1. BEVOLKINGS- EN HUISHOUDENSPROGNOSE HENDRIK-IDO-AMBACHT * Feitelijke ontwikkeling sterk afhankelijk van woningbouw in De Volgerlanden.

Transcriptie

1 1. BEVOLKINGS- EN HUISHOUDENSPROGNOSE HENDRIK-IDO-AMBACHT * Feitelijke ontwikkeling sterk afhankelijk van woningbouw in De Volgerlanden. Inwonertal naar leeftijdscategorie jaar ,900 1,800 1,800 1, jaar ,200 2,200 2,200 2, jaar ,000 1,900 1,800 1, jaar ,900 1,900 1,800 1, jaar ,800 1,700 1,800 1, jaar ,700 1,700 1,600 1, jaar ,700 1,900 2,000 2, jaar ,800 1,900 2,100 2, jaar ,000 1,900 2,000 2, jaar ,200 2,200 1,900 2, jaar ,000 2,200 2,200 2, jaar ,600 1,800 2,200 2, jaar ,600 1,600 1,800 2, jaar ,300 1,600 1,500 2, jaar 979 1,000 1,100 1,500 1, jaar ,000 1, jaar , jaar jaar jaar e.o TOTAAL Bron: Structuurtelling CBS Statline 2011 Aantal huishoudens personen 't/m pers jaar pers jaar gezinnen t/m 44 jaar pers jaar pers jaar gezinnen jaar allen jaar allen 75 eo TOTAAL Bron: Primos Drechtsteden 2011

2 2. WONINGBOUWPROGNOSE HENDRIK-IDO-AMBACHT 2013 tot na 2020 * Bron Woningbouwplan 2012 regio Drechtsteden. Woningbouwprognose > 2020 Totaal Volgerlanden Overig Totaal Prognose per jaar Volgerlanden Overig Totaal Type woning Huur sociaal Huur markt Koop sociaal Koop markt Totaal Woningen gerealiseerd in Woningbouwprognose Woningbouwprognose na TOTAAL 2096

3 3. OVERZICHT(NORMEN) SOCIALE VOORZIENINGEN IN (Actualisatie in juni 2012 van rapport Sociaal Geografisch Bureau, zomer 2007) Voorziening Norm 2012 ( inw) 2020 ( inw) Algemeen Ondersteuning vrijwillgersorganisaties Doelstelling WMO. Ondersteuning aan Stichting Unie van vrijwilligers, Stichting HIP. Ondersteuning migranten zelforganisaties Geschiedt in Dordrecht en Zwijndrecht. Ondersteuning bewonersparticipatie (opbouwwerk) Niet in Hendrik Ido Ambacht. Behoefte op andere wijze ingevuld (Bewonersplatforms). Aanpassen c.q. uitwerken. Cultuur Museum Geen landelijke normen voor musea. Historisch genootschap vervult ook een museumfunctie. Geen noodzaak tot een tweede museum. Bibliotheek Geen landelijke norm voor bibliotheken. Bibliotheek aanwezig. Zijn wel ontwikkelingen gaande (samenwerking c.q. schaalvergroting) Uitwerking samenwerking met Zwijndrecht Kunstzinnige vorming (muziek- en theaterschool) Geen landelijke normen. 2 muziekscholen, 2 toneelverenigngen, theatherhuis etc. zijn aanwezig.

4 Podium Geen landelijke norm. Activiteiten in jongerencentrum DOCK-03. Theater Geen landelijke norm. Landelijk gemiddelde: 13,7 theater-stoelen per 1000 inwoners. Cascade telt 287 stoelen. Bioscoop Geen landelijke norm. Niet aanwezig en behoefte zal niet ontstaan. Volksuniversiteit Geen landelijke norm. Volksuniversiteit Bouget. Gezondheidszorg GGD Regionale dienst gevestigd in Dordrecht Huisarts inw per 1 fte huisarts. In regio gemiddeld rond de * Aantal personen wel bekend maar fulltime of partime is onbekend. Voldoet aan norm. 13 huisartsen (aantal fte onbekend) voldoet. Voldoet aan norm fte huisarsten voldoet Apotheek CTG tot inwoners per Apotheek Tandarts CTG. 1 tandarts op inwoners Fysiotherapeut CTG inwoners per fysiotherapeut. Met drie Apotheken rond de Met drie Apotheken rond norm de norm Met tandartsen Met fte tandarsten (aantal fte onbekend) boven de norm. boven de norm. Met circa 25 fysiotherapeuten (aantal fte onbekend) boven de norm. Met circa 25 fte fysiotherapeuten boven de norm. Consultatiebureau Landelijke financieringsnorm is 1 consultatiebureau per 500 geboortes. Aanwezigheid consultatiebureau voldoet aan de norm. 1 consultatiebureau zal aan norm voldoen.

5 Verloskundige KNOV. 120 bevallingen per jaar per fte verloskundige. Circa 70% geboorten door verloskundigen. Ziekenhuis WTZ. Max 2 bedden per inwoners. In regio (Dordrecht, Sliedrecht, Zwijndrecht) 654 bedden (peildatum 2007) aanwezig. Circa 400 geboorten per jaar. Met 3 verloskund. praktijken wordt aan norm voldaan. Voldoet aan norm. Aantal geboorten zal niet toenemen. Dus aan norm wordt voldaan. Voldoet aan norm. Jeugd Jongerenwerk *A3 Welzijn per 1 januari 2013 gedeeltelijk opgegaan in Vivenz A3 Welzijn, Stichting Hervormd Jeugdcentrum verzorgen jeugdwerk. Jeugd preventieteam (JPT) 1 JPT team voor Dordrecht en Zwijndrechtse Waard. Entree: voorkomen zwerfgedrag jongeren Project Entree in Dordrecht en Zwijndrecht. Kinderopvang Kinderdagverblijf Bron prognose KDV Buitenhek Dagopvang kindcentrum in %, in %, in % van 0-4 jarigen. Dagopvang gastouder in %, in %, in % van 0-4 jarigen. In en in jarigen. Buitenschoolse opvang Bron: Prognose BSO Buitenhek BSO in kindcentrim in %, in %, in % van 4-12 jarigen. Voor BSO bij gastouder in %, in %, in % van 4-12 jarigen. In en in jarigen. Na 2011 (54%) daling ingezet. Aanbod voldoet in Na 2011 (21%) daling ingezet. Aanbod voldoet in Ten opzichte van 2012 neemt behoefte in 2015 aan KDV iets af. Ten opzichte van 2012 neemt behoefte in 2015 aan BSO iets af.

6 Peuterspeelzaal Bron: Beleidsnotitie gemeente "Peuterspeelwerk in Hendrik-Ido- Ambacht 2012" In peuterspeelzalen met 18,5 groepen en 296 kindplaatsen. Bereik is daarmee 38% ( jarigen in HIA). Ligt onder regionaal (47%) en landelijk (44%) gemiddelde. Aantal kindplaatsen in 2011 ten opzichte van 2009 met 37 afgenomen. Van 333 naar 296. Aantal kinderen (0-4 jarigen) daalt tot 2020 met 100. Vraag zal naar verwachting niet toenemen. Onderwijs School maatschappelijk werk Verzorgd door Vivenz en wordt aangeboden op alle basisscholen. Voor VO is dat geregeld in Zwijndrecht. MD team (Multidisciplinair team) Afstemming alle vormen hulpverlening op scholen. GGZ in Dordrecht. Brede school Geen norm. Twee basisscholen: Bekestein en Volgerlanden. Onderzoek naar stichting derde basisschool is gaande. Basisonderwijs Wettelijke stichtings- en opheffingsnormen. In 2011 circa jarigen. In 2012 circa en in 2015 circa 3340 (CBS). Voortgezet onderwijs Concentratie in Dordrecht, Ridderkerk en Zwijndrecht. Voor- en vroegschoolse educatie Aanwezig (beleid) in dordrecht en Zwijndrecht. Speciaal onderwijs Geen landelijke normen. Aanwezig in Zwijndrecht. 10 basisscholen op 16 locaties. Voldoet an wettelijke eisen. Voldoet aan wettelijke eisen. Voldoet aan wettelijke eisen. Volwassenonderwijs Geen landelijke normen. Voldoet aan wettelijke eisen. Prognose geeft daling aan naar jarigen. Voldoet aan wettelijke eisen. Verdere afstemming in Zwijndrechtse Waard. Voldoet aan wettelijke eisen. Voldoet aan wettelijke eisen.

7 MBO Geen landelijke normen. Da Vinci college in Dordrecht, Ridderkerk en Zwijndrecht. Voldoet aan wettelijke eisen. Voldoet aan wettelijke eisen. Recreatie Kinderboerderij Geen landelijke norm. Kinderboerderij aanwezig. Speeltuin Geen landelijke norm. Stichting Jeugdspeelpark aanwezig. Speelterrein 0-5 jaar 1 speelplek per 35 kinderen Opp: m2 Loopafstand: ca. 100 m 3 toestellen en 4 speelprikkels. Streefbeeld 53 speelplekken. Speelterrein 6-11 jaar 1 speelplek per 70 jeugdigen Opp: m2 Loopafstand: ca. 350 m 3 toestellen en 4 speelprikkels. Streefbeeld 32 speelplekken. Met 59 speelplekken (2009) boven de norm. Met 54 speelplekken (2009) boven de norm. Speelterrein jaar 1 sportplek per 100 jongeren Opp: m2 Loopafstand: waar jongeren Met 11 (2009) speelplekken onder de norm wonen geen, 4 sporttoestellen en 4 zitaanleidingen Recreatiegebieden Geen landelijke norm. Aanwezigheid van Baxpark, Sophiapark (aanleg), Sandelingen- Ambacht. Streefbeeld is 53 speelplekken. Streefbeeld is 32 speelplekken. Streefbeeld is 20 speelplekken Sport

8 Sportstimulering Inzet van 3,7 fte combinatiefunctionarissen per 1 mei ,7 fte Sportstimulering, 0,5 fte Cultuurcoach To Be, 0,5 fte Buurtwerk A3 Welzijn. 0,6 algemene coordinatie. 2,7 fte sportstimulering (voorheen Stichting Hattrick) Sporthal Norm inwoners per sporthal Gymzaal Norm per gymzaal rond rond de inwoners Buitensportterrein voetbal Planningsnorm NOC/NSF in seizoen : Zaterdag 49,30, zondag 7 en ma-vr 56,30 normteams. Buitensportterrein tennis Met circa 700 leden zit men onder landelijk gemiddelde (circa 1000 leden) Met drie sporthallen boven de norm Met drie gymzalen boven de norm Met 9 velden (waarvan drie kunstgras en 2 wetra) en 1 traininsveld rond de norm Met 10 banen is er onbenutte speelcapaciteit. Buitensportterrein korfbal Twee velden (kunstgras en gras) Met twee velden voldoende capaciteit Met drie sporthallen boven de norm Met drie gymzalen rond de norm Extra capaciteit afhankelijk van een verdere groei teams. Extra groei leden mogelijk. Met twee velden voldoende capaciteit om eventuele groei op te vangen Buitenzwembad Geen norm bekend. Met 2000 m2 voldoet buitenbad de Louwert Binnenzwembad Norm VNG: 0,01 m2 zwem-water 0,007 per inwoner en iets per inwoner en 6-10 m2 per onder de norm bezoeker. Binnenbad is 200 m2 (bij mogelijke renovatie groter). Met 2000 m2 voldoet buitenbad de Louwert 0,006 per inwoner net onder de norm. Welzijn en zorg Opvoedspreekuur Aanwezig bij CJG. Opvoedadviseur Verzorgd door GGD en Aafje. Vraaggericht. voldoet.

9 Schuldhulpverlening Sociale Dienst Drechtsteden met serviceloket in HIA Individuele verstrekkingen Sociale Dienst Drechtsteden met serviceloket in HIA Centrum voor werk en inkomen (CWI) CWI aanwezig in Dordrecht. Ouderenadviseur NIZW norm (2007) uur per 65 plusser. 1 fte is 1209 uur. In 2012 circa plussers. Bij A3 Welzijn 2 personen mee belast. Sociale raadslieden * (Per oktober 2012 gerealiseerd in de Blije Borgh) Tot nu toe in Zwijndrecht. Start ook in Blije Borgh. Bureau voor rechtshulp Aanwezig in Dordrecht. Ook rechtshulp OCMW in Zwijndrecht. Steuntpunt mantelzorg Verzorgd door Stichting MEE Wijk- en buurtbeheer Bewonersplatforms in drie wijken. Samenwerking vastgelegd in convenant en jaarplannen. Indicatiestelling CIZ in Dordrecht. Algemeen maatschappelijk werk Aanpassen c.q. uitbreiden. Alarmering maaltijden, boodschappen, klussen Verzorgd door A3 Welzijn. Geen Eventueel uitbreiden. * (Per overgenomen door de Blije Borgh) wachtlijsten. Passantenverblijf voor dak- en thuislozen Leger des Heils en CMO Dordrecht. In plaatsen in de regio. In 2011 behoefte toegenomen. Dak- en thuislozen internaat In plaatsen bij Leger des Heils en 16 plaatsen bij de Hoop in Dordrecht. Begeleid wonen voor dak- en thuislozen In plaatsen bij Leger des Heils en 18 plaatsen bij de Hoop in Dordrecht. Sociaal pension voor dak- en thuislozen In plaatsen in de regio.

10 Algemene crisisopvang dak- en thuislozen Aanwezig in de regio. Er zijn 23 plaatsen in de regio (2007). Meerzorg (verpleegzorg) dak- en thuislozen Aanwezig in de regio. Er zijn 12 plaatsen in de regio (2007). Zwerfjongeren(T-team) en huiselijk geweld. In Dordrecht aanwezig. Punt zorg, overlast en huiselijk geweld in Zwijndrecht. Vrouwenopvang In Dordrecht Blijf van m'n lijfhuis met 27 plaatsen (2007). Vrouwencentrum In Dordrecht aanwezig. Verslavingszorg Aanwezig in Dordrecht. Bouman GGZ en de Hoop GGZ. Woonvormen Beschermd wonen Verzorgd wonen Wonen met thuiszorg Intramurale zorg In de Structuurvisie 2009 is de behoefte van 0-treden woningen geraamd op 200. Inmiddels zijn er 29 0-treden woningen gerealiseerd. Verder werd in de Structuurvisie de volgende behoefte geraamd. 99 wooneenheden beschermd wonen, 248 wooneenheden verzorgd wonen, verdeeld over woonzorgzones en 90 Intramurale wooneenheden. De 90 wooneenheden zijn verdeeld in 30 verpleegtehui-zen en 60 verzorgeenheden in (bijvoorbeeld) serviceflats. Voor woningen met thuiszorg was er een overschot van 32. Inmiddels zijn 90 woningen in de categorie Beschermd wonen en 178 woningen in de categorie Verzorgd Voldoet nog niet omdat met name in categorie Verzorgd wonen nog meer woningen wenselijk zijn. * (Inmiddels (2013) nog maar de vraag of extra muralisering gewenst is) Regionaal vastgesteld WoningbouwprogrammaLe vensloopbestendig (geen kleinschalige zorgwoningen) bouwen. Ten aanzien van koopwoningen markt volgen.

