Transcriptie

1

2

3

4

5

6 DEFINITIEF opdrachtformulering Synthese 2017 en 2018 (overeenkomst voor 2 jaar voor de gemeente Venray) Aanleiding Met ingang van 1 januari 2015 zijn we met onze welzijnsinstelling Synthese een andere weg van vraagstelling ingeslagen. We zijn getransformeerd van een productenaanbod naar een vraagstelling op resultaten. We willen toe naar een samenleving waarin we meer verantwoordelijkheid nemen voor onszelf, zelfsturing geven aan ons leven of aan de wijk of buurt en waar dat kan anderen helpen weer heel normaal is. Dat betekent dat we ruimte moeten maken voor ontwikkelingen en innovaties die ontstaan vanuit de inwoners zelf. Geen kant en klaar aanbod van ondersteuning, maar inspelen op de behoefte van de inwoner. Dit vraagt om flexibiliteit, vertrouwen, loslaten van strakke regels en eigen expertise en daarmee het loslaten van een gereguleerd aanbod met gedefinieerde producten. Het vraagt ook om een andere manier van monitoren. Niet meer het aantal bereikte inwoners, het aantal ingezette producten of het aantal telefoontjes is leidend. We willen veel meer toe naar het meten van de kwaliteit van leven. Dit betekent vanuit de gemeente minder sturen op producten en juist meer sturen op resultaten. Bij deze resultaten denken wij aan de kwaliteit van leven en de tevredenheid van onze inwoners, vrijwilligersorganisaties/verenigingen, wijken en dorpen. Deze nieuwe manier van monitoring is, ook landelijk, nog volop in ontwikkeling. We hebben voor de jaren 2015 en 2016 ervaring opgedaan met de nieuwe manier van vraagstelling en willen dit voortzetten met enkele wijzigingen. Uitgangspunten Binnen het gemeentelijk beleid zijn er verschillende uitgangspunten geformuleerd: Participatie Dit is erop gericht dat iedereen mee kan, mag en moet doen. Het gaat dus om: het creëren van mogelijkheden voor en door inwoners zodat zij fysiek in staat zijn te participeren; het meedoen naar vermogen, denk aan vormen van beschut werken (werk voor mensen met een beperking). Eigen kracht Gaat over het benadrukken van wat iemand kan in plaats van uitgaan van de beperkingen die iemand heeft. Ook regie bij het gezin valt hieronder, het inzetten van talenten en kwaliteiten van mensen voor hun omgeving, vereniging, familie, buren, etc. Iedereen heeft een rol. Ondersteuning hierbij is gericht op versterken van het zelf oplossend vermogen. Wederkerigheid Hierbij wordt er vanuit gegaan dat iedereen iets kan bijdragen. Mensen die ondersteuning of hulp ontvangen, zoals een uitkering (het gaat hier niet om zorg), wordt gevraagd een bijdrage te leveren in hetgeen zij kunnen bieden. Zo wordt gebruik gemaakt van ieders kracht en talent. Vitale gemeenschappen (gericht op collectief/community: gemeenschappen, verenigingen en burgerinitiatieven) Wat verstaan we hier nu precies onder? Gebruik maken van de kracht van de gemeenschap 1

7 DEFINITIEF Mensen zelf laten doen wat ze zelf kunnen Het initiatief en verantwoordelijkheid bij inwoners laten Aansluiten op de behoeftes, wensen en dromen van inwoners, zowel individueel als collectief, waarbij het streven is om tot collectieve groei te komen Overlaten wat kan en vastpakken en begeleiden wat nodig is. Maar het betekent ook een verandering in de manier waarop we binnen de gemeente Venray werken. Eigen Regie (gericht op het individu) Wat verstaan we hier nu precies onder? Mensen houden zelf de regie en blijven dus eigenaar van problemen en oplossingen. Uitgangspunt is dat door de persoon, de omgeving en eventueel professionele ondersteuning gekeken wordt wat een oplossing of antwoord op een ondersteuningsvraag is. De gemeente heeft een stimulerende/faciliterende/regisserende rol. Dit is gericht op de inzet van ondersteuning of zorg en niet op het overnemen van de regie van de persoon met een hulpvraag. We gaan uit van maatwerk waarbij een belangrijk uitgangspunt de draagkracht van de persoon en zijn of haar omgeving is. Om volwaardige participatie mogelijk te maken dient ondersteuning aan te sluiten bij de mogelijkheden, de wensen en de voorkeuren van inwoners. Verantwoordelijkheid voor elkaar. Naast het feit dat mensen in eerste instantie zelf de regie behouden, mag van de omgeving verwacht worden dat mensen oog hebben voor elkaar en hierop inspelen. We richten ons op preventie (voorkomen is beter dan genezen) o.a. door middel van inzet wijkteams en gezinscoaches. Handelen vindt plaats op basis van een integrale visie, we denken vanuit samenhang: het hele gezin of bijvoorbeeld een buurt. Dit is niet afhankelijk van domeinen, afdelingen, etc. De gemeente heeft een regierol, deze houdt in het vooraf opstellen van resultaten/gewenste effecten voor de uitvoerende partij en daarnaast regelmatig met de uitvoerende partij een tussentijdse evaluatie met eventueel een doorontwikkeling van de aanpak. Samen met anderen/elkaar is een belangrijk uitgangspunt waaraan de gemeente wil werken. Inwoners krijgen maximale ruimte om zelf actief te bouwen aan de samenleving, om zelf initiatieven te ontplooien. De gemeente stuurt hier niet in en neemt het niet over, maar maakt het mogelijk door middel van facilitering en ondersteuning. Daarnaast concentreert de gemeente zich op het bieden van een vangnet voor de meest kwetsbare burgers, die niet in staat zijn om hun vraag te stellen. De veranderingen betekenen een grote cultuurverandering waarbij iedereen hoopt dat alles goed gaat. We doen er alles aan om fouten en/of drama s te voorkomen, maar het is een illusie te denken dat we alles kunnen voorzien en voorkomen. Beleid wordt dan ook niet vormgegeven op basis van incidenten. Het budget dat de gemeente ontvangt voor haar taken is leidend. We moeten het doen met de middelen die we ontvangen. Er wordt niet koste wat kost naar oplossingen gezocht. Basisuitgangspunten tussen opdrachtgever en opdrachtnemer Wij willen inwoners de ruimte terug geven om op basis van hun deskundige inschatting tot een passende aanpak te komen. Dat is een gedurfde keuze, waarbij we niet alles van tevoren vastleggen, in het vertrouwen dat we samen het verschil kunnen maken. Als de samenleving geacht wordt zelf dingen op te pakken, zou ze daar vanzelfsprekend ook de ruimte voor moeten 2

8 DEFINITIEF krijgen. Dat betekent dus niet vooraf bepalen wat het aanbod is waar inwoners gebruik van kunnen maken, maar inspelen op de vraag. We realiseren ons dat we dit niet direct van alle inwoners mogen c.q. kunnen verwachten. We hebben dan ook een aantal tussenstappen nodig om dit streven te bereiken. Dit vraagt van de gemeente en Synthese een andere rol en daarmee ook om andere basisuitgangspunten in de relatie tussen opdrachtnemer Synthese en opdrachtgever, de gemeente Venray, te weten: - een actieve signaleringsrol; - afstemming zoeken met gemeente, inwoners, andere partners en de coördinatierol hier in pakken - vertrouwen op het hoe, dus loslaten van controle op uitvoering; - regelmatig tussentijds overleg over voortgang en indien nodig resultaten bijstellen; - inzet zo preventief mogelijk, zo licht mogelijk, zo snel/ kort mogelijk; - de inwoner heeft de regie, de professional ondersteunt, staat naast de inwoner; - sturen op resultaten en effecten, niet op producten en aantallen. Met afstemming en verbindingen leggen, voorkomen we dubbelingen (van aanvragen en van hulpverlening) en inzetten we in op het voorkomen van doorverwijsgedrag (van professional) en shopgedrag (van klant). Wij verwachten hierdoor dat er ruimte en flexibiliteit ontstaat bij Synthese wat ten goede komt aan de innovatie. Er zullen geen wachtlijsten ontstaan, onze inwoners worden naar tevredenheid ondersteund. Pijlers/Vraagstelling gemeente Visie Inwoners zetten zich voor elkaar in op basis van solidariteit en/of wederkerigheid. Professionals ondersteunen/faciliteren inwoners, daar waar noodzakelijk of gewenst. We handelen vanuit een positief mensbeeld. Hierbij richten we ons op maatwerk, afgestemd op vragen van inwoners en maken gebruik van de ruimte die wetgeving toestaat. We laten ons niet leiden door schotten die er rondom de taken zijn. De inwoner staat centraal en heeft de overheid nog maar beperkt nodig. Zelfregie (zelf bepalen), eigen kracht (zelf kunnen), zelfredzaamheid (zelfstandig mee kunnen doen),eigen verantwoordelijkheid (zelf moeten of mogen), samenredzaamheid en vitale gemeenschappen zijn leidende beginselen. Pijlers: De ondersteuning in Venray is gebaseerd op 3 pijlers: 1. Signaleren, Ondersteunen en waarderen van de inwoner in een kwetsbare positie 2. Empowerment individueel (versterken en ondersteunen van de individuele inwoner) 3. Empowerment collectief (versterken en ondersteunen van vitale gemeenschappen (vrijwilligersorganisaties, verenigingen, inwonersinitiatieven en jongeren) op vraagstukken van vrijwilligersbeleid en hun bijdrage waarderen 3

9 DEFINITIEF Pijler 1. Signaleren, Ondersteunen en waarderen van de inwoner in een kwetsbare positie Doel: Resultaat: Vroegtijdig bereiken van inwoners in een kwetsbare positie, voorkomen van verzwaring van problemen en stimuleren van (meer) zelfredzaamheid en wederkerigheid. De draaglast en draagkracht van de inwoner is in balans. Beroep op professionele zorg neemt af en de kwetsbare inwoner voelt zich ondersteund, geholpen, gewaardeerd en /of ontlast en hun beleving van kwaliteit van leven stijgt. Inwoners zijn beter in staat zelfstandig een financiële huishouding te voeren en kunnen duurzaam zonder financiële problemen leven. Indicatoren: Aantal algemeen toegankelijke ingezette respijtzorgvoorzieningen; Aantal ingezette algemeen toegankelijke basisvoorzieningen; Tevredenheid van mantelzorgers over ondersteuning, waardering en erkenning; Klanttevredenheid: voel je je geholpen om het zelf te kunnen doen? ; Aantal ondersteuningen van (problematische) schuldenproblematiek; We hebben een groter bereik van moeilijk bereikbare doelgroepen (jongeren en jongere mantelzorgers); Aantal personen die weer in staat zijn een zelfstandige financiële huishouding te voeren; Aantal personen dat preventief vrijwillig ondersteund wordt (bijv OOK). Pijler 2 Empowerment individueel (versterken en ondersteunen van de individuele inwoner) Ondersteunen van doelgroepen Doel: Versterken van inwoners in vergelijkbare omstandigheden en/of in een vroegtijdig stadium bereiken van deze inwoners vanuit preventie. Resultaat: Inwoners zijn in verbinding met anderen met soortgelijke vraagstukken of thema s en kunnen elkaar hier in ondersteunen Indicator: Aantal groeps/themagerichte bijeenkomsten of initiatieven die zonder professionele ondersteuning voortgang vinden; De doelgroep is tevreden over de ondersteuning ; Er is sprake van afname/stabilisatie van vraagstukken of thema s; Aantal risicojongeren (jongeren zonder uitkering, startkwalificatie enof vaste woon-of verblijfplaats). 4

