Invoeren van werkstoffen, temperatuur

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Invoeren van werkstoffen, temperatuur"

Transcriptie

1 Invoeren van werkstoffen, temeratuur Basisarameters behoudswetten : Snelheid Hoogte Druk Densiteit Interne energie, enthalie Nog geen temeratuur.. Thermo 1 NL/set Invoeren van werkstoffen, temeratuur De toestand van een enkelvoudige stof is volledig beaald door twee, en slechts twee onafhankelijke arameters T x, y T ( x, y ) :,, h,.. Thermo 1 NL/set2003 2

2 Invoeren van werkstoffen, temeratuur Relatie temeratuur met andere arameters : Hangt af van de werkstof Gebeurt via de warmtecaaciteit (voelbare warmte) Gebeurt via een --T relatie (gassen) Gebeurt via tabellen/diagramma s (alle stoffen) Thermo 1 NL/set Invoeren van de warmtecaaciteit (C&T 3-9 tem 3-11/ C&B 2-9 tem 2-11) h h ( ) q + d Bij constante druk : alle warmte -> enthalie : h h c ( T T ) q + d c h T h T cte Thermo 1 NL/set2003 4

3 Invoeren van de warmtecaaciteit (C&T 3-9 tem 3-11/ C&B 2-9 tem 2-11) Bij constante densiteit : alle warmte -> terne energie : dh vd du + dv du cvdt δ q + δ d c v du dt v cte Thermo 1 NL/set Invoeren van de warmtecaaciteit (C&T 3-9 tem 3-11/ C&B 2-9 tem 2-11) Algemeen : c h T cte c v u T v cte Schijnbare warmtecaaciteit : c a q + d T Thermo 1 NL/set2003 6

4 Werkstof erfect gas Een erfect gas voldoet aan de relatie (T K) RT Gasconstante en universele gaskonstante : R R M u 8314 J ( M kgk ) Thermo 1 NL/set Warmtecaaciteit bij erfect gas (C&T 3-9 tem 3-11/ C&B 2-9 tem 2-11) Men kan aantonen dat (geen bewijs) : h c T u c v T c en c v R c c v ook als niet constant is ook als v niet constant is enkel functie van de temeratuur Thermo 1 NL/set2003 8

5 Warmtecaaciteit bij erfect gas (C&T 3-9 tem 3-11/ C&B 2-9 tem 2-11) Bij omgevgstemeraturen en drukken : Lucht : c ~ 1 kj/kg/k, R ~ 287 kj/kg/k Waterdam : c ~ 1.86 kj/kg/k, R ~ 460 kj/kg/k Andere waarden : C&T Fig 3-70, C&B Fig 2-68, Tables A-1 en A-2 Thermo 1 NL/set Warmtecaaciteit bij erfect gas (C&T 3-9 tem 3-11/ C&B 2-9 tem 2-11) Rekenvoorbeeld : C&T ex. 3-13, C&B ex Thermo 1 NL/set

6 Onsamendrukbare stoffen (C&T 3-9 tem 3-11/ C&B 2-9 tem 2-11) cte Men kan aantonen dat c ~ c v ~ cte Voor water is c 1 kcal/kg/k of 4182 J/kg/K Andere waarden : Tables A-3 Thermo 1 NL/set Onsamendrukbare stoffen (C&T 3-9 tem 3-11/ C&B 2-9 tem 2-11) Ogelet : h c T! h u + cv T + Thermo 1 NL/set

7 Reële stoffen : -v diagramma (C&T Fig 3-19/ C&B 2-19) druk Tcte Perfect gas gebied vcte Verzadigde dam Verzadigde vloeistof secifiek volume Thermo 1 NL/set Suercritisch gebied Vloeistof Verz. vloeistof Co-existentie Verz. dam Oververhitte dam Perfect gas gebied, dhc.dt Thermo 1 NL/set h diagramma R134a (C&T Fig A-14/ C&B Fig A-14)

8 Isochoren v cte Isothermen, Tcte Isentroo s cte damfractie cte Mimum twee arameters gekend > alle andere afleesbaar Thermo 1 NL/set h diagramma R134a (C&T Fig A-14/ C&B Fig A-14) Reële stoffen : mengsels vl-dam (C&T 3-6/ C&B 2-5) Co-existentie van vloeistof en dam bij T sat, sat : beschouwen als mengsel Kwaliteit x van een mengsel : h massa dam x totale massa mengsel h vl + xh dam Thermo 1 NL/set

9 Reële T-s diagramma stoffen H20 (C&T : T-s Fig A-9/ diagramma C&B Fig A-9) (H20) (C&T Fig A-9/ C&B Fig A-9) Vloeibaar Suercritisch gebied Oververhitte dam Perfect gas gebied, dh c dt Co-existentie Thermo 1 NL/set Reële stoffen : T-s diagramma (H20) (C&T Fig A-9/ C&B Fig A-9) Isochoor, v cte Isenthale h cte Isobaar, cte x cte Thermo 1 NL/set T-s diagramma H20 (C&T Fig A-9/ C&B Fig A-9)

10 Reële stoffen : vloeistof onder druk (C&T 3-11/ C&B 2-11) v( T, ) v u( T, ) u h( T, ) u h sat ( T ) u sat sat sat sat ( T ) ( T ) ( T ) + v ( T ) + ( du c sat sat v ( T ) sat v dt ( T ) T 0) h sat h sat h( T, ) h ( T ) + ( ) v h ( T ) sat Thermo 1 NL/set sat sat sat Reële stoffen : tabellen (C&T 3-6/ C&B 2-5) 2 tabellen Thermo 1 NL/set

11 Thermo 1 NL/set Reële stoffen OPGELET! Referenties h0, s0 niet altijd dezelfde! Gegevens verschillende tabellen/diagramma s niet door elkaar gebruiken! H2O : gewoonlijk hs0 bij 0 C vloeibare fase (verzadigd) Thermo 1 NL/set

12 Enkele rekenvoorbeelden Enkele rekenvoorbeelden C&T ex. 3-6, C&B ex. 2-5 C&T ex. 3-10, C&B ex. 2-9 C&T ex. 3-14, C&B ex Extra oefengen achteraan C&T 3 en C&B 2 Thermo 1 NL/set Toeassg o comonenten Warmtewisselaars Pomen Ventilatoren Comressoren, erfect gas Comressoren, reële stoffen Turbes Exansiekranen Thermo 1 NL/set

13 Warmtewisselaars Foto s Thermo 1 NL/set Verwarmgselement : vloeistof h d h q h h q t t d ( ladgsverlies) Thermo 1 NL/set

14 Verwarmgselement : vloeistof Warm water stroomt door een radiator met een debiet van 50 liter er uur. De temeratuur van het water daalt van 90C naar 70C. Hoeveel warmte staat deze radiator af aan haar omgevg? ( h h ) V c( T T ) Q' m' ' 3 kg 0.05 m J Q' m 3600 s kgk ( 90 70) K W Thermo 1 NL/set Verwarmgselement : gas Lucht bij 17 C een CV koker wordt elektrisch verwarmd met een vermogen van 15 kw. Het debiet bedraagt 150 Nm 3 /m. De koker verliest onderweg 200 W aan warmte. Wat is de laattemeratuur? ( h h ) V c ( T T ) Q' m' ' kg Q' 1.29 Nm Nm 60 s 1004 J kgk ( T 17) K ( ) W T C Thermo 1 NL/set

15 Warmtewisselaar H 3 H 1 H 2 Q H 4 Q' ' ( h h ) + m ( h h ) ' ' ' ' ' H2 H1 + H4 H3 m Thermo 1 NL/set Adiabatische warmtewisselaar H 3 H 1 H 2 Q H 4 m ' ( h h ) m ( h ) ' h4 Thermo 1 NL/set

16 Adiabatische warmtewisselaar 2 kg/s olie (c2.2kj/kg C) wordt gekoeld van 150 C tot 40 C een tegenstroom warmtewisselaar. Dit gebeurt met 1.5 kg/s koelwater dat bij 22 C bennstroomt. Wat is de laattemeratuur van het koelwater. Kan deze wisselaar werken? m ' ( h h ) m ( h ) ' h4 kg J kg J s kgk s kgk ( T 22) K ( )K T C Thermo 1 NL/set Warmtewisselaars Rekenvoorbeelden : C&T ex. 5-18, C&B ex (variant) C&T ex. 5-17, C&B ex (!) Thermo 1 NL/set

17 Toeassg o comonenten Warmtewisselaars Pomen Ventilatoren Comressoren, erfect gas Comressoren, reële stoffen Turbes Exansiekranen Thermo 1 NL/set Pomen,ventilatoren Thermo 1 NL/set