11 4. VOORZIENINGEN IN HENDRIK-IDO-AMBACHT Juni 2012 VOORZIENING ACCOMMODATIE OPMERKINGEN Cultuur Bibliotheek HIA Cascade (Hoge Kade 52) Boeken, aangepaste literatuur (Dedicon), loket aangepast lezen, Visio audiotheek EllisSport Cascade (Hoge Kade 52) Dans, conditietraining, Cultureel centrum Cascade Cascade (Hoge Kade 52) Stichting Duyschot concerten Hervormde Dorpskerk (Kerkplein) workshops Ca 60 theatervoor- stellingen, zaalverhuur Klassieke (orgel) concerten DUS DANS Cascade (Hoge Kade 50) Diverse soorten dans en ballet. Historisch Genootschap Den Brommert (Dorpstraat 102) 1324 leden (dec 2012) Museum, bibliotheek, exposities Muziekschool Tobe Cascade (Hoge Kade 52) Muzieklessen piano, trompet, Stichting Ambachtse Muziekschool J.F.Kennedy school (Druivengaarde 5) (Steenbakkerstraat 18) gitaar etc. 300 cursisten. Muzieklessen diverse instrumenten Showband Sandido Clubgebouw (Reeweg 79) Marjorettes, Tamboers, Blazers Christelijk gemengd koor Cantate Deo Christelijk mannenkoor Excelsior Dameskoor Internos Mannenkoor Internos Nederlands Hervormd Sengh Coor Open Hof kerk (Schildmanstraat) Heilige Nicolaaskerk (Weteringsingel 48b) Kantine DSV 69 (Reeweg 1) 63 leden Ca 18 leden Vocal popgroup Re-Flax Cascade (Hoge Kade 50) 80 zangers Vrouwenkoor 55+ Tonica Dock-3 (Hoge Kade 58)? Toneelvereniging ATOS Cascade (Hoge Kade 50) 19 leden Toneelvereniging IDEA: Cascade (Hoge Kade 50) Internationale dramagroep voor Engels sprekenden Het theaterhuis: Cascade (Hoge Kade 50) Toneel voor kinderen van 8-18 Wereldwinkel De Brommert (Dorpstraat 102) jaar. Winkel, educatie. Gezondheidszorg Apotheken

12 . Nilling. Volgerlanden. Crezée De Schoof 2 Vrouwgelenweg 73a Louwersplein 3 H.E.R.start counseling Avelingen 3 Praktijk voor individuele- en relatieproblematiek Diëtisten. mw.i.a.brouwer Diverse locaties in HIA Spreekuur op div locaties. Hamilton Health Diëtist Avelingen 3 EHBO/reanimatie HIA Cascade (Hoge Kade 50) Hulpverlening, scholing Fysiotherapie. Duyvesteyn. Centrum Siauw (2 locaties). Ambacht. Volgerlanden. Centrum Kerkplein. PMC De Schoof. Praktijk voor fysiotherapie Groos Duyvesteyn 4-5 Perengaarde 18 Kruidhof 3 Avelingen 3 Vrouwgelenweg 73a Dorpsstraat 104a W.de Zwijgerstraat 138 Gerard Alewijnstraat 43 Avelingen 26 Fysio-/manuele therapie (5) Fysiotherapie/acupunctuur Fysio-/manuele therapie (2) Fysio-/manuele therapie (7) Fysio-/sport/manuele ther. Ergo-/fysio-/podothera (10) Fysiotherapie/manuele therapie/opleiding Hospice De Cirkel Vrouwgelenweg 61 4 woonkamers voor patiënten 75 vrijwilligers Huisartsen. Volgerlanden. Demir. Keuning en Okman. Schouten/Westeneng. van Houten. Hage. Ghantous Vrouwgelenweg 73a W. de Zwijgerstraat 136 W. de Zwijgerstraat 134 De Spiegel 11 Van Duyvenvoordenl. 11 Louwersplein 1 Avelingen 30 Logopedie. Volgerlanden. Logopediepraktijk HIA. Logopediepraktijk Dame- Vrouwengelenweg 73a De Spiegel 11 Avelingen 3 Breedveld Massagepraktijk Oase Amandelgaarde 53 Diverse soorten massages Care for Women Appelgaarde 1 Gezondheidscentrum voor vrouwen Praktijk Aldêmios Vondelstraat 34 Counselling, coaching Tandzorg. Dent2Dent. Esch-Derwinska. van Horssen. Otte. Sleicher. Sparenburg. Weteringsingel. Tandheelkunde Volgerlanden Emmasingel De Spiegel 13 Essengriend 2 Avelingen 18 Coba Ritsemastraat 35 Langeweg 258 Weteringsingel 24 IJsselmeer 36 Kind, mondhygiëne

13 . Tandheelkundig centrum Kastanjehoeve Verloskunde praktijk. Ineke Bijloo. Lente Kerkstraat 32c Avelingen 1 Vrouwgelenweg 73a Vrouwgelenweg 73a Avelingen 1 Jeugd Jeugd- en jongerenwerk Maranatha: Maranathakerk, P.C. Hoofdsingel 73 Organisatie van diverse activiteiten Jeugdwerk gereformeerde gemeente: Petrakerk, Kerkstraat 10 Diverse jeugdverenigingen. Verenigingsavonden en activiteiten Stichting Hervormde Jeugd Federatie Hervormd Jeugdcentrum Vijverhof 10 Jeugdwerk Zaalverhuur Vriendenkring Sodalitas: Onderdijkse Rijweg 214 Jeugdwerk Oud Gereformeerde Gemeente Organisatie diverse activiteiten Stichting Vrij Spel: Jongerencentrum Dock-03 (Hoge Kade 58) Organisatie vakantieweek kinderen 60 vrijwilligers Platform Jeugd Schildmanstraat 72a Speel-o-theek Het Narretje Cascade (Hoge Kade 50) Uitleen speelgoed 24 vrijwilligers Kinderopvang De Vlindertuin: dagopvang en buitenschoolse opvang Druivengaarde 1-3 Op 1 januari plaatsen voor kinderopvang en 100 plaatsen voor buitenschoolse opvang. Harlekijn: Peuterspeelzaal Druivengaarde 1 Op 1 januari plaatsen De Kleine Prinses: Jan van Wissenslaan 5 Er zijn 72 plaatsen. Peuterspeelzaal Villanova: dagopvang, en IJdenhove 236 buitenschoolse opvang Farfalina: Peuterspeelzaal IJdenhove 236 Er zijn 40 kindplaatsen. Spetters: peuterspeelzaal en buitenschoolse opvang Strobenen Bogerd 10-p 1 januari plaatsen buitenschoolse opvang Pippeloentje: Kinderopvang Strobenen Bogerd 10-p Op 1 januari 2009 waren er 80 plaatsen voor kinderopvang. Kakelbont: Buitenschoolse opvang Steenbakkerstraat 16 Op 1 januari 2009 waren er 40 plaatsen voor buitenschoolse opvang De Koekepeer: peuterspeelzaal Steenbakkerstraat 18 Op 1 januari plaatsen peuterspeelwerk. De Zeester: dagopvang, peutergroepen en Tromplaan 49

14 buitenschoolse opvang BoBo: dagopvang Gerard Alewijnstraat 18 BoBo: BSO, hele dagopvang, Witte de Withstraat 46 kinderrerstaurant BoBo: kinderrestaurant en Druivengaarde 9 BSO BoBo: kinderrestaurant en P.C.Hoofdstraat 7 BSO Onderwijs (basis) De Bron (openbaar) Bekestein 50 Admiraal de Ruyterlaan 1 Bekestein 61A Hoofdgebouw, dependance, schoolwoningen 590 leerlingen verdeeld over 25 groepen Dukdalf (openbaar, Dalton) Jan Wissenslaan 9 Van Polanenstraat 16 Hoofdgebouw Dependance (groepen1/2) 10 groepen John. F. Kennedy (katholiek, Jenaplan) Druivengaarde 5 Steenbakkerstraat 18 Hoofdgebouw Dependance 3 e gebouw in Zwijndrecht leerlingen Meander (protestant christelijk) Bekestein Witte de Withstraat 46 Hoofdgebouw (8 gr) Dependance (4 gr) Stadhouder Willem III Sandelingenstraat leerlingen (10 groepen) (reformartorisch Tweestroom (protestant P.C.Hoofdsingel leerlingen (9 groepen) christelijk) Waterlelie (openbaar) Druivengaarde 11 7 groepen Wijngaard (protestant Druivengaarde 9 14 groepen christelijk) Wilhelmina Druivengaarde 7 8 groepen (reformartorisch) Willem de Zwijger (reformartorisch) Graaf Willemlaan 20 Gerard Alewijnstraat leerlingen (11 gr) Volksuniversiteit Bouquet Witte de Withstraat 59 Hoge Kade 50 Ca 1400 cursisten. Recreatie Volkstuinvereniging Eigen Hof Zwembad De Louwert Hoge Kade 70 Leszwemmen, aquasport, recreatiezwemmen. In bezoekers. Recreatie indoor Recreatie outdoor Doelgroepen Instructiezwemmen

15 Schoolzwemmen Verenigingen Overige 5 Stichting Jeugdspeelpark Van Kijfhoekstraat bezoekers per jaar. Kinderboerderij, speeltuin, educatie. Recreatiegebied Sandelingen Ambacht Tussen A16 en Ambachtseweg 95 ha natuur- en recreatiegebied met zwemstrand, spelgebied, natuur, bos etc. Sophiapark Volgerlanden Sophiapark wordt een Doepark (trapveldje, Amfitheater) Perenlaantje, 550m lang en 1100 perenbomen Bax park centrum Recreatie, spel, evenementenplein etc. Speelplaatsen Verspreid over gemeente 89 speelplaatsen met 300 speeltoestellen Sport Aikido Bushi dojo: ABC Ambachtse Badminton Club (ABC Swindregt) Badmintonclub Silver Shuttle Baskelbalvereniging Fairmount Basketbalvereniging Flax Field Fighters Biljartvereniging De Heul Centrum Bekestein Ridderhal (Hoge Kade 60) Develhal in Zwijndrecht Sophiahal (Sophia Promenade) Ridderhal (Hoge Kade 60) Café De Landbouw Dorpstraat 62 Ca 140 leden fusie met BC Swindregt Ca 80 leden? Ca 140 leden Ca 30 leden Bridgeclub t Ambacht Cascade (Hoge kade 50) Ca 300 leden Gymnastiekvereniging Souplesse Ridderhal (Hoge Kade 60) Hattrick Stichting Sophiahal Uitvoering IDO s Damvereniging Hoge Kade 50 Jeu de Boules club Boulistica Korfbalvereniging DVS 69 Stichting Topfit By DVS 69 Schaakvereniging Hendrik-Ido-Ambacht Sportpark Schildman Sportpark Schildman (Reeweg 1) Ridderhal (Hoge Kade 60) Cascade (Hoge Kade 50) Schietsportvereniging Clubhuis Reeweg 55 sportstimuleringsprojecten Ca 25 leden, 4 banen Ca 110 leden 14 teams Gras- en kunstgrasveld Avondvierdaagse en nadere activiteiten

16 Sagittarius Sjoelvereniging Kruispunt Clubhuis van Showband Sandido (Reeweg 79) Stichting Run DevousNL : Beemdkroon vrijwilligers. Werven fondsen en profileren gemeente als sportieve gemeente Tafeltennisvereniging Serve 71 Clubgebouw (Gymzaal Bekestein 52) Ca 35 leden 2 seniorenteams, 9 jeugd Tennisvereniging Hiaten Sportpark Schildman (Reeweg 75) 10 verlichte banen (6 gravel, 4 smashcourt) Ca 800 leden ASK Ambacht/Mudjeok e Yong Gymzaal Bekestein Sophiahal Voetbalvereniging ASWH Sportpark Schildman (Reeweg 7b) Per seizoen grasvelden Voetbalvereniging IFC Sportpark schildman (Reeweg 75b) 3 kunstgrasvelden 1 Wetraveld 1 Trainingsstrook Leden ASWH: 952 leden waarvan 607 spelend (KNVB) Leden IFC: 951 leden waarvan 742 spelend (KNVB) Volleybalvereniging Revo- 80 Ridderhal (Hoge Kade 60) Ca 40 leden Dames en heren Volleybalvereniging Vollido Ridderhal (Hoge Kade 60) Sophiahal Clubhuis Vollido (Reeweg Ca 250 leden 7 sen teams 16 jeugdteams 83) Watersportvereniging HIA Haven Grotenoord 34 Ca 75 leden Ca 50 ligplaatsen Waterscouting De Vikings: roeien, zeilen etc Veersedijk 293 Birka s (8-11 jaar) Verkenners (12-16 jaar) Wielercomité Slag van Ambacht Wielerronde Slag van Ambacht Yoga centrum Patanjali Cascade (Hoge Kade 50) Dienstencentrum Wielzate Yogaaf Speellokaal De Waterlelie Yoga voor kinderen (Druivengaarde 11) AZV 72 Ambachtse Zaalvoetbalvereniginig Ridderhal (Hoge Kade 60) 30 teams Welzijn en zorg Vivenz: Dock-3 (hoge Kade 58) Volgerlanden Algemeen en Sociaal maatschappelijk werk. Jongerenwerk, ouderenwerk, dagopvang Aafje: Gerard Alewijnstraat 18 Thuiszorg,

17 jeugdgezondheidszorg, maatschappelijk werk De Blije Borgh: Gerard Alewijnstraat 18 Verzorgingshuis, thuiszorg, verzorgingsarrangementen, dagbehandeling, dagzorg, restaurant,maaltijdenservice De Kruidhof Kruithof 3 Woonzorg, dienstencentrum, recreatiezaal Dienstencentrum Wielzate: Van kijfhoekstraat 146 Wonen, gezondheidscentrum, Activiteitencentrum. Dienstencentrum Emmastaete: Emmasingel 12 Wonen, gezondheidscentrum, Activiteitencentrum. Van den Dool & De Spiegel 15 Zorg en begeleiding Begeleiding Probus (Professional and Business) Hoge Kade 50 Bevorderen saamhorigheid en vriendschap post actieven (55+)

18 Koninklijke Nederlandse Voetbalbond KNVB district Zuid I Verzamelstaat behoeftebepalingen Vereniging: ASWH Plaats: HENDRIK-IDO- Gemeente: HENDRIK-IDO- Bron: KNVB district Zuid I AMBACHT AMBACHT Relatienummer: BBHY086 Datum: Situatie: seizoen 2012/'13 Basis: Planningsnorm NOC*NSF soort team aantal teams belasting aantal norm teams MANNEN zaterdag zondag coëff. zaterdag zondag totaal senioren A-junioren B-junioren C-junioren D-pupillen E-pupillen 7tallen F-pupillen 7tallen VROUWEN senioren A-junioren B-junioren C-junioren M-pupillen 7tallen G TEAMS Basis: Netto en bruto speeltijden 1 speeltijden zaterdag zondag weekend netto bruto netto bruto netto bruto netto VROUWEN TOTALEN zaterdag zondag per week Berekening aantal speelvelden: zaterdag zondag totaal netto bruto netto bruto netto aantal normteams verdeling uit-thuis bespelingsnorm % 50% 50% 50% 50% aantal speelvelden 7 wekelijkse speeltijd capaciteit speelveld Afgerond aantal speelvelden Indicatie training teams normteams norm velden capaciteit 6 Afgerond avonden avonden Indicatie zaterdag zondag per week seizoen 5 per jaar Randvoorwaarden toepassing NOC*NSF planningsnorm: bij uitkomsten gelijk aan of groter dan 0.25 afronding boven hoogste uitkomst bepalend voor aantal benodigde speelvelden kwalitatief goede velden en goed onderhoud Netto wedstrijduren Verklaringen

19 in beginsel geen training op speelvelden geen onderscheid in gebruik hoofdveld en overige velden voldoende kleedgelegenheid (minimaal conform KNVB/NOC*NSF richtlijn) bruto speeltijd zaterdag globaal tot uur N.B. Toepassing van de NOC*NSF planningsnorm is gebonden aan een aantal randvoorwaarden. Bovenstaande is een momentopname. Er is geen rekening gehouden met toekomstige ontwikkelingen. 1. bruto speeltijd = netto speeltijd + pauze + wisseltijd 2. gelijktijdig 2 pup.wedstrijden op alle velden + 4 pup.doelen per veld 3. evenwichtige wedstrijdplanning (50% uit en 50% thuis) 4. gemiddelde bruto speeltijd per veld (ca uur) 5. gemiddelde duur wedstrijdseizoen is 32 weken 6. capaciteit inclusief woensdagmiddag 7. geen onderscheid tussen hoofdveld en overige velden

