totale co-financiering zal vanuit het EZ-budget en diverse projectbudgetten / grondexploitaties voor broedplaatsen gegenereerd worden. Huidige mogelijkheden: ongeveer 10% van de totale investeringspotentie Onderstaande tabel laat de huidige financiële mogelijkheden voor de periode zien. De bedragen zijn afgerond. Ter vergelijking is ook het budget van 2007 opgenomen dat voor een deel al is uitgegeven en voor het resterende deel is gereserveerd in lopende activiteiten. Tabel 5.1: Huidige middelen innovatieprogramma Bijdragen uit gemeentebegroting (potentiële co-financiering) EZ-budget * Projectbudgetten broedplaatsen: Oliemolenkwartier Wagenwerkplaats** Amersfoort Vernieuwt Ondernemerscentrum Vathorst Starterscomplex Stadsring Totaal gemeente Bijdragen uit subsidies GSB Economie niet-fysiek GSB Economie fysiek (broedplaatsen) Pieken in de Delta EFRO Provincie Totaal extern * Voor 2008 doen we in de meerjarenbegroting een voorstel voor extra budget voor het stimuleren van creatieve economie. ** Voor Wagenwerkplaats is in beschikbaar voor restauratie van het dak van de Verenloods. Doordat uitvoering direct in 2008 start is subsidie in het kader van EFRO en Pieken in de Delta niet meer mogelijk. Derhalve is dit budget niet opgevoerd als potentiële co-financiering, maar het is wel een substantiële investering in de ontwikkeling van Wagenwerkplaats voor creatieve economie. De tabel laat zien dat in vergelijking met 2007 de financiële mogelijkheden vanuit het huidige EZbudget voor ongeveer op hetzelfde niveau blijven. Daarmee is nog niet voorzien in de geambieerde extra inspanningen. Verder is de omvang van toekomstige projectbudgetten voor 19

Plannen Economische Agenda 20113-2014

Plannen Economische Agenda 20113-2014 Plannen Economische Agenda 20113-2014 Aanvalsplan 1: Marketing regio Amersfoort: be good and tell it Wat is het doel: Gerichte marketingcampagnes starten op het gebied van ondernemen in Amersfoort en de

Nadere informatie

F4-GEMEENTEN. Manifest voor de vorming van een nieuw provinciaal coalitieakkoord. Versterk Economie en Werkgelegenheid

F4-GEMEENTEN. Manifest voor de vorming van een nieuw provinciaal coalitieakkoord. Versterk Economie en Werkgelegenheid LEEUWARDEN SÚDWEST-FRYSLÂN SMALLINGERLAND HEERENVEEN Versterk Economie en Werkgelegenheid Manifest voor de vorming van een nieuw provinciaal coalitieakkoord SAMEN WERKEN AAN EEN SLAGVAARDIG FRYSLÂN 2 3

Nadere informatie

Strekt ter vervanging. Bijlage bij begroting. Plan van aanpak lokale invulling Floriade.

Strekt ter vervanging. Bijlage bij begroting. Plan van aanpak lokale invulling Floriade. Bijlage bij begroting Strekt ter vervanging Plan van aanpak lokale invulling Floriade. Inleiding Het Floriade-evenement is voor onze regio wellicht het meest in het oog springende evenement van de laatste

Nadere informatie

F4: Investeren in trekkracht. Samenvatting. Verkenning economische samenwerking F4

F4: Investeren in trekkracht. Samenvatting. Verkenning economische samenwerking F4 Samenvatting Verkenning economische samenwerking F4 1 Samenvatting Aanleiding voor de verkenning De vier grootste gemeenten van Fryslân - Leeuwarden, Súdwest-Fryslân, Smallingerland en Heerenveen, kortweg

Nadere informatie

'Maak werk van Vrije tijd in Brabant'

'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' 'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' OPROEP VANUIT DE VRIJETIJDSSECTOR Opgesteld door: Vrijetijdshuis Brabant, TOP Brabant, Erfgoed Brabant, Leisure Boulevard, NHTV, MKB, BKKC, Stichting Samenwerkende

Nadere informatie

VOORSTEL INHOUD. Portefeuille: P. Gach Wethouder. No. B Dronten, 11 september 2012

VOORSTEL INHOUD. Portefeuille: P. Gach Wethouder. No. B Dronten, 11 september 2012 Portefeuille: P. Gach Wethouder Dronten, 11 september 2012 Sociaal Economische Agenda, opdrachtformulering kerngroepen Aan de gemeenteraad VOORSTEL Wij stellen u voor: 1. de uitwerkingsopdrachten van de

Nadere informatie

College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel. Aan Provinciale Staten, PS2008MME13-1 -

College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel. Aan Provinciale Staten, PS2008MME13-1 - PS2008MME13-1 - College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel Datum : 6 mei 2008 Nummer PS : PS2008MME13 Afdeling : ECV Commissie : MME Registratienummer : 2008int221948 Portefeuillehouder : Ekkers Titel

Nadere informatie

Programma uur Inloop

Programma uur Inloop Programma 19.30 19.40 uur Inloop 19.40 19.50 uur Welkom en introductie, door Dennis Straat 19.50 20.20 uur De strategische agenda werkgelegenheid, door Christian Verberne en Lodewijk Kleijn 20.20 20.30

Nadere informatie

Krachten bundelen, kennis delen en allianties vormen

Krachten bundelen, kennis delen en allianties vormen The Next Step: Coalition of the Willing Krachten bundelen, kennis delen en allianties vormen The Next Step: Coalition of the Willing Krachten bundelen, kennis delen en allianties vormen Een regio om trots