10 DEFINITIEF Ondersteunen van individuele veroorzakers overlast met een verstandelijke/psychische beperking Doel: Het in beeld krijgen van het aantal veroorzakers en het ondersteunen hiervan. Resultaat: Het bereiken en ondersteunen van overlastgevende inwoners en zijn/haar woonomgeving/buren en het doorverwijzen van deze inwoners naar professionele hulpverlening ten behoeve van een integrale aanpak Indicator: Het aantal gesignaleerde overlastgevende inwoners per wijk/dorp; Inzet buurtbemiddeling; Het aantal inwoners dat is doorverwezen naar een integrale aanpak; De tevredenheid van de wijken neemt toe. Pijler 3. Empowerment collectief (versterken en ondersteunen van vitale gemeenschappen (vrijwilligersorganisaties, verenigingen, inwonersinitiatieven en jongeren) op vraagstukken van vrijwilligersbeleid en hun bijdrage waarderen Doel: Resultaat: Indicator: Bereiken en procesmatig ondersteunen van inwonersinitiatieven, vrijwilligersorganisaties en verenigingen met vraagstukken op het gebied van vrijwilligersbeleid, toekomst, voortgang en samenwerking. Onze organisaties en verenigingen kunnen op eigen kracht de vereniging staande houden. Initiatieven worden niet op inhoud maar op proces ondersteund, ze worden op weg geholpen (niet over genomen) en daar waar voortgang stagneert wordt geprobeerd om in gezamenlijkheid de juiste koers te vinden. Er wordt verbinding gezocht met andere, (al bestaande) initiatieven en hier wordt een coördinerende/verbindende rol in gepakt. Synthese ontwikkelt een methodiek, in samenwerking met Club Totaal, om verenigingen te ondersteunen. Het aantal verenigingen dat een beroep doet op ondersteuning; Het aantal verenigingen dat aantoonbaar en structureel participatie bevordert; Tevredenheid van verenigingen over de ondersteuning; Het aantal bewonersinitiatieven dat op proces is ondersteund; Tevredenheid van initiatiefnemers over de procesondersteuning; Aantal bereikte verenigingen die een rol pakken in participatie; Individuele en groepsmonitor risicovolle jongeren (veroorzaken overlast, middelengebruik, crimineel gedrag e.d.); Klanttevredenheid jongeren; Tevredenheid bestaande jongerenorganisaties en het monitoren hiervan. 5

11 DEFINITIEF In de opdrachtformulering over de jaren 2015 en 2016 hebben we afgesproken om de financiële middelen die gekoppeld zijn aan de functies van het opbouwwerk uit de subsidie van Synthese te halen en beschikbaar te stellen aan onze inwoners in de vorm van een zogenaamd burgerbudget. Inwoners bepalen zelf hun ondersteuningsvraag, vragen zelf offertes op bij partijen bij wie zij de ondersteuning willen inkopen. Wijk-dorpsondersteuning was daarmee geen vast onderdeel meer van inkoop Synthese, m.u.v. jongeren. De Gemeente zou kaders opstellen en zorgen voor een goede communicatie en PR. Door het beschikbaar stellen van dit budget aan onze inwoners zou de subsidie aan Synthese in 2015 en 2016 met + 10% worden afgebouwd. We zijn overeen gekomen dat in % en in % wordt toegevoegd aan het Burgerbudget vanuit het budget van Synthese. Omdat er ambtelijk in 2015 geen inzet is gepleegd om kaders te stellen en een PR-campagne uit te voeren is de afbouw over 2016 verschoven naar Eind 2015 is er een werkatelier georganiseerd met medewerkers van de gemeente Venray, Synthese en diverse inwoners om het burgerbudget te bespreken en om begin 2016 met een uitgewerkt plan te kunnen komen. Helaas is ook dit ambtelijk niet opgepakt. Conclusie van het werkatelier was : inwoners zijn op zoek naar een laagdrempelige manier van ondersteuning bij hun bewonersinitiatief. Het gaat bij de meeste initiatieven niet zozeer om de financiën maar meer: hoe kom ik verder met mijn initiatief en welke stappen moet ik maken om het initiatief te laten slagen (het proces). De initiatiefnemers zijn dus op zoek naar iemand die meedenkt, faciliteert en ondersteunt en die zij op één plek kunnen vinden. De gereserveerde 10% wordt vooralsnog weer ingezet t.b.v. pijler 3. Resultaten en verantwoording Evalueren: Elke 3 maanden wordt op beleidsontwikkelingen en voortgang een plenair gesprek gevoerd met de betrokken beleidsmedewerkers en Synthese. Synthese sluit hiervoor 1 x per kwartaal aan op maandagochtend van 9 tot 10 bij het beleidsoverleg van de gemeente Venray. Tijdens dit overleg wordt bepaald welke delen van de rapportage geschikt zijn ter verantwoording voor de raad en welke delen bij beleid blijven. Synthese verwerkt dit in een cumulatief document zodat op het eind van het jaar er een verantwoordingsdocument ligt dat geschikt is om te gebruiken richting onze gemeenteraad. Werkatelier: Eén of twee maal per jaar organiseren gemeente en Synthese een bijeenkomst van uitvoerders, beleidsmedewerkers waarin een casus, klacht of thema wordt gebruikt om van te leren en te verbeteren. Daarnaast levert Synthese monitoring-informatie en ieder kwartaal een voortgangsrapportage. In deze rapportage is aandacht voor ontwikkelingen en trends per wijk. Looptijd 2017 en

12 DEFINITIEF Prijs/Tarief/financiële kaders De aangeboden prijs geldt voor de gehele opdracht en is inclusief alle overige kosten zoals leveringskosten reis- en verblijfkosten, belastingen en heffingen enz. Synthese en de gemeente Venray onderkennen dat bepaalde doelgroepen (nog) onvoldoende bereikt worden. Vanaf 2017 gaat Synthese de samenwerking aan met partijen die voldoen aan de eisen (HBO-opleiding agogisch werk en ingeschreven in het beroepsregister) en die deze doelgroepen wel kunnen bereiken. Hiervoor reserveert Synthese binnen het subsidiebedrag middelen om dit mogelijk te maken. prognose uitgaven Synthese Beschikbaar Subsidie Incl. -/- 1,3 fte Bewonersbudget verschil budget in begroting Synthese 3% korting gezinscoaches toegepast , Nee Nee ,- terug 0,00 betaald , Ja Nee Ja, -/ ,- gereserveerd +/ , (incl. verlaging ,- -/ = ,- Ja Ja ( ,-) Nee +/ ,- door lager uurtarief) (incl. verlaging door lager uurtarief) ,- -/ = , ,- Ja Ja ( ,-) Nee +/ ,- 7

13

14 Pagina 2 van 34

15 Dit document bevat de subsidieaanvraag 2017/2018 van Synthese. De gemeente Venray en Synthese hebben de productindeling van de inzet van Synthese losgelaten (per 2015) en richten zich steeds meer op het bereiken van maatschappelijke resultaten. Het gaat in het algemeen om kwaliteit van leven en tevredenheid van inwoners in al hun rollen. Uitgangspunten richting inwoners en professionals vanuit het gemeentelijk beleid gaan over participatie, eigen kracht, eigen regie, wederkerigheid, verantwoordelijkheid voor elkaar en vitale gemeenschappen. Ook belangrijk is om samen te werken aan verandering met ruimte voor professionaliteit binnen de budgettaire kaders. De gemeente verwoordt de uitgangspunten in de beleidsdocumenten: Iedereen telt mee, doet mee en draagt bij (beleidsplan Wmo ) Beleidsplan jeugdhulp Alle gezinnen doen en tellen mee. De gemeente Venray heeft ten behoeve van Synthese de opdracht samengevat. De bijlage geeft de beleidsrichting weer van de gemeente Venray. Uitgangspunt van de gemeente en voor deze subsidieaanvraag is dat we toe willen naar een samenleving waarin we meer verantwoordelijkheid nemen voor onszelf, zelf sturing geven aan ons leven of aan de wijk of buurt en waar anderen helpen weer heel normaal is. Dat betekent dat we ruimte moeten maken voor ontwikkeling en innovatie die ontstaat vanuit de inwoners zelf. Geen kant en klaar aanbod van ondersteuning, maar inspelen op de behoefte van de inwoner. Dit vraagt om flexibiliteit, vertrouwen, loslaten van strakke regels en eigen expertise en daarmee het loslaten van een gereguleerd aanbod met gedefinieerde producten. Het vraagt ook om een andere manier van monitoren. Niet meer het aantal bereikte inwoners, het aantal ingezette producten of het aantal telefoontjes is leidend. We willen veel meer toe naar het meten van de kwaliteit van leven. Dit betekent vanuit de gemeente minder sturen op producten en juist meer sturen op maatschappelijk effect. Bij deze gewenste effecten denken wij aan de kwaliteit van leven en de tevredenheid van onze inwoners, vrijwilligersorganisaties/verenigingen, wijken en dorpen. Deze nieuwe manier van monitoring is, ook landelijk, nog volop in ontwikkeling. We krijgen deze nieuwe vorm van samenwerken steeds beter in de vingers maar dat kost tijd en het gaat niet met een druk op de knop. We hebben voor de jaren 2015 en 2016 ervaring opgedaan met de nieuwe manier van vraagstelling en willen dit voortzetten met enkele wijzigingen. Daarom bevat deze subsidieaanvraag ook een beschrijving van het proces hoe we gezamenlijk groeien naar werken aan gewenste maatschappelijke effecten en bijbehorende verantwoordingsafspraken. We benoemen drie pijlers van maatschappelijke effecten waarop we onze inzet richten: 1 Signaleren, ondersteunen en waarderen van de inwoner in een kwetsbare positie. 2 Empowerment individueel (versterken en ondersteunen van de individuele inwoner). 3 Empowerment collectief (versterken en ondersteunen van vitale gemeenschappen (vrijwilligersorganisaties, verenigingen, inwonersinitiatieven en jongeren) en hun bijdrage waarderen). Deze subsidieaanvraag is ook volgens deze pijlers ingedeeld. Gezamenlijk voortschrijdend inzicht kan de indeling uiteraard veranderen. Pagina 3 van 34

16 De visie van de gemeente Venray is dat in Venray inwoners zelf verantwoordelijkheid nemen. Anderen helpen is heel normaal. Inwoners hebben en houden de regie over hun eigen leven, de buurt en de wijk. En daarin werken ze samen. De visie van Synthese sluit hier goed op aan. Synthese denkt dat het alledaagse leven mensen alle mogelijkheden biedt om tot hun recht te komen en zich te ontwikkelen. Dat gebeurt in wisselwerking met hun omgeving. Gemeenschappen zijn onderdeel van de omgeving en worden sterker als iedereen mee kan doen. Dit gaat niet altijd vanzelf, daarom is de missie van Synthese om ruimte te maken voor het alledaagse leven, voor iedereen en overal. Na deze inleiding geeft dit document een beschrijving van de algemene werkwijze. Daarna komt de inzet van Synthese aanbod; aan de hand van de drie pijlers. Telkens wordt eerst de doelstelling, ambitie en de indicatoren van elke pijler beschreven met als toevoeging een inhoudelijke toelichting op de aanpak. Tenslotte een kort hoofdstuk over het proces van verantwoording. Pagina 4 van 34