18 Pomen, ventilatoren (C&T ex 7-12/ C&B ex 6-12) W 8 Q Q' 0 H H w h h + d Thermo 1 NL/set ( ) t v t t η 1+ w d w t Verschil omen en ventilatoren? (C&T ex 7-12/ C&B ex 6-12) Pom : onsamendrukbare stof densiteit cte Ventilator : erfect gas variatie steeds kle V als constant beschouwen Thermo 1 NL/set

19 Pomen : quid met de temeratuur? h u + h u + cv T + - h h h h c c v t t ( T T ) ( T T ) d v + d + t t Thermo 1 NL/set Pomen : quid met de temeratuur? Geen dissiatie geen temeratuursstijgg Temeratuursstijgg enkel significant bij zeer hoge drukverschillen Water, bar, 60% rendement leidt tot 2 T Thermo 1 NL/set

20 Pomen : quid met de temeratuur? η v ( ) t w t w ,6 5 J kg 20 kj kg ( ) d 1 η w 8 kj kg T T d c 8 4,182 K 1,91K Thermo 1 NL/set Ventilatoren : quid met de temeratuur? Perfect gas h c T ook als niet constant is c lucht ~ 1 kj/kg/k w h h c ( T T ) Thermo 1 NL/set

21 Ventilatoren : quid met de temeratuur? Steeds temeratuursstijgg Stijgg evenredig met het secifiek vermogen, ongeacht de dissiatie Lucht, 0 50 mbar, 100% rendement leidt tot 4 T Thermo 1 NL/set Ventilatoren : quid met de temeratuur? w c ( T T ) v( ) w ,29 J kg T 3875 T 3, 86 K 1004 Thermo 1 NL/set

22 Toeassg o comonenten Warmtewisselaars Pomen Ventilatoren Comressoren, erfect gas Comressoren, reële stoffen Turbes Exansiekranen Thermo 1 NL/set Comressoren Thermo 1 NL/set

23 Surressor, comressor, NIET cte (C&T g 137,7-9,7-11/ C&B g 135,6-9,6-11) W 8 Q' Q 0 H H w w t d + d Thermo 1 NL/set t t + d Hoe lost men het robleem o dien niet constant is? (C&T g / C&B g ) Relatie en via gaswet? Onvoldoende d d RT + dt T Voorloig aannemen dat qd0 (isentroo) d 0 dh d dt d c dt c T T d R Thermo 1 NL/set

24 Hoe lost men het robleem o dien niet constant is? (C&T g / C&B g ) dt/t elimeren : d 1 R c d c c v d c c v d d d κ ; κ c c v Thermo 1 NL/set Hoe lost men het robleem o dien niet constant is? (C&T g / C&B g ) d ln κ d ln( ) 0 d ln 0 κ cte κ Thermo 1 NL/set

25 Hoe lost men het robleem o dien niet constant is? (C&T g / C&B g ) κ κ cte Nieuwe, andere formulerg van energiebehoud Enkel geldig voor erfecte gassen! Enkel geldig bij isentroo roces (qd0) Enkel geldig als k konstant is. Thermo 1 NL/set Invoeren van de olytroe rocessen (C&T g 137,7-9,7-11/ C&B g 135,6-9,6-11) Quid als q en d verschillend zijn van nul? δf + δd d κ + c v T d n d n n d cte Thermo 1 NL/set d

26 Invoeren van de olytroe rocessen (C&T g 137,7-9,7-11/ C&B g 135,6-9,6-11) n n cte Informatie q + d feitelijk vervangen door n n wordt olytroocoëfficiënt genoemd n kan konstant zijn als q + d homogeen verdeeld over het roces Thermo 1 NL/set Invoeren van de olytroe rocessen : waarde van n? n<1 onwaarschijnlijk n1 isotherm Tcte (warmteafvoer, q<0) 1<n< κ gekoelde comressor nκ isentroo scte, qd0 n>κ adiabatische comressie met dissiatie d>0 Thermo 1 NL/set

27 Toeassg olytroo bij comressie (C&T 7-9,7-11/ C&B 6-9,6-11) w d + d n n cte w n n 1 n 1 n 1 + d Thermo 1 NL/set Toeassg olytroo bij comressie, bealg temeratuur (C&T 7-9,7-11/ C&B 6-9,6-11) w n n 1 n 1 n 1 + d T T 1 1 n n 1 n w c n ( T T ) q R( T T ) d + n 1 Thermo 1 NL/set

28 Toeassg olytroo bij comressie, bealg van temeratuur Voorbeeld : isentroe comressie van 1 naar 2 bar, T 20 C, 1 kg/s x( 2) 1. K T W ' 1x1004x 1.4 x287x ( ) W ( ) W 64.3kW Thermo 1 NL/set niet constant : stand van zaken Formules voor T en w beschikbaar Enkel voor erfecte gassen Polytroo coëfficiënt n? Isentroe comressie (nκc /c v ) Isotherme comressie (n1) n gegeven door constructeur? Relatie n met dissiatie d, warmte q? Thermo 1 NL/set

29 niet constant : stand van zaken Perfect gas, gevallen van niet isentroe comressie : Adiabatische comressie (q0,d<>0) Niet adiabatische comressie (q,d<>0) Thermo 1 NL/set Adiabatische comressie, olytroo rendement (C&T 7-9,7-11/ C&B 6-9,6-11) w c κ n ( T T ) R( T T ) R( T T ) d + κ 1 n 1 κ 1 olytroo d η η 1 + κ comressie w n 1 ; ( q 0) n Thermo 1 NL/set

30 Adiabatische comressie, olytroo rendement T T κ 1 κη η oly com ln T ln T κ 1 κ Thermo 1 NL/set Adiabatische comressie, Polytroo rendement T Voorbeeld : olytroe comressie van 1 naar 2 bar, T 20 C, 1 kg/s, 80% olytroo rendement T κ 1 κη x K ( ) W 82. kw W ' 1x1004x 6 n 1.55 > 1.4 Thermo 1 NL/set

31 Adiabatische comressie, isentroo rendement (C&T 7-9,7-11/ C&B 6-9,6-11) Variant : men vergelijkt w met w isentroo η η isen com isen w w η isen com c c T isen ( T ) isen T T ( T T ) T 1 κ 1 κ 1 1 Thermo 1 NL/set T T T 1 Adiabatische comressie, isentroo rendement (C&T 7-9,7-11/ C&B 6-9,6-11) Isentroo rendement : n niet van toeassg w c n ( T T ) R( T T ) d + n 1 w c isen w ( T T ) isen η Thermo 1 NL/set

32 Adiabatische comressie, Isentroo rendement Voorbeeld : adiabatische comressie van 1 naar 2 bar, T 20 C, 1 kg/s, 80% isentroo rendement T T 1 1+ η κ κ K ( ) W 82. kw W ' 1x1004x 5 Thermo 1 NL/set Overzicht adiabatische comressie 1 kg/s lucht van 1 tot 2 bar T (K) W D Q (kw) n Isentroo % isentr. rend % olytr. rend nvt Thermo 1 NL/set

33 Adiabatische comressie : stand van zaken Keuze tussen olytroo en isentroo rendement Beide zijn adiabatische rendementen : q0 Beide door constructeur beaald Meestal gebruikt men isentroo rendement (eenvoudiger) Polytroo beste benaderg van het echte rendement, vooral bij grote comressie Thermo 1 NL/set niet constant : stand van zaken Perfect gas : gevallen van niet isentroe comressie : Adiabatische comressie (q0) Niet adiabatische comressie Thermo 1 NL/set

34 Perfect gas, niet adiabatische comressie Rendementen verliezen hun betekenis Ter illustratie : isentroo en olytroo rendement worden onedig groot bij isotherme comressie Polytroo n lijkt het beste gegeven Voor eenzelfde olytroo kan men geen onderscheid maken tussen q en d Thermo 1 NL/set Perfect gas, niet adiabatische comressie isotherm geval (C&T 310/ C&B 337) n 1 w d + d RT ln + d q w h h 0 w q Bij isotherme comressie gaat alle energie w die de comressor er weer als warmte q Thermo 1 NL/set

35 Overzicht comressie 1 kg/s lucht van 1 tot 2 bar (C&T ex 7-13/ C&B ex 6-13) T (K) W D Q (kw) n Isotherm, D Isotherm, D 10 kw Isentroo % isentr. rend % olytr. rend Isotherme comressie verbruikt het mst Thermo 1 NL/set Intercoolg om mder te verbruiken (C&T ex 7-13/ C&B ex 6-13) n1.3 n1.3 Intercooler Isotherme comressie verbruikt het mst Thermo 1 NL/set