Nadere informatie

Toespraak van commissaris van de koningin en SNNvoorzitter Max van den Berg, feestelijke start CCC2- programma, Groningen, 25 maart 2011

Toespraak van commissaris van de koningin en SNNvoorzitter Max van den Berg, feestelijke start CCC2- programma, Groningen, 25 maart 2011 Toespraak van commissaris van de koningin en SNNvoorzitter Max van den Berg, feestelijke start CCC2- programma, Groningen, 25 maart 2011 Dames en heren, Degenen, die hier te lande na 1820 verbetering van

Nadere informatie

Datum : 26 oktober 2004 Nummer PS : PS2004IME11 Dienst/sector : MEC/ERT Commissie : IME Registratienummer : 2004MEC001993i Portefeuillehouder : G.

Datum : 26 oktober 2004 Nummer PS : PS2004IME11 Dienst/sector : MEC/ERT Commissie : IME Registratienummer : 2004MEC001993i Portefeuillehouder : G. S T A T E N V O O R S T E L Datum : 26 oktober 2004 Nummer PS : PS2004IME11 Dienst/sector : MEC/ERT Commissie : IME Registratienummer : 2004MEC001993i Portefeuillehouder : G. Mik Titel : Inzet middelen

Nadere informatie

OPLEGNOTITIE ECONOMISCHE AGENDA DE BEVELANDEN

OPLEGNOTITIE ECONOMISCHE AGENDA DE BEVELANDEN OPLEGNOTITIE ECONOMISCHE AGENDA DE BEVELANDEN Aan : Kerngroep De Bevelanden Van : Werkgroep Werken Datum : 11-10-2016 Onderwerp : Economische agenda De Bevelanden In het najaar van 2014 heeft het Bestuurlijk

Nadere informatie

Innovatie en samenwerking door Utrechtse bedrijven

Innovatie en samenwerking door Utrechtse bedrijven Innovatie en samenwerking door Utrechtse bedrijven 2008-2012 Ester Hilhorst Economic Board Utrecht April 2014 Samenvatting Vinger aan de pols Innovatie is sterk verbonden met vooruitgang, vernieuwing en

Nadere informatie

Conclusies rapporten organiserend vermogen en snel groeiende bedrijven in Gelderland

Conclusies rapporten organiserend vermogen en snel groeiende bedrijven in Gelderland Conclusies rapporten organiserend vermogen en snel groeiende bedrijven in Gelderland Presentatie 8 februari 2017 Provincie Gelderland Provinciale Staten Commissie Economie, Energie en Milieu Linze Rijswijk,

Nadere informatie

Intentieovereenkomst

Intentieovereenkomst Intentieovereenkomst Actieprogramma Economie Gouda 2014 en 2015 28 januari 2014 Intentieovereenkomst samenwerking Gemeente Gouda Gouda Onderneemt! in het kader van het Actieprogramma Economie Gouda 2014

Nadere informatie

Beleidsplan Tellus Film Fundering

Beleidsplan Tellus Film Fundering Beleidsplan 2018-2022 Tellus Film Fundering Indeling: 1. Samenvatting 2. Inleiding 3. Missie en visie 4. Wat biedt de stichting? 5. Speerpunten voor de komende jaren 6. Professionalisering van de organisatie

Nadere informatie

Samenwerkingsagenda Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en de Provincie Gelderland

Samenwerkingsagenda Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en de Provincie Gelderland en de Provincie Gelderland 22 maart 2016 Overwegende dat: De provincie Gelderland veel waarde hecht aan de aanwezigheid van onderwijs/kennisinstellingen in haar Provincie. Uiteraard in hun functie van

Nadere informatie

Presentatie Actieplan FoodValley

Presentatie Actieplan FoodValley Presentatie Actieplan FoodValley Doorontwikkeling FoodValley Ambitie 26 oktober 2012 FoodValley: kristallisatiepunt voor innovaties in agrofoodsector (1) Sense of urgency: wereldvoedselproblematiek en

Nadere informatie

GIDS-gemeenten die de JOGGaanpak & GIDS combineren

GIDS-gemeenten die de JOGGaanpak & GIDS combineren GIDS-gemeenten die de JOGGaanpak & GIDS combineren Notitie versie 1.0 September 2016 Door Frea Haker (Gezond in ) Eveline Koks (Jongeren Op Gezond Gewicht) Anneke Meijer (Coördinatie Gezond Gewicht Fryslân

Nadere informatie

STRATEGISCHE AGENDA 2011-2015. Verbinden, inspireren en activeren

STRATEGISCHE AGENDA 2011-2015. Verbinden, inspireren en activeren STRATEGISCHE AGENDA 2011-2015 Verbinden, inspireren en activeren Radboud Vorage, juli 2010 ACHTERGROND Netwerkprogramma loopt af Rol GAN continueren, vanuit het bedrijfsleven Aansluiten bij behoefte deelnemers/participanten

Nadere informatie

Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West

Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West 2030 Station Nieuwe Meer is niet alleen een nieuwe metrostation verbonden met Schiphol, Hoofddorp, Zuidas en de Amsterdamse

Nadere informatie

Programmalijnen. Stichting izovator:

Programmalijnen. Stichting izovator: Programmalijnen Stichting izovator 2014 Stichting izovator, 27 november Stichting izovator: Oude Amersfoortseweg 121 1212 AA Hilversum E-mailadres: info@izovator.nl Website: www.izovator.nl 1 1. Context