17 Gemeente Venray en Synthese hebben in 2015 en 2016 de manier van samenwerken verder verbeterd ten opzichte van de jaren voor de transitie. We hebben ieder in onze eigen rol het welzijnswerk omgevormd vooruitlopend op de veranderingen in het sociaal domein en in aansluiting met die ontwikkeling. Uiteraard is dit proces nog niet klaar, we staan nog midden in de transformatie. Ook het rapportageproces over de werkzaamheden van Synthese is veranderd. Synthese en medewerkers van de gemeente bespreken structureel de voortgang en dat helpt om met elkaar goede afspraken te maken. Zo geven gemeente en Synthese in een gezamenlijk werkatelier (najaar 2016) de rapportage inhoudelijk nog beter vorm. Door de rapportages en de subsidieaanvraag doelmatig in te steken maken we ontwikkelingen qua maatschappelijk effect steeds beter zichtbaar. De subsidieaanvraag voor 2016 beschrijft nog veel op basis van activiteiten in plaats van op resultaten en het proces. Dat verbeteren we met het plan van aanpak van deze subsidieaanvraag (= werkplan 2017/2018). De opdrachtomschrijving van de gemeenten en de drie gekozen pijlers geven een actueel handvat om de inzet van Synthese gepaard te laten gaan met inzicht in het effect op de samenleving van die werkzaamheden. We doen een procesvoorstel om deze kwaliteit komende jaren te verbeteren. Het werkplan 2017/2018 delen we in aan de hand van drie pijlers: 1 Signaleren, ondersteunen en waarderen van inwoners in een kwetsbare positie; 2 Empowerment individueel (versterken eigen kracht inwoners); 3 Empowerment collectief (versterken, ondersteunen en waarderen van vitale gemeenschappen en vrijwilligers(organisaties)). Hoewel wij het ondersteunen van kwetsbare burgers niet los zien van het ontwikkelen en ondersteunen van gemeenschappen zijn er vraagstukken die extra aandacht op individueel niveau vragen, voor mensen in een kwetsbare positie of ook om de eigen kracht van een inwoner te versterken. Daarnaast blijven er ontwikkelingen op gemeenschapsniveau, bij organisaties en verenigingen die om ondersteuning en waardering vragen. De drie pijlers structureren en tonen het onderlinge verband (samenleving, burgers, netwerkpartners). Synthese en gemeente blijven ondertussen de inhoudelijke beschrijving van de pijlers verbeteren. De subsidieaanvraag in de huidige vorm is een ontwikkeldocument, waarbij we ernaar streven vanuit de opdrachtomschrijving van de gemeente het huidige plan van aanpak en de uitvoering scherper te maken. In 2016 ging het gesprek vaak over de gepleegde activiteiten, terwijl beide partijen het graag willen hebben over wat de gewenste maatschappelijke effecten zijn en wat de voortgang daarop is (transformatie). Gemeente en Synthese werken in 2017 en 2018 verder uit welke prestaties we nastreven met dit werkplan en wat de richting wordt van de transformatie. We gebruiken de gesprekken naar aanleiding van de kwartaalrapportage om hier stappen in te zetten. De volgende kalender illustreert hoe we de inzet van Synthese in 2017 steeds beter voorzien van informatie over het effect en de ontwikkelrichting (transformatie). In 2017 en 2018 bespreken we niet alleen de voortgang van het werkplan, maar verbeteren we dus ook de formulering van de prestaties en de gewenste transformatie. Uiteraard passen we gaandeweg de inzet waar nodig Pagina 5 van 34

18 aan het nieuwe inzicht aan en vice versa. De werkateliers zijn geschikt om met elkaar een onderwerp uit te diepen of naar aanleiding van een klacht de werkwijze te verbeteren. groeipad Formulering prestaties 3 pijlers, formulering opdracht en daarop aangepast werkplan (met eerste set indicatoren en trekker-/ partnerschap Synthese) Rapportage en gesprekscyclus Uitwisselen en afstemmen visie Vanuit opdrachtomschrijving gemeente, eerste gezamenlijke visie op transformatie en gewenst maatschappelijk effect Werkplan 2017/ : vooral op activiteiten gestoeld, begin gemaakt met pdca, verbeterd middels gezamenlijke werkateliers Kwartaal Naast voortgang op indicatoren: per pijler trends en aandachtspunten Zie kwartaal 1 plus bouwstenen voor geactualiseerde visie Zie kwartaal 1 plus evaluatie gesprekscyclus en opstellen verbeterde set van indicatoren Zie kwartaal 3 en verwerken visie in opdracht en werkplan Kwartaal werkatelier Kwartaal Kwartaal werkatelier Geactualiseerd werkplan voor pijlers van gewenste maatschappelijke effecten voorzien met verbeterde set van indicatoren, waarin ook de transformatie meegenomen wordt Evaluatie rapportageproces verwerkt in rapportage (inclusief indicatoren) Gezamenlijke uitgewerkte visie over transformatie Synthese en gemeenten werken vanuit een gezamenlijke visie en Synthese geeft in de rapportage de rode draad van ontwikkelingen weer, zodat de kwaliteit van het sociale domein in Venray ook zichtbaar wordt. Voor de uitvoering van de subsidieaanvraag 2017/2018 hanteert Synthese de volgende uitgangspunten: De inwoner centraal; Ingang voor inwoners, verbindend en proactief gericht op preventie; Gericht op samenwerking; Vraaggericht werken met inwoners en gemeenschappen vanuit een brede blik met heldere doelstellingen; Conform de uitgangspunten van de gemeente. Bij het bereiken van de doelen van de 3 pijlers stelt Synthese de inwoner centraal. We gaan uit van eigen kracht, werken vraaggericht en spelen in op de behoefte die er is. Zo geven we ruimte aan ontwikkeling en innovatie, welke ontstaan vanuit inwoners zelf. De inwoner houdt waar mogelijk de regie, de professional ondersteunt waar noodzakelijk. Pagina 6 van 34

19 Deze aanpak vraagt om flexibiliteit en vertrouwen. En om zelfstandig en verantwoordelijk omgaan met eventuele regels en eigen expertise. En dus ook het loslaten van een gereguleerd aanbod met gedefinieerde producten. En het sturen daarop. De gemeente heeft in de opdrachtomschrijving de richting aangegeven. Deze subsidieaanvraag bevat ons antwoord daarvoor. Synthese functioneert als een van de ingangen voor vragen van burgers, zoals weergegeven in de beleidsplannen van de gemeente. De rol van Synthese is burgers te ondersteunen dat ze in Venray zo kansrijk, veilig en gezond mogelijk kunnen leven en alle leeftijden te stimuleren hun talenten te ontplooien. Belangrijkste functies: verbinden en afstemmen met inwoners, gemeente en partners; proactief signaleren van vragen en problemen van inwoners; informatie en advies verstrekken en, zo nodig, verwijzen; met inwoners de eigen inzet en mogelijkheden en inzet van hun netwerk bespreken deel uitmaken van het wijkteam en actief samenwerken aan gemeenschappelijke doelstellingen; focussen op individuele ondersteuning en collectieve ondersteuning - de individuele inwoner èn de gemeenschap - en gebruikmaken van sociale netwerkversterking; versterken en ondersteunen van (vrijwilligers)organisatie/verenigingen bij het integratieproces van kwetsbare burgers in verenigingen/organisaties; de inzet zo preventief, zo licht en zo snel/ kort mogelijk houden; signaleren en aanjagen opdat kwetsbare burgers zo goed mogelijk ondersteund worden. In onze samenwerking betekent dat we samen met de gemeente en netwerkpartners: vertrouwen op het hoe, en de uitvoering gecontroleerd loslaten; sturen op resultaten en effecten, niet op producten en aantallen; regelmatig inhoudelijk overleg hebben over de voortgang; de resultaten waar nodig bijstellen, waarbij de professional met regelmaat de monitor invult om overzicht op de in de indicatoren gedefinieerde specifieke resultaten te houden: waar zijn ze, hoe bereiken wij hen (onder andere WhatsApp), wat houdt de doelgroep bezig; een proactieve rol en houding hebben in de samenwerking met andere organisatie en burgers. Synthese is van veel markten thuis: opgroeien en ouder worden; opvoeden; relaties; (financiële) huishouding; organisatie/ vrijwilligersontwikkeling en ondersteuning; dorps en wijkopbouw en ondersteuning m.b.t. leefbaarheid; inburgeren; zorg en mantelzorg. Onze expertise is breed en veelzijdig. We hebben de disciplines in eigen huis of weten ze snel te vinden. Wij verhelderen eerst de vraag, helpen om de eigen kracht te ontdekken en te benutten en gaan, zo nodig, aanvullend ondersteunen. En voor zolang als dat nodig is. Dat doen we nooit op onszelf. We schalen snel op of af en beleggen waar nodig een miniconferentie, een familievergadering, of we leren mensen om een lijntje te leggen naar de buren, een lotgenoot of anderszins. Dan beklijft onze inzet ook. We werken doelgericht van zorgen voor, naar zorgen dat. Altijd met het gewenste resultaat voor ogen: vanuit zelfredzaamheid en weerbaarheid naar meedoen en vitaliteit. Onze aanpak verloopt langs een natuurlijk proces. Dat betekent dat wij in onze aanpak altijd oog hebben voor het proces (duur en tijdspad) van de ander. We gaan in gesprek, kijken waar we verbindingen kunnen leggen en versterken. Pagina 7 van 34

20 Synthese is continu in gesprek om kwetsbaarheid zo vroeg mogelijk te signaleren en bewoners te ondersteunen bij individuele en collectieve vraagstukken. Met inwoners, van jong tot oud. Met de wijk, de school, de politie, de woningbouwvereniging. Met de huisarts, met de GGZ, advocaten en andere professionals. We zijn diep geworteld in de gemeente Venray. Vanuit de haarvaten van de wijken en kernen signaleren we kwetsbaarheid proactief en ondersteunen we inwoners of verlenen hen hulp waar en wanneer nodig. Altijd vanuit een versterkende en waarderende benadering naar de inwoner. Als spin in het web vervult Synthese de verbindende rol die nodig is om individuen en specifieke doelgroepen preventief te versterken en te ondersteunen ter voorkoming van complexe problematiek. Daarnaast is Synthese het eerste aanlooppunt voor complexe vraagstukken. Dat doen we, door de expertise van onze eigen mensen in te zetten in de buurt, de wijk, de school, een bestaand project of lotgenotengroep. Vaak in samenwerking met de experts van andere organisaties. Wij werken samen met het onderwijs, zorg, GGZ, overheid en andere professionals. Een vitale samenleving ontstaat door de constante wisselwerking tussen het individu en de gemeenschap. Onze rol is het continu in gesprek zijn, inwoners en organisaties samenbrengen, verbindingen versterken, innovatie en ontwikkeling op gang brengen. Wij ondersteunen proactief deze processen en pakken, waar nodig, een voorbereidende rol zodat burgers en partners aan de slag kunnen gaan. Bij de uitvoering conformeren we ons aan de uitgangspunten van het gemeentelijk beleid: Integraal maatwerk: we bekijken de situatie in samenhang. Eén gezin, één plan. Onze inzet is maatwerk, gebaseerd op eigen kunnen en draagkracht van de inwoner. In de context van het eigen netwerk. Duurzaam: we werken niet op basis van losse incidenten, maar houden het lange termijn doel voor ogen. Door tussentijds regelmatig te evalueren, sturen we bij waar nodig. Preventief: voorkomen is beter dan genezen. We kijken vooruit en analyseren ontwikkelingen en trends, zodat we proactief kunnen anticiperen op de toekomst. Niet het aantal bereikte inwoners, het aantal ingezette producten of het aantal telefoontjes is leidend (hoewel we zulke informatie wel gebruiken om te verbeteren). We sturen steeds meer op resultaten, zoals kwaliteit van leven en tevredenheid van inwoners, (vrijwilligers)organisaties, verenigingen, wijken en dorpen. De indicatoren bij de pijlers van dit werkplan zijn daarin bepalend. In ons primair proces zelf volgen we de realisatie van doelstellingen die verwoord zijn in vraagverhelderingen en plannen van aanpak. Onze klanttevredenheid is hoog. Klanten waarderen onze dienstverlening met een 8. Een waardering die tot stand komt volgens de community based methodiek: Wat werkt, voor wie, onder welke omstandigheden? Dat is de aanpak die past bij de sociale werkelijkheid van de inwoners. Elk kwartaal brengen we verslag uit. We blikken terug en kijken vooruit op de drie pijlers: Waar staan we (voortgang en procesontwikkeling op de 3 pijlers met resultaatvoorbeelden/concrete acties en activiteiten, klanttevredenheid)? Wat speelt er nu (wat valt op, trends en ontwikkeling per wijk)? Wat gaan we doen (wat gaan we komend kwartaal oppakken)? Voor intern gebruik en gezamenlijke analyse stellen wij onze registratiecijfers ter beschikking. Pagina 8 van 34