36 Toeassg o comonenten Warmtewisselaars Pomen Ventilatoren Comressoren, erfect gas Comressoren, reële stoffen Turbes Exansiekranen Thermo 1 NL/set Comressoren, reële stoffen (C&T 7-12/ C&B 6-12) Gebruik maken van tabellen/diagramma s Polytroo en olytroo rendement NIET van toeassg Isentroo rendement WEL van toeassg, mits aangeaste formule Thermo 1 NL/set

37 Comressoren, reële stoffen (C&T 7-12/ C&B 6-12) Isentroo rendement, reële stoffen : η η isentroo com w isentroo w h isentroo h h h h isentroo aflezen tabel/diagramma!! Men veronderstelt q0!! Thermo 1 NL/set Laat ons als voorbeeld verzadigde R134a dam comrimeren vanaf 40 C tot een druk van 10 bar, met een isentroo rendement van 80% Reële stoffen (R134a, water) h h h + isentroo η h kj kg Thermo 1 NL/set

38 Comressoren, reële stoffen (C&T 7-12/ C&B 6-12) Laat ons als voorbeeld verzadigde R134a dam comrimeren vanaf 40 C tot een durk van 10 bar, met een isentroo rendement van 80% h h + h isentroo η h kj kg w 1 x( ) 76 kw kg Thermo 1 NL/set Comressoren Rekenvoorbeelden C&T ex. 7-12, C&B ex C&T ex. 7-13, C&B ex C&T ex. 7-15, C&B ex Thermo 1 NL/set

39 Toeassg o comonenten Warmtewisselaars Pomen Ventilatoren Comressoren, erfect gas Comressoren, reële stoffen Turbes Exansiekranen Thermo 1 NL/set Turbes Meeste formules voor comressoren blijven gelden w wordt ositief Formules voor rendementen omkeren : Hydraulische turbe η v w ( ) t t 1+ 1 d w Thermo 1 NL/set

40 Turbes Formules voor rendementen omkeren : Perfect gas : isentroo rendement η isen ex T 1 T 1 κ 1 κ Thermo 1 NL/set Turbes Formules voor rendementen omkeren : Perfect gas : olytroo η n 1 κ 1 η κ oly ex n T ; κ 1 κ T reëel gas : isentroo rendement isentroo η ex w w isentroo Thermo 1 NL/set h h h h isentroo

41 Turbes Rekenvoorbeelden : C&T ex. 5-14, C&B ex C&T ex. 7-5, C&B ex. 6-5 C&T ex. 7-14, C&B ex Thermo 1 NL/set Toeassg o comonenten Warmtewisselaars Pomen Ventilatoren Comressoren, erfect gas Comressoren, reële stoffen Turbes Exansiekranen Thermo 1 NL/set

42 Exansiekraan (C&T 5-4-3/ C&B 4-4-3) Thermo 1 NL/set Exansiekraan (C&T 5-4-3/ C&B 4-4-3) Adiabatisch Geen mechanisch vermogen h h Temeratuur? Thermo 1 NL/set

43 Exansiekraan : temeratuur (C&T 5-4-3/ C&B 4-4-3) Vloeistof (nt verzadigd) : T stijgt! d c v ( T T ) > 0 Perfect gas, lage snelheid : isotherm! h c T 0 Thermo 1 NL/set Exansiekraan : temeratuur (C&T 5-4-3/ C&B 4-4-3) Perfect gas, hoge snelheid : T daalt! 0 c h c h h c c h + 2 T < 0 2 Thermo 1 NL/set

44 Exansiekraan : temeratuur (C&T 5-4-3/ C&B 4-4-3) Reële stoffen : zie diagramma s Verzadigde vloeistof : dalg + verdamg Verzadigde dam : dalg Suerkritisch gas : stijgen of dalen (Joule Thomson effect) Thermo 1 NL/set Exansiekraan : temeratuur (C&T 5-4-3/ C&B 4-4-3) exansie Thermo 1 NL/set

45 Exansiekraan, rekenvoorbeeld C&T ex 5-15, C&B ex 4-13 Thermo 1 NL/set Exansiekraan : temeratuur (C&T 5-4-3/ C&B 4-4-3) Perfect gas, lage snelheid : isotherm! Perfect gas, hoge snelheid : lichte dalg Vloeistof niet verzadigd : lichte stijgg door de dissiatie Reële stoffen : zie diagramma s Verzadigde vloeistof : dalg + verdamg Verzadigde dam : eerder dalg Suerkritisch gas : stijgen of dalen Thermo 1 NL/set

Hoofdstuk 5: Enthalpie

Hoofdstuk 5: Enthalpie Hoofdstuk 5: Enthalie 5.1 DEFINITIE De secifieke enthalie h, eenheid J/kg, wordt gedefinieerd als: h = u + v (5.1) Aangezien u, en v toestandsfuncties zijn is h dat ook. Het is dus mogelijk van de enthalie

Nadere informatie

Cursusmateriaal (dienst uitgaven)

Cursusmateriaal (dienst uitgaven) WARMTE- EN STROMINGSLEER I & II BOUWFYSICA J. De Ruyck, C. Lacor, G. Baron Faculteit Toegepaste Wetenschappen Vrije Universiteit Brussel Thermo 1 NL/sept003 1 Cursusmateriaal (dienst uitgaven) Bouwkunde,

Nadere informatie

Thermodynamica. Daniël Slenders Faculteit Ingenieurswetenschappen Katholieke Universiteit Leuven

Thermodynamica. Daniël Slenders Faculteit Ingenieurswetenschappen Katholieke Universiteit Leuven Thermodynamica Daniël Slenders Faculteit Ingenieurswetenschappen Katholieke Universiteit Leuven Academiejaar 2009-2010 Inhoudsopgave Eerste hoofdwet - deel 1 3 Oefening 1.1......................................

Nadere informatie

TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb april :00-12:00

TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb april :00-12:00 TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb 4100 13 april 2011 9:00-12:00 Linksboven op elk blad vermelden: naam, studienummer en studierichting. Puntentelling: het tentamen bestaat uit 14 meerkeuzevragen en twee open

Nadere informatie

Naam (plus beschrijving) Symbool Eenheid Formules. Druk = kracht per eenheid van oppervlakte p (N/m² = ) Pa

Naam (plus beschrijving) Symbool Eenheid Formules. Druk = kracht per eenheid van oppervlakte p (N/m² = ) Pa Naam (lus beschrijving) Symbool enheid ormules MHANIA in het derde jaar Dichtheid massa er eenheid van volume ρ kg /m³ m ρ V Druk kracht er eenheid van oervlakte (N/m² ) a A Hydrostatische druk in een

Nadere informatie

Bereken de luchtdruk in bar op 3000 m hoogte in de Franse Alpen. De soortelijke massa van lucht is 1,2 kg/m³. De druk op zeeniveau bedraagt 1 bar.

Bereken de luchtdruk in bar op 3000 m hoogte in de Franse Alpen. De soortelijke massa van lucht is 1,2 kg/m³. De druk op zeeniveau bedraagt 1 bar. 7. Gaswetten Opgave 1 Opgave 2 Opgave 3 Opgave 4 Opgave 5 Opgave 6 Opgave 7 Bereken de luchtdruk in bar op 3000 m hoogte in de Franse Alpen. De soortelijke massa van lucht is 1,2 kg/m³. De druk op zeeniveau

Nadere informatie

Voorbeeld EXAMEN Thermodynamica OPEP Niveau 4. Vraag 1: Van een ideaal gas is gegeven dat de dichtheid bij 0 C en 1 bara, 1,5 kg/m 3 bedraagt.

Voorbeeld EXAMEN Thermodynamica OPEP Niveau 4. Vraag 1: Van een ideaal gas is gegeven dat de dichtheid bij 0 C en 1 bara, 1,5 kg/m 3 bedraagt. Voorbeeld EXAMEN Thermodynamica OPEP Niveau 4 Vraag : Van een ideaal gas is gegeven dat de dichtheid bij 0 C en bara,,5 kg/m bedraagt. Bereken: (0) a. De specifieke gasconstante R s. (0) b. De druk die

Nadere informatie

Fysische Chemie Oefeningenles 1 Energie en Thermochemie. Eén mol He bevindt zich bij 298 K en standaarddruk (1 bar). Achtereenvolgens wordt:

Fysische Chemie Oefeningenles 1 Energie en Thermochemie. Eén mol He bevindt zich bij 298 K en standaarddruk (1 bar). Achtereenvolgens wordt: Fysische Chemie Oefeningenles 1 Energie en Thermochemie 1 Vraag 1 Eén mol He bevindt zich bij 298 K en standaarddruk (1 bar). Achtereenvolgens wordt: Bij constante T het volume reversibel verdubbeld. Het

Nadere informatie

TENTAMEN THERMODYNAMICA voor BMT (8W180) Maandag 20 November van uur. Dit tentamen omvat 4 opgaven, die alle even zwaar meetellen.