20 Vereniging: ASWH Plaats: HENDRIK-IDO-AMBACHT Gemeente: HENDRIK-IDO-AMBACHT Bron: KNVB district Zuid I Relatienummer: BBHY086 Datum: Situatie: seizoen 2013/'14 Basis: Behoeftebepaling (Tabel 1) Basis: Netto en bruto speeltijden 1 Tabel 2: Basis: cultuurtechnische planning soort teams aantal teams speeltijden zaterdag zondag doordeweeks week belasting- aantal normteams MANNEN zaterdag zondag doordeweeks netto bruto netto bruto netto bruto netto bruto netto coëff. zaterdag zondag doordeweeks totaal Senioren A-Junioren B-Junioren C-Junioren D-pupillen D-pupillen 9-tallen D-pupillen 7-tallen ² E-pupillen 9-tallen E-pupillen 7-tallen ² F-pupillen 7-tallen ² Minipupillen 4-tallen ² Senioren 45+ ² Senioren 35+ ² Veteranen VROUWEN Senioren A-junioren B-junioren C-junioren C-junioren 7-tallen ² D-pupillen D-pupillen 9-tallen D-pupillen 7-tallen ² E-pupillen 9-tallen E-pupillen 7-tallen ² F-pupillen 7-tallen ² Minipupillen 4-tallen ² Senioren 45+ ² Senioren 35+ ² Veteranen G TEAMS TOTALEN Verklaringen 1 bruto speeltijd = netto speeltijd + pauze + wisseltijd (inloop /uitloop) 2 gelijktijdig 2 pup.wedstrijden op alle velden + 4 pup.doelen per veld 3 evenwichtige wedstrijdplanning (50% uit en 50% thuis) 4 gemiddelde duur wedstrijdseizoen (36 weken) 5 inclusief woensdagmiddag 6 geen onderscheid in gebruik hoofdveld en overige wedstrijdvelden 7 bij uitkomsten gelijk aan of groter dan.05 afronding naar boven 8 bij uitkomsten gelijk aan of groter dan.25 afronding naar boven 9 hoogste uitkomst bepalend voor aantal benodigde wedstrijdvelden zaterdag zondag doordeweeks per week netto bruto netto bruto netto bruto netto verdeling uit-thuis 3 50% 50% 50% 50% 50% 50% 50% wekelijkse speeltijd capaciteit speelveld aantal speelvelden Afgerond 7/ Berekening aantal speelvelden: zaterdag zondag doordeweeks totaal aantal normteams bespelingsnorm aantal speelvelden Afgerond 8/ Min. benodigd aantal kleedkamers 10 stuks Indicatie wedstrijduren zaterdag zondag doordeweeks per week per seizoen 4 per jaar Netto wedstrijduren Indicatie trainingsuren teams normteams indicatie Randvoorwaarden toepassing Behoeftebepaling: - kwalitatief goede velden en goed onderhoud - in beginsel geen training op wedstrijdvelden - voldoende kleedgelegenheid - bruto speeltijd zaterdag globaal tot uur - bruto speeltijd zondag globaal tot uur - voor zaterdagteams is het niet wenselijk te trainen op de vrijdag. Trainingsuren voor zaterdagteams dienen gespreid te worden over 4 dagen (avonden + woensdagmiddag) N.B. Toepassing van de behoeftebepaling is gebonden aan een aantal randvoorwaarden. Bovenstaande betreft een momentopname. Let op: Demografische ontwikkelingen en ledenontwikkelingen dienen meegenomen te worden

21 Koninklijke Nederlandse Voetbalbond KNVB district Zuid I Verzamelstaat behoeftebepalingen Vereniging: IFC Plaats: HENDRIK-IDO- Gemeente: HENDRIK-IDO- Bron: KNVB district Zuid I AMBACHT AMBACHT Relatienummer: BBHY71O Datum: Situatie: seizoen 2012/'13 Basis: Planningsnorm NOC*NSF soort team aantal teams belasting aantal norm teams MANNEN zaterdag zondag coëff. zaterdag zondag totaal senioren A-junioren B-junioren C-junioren D-pupillen E-pupillen 7tallen F-pupillen 7tallen VROUWEN senioren A-junioren B-junioren C-junioren M-pupillen 7tallen G TEAMS Basis: Netto en bruto speeltijden 1 speeltijden zaterdag zondag weekend netto bruto netto bruto netto bruto netto VROUWEN TOTALEN zaterdag zondag per week Berekening aantal speelvelden: zaterdag zondag totaal netto bruto netto bruto netto aantal normteams verdeling uit-thuis bespelingsnorm % 50% 50% 50% 50% aantal speelvelden 7 wekelijkse speeltijd capaciteit speelveld Afgerond aantal speelvelden Indicatie training teams normteams norm velden capaciteit 6 Afgerond avonden avonden Indicatie zaterdag zondag per week seizoen 5 per jaar Randvoorwaarden toepassing NOC*NSF planningsnorm: bij uitkomsten gelijk aan of groter dan 0.25 afronding boven hoogste uitkomst bepalend voor aantal benodigde speelvelden kwalitatief goede velden en goed onderhoud Netto wedstrijduren Verklaringen

22 in beginsel geen training op speelvelden geen onderscheid in gebruik hoofdveld en overige velden voldoende kleedgelegenheid (minimaal conform KNVB/NOC*NSF richtlijn) bruto speeltijd zaterdag globaal tot uur N.B. Toepassing van de NOC*NSF planningsnorm is gebonden aan een aantal randvoorwaarden. Bovenstaande is een momentopname. Er is geen rekening gehouden met toekomstige ontwikkelingen. 1. bruto speeltijd = netto speeltijd + pauze + wisseltijd 2. gelijktijdig 2 pup.wedstrijden op alle velden + 4 pup.doelen per veld 3. evenwichtige wedstrijdplanning (50% uit en 50% thuis) 4. gemiddelde bruto speeltijd per veld (ca uur) 5. gemiddelde duur wedstrijdseizoen is 32 weken 6. capaciteit inclusief woensdagmiddag 7. geen onderscheid tussen hoofdveld en overige velden

23 Vereniging: IFC Plaats: HENDRIK-IDO-AMBACHT Gemeente: HENDRIK-IDO-AMBACHT Bron: KNVB district Zuid I Relatienummer: BBHY71O Datum: Situatie: seizoen 2013/'14 Basis: Behoeftebepaling (Tabel 1) Basis: Netto en bruto speeltijden 1 Tabel 2: Basis: cultuurtechnische planning soort teams aantal teams speeltijden zaterdag zondag doordeweeks week belasting- aantal normteams MANNEN zaterdag zondag doordeweeks netto bruto netto bruto netto bruto netto bruto netto coëff. zaterdag zondag doordeweeks totaal Senioren A-Junioren B-Junioren C-Junioren D-pupillen D-pupillen 9-tallen D-pupillen 7-tallen ² E-pupillen 9-tallen E-pupillen 7-tallen ² F-pupillen 7-tallen ² Minipupillen 4-tallen ² Senioren 45+ ² Senioren 35+ ² Veteranen VROUWEN Senioren A-junioren B-junioren C-junioren C-junioren 7-tallen ² D-pupillen D-pupillen 9-tallen D-pupillen 7-tallen ² E-pupillen 9-tallen E-pupillen 7-tallen ² F-pupillen 7-tallen ² Minipupillen 4-tallen ² Senioren 45+ ² Senioren 35+ ² Veteranen G TEAMS TOTALEN Verklaringen 1 bruto speeltijd = netto speeltijd + pauze + wisseltijd (inloop /uitloop) 2 gelijktijdig 2 pup.wedstrijden op alle velden + 4 pup.doelen per veld 3 evenwichtige wedstrijdplanning (50% uit en 50% thuis) 4 gemiddelde duur wedstrijdseizoen (36 weken) 5 inclusief woensdagmiddag 6 geen onderscheid in gebruik hoofdveld en overige wedstrijdvelden 7 bij uitkomsten gelijk aan of groter dan.05 afronding naar boven 8 bij uitkomsten gelijk aan of groter dan.25 afronding naar boven 9 hoogste uitkomst bepalend voor aantal benodigde wedstrijdvelden zaterdag zondag doordeweeks per week netto bruto netto bruto netto bruto netto verdeling uit-thuis 3 50% 50% 50% 50% 50% 50% 50% wekelijkse speeltijd capaciteit speelveld aantal speelvelden Afgerond 7/ Berekening aantal speelvelden: zaterdag zondag doordeweeks totaal aantal normteams bespelingsnorm aantal speelvelden Afgerond 8/ Min. benodigd aantal kleedkamers 10 stuks Indicatie wedstrijduren zaterdag zondag doordeweeks per week per seizoen 4 per jaar Netto wedstrijduren Indicatie trainingsuren teams normteams indicatie Randvoorwaarden toepassing Behoeftebepaling: - kwalitatief goede velden en goed onderhoud - in beginsel geen training op wedstrijdvelden - voldoende kleedgelegenheid - bruto speeltijd zaterdag globaal tot uur - bruto speeltijd zondag globaal tot uur - voor zaterdagteams is het niet wenselijk te trainen op de vrijdag. Trainingsuren voor zaterdagteams dienen gespreid te worden over 4 dagen (avonden + woensdagmiddag) N.B. Toepassing van de behoeftebepaling is gebonden aan een aantal randvoorwaarden. Bovenstaande betreft een momentopname. Let op: Demografische ontwikkelingen en ledenontwikkelingen dienen meegenomen te worden

24 7. OVERZICHT REGULIER GEBRUIK GEMEENTELIJKE ACCOMMODATIES 2012 * Bron: gemeente Hendrik-Ido-Ambacht en Stichting Cascade, juni 2012) Accommodaties Cultuur Cultureel centrum Cascade Vaste huurders Niet reguliere gebruikers Den Brommert Locatie Jan Wissenslaan Stichting Cascade Stichting Cascade Het Narretje Openbare Bibliotheek Ellis Sport Stichting Danscentrum Bekestein gemeente Bridge club 't Ambacht E.H.B.O. Hendrik Ido Ambacht Volksuniversiteit Bouquet St. Kunstzinnige vorming ToBe Toneelvereniging ATOS Popgroup ReFlax Het Theaterhuis Probusclub Schaakvereniging HIA Wereldwinkel Gebruiker Engelstalige toneelgroep I.D.E.A Dameskoor Inter NOS, IDO s damvereniging, Bedrijven ROVC Technische Opleidingen, Grote Rivieren, Politie Rijnmond, Adromi, Oriflame, PBNA examens, Rabobank, Politie academie, Vereniging Ambachtse bedrijven Historisch genootschap De Kleine Prinses Ambachtse Muziekschool Aanbod Beheer en exploitatie cultureel centrum 55 voorstellingen Speel/o/theek Jazz-aerobics Vergadering van gelovigen Bridgen cursussen cursussen Club voor postactieven (55+) Museum, Exposities, lezingen Informatie en verkoop producten 3e wereld Kinderopvang Muziekles Jeugd Dock-03 Gezondheidszorg Rode Kruis, van Kijfhoekstraat Kinderopvang De Klimop Cascade, Vivenz Stichting Vrij Spel Vrouwenkoor Tonica Dance In gebruik door de Blije Borgh in verband met verbouwing Wielzate. De Koekpeer Kakelbont Jongerenwerk: inloop, oefenen bandjes, activiteiten, trainingen Zangles. Tijdelijk Peuterspeelzaal BSO

25 Locatie Bekestein Locatie Jan Wissenslaan Locatie Trompstraat Welzijnscluster Volgerlanden Pipeloentje Spetters CBS De Meander DOPO De Kleine Princes De Zeester Harlekijn Vlindertuin St. kinderopvang Ambacht Peuterspeelzaal BSO Peuterspeelzaal Dagopvang, peutergroepen en BSO Peuterspeelzaal Dagopvang en BSO Welzijnsruimte Onderwijs Bouquet Margrietstraat (vm De Tweestroom) Volksuniversiteit Bouquet Tijdelijk verhuurd aan Fietsenzaak Diverse cursussen Fietsenverkoop, reaparatie etc. Recreatie Zwembad de Louwert Jeugdspeelpark Speelplaatsen Bax park centrum Sophiapark Natuureiland Sophiapolder Sandelingen-Ambacht Optisport Stichting Jeugdspeelpark Inwoners HIA Inwoners HIA Inwoners HIA Zuid-Hollands Landschap Natuur- en Recreatieschap Sandelingen Schoolzwemmen, Recreatief zwemmen en Reddingsbrigade Spelen jeugd Recreatie, Evenementen Recreatie, Evenementen Natuur en recreatie Recreatiepark Sport Sporthal Ridderhal Verenigingen Scholen Stichting Cascade AZV'72 ASWH Coppoolse Souplesse Vollido ABC Swindregt Muilwijksport (Dordrecht) O&O REVO'80 Flax Field Fighters Gemeente Silver Shuttle Derby (Zwijndrecht) KNHB De Bron Dukdalf Exploitatie en beheer sporthallen Zaalvoetbal Voetbal Gymnastiek Volleybal Badminton Judo Gymnastiek Volleybal Basketbal Zaalvoetb./Volleyb. Badminton Hockey Hockeybond

26 Sporthal Sophiahal Verenigingen Scholen Sportpark Schidman Gymzaal Bekestein Verenigingen Scholen Gymzaal Weteringsingel Verenigingen Scholen Gymzaal Admiraal de Ruyterlaan John F. Kennedyschool De Meander Stadhouder Wilhem III De Tweestroom Willem de Zwijger Stichting Cascade Souplesse ASK Ambacht/Mudjeok e Young Vollido Fairmount Vlindertuin DVS'69 Muilwijksport (Dordrecht) Hattrick Derby (Zwijndrecht) Macau Sports Boudhan Nehemia KNHB John F. Kennedyschool Waterlelie Wijngaard Wilhelmina IFC ASWH DVS 69 Hiaten Stichting Cascade Aikido A.S.K. Ellissport Serve'71 Souplesse Volleybal 2000 Vollido De Bron De Meander Stichting Cascade Dik de Jager Muilwijk Sport Souplesse Sterkenburg Vollido Stadhouder Willem III De Meander Stichting Cascade Exploitatie en beheer sporthallen Gymnastiek Zelfverdediging Volleybal Basketbal Buitenschoolse opv. Korfbal Judo Sportstimulering Hockey Sportdance Karate Kerkgenootschap Hockeybond Voetbal Voetbal Korfbal Tennis Exploitatie en beheer sporthallen Exploitatie en beheer sporthallen Exploitatie en beheer sporthallen

27 Verenigingen Scholen Boudhan Holstein Vollido Weer Bewegen De Bron

28 8. VERANTWOORDELIJKE PARTIJEN BEHEER EN ONDERHOUD ACCOMMODATIES * Situatie per 1 januari 2013 Exploitatie Groot onderhoud Klein onderhoud Wie gebruik, tarieven etc. bepaalt Aangegeven in MOP Aangegeven in MOP Cultuur Cultureel Centrum Cascade Stichting Cascade Gemeente Den Brommert Gemeente Gemeente Stichting Cascade Historisch Genootschap Wereldwinkel Jeugd Dock-03 Stichting Cascade Gemeente Cascade Gezondheidszorg Rode Kruis, van Kijfhoekstraat Gemeente Gemeente Gemeente Kinderopvang De Klimop Gemeente Gemeente Locatie Bekestein Gemeente Gemeente Locatie Jan Wissenlaan Gemeente Locatie Trompstraat Gemeente Gemeente Gemeente Stichting kinderopvang Ambacht Stichting Kinderopvang Ambacht CBS Meander DOPO De kleine Prinses Ambachtse Muziekschool Stichting kinderopvang Ambacht Welzijnscluster Volgerlanden Gemeente Gemeente Stichting Kinderopvang Ambacht Onderwijs Volksuniversiteit Bouquet Margrietstraat (vm De Tweestroom) Recreatie Zwembad de Louwert Gemeente Gemeente Stichting Volksuniversiteit Bouquet Gemeente Fietsenhandel Fietsenhandel Optisport Optisport Optisport

29 Jeugdspeelpark Stichting Stichting Gemeente Jeugdspeelpark Jeugdspeelpark Speelplaatsen Gemeente Gemeente Gemeente Bax park centrum Gemeente Gemeente Gemeente Sophiapark Gemeente Gemeente Gemeente Sport Ridderhal Sophiahal Sportpark Schildman Terreinen[1] Stichting Cascade Stichting Cascade Gemeente Gemeente en Gymzaal Bekestein Stichting Cascade Gemeente en Gymzaal Stichting Weteringsingel Cascade Gemeente en Gymzaal Adm. De Stichting Ruyterlaan Cascade [1] Exclusief HIATEN vanwege erfpachtconstructie Gemeente Stichting Cascade Gemeente Stichting Cascade AWSH, IFC, DSV'60 AWSH, IFC, DSV'60 Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente

30 9. KAPITAALSLASTEN EN BOEKWAARDEN GEMEENTELIJKE ACCOMMODATIES 2012 Grond Bouw Onderhoud Totaal Kapitaalslasten: afschrijving en rentelasten in 2012, verdeeld over aankoop grond, plegen bouw en onderhoud gebouwen Boekwaarde: Aanschafwaarde min afschrijving is boekwaarde in Verdeeld over aankoop grond, plegen bouw en onderhoud gebouwen Cultuur Cascade: kapitaalslasten Cascade: boekwaarde Den Brommert: kapitaalslasten Den Brommert: boekwaarde Gezondheidszorg Rode Kruisgebouw: kapitaalslasten Rode Kruisgebouw: boekwaarde Jeugd DOCK-03: kapitaalslasten DOCK-03: boekwaarde Kinderopvang Volgerl. peuterspeelzaal: kapitaalslasten Volgerl. peuterspeelzaal: boekwaarde Volgerl. kinderdagopv.: kapitaalslasten Volgerl. kinderdagopv.: boekwaarde Zeester: kapitaalslasten Zeester: boekwaarde Bekestein peuterspeelz: kapitaalslasten Bekestein peuterspeelz: boekwaarde Bekestein kinderdagopv: kapitaalslasten Bekestein kinderdagopv: boekwaarde W.de Zwijgersch. inr. Speellok: kap.lasten Onderwijs Bouquet: kapitaalslasten Bouquet: boekwaarde School Bekestein; kapitaalslasten School Bekestein; boekwaarde Stadh Willem III: kapitaalslasten Stadh Willem III: boekwaarde W. de Zwijger: kapitaalslasten W. de Zwijger: boekwaarde De Meander; kapitaalslasten De Meander: boekwaarde J.F.Kennedy: kapitaalslasten J.F.Kennedy: boekwaarde De Tweestroom: kapitaalslasten De Tweestroom: boekwaarde Dukdalf: kapitaalslasten

