Verslag. Verslaggever: Datum vergadering: Kennisplatform Openbare Verlichting. Nele Zwaenepoel. 13 oktober Aanwezig :

Transcriptie

1 1 Verslag Datum vergadering: 13 oktober 2016 Kennisplatform Openbare Verlichting Verslaggever: Nele Zwaenepoel Aanwezig : Avelgem LIEVEN VANTIEGHEM BURGEMEESTER Beernem Inge Cleemput mobiliteitsambtenaar Brugge Vincent Catry Ingenieur Damme Leen Allemeersch deskundige milieu De Haan Vera Jonckheere diensthoofd openbaar domein Eandis Koen Putteman Diensthoofd Assets en Netarchitectuur OV Harelbeke Yves De Bosscher Beleidsmedewerker Milieu Infrax Johan T jonck Knokke-Heist Ivan Verbouw Directeur Technische Uitvoerende Dienst Kortrijk Veerle Vandenbroucke Administratief - medewerker Lendelede Elvire Vanysacker Milieuambtenaar Moorslede Filip Samoy coördinator technische dienst Oostkamp Els Roelof schepen Oudenburg erik ballière openbare werken Poperinge Jeroen Vandermarliere Duurzaamheidsambtenaar Provincie martin deman leidinggevende staf Preventie Lichthinder Friedel Pas voorzitter vzw Roeselare Patrick Goussaert medewerker dienst wegen Roeselare Wesley Denecker medewerker dienst wegen Tielt Veerle Vervaeke Schepen Triflex bvba Herman Verwerft Business Development Manager Vleteren Leen Maenhout mobiliteitsambtenaar WVI margo swerts expert mobiliteit Verontschuldigd: Groen Licht Vlaanderen Catherine Lootens Infrax - Ward Hoekx Kuurne Wim Dewever VLM Johan Vulsteke 1

2 2 Verslag: uur Ontvangst van de genodigden uur Verwelkoming en situering van de agenda Niek De Roo, dagvoorzitter Goedkeuren van het verslag van de bijeenkomst van 28 juni 2016 Tijdens het voorgaande overleg was voorgesteld een lijst op te stellen met ontwerpers rond verlichting: Artistiek: Isabelle Corten (bv. in Antwerpen): werkt al met standaardmateriaal Susanna Antico (bv. Gent, Luik): Jéol (bv. in Oostende): werk weinig met standaardmateriaal van DNB s. Ontwerpbureaus die lichtvisies effectief uitwerken: Light 2 Light Spectrum We Think De DNB s geven aan dat het aan te raden is om steeds met een lichtontwerper in discussie te gaan om maximaal gebruik te maken van het standaardverlichtingsmateriaal. Dit drukt de kosten bij uitvoering en onderhoud. Doven van openbare verlichting en sociale veiligheid Prof. dr. Els Enhus, voorzitter vakgroep criminologie VUB In de provincie West-Vlaanderen doven verschillende gemeenten 's nachts de openbare verlichting. Dit gebeurt hoofdzakelijk tijdens de weeknachten terwijl in het weekend de verlichting meestal wél blijft branden. Welke invloed geeft dat op de sociale veiligheid en het veiligheidsgevoel? Els Enhus geeft ons hieromtrent graag een toelichting Bespreking - Conclusie van toelichting: er is weinig tot geen onderzoek omtrent dimmen en doven en impact op criminaliteit; 2