21 Deze kwartaalrapportage bespreken we vervolgens plenair met de opdrachtgever. Met heldere verslaglegging over de bevindingen en waar nodig verbeteracties en afspraken. In 2015/2016 kwam in de evaluatie naar voren dat kwartaalrapportages nog een eenduidige lijn missen. Synthese ontwikkelt in 2017 de kwartaalrapportage verder (zie ook de tabel op blz. 6). Doel is om de kwartaalrapportages zo te schrijven dat deze aan het eind van het jaar een document vormen waarin de voortgang in een (verhaal-)lijn beschreven staat. Onze medewerkers zijn HBO-opgeleid en echte generalisten. Zij zijn geregistreerd volgens de laatste beroepseisen (Registerplein en SKJ). Alle hulpverleners zijn getraind in de KOT (Korte Oplossingsgerichte Therapie) en zetten deze methodiek in. We hanteren de werkwijze Eén gezin, één aanpak, één regisseur, waarbij de regie bij voorkeur bij de inwoner blijft. We zijn ervaren in het hanteren van sociale netwerkstrategieën en hebben een goed gevulde gereedschapskist op het gebied van samen- en zelfredzaamheid. We praten niet over maar mèt de inwoner. Sinds 2014 is Synthese ISO-gecertificeerd. Jaarlijks vindt zowel een interne- als externe audit plaats. Ons certificaat is in 2015 geprolongeerd zonder tekortkomingen. De externe auditor complimenteert ons voor de volgorde der dingen: Synthese stelt de goede dingen doen telkens voorop, zonder uit het oog te verliezen om die dingen goed te doen. In onze jaarlijkse gesprekscyclus van functioneren, ontwikkelen en beoordelen waarborgen we de resultaatafspraken en competentieontwikkeling. De gesprekscyclus wordt digitaal ondersteund. We vragen ook opdrachtgevers om hun feedback te geven als input voor het eindejaargesprek. Het Persoonlijk Ontwikkel Plan is onderdeel van de gesprekscyclus. Een individueel loopbaanbudget (1,5% van het salaris) is beschikbaar om uitvoering te geven aan opleidingsactiviteiten; het volgen van trainingen, cursussen, congressen en conferenties. Om te leren en geïnspireerd te blijven. Synthese voert jaarlijks een organisatie breed ontwikkelplan uit. Belangenbehartigers van GGZ gaven het signaal dat er vanuit de wijkteams niet altijd voldoende oog is voor hun achterban. Daarom ook dat in 2016 een in company training psychopathologie (DSM IV) onderdeel uitmaakt van het ontwikkelplan. Trainingen uit ons ontwikkelplan staan open voor medewerkers van collega-instellingen. Collega s van collega-organisaties sluiten soms aan bij onze trainingen. Synthese werkt multidisciplinair en heeft medewerkers en vrijwilligers met verschillende culturele achtergrond in dienst. Gezien de diversiteit van cultuur in vooral de wijken van Venray is het echter niet mogelijk om de hele culturele diversiteit af te dekken. Wij weten echter dat in de wijken en dorpen inwoners wonen die zich niet structureel maar wel projectmatig als vrijwilliger in willen zetten voor nieuwkomers uit hun eigen cultuur. Natuurlijk maakt Synthese ook structureel gebruik van netwerkpartners (scholen, organisaties,inzet van media), als het gaat om het bereiken van doelgroepen. Pagina 9 van 34

22 Ook zijn er voor de complexere vraagstukken, bijvoorbeeld als het gaat om culturele vraagstukken, zzp ers beschikbaar. Synthese zal bij behoefte gebruik maken van alle mogelijkheden waarbij ook hier de trap van oplossingen wordt toegepast. Synthese zal van te voren toetsen of de zzp-professionals voldoen aan de beroepseisen zoals gesteld in het beroepsregister Hbosocial work en in de aanbesteding Noord-Limburg gemeenten. Synthese bereidt doorlopend nieuwe medewerkers voor op het werken in het sociale domein; bij het Maatschappelijk Werk, Opbouwwerk, Jongerenwerk en bij de Gezinscoaches. Dat doen we met tijdelijke leerwerktrajecten, waarin afgestudeerde sociaal werkers de kneepjes van het vak leren van ervaren medewerkers en leren werken vanuit het DNA van Synthese (ruimte voor het alledaagse leven), gedurende een half jaar. Deze medewerkers kunnen in overleg, tijdens dit leerwerktraject zonder financiële consequenties voor de opdrachtgever, worden ingezet om specifiek in Venray ervaring op te doen. Op planmatige wijze zijn groepen van medewerkers in samenwerking met onze partners aan de slag om innovatieve ideeën concreet te maken voor inwoners en dienstverleners in het werkgebied van Synthese. In elk jaarplan willen we hiervoor ruimte creëren. Ter illustratie: in het jaarplan 2016 heeft Synthese de volgende innovatiethema s benoemd: samen bouwen aan krachtige gemeenschappen (netwerk bewonersondersteuners, inclusieve gemeenschapsvorming, dorps- en wijk ontwikkelingsplannen (DOP) en dorps- en wijk accommodatie plannen (DAP) methodiek); positieve gezondheid (samen met de huisartsenpraktijk ligt hier een kans om ook in het domein van verzekerde zorg integraal en vanuit eigen kracht te werken); inzetten op stabiele relaties voor kinderen (er is ons alles aan gelegen om te voorkomen dat kinderen in de knel raken bij (v)echtscheidingen); sociaal netwerk aan zet bij jeugdhulp (gezinscoaches, geen professioneel overleg zonder betrokkenen, wat kan laagdrempelig en wanneer heeft de professional een toegevoegde waarde); gezond opgroeien stimuleren (aanpak alcohol- en drugsmisbruik bij tieners en jongeren; een meer integrale preventieve aanpak door de toepassing van programmatisch creëren); informele zorg versterken (mantelzorgexpertise verspreiden en de Teams Toegang informeren over alle ins en outs over mantelzorg: hoe dat te verbeteren en welke instrumenten kun je daarvoor inzetten? Hetzelfde richting werkgevers om mantelzorgende medewerkers sterk in hun werk te houden); op orde blijven, maatjes (ondersteuning bij administratie en financiën verduurzamen door de inzet van maatjes, eigen netwerk e.a.); welkom kwetsbare burgers in je straat (bewonersondersteuning, iedereen doet mee, inclusief maken van leefwereld (welcome in my backyard)). Elk half jaar is er een werkatelier voor beleidsmedewerkers en uitvoerders van Synthese en de gemeente Venray. Daarin bespreken we een casus, klacht of thema met als doel om ervan te leren en onze aanpak en/of samenwerking te verbeteren. Synthese vraagt bij de gemeente Venray voor 2017 een subsidiebedrag van ,- aan. Dit is exclusief de projecten Gezinscoach en sociale wijkteams. Voor deze twee projecten zal aanvullend een aparte opdracht worden geformuleerd. Pagina 10 van 34

23 De aangeboden prijs geldt voor de gehele opdracht en is inclusief alle overige kosten zoals kosten in verband met de inzet van vrijwilligers, activiteitenbudget, leveringskosten, reis- en verblijfkosten, belastingen en heffingen, enz. Voor het jaar 2018 actualiseren we deze subsidieaanvraag. Pagina 11 van 34

24 Vroegtijdig bereiken van deze inwoners en het bereiken van wederkerigheid. De draaglast en draagkracht van de inwoner is in balans. Beroep op professionele zorg neemt af en de kwetsbare inwoner voelt zich ondersteund, geholpen, gewaardeerd en/of ontlast en hun beleving van de kwaliteit van leven stijgt. Inwoners zijn beter in staat zelfstandig een financiële huishouding te voeren en kunnen duurzaam zonder financiële problemen leven. Op basis van de opdrachtomschrijving van de gemeente, geeft Synthese per onderdeel aan of wij partner zijn in het te bereiken resultaat of dat wij de kar trekken om het resultaat te bereiken. Uiteraard werken we in beide situaties proactief samen aan het doel. Aantal algemeen toegankelijke ingezette respijtzorgvoorzieningen: Monitoring inzet algemeen toegankelijke respijtvoorzieningen mantelzorgcliënten Synthese (partner). Aantal ingezette algemeen toegankelijke basisvoorzieningen: Monitoring inzet basisvoorzieningen (partner). Tevredenheid van mantelzorgers over ondersteuning, waardering en erkenning: Tevredenheidsmeting onder ondersteunde mantelzorgers Synthese met minimaal een 7 (kartrekker). Klanttevredenheid: Voel je je geholpen om het zelf te kunnen doen? : Tevredenheidsmeting Synthese minimaal een 7 voor de ondersteuning. Aantal ondersteuningen van (problematische) schuldenproblematiek: Monitoring ondersteuning vanuit de Papierkroam (kartrekker). We hebben een groter bereik van moeilijk bereikbare doelgroepen (jongeren en jongere mantelzorgers): Monitoring bereikte doelgroepen jongere en jonge mantelzorgers Synthese (kartrekker). Aantal personen die weer in staat zijn een zelfstandige financiële huishouding te voeren: Monitoring ondersteuning cliënten de Papierkroam (kartrekker). Aantal personen dat preventief vrijwillig ondersteund wordt (bijvoorbeeld via Opvoedondersteuning Ouders en Kind): Monitoring ondersteuning via vrijwilligers Synthese (kartrekker): Synthese ontwikkelt in 2017 in samenwerking met partners een nieuw meetinstrument over zelf- en samenredzaamheid. Ieder mens komt wel eens ongewild in een kwetsbare situatie terecht. De meeste mensen lossen dit zelf op, een aantal inwoners is levenslang aangewezen op hulp en soms is er een kortdurende interventie nodig. Wij sluiten met onze inzet altijd aan bij de behoefte van de inwoners. Synthese zal de ondersteuning en hulpverlening volgens afspraak met de opdrachtgever monitoren op resultaat. We signaleren, ondersteunen en waarderen inwoners in een Pagina 12 van 34

25 kwetsbare positie door hun zelfoplossend vermogen en hun sociale netwerk te versterken. Daarbij gaan we altijd uit van de positieve kracht die aanwezig is en werken met inwoners stapsgewijs aan oplossingen. Mocht individuele ondersteuning nodig zijn, dan blijven we werken aan het voorkomen van problemen in de toekomst. Mantelzorgers en ouderen hebben onze speciale aandacht, omdat ze niet altijd zelf aan de bel trekken. Verder versterken we een positief opvoedklimaat en zorgen dat dit veilig wordt, wanneer kinderen in de knel raken. Vanaf het eerste gesprek met de inwoner is het alledaagse leven het uitgangspunt. Samen kijken wij tijdens het vraagverhelderingsgesprek met de inwoner naar oplossingsmogelijkheden. Hierbij gaan wij uit van het positieve en onderzoeken wij hoe de cliënt vragen op andere leefgebieden oplost. Dit kan het uitgangspunt zijn voor een oplossing op deze specifieke ondersteuningsvraag. De oplossing wordt daarmee duurzaam. Pagina 13 van 34

26 Versterken van inwoners in vergelijkbare omstandigheden en/of het in een vroegtijdig stadium bereiken van deze inwoners vanuit preventie. Inwoners zijn in verbinding met anderen met soortgelijke vraagstukken of thema s en kunnen elkaar hierin ondersteunen Synthese geeft per onderdeel aan of wij partner zijn in het te bereiken resultaat of dat wij de kar trekken om het resultaat te bereiken. Uiteraard werken we in beide situaties proactief samen aan het doel. Aantal groeps-/themagerichte bijeenkomsten of initiatieven die zonder professionele ondersteuning voortgang vinden: Monitoring van bijeenkomsten die door Synthese in de aanloop zijn ondersteund en nu zelfstandig door bewoners worden opgepakt (partner) De doelgroep is tevreden over de ondersteuning: Tevredenheidsonderzoek Synthese minimaal een 7 (kartrekker). Er is sprake van afname/stabilisatie van vraagstukken of thema s: Aantal risicojongeren (jongeren zonder uitkering, startkwalificatie en/of vaste woon- of verblijfplaats (partner). Monitoring (risico-)jongerengroepen Venray; aantal jongeren die door Synthese zijn ondersteund m.b.t. het vinden van werk, opleiding (partner). Het in beeld krijgen van het aantal veroorzakers en het ondersteunen hiervan. Het bereiken en ondersteunen van overlastgevende inwoners en zijn/haar woonomgeving/buren en het doorverwijzen van deze inwoners naar professionele hulpverlening ten behoeve van een integrale aanpak Synthese geeft per onderdeel aan of wij partner zijn in het te bereiken resultaat of dat wij de kar trekken om het resultaat te bereiken. Uiteraard werken we in beide situaties proactief samen aan het doel. Het aantal gesignaleerde overlastgevende inwoners per wijk/dorp: Monitoring ondersteuning van overlast gevende burgers door Synthese (partner). Inzet buurtbemiddeling: Monitoring inzet buurtbemiddeling Synthese (kartrekker). Het aantal inwoners dat is doorverwezen naar een integrale aanpak: Pagina 14 van 34