31 Dukdalf: boekwaarde Volgerlanden: kapitaalslasten Volgerlanden: boekwaarde Klimop: kapitaalslasten Klimop: boekwaarde De Bron: kapitaalslasten De Bron: boekwaarde Recreatie Jeugdspeelpark: kapitaalslasten Jeugdspeelpark: boekwaarde Speelplaatsen: kapitaalslasten Speelplaatsen: boekwaarde Jeugdontmoetingsplaats: kap. Lasten Jeugdontmoetingsplaats: boekwaarde Herinrichting Baxpark: kapitaalslasten Herinrichting Baxpark: boekwaarde Skatepark: kapitaalslasten Skatepark: boekwaarde Sport Tennisbanen TV Hiaten: kapitaalslasten Tennisbanen TV Hiaten: boekwaarde Voetbalvelden: kapitaalslasten Voetbalvelden: boekwaarde Gymzaal Weteringsingel: kapitaalslasten Gymzaal Weteringsingel: boekwaarde Gymzaal Bekestein: kapitaalslasten Gymzaal Bekestein: boekwaarde Sporthallen Ridderhal: kapitaalslasten Sporthallen Ridderhal: boekwaarde Sporthal Sophiahal: kapitaalslasten Sporthal Sophiahal: boekwaarde Zwembad: kapitaalslasten Zwembad: boekwaarde

32 10.UITGAVEN BEHEER EN ONDERHOUD GEMEENTELIJKE ACCOMMODATIES IN PERIODE MOP nog niet vastgesteld door college B/W en gemeenteraad Accommodatie Situatie in 2012 (Inspectie accommodaties in 2007 en in2012) TOTALE MOP TOTALE MOP Uitgaven uitgaven eigenaar in huurder in periode Uitgaven per jaar nog niet vastgesteld. Gemeente niet verantwoordelijk voor uitg. huurder Algemeen Gemeentehuis Gemeentewerf Brandweerkazerne Uitvaartcentrum Buiten beschouwing gelaten Buiten beschouwing gelaten Buiten beschuowing gelaten Buiten beschouwing gelaten Cultuur Cultureel centrum Cascade Den Brommert Klimaatinstallatie compleet vernieuwd. Zalen aangepast aan wensen gebruiker. Herinrichting indien CJG komt. Functionaliteit van gebouw is matig. Beperkte Parkeermogelijkheden Jeugd Dock-03 Opslagruimte ontoereikend Gezondheidszorg Rode Kruis, van Kijfhoekstraat Achterstallig onderhoud. Gebruiksmogelijkheden beperkt Kinderopvang De Klimop Locatie Bekestein Locatie Jan Wissenslaan Locatie verouderd. Grootte niet voor iedereen toereikend voor iederee Parkeermogelijkheden zijn beperkt tijdens pieken Onderhoud buitenzijde redelijk. Parkeergelegenheid minimaal tijdens pieken. Functionaliteit van gebouw is beperkt. Te weinig Parkeermogelijkheden Locatie Tromplaan Binnen renovatie in

33 Welzijnscluster Volgerlanden Grootte is niet toereikend? Uitbreiding noodzakelijk? Onderwijs Volksuniversiteit Bouquet Parkeergelegenheid is matig Recreatie Zwembad de Louwert Jeugdspeelpark Speelplaatsen Bax park centrum Sophiapark Gebruiksmogelijkheden binnenbad beperkt.inhaalslag onderhoud in Buitenbad aan onderhoud (betegeling) toe. Beheer en onderhoud jaarlijks op minimum niveau uitgevoerd. Huidige locatie handhaven. In aanleg. MOP MOP Sport Sporthal Ridderhal Sfeer (kantine) van accommodatie verdient aandacht. Nieuwe vloer verdraagt zich moeilijk met houden van evenementen. Parkeerterrein wordt als onveilig beoordeeld. Sporthal Sophiahal Geopend in Sportpark Schildman Terreinen[1] Gymzaal Bekestein Gymzaal Weteringsingel Gymzaal Adm. De Ruyterlaan Vraag is er in de komende jaren van een capaciteitsprobleem sprake is. Functionaliteit is beperkt. Sober en doelmatig onderhoud. Sfeer, uitstraling is matig. Functionaliteit is beperkt. Sober en doelmatig onderhoud. Sfeer, uitstraling is matig. Functionaliteit is beperkt. Sober en doelmatig. Sfeer, uitstraling is matig Zie kinderopvang Bekestein Zie kinderopvang Bekestein Totaal Gemiddeld per jaar

34 11. KOSTENDEKKENDHEID GEMEENTELIJKE ACCOMMODATIES IN 2012 Inkomsten Uitgaven Saldo Kostendek kendheid * Niet alle kostensoorten zijn bekend. Grondwaarde, openbaar groen, infrastructuur en dergelijke, Cultuur Cascade ,23% Den Brommert ,05% Gezondheidszorg Rode Kruisgebouw ,00% Jeugd DOCK ,82% * Cijfers kinderopvang in Per 1 april 2013 verandert financieringssystematiek. Kinderopvang Bekestein ,66% Kleine Princes Jan Wissenslaan De Klimop ,12% Volgerlanden Peuterspz Harlekijn ,46% Volgerlanden Kinderdagopvang/BSO ,45% W.de Zwijgersch., 1e inr. speellokaal 385 Zeester ,13% Onderwijs Bouquet ,00% School Bekestein ,00% Stadh Willem III ,00% W. de Zwijger ,00% De Meander ,00% J.F.Kennedy ,00% De Tweestroom ,00% Dukdalf ,00% Volgerlanden ,00% Klimop ,00% De Bron ,00% * Huisvestingsbudget basisonderwijs zit in algemene middelen (Gemeentefonds). Budget is toereikend. Recreatie Jeugdspeelpark ,00% Speelplaatsen Jeugdontmoetingsplaats ,00% Baxpark Skatepark Onbekend Recreatieschap ,00% Sport Kostendekken Tennisbanen TV Hiaten 1520, ,16 dheid Sportpark Schildman , ,35% Gymzalen ,08% Sporthallen (2) Ridderhal , ,20% Sporthal Sophiahal ,32%

35 Zwembad ,90%

36 12. HUURTARIEVEN GEMEENTELIJKE ACCOMMODATIES 2012 Cultureel centrum Cascade Huurtarieven zalen Aantal m2 (juli 2012) Maximaal aantal pers 08,00-12,00 uur in 12,00-18,00 uur in 18,00-23,00 uur in Gehele dag in Balletzaal Erkerzaal Cascade zaal Niagarazaal Niagarazaal Niagarazaal Niagarazaal 1, Niagarazaal 2, Niagarazaal 1,2, Rheinfallzaal Victoriazaal Victoriazaal Victoriazaal 1, Sutherlandzaal Tivolizaal Coozaal Totaal m Afmetingen en Receptie Theater Cabaret Carré U-vorm Lengte Breedte capaciteit zalen (pers) (pers) (pers) (pers) (pers) Balletzaal ,00 m 7,00 m Erkerzaal ,00 m 9,00 m Cascadezaal * ,00 m 15,00 m Niagarazaal ,00 m 6,00 m Niagarazaal ,00 m 7,00 m Niagarazaal ,00 m 6,50 m Niagarazaal 2, ,00 m 6,50 m Niagarazaal 1, ,00 m 6,50 m Niagarazaal 1,2, ,00 m 6,50 m Rheinfallzaal ,00 m 5,00 m Victoriazaal ,00 m 9,00 m Victoriazaal ,00 m 7,50 m Victoriazaal 1, ,00 m 8,00 m Sutherlandzaal ,00 m 5,00 m Tivolizaal ,00 m 5,00 m Coozaal ,00 m 5,00 m * De Cascadezaal met tribune biedt plaats aan 287 personen. Theateropstelling is met maximaal 150 stoelen mogelijk.

37 Sporthallen Ridderhal en Sophiahal jul-12 Maandag t/m vrijdag na uur en zaterdag en zondag (tarieven per uur) Hele hal 2/3 hal 1/2-1/3 Tarieven zijn excl 6% Basistarief 56,40 43,52 27,72 BTW Gebruik > 26 weken 49,48 40,56 24,76 Gebruik > 39 weken 43,52 37,60 22,76 Commercieel tarief 149,60 121,84 82,24 Maandag t/m vrijdag vóór uur (tarieven per uur in Basistarief 46,48 38,60 23,78 Gebruik > 26 weken 42,56 34,68 21,76 Gebruik > 39 weken 38,60 28,68 19,80 Commercieel tarief 149,20 121, Zaal F Ridderhal Zaal Sophiahal Foyer Sophiahal uur uur uur 21,75 25,45 29,69 45 dagdeel 145 per dag Gymzalen Bekestein, Weteringsingel en Admiraal de Ruyterlaan Voor uur 3,45 per kwartier Na uur 3,94 per kwartier Sportvelden Schildmanpark Voetbal Korfbal Grasveld 3.023,44 Grasveld 3.011,98 Wetraveld 1.880,38 Kunstgrasveld 3.011,98 Kunstgrasveld 4.709, * Trainingsveld 3.023,44 * laatst aangelegd kunstgrasveld Schoolgebouwen Uit openbare kas bekostigde culturele maatschappelijke of recreatieve instellingen 12.- per groep per dagdeel Uit verhuur aan commerciele instellingen Ingebruikgeving school door de gemeente 30,50 per groep per dagdeel ( ,50) 5,40 per groep per dag Een school gebruikt andere school. Is medegebruik. 28,90 per groep per dag 22,70 per groep per dag voor nevenvestiging

38 13. TOEGEKENDE SUBSIDIES Organisatie Subsidie Subsidie Algemeen Stichting Unie van Vrijwilligers 879,00 897,00 Voorlichting- en Adviescommissie Woningbouw 2.924, ,00 Cultuur Atos RTV , ,00 Oranjevereniging Wilhelmina-Juliana 4.053, ,00 Programmaraad voor de Kabel 2.979, ,00 Stichting Cascade (cultureel centrum) , ,00 Stichting HIP (vraag en aanbod vrijwilligers kerken) 3.182, ,00 Stichting Netwerkbibliotheek Zuid-Holland Zuid , ,00 Vereniging Historisch Genootschap 1.358, ,00 Stichting To Be , ,00 Stichting To Be (Brede School/Cultuurcoach) ,00 Gezondheidszorg Stichting Psychosociale Klankborden 7.650, ,00 Jeugd Careyn (MD-team) Opvoed spreekuur , ,00 Humanitas (Home Start) Hulp jongeren 0-23 jr , ,00 Stichting A3 Welzijn (jongerenwerk) Dock ,00 Rivas (opvoedbureau) ,00 Vivenz Jongerenwerk ,00 Stichting Cascade DOCK ,00 Kinderopvang Stichting De Kleine Prinses , ,00 Stichting Katholieke Peuterspeelzalen Bernardus Alfrink , ,00 Stichting Kinderopvang Hendrik-Ido-Ambacht , ,00 Stichting BOBO 3.135,00 * Aanpassing beschikking door nieuwe regels per 1 april 2013 Onderwijs De StromenOPMAAT (Schoolmaatschappelijk Werk) ,00 Vivenz (Schoolmaatschappelijk Werk) ,00 Driestar Educatief (begeleiding kinderen Reformatorische scholen) ,00 Recreatie Stichting Jeugdspeelpark , ,00 Stichting Speel-o-Theek 't Narretje 2.392, ,00

39 Sport Stichting Cascade (De Ridderhal) , ,00 Stichting Cascade (Sophiahal) , ,00 Stichting Vrij Spel 6.675, ,00 Welzijn en zorg Buro Slachtofferhulp 4.785, ,00 De StromenOPMAAT (Algemeen Maatschappelijk Werk) ,00 Vivenz (Algemeen Maatschappelijk Werk) ,00 MEE Drechtsteden (ondersteuning mensen met een beperking) ,00 MEE Drechtsteden (ondersteuning Mantelzorg) ,00 Radar Discriminatiebestrijding (post niet in UPW 2013) 8.378, ,00 Stichting A3 Welzijn (dagopvang) ,00 Vivenz (Thuisbegeleiding) ,00 Stichting A3 Welzijn (ouderenwerk) ,00 MEE Drechtsteden (Ouderenadvisering/thuisbezoek) ,00 Stichting Blije Borgh ,00 Stichting Adviesraad Gehandicaptenbeleid 871,00 889,00 Vluchtelingenwerk Zuidvleugel 3.672, ,00 TOTAAL , ,00

40 14. OVERZICHT TARIEF EN SUBSIDIE NAAR GEBRUIKER IN 2012 Accommodaties Gebruiker Huursom Subsidie Cultuur Cultureel centrum Cascade Stichting Cascade Den Brommert Jeugd Theater Cascade Het Narretje Openbare Bibliotheek Ellis Sport Stichting Danscentrum Overzicht niet reguliere gebruikers Volksuniversiteit Bouquet St. Kunstz. Vorming ToBe Toneelvereniging ATOS Popgroup ReFlax Het Theaterhuis Dameskoor Internos Schaakvereniging HIA IDO's damvereniging Engels toneelgr. I.D.E.A E.H.B.O. Bridgeclub 't Ambacht Bekestein gemeente Historisch genootschap Wereldwinkel A3 Welzijn (per Stichting Dock Cascade) Gezondheidszorg Rode Kruis, van Kijfhoekstraat Tijdelijk in gebruik door Blije Borgh Kinderopvang De Klimop De Koekepeer Kakelbont Locatie Bekestein Pipeloentje (incl Harlekijn/ Farfalina) Spetters CBS De Meander DOPO Locatie Jan Wissenlaan De Kleine Princes

41 Locatie Tromplaan De Zeester Welzijnscluster Volgerlanden Onderwijs Zie bijdrage Pipeloentje Bouquet Volksuniversiteit Bouquet Recreatie Zwembad de Louwert Optisport , ,52 Jeugdspeelpark Stichting Jeugdspeelpark Speelplaatsen Bax park centrum (skatebaan) Sophiapark (Amfitheater, trapveldje) Sport Sporthal Ridderhal Stichting Cascade , Scholen Harlekijn Vlindertuin kinderdagopv. Vlindertuin BSO St. kinderopvang Ambacht Inwoners HIA Inwoners HIA Inwoners HIA De Bron, Dukdalf, De Meander, Stadhouder W. III, Tweestroom en W. de Zwijger. Verenigingen ABC Swindregt, AZV, Coppoolse, Derby, DVS'69, Fairmount, Gemeente, Hattrick, IFC, KNHB, REVO'80, Silver Shuttle, Souplesse, Vollido Sporthal Sophiahal Stichting Cascade , ,00 Scholen Basisscholen J.F.Kennedy, De Waterlelie, De Wijngaard, Kon. Wilhelmina Verenigingen Sportpark Schildman Derby, DVS'69, Fairmount, Hattrick, KNHB, Mudjeok E, Muilwijk Sport, Nehemia, Souplesse, Vollido ASWH grasveld (3) kunstgrasveld kunstgrasveld met IFC 5/8 trainingsveld , , , ,65 IFC ,14 grasveld (2) 3.023,44 kunstgrasveld kunstgrasveld met AWSH 4.837,50 3/8 trainingsveld 1.133,79

42 1 wetraveld DVS 69 1 kunstgrasveld 1 grasveld 1.880, , , ,98 Hiaten banen ,16 (Erfpacht) Gymzaal Bekestein Gemeente/St.Cascade * Scholen Verenigingen Gymzaal Weteringsingel De Bron en De Meander Aikido, A.S.K., Ellis Sport, Serve'71, Souplesse, Volleybal 2000, Vollido Gemeente/St.Cascade *Zie Bekestein Scholen Verenigingen Stadh. Willem III, Meander Dik de Jager, Muilwijk, Souplesse, Sterkenburg, Vollido De Gymzaal Adm. De Ruyterlaan Scholen Verenigingen Gemeente De Bron Boudhan, Holstein, Vollido, Weer Bewegen *Zie Bekestein