Nadere informatie

PS2011MME05-1. Ontwerp-besluit pag. 3

PS2011MME05-1. Ontwerp-besluit pag. 3 PS2011MME05-1 College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel Datum : 30-08-2011 Nummer PS: PS2011MME05 Afdeling : ECM Commissie : MME Registratienummer : 8096D8F2 Portefeuillehouder : Van Lunteren Titel

Nadere informatie

Participatie Stichting BioMedTech Zuid-Holland BESLUITEN

Participatie Stichting BioMedTech Zuid-Holland BESLUITEN Aanbiedingsformulier Onderwerp Participatie Stichting BioMedTech Zuid-Holland BESLUITEN behoudens advies van de Commissie voor Economische Zaken, Grondzaken, Toerisme en Parkeren, bijgaand raadsvoorstel

Nadere informatie

Aan de raad AGENDAPUNT 11. Doetinchem, 4 juli 2009 ALDUS BESLOTEN 9 JULI Economische visie en actieplan Dynamisch Duurzaam Doetinchem

Aan de raad AGENDAPUNT 11. Doetinchem, 4 juli 2009 ALDUS BESLOTEN 9 JULI Economische visie en actieplan Dynamisch Duurzaam Doetinchem Aan de raad AGENDAPUNT 11 ALDUS BESLOTEN 9 JULI 2009 Economische visie en actieplan Dynamisch Duurzaam Doetinchem Doetinchem, 4 juli 2009 Voorstel: 1. de foto van de sociaal-economische situatie in Doetinchem

Nadere informatie

AgriFood Capital Monitor Belangrijkste feiten en cijfers

AgriFood Capital Monitor Belangrijkste feiten en cijfers AgriFood Capital Monitor 2018 Belangrijkste feiten en cijfers Inleiding AgriFood Capital Monitor In dit boekje presenteren wij de feiten en cijfers van de AgriFood Capital Monitor 2018*. De Monitor geeft

Nadere informatie

Meerjarenprogramma Ambitiedocument 2016-2020

Meerjarenprogramma Ambitiedocument 2016-2020 Meerjarenprogramma Ambitiedocument 2016-2020 Agribusiness Economie & Logistiek Recreatie & Toerisme maandag 15 juni 2015, bijeenkomst voor raadsleden Naar een nieuw Programma Jaar 2011-2014 2015 2015 2015

Nadere informatie

CONCEPT-OPDRACHT STICHTING 2018EINDHOVEN BRABANT

CONCEPT-OPDRACHT STICHTING 2018EINDHOVEN BRABANT Beslisdocument Investeringsdossier 2018 BIJLAGE 4 CONCEPT-OPDRACHT STICHTING 2018EINDHOVEN BRABANT 1. Doel van de opdracht Winnen van de titel Culturele Hoofdstad van Europa voor het project 2018 Culturele

Nadere informatie

Theo Koot Ivo de Nooijer Raffi Balder

Theo Koot Ivo de Nooijer Raffi Balder HUBspot is een plek waar innoverende studenten, ondernemers, investeerders, docenten en bedrijven elkaar ontmoeten en inspireren, kennis opdoen en samen ondernemen. Met als doel om Leiden innovatiever

Nadere informatie

Collegevoorstel - 1 - Gemeente Amersfoort

Collegevoorstel - 1 - Gemeente Amersfoort Collegevoorstel Sector : SOB Reg.nr. : 4540609 Opsteller : J.C. Engels Telefoon : (033) 469 42 99 User-id : ENGH Onderw erp Indiening Europese subsidieaanvraag FI-PPP Media in the City Voorstel: 1. De

Nadere informatie

CONCEPT-OPDRACHT STICHTING EINDHOVEN/BRABANT 2018

CONCEPT-OPDRACHT STICHTING EINDHOVEN/BRABANT 2018 Hoort bij raadsvoorstel 27-2012 BIJLAGE 2 APPENDIX 1. CONCEPT-OPDRACHT STICHTING EINDHOVEN/BRABANT 2018 1. Doel van de opdracht Winnen van de titel Culturele Hoofdstad van Europa voor het project 2018Brabant

Nadere informatie

DORDRECHT. Aan. de gemeenteraad

DORDRECHT. Aan. de gemeenteraad *P DORDRECHT Retouradres: Postbus 8 3300 AA DORDRECHT Aan de gemeenteraad Gemeentebestuur Spuiboulevard 300 3311 GR DORDRECHT T 14 078 F (078) 770 8080 www.dordrecht.nl Datum 4 december 2012 Begrotingsprogramma

Nadere informatie

HU GERICHT IN BEWEGING

HU GERICHT IN BEWEGING HU GERICHT IN BEWEGING Organisatieontwikkeling HU het verhaal - versie maart 2016 - Agenda Waar komen we vandaan? Waarom gaan we veranderen? Wie willen we zijn? Hoe gaan we dit bereiken? Wat verandert

Nadere informatie

Raadsbijeenkomst Agenda Delft april 2018 Locatie HNK

Raadsbijeenkomst Agenda Delft april 2018 Locatie HNK Raadsbijeenkomst Agenda Delft 2040 12 april 2018 Locatie HNK Welkom Agenda Delft 2040 in beeld Programma (20:00-22:00) 1. Welkom 2. Agenda Delft 2040 / Fonds Delft 2040, introductie Pauze 3. Langs de opgaven