27 Monitoring van doorverwijzingen; monitoring van regierol Synthese (partner). De tevredenheid van de wijken neemt toe (partner). In het alledaagse leven helpen mensen elkaar. Inwoners hebben onderling veel meer contactmogelijkheden dan beroepskrachten ooit kunnen bieden. De kunst is om de kracht van mensen die goed mee kunnen doen, te verbinden met mensen die problemen ervaren. Omdat dat niet altijd vanzelf gaat, ligt hier een taak voor Synthese. We sluiten aan bij wat er al is en laten los zodra het kan. Waarbij het geen kwestie is van òf professionele zorg òf informele zorg, maar inwoners en beroepskrachten die samen optrekken. Pagina 15 van 34

28 Bereiken en procesmatig ondersteunen van inwonersinitiatieven, vrijwilligersorganisaties en verenigingen met vraagstukken op het gebied van vrijwilligersbeleid, toekomst, voortgang en samenwerking. Organisaties en verenigingen kunnen op eigen kracht de vereniging staande houden. Initiatieven worden niet op inhoud maar op proces ondersteund, ze worden op weg geholpen (niet over genomen) en daar waar voortgang stagneert wordt geprobeerd om in gezamenlijkheid de juiste koers te vinden. Er wordt verbinding gezocht met andere, (al bestaande) initiatieven en hier wordt een coördinerende/verbindende rol in genomen. Synthese geeft per onderdeel aan of wij partner zijn in het te bereiken resultaat of dat wij de kar trekken om het resultaat te bereiken. Uiteraard werken we in beide situaties proactief samen aan het doel. Het aantal verenigingen dat een beroep doet op ondersteuning (partner): Monitoring van het aantal verenigingen die een beroep doen op Synthese (kartrekker). Het aantal verenigingen dat aantoonbaar en structureel participatie bevordert (partner). Tevredenheid van verenigingen over de ondersteuning: Tevredenheidsonderzoek Synthese over ondersteuning Synthese (partner). Het aantal inwonersinitiatieven dat op proces is ondersteund (partner): Monitoring initiatieven ondersteund door Synthese (kartrekker). Tevredenheid van initiatiefnemers over de procesondersteuning (partner): Tevredenheidsonderzoek Synthese (kartrekker). Aantal bereikte verenigingen die een rol pakken in participatie (partner): Monitoren van verenigingen die door Synthese zijn ondersteund (kartrekker). Individuele en groepsmonitor risicovolle jongeren (veroorzaken overlast, middelengebruik, crimineel gedrag e.d.) (partner): Monitoring van risicovolle jeugd ondersteund door Synthese (kartrekker). Klanttevredenheid jongeren (partner): Tevredenheidsonderzoek onder jeugd die ondersteund is door Synthese (kartrekker). Tevredenheid bestaande jongerenorganisaties en het monitoren hiervan (partner): Tevredenheidsonderzoek onder bestaande jongerenorganisaties ondersteund door Synthese (kartrekker). Op het moment dat het alledaagse leven overal en voor iedereen ruimte krijgt, dan ontstaan er krachtige gemeenschappen. Gemeenschappen die veerkracht hebben als de leefwereld verandert. Waar inwoners zelf verantwoordelijkheid dragen, zich veilig voelen en waar de sfeer goed is. Zo ontstaat er een gezamenlijk zelfvertrouwen dat inwoners in staat stelt het eigen leven vorm te geven, het leven samen vorm te geven, geen mensen buiten te sluiten en flexibel te zijn; inclusieve gemeenschapsvorming vanuit zelfsturing. Pagina 16 van 34

29 Vier keer per jaar levert Synthese kwartaalrapportages aan om in een beschrijvende, doorgaande lijn de behaalde resultaten te benoemen. Eventuele afwijkingen van verwachtingen en opvallende zaken worden hierbij vermeld met een verklaring daarvoor. Daarbij is aandacht voor ontwikkelingen per wijk en dorp. Door de cumulatieve monitoring in de kwartaalrapportage leveren wij een bijdrage aan de algemene resultaatmeting van de opdrachtgever. Daarnaast leveren wij metingen voor de resultaten waar Synthese kartrekker van is. Er komt een verslag van de besprekingen met een actielijst voor de deelnemers. In de kwartaalgesprekken is er aandacht voor de voortgang. De kwartaalgesprekken vinden plaats met de verantwoordelijke ambtenaren. De rapportages dienen ter evaluatie van de behaalde resultaten en afspraken in verband met de eventuele bijstellingen. Twee keer per jaar zal daarnaast ook een evaluatie plaatsvinden met betrekking tot de indicatoren en benoemde resultaten. Eventuele bijstellingen worden dan verwerkt in de volgende kwartaalrapportage volgens de Plan-do-check-act-cyclus. Tweemaal per jaar vindt er een werkatelier plaats met beleidsmedewerkers van de gemeente Venray en medewerkers van Synthese. Hierin worden actuele thema s opgepakt zoals bijvoorbeeld de samenwerking tussen de gemeente en Synthese, maatschappelijke ontwikkelingen die aandacht vragen en eventuele aanvullingen bij bestaande projecten. Daarin brengen we ook de gezamenlijke visie verder, zodat we in de loop van 2017 en in de aanloop naar 2018 nog beter inspelen op ontwikkelingen en werken aan gewenste maatschappelijke effecten. Minimaal een keer per jaar vindt een bestuurlijk (evaluatie)gesprek plaats tussen het bestuur van Synthese en de verantwoordelijke wethouders van gemeente Venray. Synthese geeft een keer per jaar inzicht in de eigen kwaliteitssystemen (audits, enquêtes enzovoorts) en betrokkenheid van cliënten in de dienstverlening (Cliëntenraad). Pagina 17 van 34

30 Met ingang van 1 januari 2015 is welzijnsinstelling Synthese een andere weg van vraagstelling ingeslagen. We zijn getransformeerd van een productenaanbod naar een vraagstelling op resultaten. We willen toe naar een samenleving waarin we meer verantwoordelijkheid nemen voor onszelf, zelf sturing geven aan ons leven of aan de wijk of buurt en waar anderen helpen weer heel normaal is. Dat betekent dat we ruimte moeten maken voor ontwikkeling en innovatie die ontstaan vanuit de inwoners zelf. Geen kant en klaar aanbod van ondersteuning, maar inspelen op de behoefte van de inwoner. Dit vraagt om flexibiliteit, vertrouwen, loslaten van strakke regels en eigen expertise en daarmee het loslaten van een gereguleerd aanbod met gedefinieerde producten. Het vraagt ook om een andere manier van monitoren. Niet meer het aantal bereikte inwoners, het aantal ingezette producten of het aantal telefoontjes is leidend. We willen veel meer toe naar het meten van de kwaliteit van leven. Dit betekent vanuit de gemeente minder sturen op producten en juist meer sturen op maatschappelijk effect. Bij deze gewenste effect denken wij aan de kwaliteit van leven en de tevredenheid van onze inwoners, vrijwilligersorganisaties/verenigingen, wijken en dorpen. Deze nieuwe manier van monitoring is, ook landelijk, nog volop in ontwikkeling. We hebben voor de jaren 2015 en 2016 ervaring opgedaan met de nieuwe manier van vraagstelling en willen dit voortzetten met enkele wijzigingen. Binnen het gemeentelijk beleid zijn er verschillende uitgangspunten geformuleerd: Participatie. Dit is erop gericht dat iedereen mee kan, mag en moet doen. Het gaat dus om: het creëren van mogelijkheden voor en door inwoners zodat zij fysiek in staat zijn te participeren; het meedoen naar vermogen, denk aan vormen van beschut werken (werk voor mensen met een beperking). Eigen kracht. Gaat over het benadrukken van wat iemand kan in plaats van uitgaan van de beperkingen die iemand heeft. Ook regie bij het gezin valt hieronder, het inzetten van talenten en kwaliteiten van mensen voor hun omgeving, vereniging, familie, buren, etc. Iedereen heeft een rol. Ondersteuning hierbij is gericht op versterken van het zelf oplossend vermogen. Wederkerigheid. Hierbij wordt er vanuit gegaan dat iedereen iets kan bijdragen. Mensen die ondersteuning of hulp ontvangen, zoals een uitkering (het gaat hier niet om zorg), wordt gevraagd een bijdrage te leveren in hetgeen zij kunnen bieden. Zo wordt gebruik gemaakt van ieders kracht en talent. Vitale gemeenschappen (gericht op collectief/community: gemeenschappen, verenigingen en burgerinitiatieven). Wat verstaan we hier nu precies onder? Gebruik maken van de kracht van de gemeenschap. Mensen zelf laten doen wat ze zelf kunnen. Het initiatief en verantwoordelijkheid bij inwoners laten. Aansluiten op de behoeftes, wensen en dromen van inwoners, zowel individueel als collectief, waarbij het streven is om tot collectieve groei te komen. Pagina 18 van 34

31 Overlaten wat kan en vastpakken en begeleiden wat nodig is. Maar het betekent ook een verandering in de manier waarop we binnen de gemeente Venray werken. Eigen Regie (gericht op het individu). Wat verstaan we hier nu precies onder? Mensen houden zelf de regie en blijven dus eigenaar van problemen en oplossingen. Uitgangspunt is dat door de persoon, de omgeving en eventueel professionele ondersteuning gekeken wordt wat een oplossing of antwoord op een ondersteuningsvraag is. De gemeente heeft een stimulerende/faciliterende/regisserende rol. Deze is gericht op de inzet van ondersteuning of zorg en niet op het overnemen van de regie van de persoon met een hulpvraag. We gaan uit van maatwerk waarbij een belangrijk uitgangspunt de draagkracht van de persoon en zijn of haar omgeving is. Om volwaardige participatie mogelijk te maken dient ondersteuning aan te sluiten bij de mogelijkheden, de wensen en de voorkeuren van inwoners. Verantwoordelijkheid voor elkaar. Naast het feit dat mensen in eerste instantie zelf de regie behouden, mag van de omgeving verwacht worden dat mensen oog hebben voor elkaar en hierop inspelen. We richten ons op preventie (voorkomen is beter dan genezen) o.a. door middel van inzet wijkteams en gezinscoaches. Handelen vindt plaats op basis van een integrale visie, we denken vanuit samenhang: het hele gezin of bijvoorbeeld een buurt. Dit is niet afhankelijk van domeinen, afdelingen, etc. De gemeente heeft een regierol, deze houdt in het vooraf opstellen van resultaten/gewenste effecten voor de uitvoerende partij en daarnaast regelmatig met de uitvoerende partij een tussentijdse evaluatie met eventueel een doorontwikkeling van de aanpak. Samen met anderen/elkaar is een belangrijk uitgangspunt waaraan de gemeente wil werken. Inwoners krijgen maximale ruimte om zelf actief te bouwen aan de samenleving, om zelf initiatieven te ontplooien. De gemeente stuurt hier niet in en neemt het niet over, maar maakt het mogelijk door middel van facilitering en ondersteuning. Daarnaast concentreert de gemeente zich op het bieden van een vangnet voor de meest kwetsbare inwoners, die niet in staat zijn om hun vraag te stellen. De veranderingen betekenen een grote cultuurverandering waarbij iedereen hoopt dat alles goed gaat. We doen er alles aan om fouten en/of drama s te voorkomen, maar het is een illusie te denken dat we alles kunnen voorzien en voorkomen. Beleid wordt dan ook niet vormgegeven op basis van incidenten. Het budget dat de gemeente ontvangt voor haar taken is leidend. We moeten het doen met de middelen die we ontvangen. Er wordt niet koste wat kost naar oplossingen gezocht. Wij willen inwoners de ruimte geven om op basis van hun deskundige inschatting tot een passende aanpak te komen. Dat is een gedurfde keuze, waarbij we niet alles van tevoren vastleggen, in het vertrouwen dat we samen het verschil kunnen maken. Als de samenleving geacht wordt zelf dingen op te pakken, zou ze daar vanzelfsprekend ook de ruimte voor moeten krijgen. Dat betekent dus niet vooraf bepalen wat het aanbod is waar inwoners gebruik van kunnen maken, maar inspelen op de vraag. We realiseren ons dat we dit niet direct van alle inwoners mogen c.q. kunnen verwachten. We hebben dan ook een aantal tussenstappen nodig om dit streven te bereiken. Dit vraagt van de gemeente en Synthese een andere rol en daarmee ook om andere basisuitgangspunten in de relatie tussen opdrachtnemer Synthese en opdrachtgever, de gemeente Venray, te weten: een actieve signaleringsrol; Pagina 19 van 34