TENTAMEN THERMODYNAMICA voor BMT (8W180) Maandag 20 November van uur. Dit tentamen omvat 4 opgaven, die alle even zwaar meetellen. TENTAMEN THERMODYNAMICA voor BMT (8W180) Maandag 20 November van 14.00 17.00 uur. Dit tentamen omvat 4 opgaven, die alle even zwaar meetellen. Als u vastloopt in een sub-vraag, kunt u voor het vervolg

Nadere informatie

Warmte- en stromingsleer Examennummer: 93071 Datum: 14 december 2013 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur

Warmte- en stromingsleer Examennummer: 93071 Datum: 14 december 2013 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur Warmte- en stromingsleer Examennummer: 93071 Datum: 14 december 2013 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur Dit examen bestaat uit 10 pagina s. De opbouw van het examen is als volgt: 20 meerkeuzevragen (maximaal

Nadere informatie

TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb juni :00-12:00

TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb juni :00-12:00 TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb 4100 24 juni 2011 9:00-12:00 Linksboven op elk blad vermelden: naam, studienummer en studierichting. Puntentelling: het tentamen bestaat uit 14 meerkeuzevragen en twee open

Nadere informatie

is een dergelijk systeem één van starre lichaam Pagina 21 3 de zin

is een dergelijk systeem één van starre lichaam Pagina 21 3 de zin Errata Thermodynamica voor ingenieurs (op datum van 01-09-2011). Een aantal prullige maar irritante dingen (zeker voor de auteur) die bij het zetten zijn opgedoken. Oorspronkelijk goed Pagina 20 is een

Nadere informatie

TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY, MST1211TA1, LB1541) 10 maart 2015 14.00-15.30 uur Docenten: L. de Smet, B. Dam

TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY, MST1211TA1, LB1541) 10 maart 2015 14.00-15.30 uur Docenten: L. de Smet, B. Dam TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY, MST1211TA1, LB1541) 10 maart 2015 14.00-15.30 uur Docenten: L. de Smet, B. Dam Naam:. Studentnummer Leiden:... En/of Studentnummer Delft:... Dit tentamen bestaat

Nadere informatie

VAK: Thermodynamica - A Set Proeftoets 01

VAK: Thermodynamica - A Set Proeftoets 01 VAK: Thermodynamica - A Set Proeftoets 01 Thermodynamica - A - PROEFTOETS- set 01 - E_2016 1/8 DIT EERST LEZEN EN VOORZIEN VAN NAAM EN LEERLINGNUMMER! Beschikbare tijd: 100 minuten Uw naam:... Klas:...

Nadere informatie

Het aantal kmol is evenredig met het volume dat dat gas inneemt, bij een bepaalde druk en temperatuur

Het aantal kmol is evenredig met het volume dat dat gas inneemt, bij een bepaalde druk en temperatuur Hoofdstuk 1: OPDRACHTEN blz 32/33 OPDRACHT 1 En Het aantal kmol is evenredig met het volume dat dat gas inneemt, bij een bepaalde druk en temperatuur OPDRACHT 2 1,867 m 3 CO 3,512 m 3 N 2 28 kg/kmol 28

Nadere informatie

Tentamen Thermodynamica

Tentamen Thermodynamica Tentamen Thermodynamica 4B420 25 januari 2011, 14.00 17.00 uur Dit tentamen bestaat uit 4 opeenvolgend genummerde opgaven, die alle even zwaar worden beoordeeld. De opgaven dienen duidelijk leesbaar beantwoord

Nadere informatie

Klimaatbeheersing (2)

Klimaatbeheersing (2) Klimaatbeheersing (2) E. Gernaat (ISBN 978-90-808907-6-3) Uitgave 2016 1 Natuurkundige begrippen 1.1 Warmte () Warmte is een vorm van energie welke tussen twee lichamen met een verschillende temperatuur

Nadere informatie

Formule blad College Stromingsleer Wb1220

Formule blad College Stromingsleer Wb1220 Formule blad College Stromingsleer Wb0 Integraalbalansen t Π dv Π vn da+ FdV + FdA V V A V A Voor een controle volume V omsloten door een oervlak A waarbij n de buitennormaal o A is. e v is het snelheidsveld

Nadere informatie

Introductie 1) 2) 3) 4) 5) J79 - Turbine Engines_ A Closer Look op youtube: toets form 1 okt 2013

Introductie 1) 2) 3) 4) 5) J79 - Turbine Engines_ A Closer Look op youtube:   toets form 1 okt 2013 Introductie zondag 4 september 2016 22:09 1) 2) 3) 4) 5) Inleiding: Wat gaan we doen? introductiefilm over onderdelen J79 herhaling hoofdonderdelen en toestands-diagrammen. Natuurkunde wetten toegepast

Nadere informatie

Hoofdstuk 4: Dampen 4.1 AGGREGATIETOESTANDEN SMELTEN EN STOLLEN SMELTPUNT. Figuur 4.1: Smelten zuivere stof

Hoofdstuk 4: Dampen 4.1 AGGREGATIETOESTANDEN SMELTEN EN STOLLEN SMELTPUNT. Figuur 4.1: Smelten zuivere stof Hoofdstuk 4: Dampen 4.1 AGGREGATIETOESTANDEN 4.1.1 SMELTEN EN STOLLEN SMELTPUNT Wanneer we een zuivere vaste stof (figuur 4.1) verwarmen zal de temperatuur ervan stijgen. Na enige tijd wordt de vaste stof

Nadere informatie

0.II.1 Thermodynamica: oefeningen - oplossingen

0.II.1 Thermodynamica: oefeningen - oplossingen 0.II.1 Thermodynamica: oefeningen - oplossingen Olivier Rosseel 15 november 2004 Samenvatting Hier vind je de opgeloste oefeningen thermodynamica van hoofdstuk II. Breng mij op de hoogte van eventuele

Nadere informatie

( ) -grafiek. blijkt dat de richtingscoëfficiënt: θ 1

( ) -grafiek. blijkt dat de richtingscoëfficiënt: θ 1 QUARK_4-Thema-07/8-warmte, warmtecapaciteit Blz. 2 THEMA 8: warmtecapaciteit 1 Warmtecapaciteit van een voorwerp Definitie van warmtecapaciteit De grootte van de temperatuursverandering θis recht evenredig

Nadere informatie

TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY) 7 maart uur Docenten: T. Savenije, B. Dam

TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY) 7 maart uur Docenten: T. Savenije, B. Dam TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY) 7 maart 2017 13.30-15.00 uur Docenten: T. Savenije, B. Dam Dit tentamen bestaat uit 30 multiple-choice vragen Hiermee zijn in totaal 20 punten te verdienen Voor

Nadere informatie

Eerste Hoofdwet: Deel 1

Eerste Hoofdwet: Deel 1 Eerste Hoofdwet: Deel 1 Jeroen Heulens & Bart Klaasen Oefenzitting 1 Academiejaar 2009-2010 Oefenzitting 1 - Thermodynamica - (2) Praktische afspraken Oefenzittingen 6 zittingen van 2 uren, 2 reeksen en

Nadere informatie

Klimaatbeheersing (2)

Klimaatbeheersing (2) Klimaatbeheersing (2) E. Gernaat (ISBN 978-90-808907-6-3) 1 Natuurkundige begrippen 1.1 Warmte () Warmte is een vorm van energie welke tussen twee lichamen met een verschillende temperatuur kan worden

Nadere informatie

Het Ts diagram van water en stoom

Het Ts diagram van water en stoom PvB-7 Si Pagina 1 Het Ts diagram van water en stoom woensdag 1 februari 2017 12:51 Rendement uit verhouding van oppervlakten Het oppervlak binnen de kringloop (1-2-3-4)= nuttig gebruikte warmte Oppervlak

Nadere informatie

Doel is: Verdieping m.b.v. 2 REWIC Readers en koppeling aan de natuurkunde-les. periode 3 Rendementsverbetering door aftapvoorwarming en herverhitting

Doel is: Verdieping m.b.v. 2 REWIC Readers en koppeling aan de natuurkunde-les. periode 3 Rendementsverbetering door aftapvoorwarming en herverhitting 3 C=meng, E, en B=maint Pagina 1 programma 3e jaar woensdag 27 januari 2016 12:31 Doel is: Verdieping m.b.v. 2 REWIC Readers en koppeling aan de natuurkundeles periode 3 Rendementsverbetering door aftapvoorwarming

Nadere informatie

Notaties 13. Voorwoord 17

Notaties 13. Voorwoord 17 INHOUD Notaties 13 Voorwoord 17 Hoofdstuk : Ideale Gassen. Definitie 19. Ideale gaswet 19. Temperatuur 20. Soortelijke warmte 20. Mengsels van ideale gassen 21 1.5.1 De wet van Dalton 21 1.5.2 De equivalente

Nadere informatie

Elke opgave moet op een afzonderlijk blad worden ingeleverd.