Nadere informatie

oprichting oprichting C.o.i.2014 3.4 kaart #1/7 Breda, city of imagineers de tijd is rijp. een initiatief van de vereniging voor de beeldindustrie

oprichting oprichting C.o.i.2014 3.4 kaart #1/7 Breda, city of imagineers de tijd is rijp. een initiatief van de vereniging voor de beeldindustrie oprichting oprichting C.o.i.2014 3.4 kaart #1/7 Breda, city of imagineers de tijd is rijp. een initiatief van de vereniging voor de beeldindustrie belofte belofte C.o.i.2014 3.4 kaart #2/7 zonder verbeelders

Nadere informatie

Noord-Nederland en OP EFRO

Noord-Nederland en OP EFRO N o o r d - N e d e r l a n d Noord-Nederland en OP EFRO versterking van de noordelijke economie O P E F R O De afgelopen jaren heeft Noord-Nederland hard gewerkt aan de versterking van haar sociaal economische

Nadere informatie

Scholder an Scholder Verenigen voor de toekomst Werken met de methodiek scholder an scholder 2.0

Scholder an Scholder Verenigen voor de toekomst Werken met de methodiek scholder an scholder 2.0 Scholder an Scholder 2.0 - Verenigen voor de toekomst Werken met de methodiek scholder an scholder 2.0 Opdracht Bestuurlijk Overleg Sport; 7 december 2016 Evaluatie van scholder an scholder (1.0) leert

Nadere informatie

Herman Wijffels Innovatie Event Impact van publieke financieringsinstrumenten 3 november 2016, #HWI Inspiratielunch

Herman Wijffels Innovatie Event Impact van publieke financieringsinstrumenten 3 november 2016, #HWI Inspiratielunch Herman Wijffels Innovatie Event 2016 Impact van publieke financieringsinstrumenten, #HWI2016 - Inspiratielunch MKB-kredietverlening Trends, rol overheid Pieter Waasdorp, directeur Ondernemerschap, Ministerie

Nadere informatie

Agendapunt commissie: 8. W.Bischoff O6raad00804

Agendapunt commissie: 8. W.Bischoff O6raad00804 Agendapunt commissie: 8 steller Telefoonnummer email W.Bischoff 040-2083417 wim.bischoff@valkenswaard.nl agendapunt Kenmerk datum raadsvergadering Onderwerp O6raad00804 Kader ten behoeve van het sociaal-economisch

Nadere informatie

brief van Kamer van Koophandel, 7 dec. 04. (N.B. De rubrieken 1 t/m 4 altijd in deze volgorde uitwerken)

brief van Kamer van Koophandel, 7 dec. 04. (N.B. De rubrieken 1 t/m 4 altijd in deze volgorde uitwerken) Nota PS-commissie Vergaderdatum : 24 januari 2005 Commissie voor : ELE Agendapunt nr. : 9 Commissienr. : 2005-166 Onderwerp : Pieken in de Noordvleugel; OPERA; Gaan voor Goud. Opsteller/telefoon/e-mail-adres

Nadere informatie

Kennisatelier Stedenlink Breedband en (Lokale) Media. Ton van Mil immovator Cross Media Network

Kennisatelier Stedenlink Breedband en (Lokale) Media. Ton van Mil immovator Cross Media Network Kennisatelier Stedenlink Breedband en (Lokale) Media Ton van Mil immovator Cross Media Network Inhoud: Zweven over de mediasector Rol van immovator Relevantie van media en breedband: Nationale markt Globale

Nadere informatie

De motor van de lerende organisatie

De motor van de lerende organisatie De motor van de lerende organisatie Focus op de arbeidsmarkt Naast het erkennen van leerbedrijven is Calibris verantwoordelijk voor ontwikkeling en onderhoud van kwalificaties in de sectoren zorg, welzijn

Nadere informatie

Nextport International community Zwolle Region

Nextport International community Zwolle Region Nextport International community Zwolle Region December 2014 1 Ideaalbeeld Zwolle 2020 Wat hebben we bereikt? We schrijven 2020. Regio Zwolle heeft een transitie doorgemaakt en wordt internationaal gezien

Nadere informatie

Kadernota Evenementen. Provincie Groningen van de

Kadernota Evenementen. Provincie Groningen van de Kadernota Evenementen 2016-2020 van de Provincie Groningen Kadernota Evenementen 2016-2020 van de provincie Groningen Het huidige evenementenbeleid heeft een looptijd tot en met 2015. In deze kadernota

Nadere informatie

KRIMP INLEIDING. voor de welvaart. Bevolking -1,2% Banen -4% In 2012 hebben het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de provincie Zuid-Holland

KRIMP INLEIDING. voor de welvaart. Bevolking -1,2% Banen -4% In 2012 hebben het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de provincie Zuid-Holland SMART WATER INLEIDING In 2012 hebben het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de provincie Zuid-Holland - nieuw te ontwikkelen) projecten en activiteiten aan worden verbonden en worden KRIMP voor de welvaart

Nadere informatie

Aan de raad AGENDAPUNT 11. Doetinchem, 4 juli 2009. Economische visie en actieplan Dynamisch Duurzaam Doetinchem

Aan de raad AGENDAPUNT 11. Doetinchem, 4 juli 2009. Economische visie en actieplan Dynamisch Duurzaam Doetinchem Aan de raad AGENDAPUNT 11 Economische visie en actieplan Dynamisch Duurzaam Doetinchem Voorstel: 1. de foto van de sociaal-economische situatie in Doetinchem voor kennisgeving aannemen; 2. het beleidskader