32 afstemming zoeken met gemeente, inwoners, andere partners en de coördinatierol hierin pakken vertrouwen op het hoe, dus loslaten van controle op uitvoering; regelmatig tussentijds overleg over voortgang en indien nodig resultaten bijstellen; inzet zo preventief mogelijk, zo licht mogelijk, zo snel/kort mogelijk; de inwoner heeft de regie, de professional ondersteunt, staat naast de inwoner; sturen op resultaten en effecten, niet op producten en aantallen. Met afstemming en verbindingen leggen, voorkomen we dubbelingen (van aanvragen en van hulpverlening) en we zetten in op het voorkomen van doorverwijsgedrag (van professional) en shopgedrag (van klant). Wij verwachten hierdoor dat er ruimte en flexibiliteit ontstaat bij Synthese wat ten goede komt aan de innovatie. Er zullen geen wachtlijsten ontstaan, onze inwoners worden naar tevredenheid ondersteund. Inwoners zetten zich voor elkaar in op basis van solidariteit en/of wederkerigheid. Professionals ondersteunen/faciliteren inwoners, daar waar noodzakelijk of gewenst. We handelen vanuit een positief mensbeeld. Hierbij richten we ons op maatwerk, afgestemd op vragen van inwoners en maken gebruik van de ruimte die wetgeving toestaat. We laten ons niet leiden door schotten die er rondom de taken zijn. De inwoner staat centraal en heeft de overheid nog maar beperkt nodig. Zelfregie (zelf bepalen), eigen kracht (zelf kunnen), zelfredzaamheid (zelfstandig mee kunnen doen), eigen verantwoordelijkheid (zelf moeten of mogen), samenredzaamheid en vitale gemeenschappen zijn leidende beginselen. De ondersteuning in Venray is gebaseerd op 3 pijlers: Signaleren, Ondersteunen en waarderen van de inwoner in een kwetsbare positie Empowerment individueel (versterken en ondersteunen van de individuele inwoner) Empowerment collectief (versterken en ondersteunen van vitale gemeenschappen (vrijwilligersorganisaties, verenigingen, inwonersinitiatieven en jongeren) op vraagstukken van vrijwilligersbeleid en hun bijdrage waarderen)). In de opdrachtformulering over de jaren 2015 en 2016 hebben we afgesproken om de financiële middelen die gekoppeld zijn aan de functies van het Opbouwwerk uit de subsidie van Synthese te halen en beschikbaar te stellen aan onze inwoners in de vorm van een zogenaamd burgerbudget. Inwoners bepalen zelf hun ondersteuningsvraag, vragen zelf offertes op bij partijen bij wie zij de ondersteuning willen inkopen. Wijk- dorpsondersteuning was daarmee geen vast onderdeel meer van inkoop Synthese, met uitzondering van jongeren. De gemeente zou kaders opstellen en zorgen voor een goede communicatie en PR. Door het beschikbaar stellen van dit budget aan onze inwoners zou de subsidie aan Synthese in 2015 en 2016 met + 10% worden afgebouwd. We zijn overeen gekomen dat in % en in % wordt toegevoegd aan het Burgerbudget vanuit het budget van Synthese. Omdat er ambtelijk in 2015 geen inzet is gepleegd om kaders te stellen en een PR-campagne uit te voeren is de afbouw over 2016 verschoven naar Eind 2015 is er een werkatelier georganiseerd met medewerkers van de gemeente Venray, Synthese en diverse inwoners om het burgerbudget te bespreken en om begin 2016 met een uitgewerkt plan te kunnen komen. Pagina 20 van 34

33 Dit is vanuit de gemeente niet opgepakt. Conclusie van het werkatelier was: inwoners zijn op zoek naar een laagdrempelige manier van ondersteuning bij hun inwonersinitiatief. Het gaat bij de meeste initiatieven niet zozeer om de financiën maar meer: Hoe kom ik verder met mijn initiatief en welke stappen moet ik maken om het initiatief te laten slagen (het proces). De initiatiefnemers zijn dus op zoek naar iemand die meedenkt, faciliteert en ondersteunt en die zij op één plek kunnen vinden. De gereserveerde 10% wordt vooralsnog weer ingezet ten behoeve van pijler 3. Elke 3 maanden wordt op beleidsontwikkelingen en voortgang een plenair gesprek gevoerd met de betrokken beleidsmedewerkers en Synthese. Synthese sluit hiervoor 1x per kwartaal aan op maandagochtend van 9 tot 10 uur bij het beleidsoverleg van de gemeente Venray. Tijdens dit overleg wordt bepaald welke delen van de rapportage geschikt zijn ter verantwoording voor de raad en welke delen bij beleid blijven. Synthese verwerkt dit in een cumulatief document zodat er op het eind van het jaar er een verantwoordingsdocument ligt dat geschikt is om te gebruiken richting onze gemeenteraad. Eén of twee maal per jaar organiseren gemeente en Synthese een bijeenkomst van uitvoerders, beleidsmedewerkers waarin een casus, klacht of thema wordt gebruikt om van te leren en te verbeteren. Daarnaast levert Synthese monitoring-informatie en ieder kwartaal een voortgangsrapportage. In deze rapportage is aandacht voor ontwikkelingen en trends per wijk en 2018 De aangeboden prijs geldt voor de gehele opdracht en is inclusief alle overige kosten zoals leveringskosten reis- en verblijfkosten, belastingen en heffingen enz. Synthese en de gemeente Venray onderkennen dat bepaalde doelgroepen (nog) onvoldoende bereikt worden. Vanaf 2017 gaat Synthese de samenwerking aan met partijen die deze doelgroepen wel kan bereiken. Hiervoor reserveert Synthese binnen het subsidiebedrag middelen om dit mogelijk te maken. Pagina 21 van 34

34 Hieronder illustreren we onze inzet, waarmee we de afgestemde doelstellingen voor pijler 1 realiseren. In het vraagverhelderingsgesprek kijken we samen met de inwoner of er binnen zijn/haar netwerk een antwoord te vinden is op de ondersteuningsvraag. Waar nodig schakelen we de hulp in van vrijwilligers en professionals. Onze ervaring is dat de meeste inwoners aan de hand van een helder en goed gestructureerd gesprek aan de keukentafel voldoende handvatten krijgen om zelfstandig en/of met ondersteuning tot een oplossing te komen. Als er kinderen betrokken zijn werken wij vaak samen met een vrijwilliger van OOK (Opvoedondersteuning Ouders en Kinderen) en/of met een gezinscoach. Bij problemen op het gebied van administratie en financiën ondersteunen we met behulp van vrijwilligers in de vorm van de Papierkroam. Armoede gaat vaak over van generatie op generatie, omdat mensen de competenties niet hebben om hun financiën op orde te houden. Daarnaast is er een groeiende groep die als gevolg van de economische crisis schulden heeft opgebouwd of moeite heeft hun bestaande levensstandaard los te laten. Korte interventies leiden vaak niet tot de gewenste gedragsverandering in de praktijk. Als de situatie complex wordt en de burger aangeeft het niet meer zelf te kunnen oplossen volgt een vraagverhelderingsgesprek waarin wij samen kijken wat meteen door de burger kan worden gedaan en waar ondersteuning gewenst is. Wij bieden de inwoner een geschoolde vrijwilliger die hem of haar ondersteunt om de financiën op orde te brengen en helpt om (nieuwe) schulden te voorkomen. Een aanpak met aantoonbaar resultaat in de praktijk, omdat we ook hier weer uitgaan van het versterken van de eigen kracht en het mobiliseren van het eigen sociale netwerk. De vrijwilliger helpt bij het ordenen van de (financiële) administratie, inventariseert de schulden en informeert de inwoner over landelijke- en lokale regelingen. Synthese zorgt ook voor de werving, scholing, begeleiding en evaluatie van het team vrijwilligers. Om het proces van schulden te doorbreken en/of te voorkomen biedt de Papierkroam ook ondersteuning tijdens de collectieve bijeenkomsten van de schuldhulpverlening van de gemeente Venray. Wij werken hierbij nauw samen met onze partners, onder andere: Wonen Limburg, de gemeente, maar ook met particuliere initiatieven in wijken en dorpen. Dit sluit aan op speerpunt 5.2 uit beleidsplan Wmo 2015/2017. Ook het eigen netwerk biedt in veel gevallen een oplossing. Het keukentafelgesprek kan daarin een eerste aanzet geven. Soms is er (nog) geen netwerk beschikbaar of lukt het niet meteen om hulp te vragen. Synthese maakt onderscheid tussen sociale eenzaamheid en emotionele eenzaamheid. Niet iedereen die alleen is, is eenzaam. Andersom geldt dat niet iedereen die zich eenzaam voelt, alleen is. In het eerste geval is er eenzaamheid omdat het sociale netwerk beperkt is. In het tweede geval is er moeite om te verbinden met anderen, om intieme relaties op te bouwen. Het inzetten van de methodiek Netwerkcoaching bevordert de participatie van eenzame en niet actieve mensen (jong en oud). Wij richten ons primair op meedoen in plaats van hulp ontvangen als kwetsbare inwoner. Wij werken aan het versterken en vergroten van het sociale netwerk van de eenzame inwoner door inzet van vrijwillige netwerkcoaches. De verbinding met gemeenschapsontwikkeling is hier essentieel omdat onderliggende contacten en activiteiten in gemeenschappen, sociale eenzaamheid vermindert. Wij trainen en begeleiden vrijwillige netwerkcoaches met de methodiek Een sterk sociaal netwerk. Wij richten ons daarbij niet alleen op inwoners in een kwetsbare positie met gevoelens van eenzaamheid maar ook op mantelzorgers in het opbouwen en uitbreiden van hun informele netwerk. Pagina 22 van 34

35 Het is onze opdracht om het alledaagse leven van inwoners te versterken en de alledaagse omgang in gemeenschappen aan te wenden voor inwoners in een kwetsbare situatie. Uitgangspunt is dat we de kracht van de inwoner en de gemeenschappen benutten. Daarbij stellen we steeds de vraag of een inwoner in staat is om een trede lager naar de begane grond te stappen (trap af). Inwoner bevindt zich op trede: Individueel maatwerkondersteuning/voorziening Algemene ondersteuning/voorzieningen Kracht van de samenleving/inzet vrijwilligers Eigen netwerk; mantelzorg, sociaal netwerk Eigen kracht inwoner (actief inwonerschap) Focus: hoofdvraag trap af Welke oplossing kunnen algemene voorzieningen bieden? Welke mogelijkheden tot ondersteuning door een vrijwilliger zijn er? Welke mogelijkheden zijn er binnen het eigen netwerk? Welke mogelijkheden heeft de inwoner met de ondersteuningsvraag zelf? Doel bereikt! Wat is nog nodig om af te spreken als waakvlam? NB: aandachtspunt meedoen Op welk leefgebied blijft maatwerk/ voorziening noodzakelijk om mee te kunnen doen in het alledaagse leven, en voor hoe lang? Op welk leefgebied blijft algemene ondersteuning of een voorziening noodzakelijk om mee te kunnen doen in het alledaagse leven, en voor hoe lang? Op welk leefgebied blijven vrijwilligers noodzakelijk om mee te kunnen doen in het alledaagse leven, en wanneer is er al sprake van alledaags contact? Op welk leefgebied hebben mantelzorgers of het sociaal netwerk ondersteuning nodig en van welke aard? Waarin moet het sociaal netwerk een speciale rol innemen, en voor hoe lang? Welke afspraken moeten gemaakt worden om terugval te voorkomen? Alleen als het echt nodig is, schalen we op naar maatwerkvoorzieningen of tweedelijnstrajecten. Als de gestelde doelen uit het Plan van Aanpak gehaald zijn, evalueren we met de inwoner de gezette stappen. Daarbij helpen we de inwoner afspraken te maken met zijn omgeving om het resultaat vast te houden of af te schalen en maken we hem wegwijs om te signaleren als het minder gaat. Basis van onze hulpverlening en/of ondersteuning is altijd de insteek vanuit positieve kracht. Wat kan iemand wel? Wanneer is er al een succes gevierd en hoe kwam dat? Wie zou kunnen ondersteunen uit het netwerk, buurt en/of familie? Individuele hulpverlening wordt alleen ingezet als uit het keukentafelgesprek blijkt dat door de aard van de problematiek individuele hulpverlening de juiste mogelijkheid is. In dat geval bieden wij een methodiek op maat, al dan niet in combinatie met jeugdhulpverlening en opvoedondersteuning. Wij hebben extra oog en oor voor nieuwe Nederlanders. Via het wijkteam, via school, via de gemeente: we weten ze te vinden en leggen het eerste contact. Wie kan er vertalen? Wie heeft er een juridische achtergrond? En Pagina 23 van 34