Elke opgave moet op een afzonderlijk blad worden ingeleverd. HERMODYNAMICA (WB14) 4 augustus 011 18.30-1.30 u. AANWIJZINGEN Het tentamen bestaat uit twee open vragen op 7 bladzijden. Het tentamen is een GESLOEN BOEK tentamen. Dit betekent dat tijdens het tentamen

Nadere informatie

Thermodynamica - A - PROEFTOETS- AT01 - OPGAVEN.doc 1/7

Thermodynamica - A - PROEFTOETS- AT01 - OPGAVEN.doc 1/7 VAK: Thermodynamica A Set Proeftoets AT01 Thermodynamica - A - PROEFTOETS- AT01 - OPGAVEN.doc 1/7 DIT EERST LEZEN EN VOORZIEN VAN NAAM EN LEERLINGNUMMER! Beschikbare tijd: 100 minuten Uw naam:... Klas:...

Nadere informatie

TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY) 7 maart uur Docenten: T. Savenije, B. Dam

TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY) 7 maart uur Docenten: T. Savenije, B. Dam TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY) 7 maart 2017 13.30-15.00 uur Docenten: T. Savenije, B. Dam Dit tentamen bestaat uit 30 multiple-choice vragen Hiermee zijn in totaal 20 punten te verdienen Voor

Nadere informatie

TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb juni :00-12:00

TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb juni :00-12:00 TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb 4100 19 juni 2009 9:00-12:00 Rechts boven op elk blad vermelden: naam, studienummer en studierichting. Puntentelling: het tentamen bestaat uit 14 meerkeuzevragen en twee open

Nadere informatie

kringloop TS diagram berekeningen. omgevingsdruk / aanzuigdruk na compressor na de verbrandingskamers na de turbine berekend:

kringloop TS diagram berekeningen. omgevingsdruk / aanzuigdruk na compressor na de verbrandingskamers na de turbine berekend: kringloop vrijdag 12 september 2014 10:33 TS diagram berekeningen. p1 p2 p3 p4 omgevingsdruk / aanzuigdruk na compressor na de verbrandingskamers na de turbine berekend: q toe. q af, w en rendement theoretisch

Nadere informatie

TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb juni :00-12:00

TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb juni :00-12:00 TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb 4100 25 juni 2010 9:00-12:00 Linksboven op elk blad vermelden: naam, studienummer en studierichting. Puntentelling: het tentamen bestaat uit 14 meerkeuzevragen en twee open

Nadere informatie

LEERWERKBOEK IMPULS 2. L. De Valck J.M. Gantois M. Jespers F. Peeters. Plantyn

LEERWERKBOEK IMPULS 2. L. De Valck J.M. Gantois M. Jespers F. Peeters. Plantyn LEERWERKBOEK IMPULS 2 L. De Valck J.M. Gantois M. Jespers F. Peeters 2u Plantyn Ten geleide Impuls 2 leerwerkboek 2 u is bedoeld voor het tweede jaar van de tweede graad ASO met 2 wekelijkse lestijden.

Nadere informatie

1 Warmteleer. 3 Om m kg water T 0 C op te warmen heb je m T 4180 J nodig. 4180 4 Het symbool staat voor verandering.

1 Warmteleer. 3 Om m kg water T 0 C op te warmen heb je m T 4180 J nodig. 4180 4 Het symbool staat voor verandering. 1 Warmteleer. 1 De soortelijke warmte is de warmte die je moet toevoeren om 1 kg van een stof 1 0 C op te warmen. Deze warmte moet je ook weer afvoeren om 1 kg van die stof 1 0 C af te koelen. 2 Om 2 kg

Nadere informatie

Energieconversiemachines en -systemen: Thermodynamische analyse van het gebruik van een warmtepomp voor residentiële verwarming

Energieconversiemachines en -systemen: Thermodynamische analyse van het gebruik van een warmtepomp voor residentiële verwarming Energieconversiemachines en -systemen: Thermodynamische analyse van het gebruik van een warmtepomp voor residentiële verwarming Wim Gorrens Jan-Pieter Jacobs Matthias Logghe Christophe Mestdag David Van

Nadere informatie

TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb april :00-12:00

TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb april :00-12:00 TENTAMEN THERMODYNAMICA 1 Wb 4100 16 april 2010 9:00-12:00 Linksboven op elk blad vermelden: naam, studienummer en studierichting. Puntentelling: het tentamen bestaat uit 14 meerkeuzevragen en twee open

Nadere informatie

Q l = 23ste Vlaamse Fysica Olympiade. R s. ρ water = 1, kg/m 3 ( ϑ = 4 C ) Eerste ronde - 23ste Vlaamse Fysica Olympiade 1

Q l = 23ste Vlaamse Fysica Olympiade. R s. ρ water = 1, kg/m 3 ( ϑ = 4 C ) Eerste ronde - 23ste Vlaamse Fysica Olympiade 1 Eerste ronde - 3ste Vlaamse Fysica Olympiade 3ste Vlaamse Fysica Olympiade Eerste ronde. De eerste ronde van deze Vlaamse Fysica Olympiade bestaat uit 5 vragen met vier mogelijke antwoorden. Er is telkens

Nadere informatie

Thermodynamische analyse van het gebruik van een warmtepomp voor residentiële verwarming

Thermodynamische analyse van het gebruik van een warmtepomp voor residentiële verwarming H01N2a: Energieconversiemachines- en systemen Academiejaar 2010-2011 Thermodynamische analyse van het gebruik van een warmtepomp voor residentiële verwarming Professor: Martine Baelmans Assistent: Clara

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: Ideale Gassen. Hoofdstuk 2: Warmte en arbeid. Hoofdstuk 3: Toestandsveranderingen bij ideale gassen

Hoofdstuk 1: Ideale Gassen. Hoofdstuk 2: Warmte en arbeid. Hoofdstuk 3: Toestandsveranderingen bij ideale gassen Hoofdstuk 1: Ideale Gassen 1.1 Definitie 1 1.2 Ideale gaswet 1 1.3 Temperatuur 1 1.4 Soortelijke warmte 2 1.5 Mengsels van ideale gassen 1.5.1 Wet van Dalton 3 1.5.2 Equivalente molaire massa 4 1.5.3 Soortelijke

Nadere informatie

TENTAMEN CHEMISCHE THERMODYNAMICA voor F2/MNW2. Vrijdag 23 december 2005

TENTAMEN CHEMISCHE THERMODYNAMICA voor F2/MNW2. Vrijdag 23 december 2005 TENTAMEN CHEMISCHE THERMODYNAMICA voor F/MNW Vrijdag 3 december 005 Bij het tentamen mag gebruik worden gemaakt van een GR. Mogelijk nodige constantes: Gasconstante R = 8.31447 Jmol 1 K 1 = 8.0574 10 L

Nadere informatie

1ste ronde van de 19de Vlaamse Fysica Olympiade 1. = kx. = mgh. E k F A. l A. ρ water = 1,00.10 3 kg/m 3 ( θ = 4 C ) c water = 4,19.10 3 J/(kg.