Nadere informatie

Besluitvorming. Plafond/streefbedrag 10.000.000. Minimumbedrag 0

Besluitvorming. Plafond/streefbedrag 10.000.000. Minimumbedrag 0 Criteria Naam en nummer Soort Instellingsdatum Besluitvorming Nut en noodzaak Functie Doel Ambtelijk beheerder Voeding Toelichting B0442003 Reserve Cofinancieringsfonds Kennis en innovatie Bestemmingsreserve

Nadere informatie

Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202

Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202 Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202 Doel Zorgdragen voor de vorming van beleid voor de eigen functionele discipline, alsmede zorgdragen voor de organisatorische en personele aansturing van een of

Nadere informatie

Met het nieuwe welzijnsbeleid werkt de gemeente Tiel vanuit de volgende uitgangspunten:

Met het nieuwe welzijnsbeleid werkt de gemeente Tiel vanuit de volgende uitgangspunten: Opdrachtformulering kwartiermaker integrale welzijnsopdracht Aanleiding De gemeenteraad van de gemeente Tiel heeft in haar vergadering van juli 2014 het besluit genomen om een inhoudelijke discussie te

Nadere informatie

Economic Board regio Zwolle Kennis delen, krachten bundelen en allianties vormen

Economic Board regio Zwolle Kennis delen, krachten bundelen en allianties vormen Economic Board regio Zwolle 2016-2020 Kennis delen, krachten bundelen en allianties vormen Regio Zwolle: om trots op te zijn Aantal kenmerken van de regio Zwolle Zeer strategische ligging 20% regionaal

Nadere informatie

PS2009MME05-1 - College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel. Aan Provinciale Staten,

PS2009MME05-1 - College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel. Aan Provinciale Staten, PS2009MME05-1 - College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel Datum : 10 maart 2009 Nummer PS : PS2009MME05 Afdeling : ECV Commissie : MME Registratienummer : 2008INT233656 Portefeuillehouder : Ekkers

Nadere informatie

Nota inzake Economic Development Board

Nota inzake Economic Development Board Nota inzake Economic Development Board Inleiding De economische ontwikkeling van Noord-Limburg krijgt een grote impuls met de campusontwikkeling, maar daarmee zijn niet alle economische uitdagingen deze

Nadere informatie

Hoe help je jouw starters om succesvol te zijn? Mylène Hodzelmans - senior adviseur Economie Gemeente Breda

Hoe help je jouw starters om succesvol te zijn? Mylène Hodzelmans - senior adviseur Economie Gemeente Breda Hoe help je jouw starters om succesvol te zijn? Mylène Hodzelmans - senior adviseur Economie Gemeente Breda Wat gaan we doen? Iets over Breda Waarom startersbeleid en welke ondersteuning Rol van de gemeente

Nadere informatie

Strategisch beleidsplan Herman Broerenschool

Strategisch beleidsplan Herman Broerenschool Voor elk kind dat met plezier naar zijn eigen hoogte klimt Strategisch beleidsplan Herman Broerenschool www.hermanbroeren.nl Periode 2018-2022 Roermond, 1 augustus 2018 Voorwoord Voor u ligt het strategisch

Nadere informatie

Topsectoren en de Samenwerkingsagenda EZ-provincies-MKB

Topsectoren en de Samenwerkingsagenda EZ-provincies-MKB High Tech Systems & Materials Life Sciences & Health Agro-Food Logistiek BEDRIJVEN Water Topsectoren en de Samenwerkingsagenda EZ-provincies-MKB Creatieve Industrie Energie Meer geld en betere dienstverlening

Nadere informatie

Aan de Statenleden van de provincies Fryslân, Groningen en Drenthe. Groningen 30 juni 2015 Behandeld door bestuurszaken SNN Telefoonnummer 050 5224942

Aan de Statenleden van de provincies Fryslân, Groningen en Drenthe. Groningen 30 juni 2015 Behandeld door bestuurszaken SNN Telefoonnummer 050 5224942 Aan de Statenleden van de provincies Fryslân, Groningen en Drenthe Groningen 30 juni 2015 Behandeld door bestuurszaken SNN Telefoonnummer 050 5224942 E-mail bestuur@snn.eu Briefnummer UP-15-15096 Bijlage

Nadere informatie

Bespreekpunt: Herkent het BORA de geformuleerde ambitie, kaders en vraagstelling voor de Dialoog Regioprofilering?

Bespreekpunt: Herkent het BORA de geformuleerde ambitie, kaders en vraagstelling voor de Dialoog Regioprofilering? Agendapunt 2 Vergadering : BORA Datum : 28 juni 2018 Onderwerp : Startdocument Dialoog Regioprofilering Bijlagen : 1 Bespreekpunt: Herkent het BORA de geformuleerde ambitie, kaders en vraagstelling voor

Nadere informatie

We zien een datagedreven wereld vol kansen. Toepassingscentrum voor big data oplossingen

We zien een datagedreven wereld vol kansen. Toepassingscentrum voor big data oplossingen We zien een datagedreven wereld vol kansen Toepassingscentrum voor big data oplossingen We zien succesvolle organisaties groeien door big data 50% van de meest succesvolle organisaties Volg ons op twitter:

Nadere informatie

1 Visie op de webpresentatie

1 Visie op de webpresentatie 1 Visie op de webpresentatie De gemeente Eindhoven gaat haar presentatie op het web verbeteren We spreken met opzet over presentatie omdat de vorm wat ons betreft nog open is. Concreet betekent dit dat

Nadere informatie

Realisatie. Indienersbrochure DE PILOTSTARTER. Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening

Realisatie. Indienersbrochure DE PILOTSTARTER. Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening Realisatie Indienersbrochure DE PILOTSTARTER Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening DE PILOTSTARTER Werk je ook aan innovaties om gemeentelijke dienstverlening

Nadere informatie

Topsectoren. Hoe & Waarom

Topsectoren. Hoe & Waarom Topsectoren Hoe & Waarom 1 Index Waarom de topsectorenaanpak? 3 Wat is het internationale belang? 4 Hoe werken de topsectoren samen? 5 Wat is de rol voor het MKB in de topsectoren? 6 Wat is de rol van

Nadere informatie

Binden, bewaren, bezielen en betalen

Binden, bewaren, bezielen en betalen EGH/ZHL november 2013 Binden, bewaren, bezielen en betalen voor landschap en erfgoed in Zuid-Holland Zuid-Holland heeft veel te bieden qua natuur, landschap en erfgoed. Er zijn talrijke partijen die zich

Nadere informatie

ECONOMISCHE STRATEGIE

ECONOMISCHE STRATEGIE ECONOMISCHE STRATEGIE S m a r t W a t e r Smart technologie: connected, interactief en intelligente systemen die door betere communicatie, toezicht en controle, gebruikers een significant verhoogde gebruikswaarde

Nadere informatie

Binnenstadsvisie Eindhoven

Binnenstadsvisie Eindhoven Binnenstadsvisie Eindhoven Raadscie. EM 20.09.16 Vera Gielen Gebiedsmanager Centrum @GielenVera Waarom visie Geeft richting voor ontwikkeling binnenstad om ervoor te zorgen dat we in 2025 de binnenstad

Nadere informatie

Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad. 17 mei 2017 U Lbr. 17/028 (070) Gezamenlijke gemeentelijke uitvoering

Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad. 17 mei 2017 U Lbr. 17/028 (070) Gezamenlijke gemeentelijke uitvoering Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad Datum 17 mei 2017 Ons kenmerk BB/U201700352 Lbr. 17/028 Telefoon (070) 373 8393 Bijlage(n) 3 Onderwerp Gezamenlijke gemeentelijke uitvoering Samenvatting

Nadere informatie

Initiatiefvoorstel aan gemeenteraad

Initiatiefvoorstel aan gemeenteraad Initiatiefvoorstel aan gemeenteraad n.v.t. W.F. Mulckhuijse (SP), R. Pet (GroenLinks), K.G. van Rijn (PvdA), K. Jongejan (VVD) In te vullen door Raadsgriffie Portefeuillehouder nvt nvt RV-nummer: RV-68/2008

Nadere informatie

Het succes van samen werken!

Het succes van samen werken! White paper Het succes van samen werken! Regover B.V. Bankenlaan 50 1944 NN Beverwijk info@regover.com www.regover.com Inleiding Regover B.V., opgericht in 2011, is gespecialiseerd in het inrichten en

Nadere informatie

DE ECONOMISCHE KRACHT VAN ALMERE

DE ECONOMISCHE KRACHT VAN ALMERE DE ECONOMISCHE KRACHT VAN ALMERE Hoofdlijnen van de strategische economische agenda 11 november 2014 2 ONDERNEMERS ZIJN DE ECONOMISCHE MOTOR VAN EEN STAD. OOK IN ALMERE. VOORWOORD Als getogen Almeerder

Nadere informatie

Woonvisie Regio Eindhoven. Samen werken aan drie uitdagingen voor de regionale woningmarkt

Woonvisie Regio Eindhoven. Samen werken aan drie uitdagingen voor de regionale woningmarkt Woonvisie Regio Eindhoven Samen werken aan drie uitdagingen voor de regionale woningmarkt Actieprogramma 2013 1 Inleiding Op 28 juni 2012 heeft de Regioraad de Regionale Woonvisie 2012-2015 vastgesteld.

Nadere informatie

Beleidsplan. Stichting Feanetië. Beleidsplan Stichting Feanetië

Beleidsplan. Stichting Feanetië. Beleidsplan Stichting Feanetië Beleidsplan Stichting Feanetië 2019 Heerenveen, 3 december 2018 Beleidsplan Stichting Feanetië 2019 1 Inhoud 1. Inleiding: een korte beschrijving van de stichting Feanetië 3 2. Analyse sterke/zwakke punten

Nadere informatie

Beter worden in wat we samen zijn!

Beter worden in wat we samen zijn! Beter worden in wat we samen zijn! Wie zijn we? Wat doen we? De gemeenten in de regio Stedendriehoek werken samen. Samen staan we sterk en maken we ons sterk voor het nog verder verbeteren van het VESTIGINGSKLIMAAT.

Nadere informatie

PARTICIPATIE: ÓÓK IN OOST-GRONINGEN!

