Rampbestrijding en hulpverlening

Transcriptie

1 Rampbestrijding en hulpverlening Natuurrampen en gevaarlijke stoffen: Methode: Flash Environmental Assessment Tool NVVK-congres, 16 en 17 maart 2011 Johan van Middelaar, DHV

2 Natuurrampen en gevaarlijke stoffen De actualiteit Methode Flash Environmental Assessment Tool (FEAT) Voorbeelden Natuurrampen in Nederland?? Conclusies

3 De actualiteit Secundaire gevolgen m.b.t. (mogelijk) vrijkomen gevaarlijke stoffen (Japan): (foto links) Omgevallen silo s (foto rechts) Brand in olieraffinaderij FEAT is een hulpmiddel voor prioritering en besluitvorming bij rampbestrijding

4 Gevolgen van een natuurramp Directe gevolgen: Doden/gewonden (instorten gebouwen, verdrinking) Uitval (nood)stroom, communicatie, infrastructuur, etc. Humanitair leed, economische schade, etc. etc. Secundaire gevolgen: Vrijkomen van gevaarlijke stoffen (= FEAT) Mens: Doden/gewonden (brand, overdruk, giftige stof) Milieu: milieuschade (ecosystemen, biodiversiteit, dode vissen) Voedselketen: vervuiling van drinkwater, voedselketen

5 Introductie FEAT (Flash Environmental Assessment Tool) Opdrachtgever: Verenigde Naties (VN) Aanleiding: Secundaire gevolgen van een natuurramp (te) vaak onderschat Wens om inzicht in kans + gevolg van secondary distasters, met name het gevaar van vrijkomen gevaarlijke stoffen a.g.v. natuurramp Gewenst resultaat: Snellere besluitvorming door beter inzicht, met name in 1 e uren Effectievere inzet van Emergency Response

6 Resultaat FEAT prioriteit (1, 2 3) en effectafstand (meter) Direct effect op mens: - scenario: overdruk, toxische wolk - effect: dood, gewond (1%, 100% letaal) Direct effect op voedselketen en milieu: - scenario: toxische vloeistoffen (via water, bodem) - effect: verontreiniging aquatisch milieu + bodem* *LC50, EC50, IC50: Letale - vissen; Effect - daphnia; Inhibitie - algen Lange termijn effecten (mens, voedselketen en milieu): - scenario: toxische (vloei)stof (via water, bodem) - effecten: gezondheid mens, verontreiniging in voedselketen, verlies biodiversiteit

7 Voorbeeld 1: FEAT overstroming + brand raffinaderij Module 1 (zonder geen nadere info): Refinery Humaan direct effect: prioriteit 1 (rood) Voedselketen en milieu direct effect : prioriteit 1 (rood) Lange termijn effecten : prioriteit 2 (oranje) Module 2 en module 3 (resp. soort en naam van de stof bekend): Oil, solvents and natural gas : Humaan - direct effect (* ton): letaal: < 1 km ; gezondheid : 5 50 km Voedselketen en milieu direct effect (** 50 ton): bodem: 400 m; meer: 100 m; rivier: 200 m Conclusie (na vergelijking met andere Objects in de regio): Raffinaderij zal hoge prioriteit krijgen m.b.t. Emergency Response. Prioriteit inzet op Humaan ; aandacht voor Voedselketen (< 1 km)

8 Voorbeeld 2: FEAT brand Chemie-Pack Formaldehyde: liter (IBC s) Maatgevend scenario: Toxische vloeistof (klasse LTe2) Effect (tabel 3 FEAT): (b.v.) kg bodemschade tot 2,8 km Methanol: liter Maatgevend scenario: Toxische vloeistof. (klasse L-GT2) Effect (tabel 3 FEAT): gezondheid mens tot 3.0 km Conclusie: Aandachtsgebied m.b.t. (effecten) rampbestrijding in gebied tot 3 km. Accent op (beperken) gezondheidseffecten en (voorkomen) bodemschade

9 Voorbeeld 3: Overstroming van BRZO bedrijf Bron: RIVM rapport Inventarisatie omvang effectgebieden als gevolg van overstromingen (20 mei 2010); voorbeelden van BRZO bedrijven in overstromingsgebied Effectgebied LOC ton benzine, 0,35 m waterhoogte: milieu (vissen): straal 6,7 km milieu (daphnia): straal 13,8 km humaan: afstand m Effectgebied LOC ton dieselolie, 0,1 m waterhoogte: milieu (vissen): straal 40 km milieu (daphnia): straal 40 km humaan: afstand m

10 Natuurrampen in Nederland?? Meest geloofwaardige natuurramp in NL: Overstroming Andere natuurramp? Meest waarschijnlijke gevolg van een overstroming: Stijging van waterniveau, impact door stroomsnelheid Uitval / beperkte beschikbaarheid van infrastructuur Vrijkomen van gevaarlijke stoffen? Relevant voor Nederland? Ja, bijvoorbeeld voor: Bedrijven nabij Natura2000 gebieden ( REBAN ) Milieuschade (b.v. stoffen, bluswater) in milieu bij rampen Hoe reëel is overstroming?

11 Vergelijking Groepsrisico: Overstroming Externe Veiligheid Overstroming: 1/1.000 jaar Externe Veiligheid: 1/ jaar

12 Conclusies Algemeen: FEAT is instrument om prioriteiten te stellen en besluiten te nemen kansen (voor bestuurders) in Nederland inzicht in kansen & gevolgen van overstroming (b.v. in scenario s) Proactie- en preventie fase: effectiviteit van maatregelen m.b.t. LOC gevaarlijke stoffen (belang van behoud van) utilities (b.v. noodstroom) meer garantie op bedrijfscontinuïteit Repressie fase en rampbestrijding: lange termijn effecten op mens, milieu en voedselketen, dus: minder schade, minder kans (minder hoge) financiële claims

13 Dank voor uw aandacht!