3 3 - Criminaliteitscijfers en (on)veiligheidsgevoel (angst voor criminaliteit) zijn twee aparte thema s; - Vooral beschikbare onderzoeken uit de Verenigde Staten en Groot-Brittannië. De meeste onderzoeken handelen vaak over het verhogen van lichtniveau en impact op criminaliteit. Slechts 1 studie gaan in op het verminderen van het lichtniveau. Ook tussen die onderzoeken spelen soms grote verschillen; - Het is van belang een onderzoek lang genoeg te laten lopen (circa 2 jaar ), ook in de controlewijk. In sommige studies ontbreekt een vergelijking met controlewijk; - Er kan met enige voorzichtigheid en op basis van tot nu toe verkregen resultaten, gesteld worden dat er weinig effect is van dimmen/doven op criminaliteitscijfers. Er is echter wel een tastbare wijziging in de bebouwde omgeving bij een omgekeerde beweging: Mensen hebben het gevoel dat er geïnvesteerd wordt in de buurt bij voorzien van OV of het verhogen van het lichtniveau. - Uit gesprekken met criminelen blijkt dat zij vooral huizen viseren waar er buit te rapen valt (vooronderzoek!), ze breken vooral in als er niemand aanwezig is, en zijn in de meeste gevallen na 3 minuten terug buiten. Uit de gesprekken met inbrekers/overvallers kwam niet expliciet naar voor dat het al dan niet verlichten (openbare verlichting) van de plek een invloed heeft; - De psychologische impact van licht is niet te onderschatten, zo neemt men gevoelsmatig eerder een verlicht pad. (ook praktisch, zoals voor lopers s avonds laat) Bij een fel verlicht bushok kan men dan echter ook het vitrinegevoel willen vermijden door ernaast te gaan staan. - Aan te raden om zo snel mogelijk na het invoeren van doven/dimmen de resultaten te bekijken (bvb na 6 maand); - Burgers goed informeren en consulteren is belangrijk om het onveiligheidsgevoel te bestrijden; - Staden heeft deze maand een enquête gelanceerd bij haar burgers om het veiligheidsgevoel te capteren. Eind deze maand zullen de gegevens geëvalueerd worden. Volgend overleg kan hierover eventueel meer verteld worden; - In Oostkamp laait de gevoeligheid rond doven weerom op na een inbraak waarbij de nummerplaat van vluchtwagen niet kon herkend worden. Uit politiecijfers valt echter op te merken dat de inbraakcijfers te Oostkamp niet verhoogd zijn sinds het doven van de OV. De gemeente houdt een pleidooi om het doven zeker niet terug te schroeven in kader van de nakende gemeenteraadsverkiezingen. Dit zou een slecht signaal zijn aan de burgers; - In Heuvelland worden de lichten reeds drie jaar gedoofd. Er zijn geen problemen te melden - De professor haalt aan dat de politiegegevens niet voldoende gedetailleerd zijn (bv. tijdstip van inbraak, ed). De meeste gemeenten ondervinden dit probleem echter niet Afspraken - Het zou heel interessant zijn om doctoraatsstudies/iwt-studie te laten uitvoeren, met West- Vlaamse (landelijke) gemeenten als testcase (met inbegrip van één of meerdere kustgemeenten) en de impact van doven op criminaliteit en op veiligheidsgevoel of (financierings)mogelijkheden te creëren binnen een interregproject.. een bijkomend aspect hierbij is de invloed van sociale controle. De aanwezigheid van Flow & Eyes on the street voor het eventueel (on)veiligheidsgevoel is ook belangrijk - Alle gemeentes delen hun initiatieven rond doven en dimmen (bv onderzoek te Staden) Passieve wegmarkering in de praktijk - deel II Sophie De Vlieger, expert Expertise Verkeer en Telematica bij het Agentschap Wegen en Verkeer 3

4 4 In haar toelichting tijdens het kennisplatform van 10 maart l.l. gaf Sophie De Vlieger een toelichting over 'horizontale' passieve wegmarkering. In dit tweede deel ligt de focus op 'verticale' passieve wegmarkering. - Performantie van de wegmarkering geeft aan hoeveel licht er naar de bestuurder wordt teruggekaatst; - Nieuwe passieve wegmarkeringselementen best niet aanbrengen op de (midden)markering maar net ernaast: spaart kosten en tijd bij hermarkeren! - Gebruikte kleuren liggen vast volgens wegcode. AWV heeft ook twee dienstorders uitgewerkt die als basis kunnen dienst doen. (zie website). AWV heeft tevens een onderzoek gedaan naar effect van kleuren. s Nachts zijn de andere kleuren dan wit niet opvallend. Wit is beste keuze; - Binnen de bebouwde kom beter geen bebakening; - Bij levering van materiaal altijd CE prestatieverklaring vragen; Vragen/afspraken - Men stelt zich de vraag of AWV ook investeert in het onderhoud van de bebakening. Sophie is niet op de hoogte of hieromtrent een regelgeving beschikbaar is bv. of er richtlijnen zijn ivm de periodiciteit van het onderhoud. AWV heeft wel budgetten om onderhoud uit te voeren; - In Engeland wordt meer gebruik gemaakt van glasreflectoren dan belijning. Uit de toelichting van AWV blijkt duidelijk dat de glasreflectoren niet zo performant zijn; - Er zijn verschillende gemeentes die de vraag gesteld hebben om de richtlijnen van AWV te vertalen naar de lokale wegen; dit zeker in relatie tot de genomen maatregelen rond doven. WVI zal in samenspraak met AWV een aanzet doen om een eenvoudige en uniforme richtlijn uit te werken; Benchmark gevolgde strategieën dimmen/doven en invoering van LED-verlichting in de rest van Vlaanderen Koen Putteman, Senior Technoloog Eandis Koen Putteman is diensthoofd Assets en Netarchitectuur OV Eandis en heeft door zijn contact met meerdere gemeenten een goede kijk op de evoluties inzake openbare verlichting die spelen in de rest van Vlaanderen. Gaan de gemeenten daar ook de lichten doven of Investeren ze net in verlichtingstoestellen met Led-technologie of Laten ze alles gewoon bij het oude? Koen geeft er ons graag wat meer uitleg over. - Vanaf 1 januari 2017 heel wat meer flexibiliteit in keuze brandprogramma s: zie powerpoint. - Aanpassing van het brandregime op het hele grondgebied voor kerstavond/kerst en oudejaar/nieuwjaar: waar deze dagen op een weekdag vallen, zal licht toch branden. (nvdr. Dit wordt later genuanceerd in een bijstelling van de powerpoint: in bijlage aan dit verslag): Geen doven bij WE en VRZA op: Kerstavond/dag (nacht 24/12-25/12 en 25/12-26/12); Oudejaarsavond/dag (nacht 31/12-01/01 en 01/01-02/01). Dit wordt echter niet ingevoerd bij de volgende programma s: D (doofprogramma s (bv D22 = doven vanaf 22u en niet meer herontsteken)) 4