36 wie een financiële? We brengen mensen bij elkaar en laten ze zelf ontdekken hoe ze elkaar verder kunnen helpen. Veel mantelzorgers hebben zelf niet door dat ze mantelzorger zijn. Ook in ons werkveld is mantelzorg vaak nog een onderbelicht thema. Synthese wil dan ook meer bewustwording creëren over wat mantelzorg voor iemand betekent. Nu en in de toekomst. Dat gaan we doen bij mantelzorgers en hun naasten zelf. En bij vrijwilligers en professionals in de formele en informele zorg. Eerst informeren en bewustzijn creëren, zodat we daarna kunnen werken aan herkennen en verdieping. Synthese werkt mee aan de volgende beleidsdoelen: Stimuleren van het bewustwordingsproces bij de mantelzorger en zijn omgeving. Het ondersteunen van de mantelzorg omvat de volgende onderdelen: informatie en advies; emotionele en educatieve ondersteuning; (in)formele respijtzorg; betere aansluiting tussen informele ondersteuning (mantelzorg) en professionele zorg, elkaars expertise benutten. In 2016 heeft Synthese een start gemaakt met preventieve huisbezoeken voor mantelzorgers (POM-gesprekken). Dit gaan we de komende jaren uitbreiden, zodat we zoveel mogelijk mantelzorgers bereiken en informeren over de diverse ondersteuningsmogelijkheden. Zo kunnen we eventuele overbelasting tijdig signaleren en daar proactief en preventief op inspelen. Mezzo stelt dat één op de jongeren (t/m 24 jaar) opgroeit met zorg. In Venray is dit bij ongeveer jongeren het geval. In veel gevallen leidt het tot vroege zelfstandigheid van de jongere en versterkte familiebanden. Ongeveer een derde van de jonge mantelzorgers ondervindt nu of in de toekomst wèl last van de situatie. Zo doen jonge mantelzorgers later vaker een beroep op (psychische) gezondheidszorg, omdat ze te maken krijgen met een burn-out, identiteitsproblemen, stressklachten en/of relatieproblemen. Vandaar dat de jonge mantelzorger de komende jaren ons speerpunt is. Waarbij we vooral inzetten op het informeren van de omgeving, de school en andere betrokkenen. En gerichte activiteiten organiseren voor de jonge mantelzorger zelf. We wisselen kennis en ervaring uit met andere organisaties in de provincie en onderzoeken de mogelijkheden voor een gezamenlijk project in de vorm van de week van de jonge mantelzorger. Pagina 24 van 34

37 Voor de doelgroep jonge mantelzorgers ontwikkelen we een preventieve interventie. Dat doen we in samenwerking met een preventiemedewerker van het Vincent van Gogh Instituut en met scholen. De interventie wordt afgeleid van Piep zei de Muis, een good practice van het Trimbos-instituut. We gaan door met het organiseren van mantelzorgcafés. We informerende de mantelzorgers bijvoorbeeld over respijtzorg en een notaris vertelt over financiële regelingen. Daarnaast is er alle aandacht voor het uitwisselen van ervaring en ontmoeting met lotgenoten. Wij worden allemaal (gelukkig) steeds ouder en blijven langer zelfstandig thuis wonen. Om te voorkomen dat er een enorme toeloop ontstaat bij de huisartsen en de Wmo-voorzieningen, gaan vrijwilligers op bezoek bij alle inwoners van 75 jaar of ouder. We werken daarbij nauw samen met de huisarts en de GGD en leggen waar mogelijk de verbinding met buurt, inwoners en mantelzorgers. Tijdens ons preventief huisbezoek aan 75-plussers, schatten we de situatie in. We kijken vooruit en denken mee. Wat kunt u zelf, waar hebt u hulp bij nodig en wie kan dat doen? De buren, vrienden, de kinderen? Een vrijwilliger of toch professionele zorg of ondersteuning? Altijd in die volgorde. Wij werken hierin uiteraard ook samen met het team Mantelzorg. Onze vrijwillige ouderenconsulenten zijn getraind en hebben regelmatig een terugkombijeenkomst met onze ouderenwerker. Als er uit de gesprekken eenvoudige of enkelvoudige vragen komen, dan pakt de vrijwillige ouderenconsulent dit op. Als er complexe of meervoudige hulpvragen zijn, gaan deze naar de ouderenwerker (professional). Omdat de 75-plus groep steeds groter wordt en we de vraag zien toenemen, organiseren we komend jaar collectieve informatiebijeenkomsten. Daar wijzen we alvast de weg: hoe regel je zorg, als het straks nodig is. Proactief en preventief. Bijna één derde van de volwassen (30%) in Venray geeft aan zich eenzaam te voelen. Met name ouderen hebben behoefte aan sociale contacten. Eén op één, niet in groepsverband; ze willen een maatje. Iemand waarmee ze activiteiten kunnen doen of gewoon gezellig een praatje kunnen maken. Omdat we zien dat veel echtscheidingen uitmonden in een vechtscheiding organiseren we komend jaar een laagdrempelige informatiemiddag. We maken mensen wegwijs en gaan in op de mogelijkheden voor mediation en/of een advocaat. Altijd met het belang van de kinderen voorop, omdat we daarmee een heleboel ellende voorkomen. Een belangrijke stap in het kader van preventie. Een aantal van onze medewerkers zijn geschoold in het geven van een training KuK (Kinderen uit de Knel). Een evidance based programma voor ouders in vechtscheiding en hun kinderen. Wij geven deze training in samenwerking met partners. Zo maken wij optimaal gebruik van de expertise die de verschillende organisaties hebben ontwikkeld. De kwaliteit van de omgeving is essentieel bij het opgroeien van kinderen. Door te investeren in gemeenschapsvorming en gezinnen (en hun netwerk) dragen we bij aan het voorkomen van ontwikkelstagnaties of problemen bij jeugd. Pagina 25 van 34

38 Met de inzet van vrijwilligers en stagiaires van Ondersteuning Ouders en Kinderen (OOK) voorkomen we complexe opvoedproblematiek. Gezinnen worden op een praktische manier ondersteund bij de opvoeding, bij de uitbreiding van hun sociale netwerk en bijvoorbeeld bij het begeleiden van huiswerk. Soms met de inzet van video-hometraining. En ook door kinderen voor te lezen. Eerst voordoen, dan samen doen en dan zelf doen. OOK werkt formeel en informeel samen. Met professionele organisaties zoals scholen om de verbinding tussen school en ouders te verstevigen of opnieuw te leggen. Onze medewerkers zijn specialist op verschillende gebieden zoals Ouders Regelen Omgang Kinderen (ORO). Ouders in een echtscheiding maken samen een ouderschapsplan en leren om constructief en duurzaam met elkaar te communiceren en te overleggen over het welzijn van hun kinderen. Ouders zijn in staat om zelf een constructieve omgangsregeling op te stellen en in stand te houden. Kinderen ondervinden minder schade door de echtscheiding van hun ouders en dat werkt preventief. Pagina 26 van 34

39 Hieronder illustreren we onze inzet, waarmee we de afgestemde doelstellingen voor pijler 2 realiseren. In samenwerking met de gezinscoach leggen Jongerenwerkers ook contacten met kinderen op de basisschool, speciaal met die van groep 8. Doel hiervan is deze jongeren op een speelse wijze voor te bereiden op een belangrijke nieuwe fase in hun leven: de overstap naar het voortgezet onderwijs. Door de overstap gaan ze naar een andere school, meestal verder weg en dan wordt het toezicht van ouders op hun kinderen vaak minder. Ouders kennen bijvoorbeeld vaak de jongeren waar hun kind mee omgaat (nog) niet en jongeren komen in aanraking met jongerenthema s: roken, seks, drugs, alcohol, vrijetijdsbesteding, etc. Dit allemaal op een leeftijd, dat erbij horen de belangrijkste ontwikkelingstaak is. Jongeren die erbij horen kunnen zich vaak beter losmaken van ouders en zijn weerbaarder tegen groepsdruk. Wij gebruiken hierbij de methodiek EastPack. Jongerenwerk is complex. Je moet de taal spreken, een open houding aannemen, vertrouwen winnen en aansluiten. Niet overnemen, maar regisseren en faciliteren. Soms een idee ondersteunen, soms in de basis initiëren. Stigmatisering en vooroordelen voorkomen en altijd laveren tussen verschillende belangen. Met veel geduld en met begrip voor het natuurlijk wantrouwen dat jongeren richting de maatschappij hebben. Alleen dan sluit je aan op de werkelijke behoefte van je doelgroep. The B, een nieuw jongerencentrum vlakbij het Raayland College, maar ook heel geschikt voor het Eastpack project voor groep 7 en 8. En voor alle jongeren die een tof idee hebben of wat moois willen organiseren. Een bruisende hotspot voor iedereen, dat is het doel en dat heeft tijd nodig. Langzaam maar zeker wordt het jongerencentrum bekend bij de Venrayse inwoners. In de komende tijd spreken we nieuwe generaties nog meer aan over de mogelijkheden. Dat doen we uiteraard in samenwerking met het Raayland College en de Gilde, het Straathoekwerk, verenigingen en de jeugdsozen uit de omgeving. Jongerenwerkers gaan letterlijk de straat, maar ook het schoolplein op, om zo contacten te leggen met jeugd en jongeren in hun omgeving. Jongeren kun je grofweg in drie groepen verdelen: Jongeren, die zich goed ontwikkelen op de meeste levensgebieden. Jongeren, die al helemaal zijn afgegleden, in de criminele sfeer zitten, notoire Spijbelaars, etc. Jongeren, die hier tussenin vallen. Zij moeten de keuze nog maken: ga ik kiezen om bij de eerste groep te horen of wil ik meedoen met de jongeren uit groep twee. We kiezen ervoor om vooral in de derde groep te investeren. Het leren hanteren van groepsdruk en eigen keuzes durven maken zijn dan belangrijke thema s. Hierbij wordt uitgegaan van aanwezige capaciteiten en talenten van jongeren èn de gemeenschap, om vraagstukken m.b.t. jeugd en jongeren en leefbaarheid aan te pakken met een focus op preventie. Samenwerken met de wijkteams en met de gezinscoaches helpt om ook de verbinding met ouders en andere belangrijke opvoeders te leggen. Zo kunnen ook ouders en andere opvoeders, samen met het Jongerenwerk, helpen jeugd en jongeren goed te begeleiden. Werkers gaan zich hierbij vooral ook richten op de talenten die jongeren hebben (hoe kunnen zij deze in positieve zin aanwenden) om hun toekomst op te bouwen. Hiervoor gebruiken de Jongerenwerkers risico- en talentenmonitors voor de verschillenden jongerengroepen. Pagina 27 van 34

