Raadsconferentie Zelfsturing in Gulpen-Wittem 1 december 2016

Transcriptie

1 Raadsconferentie Zelfsturing in Gulpen-Wittem 1 december 2016 Aanwezigen Mw. M. Wassink: voorzitter Dhr. H. Ubachs : burgemeester Dhr. P. Laheij: wethouder Dhr. L. Keulemans: coördinator leefbaarheid Mw. M.J. van der Walle: griffier Dhr. S. Askamp : plv griffier Mw. J. Jongen : griffiemedewerkster Raadsleden: J. Cremers, R.Dautzenberg, F. Derksen, W. Hendriks, G. Jacobs, M. van der Kleij, J. Last, M. Nass, R. Ronken, S. Vos) Burgerfractieleden: J. Schwanen, R. Bastin, I. Wouters-Smeets, R. Cratsborn Zelfsturing Eys i.o.: P. Naber, A. Frijns, T. Maller, J.W. Kroonen, T. Reijnen Siecker Advies &management: M. Siecker dhr. G. Hoeijmakers Kernoverleg Nijswiller: R. Hendriks, A. Weijenberg, T. Janssen Kerkbestuur Nijswiller: R. Kanters Kernoverleg Ingber: C. Joiris, N. Frints Initiatiefgroep zelfsturing : R. Belleflamme, A. Bastings Initiatiefgroep zelfsturing : G. Lemmerlijn, H. van Empel, F. Kool Kernoverleg Partij-Wittem: G. Francot, H. Anneveldt, P. Mobers Stichting Zelfsturend : F. Baenen, T. Engelen Trajekt Gulpen-Wittem: R. Teurlincx Kernoverleg Reijmerstok: F. Lacroix Stichting Dorpsbinding Mechelen: H. Colen, K. Huynen, G. Huynen, E. Vanderheijden Openingswoord De burgemeester zegt verheugd te zijn over de grote opkomst en heet alle aanwezigen hartelijk welkom. Hij vertelt in het kort iets over Op weg naar een zelfredzame samenleving hetgeen als een van de drie pijlers is opgenomen in de Strategische Visie van Gulpen-Wittem. In 2012 is gestart met de introductie van het project Zelfsturing. In de kernen en zijn de verschillende teams van inwoners elk op hun eigen wijze gestart met Zelfsturing en Leefbaarheid. Het doel van de conferentie is om middels een open discussie de te nemen vervolgstappen te definiëren, verbeterpunten te benoemen en aanbevelingen te doen. De woordvoerders van de zelfsturingsgroepen van, Partij-Wittem en houden een presentatie over het proces en hun bevindingen. Presentatie Stichting Zelfsturend door Dhr. F. Baenen Er zijn twee info-avonden gehouden. Omdat de werving moeilijk verliep is men mensen persoonlijk gaan benaderen. Naast de stichting zijn er twee werkgroepen op het fysieke en het sociaal domein. De werkgroepen zijn het veld ingegaan om de knelpunten te bezien. De bevindingen en voorstellen zijn opgenomen in een concept DOP waar iedereen op heeft kunnen reageren. Het plan is goed ontvangen en de reacties zijn besproken. Pagina 1 van 7