1ste ronde van de 19de Vlaamse Fysica Olympiade 1. = kx. = mgh. E k F A. l A. ρ water = 1,00.10 3 kg/m 3 ( θ = 4 C ) c water = 4,19.10 3 J/(kg. ste ronde van de 9de Vlaamse Fysica Olympiade Formules ste onde Vlaamse Fysica Olympiade 7 9de Vlaamse Fysica Olympiade Eerste ronde De eerste ronde van deze Vlaamse Fysica Olympiade bestaat uit 5 vragen

Nadere informatie

Technische ThermoDynamica Samenvatter: Maarten Haagsma /6 Temperatuur: T = ( /U / /S ) V,N

Technische ThermoDynamica Samenvatter: Maarten Haagsma /6 Temperatuur: T = ( /U / /S ) V,N 2001-1/6 Temperatuur: T = ( /U / /S ) dw = -PdV Druk: P = - ( /U / /V ) S,N dq = TdS Chemisch potentiaal: = ( /U / /N ) S,V Energie representatie: du = TdS + -PdV + dn Entropie representatie: ds = du/t

Nadere informatie

De massadichtheid, dichtheid of soortelijke massa van een stof is de massa die aanwezig is in een bepaald

De massadichtheid, dichtheid of soortelijke massa van een stof is de massa die aanwezig is in een bepaald Hieronder wordt uitgelegd wat massadichtheid betekent. De massadichtheid, dichtheid of soortelijke massa van een stof is de massa die aanwezig is in een bepaald volume. De massadichtheid is dus bijvoorbeeld

Nadere informatie

TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY) 1 maart uur Docenten: L. de Smet, B. Dam

TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY) 1 maart uur Docenten: L. de Smet, B. Dam TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY) 1 maart 2016 13.30-15.00 uur Docenten: L. de Smet, B. Dam Dit tentamen bestaat uit 30 multiple-choice vragen Hiermee zijn in totaal 20 punten te verdienen Voor

Nadere informatie

De verliezen van /in het systeem zijn ook het gevolg van energietransformaties!

De verliezen van /in het systeem zijn ook het gevolg van energietransformaties! Centrale Verwarmingssysteem Uitwerking van de deelvragen 1 ) Wat zijn de Energietransformaties in het systeem? De Energietransformaties die optreden in het CV-systeem zijn a. Boven de brander c.q. in de

Nadere informatie

Tentamen Thermodynamica

Tentamen Thermodynamica Tentamen Thermodynamica 4B420 3 november 2011, 9.00 12.00 uur Dit tentamen bestaat uit 4 opeenvolgend genummerde opgaven, die alle even zwaar worden beoordeeld. Advies: besteed daarom tenminste een half

Nadere informatie

Richard Mollier (1863-1935)

Richard Mollier (1863-1935) Gaswet & Mollier College 2: h-x diagram voor vochtige lucht Richard Mollier (1863-1935) Hoogleraar TU-Dresden Thermodynamica, onderzoek naar eigenschappen van water stoom Diagrammen: H-S diagram Stoomtabellen

Nadere informatie

THERMODYNAMICA 2 (WB1224)

THERMODYNAMICA 2 (WB1224) THERMODYNAMICA 2 (WB1224) donderdag 15 januari 2004 14.00-17.00 u. AANWIJZINGEN Het tentamen bestaat uit twee open vragen en 15 meerkeuzevragen. Voor de beantwoording van de meerkeuzevragen is een formulier

Nadere informatie

en tot hetzelfde resultaat komen, na sommatie: (9.29)

en tot hetzelfde resultaat komen, na sommatie: (9.29) 9.11 KRINGPROCESSEN In deze paragraaf wordt nagegaan wat de invloed is van wrijving op een kringproces, i.h.b. wat is de invloed van wrijving op het thermisch rendement en koelfactor. Beschouw een kringproces

Nadere informatie

REWIC-A: Thermodynamica A : : : Opleiding Module Examenset. REWIC-A Thermodynamica A 03. Uw naam :... Begintijd :... Eindtijd :...

REWIC-A: Thermodynamica A : : : Opleiding Module Examenset. REWIC-A Thermodynamica A 03. Uw naam :... Begintijd :... Eindtijd :... Opleiding Module Examenset : : : REWIC-A Thermodynamica A 03 Uw naam :... Begintijd :... Eindtijd :... Lees onderstaande instructies zorgvuldig door: 1. Beschikbare tijd : 100 minuten 2. Aantal vragen

Nadere informatie

2 Van 1 liter vloeistof wordt door koken 1000 liter damp gemaakt.

2 Van 1 liter vloeistof wordt door koken 1000 liter damp gemaakt. Domein D: Warmteleer Subdomein: Gas en vloeistof 1 niet expliciet genoemd in eindtermen, moet er een groep vragen gemaakt worden waarin die algemene zaken zijn vervat? zie ook mededelingen voor eindexamendocenten.

Nadere informatie

Deel 1 : Mechanica. 2 de jaar 2 de graad (2uur) Inhoudstafel. - a -

Deel 1 : Mechanica. 2 de jaar 2 de graad (2uur) Inhoudstafel. - a - - a - Deel 1 : Mechanica Hoofdstuk 1: Hoofdstuk 2: Hoodstuk 3: Hoodstuk 4: Inleiding grootheden en eenheden Gebruik voorvoegsels... Wetenschappelijke notatie... Lengtematen, oppervlaktematen en inhoudsmaten...

Nadere informatie

Hoofdstuk 12: Exergie & Anergie

Hoofdstuk 12: Exergie & Anergie Hoofdstuk : Exergie & Anergie. ENERGIEOMZEINGEN De eerste hoofdwet spreekt zich uit over het behoud van energie. Hierbij maakt zij geen onderscheid tussen de verschillende vormen van energie: inwendige

Nadere informatie

Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Fysica: Warmteleer en gaswetten. 25 juli 2015. dr. Brenda Casteleyn

Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Fysica: Warmteleer en gaswetten. 25 juli 2015. dr. Brenda Casteleyn Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts Fysica: Warmteleer en gaswetten 25 juli 2015 dr. Brenda Casteleyn Met dank aan: Atheneum van Veurne (http://www.natuurdigitaal.be/geneeskunde/fysica/wiskunde/wiskunde.htm),

Nadere informatie

[Samenvatting Energie]

[Samenvatting Energie] [2014] [Samenvatting Energie] [NATUURKUNDE 3 VWO HOOFDSTUK 4 WESLEY VOS 0 Paragraaf 1 Energie omzetten Energiesoorten Elektrisch energie --> stroom Warmte --> vb. de centrale verwarming Bewegingsenergie

Nadere informatie

Thermodynamica 1. Lecture 11: Processtappen Kringprocessen Stirling Otto (2 en 4 slags) Bendiks Jan Boersma Wiebren de Jong Thijs Vlugt Theo Woudstra

Thermodynamica 1. Lecture 11: Processtappen Kringprocessen Stirling Otto (2 en 4 slags) Bendiks Jan Boersma Wiebren de Jong Thijs Vlugt Theo Woudstra hermodynamica Lecture : Processtaen Kringrocessen Stirling Otto ( en slags Bendiks Jan Boersma Wiebren de Jong hijs lugt heo Woudstra March 5, 00 Energy echnology Reca College 0 Carnot rocess working with

Nadere informatie

toelatingsexamen-geneeskunde.be Vraag 2 Wat is de ph van een zwakke base in een waterige oplossing met een concentratie van 0,1 M?

toelatingsexamen-geneeskunde.be Vraag 2 Wat is de ph van een zwakke base in een waterige oplossing met een concentratie van 0,1 M? Chemie juli 2009 Laatste wijziging: 31/07/09 Gebaseerd op vragen uit het examen. Vraag 1 Geef de structuurformule van nitriet. A. B. C. D. Vraag 2 Wat is de ph van een zwakke base in een waterige oplossing

Nadere informatie

THERMODYNAMICA 2 (WB1224) 14 april u.