40 Vorig jaar hebben we de verschillende jongerensozen uit de gemeente Venray een spiegel voorgehouden: Hoe staat jouw soos ervoor? Wat zou je willen leren van andere sozen? En hoe kun je de samenwerking in de toekomst meer opzoeken? Deze input gaan we inzetten bij de verdere ontwikkeling van The B en Jongerenwerk in zijn algemeenheid. Mensen leren het beste van elkaar. Wij bieden mensen met een ondersteuningsvraag de gelegenheid om deel te nemen aan een training om zo met elkaar oplossingen voor hun probleem te bedenken. Synthese denkt dat een groep een meerwaarde kan bieden boven individuele ondersteuning. Het gaat dan vooral om het aanleren van vaardigheden zoals: sociale vaardigheden en opvoedvaardigheden; informatie, advies en een korte training over echtscheiding; samen opvoeden na een echtscheiding; hoe ga je verder na een echtscheiding; rouw en verlies; kinderen van gescheiden ouders; kinderen getuige van huiselijk geweld; blijf in balans voor mantelzorgers. Daarnaast ontwikkelen wij trainingen op maat op moment dat er een vraag ontstaat naar aanleiding van een actueel thema. Deelnemers komen na het volgen van deze van trainingen nog bijeen als zelfstandige groep om bepaalde thema s verder uit te diepen of als lotgenotengroep. In 2016 zijn wij gestart met het organiseren van thema-avonden. Deze avonden worden in samenwerking met ervaringsdeskundigen gegeven en zijn heel divers. Omdat bij professionals soms andere vragen leven dan bij bijv. opvoeders of het netwerk organiseren wij, waar nodig, twee avonden. De thema s zijn inhoudelijk divers en sluiten aan bij de vragen die op dat moment binnen de gemeenschap, de scholen en anderszins leven. Vanaf 2015 wordt bij conflicten tussen buurtinwoners vrijwillige en/of professionele buurtbemiddeling in gang gezet, met als doel tot oplossingen te komen voor problemen tussen buren. Buurtbemiddeling is een laagdrempelige manier om conflicten tussen buren in een vroeg stadium aan te pakken en heeft een grote kans op succes. Samen met onafhankelijke en goed getrainde vrijwillige buurtbemiddelaars leren buren weer met elkaar in gesprek te komen, afspraken te maken en zo weer prettig met elkaar om te gaan. Ruim twee derde van de Pagina 28 van 34

41 conflicten wordt opgelost. Bij psychische problematiek, een van de mogelijke oorzaken van buurtconflicten, wordt samengewerkt met deskundigen. Tijdige inzet van buurtbemiddeling voorkomt escalatie van conflicten. Herstel van de communicatie leidt vaak tot een oplossing die voor beide partijen acceptabel is. Het voorkomt langdurige en kostbare procedures en het neemt instanties, zoals politie en Wonen Limburg, werk uit handen. Door onze opdrachten en contacten in Noord- en Midden Limburg hebben we intussen een poule van vrijwillige tolken. Effectief en gratis inzetbaar, ook voor de nieuwkomers in Venray. Op dit moment is dit nog een innovatieonderdeel en zal nader worden uitgewerkt in Dan zal ook naar behoefte bij partners worden gekeken om dit onderdeel te verbreden en zo mogelijk te verzelfstandigen. Venray wil werken aan een inclusieve gemeenschap. Iedereen verdient een gelijke kans, ook als dat wat lastiger is. Als toekomstige buurtinwoners je met argusogen bekijken. Of erger nog, willen verhuizen. Samen met de professionals van het Vincent van Gogh Instituut maken we de vertaalslag. En daar nemen we de buurt in mee. Want wat voor ons dagelijkse kost is, is voor een ander nog vreemd. Verslavingsproblematiek, schizofrenie, een verstandelijke beperking; wij weten welke gevoelens het kan oproepen. Wij kijken samen met de buurt als het kan met de toekomstige bewoner wat wenselijk gedrag is voor de buurt. Wanneer vindt de buurt dat de veiligheid en leefbaarheid in gedrang komt? Waar kun je dan aankloppen? Wie ondersteunt je dan in het vinden van een oplossing? Daarnaast bereiden we de buren voor, vertellen wat ze kunnen verwachten en leren ze om anders te kijken. Zo ontstaat er begrip en weten ze wat ze kunnen doen en hoe. Niet wegkijken, maar de hand reiken. Pagina 29 van 34

42 Pagina 30 van 34

43 Het is onze opdracht om waar nodig en aanvullend te werken. En om op basis van trends en ontwikkelingen innovatie en zelfsturing te stimuleren. Hieronder illustreren we onze inzet, waarmee we de afgestemde doelstellingen voor pijler 3 realiseren. De gemeente Venray beseft dat leefbare dorpen en wijken niet in het gemeentehuis of door een zorg- of welzijnsstichting gemaakt worden. Op het moment dat de inwoners zich zelf verantwoordelijk voelen en verantwoordelijkheid nemen voor de ontwikkeling en uitvoering van voorzieningen in hun wijk en dorp, gaat de kwaliteit van leven en samenleven vooruit. En dat heeft een positief effect op de beleving van gezondheid en de algemene tevredenheid. Wij sluiten aan op processen van inwoners zelf door: gemeenschappen te ondersteunen bij het maken van dorpsvisies en leefbaarheidsagenda s; te ondersteunen bij realisatie van zorgcollectieven; processen van samenwerkingsverbanden te begeleiden in gemeenschappen: dorpsoverleggen, verenigingsoverleggen, dorpscoöperaties enz.; procesbegeleiding bij dorpsaccommodatieplannen; uitwisseling van kennis en expertise tussen inwonersinitiatiefgroepen; samenwerking in sociale wijkteams: verbindingen disciplines, keukentafelgesprekken, benutten eigen kracht en sociale netwerken; verbindingen leggen van sociale wijkteams met gemeenschappen in dorpen en wijken en benutten van krachtige gemeenschappen; Onze kennis en ervaring van dorpswebsites en interactieve modules in te zetten. Pagina 31 van 34

44 We gaan altijd in gesprek, maken verbinding en leggen de regie terug. Dat doen we samen met het wijkteam, de politie, de woningbouwvereniging, en soms ook een afvaardiging van GGZ of MEE. Waarbij we ervoor zorgen dat iedereen een stem heeft en ook de overlast gevende jongeren vertegenwoordigd zijn. Het resultaat? Het plein wordt opnieuw ingericht. Door de inwoners zelf. Benieuwd hoe het eruit komt te zien. Synthese ontwikkelt een methodiek, in samenwerking met Club Totaal, om verenigingen te ondersteunen (nieuw in 2016/2017). Het uitgangspunt is de visie van de gemeente Venray, Club Totaal en de methodiek 'programmatisch creëren'. Gemeente, Club Totaal en Synthese onderschrijven dat (sport)verenigingen een bredere maatschappelijke rol kunnen en moeten ontwikkelen en geeft thema s aan die daarbij mogelijk een rol kunnen spelen. Het programmatisch creëren omhelst een Plan van Aanpak met Plan do act check-cyclus om dit dan ook waar te kunnen maken. Wij zien nu al een beweging van puur vrijwilligerswerk bij maatschappelijke instellingen naar betrokken inwoners die binnen hun leefgemeenschap actief zijn. Door nog beter aan te sluiten bij de leefwereld van de burger gaan de inwoners van Venray nog meer participeren en blijven ze dit onafhankelijk van de (welzijns-)organisatie ook duurzaam doen. Ons uitgangspunt is meedoen. We willen nadrukkelijk de sociaal geïsoleerde inwoners stimuleren en motiveren om te participeren door middel van bijvoorbeeld vrijwilligerswerk. Wij zien een overgang van vrijwilligerswerk naar betrokken inwoners die binnen hun leefgemeenschap actief zijn. De aansluiting bij de leefwereld van de inwoner maakt dat de inwoners van Venray meer zullen participeren en dit onafhankelijk van de (welzijns-)organisatie zullen doen. Hun inzet is duurzaam. In Venray zijn veel vrijwilligers actief. Wij maken onderscheid tussen: vrijwilligerswerk dat gekoppeld is aan vitale gemeenschappen; vrijwilligerswerk binnen verenigingen als sport, cultuur, etc.; vrijwilligerswerk gekoppeld aan maatschappelijke instellingen zoals Dichterbij, Proteion, Zorggroep, Zorgondersteuner, Zonnebloem, Rode Kruis en Synthese. Vrijwilligerswerk is steeds meer onderdeel van gemeenschapsontwikkeling. Wij richten ons op goede onderlinge contacten tussen inwoners en beroepskrachten van de verschillende organisaties in de wijk en de buurt. De medewerkers van Synthese zijn thuis in de wijken, buurten, dorpen en kernen. We weten de weg om inwoners te kunnen ondersteunen bij hun initiatieven en zijn, mèt hen, van alle markten thuis. Pagina 32 van 34

45 In het werken met vrijwilligers hanteren wij de volgende uitgangspunten: Vertalen: wij sluiten aan bij de ontwikkelingen in de leefgemeenschap. Verbinden: wij verbinden actieve en inactieve inwoners. Versterken: de lokale infrastructuur is herkenbaar, die bouwen we verder uit. Verbreden: in verbinding met de leefwereld verbreden we het aantal beschikbare vrijwilligers. Verankeren: wij brengen vrijwilligers bij elkaar, wisselen ervaringen en ideeën uit. Op verzoek organiseren we trainingen en ontmoetingen. Als partner van Match hebben wij een rol in het ondersteunen van netwerkversterking van (vrijwilligers-)organisaties en stimuleren dat meer kwetsbare burgers als vrijwilliger aan de slag gaan. Daarbij leggen we ook verbindingen met netwerken en steunpunten zoals die van Spirato (Limburgs steunpunt van gemeenschapsaccommodaties), en het knooppunt Zorgen voor Elkaar van VKKL en ondersteunen we Match bij het vinden en aangaan van nieuwe verbindingen. Ons uitgangspunt is dat alle jongeren volwaardig lid kunnen zijn van organisaties. Er wordt aansluiting gezocht bij bestaande activiteiten van een gemeenschap. Jeugd en jongeren worden gestimuleerd d.m.v. individuele- en groepsactiviteiten om te participeren in de gemeenschap. Organisaties zoals jongerencentra, wijkcentra en sportclubs hebben een sterke rol in het opgroeien van jeugd en jongeren. Onze taak ligt in het verbinden van de behoeften van jeugd en jongeren en hun ouders mèt de initiatieven die er zijn in een dorp. We ondersteunen organisaties en jongereninitiatieven in het voldoen van deze behoeften. Dit betekent bijvoorbeeld een aanbod waarin iedereen kan meedoen. Activiteiten hebben daarom veelal een preventieve werking, zodat eventuele knelpunten/problemen vroegtijdig gesignaleerd en gemonitord kunnen worden. Daarbij zet het Jongerenwerk in op o.a. de vervangingsmethodiek en present werken. De uitdaging is niet om de jeugd en jongeren in onze leefwereld te halen maar aan te sluiten bij de leefwereld waarin zij zich bevinden. Jeugd en jongeren zijn verbonden en voortdurend met elkaar in contact. In deze contacten worden ideeën uitgewisseld. Synthese zorgt hierbij voor verbindingen door de inzet van talenten van jongeren. Wij stimuleren en ondersteunen jeugd en jongeren in het (mee) uitwerken van leefbaarheidsinitiatieven. Steeds meer inwonersorganisaties en verenigingen kampen met de vraag hoe ze het contact met de jeugd en jongeren kunnen verbeteren en hoe ze hen meer kunnen betrekken bij de leefbaarheid en de activiteiten in de gemeenschap en/of bij de verdere ontwikkeling binnen hun vereniging. Wij zijn erop gericht dat alle jeugd en jongeren betrokken worden bij de verschillende initiatieven. Ook jeugd en jongeren die minder gemakkelijk aansluiting vinden, worden gestimuleerd deel te nemen. We werken aan de tolerantie van de samenleving om ook deze jeugd en jongeren hierbij te betrekken. Synthese neemt verschillende rollen aan als het gaat om het stimuleren van jongerenparticipatie in een gemeenschap. We gaan hierbij uit van het model op de volgende bladzijde. Aan de hand van dit model kunnen (jongeren-)werkers een juiste inschatting maken welke rol zij op dat moment aan moeten nemen. Dit is belangrijk voor de te zetten stappen en het maken van een plan van aanpak. Pagina 33 van 34

46 Hoge mate van zelfredzaamheid Lage mate van participatie/niet actief C: verbinden en activeren A: verbinden Hoge mate van participatie/actief D: verbinden en activeren en ondersteunen B: verbinden en ondersteunen Lage mate van zelfredzaamheid Pagina 34 van 34

47

48

49