2 Kernpunten: Uitholling van de leefbaarheid van de kleine kern. Voorbeeld: zelfs het lokale stembureau moest wegens te hoge kosten verdwijnen. De gemeente moet de leefbaarheid waarborgen. (Het zijn vaak kleine dingen die kunnen bijdragen tot meer onderling vertrouwen). Gaat de gemeente niet teveel vragen van een heel klein aantal kartrekkers? De Stichting moet veel te veel zelf uitwerken. De gemeente zou meer een helpende hand moeten bieden. Wat is de rol van de politiek en wat doen de raadsleden? Deze zouden veel meer dan nu een bijdrage moeten leveren in de ontwikkeling. Budget moet ingepast worden. In de beleidsbegroting 2017 is het onderwerp Zelfsturing nauwelijks terug te vinden. Zijn het onderwerp en de werkwijze wel voldoende verankerd in de diverse geledingen? Presentatie Kernoverleg Partij-Wittem door Mw. G. Francot In 2014 werd gestart middels een huis-aan-huis werving van leden voor het Kernoverleg. Er is een enquête gehouden om de behoeftes te peilen. De resultaten zijn teruggekoppeld naar de bewoners. Er waren 4 hoofdthema s; Samenleving, Gezondheid, Verkeer en Milieu. Er zijn voor de diverse thema s werkgroepen opgericht en er is inmiddels een website in de lucht. Voor het verkrijgen van subsidie moest een DOP worden opgesteld. Dit was een lang proces. Het DOP bevindt zich nu in de afrondingsfase. De werkgroepen hebben goede resultaten bereikt en kleinere zaken kunnen regelen. Kernpunten: Niet altijd is duidelijk bij wie je bij de gemeente voor welke zaken moet zijn. Omdat de kernen veelal tegen gelijke problematiek aanlopen zou regelmatig gezamenlijk overleg met de andere kernoverleggen en zelfsturingsgroepen goed zijn. Het is moeilijk om de bewoners te enthousiasmeren. Er zijn nauwelijks richtlijnen. (Dit heeft trouwens ook een positief effect want hierdoor kan vaak meer bereikt worden). Er is veel onduidelijkheid m.b.t. de bevoegdheden. Voorbeeld: het is niet aan de kernoverleggen iets te beslissen over de Jongerenontmoetingsplekken (JOP). Zelfsturing heeft ontwikkelingsruimte nodig. Daarom moeten er budgetten gereserveerd worden en de kernoverleggen moeten beter gefaciliteerd worden. De gemeente moet beleidsplannen maken en er moet een meerjarenprogramma komen. Het DOP is teveel een actieprogramma geworden. Er moeten financiële kaders opgesteld worden met vrij besteedbaar handgeld om kleine zaken te realiseren (verantwoording achteraf) en grotere budgetten beschikbaar zijn om plannen voor te bereiden (bijv ,- tot ,- euro per kern) In de Meerjarenbegroting dienen budgetten voor grotere projecten te worden opgenomen. Het traject dient dan vooraf besproken te worden. De communicatie met de gemeente verloopt niet altijd gemakkelijk. De gemeente moet de kernoverleggen meer serieus nemen en ook zelf de informatie actiever gaan ophalen. Bij moeilijke vragen komt er vaak geen antwoord van de gemeente. Is zelfsturing wel altijd nodig? Daarbij wordt verwezen naar de aanleg van de jeu de boules baan. Dit is in een andere kern geregeld zonder dat daar zelfsturing is. Dat roept de vraag op of zelfsturing wel nodig is of dat goede contacten met de gemeente/een raadslid ook tot oplossingen leidt. Initiatiefgroep Zelfsturing door Dhr. G. Lemmerlijn is in 2013 gestart en al flink op weg met het item Zelfsturing en heeft hier onlangs ook een definitief DOP uitgebracht. Aan verenigingen is input gevraagd hetgeen resulteerde in 90 wensen. De input werd verdeeld over de domeinen Fysiek, Sociaal en Mentaal. De domeinen Sociaal en Mentaal Pagina 2 van 7

3 zijn samengevoegd en er is voor ieder domein een werkgroep opgericht. Er is een langere termijnvisie opgesteld en in 2015 is het DOP van de kern aan de gemeente aangeboden. Kernpunten: De initiatiefgroep brengt voorstellen in, het mag dan niet zo zijn dat de gemeente deze vervolgens in de ijskast zet. De gemeente moet een jaarplanning opstellen. Mensen haken af omdat ze onvoldoende procesmatige ondersteuning krijgen. Veel frustraties vanwege overmatige regelgeving. Wanneer meegelift kan worden op bestaand beleid (voorbeeld: Ankerplaats) dan lukt het allemaal wel maar indien er iets nieuws bedacht wordt verloopt alles veel moeizamer (voorbeeld: pad van 50 meter lengte). De gemeente moet aan de slag gaan met de visie en meer richtlijnen, procedures en bevoegdheden aangeven (bijv. m.b.t. openbare voorzieningen). Er is geen behoefte aan nog meer vergaderen; de mensen willen daadwerkelijk aan de slag! Stel budgetten beschikbaar. Er zijn nauwelijks afspraken m.b.t. financiering, ondersteuning en bevoegdheden van het kernoverleg. De initiatiefgroep wil niet fungeren als klachtenbureau. Ze wil wel zaken signaleren en doorgeven aan de gemeente. Men verwacht dan wel een antwoord. De gemeente zou het onderwerp Zelfsturing veel meer moeten promoten bij de bewoners en meer implementeren bij het bestuur en het ambtelijk apparaat. Een jaarlijkse evaluatie zou goed zijn alsmede het meer uitwisselen van informatie. Er zou meer duidelijkheid moeten komen voor de vrijwilligers die willen mee helpen bij lokale projecten. De houders van de presentaties worden bedankt en de discussie gaat van start. Vraag: Tegen welke problemen lopen jullie aan? Er wordt (te) veel gevraagd van een beperkt aantal mensen. Het moet in balans zijn. De initiatiegroep zelfsturing zou juist graag meer willen doen. Gemeente: Moeten we meer los laten of juist meer faciliteren? De manier van werkt niet bij ons. Wij willen zelf geen plannen maken. Volgens ons is de gemeente verantwoordelijk en zou meer op de uitvoering moeten zitten. Ook moet er facilitering / budget beschikbaar gesteld worden. Gemeente: Moeten we maatwerk per kern leveren? Iedere kern pakt het item anders op; naargelang zou gefaciliteerd kunnen worden. Het enthousiasme moet gevoed worden. Ook zou het goed zijn te communiceren met diverse andere dorpsgeledingen. Pagina 3 van 7