THERMODYNAMICA 2 (WB1224) 14 april u. wb1224, 14 april 2010 1 THERMODYNAMICA 2 (WB1224) 14 april 2010 14.00-17.00 u. AANWIJZINGEN Het tentamen bestaat uit drie open vragen en 14 meerkeuzevragen. Voor de beantwoording van de meerkeuzevragen

Nadere informatie

Samenvatting Natuurkunde Verwarmen en isoleren (Newton)

Samenvatting Natuurkunde Verwarmen en isoleren (Newton) Samenvatting Natuurkunde Verwarmen en isoleren (Newton) Samenvatting door een scholier 1404 woorden 25 augustus 2003 5,4 75 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Verwarmen en isoleren Warmte en energie 2.1 Energievraag

Nadere informatie

THERMODYNAMICA 2 (WB1224)

THERMODYNAMICA 2 (WB1224) THERMODYNAMICA 2 (WB1224) dinsdag 21 januari 2003 14.00-17.00 u. AANWIJZINGEN Het tentamen bestaat uit twee open vragen en 15 meerkeuzevragen. Voor de beantwoording van de meerkeuzevragen is een formulier

Nadere informatie

Het Ts diagram van water en stoom

Het Ts diagram van water en stoom PvB-7 Si Pagina 1 Het Ts diagram van water en stoom woensdag 1 februari 2017 12:51 Rendement uit verhouding van oppervlakten Het oppervlak binnen de kringloop (1-2-3-4)= nuttig gebruikte warmte Oppervlak

Nadere informatie

Wat gaan we doen? Koken van water: wat gebeurt er ( temperatuur, energie, druk) Leren opzoeken in stoomtabellen. Diagrammen van water en stoom

Wat gaan we doen? Koken van water: wat gebeurt er ( temperatuur, energie, druk) Leren opzoeken in stoomtabellen. Diagrammen van water en stoom Si klas 1 Pagina 1 Wat gaan we doen? dinsdag 30 januari 2018 12:43 Koken van water: wat gebeurt er ( temperatuur, energie, druk) Leren opzoeken in stoomtabellen Diagrammen van water en stoom Een stoominstallatie

Nadere informatie

BIOFYSICA: WERKZITTING 10 (Oplossingen) THERMOFYSICA

BIOFYSICA: WERKZITTING 10 (Oplossingen) THERMOFYSICA 1ste Kandidatuur ARTS of TANDARTS Academiejaar 2002-2003 Oefening 2 (p49) BIOFYSICA: WERKZITTING 10 (Oplossingen) THERMOFYSICA Met een stalen rolmeter meten we bij 10 C de lengte van een koperen staaf.

Nadere informatie

Tentamen Warmte-overdracht

Tentamen Warmte-overdracht Tentamen Warmte-overdracht vakcode: 4B680 datum: 21 juni 2010 tijd: 14.00-17.00 uur LET OP Er zijn in totaal 4 opgaven waarvan de eerste opgave bestaat uit losse vragen. Alle opgaven tellen even zwaar

Nadere informatie

THERMODYNAMICA 2 (WB1224)

THERMODYNAMICA 2 (WB1224) THERMODYNAMICA 2 (WB1224) donderdag 27 januari 2005 14.00-17.00 u. AANWIJZINGEN Het tentamen bestaat uit twee of drie open vragen en 15 meerkeuzevragen. Voor de beantwoording van de meerkeuzevragen is

Nadere informatie

ONDERKOELING-OVERVERHITTING. Rudy Beulens

ONDERKOELING-OVERVERHITTING. Rudy Beulens ONDERKOELING-OVERVERHITTING Rudy Beulens UNIE DER BELGISCHE FRIGORISTEN AIR CONDITIONING ASSOCIATION Water bij 1 bar absoluut of 0 bar relatief IJsblok van -20 C smelten tot 0 C : latente warmte Opwarmen

Nadere informatie

Thermodynamica 2 Thermodynamic relations of systems in equilibrium

Thermodynamica 2 Thermodynamic relations of systems in equilibrium Thermodnamica 2 Thermodnamic relations of sstems in equilibrium Thijs J.H. Vlugt Engineering Thermodnamics Process and Energ Department Lecture 2 November 11, 2010 1 Toda: Partiële afgeleiden, Mawell relaties,

Nadere informatie

Tentamen Statistische Thermodynamica MST 19/6/2014

Tentamen Statistische Thermodynamica MST 19/6/2014 Tentamen Statistische Thermodynamica MST 19/6/214 Vraag 1. Soortelijke warmte ( heat capacity or specific heat ) De soortelijke warmte geeft het vermogen weer van een systeem om warmte op te nemen. Dit

Nadere informatie

THERMODYNAMICA 2 (WB1224)

THERMODYNAMICA 2 (WB1224) THERMODYNAMICA 2 (WB1224) 24 januari 2012 14.00-17.00 u. AANWIJZINGEN Het tentamen bestaat uit drie open vragen op 10 bladzijden. Het tentamen is een GESLOTEN BOEK tentamen. Dit betekent dat tijdens het

Nadere informatie

VAK : NATUURKUNDE DATUM : VRIJDAG 04 JULI 2008 TIJD : 09.45 11.25 UUR (Mulo III kandidaten) 09.45 11.45 UUR (Mulo IV kandidaten)

VAK : NATUURKUNDE DATUM : VRIJDAG 04 JULI 2008 TIJD : 09.45 11.25 UUR (Mulo III kandidaten) 09.45 11.45 UUR (Mulo IV kandidaten) MNSERE N ONERWJS EN OLKSONWKKELNG EXMENUREU UNFORM ENEXMEN MULO tevens OELNGSEXMEN WO/HO/NN 008 K : NUURKUNE UM : RJG 04 JUL 008 J : 09.45.5 UUR (Mulo kandidaten) 09.45.45 UUR (Mulo kandidaten) EZE K ES

Nadere informatie

Bereken het thermische rendement van een Rankine cyclus met keteldruk 180 bar en een condensatiedruk 0,05 bar.

Bereken het thermische rendement van een Rankine cyclus met keteldruk 180 bar en een condensatiedruk 0,05 bar. OPDRACHTEN* OPDRACHT 1 Bereken het thermische rendement van een Rankine cyclus met keteldruk 180 bar en een condensatiedruk 0,05 bar. OPDRACHT 2 Bereken het thermische rendement van een stoomturbinecyclus

Nadere informatie

THERMODYNAMICA 2 (WB1224)

THERMODYNAMICA 2 (WB1224) THERMODYNAMICA 2 (WB1224) donderdag 2 februari 2006 14.00-17.00 u. AANWIJZINGEN Het tentamen bestaat uit twee of drie open vragen en 15 meerkeuzevragen. Voor de beantwoording van de meerkeuzevragen is

Nadere informatie

Jaarplan. Quark 4.2. 4 Quark 4.2 Handleiding. TSO-BTW/VT TSO-TeWe. ASO-Wet

Jaarplan. Quark 4.2. 4 Quark 4.2 Handleiding. TSO-BTW/VT TSO-TeWe. ASO-Wet Jaarplan TSO-BTW/VT TSO-TeWe ASO-Wet Fysica TWEEDE GRAAD ASO VVKSO BRUSSEL D/2012/7841/009 4de jaar, 2u/week JAARPLAN Vul de donkergrijze kolommen in en je hebt een jaarplan; vul de andere ook in en je

Nadere informatie

EXERGETISCH RENDEMENT VOORBEELD 1. ζ =

EXERGETISCH RENDEMENT VOORBEELD 1. ζ = EXERGEISCH RENDEMEN We definieerden al het exergetisch rendement ζ bij een kringprces. Laten we nu even ingaan p een strmingsprces, in feite vaak een nderdeel van een kringprces. De eerste hfdwet kmt neer

Nadere informatie

Warmtepomp in de. aardbeiteelt: Energie-infodag 12 maart Herman Marien.

Warmtepomp in de. aardbeiteelt: Energie-infodag 12 maart Herman Marien. http://glasreg.khk.be/ www.khk.be Warmtepomp in de aardbeiteelt: Energie-infodag 12 maart 2009 Herman Marien Warmtepomp in de aardbeiteelt 1. Warmtebehoefte in de aardbeiteelt 2. Warmtepomp Wa-Wa; Lu-Lu;

Nadere informatie

THERMODYNAMICA 2 (WB1224) Opgave 3 moet op een afzonderlijk blad worden ingeleverd.

THERMODYNAMICA 2 (WB1224) Opgave 3 moet op een afzonderlijk blad worden ingeleverd. wb1224, 21 januari 2010 1 THERMODYNAMICA 2 (WB1224) 21 januari 2009 14.00-17.00 u. AANWIJZINGEN Het tentamen bestaat uit drie open vragen en 14 meerkeuzevragen. Voor de beantwoording van de meerkeuzevragen

Nadere informatie

Verwarminginstallaties

Verwarminginstallaties Verwarminginstallaties Energiediagnose van een bestaande installatie Verbeteren van een bestaande installatie Een nieuwe installatie ontwerpen Verwarminginstallatie met warm water? 1 Verlies? Verlies?