PARTICIPATIE: ÓÓK IN OOST-GRONINGEN! PARTICIPATIE: ÓÓK IN OOST-GRONINGEN! DOELEN VAN PARTICIPATIEWET ALLEEN TE HALEN ALS RIJK, PROVINCIE, GEMEENTEN, ONDERWIJS EN SOCIALE PARTNERS GEZAMENLIJK AAN DE SLAG GAAN! DE PARTICIPATIEWET IN OOST-GRONINGEN:

Nadere informatie

In november 2017 wordt het event Made in Maastricht gehouden. De kern van het event is een

In november 2017 wordt het event Made in Maastricht gehouden. De kern van het event is een Samenvatting In november 2017 wordt het event Made in Maastricht gehouden. De kern van het event is een tentoonstelling/expo, die de parels van Maastrichts ondernemerschap laat zien. De hoofddoelstelling

Nadere informatie

VERGADERING GEMEENTERAAD d.d. 9 januari 2012 AGENDA NR. 10. VOORSTEL tot oprichting NV Greenport Venlo Innovation Center. Aan de Gemeenteraad

VERGADERING GEMEENTERAAD d.d. 9 januari 2012 AGENDA NR. 10. VOORSTEL tot oprichting NV Greenport Venlo Innovation Center. Aan de Gemeenteraad VOORSTEL tot oprichting NV Greenport Venlo Innovation Center. Aan de Gemeenteraad VERGADERING GEMEENTERAAD d.d. 9 januari 2012 AGENDA NR. 10 Geachte raad, Het college van burgemeester en wethouders vraagt

Nadere informatie

ICT als aanjager van de onderwijstransformatie

ICT als aanjager van de onderwijstransformatie ICT als aanjager van de onderwijstransformatie ICT als aanjager van de onderwijstransformatie Technologische innovatie biedt het onderwijs talloze mogelijkheden. Maar als we die mogelijkheden echt willen

Nadere informatie

Plan van aanpak Het plan van aanpak voor dit project bestaat uit drie fasen:

Plan van aanpak Het plan van aanpak voor dit project bestaat uit drie fasen: Samenvatting tussenrapport Toekomstvisie FNV KIEM Testen van de geformuleerde visies op de vakbond van de toekomst aan de huidige behoeften van leden en potentiële leden. Aanleiding Project FNV KIEM in

Nadere informatie

Werkplan Centrum XL 2015/2016

Werkplan Centrum XL 2015/2016 Werkplan Centrum XL 2015/2016 Maart 2015, Amsterdam Inleiding: toekomstperspectief Centrum XL Er zijn veel ontwikkelingen gaande in Amsterdam op het gebied van economie, logistiek en duurzaamheid die van

Nadere informatie

SAMENWERKINGSOVEREENKOMST Kenmerk: KP/AvdM/2013

SAMENWERKINGSOVEREENKOMST Kenmerk: KP/AvdM/2013 SAMENWERKINGSOVEREENKOMST Kenmerk: KP/AvdM/2013 DE ONDERGETEKENDEN ( PARTIJEN ): 1. Provincie Overijssel gevestigd te Zwolle en tevens kantoor houdend te Zwolle, ten deze rechtsgeldig vertegenwoordigd

Nadere informatie

College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel. Aan Provinciale Staten,

College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel. Aan Provinciale Staten, PS2008MME14-1 - College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel Datum : 6 mei 2008 Nummer PS : PS2008MME14 Afdeling : ECV Commissie : MME Registratienummer : 2008INT220919 Portefeuillehouder : Ekkers Titel

Nadere informatie

Subsidies in de regio

Subsidies in de regio Subsidies in de regio Noord Nederland Subsidies in de regio -- Noord-Nederland Om bepaalde regio s binnen Nederland direct of indirect te versterken zijn er verschillende regionale, nationale en Europese

Nadere informatie

Amsterdamse haven en innovatie

Amsterdamse haven en innovatie Amsterdamse haven en innovatie 26 september 2011, Hoge School van Amsterdam Haven Amsterdam is een bedrijf van de gemeente Amsterdam Oostelijke handelskade (huidige situatie) Oostelijke handelskade (oude

Nadere informatie

Innovatief beroepsonderwijs in de regio: bindmiddel en broedplaats

Innovatief beroepsonderwijs in de regio: bindmiddel en broedplaats Innovatief beroepsonderwijs in de regio: bindmiddel en broedplaats Studiedag De toekomst van het platteland Nijmegen, 21 november 2018 Loek FM Nieuwenhuis Lectoraat beroepspedagogiek Lectoraat Beroepspedagogiek

Nadere informatie

SKPO Profielschets Lid College van Bestuur

SKPO Profielschets Lid College van Bestuur SKPO Profielschets Lid College van Bestuur 1 Missie, visie SKPO De SKPO verzorgt goed primair onderwijs waarbij het kind centraal staat. Wij ondersteunen kinderen om een stap te zetten richting zelfstandigheid,

Nadere informatie

Masterplan Recreatie & Toerisme. Consulterende Startnotitie

Masterplan Recreatie & Toerisme. Consulterende Startnotitie Masterplan Recreatie & Toerisme Consulterende Startnotitie Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Waarom hebben we het hierover? 3 1.2 Opdrachtformulering 3 2 Het proces van het Masterplan Recreatie & Toerisme

Nadere informatie

ONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA

ONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA ONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA VOORWOORD Hoe leiden we elke student op tot de professional voor de wereld van morgen? Met de blik op 2025 daagt die vraag

Nadere informatie

Strategische Agenda Helmond. Coalitie-onderhandelingen 4 april 2018

Strategische Agenda Helmond. Coalitie-onderhandelingen 4 april 2018 Strategische Agenda Helmond Coalitie-onderhandelingen 4 april 2018 Staat van Helmond: Hoofddoelen strategische agenda Centrale ambitie: Meer banen Meer inwoners Meer banen Verwachte groei naar 101.000

Nadere informatie

Samenvatting Ruimte om te Ondernemen integrale economische visie Pijnacker- Nootdorp

Samenvatting Ruimte om te Ondernemen integrale economische visie Pijnacker- Nootdorp Samenvatting Ruimte om te Ondernemen integrale economische visie Pijnacker- Nootdorp Ondernemers zorgen voor werkgelegenheid, innovatie en productiviteit en dragen daarmee bij aan de welvaart en welzijn