43 15. VERGELIJKING TARIEVEN 2012 GEMEENTEN IN REGIO Bron: van betrokken gemeenten, augustus 2012 Grondslag Buitensport Hendrik-Ido-Amb. Alblasserdam Dordrecht Papendrecht Ridderkerk Zwijndrecht Historisch bepaald Grondslag is moeiijk te achterhalen) Percentage van kostprijs (reeel of fictief) Voetbalveld gras ,58% van kostprijs Voetbalveld kunstgras ,58% van kostprijs (per veld, totaal 2) (1 veld) Korfbalveld gras ,58% van kostprijs Korfbalveld kunstgras Binnensport Sporthal 56,40 49,48 (26 weken) 43,52 (39 weken) 149,60 (commercieel) Gymzaal 13, ,58% van kostprijs (Voor uur) 15,76 (Na uur) 27,25 40,65 (zat na 17.30) 46,35 (zo na 13.30) 58,15 (commercieel) 8,25 (vereniging) 11,90 (commercieel) Historisch bepaald Historisch bepaald Historisch bepaald Historisch bepaald (inclusief gr grasveld) 102,67 33,90-42,90 (deelbaar door 3) sportver. aangesl bij bond. 44,85-55,80 sportverenig niet aangesl bij bond/inw. 59, voor niet pl. Vereniging/bedrijven 28,23-12, ,90 > 35 weken gebruik (commercieel) 40,59 61,03 (<10 uur) 101,73 (commercieel) 15, (commercieel) 8,38 (>10 uur) 12,52 (<10 uur) 20,88 (commercieel) ( ,90) > 35 weken gebruik Zwembad De Louwert Blokweer De Dubbel De Hoogt De Fakkel De Hoge Hevel Los entreekaartje 3,30 2,60 4,20 3,20 4,35 3,65 Zwemles 45 min 7,10 6,30 6,75 6,41 6,80 11,75

44 16. VERGELIJKING BUITEN- EN BINNENSPORT * Zomer Uitgangspunten verschillen sterk per tak van sport en daarbinnen. Maakt het lastig om conlusies te trekken. ASWH IFC DSV'69 Souplesse Vollido Sportende leden ca Totale huursom , zaal veld Contributies Contributies (sen.) (Jun.) (Sen.) (Jun.) (Sen.) (Jun.) (Sen.) (Jun.) Sen.) (16 jr eo) (A-sel.) (Turnen) (17 jr eo) (A-sel) (Turnen) (17 jr eo) (Sen.) (16/17 jr) Huur % van de begroting ca 10% ca 12% 39% 57,5% Huur per lid 33,78 25, ,06 126

45 17. BEZETTINGSGRAAD ACCOMMODATIES 2012 jan-13 Normering /kengetallen gebruik binnensport Beoordeling Openingsuren per dag Openings uren per week openings weken per jaar Te verhuren uren Bezetting in % zeer goed 14, ,8-100 goed ,1-82,2 voldoende ,4-61,2 matig ,7-41,4 slecht Cascade heeft de beschikbare uren bepaald, rekening houdend met feestdagen en vakantiedagen. van de verhuurde uren kan de bezettingsgraad worden bepaald. Op grond Verenigingen Scholen Ridderhal Beschikbare Verhuurde Bezetting in Beschikbar Verhuurde Bezetting uren uren % e uren uren in % A 556,5 269,8 48,20 353,6 148,6 31,36 B 556,5 260,9 47,57 353,6 218,6 52,19 C 556,5 313,0 53,72 353,6 180,4 46,36 D 622,1 297,4 54,63 353,6 76,9 12,57 E 556,5 260,2 47,14 353,6 110,1 28,03 Totaal 2848,1 1401,3 50, ,1 734,7 34,10 Sophiahal A 558,0 274,0 48,9 353,6 186,3 57,7 B 558,0 260,1 45,2 353,6 194,1 54,2 C 558,0 222,4 37,8 353,6 198,8 52,1 1674,0 756,4 43,9 1060,9 579,2 54,7 Gymzaal Bekestein Ma-Vr 11, ,33% 32,00% 47,33% Za 7,5 Gymzaal Weteringsingel Ma-Vr 20, ,33% 20,00% 47,33% Za 2 Gymzaal Adm. Ruyterlaan Ma-vr ,00% 13,33% 45,00% za Cascade jaren Balletzaal 66% Erkerzaal 53% Cascade zaal (bezoekers 1e kwartaal 3298) 54% Niagarazaal 1 26% Niagarazaal 2 22% Niagarazaal 3 27%

46 Rheinfallzaal 29% Victoriazaal 1 27% Victoriazaal 2 26% Sutherlandzaal 25% Tivolizaal 43% Coozaal 33% Totaal bezettingsoverzicht 36% 38% 36% 34% DOCK 03 Ma-Vr inloop 24 32% za-zo 0

47 BIJLAGE BEZETTING SCHOLEN SPORTHALLEN SEIZOEN MAANDAG Hal 08:30-09:00 09:00-10:00 10:00-11:00 11:00-12:00 12:00-13:00 13:00-14:00 14:00-15:00 15:00-15:30 Ridderhal: Hal A Hal B Dukdalf 13:15 de Bron Hal C Dukdalf 13:15 de Bron Hal D Hal E Sophiahal: Hal A 8:45 Wijngaard Waerlelie wijngaard wijngaard 13:15 waterlelie Hal B 8:30 waterlelie wijngaard 13:15 waterlelie Hal C 8:45 Wijngaard 14:15 wijngaard DINSDAG 08:30-09:0009:00-10:00 10:00-11:0011:00-12:0012:00-13:0013:00-14:0014:00-15:00 15:00-15:30 Ridderhal: Hal A Hal B 8:30 WZ 13:30 WZ Hal C 8:30 STH W 3 13:30 Tweestroom Hal D 9:30 ABC Hal E 9:30 ABC Sophiahal: Hal A 8:30 WZ KWS JFK-V 14:15 wijngaard Hal B 8:45 wijngaard 13:15 waterlelie Hal C 8:45 wijngaard waterlelie 13:15 waterlelie WOENSDAG 08:30-09:0009:00-10:00 10:00-11:0011:00-12:0012:00-13:0013:00-14:0014:00-15:00 15:00-15:30 Ridderhal: Hal A Hal B 8:30 de Bron 11:30 Meander Hal C STH W 3 12:30 HI5 HI5 Hal D Souplesse Hal E Sophiahal: Hal A KWS 12:30 Souplesse 16:00 Hal B 8:45 wijngaard 9:45 waterlelie 12:30 Hal C 8:45 wijngaard 9:45 waterlelie 12:30 DONDERDAG 08:30-09:0009:00-10:00 10:00-11:0011:00-12:0012:00-13:0013:00-14:0014:00-15:00 15:00-15:30 Ridderhal: Hal A Hal B 8:30 Dukdalf 13:15 de Bron Hal C 8:30 Dukdalf JFK STH W 3 Hal D Hal E Sophiahal: Hal A JFK 12:30 JFK 14:15 wijngaard Hal B 8:45 wijngaard 9:45 waterlelie wijngaard 14:15 waterlelie Hal C 8:45 wijngaard 9:45 waterlelie JFK 14:15 waterlelie VRIJDAG 08:30-09:0009:00-10:00 10:00-11:0011:00-12:0012:00-13:0013:00-14:0014:00-15:00 15:00-15:30 Ridderhal: Hal A 8:30 WZ wijngaard Willem de Zwijger Hal B 8:30 waterlelie wijngaard wijngaard Hal C Hal D 3A 3A Hal E Sophiahal: Hal A 8:30 WZ wijngaard wijngaard Hal B 8:30 waterlelie wijngaard wijngaard waterlelie Hal C 08:45 waterlelie wijngaard wijngaard waterlelie

48 BIJLAGE 17.2 BEZETTING VERENIGINGEN SPORTHALLEN SEIZOEN Hal: Maandag 15:30 16:00-17:00 17:00-18:00 18:00-19:00 19:00-20:00 20:00-21:00 21:00-22:00 22:00-23:00 Hal A Ridderhal A Optie Derby* Souplesse Vollido tot 21:30 Optie Derby trainingen van week 49 t/m week 6 Hal B Ridderhal B Optie Derby* ABC 18:30 tot 22:30 MAANDAG Hal C Ridderhal C Souplesse tot 19:30 Vollido 23:00 Hal D Ridderhal D Optie Derby* Vollido 18:30 23:00 Hal E Ridderhal E Gemeente Vollido 18:00 23:00 Sophiahal: Hal A Sophiahal A HI5* Derby* Vollido 18:30 Tot 18:15 DVS '69* 22:30 * HI5 van 28 oktober t/ m 24 maart Buurt on the move Hal B Sophiahal B BSO tot 17:15 ASK tot 20:30 DVS '69* 22:30 Hal C Sophiahal C Muilwijk DVS '69* 22:30 * DVS van 31oktober t/m 16 maart Dinsdag 15:30 16:00-17:00 17:00-18:00 18:00-19:00 19:00-20:00 20:00-21:00 21:00-22:00 22:00-23:00 Hal A Ridderhal A Gemeente Derby* van 18:45 AZV '72 Hal B Ridderhal B Gemeente Derby* van 18:45 AZV '72 DINSDAG Hal C Ridderhal C FFF Hal D Ridderhal D FFF Hal E Ridderhal E HI5* FFF 21:30 Sophiahal: Hal A Sophiahal A Optie Derby* Fairmount Hal B Sophiahal B BSO tot 17:15 Fairmount Hal C Sophiahal C Optie Derby* Fairmount 20:45 Optie Derby trainingen van week 49 t/m week 6 * HI5 van 29 oktober t/m 25 maart Buurt on the move Overzicht verenigingen ABC Badminton ASK Ambacht - vechtsport AZV '72 Zaalvoetbal Derby Hockey Zwijndrecht DVS '69 Korfbal Fairmount Basketbal Flax Field Fighters Basketbal Gemeente Hattrick sportactiviteiten HI5 sportactiviteiten Kinderopvang Ambacht Leonidas Hockey Muilwijk judo Dordrecht Revo '80 Volleybal Souplesse Gymnastiek Silver Shuttle Badminton Twirlen Vollido Volleybal Zaalvoetbal Woensdag 15:30 16:00-17:00 17:00-18:00 18:00-19:00 19:00-20:00 20:00-21:00 21:00-22:00 22:00-23:00 Hal A Ridderhal A Derby* Vollido 17:30 S Shuttle Hal B Cascade Ridderhal B Vollido S Shuttle Optie Derby trainingen van week 49 t/m week 6 WOENSDAG Hal C Ridderhal C Souplesse 21:30 Hal D Ridderhal D Vollido 17:30 Hal E Ridderhal E Vollido 17:30 Sophiahal: Hal A Sophiahal A Souplesse Hattrick ASK DVS '69* Hal B Sophiahal B ASK DVS '69* DVS '69* Hal C Cascade Sophiahal C DVS '69* DVS '69* * DVS van 31oktober t/m 16 maart Donderdag 15:30 16:00-17:00 17:00-18:00 18:00-19:00 19:00-20:00 20:00-21:00 21:00-22:00 22:00-23:00 Hal A Ridderhal A FFF Derby* ABC 18:30 Optie Derby trainingen van week 49 t/m week 6 Hal B Ridderhal B FFF FFF 18:30 FFF 18:30 ABC 18:30 DONDERDAG Hal C Ridderhal C Souplesse 21:30 Hal D Ridderhal D Derby* FFF Revo '80 22:30 Optie Derby trainingen van week 49 t/m week 6 Hal E Ridderhal E Gemeente Revo '80 22:30 Sophiahal: Hal A Sophiahal A Derby* Derby* Fairmount Hal B Sophiahal B BSO tot 17:15 Fairmount Hal C Sophiahal C Derby* Derby* Fairmount 20:45 Vrijdag 15:30 16:00-17:00 17:00-18:00 18:00-19:00 19:00-20:00 20:00-21:00 21:00-22:00 22:00-23:00 Hal A Ridderhal A Optie Derby* van 18:45 AZV '72 Hal B Ridderhal B Optie Derby* van 18:45 AZV '72 VRIJDAG Hal C Ridderhal C Souplesse Hal D Ridderhal D Souplesse Hal E Ridderhal E Optie Derby* Derby* Derby* Derby* Sophiahal: Hal A Sophiahal A Derby* Derby* ASK ASK Zaalvoetbal Hal B Sophiahal B Derby* Derby* Twirlen Leonidas* Zaalvoetbal Hal C Sophiahal C Derby* Derby* Leonidas* Zaalvoetbal Optie Derby trainingen van week 49 t/m week 6 Optie Derby trainingen van week 49 t/m week 6 Optie Derby trainingen van week 49 t/m week 6 Leonidas* van 15 november t/m 14 februari Betreft alleen vaste huurders 2. Niet iedere vereniging verhuurt hele seizoen.

49

50 BIJLAGE 17.3 BEZETTING SPORTHALLEN OP DE ZATERDAG EN DE ZONDAG zaterdagenvrije uren Verhuurde uren % Ridderhal oud ,75 45,1 Ridderhal nieuw ,5 56,3 Sophiahal ,75 33, zaterdagenvrije uren Verhuurde uren % Ridderhal oud ,3 Ridderhal nieuw ,5 38,8 Sophiahal ,75 35,3 Q zaterdagen Vrije uren Verhuurde uren % Ridderhal oud 75 32,25 43 Ridderhal nieuw 75 25,5 34 Sophiahal ,7 Q zaterdagen Vrije uren Verhuurde uren % Ridderhal oud ,25 54 Ridderhal nieuw ,5 52,5 Sophiahal ,25 59 * Iedere zaterdag laat een ander beeld zien. Daarom niet in schema 17.2 opgenomen zondagen Vrije uren Verhuurde uren % Ridderhal oud ,9 Ridderhal nieuw ,9 Sophiahal ,9 * Tot nu toe zijn 8 zondagen verhuurd

51 18. INFORMATIEKAART SOPHIAHAL Gebruikers Tribune 275 toesch. Opp 141 m2 scholen verenigingen J.F. Kennedy ASK Ambacht/Mudjeok Zelfverdediging Bouwjaar 2008 Waterlelie Boudhan Karate Wijngaard Derby (Zwijndrecht) Hockey Financien kap lasten Wilhelmina DVS'69 Korfbal Fairmount Volleybal Hattrick Sportstimulering Subsidie KNHB Hockeybond Macau sports Sportdance Huursom ,59 Muilwijksport (Dordrecht) Judo Nehemia Kerkgenootschap Kostendekkenheid Souplesse Turnen Inkomsten Vlindertuin BSO Uitgaven % Tarieven excl 6% BTW Maandag t/m vrijdag na uur en zaterdag/zondag (tarieven per uur) Hele hal 2/3 hal 1/2-1/3 Basistarief 56,40 43,52 27,72 Gebruik > 26 weken 49,48 40,56 24,76 Gebruik > 39 weken 43,52 37,60 22,76 Commercieel tarief 149,60 121,84 82,24 Maandag t/m vrijdag vóór uur (tarieven per uur) Basistarief 46,48 38,60 23,78 Gebruik > 26 weken 42,56 34,68 21,76 Gebruik > 39 weken 38,60 28,68 19,80 Commercieel tarief 149,20 121, Zaal Sophiaha 45 dagdeel Foyer Sophiah 145 per dag Beheer en onderhoud Bezettingsgraad exploitatie groot onderhoud Klein onderh A zaaldeel 68% Stichting Gemeente Stichting Cascade Cascade B zaaldeel 58,33% C zaaldeel 59,33% Meerjarige onderhoudsplannen Eigenaar Huurder

52 DE BIBLIOTHEEK een investering in de toekomst van Zuid-Holland Zuidoost 12ZHZo113 1

53 ik weet wel dat ons denken een computer is maar ook dat er een terras bij is en aan de overkant een gebouw waarop met rode verf een woord staat dat nog niet geprogrammeerd is en dat je tussen de auto s door kunt laten oversteken naar de stoel naast je die nog vrij is in ons hoofd zit wat voorbij is. v e r n i e u w i n g Gedicht: Ankie Peypers. Uit: Voor en tegen mensen, De Prom, Baarn, ZHZo113 2

54 INHOUD INLEIDING 1. De krachten gebundeld 2. Op zoek naar een gedragen toekomstperspectief I MISSIE 1. De bibliotheek is van alle tijden 2. Missie II BIJDRAGE BIBLIOTHEEK 1. De bibliotheek is van waarde 2. De bibliotheek van de toekomst 2.1 De bibliotheek; knooppunt van informatie en verhalen 2.2 De bibliotheek; midden in de lokale samenleving 2.3 De bibliotheek: partner in levenlang leren III DIENSTVERLENING 1. BibliotheekNetwerk volgt ontwikkelingen en vraag 2. Collectie en professionals; de ruggengraat van onze dienstverlening 2.1 Collectie; van fysiek naar digitaal 2.2 De professional; van uitlener naar adviseur en netwerker IV PRODUCTEN EN DIENSTEN 1. Basis dienstverlening 1.1 Toegang tot collectie en informatiebronnen 1.2 Verstrekken van lees- en informatie advies 1.3 Lezen en mediawijsheid 1.4 Kennismaking en oriëntatie 2. Dienstverlening aan instellingen V SPREIDING 1. Noodzaak herziening uitgangspunten 2. Typering bibliotheekvoorzieningen 2.1 Regiobibliotheek 2.2 Gezinsbibliotheek 2.3 Servicepunt 3. Op weg naar een herzien spreidingsplan TENSLOTTE 3.1 Spreiding nu 3.2 Spreiding straks? 12ZHZo113 3