Nadere informatie

Droogijs. IJskappen Antarctica smelten ongelooflijk snel Bron: www. metrotime.be

Droogijs. IJskappen Antarctica smelten ongelooflijk snel Bron: www. metrotime.be IJskappen Antarctica smelten ongelooflijk snel Bron: www. metrotime.be De 3D pen laat kinderen veilig 3D objecten tekenen Door middel van LED dioden aan het uiteinde van de pen zal de inkt direct stollen,

Nadere informatie

Otto, Diesel & dual cycle

Otto, Diesel & dual cycle hermodynamica Otto, Diesel & dual cycle Bendiks Jan Boersma Wiebren de Jong hijs lugt heo Woudstra March 8, 0 lecture Standaard-lucht aannames / Koude-lucht standaard Standaard lucht aannames Werkmedium

Nadere informatie

Opgave 2. Voor vloeibaar water bij 298.15K en 1 atm zijn de volgende gegevens beschikbaar:

Opgave 2. Voor vloeibaar water bij 298.15K en 1 atm zijn de volgende gegevens beschikbaar: Oefenopgaven Thermodynamica 2 (29-9-2010) Opgave 1. Een stuk ijs van -20 C en 1 atm wordt langzaam opgewarmd tot 110 C. De druk blijft hierbij constant. Schets hiervoor in een grafiek het verloop van de

Nadere informatie

Hoofdstuk 6 Energie en beweging. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal

Hoofdstuk 6 Energie en beweging. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal Hoofdstuk 6 Energie en beweging Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 6.1 Energie omzetten en overdragen Arbeid De energie die de kracht geeft/overdraagt aan het voorwerp waar de kracht

Nadere informatie

Examen Statistische Thermodynamica

Examen Statistische Thermodynamica Examen Statistische Thermodynamica Alexander Mertens 8 juni 014 Dit zijn de vragen van het examen statistische thermodynamica op donderdag 6 juni 014. De vragen zijn overgeschreven door Sander Belmans

Nadere informatie

Vraag 1 Vraag 2 Vraag 3 Vraag 4 Vraag 5

Vraag 1 Vraag 2 Vraag 3 Vraag 4 Vraag 5 Vraag 1 Een hoeveelheid ideaal gas is opgesloten in een vat van 1 liter bij 10 C en bij een druk van 3 bar. We vergroten het volume tot 10 liter bij 100 C. De einddruk van het gas is dan gelijk aan: a.

Nadere informatie

Verwarming & Sanitair DuraHome warmtepompen

Verwarming & Sanitair DuraHome warmtepompen Verwarming & Sanitair DuraHome warmtepompen Bosta... a perfect fit! Waarom een warmtepomp? Fossiele brandstoffen worden schaars en daardoor kostbaar. Bovendien veroorzaakt het gebruik van fossiele brandstoffen

Nadere informatie

TENTAMEN CHEMISCHE THERMODYNAMICA. Dinsdag 25 oktober 2011 13.15 15.15

TENTAMEN CHEMISCHE THERMODYNAMICA. Dinsdag 25 oktober 2011 13.15 15.15 TENTAMEN CHEMISCHE THERMODYNAMICA Dinsdag 25 oktober 2011 13.15 15.15 Bij het tentamen mag gebruik worden gemaakt van BINAS en een (grafische) rekenmachine. Let op eenheden en significante cijfers. 1.

Nadere informatie

3 niet expliciet genoemd in eindtermen Verklaar het verschijnsel diffusie met de moleculaire theorie.

3 niet expliciet genoemd in eindtermen Verklaar het verschijnsel diffusie met de moleculaire theorie. Domein D: Warmteleer Subdomein: Gas en vloeistof 1 niet expliciet genoemd in eindtermen, moet er een groep vragen gemaakt worden waarin die algemene zaken zijn vervat? zie ook mededelingen voor eindexamendocenten.

Nadere informatie

De stoominstallatie met: ketel, turbine, condensor en voedingspomp. Eigenlijk wordt maar weinig energie nuttig gebruikt in een installatie:

De stoominstallatie met: ketel, turbine, condensor en voedingspomp. Eigenlijk wordt maar weinig energie nuttig gebruikt in een installatie: dinsdag 29 januari 2019 14:43 De stoominstallatie met: ketel, turbine, condensor en voedingspomp. Eigenlijk wordt maar weinig energie nuttig gebruikt in een installatie: Een simpele installatie heeft een

Nadere informatie

Werkcollege 3: evenwicht bij zuivere stoffen

Werkcollege 3: evenwicht bij zuivere stoffen Werkcollege 3: evenwicht bij zuivere stoffen Vraag 1 Devormings-vrijeenthalpie G f vanbr 2(g)enBr 2 (l)bedraagtrespectievelijk3.11kjmol 1 en 0 kjmol 1. Wat is de dampdruk van Br 2 (g) bij 298K? Een eenvoudig

Nadere informatie

Van der Waals en Wilson. N.G. Schultheiss

Van der Waals en Wilson. N.G. Schultheiss 1 Van der Waals en Wilson N.G. Schultheiss 1 Inleiding Deze module bespreekt de werking van nevel- en bellenkamers. Dat zijn detectoren waarmee kleine deeltjes, zoals stof of kosmische straling, kunnen

Nadere informatie

THERMODYNAMICA 2 (WB1224)

THERMODYNAMICA 2 (WB1224) wb1224, 22 januari 2009 1 THERMODYNAMICA 2 (WB1224) 22 januari 2009 14.00-17.00 u. AANWIJZINGEN Het tentamen bestaat uit twee of drie open vragen en 14 meerkeuzevragen. Voor de beantwoording van de meerkeuzevragen

Nadere informatie

SEPTEMBERCURSUS CHEMIE HOOFDSTUK 3: STOICHIOMETRIE

SEPTEMBERCURSUS CHEMIE HOOFDSTUK 3: STOICHIOMETRIE SEPTEMBERCURSUS CHEMIE HOOFDSTUK 3: STOICHIOMETRIE 1 OVERZICHT 1. Basisgrootheden en eenheden 2. Berekening van het aantal mol 3. Berekening in niet-normale omstandigheden 4. Oplossingen 5. Berekeningen

Nadere informatie

Thermodynamica HWTK PROEFTOETS- AT02 - UITWERKING.doc 1/9

Thermodynamica HWTK PROEFTOETS- AT02 - UITWERKING.doc 1/9 VAK: hermodyamica HWK Set Proeftoets A0 hermodyamica HWK PROEFOES- A0 - UIWERKING.doc /9 DI EERS LEZEN EN VOORZIEN VAN NAAM EN LEERLINGNUMMER! Beschikbare tijd: 00 miute Uw aam:... Klas:... Leerligummer:

Nadere informatie

Figuur 8.39: Negatief kringproces. Figuur 8.40: Afgegeven en opgenomen warmte

Figuur 8.39: Negatief kringproces. Figuur 8.40: Afgegeven en opgenomen warmte 8.7 NEGATIEVE KRINGPROCESSEN 8.7.1 ALGEMEEN Beschouw in figuur 8.39 een negatieve kringloop 1 2 3 4. Gedurende de toestandsverandering 1 2 3 daalt de entropie, dus ds < 0, zodat: 123 3 q = T ds < 0 1 Anderzijds,

Nadere informatie

14/12/2015. Wegwijs in de koeltechniek voor de niet koeltechnieker. Auteur: Rudy Beulens

14/12/2015. Wegwijs in de koeltechniek voor de niet koeltechnieker. Auteur: Rudy Beulens Wegwijs in de koeltechniek voor de niet koeltechnieker Auteur: Rudy Beulens E-mail: rudy.beulens@sbmopleidingen.be 1 Wat is koeltechniek Is een verzameling van technische oplossingen Bedoeld om ruimten,

Nadere informatie

Eneco WarmteWinner. Eneco Smart Energy. Postbus BA Rotterdam EBE.CSM.WARMTEWINNER.10/17

Eneco WarmteWinner. Eneco Smart Energy. Postbus BA Rotterdam   EBE.CSM.WARMTEWINNER.10/17 Eneco WarmteWinner Eneco Smart Energy Postbus 1014 3000 BA Rotterdam www.eneco.nl/warmtewinner EBE.CSM.WARMTEWINNER.10/17 Inhoud Introductie Introductie 3 De Eneco WarmteWinner 4 Werkingsprincipe 7 Hybride

Nadere informatie

Exact periode Youdenplot Krachten Druk

Exact periode Youdenplot Krachten Druk Exact periode 10.2 Youdenplot Krachten Druk Youdenplot. De Youdenplot wordt uitgelegd aan de hand van een presentatie. Exact Periode 10.2 2 Krachten. Een kracht kan een voorwerp versnellen of vervormen.

Nadere informatie

LEERWERKBOEK IMPULS 2. L. De Valck J.M. Gantois M. Jespers F. Peeters. Plantyn

LEERWERKBOEK IMPULS 2. L. De Valck J.M. Gantois M. Jespers F. Peeters. Plantyn LEERWERKBOEK IMPULS 2 L. De Valck J.M. Gantois M. Jespers F. Peeters 1u Plantyn Ten geleide Impuls 2 leerwerkboek 1 u is bedoeld voor het tweede jaar van de tweede graad ASO met 1 wekelijkse lestijd. Het

Nadere informatie