Nadere informatie

BELEIDSCYCLUS MISSIE VISIE AMBITIE 2016: DE NTFU OP KOP STRATEGISCHE PIJLERS VOORWAARDEN

BELEIDSCYCLUS MISSIE VISIE AMBITIE 2016: DE NTFU OP KOP STRATEGISCHE PIJLERS VOORWAARDEN NTFU JAARPLAN 2015 BELEIDSCYCLUS MISSIE VISIE AMBITIE 2016: DE NTFU OP KOP STRATEGISCHE PIJLERS MARKTPOSITIE BELANGENBEHARTIGING VOORWAARDEN STERKE BONDSORGANISATIE INNOVATIEF HANDELEN NAAMSBEKENDHEID

Nadere informatie

Samenstelling bestuur

Samenstelling bestuur Presentatie KvO 2.0 Samenstelling bestuur Krachtteam Peter Beckers : voorzitter Jan van Loon : initiatiefnemer Theo Vinken : initiatiefnemer Paul Jansen : aanvoerder werkorganisatie 2a Karel Jan van Kesteren

Nadere informatie

Slimme zet! Vindingrijk in vastgoedopgaven!

Slimme zet! Vindingrijk in vastgoedopgaven! Slimme zet! Vindingrijk in vastgoedopgaven! Postbus 711 3900 AS Veenendaal Kerkewijk 26 3901 EG Veendaal (T) 0318-55 19 60 (F) 0318-55 19 61 (M) info@ingeniousvastgoed.nl (I) www.ingeniousvastgoed.nl Haar

Nadere informatie

Raadsvoorstel Programma Inwoners - en Overheidsparticipatie

Raadsvoorstel Programma Inwoners - en Overheidsparticipatie BLANCO gemeente Eindhoven Raadsnummer 15R6463 Inboeknummer 15bst01200 Beslisdatum B&W 8 september 2015 Dossiernummer 15.37.551 Raadsvoorstel Programma Inwoners - en Overheidsparticipatie 2015-2018 Inleiding

Nadere informatie

Cofinanciering Innovatiesprong Twente (ISP)

Cofinanciering Innovatiesprong Twente (ISP) Cofinanciering Innovatiesprong Twente (ISP) De Agenda van Twente is een tienjarig investeringsprogramma van de veertien Twentse gemeenten. Hoofddoel is het versterken van de Twentse economie. Hiervoor

Nadere informatie

Programma Energie 2012-2015 Samenvatting Projectplan

Programma Energie 2012-2015 Samenvatting Projectplan Programma Energie 2012-2015 Samenvatting Projectplan Lokale Energie Lokale Energie - 4 Lokale energie-initiatieven - Een loket voor buurt- en dorpsinitiatieven Projectnaam : Lokale Energie Opdrachtgever

Nadere informatie

Doel Doel van het programma VvW:

Doel Doel van het programma VvW: Doel Doel van het programma VvW: Een strategie en bijbehorende actielijnen opleveren en (laten) uitvoeren ten behoeve van de gewenste economische structuurversterking van de Vierkant voor Werk regio. Dit

Nadere informatie

Samen verder In het sociale domein

Samen verder In het sociale domein Samenvatting Masterplan Samen verder In het sociale domein What if I fall? Oh,but my darling,what if you fly? (gedicht van Erin Hanson) Samen Verder is het programma om de doorontwikkeling van het sociale

Nadere informatie

CIV SMART TECHNOLOGY

CIV SMART TECHNOLOGY CIV SMART TECHNOLOGY Uitgebreide managementsamenvatting Plan van Aanpak Centrum voor Innovatief Vakmanschap Smart Technology Ten behoeve van subsidie aanvraag Regionaal Investeringsfonds door de partners

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL Rv. nr.: B&W-besluit d.d.: B&W-besluit nr.:

RAADSVOORSTEL Rv. nr.: B&W-besluit d.d.: B&W-besluit nr.: RAADSVOORSTEL 12.0076 Rv. nr.: 12.0076 B&W-besluit d.d.: 26-6-2012 B&W-besluit nr.: 12.0647 Naam programma +onderdeel: Economie en Toerisme, kenniseconomie Onderwerp: Beleidskader cofinanciering Leiden

Nadere informatie

Koers invoering Omgevingswet Boxtel

Koers invoering Omgevingswet Boxtel Koers invoering Omgevingswet Boxtel Inleiding In strategische visie van Boxtel voor 2020 staat dat we voorop willen blijven met duurzaamheid, aan een sterk centrum willen, toerisme en recreatie tot een

Nadere informatie

Actieprogramma Toeristische Verblijfsaccommodaties Stadsregio Amsterdam. Februari 2007

Actieprogramma Toeristische Verblijfsaccommodaties Stadsregio Amsterdam. Februari 2007 Actieprogramma Toeristische Verblijfsaccommodaties Stadsregio Amsterdam Februari 2007 1. Inleiding Op 12 december 2006 is het onderzoek naar Toeristische Verblijfsaccommodaties Stadsregio Amsterdam aan

Nadere informatie

Werkwaardig, volwaardig werk voor iedereen

Werkwaardig, volwaardig werk voor iedereen Werkwaardig, volwaardig werk voor iedereen Sociaal ondernemen is win win win Werkwaardig is een zakelijk platform dat draait om mensen. Leden van Werkwaardig - werkgevers in de regio Delft - ontmoeten

Nadere informatie