55 BIJLAGEN 1 Bezuinigingsmaatregelen tot Doorvoeren van efficiency in organisatie 2. Snijden in dienstverlening 3. Formatie 2 Netwerkkosten 1. Functies van het netwerk 2. Toerekening kosten 3. Kostenopbouw 4. Externe heffingen 3 Aanzet tot herziening vestigingsbeleid 1. Regio West - van 7 naar 5 vestigingen 2. Regio Oost - van 13 naar 7 vestigingen 12ZHZo113 4

56 INLEIDING 1. De krachten gebundeld BibliotheekNetwerk Zuid-Holland Zuidoost is ontstaan als uitvloeisel van een proces van bibliotheekvernieuwing dat landelijk is geïnitieerd. 1 In 2006 zijn 11 bibliotheekorganisaties uit even zoveel gemeenten gefuseerd. In de drie daarop volgende jaren is het aantal deelnemende gemeenten toegenomen tot 13 en is het werkgebied met 15 % uitgebreid tot inwoners. 2 Het verzorgingsgebied van Bibliotheeknetwerk ZHZo bestaat uit plattelandsgemeenten met kleine kernen, verstedelijkt platteland en een kleine stad. De kleinste gemeente heeft inwoners en telt 7 kernen. De grootste gemeente telt inwoners en bestaat naast het oude dorp uit een grote nieuwbouwwijk. De in 2006 gevormde organisatie bestaat uit een bedrijfsbureau waarin bestuur, facilitaire taken en bibliotheekinhoudelijke ondersteuning zijn geconcentreerd. De dienstverlening is decentraal georganiseerd in de vestigingen met ieder hun eigen couleur locale. In de afgelopen jaren groeide dat aantal van 14 naar 19. Een steunpunt en een bibliobusvoorziening met 12 halteplaatsen in 3 gemeenten maakten het aanbod compleet. 3 In december 2008 is onze organisatie gecertificeerd. Midden november 2012 is de volgende audit. BibliotheekNetwerk Zuid-Holland Zuidoost slaagt erin met weinig middelen haar dienstverlening en haar organisatie aan te passen aan nieuwe ontwikkelingen, deze af te stemmen op (wettelijke) verplichtingen en op de wensen van haar abonnees en haar samenwerkingspartners. 4 Eind 2011 telt BibliotheekNetwerk ZHZo abonnees, dat is 24 % van de inwoners. Daarvan is 57 % jonger dan 18 jaar. Het aantal uitleningen en verlengingen bedraagt Met 65 % van de scholen voor primair onderwijs (77 van de 135 scholen) voert Bibliotheeknetwerk ZHZo het leesprogramma Doedebibliotheek uit. Nog eens 32 scholen komen klassikaal media ruilen. 2. Op zoek naar een gedragen toekomstperspectief De omslag komt in Wethouders zijn gecharmeerd van onze dienstverlening, maar kondigen al snel aan dat er financieel zwaar weer op komst is is dan ook het laatste jaar dat het bibliotheekwerk in onze regio is gesubsidieerd volgens het afgesproken instapniveau. 5 Sindsdien hebben we de exploitatie, inrichting en omvang van organisatie en dienstverlening aangepast aan de lagere subsidies. Zie bijlage 1. 1 De bibliotheekvernieuwing vond haar grondslag in een Koepelconvenant van eind 2002 afgesloten tussen OC&W, IPO en VNG. Doelen waren gericht op verbetering van de dienstverlening aan de gebruiker, inzet van ICT en vernieuwing van het bibliotheekbestel. Naast professionalisering vroeg dat naar de mening van de drie overheden ook om weerbare en grotere organisaties: schaalvergroting en een betere positionering van bibliotheken in het lokale netwerk van voorzieningen. 2 Per 1 januari 2006 bedroeg het aantal inwoners van het verzorgingsgebied van BibliotheekNetwerk ZHZo Dit is exclusief de gemeenten Graafstroom en Zederik. Per 1 januari 2012 bedraagt het aantal inwoners , volgens opgaven van de deelnemende 13 gemeenten. 3 De bibliotheken waaruit Bibliotheeknetwerk ZHZo is ontstaan zijn vrijwel allen ontstaan uit particulier initiatief van Kerkelijke organisaties of het bedrijfsleven. Een aantal bibliotheken was onderdeel van de gemeentelijke organisaties. De oudste bibliotheek dateert van 1918 en bestaat bijna 100 jaar. 4 In vergelijking met andere bibliotheekorganisaties realiseert BibliotheekNetwerk ZHZo met een subsidieniveau gelijk aan 60 % van het landelijk gemiddelde 80 % van de resultaten die landelijk worden bereikt. 5 Het instapniveau waarmee wij rekenden in 2011 was 13,60, exclusief huisvesting. Dit bedrag is gebaseerd op het van Rijkswege in 2003 vastgestelde niveau. Exclusief huisvesting bedroeg dit 11 per inwoner in gemeenten < inwoners. Voor gemeenten > inwoners was het 12. Deze bedragen zijn gebaseerd op onderzoek uitgevoerd in het kader van bibliotheekvernieuwing in opdracht van het landelijk Procesbureau. De gevraagde bedragen in 2011 zijn lager dan de geïndexeerde bedragen waarmee de Vereniging van Nederlandse Gemeenten rekende. 5 12ZHZo113

57 Daarnaast zijn we op verzoek van gemeenten en in samenspraak met hen op zoek gegaan naar een toekomstbestendig perspectief voor het bibliotheekwerk in de regio, rekening houdend met krimpende publieke middelen en de toenemende rol die ICT vervult in de verwerving en verspreiding van informatie en literatuur. Deze zoektocht wordt in hoge mate gedomineerd door de krappe financiële basis waarop onze organisatie is gebouwd en door onzekerheid over het financieel perspectief. Hoewel gemeenten hebben aangegeven met elkaar het netwerk in stand te willen houden, hebben 4 van de 13 gemeenten aangekondigd gebruik te willen maken van de uittreedregeling, terwijl 1 gemeente zodanig bezuinigt dat het de vraag is of participatie in het netwerk is vol te houden. 6 Deze stappen maken dat de continuïteit van onze organisatie ernstig onder druk staat. Om openingen te vinden zijn we alles langs gelopen: de wensen van onze gebruikers, onze ambities, doelen en resultaten, de diverse producten en diensten, de functie en kosten van de netwerkorganisatie kosten, de verdeling van de subsidie over dienstverlening en huisvesting als ook de spreiding van de voorzieningen in de regio. We zijn ook een onderzoek begonnen naar mogelijkheden tot schaalvergroting. In onze zoektocht hebben we aangesloten bij de zoektochten van anderen, want we zijn niet de enige organisatie die met dit proces bezig is. Collega-bibliotheken worstelen met vergelijkbare vragen en ontwikkelingen, evenals gemeenten. Ieder probeert ontwikkelingen in te schatten en een antwoord te vinden dat daarbij past. De Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) ontwikkelt de branchestrategie geformuleerd in de uitgave De bibliotheek levert waarde. 7 De Stichting Innovatie Openbare Bibliotheek (SIOB) heeft haar beleidsvoornemens openbaar gemaakt. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft een handreiking opgesteld voor het gemeentelijk bibliotheekbeleid. 8 In deze notitie staan de uitkomsten van het door ons doorlopen proces en de tot nu toe gemaakte keuzes. Keuzes die gaandeweg zijn ontstaan in het overleg met gemeenten en die in de komende jaren nadere uitwerking vragen. U leest hier welk perspectief wij zien voor het bibliotheekwerk in onze regio tot Dat is wat we redelijkerwijs kunnen overzien. Wij delen graag onze visie en stellen reacties op prijs. Papendrecht, september 2012 BibliotheekNetwerk Zuid-Holland Zuidoost 6 De uittreedregeling is onderdeel van het Reglement van de subsidiëntenraad. De gemeenten zijn daarin vertegenwoordigd via hun wethouder. 7 De Bibliotheek levert waarde. Strategie Juli De openbare bibliotheek in het digitale tijdperk. 12ZHZo113 6

58 I MISSIE 1. De bibliotheek is van alle tijden Particulier initiatief heeft in de vorige eeuw onze bibliotheken tot stand gebracht. Daaraan lag de overtuiging ten grondslag dat kennis nemen van in media vastgelegde denkbeelden, gebeurtenissen, inzichten en ervaringen, mensen helpt zich te ontwikkelen en te ontplooien. Sindsdien is het aanbod van media gestaag gegroeid. Naast het traditionele boek, krant en tijdschrift hebben beeld- en geluid materialen hun intrede gedaan in snel wisselende verschijningsvormen. Ingrijpend is dat de wijze van verspreiding van verhalen en kennis verandert. In hoog tempo heeft internet zich ontwikkeld als laagdrempelige toegangspoort tot informatie en lijkt daarmee die functie van de bibliotheek overbodig te maken. 9 De verwachting is dat op termijn ook het beschikbaar stellen van fysieke collecties wordt verdrongen door de opkomst van e-books met daling van uitleningen en abonnees als gevolg. 10 Voorlopig echter overstijgt de deskundigheid van medewerkers die van digitale zoekmachines en is er behoefte aan een gids werkzaam binnen het publieke domein die inwoners en instellingen inspireert, stimuleert en ondersteunt bij het zoeken, kiezen en benutten van media en informatie die voor hen van betekenis is. We hebben onze missie daarop aangepast en opnieuw geformuleerd met behoud van onze oude kernwaarden. 2. Missie De bibliotheek draagt bij aan de ontwikkeling en zelfredzaamheid van de inwoners van Zuid-Holland Zuidoost door aan hen informatie en media beschikbaar te stellen, ondersteuning te bieden bij het benutten ervan en een platform te geven voor het delen van informatie, verhalen en ideeën. De bibliotheek doet dat in het perspectief dat: goed geïnformeerde burgers in staat zijn hun democratische rechten uit te oefenen en een actieve rol kunnen spelen in de samenleving. Zie het Unesco Manifest. 11 Mensen die van jongs af aan gewend zijn om in hun vrije tijd te lezen en te leren meer kans hebben op succes en geluk in het leven. Zie onderzoeken naar effecten van lezen op taalontwikkeling van met name Stichting Lezen en het Nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling. Mensen in toenemende mate zelf informatie produceren en verspreiden. 9 BibliotheekNetwerk ZHZo stelt zich ten doel: Een laagdrempelige toegangspoort te zijn tot informatie en media Een betrouwbare partner in educatie en leesbevordering Een aantrekkelijk podium voor cultuurparticipatie en maatschappelijk debat. Onze inzet is voor alle inwoners een vanzelfsprekende plaats te zijn om naar toe te gaan voor het verwerven van kennis, voor ontspanning en cultuur en anderen te ontmoeten. 10 De VOB verwacht dat in 2016 het aandeel e-books 8 tot 10 % zal zijn en voor %. 11 Vrijheid, welvaart en de ontplooiing van samenleving en individu zijn fundamentele menselijke waarden. Deze kunnen alleen worden gerealiseerd door goed geïnformeerde burgers, die in staat zijn hun democratische rechten uit te oefenen en een actieve rol te spelen in de samenleving. Constructief deelnemen aan het maatschappelijk leven en meewerken aan het vormgeven van de democratie zijn afhankelijk van voldoende opleiding en van vrije en onbeperkte toegang tot kennis, wetenschap, cultuur en informatie. De openbare bibliotheek, de plaatselijke toegangspoort tot kennis, schept een essentiële voorwaarde voor levenslang leren, onafhankelijke besluitvorming en de culturele ontwikkeling van individuen en maatschappelijke groeperingen. 12ZHZo113 7

59 II BIJDRAGE BIBLIOTHEEK 1. De bibliotheek is van waarde De bibliotheek is van waarde. Ook in Zuid-Holland Zuidoost is een grote groep trouwe bibliotheekbezoekers jong en oud - die graag en veelvuldig van de bibliotheek gebruik maakt voor ontspanning, algemene oriëntatie, persoonlijke ontwikkeling, voor werk en studie. 12 Zij laten zich in de bibliotheek verleiden tot het lezen van een onbekende auteur, een verhaal met een prikkelende titel of het onderzoeken van een onbekend thema. Velen vinden hun weg. De bibliotheek fungeert als een winkel waar zij op eigen kracht aan hun trekken komen. Dat geldt echter niet voor iedereen. Ook in Zuid-Holland Zuidoost is lezen niet voor alle inwoners vanzelfsprekend. Zij hebben er moeite mee omdat zij er niet van huis uit mee vertrouwd zijn of hebben een leeshandicap. Deze groep kinderen en volwassenen vragen extra aandacht, ook van de bibliotheek, om te voorkomen dat zij (blijvend) horen tot de grote groep laag geletterden 13 en de aansluiting missen bij de digitalisering. Het is lastig een voorspelling te doen over het bibliotheekgebruik in de toekomst. De opkomst van digitale media zal het gebruik van fysieke media en van de bibliotheek veranderen. De vraag is echter in welke mate en welk tempo dat zal gebeuren. Onderzoek onder huidige gebruikers laat zien dat zij zich niet kunnen voorstellen dat er geen bibliotheek meer zal zijn in hun woonplaats. Wel laten zij weten dat zij hun abonnement zullen opzeggen als de bibliotheek in hun gemeente sluit. Zij zullen geen gebruik maken van de bibliotheekdiensten in een naburige gemeente. 14 Of het ons lukt om het huidige bibliotheekgebruik vast te houden, wordt dan ook mede bepaald door de mate waarin wij erin slagen maatwerk te bieden en dicht onder het bereik te blijven van onze gebruikers, hetzij fysiek, hetzij digitaal, hetzij in een combinatie daarvan. Bij doorgaande bezuinigingen levert dit een lastig dilemma op, want een heroverweging van het huidige spreidingsbeleid is noodzakelijk om te voorkomen dat bezuinigingen geheel ten laste komen van de dienstverlening. Een alternatief is dat bibliotheken samen met andere organisaties huisvesting delen. Dit verlaagt de kosten, houdt de voorziening dicht onder het bereik van de inwoners en heeft als voordeel dat de samenwonende organisaties expertise kunnen delen en met elkaar kunnen optrekken in hun dienstverlening. Ook het invoeren van nieuwe vormen van beschikbaarstelling van media en expertise past bij de opdracht voor een toekomstbestendig bibliotheekaanbod. 15 Voor ons als uitvoeringsorganisatie, zijn dit zware opgaven die een grote aanslag doen op onze formatie. De beleids- en ontwikkelcapaciteit heeft onvoldoende omvang. Tegelijkertijd hebben ook de bezuinigingen sinds 2010 een grote aanslag gedaan op onze personeelsformatie. 16 Schaalvergroting door vergaande samenwerking te realiseren met 12 Zie Biebpanel, onderzoek Biebpanel is een online onderzoek dat 4 x per jaar plaats vindt onder bibliotheekleden, waaronder die van Zuid-Holland Zuidoost. 13 Van de Nederlandse bevolking is 10 % laaggeletterd. Mensen die laaggeletterd zijn, kunnen onvoldoende lezen, schrijven en rekenen om volwaardig deel te kunnen nemen aan onze informatiemaatschappij. Zij hebben moeite om hun eigen doel te realiseren en kunnen hun kennis en vaardigheden niet zelfstandig verder ontwikkelen. Van functioneel analfabetisme is sprake bij onvermogen tot invullen van formulieren, lezen van borden met reisbestemmingen en begrijpen van ondertitelingen bij televisieprogramma s. Bronnen: Stichting Lezen en Nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling. 14 Biebpanel, onderzoek Door krimpende subsidies gaat de huisvesting naar verhouding een te groot beslag leggen op de middelen. Daardoor komt de bekostiging van de dienstverlening in de knel want niet alle kostenstijgingen kunnen worden gedekt door hogere inkomsten uit abonnementen. Tegelijkertijd is de verwachting dat de behoefte aan vierkante meters voor een fysieke collectie zal afnemen door de opkomst van digitale media. 16 Sinds 2010 is de personeelsformatie met 10 % gekrompen en terug gebracht van 54 fte naar ZHZo113