5 5 DH programma s (doven en herontstekenprogramma (bv. D22H5 = doven 22u en herontsteken 5u)). Dit betekent dat bij de programma s waar er in WE en VrijZa niet gedoofd wordt, ook de feestdagen niet gedoofd zullen worden! Voor die programma die geen WE of VrijZa regeling hebben, is er geen afwijking op feestdagen. Dus op feestdagen blijft de OV dan gedoofd. - Inzake LED evolueren we naar LED 2.0: betere prestaties voor minder verbruik en lagere prijszetting! - In West-Vlaanderen wordt minder geïnvesteerd in LED dan in de rest van Vlaanderen; dit oa in Oost-Vlaanderen. De gemeente Evergem is bereid haar aanpak te brengen op een volgend kennisplatform. Vragen - De burgemeester van Avelgem stelt de vraag welke gemeentes de vraag gesteld hebben om tijdens de feestdagen de verlichting te laten branden. Dit werd niet besproken met alle gemeentes. Koen P. stelt dat deze vragen reeds herhaaldelijk werden gesteld en ook in dit kennisplatform door meerdere gemeentes. Vandaar dat Eandis/Infrax hebben geopteerd om hieraan tegemoet te komen. Niek De Roo stelt voor om dit na te kijken en de burgemeester van Avelgem te informeren. - Harelbeke heeft een probleem met een grote werf: wat te doen als in die straat de verlichting wordt gedoofd ikv het algemeen dovingsbeleid? Kan die straat afzonderlijk worden verlicht. Dit is moeilijk omdat meerdere straten zijn aangesloten op eenzelfde kast. Infrax heeft de stad geadviseerd om via de aannemer verlichting te laten voorzien; - Hoe wordt dit in andere gemeenten aangepakt? In sommige gemeentes (bv. Heuvelland) wordt de hele wijk terug verlicht, andere gemeentes (bv. De Haan) vragen noodverlichting een soort kerstverlichting op hekkens - aan de aannemer en soms voorziet de DNB (bv. Middelkerke) verlichting. Ook in deze gevallen is er behoefte aan duidelijke reglementering en richtlijnen voor de aannemers opdat deze verlichting geen lichthinder veroorzaakt. Zou dit verder kunnen worden uitgewerkt tegen een volgende kennisplatform door na te gaan hoe gemeenten hiermee omspringen en of er richtlijnen bestaan? Varia en voorbereiding van het volgend kennisplatform Uitsmijter: Het Van Gogh fietspad van ontwerper Daan Roosegaarde dat wordt verlicht door fluorescerende steentjes. Zo'n steentjes verzamelen overdag zonne-energie, en van zodra het donker wordt, geven de steentjes die energie terug af in de vorm van groenig licht. Er wordt opgemerkt dat dit eerder kunst is dan verlichting. De laboverslagen rond de kwaliteit en duurzaamheid van dergelijke materialen kunnen niet verkregen worden. Uitstap met bezoek aan enkele projecten - Roeselare: verlichting van fietspad op Stroroute (aanpassing na mislukte plaatsing standalone led-verlichting op zonneënergie); - Kortemark: detectie op Finse looppiste 5

6 6 - Staden: flankerend beleid met passieve wegmarkering bij doven - Kemmel: toepassing van actieve markering en inhuldiging van proefproject actieve wegmarkering Rondrit is voorzien op 17/11. Er volgt een aparte uitnodiging. Aankondiging : Seminarie IBE-BIV 2016 : Be prepared for the lighting of the future: Dit seminarie vindt plaats op donderdag 17 November 2016, 13u.00, en zal doorgaan in het Conscience-gebouw van de Vlaamse Gemeenschap: BIV_2016_Uitnodiging_NL.pdf Volgend kennisplatform zal plaatsvinden op 28/03/2017 Voorstel tot agendapunten: - Project intelligente ledverlichting in Wavre door Smart Nodes; BEVESTIGD - Evergem LED-project; - Staden reacties van bewoners- uitkomst enquête; - Occasionele verlichting : bij wegenwerken, manifestaties, bijzondere situaties - Eerste ervaringen en reacties met actieve markering? - Wetenschappelijk onderzoek in West-Vlaanderen rond OV en criminaliteit/onveiligheidsgevoel - Varia Nele Zwaenepoel/Margo Swerts/Kristof Verhoest 27/10/2016 6