4 Nijswiller Sluit zich aan bij de woorden van de Zelfsturing. Zegt tevens dat er soms sprake is van een gebrek aan vertrouwen door het traag reageren van de gemeente. Er is meer behoefte aan procesbegeleiding en structuur. Er ligt nu een plan voor het dorpsplein. Dit proces loopt maar de indruk heerst dat het ambtelijk apparaat en bestuur nog niet zo ver zijn. Er zou meer mogen gebeuren. Reijmerstok Onderstreept de visie van Nijswiller. Het is moeilijk om bewoners te enthousiasmeren. De leden hebben tijdgebrek en hebben niet alle competenties zelf in huis. Zij vragen zich af waar ze terecht kunnen om deze op te halen. Ze zouden graag meer procesondersteuning willen. Nijswiller Het enthousiasme neemt af indien er geen snelle resultaten bereikt worden. De gemeente zou meer zichtbaar moeten zijn bij de kernoverleggen. Gemeente: Kunnen jullie ons voorbeelden noemen van zelfsturing m.b.t. het Sociaal Domein? Er is een hulpdienst opgericht met vrijwilligers die op afroep werken. Ook is men nu bezig met een huiskamerproject. Ingber Ook hier is het kernoverleg bezig met een huiskamerproject. Helaas is de locatie, de kantine van de voetbalclub, de enige mogelijkheid. Hier is totaal geen sfeer en het geluid (galm) is erg slecht hetgeen niet motiverend is voor mensen met gehoorproblemen. In bestaan al veel kleine interne clubjes; deze willen niet opgaan in een groter geheel. Men wil de frequentie van de activiteiten van het huiskamerproject verhogen. De uitgezette enquête heeft een hoge respons en veel informatie opgeleverd. De vragen m.b.t. het Sociaal Domein zijn heel beperkt. De eigen promotie m.b.t. het thema Zelfsturing richting bewoners zijn beperkt effectief. De gemeente moet hier een grotere bijdrage in leveren en liefst iets origineels bedenken en kansen laten zien. Gemeente: Hoe kan communicatie een rol spelen? Er is behoefte aan overleg. Het zou goed zijn om ook overleg met de anderen kernen in te voeren. Ook moet het item Zelfsturing meer geïmplementeerd worden in de gemeente. Ingber De communicatie met de gemeente verloopt niet goed (Voorbeeld: er was op verzoek van de bewoners een snelheidsmeter geplaatst, er vond geen terugkoppeling plaats en bij navraag bleken de gegevens onvindbaar te zijn. Toen ze eenmaal terecht waren bleek vervolgens dat de gegevens voor een leek niet te interpreteren waren). Pagina 4 van 7

5 Vraag: Hoe passen we de jongere generatie in? De jongeren meer serieus nemen (zij zijn de toekomst). Meer mee communiceren. Niet vragen om in een clubje te gaan zitten (hebben al genoeg aan hun hoofd). Wel mening vragen en ideeën ophalen, via social media(?). Naar (jeugd) ledenvergaderingen gaan. Indien je de juiste persoon treft dan kan iets lukken. Zal altijd moeilijk blijven omdat de jeugd veelal van huis weg is. Er wordt aansluiting gemist met bestaande organisaties (Zonnebloem, Zij Actief en plaatselijke buurtverenigingen). Alle geledingen zijn van mening dat er meer aansluiting gezocht moet worden bij andere bestaande verengingen. Vaak zijn die andere verenigingen heiligenhuisjes en lukt dat niet. Meer zaken zullen daarom integraal opgepakt moeten worden. Eys Is pas gestart in In Eys zijn bijna 40 verenigingen actief. Dat men niet op de hoogte is van elkaars talenten voelt als een gemis. Misschien zou het daarom goed zijn om iets origineels voor het hele dorp te organiseren. Mechelen Iedere kern heeft eigen activiteiten maar de gemeente moet aangeven wat we kunnen en mogen. Gemeente: Hoe zien jullie je plek binnen de structuur en hoe willen jullie dat oppakken? Eys Maak een duidelijke structuur, ook m.b.t. het overleg. Maak een financieel plaatje. Communiceer. Schep duidelijkheid over wie we bij de gemeente kunnen aanspreken. Betere kaderstelling. Bedenk een ander woord voor Zelfsturing (is te zwaar beladen). Geeft aan vooralsnog te fungeren als klankbordgroep en doorgeefluik. is voorstander van maatwerk omdat iedere kern anders is. De inhoud van de communicatie is belangrijk. Er is geen traditie van dorpsraden en vaker worden de leden negatief aangekeken. Partij-Wittem Geef aan wat taken en bevoegdheden zijn en wat wel of niet kan. De gemeente zou iets moeten vastleggen op financieel niveau (in de begroting) Wil niet zelf gaan uitvoeren maar wil wel weten wat de bedoeling is. Moeten we zelf onderhoud gaan plegen en indien ja, wat zijn dan de personele consequenties? WMO-adviesraad Er wordt naar voren gebracht dat de WMO-raad adviesrecht heeft m.b.t. de WMO. De structuur ligt hier vast. Wellicht is het een optie om eenzelfde structuur in te voeren voor de zelfsturingsteams? Pagina 5 van 7