60 collega-bibliotheken kan de benodigde rust en ruimte geven om de omslag naar de bibliotheek van de toekomst mogelijk te maken De bibliotheek van de toekomst De bibliotheek fungeert, ook in de toekomst, als een knooppunt van informatie en verhalen, is een essentieel onderdeel van de lokale samenleving en een gewaardeerde partner in levenslang leren. 2.1 De bibliotheek; knooppunt van informatie en verhalen Anno 2012 leven we in een informatiemaatschappij. Er is zowel fysiek als digitaal een grote hoeveelheid informatie en kennis beschikbaar. Door internet en sociale media is het produceren van informatie niet alleen voorbehouden aan experts. Iedereen kan informatie produceren en verspreiden. Iedereen kan feiten en meningen toevoegen aan informatie en verhalen van anderen. Hierdoor wordt aan de stroom van formeel geproduceerde uitgaven een stroom toegevoegd van informatie en verhalen die we zelf maken binnen informele circuits. Daarmee verandert de rol van de bibliotheek. In aanleg vervulde de bibliotheek de rol van expert en aanbieder. De bibliotheek selecteerde de media en bracht deze onder de aandacht van (potentieel) geïnteresseerden. In de huidige tijd maar ook voor de toekomst zien wij de rol van de bibliotheek evolueren naar die van gids en van bemiddelaar. Met de fysieke en digitale collectie als basis brengt de bibliotheek mensen als dragers en producenten van informatie bij elkaar rond voor hen relevante thema s. Samen creëren zij meerwaarde. In Hardinxveld-Giessendam is een dergelijk proces gaande. Deze bibliotheek beschikt over een Regionaal Archief Punt, waarin informatie over de historie van de regio en de plaats zelf is samengebracht. Als uitvloeisel van het project Wat ons regionaal bindt werken bibliotheek, archieven en historische verenigingen gezamenlijk aan de publicatie van een Canon Regionale Geschiedenis. 2.2 De bibliotheek; midden in de lokale samenleving Wat iedere bibliotheek uniek maakt, is de lokale informatie die er te vinden is en het aandeel dat de bibliotheek levert aan het activiteiten programma of de agenda van de lokale/regionale samenleving. Dit aandeel kan variëren van het verstrekken van informatie over het culturele en educatieve aanbod. Maar het kan ook bestaan uit informatie over aanwezige industrie en werkgelegenheid. Zo kent Sliedrecht baggerbedrijven. De Boer heeft op ons verzoek in de bibliotheek een wand vullende foto geplaatst van één van haar baggerschepen. De volgende stap zou kunnen zijn in overleg te treden over verder gaande samenwerking. Te denken valt aan het vrijmaken van ruimte voor informatie over deze industrie, de mensen die daar werken en de mensen die zij voor de toekomst zoeken. Niet alleen omdat deze industrie hoort bij Sliedrecht, maar ook om een bijdrage te leveren aan de stimulering van de arbeidsmarkt en de tanende belangstelling voor technische beroepen te stimuleren. Het is onze ambitie om samen met organisaties en groepen burgers in de lokale gemeenschap een laagdrempelige en toegankelijke plaats te creëren om te werken, kennis te vergaren, zich te ontspannen en deel te nemen aan culturele activiteiten. Was de bibliotheek tot nu toe nauwelijks in staat die rol te vervullen en beperkten wij ons tot het faciliteren van activiteiten van anderen, voor de toekomst streven wij na dat de bibliotheek wordt ervaren als een voorziening die niet alleen vóór en ván de inwoners is maar die ook dóór de inwoners en via hun inbreng vorm en inhoud krijgt. Dit betekent 17 In 2012 hebben BibliotheekNetwerk en Bibliotheek AtotZ opdracht gegeven tot onderzoek naar mogelijkheden tot vergaande samenwerking. 12ZHZo113 9

61 dat de bibliotheek de rol krijgt van partner die, meer dan tot nu toe gebruikelijk, aan anderen invloed geeft in haar dienstverlening. Wij kunnen ons voorstellen dat op termijn onze expertise en die van belanghebbende organisaties steeds meer gaat samenvloeien in een multidisciplinair aanbod op het vlak van educatie, informatie, cultuur en historie. Een begin is er al gemaakt. In Hendrik-Ido-Ambacht worden Centrum Jeugd en Gezin en de bibliotheek samengevoegd onder het dak van het Cultureel Centrum. Er loopt een pilot om te onderzoeken op welke wijze Jeugd en Gezin en de bibliotheek hun krachten kunnen bundelen. Maar ook het boven genoemde voorbeeld van Hardinxveld- Giessendam past hier. 2.3 De bibliotheek: partner in levenlang leren Zelfredzaamheid en participatie in de maatschappij nemen toe wanneer je vaardig bent in lezen, informatie weet te vinden en het vermogen hebt informatie te verwerven, te verwerken en te benutten. De vaardigheden leert eenieder meer of minder succesvol in gezinsverband, binnen de kring van familie en vrienden, tijdens de voorschoolse opvang en op school. Hoe eerder iemand deze vaardigheden verwerft, des te beter. Niet alleen het aanleren, maar vooral het onderhouden ervan, bepaalt de mate van geoefendheid. Investeren in lezen en mediawijsheid werpt niet direct zijn vruchten af. Het wordt zichtbaar op de lange termijn in burgers die participeren, maatschappelijk hun steentje bijdragen, nieuwsgierig zijn naar de ontwikkelingen in de wereld om hen heen en economisch zelfstandig kunnen blijven. De bibliotheek ziet het als haar basistaak een fysieke en digitale collectie te bieden als ook advies en ondersteuning bij het ontwikkelen en bijhouden van leesplezier, leesvaardigheden en informatievaardigheden voor alle inwoners van Zuid-Holland Zuidoost. Zij geeft voorrang aan kinderen van 0 tot 17 jaar, want in die jaren ontwikkelt zich de leescarrière. Prioriteit hebben daarnaast kinderen en volwassenen die laaggeletterd zijn en moeite hebben hun weg te vinden in de wereld van digitale informatie en communicatie. Gaat het om lezen en mediawijsheid dan vervullen wij de rol van adviseur. Gaat het om gebruik van informatie en ontwikkeling van lees- en informatievaardigheden dan kiezen wij de rol van partner van onderwijs en opvoedingsinstanties en werken wij vanuit onze expertise met hen samen. BibliotheekNetwerk werkt vanuit het concept De doorgaande lees- en leerlijn met als doel bij kinderen en jongeren leesmotivatie en literaire competentie op te bouwen. Het gaat hier om de lerende lezer, om het ontwikkelen van een positieve leesattitude (leesplezier), om het opbouwen van kennis en vaardigheden op het gebied van verhalen en gedichten en om het maken van weloverwogen keuzes uit het massa-aanbod van media. Onze doelgroepen zijn de kinderen zelf en hun ouders. Wij adviseren hen bij de keuze van media die passen bij hun belangstelling en ontwikkeling. Als partner van onderwijs en opvoedingsinstanties stellen we collecties samen die passen bij hun activiteiten, geven informatie over nieuwe ontwikkelingen, nemen hun informatie op in ons aanbod zodat dit een brede verspreiding kan krijgen. 12ZHZo113 10

62 III DIENSTVERLENING 1. BibliotheekNetwerk volgt ontwikkelingen en vraag BibliotheekNetwerk Zuid-Holland Zuidoost baseert haar dienstverlening op wensen van gebruikers van alle leeftijden, op afspraken gemaakt in samenwerkingsverbanden met belanghebbenden en afspraken met gemeenten. Bij de inrichting ervan volgt BibliotheekNetwerk ZHZo de ontwikkelingen in vraag en aanbod van media en implementeert innovaties die door landelijke en provinciale bibliotheekorganisaties gebruiksklaar zijn gemaakt. Gezien de uitgestrektheid van haar verzorgingsgebied en de gemêleerde samenstelling ervan kiezen we voor differentiatie van de dienstverlening naar gelang de samenstelling en omvang van het werkgebied. 2. Collectie en professionals; de ruggengraat van onze dienstverlening De collectie gecombineerd met inbreng van professionals vormt de ruggengraat van onze dienstverlening. De collectie is de basis van al onze producten en diensten, de professional voegt er meerwaarde aan toe. In de collectie gaan grote veranderingen plaats vinden door digitalisering van inhoud en beschikbaarstelling, maar ook omdat we de collectie open stellen voor inbreng van anderen via het informele circuit. 18. Deze veranderingen werken door in de dienstverlening die professionals bieden. 2.1 Collectie; van fysiek naar digitaal De collectie van BibliotheekNetwerk ZHZo bestaat nog voornamelijk uit fysieke media, is te vinden in de vestigingen en primair bedoeld voor de inwoners van de regio. 19 De collectie is samengesteld op basis van lokale klantprofielen. Collectieonderdelen rouleren in routed collecties zodat alle bibliotheekgebruikers kunnen beschikken over een wisselend en daardoor gevarieerd titelaanbod. Begonnen als experiment in de servicepunten 20 zal in 2016 deze methodiek worden toegepast in alle vestigingen binnen Zuid-Holland Zuidoost. De ontwikkeling van digitale content en bibliotheekdiensten wordt landelijk ter hand genomen. BibliotheekNetwerk Zuid-Holland Zuidoost volgt deze ontwikkeling en neemt deze diensten op in haar assortiment via de digitale infrastructuur waarop wij zijn aangesloten sinds Het programma tot 2016 omvat in ieder geval: Ontsluiting van de collectie van alle bibliotheken in Nederland via de Nationale Bibliotheek Catalogus (NCB) Beschikbaar stellen van e-books via streaming of down loaden. Via de website is de digitale dienstverlening beschikbaar voor onze abonnees. 21 De digitalisering zal geleidelijk gaan. We verwachten dat in de onderhavige beleidsperiode ( ) het fysieke aanbod zal blijven bestaan naast het digitale aanbod. Allereerst is er nog een grote groep gebruikers die voorkeur heeft voor fysieke media. Daarnaast speelt dat bibliotheken afhankelijk zijn van de afspraken die landelijk worden gemaakt met uitgevers over het beschikbaar stellen van elektronische uitgaven als e-books Daarbij valt te denken aan publicaties van lokale auteurs, aan uitgaven over cultuurhistorische onderwerpen. 19 Voor iedere inwoner heeft BibliotheekNetwerk ZHZo 1,5 band beschikbaar. Het landelijke gemiddelde is 1,9 (2010) Jaarlijks wordt 10 % vervangen. 20 Servicepunten zijn bestemd voor verzorgingsgebieden tot maximaal inwoners. De dienstverlening is afgestemd op jeugd, hun ouders en verzorgers en op ouderen. Vrijwilligers verzorgen de uitlening. Een professional coördineert het werk, verleent adviesdiensten en werkt samen met onderwijs en ouderenzorg. 21 BibliotheekNetwerk ZHZo beschikt over een website, die is gemaakt volgens de landelijke richtlijnen. Via deze site zijn diensten beschikbaar die BibliotheekNetwerk al een geruime tijd biedt: online lid worden, online betalen, reserveren, verlengen, en dergelijke. 22 Anders dan voor fysieke media is er geen wettelijk recht op het uitlenen van e-books ZHZo113

63 Met de verschuiving van fysiek naar digitaal verandert ook de inzet van het collectiebudget. Zoals het er nu naar uitziet blijft BibliotheekNetwerk verantwoordelijk voor de fysieke collectie. De digitale collectie wordt landelijk bekostigd uit middelen die worden onttrokken aan het gemeentefonds. 2.1 De professional; van uitlener naar adviseur en netwerker Voor invoering van de zelfbediening was de dienstverlening geconcentreerd rond het goed laten verlopen van het uitleenproces. Nu bibliotheekbezoekers het uitleenproces in eigen hand hebben, kunnen de medewerkers datgene doen waarvoor ze zijn opgeleid: gebruikers informeren en adviseren, deskundige partner zijn voor organisaties en instellingen. Deze omslag hebben we reeds in gang gezet en het daarbij behorende veranderingsproces zullen we in de komende jaren versterkt doorzetten. We krijgen: medewerkers gespecialiseerd in dienstverlening aan particulieren en medewerkers die zich toeleggen op samenwerken en op partnerschap richting belanghebbende organisaties. Zij stellen zich daarin namens de bibliotheek op als een maatschappelijk ondernemer. 12ZHZo113 12

64 IV PRODUCTEN EN DIENSTEN De activiteiten en producten die BibliotheekNetwerk ZHZo biedt, zijn gebaseerd op de landelijk gedefinieerde kernfuncties van de bibliotheek: Lezen, Leren en Informeren. 23 We richten ons daarbij van oudsher op de particuliere gebruiker, zoals die zich tot nu toe manifesteert als afnemer van bibliotheekdiensten, al dan niet in groepsverband. Dienstverlening aan instellingen hebben we dank zij de fusie kunnen ontwikkelen voor de Voor- en Vroegschoolse Educatie en het onderwijs. Het is een terrein dat we in de komende jaren verder gaan ontginnen en uitbreiden. Het overzicht van onderstaande diensten en producten is niet nieuw en gebaseerd op de kerndiensten die zijn vastgesteld bij de fusie. Zij hebben zich sindsdien uitgekristalliseerd en vormen tezamen de basisdienstverlening zoals die van een openbare bibliotheek mag worden verwacht. Ze horen thuis in het publieke domein en worden bekostigd vanuit publieke middelen en vanuit bijdragen van gebruikers. 24 In de afgelopen 5 jaar zijn er in het aanbod accentverschuivingen opgetreden richting de kerntaak van een bibliotheek: een selectie maken uit het brede media-aanbod en daarop een advies formuleren toegespitst op individuele en groepen gebruikers. Deze verschuiving zal zich in de komende jaren doorzetten. 1. Basis dienstverlening Producten en diensten die behoren tot de basisdienstverlening: 1. Mogelijkheden tot raadplegen van collectie en informatiebronnen 2. Gelegenheid tot lenen van media voor jeugd tot 13 jaar 3. Gelegenheid tot lenen van media voor jongeren en volwassenen 4. Lees- en informatie advies 5. Programma van activiteiten gericht op lezen en mediawijsheid, afgestemd op jeugd en jongeren tot 17 jaar 6. Programma van activiteiten gericht op ontwikkeling van digitale vaardigheden gericht op volwassenen en ouderen 7. Programma van activiteiten gericht op kennismaking met literatuur en actuele thema s van algemeen belang 1.1 Toegang tot collectie en informatiebronnen De producten 1 tot en met 3 zijn van oudsher bekend en zullen in de komende jaren steeds meer digitale componenten kennen, zowel in de presentatie van de inhoud als in de wijze en plaats van beschikbaar stellen. Het uitlenen van fysieke media zal gaan afnemen. ICT-toepassingen veranderen het bijbehorende logistieke proces, de distributie en de rol van de medewerker. Dank zij onze aansluiting op de landelijke digitale infrastructuur is straks de toegang 24/7 gegarandeerd. Wat echter blijft is de behoefte aan een plek om informatie te zoeken, te verwerken en samen met anderen te creëren. Die plek hoeft niet noodzakelijkerwijs in de bibliotheek te zijn, maar kan ook te vinden zijn in een voorziening waar allerlei culturele en educatieve functies samen komen. Hoe groter de gemeente, des te groter het belang om dergelijke plekken toegankelijk te hebben, liefst alle werkdagen en in grote gemeenten ook op zaterdag. Op dit moment kan dat in Zuid-Holland Zuidoost alleen met inzet van vrijwilligers die in aanvulling op de professional optreden als gastvrouw en gastheer, bezoekers ontvangen en wegwijs maken. 23 De keuze voor deze kernfuncties is tot stand gekomen in nauw overleg met de Vereniging Nederlandse Gemeenten en onder andere opgenomen in de notitie De bibliotheek levert waarde. Strategie Vereniging Openbare Bibliotheken. Juli Voor jeugd tot 18 jaar is het gebruik van de bibliotheek gratis. Zie de notitie die op verzoek van de subsidiëntenraad is opgesteld: Contributievrijdom voor de jeugd of contributieheffing. Papendrecht, 31 januari Kenmerk 12ZHZo ZHZo113

65 2016 Ons streven is dat in 2016 iedere regio tenminste één locatie heeft waar deze drie producten en diensten fysiek verkrijgbaar zijn, liefst in een multifunctionele omgeving. Daarnaast ambiëren wij dat voor inwoners die te ver weg wonen, afhaalpunten beschikbaar zijn in hun omgeving. Dit staat los van de mogelijkheid tot het lenen van e-books of het verkrijgen van digitale informatie. We verwachten dat dit geregeld gaat worden via de aansluiting op de digitale infrastructuur. 1.2 Verstrekken van lees- en informatie advies Product 4, verstrekken van lees- en informatieadvies, heeft vooral het karakter van toeleiding en is met name van belang voor kinderen en jongeren die lezen moeilijk vinden. Deze dienst vraagt een verdergaande ontwikkeling en profilering en een stevige verbinding met de collecties ondergebracht in Makkelijk Lezen Plekken en 4You In 2016 is deze dienst gepositioneerd onafhankelijk van de uitleenfunctie, wordt fysiek of langs digitale weg geboden aan particulieren en aan instellingen en is ondergebracht in de functie van leesconsulent. 1.3 Lezen en mediawijsheid De producten 5 en 6 omvatten activiteiten die ondersteunend zijn aan het proces van leren dat mensen hun leven lang doen. Daarbij is de bibliotheek present op cruciale momenten in de ontwikkeling naar een volwassen en bewust media gebruik. Zij biedt een passend programma gericht op verwerving van leeservaring en mediawijsheid. Bij de keuze van die momenten sluit de bibliotheek aan bij de ontwikkelingsfases die instellingen voor opvoedingsvoorlichting en onderwijs hanteren. De bibliotheekactiviteiten zijn direct gericht op het lezende en lerende kind, de jongere en volwassene. Zij worden uitgevoerd in nauwe samenwerking met anderen. Dat gebeurt uit oogpunt van efficiency; met een programma wordt een groep bereikt. Het is echter ook effectiever; de begeleider kan in het werken met de kinderen een follow-up geven. Voor het aanbod bestemd voor de jeugd maakt de bibliotheek gebruik van de programmalijnen die zijn ontwikkeld binnen Kunst van Lezen. 26 De doorgaande lees- en leerlijn ontstaat doordat we het programma-aanbod op elkaar laten aansluiten. Het begint bij Boekstart en loopt via het programma DoeDeBibliotheek door naar peuters, kleuters en leerlingen primair onderwijs In de jaren tot 2016 breiden we de doorgaande lees- en leerlijn uit naar leerlingen van het Voortgezet Onderwijs, te beginnen in 2012 met de brugklasleerlingen van het VMBO. Essentieel onderdeel daarin vormt het programma mediawijsheid Kennismaking en oriëntatie Activiteiten die vallen onder product 7 dienen ter promotie van literatuur en lezen. Ze sluiten aan bij landelijke campagnes als Kinderboekenweek, Boekenweek en Nederland Leest. Aandacht vragen voor een bepaalde problematiek of onderwerp is een andere aanleiding. 25 Voor kinderen en jongeren die lezen moeilijk vinden hebben we in onze bibliotheken Makkelijk Lezen Plekken ingericht en 4You. Speciaal geselecteerde media staan hier bij elkaar. 26 Het ministerie van OCW heeft het programma Kunst van Lezen geïnitieerd. De bibliotheek heeft hierin een centrale rol onder verwijzing naar de publieke taak die bibliotheken hebben in het bevorderen van leesplezier, leeservaring en bestrijding van laaggeletterdheid. BibliotheekNetwerkZHZo voert twee van de vier programma lijnen uit van de Kunst van lezen uit, te weten Boekstart en de literaire ondersteuning van de Cultuurhistorische canon. 27 Raad voor Cultuur definieert mediawijsheid als volgt: het geheel van kennis, vaardigheden en mentaliteit waarmee burgers zich bewust, kritisch en actief kunnen bewegen in een complexe, veranderlijke en fundamenteel gemedialiseerde samenleving ZHZo113

66 Denk aan de Week van mediawijsheid, de Week van Alfabetisering, de Maand van de Geschiedenis. Bij voorkeur worden dergelijke activiteiten samen met anderen georganiseerd en uitgevoerd. Dit onderdeel van onze dienstverlening leent zich bij uitstek voor inbreng van netwerkpartners en inwoners We streven ernaar in 2016 op locaties waar voorzien is in bibliotheekfuncties een platform te bieden voor een activiteitenprogramma dat in co creatie met inwoners en instellingen wordt uitgevoerd. 2. Dienstverlening aan instellingen Vanuit boven genoemde basis heeft de bibliotheek in de laatste 5 jaar een aanvullende dienstverlening ontwikkeld die is afgestemd op doeleinden van instellingen waarmee de bibliotheek samenwerkt. Voorbeelden hiervan zijn: wisselcollecties ter aanvulling van de schoolbibliotheek, themacollecties voor gebruik in de klas, gastlessen en lezingen over mediawijsheid, leesbevorderingspakketten als Boekenpret en Rode Draad voor VVE en primair onderwijs, deskundigheidsbevordering van pedagogisch medewerkers en leerkrachten over nieuwe media, recente boektitels en werkvormen gericht op het ontwikkelen van leesplezier bij leerlingen. Het is onze ambitie om genoemde dienstverlening verder te professionaliseren, uit te breiden en in te vullen vanuit een gelijkwaardig partnerschap. 28 Als eerste richten we ons op organisaties die zich bezig houden met de ontwikkeling van kinderen en jongeren. 29 Onze ervaring is dat deze de bibliotheek zien als een betrouwbare en deskundige partner. Als tweede kiest de bibliotheek voor samenwerking met organisaties en instellingen die de oudere inwoners van onze regio ondersteunen bij het blijven vinden van hun weg in onze digitaliserende samenleving. 30 De ontwikkeling en implementatie van deze dienstverlening zal bekostigd worden vanuit publieke middelen. Afhankelijk van gemeentelijk beleid wordt de feitelijke uitvoering gesubsidieerd of gedekt via bijdragen van de organisatie. Dat geldt ook voor samenwerking die lokaal gestalte krijgt rond thema s ontleend aan cultuurhistorie, de samenlevingsagenda, lokale educatieve agenda, arbeidsparticipatie en dergelijke. Anders ligt dat voor dienstverlening aan bedrijven en andere organisaties met winstoogmerk. In de komende drie jaar onderzoeken wij al werkende of het mogelijk is met onze expertise een dienstverlening te bieden waaruit een derde geldstroom gegenereerd kan worden In 2016 beschikt Bibliotheeknetwerk ZHZo over een professionele dienstverlening die is gericht op organisaties en instellingen werkzaam voor jeugd en ouderen. Deze dienstverlening is gebaseerd op partnerschap en vloeit voort uit haar publieke opdracht. Daarnaast beschikt BibliotheekNetwerk over een plan voor een kostendekkend aanbod gericht op een nieuwe markt. 28 Dit wijkt af van het leveranciersmodel waarin de dienstverlening van de bibliotheek vaak wordt gepositioneerd. 29 Consultatiebureaus, peuterspeelzalen, kinderdagverblijven, scholen voor primair en voortgezet onderwijs, centrum voor jeugd en gezin. 30 Denk aan samenwerking met Seniorweb voor cursussen omgaan met de computer ZHZo113

67 V SPREIDING 1. Noodzaak herziening uitgangspunten Reeds bij de fusie is vastgesteld dat het voor de deelnemende gemeenten niet mogelijk is om het totale pakket aan basis dienstverlening beschikbaar te hebben binnen de eigen grenzen. Daarom is afgesproken te werken met dienstverleningsniveaus die passen bij de samenstelling en omvang van het verzorgingsgebied. Door de verschillende dienstverleningsniveaus binnen de regio op elkaar af te stemmen, hebben de inwoners van Zuid-Holland Zuidoost de beschikking over het totale basispakket. 31 Tot 2012 droegen gemeenten per inwoner nagenoeg eenzelfde subsidiebedrag bij voor de dienstverlening. Dat ligt anders voor de subsidie voor huisvesting. Deze is per gemeente verschillend en loopt zeer uiteen. 32 De bezuinigingen hebben deze gezamenlijk gedragen en op solidariteit berustende subsidiëring van dienstverlening onder druk gezet. Daar ligt dan ook de aanleiding om de bekostiging van de dienstverlening, die via het netwerk in de verschillende gemeenten wordt geboden, opnieuw onder de loep te nemen en daarin de huisvesting te betrekken. Zie bijlage Tegelijkertijd is ook gekeken naar de spreiding van de voorzieningen en een aanpassing van de dienstverleningsniveaus. Zuid-Holland Zuidoost beschikt over een zeer dicht netwerk van bibliotheekvoorzieningen. 34 De verwachting is dat daar wat te winnen valt zeker met het oog op de digitalisering van het media-aanbod en rekening houdend met toegenomen mobiliteit van grote groepen inwoners. Ook is opnieuw gekeken naar het aanbod van diensten binnen de voorzieningen. We hebben een aanzet gemaakt om de dienstverleningsniveaus die we nu hanteren te herzien. Ze zijn samen gebracht onder de typeringen regiobibliotheek, gezinsbibliotheek en servicepunt. 2. Typering bibliotheekvoorzieningen 2.1 Regiobibliotheek De regiobibliotheek is gevestigd in een gemeente die op sociaal, cultureel en educatief gebied een veelzijdig en breed aanbod biedt voor de eigen inwoners en die van de omliggende gemeenten. Er zijn tenminste instellingen voor voortgezet onderwijs en onderwijs voor volwassenen, centra voor culturele vorming, theater, museum, archief en organisaties voor maatschappelijke dienstverlening. 35 Deze gemeenten hebben een stedelijk karakter, zijn goed aangesloten op het openbaar vervoer en bieden werkgelegenheid via dienstverlening en industrie. De regiobibliotheek heeft een veelzijdig aanbod, afgestemd op de verschillende levensfasen van de inwoners van haar verzorgingsgebied. De bibliotheek is met haar dienstverlening goed ingebed in deze omgeving. Ze fungeert als samenwerkingspartner, niet alleen ten behoeve van de inwoners van de gemeente waar de bibliotheek is gevestigd, maar ook voor inwoners uit de regio. 31 In Zuid-Holland Zuidoost onderscheiden we drie regio s: Alblasserwaard/Vijfheerenlanden, Drechtstreek en Midden-IJsselmonde. De bibliotheekdiensten in deze regio s zijn opgedeeld in drie dienstverleningsniveaus: servicepunt, servicebibliotheek en servicebibliotheek-plus. Een servicepunt (SP) biedt beperkte dienstverlening voor een werkgebied tot inwoners afgestemd op doelgroepen en voorkomend in gemeenten met kleine kernen. Een servicebibliotheek (SB) biedt een basispakket aan dienstverlening en is bestemd voor een werkgebied tot inwoners. Een servicebibliotheek-plus (SB+) werkt voor gemeenten > inwoners. Deze biedt het basispakket en in aanvulling daarop diensten die een regionale functie vervullen. 32 In 2012 bedraagt de begrote exploitatie gemiddeld 22,41 per inwoner. Daarvan wordt 22% gedekt uit inkomsten uit abonnementen wat neerkomt op gemiddeld 4,91 per inwoner. De kosten voor de huisvesting bedragen gemiddeld 4,17 per inwoner, is 19% van de totale exploitatie. Zie verder bijlage In bijlage 2 zijn de functies van de netwerkorganisatie benoemd en staan de netwerkkosten op een rij. 34 BibliotheekNetwerk verzorgt het bibliotheekwerk vanuit 20 vestigingen. Aantal en locatie zijn historisch bepaald. Bezuinigingsopdrachten leiden tot de keuze om in gemeenten met meerdere vestigingen de dienstverlening te concentreren in één gebouw. Zie bijlage De genoemde voorzieningen zijn de kop op de voorzieningen die in vrijwel elke gemeente zijn te vinden voor kinderen, jongeren en ouderen. Zie bij gezinsbibliotheek ZHZo113

68 De bibliotheek is een plaats waar mensen elkaar treffen. De medewerkers zijn gewaardeerd om hun deskundigheid op het vlak van lezen, vinden van informatie en mediawijsheid. Vanuit de regiobibliotheek bieden zij dienstverlening aan inwoners in de regio, al dan niet binnen het verband van een gezinsbibliotheek, servicepunt of binnen de instelling: dagverblijf, school, woonzorgcentra. 2.2 Gezinsbibliotheek De gezinsbibliotheek is gevestigd in gemeenten op het verstedelijkt platteland, die veelal een oude dorpskern kennen plus nieuwbouwwijken. Deze gemeenten hebben een rijk verenigingsleven rond sport en vrije tijdsbesteding. Er zijn instellingen voor kinderopvang en voor primair onderwijs, centra voor opvoedingsadvies en woon-zorg-centra voor ouderen. De bibliotheek in deze gemeenten richt zich op jeugd, jongeren en volwassenen in hun rol van gezinslid/familielid, van partner en van scholier. De collectie is afgestemd op thema s die daaraan zijn ontleend. Andere onderwerpen komen via routecollecties in een wisselend aanbod beschikbaar voor een kortere periode dan wel kunnen uit het netwerk worden opgevraagd. De gezinsbibliotheek verzorgt samen met lokale organisaties een programma rond lezen, mediawijsheid, cultuur en cultuurhistorie. 36 Vrijwilligers fungeren als gastvrouw en gastheer gedurende de uren dat de bibliotheek open is voor bezoekers die op eigen kracht hun weg weten te vinden in de bibliotheek en via zelfbediening gebruik willen maken van de uitleenfunctie. Op aparte uren is er een bibliothecaris beschikbaar voor informatie en advies. Bij voorkeur combineert de bibliotheek haar dienstverlening met die van anderen onder één en hetzelfde dak. 2.3 Servicepunt Het servicepunt is gevestigd in de kleine plattelandskernen en is bestemd voor kinderen van 0 tot 12 jaar en de minder mobiele ouderen. Desgewenst is er voor volwassenen een afhaalpunt voor door hen gereserveerde materialen. De dienstverlening wordt verzorgd door een team van vrijwilligers, ondersteund door een coördinator. Het servicepunt kan gehuisvest zijn in een eigen gebouw maar is bij voorkeur onder gebracht in een Brede School of zorginstelling. Heel goed denkbaar is dat deze servicepunten plaats gaan maken voor voorzieningen die direct zijn gerelateerd aan de instelling waar deze zijn ondergebracht, zoals de Bibliotheek op School. In bijlage 3 nemen we hier een voorschot op en verwerken op deze wijze voorgenomen bezuinigingen. 3. Op weg naar een herzien spreidingsplan We hebben in kaart gebracht hoe de voorzieningen nu zijn verspreid over het werkgebied en hoe het zou kunnen worden in de toekomst. In de eerste illustratie zijn we uitgegaan van de op dit moment aanwezige vestigingen met hun dienstverleningsniveaus. De aloude verdeling tussen service+bibliotheken en servicebibliotheken hebben we los gelaten, omdat de verschillen inmiddels zijn verbleekt. 37 Voor deze voorzieningen zijn we uitgegaan van een bereik van 4 kilometer, dat wil zeggen dat de meeste bibliotheekbezoekers wonen binnen een cirkel van 4 kilometer gerekend vanaf de vestiging. Voor de servicepunten zijn we uitgegaan van een bereik van 2 kilometer en voor de bibliobus van 1 kilometer. In de tweede illustratie hebben we de regiobibliotheken ingetekend, de gezinsbibliotheken en de servicepunten. Voor de regiobibliotheek zijn we uitgegaan van een straal van 10 kilometer, voor een gezinsbibliotheek van 4 kilometer, voor een 36 Grote landelijke campagnes rond lezen en mediawijsheid zijn de Kinderboekenweek, de Boekenweek, Nederland Leest end e Week van de Mediawijsheid. 37 Als gevolg van de bezuinigingen zijn de openingstijden en de professionele inzet zodanig terug gebracht dat er geen verschil meer is tussen een service+ bibliotheek en een servicebibliotheek ZHZo113

69 servicepunt van 2 kilometer. We zijn uitgegaan van de prognose van het aantal vestingen, zoals opgenomen in bijlage Spreiding nu Langerak Hei- en Boeikoop Ottoland Vuilendam Leerbroek Nieuwland Albrandswaa rd Poortugaal Albrandswaard Portland Barendrecht Carnisselande Barendrecht Middenbaan Wijngaarden Gebouw Serviceplus en straal 4 km Servicebibliotheek Straal Servicepunt 1km Steunpunt en 2 km Bibliobus Status per Opvallend is de overlap in de verzorgingsgebieden. Deze overlap is historisch bepaald, omdat de keuze van de vestigingsplaats is voorbehouden aan de afzonderlijke gemeente. Er is wel wat te winnen mits het mogelijk is bij de vormgeving van het spreidingsbeleid en de subsidiëring ervan over de gemeentegrenzen heen te denken. 3.2 Spreiding straks? 38 Twee gemeenten Giessenlanden en Molenwaard - hebben aangekondigd per 2016 de subsidieovereenkomst te beëindigen en doen een beroep op het uittreedreglement van de subsidiëntenraad. In het spreidingsplan van straks zijn in deze gemeenten de nu aanwezige servicepunten gesloten. 12ZHZo113 18