6 Bij een verdere uitrol van het project zullen meer fte s nodig zijn. Mechelen Het kan niet de bedoeling zijn dat we taken van de gemeente gaan overnemen. Partij-Wittem Het is niet duidelijk wat de gemeente van ons verwacht. Zelfsturing moet speelruimte hebben; duidelijkheid is goed, betutteling is onwenselijk. De gemeente en de kernoverleggen zouden meer samen moeten werken. Mechelen De doelstelling is het bevorderen van de leefbaarheid. Om dit te bereiken moet je bewoners activeren. Hoe moeten we dit doen? Ook worden er te weinig krachten gebundeld. Ingber Het proces loopt helemaal niet goed. De burgers vinden het wel aardig dat we iets doen maar leveren zelf geen actieve bijdrage omdat men van mening is dat het nauwelijks iets oplevert. Omdat er al een goedlopende buurtvereniging actief is ziet men geen meerwaarde in het kernoverleg. Men heeft het idee niet serieus genomen te worden met als gevolg dat mensen geen actie ondernemen. De groep zelfsturing zou een volwaardige partner moeten zijn. Om dit te bereiken zal de gemeente meer proactief de teams moeten opzoeken en zelfsturing meer moeten promoten. CDA (raadslid) Hebben DOP s eigenlijk wel meerwaarde? Indien zaken goed opgepakt worden kan er ook iets bereikt worden. Waar staat de kerngroep in de structuur? Doelstellingen zijn het verhogen van de leefbaarheid, het behoud van vitale voorzieningen en de bevordering van de sociale samenhang. De gemeente geeft aan een aantal kaders te zullen gaan stellen. Met betrekking tot de kaderstelling doen de kernoverleggen een aantal aanbevelingen: - Formeer vanuit de kernoverleggen een kleine werkgroep die betrokken wordt bij de kaderstelling. - Geef niet alleen de mogelijkheden maar ook de onmogelijkheden aan. - Geef elkaar ruimte en tijd. - Ieder dorp heeft een eigen identiteit; lever daar waar nodig maatwerk. - Zie de samenleving onder ogen zoals die is en neem dat als uitgangspunt. - De kaders dienen dusdanig geformuleerd te worden dat het de zelfredzaamheid verhoogt. - De kaders mogen geen keurslijf worden. Pagina 6 van 7

7 De burgemeester dankt ieder voor zijn of haar inbreng. Hij zegt dat de bijeenkomst voor de gemeente vooral een luistersessie was die gezien kan worden als een eerste inventarisatie van wat er leeft en speelt bij de kernoverleggen en zelfsturingsteams. Qua tijdpad geeft de burgemeester aan dat de gemeente in het eerste kwartaal van 2017 zal terugkoppelen over wat men nu uit deze bijeenkomst heeft gehaald en hoe de gemeente daarmee verder gaat. Dat betekent nog niet dat er dan al kaders zijn, maar dat wel aangegeven kan worden wanneer deze er komen. De burgemeester resumeert beknopt waar in ieder geval aandacht aan zal worden geschonken: - Communicatie. - Wat willen wij als gemeente? - Wat zijn de mogelijkheden/onmogelijkheden voor de kernoverleggen en zelfsturingsteams? - Indien nodig maatwerk per kern leveren. - Kijken naar wat al voorhanden is. - Hoe kunnen we er zoveel mogelijk geledingen bij betrekken? - Ook de jeugd bevragen, niet via vergaderingen maar mogelijk wel via social media. De burgemeester zegt wel toe op korte termijn aan de slag te gaan met de problematiek in Ingber m.b.t. de verkeersmetingen. Daar ging het fout in de communicatie en de afhandeling. De burgemeester laat weten dat de gemeente in ieder geval de intentie heeft om de kernoverleggen en zelfsturingsteams serieus te nemen en dat het bestuur niet van plan is de boot te missen! Pagina 7 van 7